Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 maja 2018 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia Wydział X Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu

w składzie:

Przewodniczący: SSR Agnieszka Chlipała-Kozioł

Ławnicy: Anna Szczucka, Czesława Sobota

Protokolant: Katarzyna Kunik

po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2018 r. we Wrocławiu

połączonych spraw

z powództwa: A. Z. (1) (mian. A. Z. (1))

przeciwko: (...) we W.

o odszkodowanie w związku z rozwiązaniem umowy przez pracodawcę za wypowiedzeniem

oraz z powództwa: V. P. (mian. V. P.)

przeciwko: (...) we W.

o odszkodowanie w związku z rozwiązaniem umowy przez pracodawcę za wypowiedzeniem

I zasądza od strony pozwanej (...) we W. na rzecz powoda A. Z. (1) kwotę 5.550,00 zł (pięć tysięcy pięćset pięćdziesiąt złotych i 00/100) z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę;

II zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda A. Z. (1) kwotę 442,80 zł (w tym VAT) tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu;

III wyrokowi w punkcie I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 1.850,00 zł;

IV nakazuje stronie pozwanej uiścić na rzecz Skarbu Państwa – kasy Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu kwotę 250 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu, od uiszczenia której powód A. Z. (1) był zwolniony z mocy ustawy;

V zasądza od strony pozwanej (...) we W. na rzecz powoda V. P. kwotę 5.550,00 zł (pięć tysięcy pięćset pięćdziesiąt złotych i 00/100) z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę;

VI zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda V. P. kwotę 442,80 zł (w tym VAT) tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu;

VII wyrokowi w punkcie V nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 1.850,00 zł;

VIII nakazuje stronie pozwanej uiścić na rzecz Skarbu Państwa – kasy Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia we Wrocławiu kwotę 250 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu, od uiszczenia której powód V. P. był zwolniony z mocy ustawy.

UZASADNIENIE

Powód A. Z. (1) pozwem z 25 października 2016 r. (data prezentaty), skierowanym przeciwko (...) we W., wniósł odwołanie od rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem i domagał się zasądzenia od strony pozwanej 5.550,00 zł brutto, tytułem odszkodowania w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia za nieuzasadnione i niezgodne z prawem rozwiązanie stosunku pracy oraz zasądzenia zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje żądania powód podniósł, że był zatrudniony u strony pozwanej od 1 października 2014 r. na stanowisku referenta ds. studenckich. W latach 2014-2015 otrzymał bardzo dobra ocenę swojej pracy, nie otrzymał jednak awansu, co gwarantował mu Regulamin pracy oraz zakres obowiązków. Dlatego 1 lutego 2016 r. poprosił o poparcie swojego wniosku o podwyższenie stanowiska zgodnie z regulaminem pracy. Wniosek ten został jednak bardzo źle przyjęty przez ówczesnego kanclerza. Ostatecznie w kwietniu 2016 r. otrzymał awans na specjalistę w dziale współpracy z zagranicą. Po 5 miesiącach względnego spokoju, pracodawca przeprowadził kolejną ocenę pracowniczą, a 18 października 2016 r. podczas spotkania z kanclerzem zostało powodowi przedstawione do podpisania pismo o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem. Nie było ono jednak podpisane przez pracodawcę, ani nie było sygnowane pieczęcią uczelni. Kiedy powód nie zgodził się na przedstawioną propozycję, pracodawca polecił swoim pracownikom, żeby dopilnowali, aby powód opuścił miejsce pracy. Następnego dnia, aby nie narazić się na zarzut niestawienia się w pracy, powód poinformował maliowo pracodawcę o wzięciu urlopu na żądanie. W dniu 20 października 2016 r. powód zwrócił się do pracodawcy o wyjaśnienie sytuacji i jeszcze tego samego dnia zostało mu wręczone podpisane przez pracodawcę pismo o wypowiedzeniu umowy o pracę. Dodatkowo w dniu 21 października 2016 r. otrzymał od pracodawcy ponownie podpisane wypowiedzenie umowy o pracę, które zostało wysłane listem poleconym.

Odnosząc się do wskazanych przyczyn, powód podniósł, że są one ogólnikowe i enigmatyczne, przez co nie jest w stanie nawet podjąć polemiki na ten temat. Wskazał, że we wcześniejszym okresie zatrudnienia otrzymywał ocenę bardzo dobrą swojej pracy (k. 3-8).

