Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 21 maja 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia S.A. Marek Siwek

po rozpoznaniu w sprawie D. J., syna S. i I. z domu K., urodzonego (...) w Ś.

skazanego za przestępstwo z art. 281 k.k. inne

zażalenia wniesionego przez obrońcę skazanego w dniu 25 kwietnia 2018r.

na postanowienie Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 18 kwietnia 2018r.

w przedmiocie umorzenia postępowania o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego

na podstawie art. 437 § 1 i 2 k.p.k., art. 29 ust. 1 ustawy z 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (Dz. U. 2017, poz. 2368), art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.w.

p o s t a n a w i a:

I.  zmienić zaskarżone postanowienie w pkt. 2) w ten sposób, że podwyższyć obrońcy adw. K. P. wynagrodzenie za obronę sprawowaną z urzędu w postępowaniu przed Sądem Okręgowym do kwoty 295,20 (dwieście dziewięćdziesiąt pięć) zł (w tym należny podatek VAT);

II.  w pozostałej części zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy;

III.  zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. P. 295,20 (dwieście dziewięćdziesiąt pięć) zł (w tym należny podatek VAT) z tytułu wynagrodzenia za obronę z urzędu wykonaną w postępowaniu odwoławczym;

IV.  zwolnić skazanego od zapłaty wydatków za postępowanie odwoławcze i określić, że ponosi je Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 18 kwietnia 2018 r. Sąd Okręgowy w Lublinie w pkt 1 umorzył postępowanie o udzielenie skazanemu zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego w pkt 2 ) przyznał adwokatowi K. P. kwotę 147,60 zł. za obronę wykonaną z urzędu.

Powyższe postanowienie zostało zaskarżone przez obrońcę w całości.

Sąd Apelacyjny w Lublinie zważył, co następuje:

Zażalenie obrońcy skazanego zasługuje na uwzględnienie jedynie w zakresie, w jakim kwestionuje on wysokość przyznanego mu przez Sąd Okręgowy wynagrodzenia za obronę.

Co do kwestii umorzenia postępowania przez Sąd Okręgowy autor środka odwoławczego nie przedstawił żadnych okoliczności, które byłyby w stanie podważyć trafność podjętej przez Sąd ten decyzji.

Zgodnie z art. 43la § 1 pkt 1 k.k.w. sąd penitencjarny może udzielić skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku, a nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 § 2 Kodeksu karnego.

Sąd Okręgowy prawidłowo przyjął, że z uwagi na to, iż suma kar pozbawienia wolności, jakie zostały orzeczone wobec skazanego, przekracza okres roku, postępowanie w przedmiocie udzielenia mu zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego należy umorzyć.

Z art. 43 la § 6 k.k.w. wynika, że udzielenie skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego dotyczy sytuacji, gdy skazanemu wymierzono dwie lub więcej niepodlegających łączeniu kar pozbawienia wolności, który ma on odbyć kolejno, nieprzekraczających w sumie jednego roku.

Tymczasem, jak wynika z akt sprawy D. J. od dnia 28 lipca 2016 r. do dnia 6 października 2016 r. odbywał karę 4 miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku z dnia 27 czerwca 2014 r. w sprawie sygn. akt III K 1682/13. Następnie od dnia 6 października 2016 r. do dnia 6 października 2017 r. skazany odbywał karę 1 roku pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Przeworsku z dnia 15 lutego 2017 r. w sprawie sygn. akt II K 273/16. Od dnia 6 października 2017 r. do dnia 5 listopada 2017 r. skazany odbywał karę 30 dni aresztu orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie z dnia 10 października 2015 r. w sprawie sygn. akt IX K 294/15. Aktualnie, bo od 5 listopada 2017 r. do dnia 5 listopada 2018 r. odbywa on karę 1 roku orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie z dnia 7 lutego 2017 r. w sprawie sygn. akt III K 987/15.

