Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2013 roku

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Mirosława Molenda-Migdalewicz

Protokolant: Katarzyna Awsiukiewicz

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2013 r. w Legnicy

sprawy z wniosku K. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o emeryturę górniczą

na skutek odwołań K. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 13 listopada 2012 roku znak (...)

z dnia 28 listopada 2012 znak (...)

z dnia 2 stycznia 2013 roku znak (...)

oddala odwołania

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. na mocy decyzji z dnia 13 listopada 2012r. – nr (...) – odmówił wnioskodawcy K. P. prawa do emerytury górniczej .

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji strona pozwana wskazała ,iż ubezpieczony nie posiada pełnych 25 lat pracy wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy .

Rozpoznając wniosek o przyznanie emerytury górniczej organ rentowy uwzględnił ubezpieczonemu łącznie 7 lat i 13 dni – okresu pracy górniczej .

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. na mocy decyzji z dnia 28 listopada 2012r. – nr (...) – odmówił wnioskodawcy K. P. prawa do emerytury górniczej.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji strona pozwana wskazała, iż ubezpieczony udokumentował jedynie 7 lat i 13 dni pracy górniczej wobec wymaganych 25 lat.

Dodatkowo w uzasadnieniu organ rentowy wskazał ,iż znajdujące się w posiadaniu ZUS Oddział w L. dokumenty nie potwierdzają okresu zatrudnienia K. P. od maja 1982r. do grudnia 1983r. u A. S., gdyż w/w płatnik nie figuruje w rejestrze organu rentowego.

Organ rentowy wskazał ponadto, że nie rozpatrzono wniosku o zaliczenie okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 05 października 1973r. do 05 września 1975r., ponieważ przepis art. 50a oraz 50c ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie przewiduje możliwości przyjmowania przy ustalaniu prawa i wysokości emerytury górniczej , pracy w gospodarstwie rolnym.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. na mocy decyzji z dnia 02 stycznia 2013r. – nr (...) – odmówił wnioskodawcy K. P. prawa do emerytury.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji strona pozwana wskazała ,iż ubezpieczony nie spełnia warunków do nabycia prawa do emerytury na podstawie art. 184 ust..1 w zw. z art. 32 ustawy emerytalnej , czyli z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze. Organ rentowy wskazał, że powodem, dla którego odmówiono prawa do emerytury z wyżej wskazanego tytułu było nie spełnienie przez K. P. następujących warunków :

- do 01 stycznia 1999r. nie został udokumentowany przez skarżącego wymagany 15 letni okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze ,

- ubezpieczony nie udokumentował rozwiązania stosunku pracy z każdym pracodawcą na rzecz którego praca ta była wykonywana bezpośrednio przed dniem ustania prawa do emerytury ,

- do dnia 01 stycznia 1999r. skarżący nie posiadał 25- letniego okresu składkowego i nieskładkowego .

W uzasadnieniu decyzji z dnia 02 stycznia 2013r. ZUS Oddział w L. dodatkowo wskazał ,iż K. P. nie spełnia warunków do przyznania prawa do emerytury na podstawie art. 39 ustawy emerytalnej , ponieważ nie udowodnił 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych na dzień 01 stycznia 1999r. nie można obniżyć skarżącemu wieku emerytalnego w związku z udokumentowanym 5 letnim okresem pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Od powyższych decyzji odwołanie złożyła K. P. - domagając się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania jemu prawa do emerytury górniczej lub emerytury z tytułu zatrudnia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, albo emerytury w obniżonym wieku.

Wnioskodawca zarzucił ,iż ustalając prawa do przedmiotowego świadczenia strona pozwana nie zaliczyła do okresu pracy górniczej, a w sprawie o prawo do emerytury z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych lub do emerytury w obniżonym wieku do łącznego okresu zatrudnienia ( liczonego na dzień 01 stycznia 1999r. ) następujących okresów :

- pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od (...) ( czyli od ukończenia 7 roku życia ) do 05 września 1975r.,

- zatrudnienia w firmie prywatnej A. S. od maja 1982r. do 31 grudnia 1983r. – zatrudnienie jako rzemieślnika - wytwórcy zabawek ,

- nauki zawodu w (...)szkole (...) przy Kopalni (...)w W.od września 1973r. do czerwca 1975r.

( protokół rozprawy z dnia 23 października 2013r. 00:14:38 – 00:19:14).

W odpowiedzi na odwołania Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wniósł o ich oddalenie. W uzasadnieniu podtrzymano argumenty przedstawione w zaskarżonych decyzji.

Na rozprawie w dniu 23 października 2013r. pełnomocnik ZUS Oddział w L. odnosząc się do oświadczenia wnioskodawcy -precyzującego żądanie odwołania-uzupełnił stanowisko strony pozwanej w ten sposób , że wniósł o oddalenie odwołania – w sprawach o emeryturę górniczą , gdyż okresy wymienione w oświadczeniu K. P. nie są okresami wskazanymi w art. 50c ust. 2 ustawy emerytalnej jako okresy równorzędne z pracą górniczą.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy :

Wnioskodawca K. P. – urodz. (...)