Powód V. P. pozwem z 25 października 2016 r. (data prezentaty), skierowanym przeciwko (...) we W., wniósł odwołanie od rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem i domagał się zasądzenia od strony pozwanej 5.550,00 zł brutto, tytułem odszkodowania w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia za nieuzasadnione i niezgodne z prawem rozwiązanie stosunku pracy oraz zasądzenia zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje żądania, powód podniósł, że był zatrudniony u strony pozwanej od 1 października 2014 r. na stanowisku referenta ds. studenckich. W latach 2014-2015 otrzymał bardzo dobra ocenę swojej pracy, nie otrzymał jednak awansu, co gwarantował mu Regulamin pracy oraz zakres obowiązków. Dlatego 1 lutego 2016 r. poprosił o poparcie swojego wniosku o podwyższenie stanowiska zgodnie z regulaminem pracy. Wniosek ten został jednak bardzo źle przyjęty przez ówczesnego kanclerza. Ostatecznie w kwietniu 2016 r. otrzymał awans na specjalistę w dziale współpracy z zagranicą. Po 5 miesiącach względnego spokoju, pracodawca przeprowadził kolejną ocenę pracowniczą, a 18 października 2016 r. podczas spotkania z kanclerzem zostało powodowi przedstawione do podpisania pismo o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem. Nie było ono jednak podpisane przez pracodawcę, ani nie było sygnowane pieczęcią uczelni. Kiedy powód nie zgodził się na przedstawioną propozycję, pracodawca polecił swoim pracownikom, żeby dopilnowali, aby powód opuścił miejsce pracy. Następnego dnia, aby nie narazić się na zarzut niestawienia się w pracy, powód poinformował maliowo pracodawcę o wzięciu urlopu na żądanie. W dniu 20 października 2016 r. powód zwrócił się do pracodawcy o wyjaśnienie sytuacji i jeszcze tego samego dnia zostało mu wręczone podpisane przez pracodawcę pismo o wypowiedzeniu umowy o pracę. Dodatkowo w dniu 21 października 2016 r. otrzymał od pracodawcy ponownie podpisane wypowiedzenie umowy o pracę, które zostało wysłane listem poleconym.

Odnosząc się do wskazanych przyczyn, powód podniósł, że są one ogólnikowe i enigmatyczne, przez co nie jest w stanie nawet podjąć polemiki na ten temat. Wskazał, że we wcześniejszym okresie zatrudnienia otrzymywał ocenę bardzo dobrą swojej pracy (k. 61-67).

Zarządzeniem z 30 stycznia 2017 r. sprawa o sygn. akt X P 692/16 została połączona do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia pod sygn. akt X P 691/16 (k. 58).

Odpowiadając na oba pozwy strona (...) we W. wniosła o ich oddalenie w całości oraz o zasądzenie od powodów zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko strona pozwana zarzuciła, że początkowo praca powodów była oceniana pozytywnie. Pracowali w jednym pomieszczeniu razem z innymi pracownikami, w tym z osobą nadzorującą ich pracę. Z racji uzyskanych na początku 2016 r. awansów, w maju 2016 r. obaj powodowie zostali przeniesieni do oddzielnego pomieszczenia, które było do ich wyłącznej dyspozycji. Wtedy też, kiedy przestano bezpośrednio kontrolować ich pracę, mając poczucie swobody, zaczęli pracować inaczej, niż oczekiwał tego pracodawca. Motywacja pozytywna, która miała zachęcać ich do rozwoju zawodowego i umożliwić sprawniejsze realizowanie zadań rekrutacyjnych, odniosła inny skutek - u powodów powstało wrażenie o ich nieomylności, jedynej słuszności wygłaszanych poglądów. Z tego powodu odbyto kilka rozmów dyscyplinujących, które nie przyniosły żadnego rezultatu, a wręcz przeciwnie – nasiliły ich wrogie nastawienie. Zaczęli podważać relacje pracownik – pracodawca przez niemerytoryczną krytykę pracodawcy, kwestionowanie zasadności i legalności poleceń służbowych oraz podburzanie innych pracowników do działań wymierzonych przeciwko interesom pracodawcy. Twierdzili, że działalność szkoły jest niezgodna z prawem i zarzucali pracodawcy oraz bezpośredniemu przełożonemu popełnianie licznych przestępstw. Zajmowali stanowisko w sprawach, do których nie mieli i nie mogli mieć dostępu, wywołując mylne wrażenie u osób trzecich, że strona pozwana nie prowadzi, np. działalności edukacyjno-naukowej. Zaczęli notorycznie odmawiać realizacji poleceń przełożonego zasłaniając się brakiem literalnego zapisu określonych czynności w zakresie czynności. Odmówili sporządzenia krótkiej prezentacji Uczelni w języku ukraińskim – bowiem ich zdaniem zakres obowiązków dotyczył tylko języka rosyjskiego i angielskiego. Odmówili także skompletowania teczek kandydatów narodowości ukraińskiej na studia.