Kary powyższe zostały skazanemu wprowadzone do wykonania i ich wymiar nie budzi żadnych wątpliwości (k. 27). Okoliczność ta przesądza o braku przesłanki formalnej warunkującej merytoryczne rozpoznanie wniosku o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Nie ma znaczenia przy tym okoliczność, że wśród kolejno odbywanych kar znalazła się kara 30 dni aresztu (odbywana przez skazanego w okresie od 6 października 2017 r. do 5 listopada 2017 r.). Jak należy domniemywać intencją obrońcy jest wykazanie, że odbyta przez skazanego kara aresztu niejako przerywa kolejno odbywane kary, bo jak argumentował w zażaleniu, przy badaniu wymogów formalnych z art. 43a §1 k.k.w w przedmiocie zezwolenia nie bierze się pod uwagę kar orzeczonych za wykroczenia. Zaproponowana przez obrońcę wykładnia nie zasługuje na aprobatę bowiem prowadziłaby do nieuprawnionego premiowana skazanych którzy wśród kar kolejno odbywanych odbyli karę aresztu co przerywałoby niejako ciągłość odbywanych kar pozbawiania wolności (bez opuszczania zakładu karnego) i pozwalało na staranie się o zezwolenie na odbywanie kolejnej kary pozbawiania wolności w systemie dozoru elektronicznego. Nie ulega wątpliwości, że taka wykładnia premiowałaby skazanych, którzy prócz kar pozbawienia wolności mają do odbycia jeszcze inne kary, a nadto niezasadnie uzależniałaby możliwość odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego od kwestii technicznej, jaką jest skierowanie kary do wykonania. Od zarządzenia w tym przedmiocie zależy bowiem, co do zasady, kolejność wykonania kary, która zresztą może być zmieniona zarządzeniem sędziego penitencjarnego (art. 80 § 1 i 3 k.k.w.). Nie sposób także przyjąć, że zarządzenie sędziego penitencjarnego o kolejności wykonania kar wpływałoby na istnienie lub nieistnienie przesłanki z art. 43 la § 1 pkt 1 i 6 k.k.w. Tego rodzaju interpretacja przepisów wypaczałaby sens analizowanej instytucji, która powinna być stosowana wobec osób, których dotychczasowe postępowanie wskazuje na to, że popełnienie przestępstwa stanowi jedynie incydent w ich właściwym zachowaniu. Dlatego wskazana przez obrońcę okoliczność nie może przesądzać o istnieniu przesłanek formalnych umożliwiających rozpoznanie wniosku inicjującego przedmiotowe postępowanie. Należy odnotować, iż stanowisko o tym, że warunkiem udzielenia zezwolenia na odbywanie kilku kar pozbawienia wolności jest ich orzeczenie w łącznym wymiarze nieprzekraczającym roku, bez zastrzeżeń, iżby konieczne było rozpoczęcie wykonywania jednej kary dokładnie po zakończeniu kary wykonywanej wcześniej, zaprezentowano zarówno w orzecznictwie jak i doktrynie (zob. postanowienie SA w Krakowie z 9 maja 2012 r., II AKzw 390/12, KZS 2012, z. 5, poz. 57, postanowienie Sądu Najwyższego z 11 grudnia 2012 r., III KK 174/12, OSNKW 2013, nr 5, poz. 41, K. Postulski, Zezwolenie na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego, Prok. I Pr. 2017, nr 1, s. 48-69). Istotą tak wykładanej treści art. 43 la § 6 k.k.w. jest zapobieżenie możliwości ubiegania się przez skazanego o zezwolenie na obycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego w sytuacjach odbycia części z kar orzeczonych, kiedy do odbycia pozostają jeszcze inne kary lub kara. Z tego punktu widzenia nie ma natomiast jakościowej różnicy w stwierdzeniu faktu wielu skazań na kary pozbawienia wolności w określonym wymiarze, przewyższających ten, o którym mowa w art. 43 la § 6 k.k.w., przy uwzględnieniu jedynie tego, że ciągłość wykonania kar pozbawienia wolności oddzielona byłaby okresami wykonania innych kar, także skutkujących pozbawieniem wolności.

Wyraz „kolejno”, jakim posługuje się art. 43 la § 6 k.k.w., choć z pewnością zakłada istnienie pewnej sekwencji wykonywania kar pozbawienia wolności, nie jest tożsamy znaczeniowo ze zwrotem „bezpośrednio po sobie”. Do spełnienia negatywnej przesłanki formalnej decyzji o zezwoleniu na odbywanie kilku kar pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego wystarcza, by orzeczono je w łącznym wymiarze powyżej roku i zostały skierowane do wykonania, celem ich odbycia.

W tej sytuacji argumentacja skarżącego, jakoby wobec skazanego o spełnione zostały wszelkie warunki formalne, od których uzależnione jest udzielenie zezwolenia na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego, pozostaje chybiona.

Nie budzi przy tym wątpliwości, że sąd penitencjarny jest zobowiązany do ustalenia, czy w sprawie są spełnione wymogi formalne warunkujące rozpoznanie wniosku w przedmiocie ewentualnego udzielenia zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, a w razie negatywnej odpowiedzi, umorzyć postępowanie w sprawie stosownie do treści art. 15 § 1 k.k.w., wobec wystąpienia innej przyczyny wyłączającej postępowanie.

Zgodzić się natomiast należy ze skarżącym,, że Sąd Okręgowy przyznając obrońcy wynagrodzenie błędnie przyjął, że czynności w postępowaniu o udzielenie zezwolenia na wykonanie kary w systemie dozoru elektronicznego mieszczą się w katalogu wskazanym w § 19 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. 2016.1714). Powołany przez Sąd przepis wyraźnie odnosi się do czynności związanych z wykonywaniem kary ograniczenia wolności oraz wykonywaniem środków zabezpieczających co nie ma zastosowania w przypadku zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego. Słusznie zauważa obrońca że zastosowanie znajdzie tu przepis § 19 pkt 7 przywołanego Rozporządzenia odnoszący się do pozostałych czynności w postępowaniu wykonawczym. Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny zmienił rozstrzygnięcie o przyznanym obrońcy wynagrodzeniu podwyższając je do kwoty, która wynika z § 19 pkt 7 cytowanego rozporządzenia tj. kwoty 295,20 zł., która uwzględnia podatek VAT. Należność w tej samej wysokości została zasądzona za postępowanie odwoławcze.

Z uwagi na trudną sytuację finansową skazanego, należało uznać, że zachodzą podstawy do zwolnienia go od wydatków za postępowanie odwoławcze, bowiem ich uiszczenie byłoby dla niego zbyt uciążliwe. Podstawę prawną powyższego rozstrzygnięcia stanowi przepis art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.w. Wynika to choćby z faktu pozbawienia wolności przez dość długi okres.

Mając powyższe na uwadze należało orzec jak w części dyspozytywnej postanowienia.