Wiek 16 lat osiągnął w dniu (...)

W tym okresie rodzice wnioskodawcy K.i J. P.prowadzili gospodarstwo rolne we wsi J.nr (...) o powierzchni gruntu 0,80ha. K. P.pomagał rodzicom w pracach w gospodarstwie rolnym oraz w pracach polowych.

W okresie od 01 września 1973r. do czerwca 1975r. K. P.miał podpisaną umowę o naukę zawodu w (...)szkole (...) przy Kopalni (...)w W..

Nauka odbywała 3 dni w tygodniu, a 3 dni w tygodniu wnioskodawca program obejmował praktyczną naukę zawodu .Na podstawie umowy o praktyczna naukę zawodu wnioskodawca nie otrzymywał wynagrodzenia, lecz pomoc materialną w okresie nauki.

W okresie od maja 1982r. do 31 grudnia 1983r. wnioskodawca wykonywał pracę jako rzemieślnik – wytwórca zabawek. Czynności te wykonywane były dla A. S., który w tym czasie nie miał zarejestrowanej pozarolniczej działalności gospodarczej , ani nie był zgłoszony do ubezpieczenia społecznego jako osoba prowadząca zakład rzemieślniczy.

W dniu 31 grudnia 2012r. K. P. złożył wniosek o przyznanie emerytury górniczej.

W dacie złożenia wniosku ubezpieczony pozostawał w zatrudnieniu u płatnika składek Agencji (...) w L. od 23 listopada 2010r.

Rozpoznając powyższy wniosek organ rentowy wydał zaskarżone decyzje z dnia 13 listopada 2012r. i 28 listopada 2012r.

Dnia 05 grudnia 2012r. K. P. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Rozpoznając powyższy wniosek organ rentowy wydał w dniu 02 stycznia 2013r. zaskarżoną decyzję.

dowód :

-

akta emerytalne ubezpieczonego prowadzone przez ZUS Oddział w L. tom III k: 1-3,5-10 ,23, 28-29 ,

-

akta osobowego dotyczące zatrudnienia wnioskodawcy w (...) w W..

Sąd zważył co następuje :

Odnośnie decyzji dnia 13 listopada 2012r. i 28 listopada 2012r. :

Odwołania nie zasługują na uwzględnienie .

Zgodnie z treścią art. 50a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U z 2009r. Nr 153, poz. 1227 z późniejszymi zmianami ) górnicza emerytura przysługuje pracownikowi , który spełnia łącznie następujące warunki :

- ukończył 55 lat ,

- ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 25 lat dla mężczyzn , w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie K. P. nie spełnia warunków wymienionych we wskazanym przepisie. Organ rentowy wydając zaskarżone decyzje prawidłowo uznał ,iż wnioskodawca udokumentował jedynie 07 lat i 13 dni pracy górniczej .

Prawidłowo też organ rentowy nie uznał jako okresów równorzędnych z pracą górniczą :

- pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 03 października 1964r. ( czyli od ukończenia 7 roku życia ) do 05 września 1975r.,

- zatrudnienia w firmie prywatnej A. S. od maja 1982r. do 31 grudnia 1983r. – zatrudnienie jako rzemieślnika - wytwórcy zabawek,

- nauki zawodu w (...)szkole (...) przy Kopalni (...)w W.od września 1973r. do czerwca 1975r.

Okresy te nie zostały wymienione w art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej , a zatem brak podstaw prawnych do uznania ich jako okresów równorzędnych do pracy górniczej.

Analizując materiał dowodowy zgromadzony w sprawie sąd uznał ,iż K. P. nie spełnia również warunków do nabycia prawa do emerytury górniczej na podstawie przepisów ustawy emerytalnej obowiązujących przed wejściem w życie przepisu art. 50a ustawy emerytalnej . Uchylony z dniem 01 stycznia 2007r. - przez art. 1 pkt.5 ustawy z dnia 27 lipca 2005r. ( Dz.U. 2005.167poz. 1397 ) - przepis art. 48 w związku z art. 49 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - stanowił , że prawo do górniczej emerytury , bez względu na wiek i zajmowane stanowisku , przysługuje pracownikowi urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 r. a przed dniem 01 stycznia 1969r. , który pracę górniczą pod ziemią wykonywa stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres wynoszący co najmniej 25 lat , jeżeli spełnia łącznie następujące warunki :

-

nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego ,

-

ukończył 50 lat życia,

-

ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej i okresami zaliczalnymi do pracy górniczej co najmniej 25 lat dla mężczyzn , w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej , o której mowa w art.36 ust. 1 ,

-

nastąpiło rozwiązanie stosunku pracy.