Powodowie cieszyli się dużym posłuchem wśród nowo zrekrutowanych pracownic zatrudnionych na stanowiskach referentek ds. studentów. Osoby te toczyły z powodami długotrwałe rozmowy, w trakcie których przekazywali oni swoje odczucia co do osoby pracodawcy dając różne – często błędne – rady i nastawiając je negatywnie do pracodawcy. Z czasem, młode stażem pracownice również zaczęły odmawiać wykonywania poleceń służbowych, argumentując to brakiem literalnego zapisu w zakresie obowiązków. Kierowały wnioski o podwyżkę po poinstruowaniu przez powodów. Kreowali konflikty z innymi pracownikami, czego efektem było unikanie przez nich przebywania w pomieszczeniach zajętych przez pracowników, z którymi byli w sporze, co prowadziło do dezorganizacji pracy

Strona pozwana wskazała, że jest uczelnią, która zatrudnia ponad 50 osób Specyfika jej działalności, jak i ponadstandardowa rotacja kadry w tej gałęzi gospodarki, wymusiła powstanie procedur rozwiązywania stosunku pracy z pracownikami, w tym odbywania rozmów związanych z wypowiedzeniem umów o pracę. Znając porywczość, butę oraz agresję słowną powodów, oprócz standardowo stosowanych procedur przy odejściu, wyjątkowo przy wypowiadaniu z powodami umowy o pracę obecni byli jeszcze dwaj pracownicy. Chciano aby do zakończenia stosunku pracy doszło za porozumieniem stron, dlatego przygotowano 4 projekty oświadczenia woli – 2 za wypowiedzeniem, 2 za porozumieniem stron. Rozmowa z powodami rozpoczęła się od stwierdzenia, że dalsza współpraca z nimi nie jest możliwa i najpierw zaproponowano im rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron. Jednak wobec ich agresywnej reakcji, zdecydowano się uszczegółowić im przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę i wręczyć wypowiedzenie. Po tej decyzji powodowie chwycili przedstawione im projekty oświadczeń pracodawcy i wyszli z pomieszczenia. Następnego dnia zostały wysłane do powodów oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę, w których podkreślono ich informacyjny charakter (k. 133-v. 136, 152-v. 155).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny

Powód ad. 1 A. Z. (1) został zatrudniony przez stronę pozwaną (...) we W. na podstawie umowy o pracę od 1 października 2014 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku referenta ds. studenckich, a od 1 kwietnia 2016 r. na stanowisku specjalisty w dziale współpracy z zagranicą, na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

Powód ad. 2 V. P. został zatrudniony przez stronę pozwaną (...) we W. na podstawie umowy o pracę od 1 października 2014 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku referenta ds. studenckich, a od 1 kwietnia 2016 r. na stanowisku specjalisty w dziale współpracy z zagranicą, na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

Dowody: Okoliczności bezsporne

Do obowiązków powodów na stanowisku referenta ds. studenckich należało:

- wsparcie merytoryczne dla studentów zagranicznych, pomoc w adaptacji w nowym środowisku, pomoc przy sprawach urzędowych itp.,

- przygotowywanie oraz prowadzenie prezentacji dla studentów oraz kandydatów w j. ukraińskim, rosyjskim oraz angielskim (w przypadku powoda ad. 2 tylko w j. ukraińskim i rosyjskim),

- wsparcie przy organizacji kursu j. polskiego ,

- tłumaczenia dokumentów z/na język ukraiński i rosyjski,

- wsparcie Dziekanatu oraz Biura Karier we wszystkich inicjatywach i projektach dotyczących studentów zagranicznych,

- wspomaganie Kierownika we wszystkich zadaniach Działu archiwizacja dokumentów,

- redagowanie strony internetowej uczelni w języku ukraińskim oraz rosyjskim,

- realizacja poleceń przełożonych w zakresie zadań działu.

Dowody: zakresy obowiązków – karta 10, 68.

Do obowiązków powodów na stanowisku specjalisty w dziale współpracy z zagranicą należało:

- wsparcie merytoryczne dla kandydatowi zagranicy, pomoc w adaptacji w nowym środowisku, pomoc przy sprawach urzędowych,

- przygotowywanie oraz prowadzenie prezentacji dla Kandydatów w j. rosyjskim i angielskim (w przypadku powoda ad. 2 tylko w j. rosyjskim),

- wsparcie przy organizacji kursu j. polskiego,

- tłumaczenia dokumentów z/na język rosyjski i angielski (w przypadku powoda ad. 2 tylko w j. rosyjskim),

- przygotowywanie druków związanych 2 rekrutacją (kwestionariuszy, decyzji o przyjęciu, umów) oraz dostosowywanie ich w razie potrzeb i możliwości do zagranicznych rynków,

- współtworzenie procedur rekrutacyjnych, weryfikacja dokumentów aplikacyjnych,

- wystawianie dokumentów do Konsulatów wymaganych do uzyskania wiz dla studentów zagranicznych, obsługa kandydatów,

- przygotowywanie teczek rekrutacyjnych,

- przygotowywanie list osób przyjętych na studia,

- wyszukiwanie i planowanie zakwaterowania dla nowych studentów,

- współpraca z Biurem Karier oraz Dziekanatem w zakresie promocji uczelni oraz z Redakcją (...) w zakresie edycji i opracowywania materiałów reklamowych,

- redagowanie strony internetowej Uczelni w języku rosyjskim i angielskim wg. potrzeb (w przypadku powoda ad. 2 tylko w j. rosyjskim),

- przyjmowanie delegacji kandydatów na studia z zagranicy/ wyjazdy do partnerów,

- wspomaganie Kierownika we wszystkich zadaniach Działu,

- archiwizacja dokumentów,

- realizacja poleceń przełożonych w zakresie zadań działu.

Dowody: zakresy obowiązków – karta 14, 72.

Kiedy powodowie pracowali jako referenci ds. studentów, wykonywali pracę w dziekanacie, razem z innymi pracownikami dziekanatu. Kiedy zostali specjalistami w dziale współpracy z zagranicą, w maju 2016 r. zostali przeniesieni do osobnego, wyremontowanego pomieszczenia, gdzie pracowali tylko we dwóch. Po zmianie stanowiska mieli obsługiwać studentów z Rosji, Armenii, Uzbekistanu, Gruzji, Turcji. Mieli natomiast zakaz zajmowania się studentami z Ukrainy i Białorusi, których obsługiwał D. M. oraz jeszcze jedna osoba z Ukrainy.

Powodowie otrzymywali plecenia służbowe od bezpośredniego przełożonego lub od kanclerza uczelni. Od 1 kwietnia 2016 r. bezpośrednim przełożonym powodów była P. P..

Dowody: Zeznania świadka M. K. złożone na rozprawie 29.01.2018 r.,

Zeznania świadka D. M. złożone na rozprawie 29.01.2018 r.,

Zeznania świadka P. P. złożone przed SR w Krośnie na rozprawie 06.03.2018 r.,

Wyjaśnienia powoda A. Z. (2) złożone na rozprawie 27.04.2018 r.,

Wyjaśnienia powoda V. P. złożone na rozprawie 27.04.2018 r.,

Wyjaśnienia przesłuchanego w char. strony pozwanej M. P. złożone na rozprawie 27.04.2018 r.