Zatem warunkiem nabycia uprawnień do emerytury górniczej jest spełnienie łącznie wszystkich wyżej wymienionych warunków do dnia 31 grudnia 2008r. ( art. 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz ustawy Karta Nauczyciela )

Tymczasem z akt ubezpieczeniowych wnioskodawcy wynika ,iż K. P. nie posiadał wymaganego przepisami 25 letniego okresu pracy górniczej łącznie z okresami pracy równorzędnej i pracy zaliczanej do pracy górnicze . Wskazane przez skarżącego okresy nie były okresami zaliczanymi do pracy górniczej .

Dodatkowo wskazać należy ,iż w dniu 31 grudnia 2008r. K. P. nie spełniał także warunku rozwiązania stosunku pracy. Z informacji osób ubezpieczonych wynika bowiem , iż w okresie od 01 grudnia 2006r. do 16 października 2010r. wnioskodawca zatrudniony był na podstawie umowy o pracę w (...) w L..

K. P. nie przysługuje prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym na podstawie art. 39 ustawy emerytalnej , gdyż wnioskodawca nie osobą urodzoną przed 01 stycznia 1949r. , a tylko kręgu tych ubezpieczonych dotyczy wymieniony przepis .

W tym stanie sprawy sąd – kierując się treścią art. 477 ^{( 14)} & 1 kodeksu postępowania cywilnego – oddalił odwołania K. P. o decyzji wydanych przez ZUS Oddział w L. dnia 13 listopada 2012r. i 28 listopada 2012r. , gdyż nie było podstaw do ich uwzględnienia z przyczyn wskazanych w niniejszym uzasadnieniu .

Odnośnie decyzji z dnia 02 stycznia 2013r. :

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie .

Zgodnie z treścią art. 184 ust.1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r.o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 , jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy tj. dnia 1 stycznia 1999r.osięgnęli :

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wymagany w przepisach dotychczasowych nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat dla mężczyzn oraz,

2.  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 tj. 25 lat dla mężczyzn- ( ust. 1 ).

Emerytura – zgodnie z warunkami określonymi w ust. 2 art. 184 ustawy emerytalnej – przysługuje pod warunkiem nie przystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych , na dochody budżetu państwa.

Jak wynika z akt sprawy wnioskodawca wiek emerytalny 60 lat osiągnie dopiero dnia (...) Nie spełniony został zatem – po stronie skarżącego - podstawowy warunek określony w powołanym powyżej przepisie – warunek osiągnięcia wieku emerytalnego 60 lat. W konsekwencji sąd nie prowadził postępowania dowodowego na okoliczność ustalenia stażu ubezpieczeniowego jaki K. P.posiadał w dniu 01 stycznia 1999r.

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 12 stycznia 2005r. IUK 160/04( OSNP 2005/16/255 ) w postępowaniu odrębnych w sprawie z zakresu ubezpieczenia społecznego toczącym się z odwołania od decyzji organu rentowego wydanej na wniosek o przyznanie emerytury lub renty, niedopuszczalne jest przedmiotowe przekształcenie roszczenia ( art. 193 k.p.c. ) przez żądanie ustalenia tylko niektórych przesłanek warunkujących prawo do świadczenia ( w niniejszej sprawie zaliczenie do okresu zatrudnienia okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, okresu nauki w (...)szkole (...) przy (...)w W.i okresu zatrudnienia w A. S.).

Wielokrotnie Sąd Najwyższy wyrażał ugruntowany w praktyce pogląd , że niedopuszczalne jest w trybie art. 189k.p.c. ustalania faktów, także prawotwórczych jeśli celem tego powództwa jest ustalenie dowodu, który ma być wykorzystany w postępowaniu o świadczenia z ubezpieczenia społecznego ( por. uchwały Sądu Najwyższego z 3 listopada 1994r. I PZP 45/94- OSNAPiUS 1995nr 6 , poz. 74 ; z 19 marca 2003r. III UZP 1/03- OSNP 2003, nr 13, poz. 317 , a także wyroki z dnia : 17 grudnia 1997r. I PKN 434/97 - OSNAPiUS z 1998, nr 21 , poz. 627 ; 23 lutego 1999r. I PKN 597/98 – OSNAPiUS 2000 nr 8 , poz. 301 ; 19 września 2000r., IIUKN 725/99- OSNAPiUS 2002, nr 7 , poz. 170 ).

Reasumując sąd uznał , że K. P. nie spełnia warunków do przyznania prawo do emerytury określonej w art. 184 ust.1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W tym stanie sprawy sąd – kierując się treścią art. 477 ^{( 14)} & 1 kodeksu postępowania cywilnego – oddalił odwołania K. P. o decyzji wydanej przez ZUS Oddział w L. dnia 02 stycznia 2013r. , gdyż nie było podstaw do jego uwzględnienia z przyczyn wskazanych w niniejszym uzasadnieniu.