W ramach swoich obowiązków powodowie przygotowywali prezentacje w języku ukraińskim. Ich wygłaszaniem zajmowała się osoba z działu współpracy z zagranicą. Latem 2016 r. powodowie zostali poproszeni przez kanclerza M. P. o wygłoszenie jednej z prezentacji w języku ukraińskim. Powodowie odmówili, wyjaśniając, że nie posługują się językiem ukraińskim w mowie w takim stopniu, aby móc wykonać polecenie. W swoich rodzinach obaj powodowie posługują się językiem rosyjskim. Ostatecznie prezentacja został przeprowadzona przez inną osobę, posługującą się językiem ukraińskim.

Powodowie obsługiwali w dziekanacie studentów z Ukrainy. Większość studentów z Ukrainy (niemal wszyscy) włada swobodnie językiem rosyjskim.

M. P. nie zna języka ukraińskiego.

Dowody: Zeznania świadka M. K. złożone na rozprawie 29.01.2018 r.,

Zeznania świadka D. M. złożone na rozprawie 29.01.2018 r.,

Zeznania świadka P. P. złożone przed SR w Krośnie na rozprawie 06.03.2018 r.,

Wyjaśnienia powoda A. Z. (2) złożone na rozprawie 27.04.2018 r.,

Wyjaśnienia powoda V. P. złożone na rozprawie 27.04.2018 r.,

Wyjaśnienia przesłuchanego w char. strony pozwanej M. P. złożone na rozprawie 27.04.2018 r.

W roku 2016 r. strona pozwana zrekrutowała około 250 kandydatów z Ukrainy oraz Białorusi na następny rok akademicki. Rekrutacją studentów z tych regionów zajmował się D. M.. Powodowie ze swojego regionu zrekrutowali około 40 kandydatów. Z uwagi na dużą ilość studentów z Ukrainy i Białorusi, D. M. poprosił przedłożoną powodów, aby powodowie pomogli wprowadzić do systemu informatycznego teczki około 40 kandydatów na studentów. Początkowo powodowie odmówili wprowadzenia danych do systemu z uwagi na ilość pracy wynikającą z ich zakresu obowiązków, jednak ostatecznie pomogli wprowadzać dane.

Dowody: Zeznania świadka D. M. złożone na rozprawie 29.01.2018 r.,

Wyjaśnienia powoda A. Z. (2) złożone na rozprawie 27.04.2018 r.,

Wyjaśnienia powoda V. P. złożone na rozprawie 27.04.2018 r.,

Wyjaśnienia przesłuchanego w char. strony pozwanej M. P. złożone na rozprawie 27.04.2018 r.

Swoje obowiązki pracownicze powodowie wykonywali dobrze, do ich pracy nie było zastrzeżeń. Powodowie byli bardzo obciążeni pracą. Poza obowiązkami wynikającymi z zakresu obowiązków, przełożeni, a w szczególności M. P., często zlecali im wykonanie innych, dodatkowych prac. Inni pracownicy również byli często obciążani dodatkowymi obowiązkami przez M. P..

W arkuszach oceny rocznej powodowie byli oceniani pozytywnie przez swoich przełożonych. Ostatnia ocenia miała miejsce we wrześniu 2016 r. i również była pozytywna. Pod koniec września 2016 r. kanclerz M. P. przed wyjazdem na konferencje do USA pochwalił powodów za ich dobrą pracę i liczbę zrekrutowanych studentów. Jednocześnie z uwagi na to, że powodowie dobrze radzili sobie z dotychczasowymi zadaniami, zaproponował im dodatkowe obowiązki w postać współpracy w programie E. z uczelniami z innych krajów. Przełożony nie zaoferował jednak żadnego dodatkowego wynagrodzenia. Powodowie poinformowali przełożonego, że chcieliby się skupić na dotychczasowych obowiązkach.

Powodowie nie pozostawali w konflikcie z innymi pracownikami, nie krytykowali pracodawcy.

Powodowie zwracali czasem uwagę na błędy jakie pojawiały się w dokumentach lub na stronie internetowej uczelni, w celu usunięcia tych błędów i uniknięcia kłopotów przez pracodawcę.

Dowody: Zeznania świadka M. K. złożone na rozprawie 29.01.2018 r.,

Zeznania świadka D. M. złożone na rozprawie 29.01.2018 r.,

Zeznania świadka Z. P. złożone na rozprawie 29.01.2018r.,

Zeznania świadka P. P. złożone przed SR w Krośnie na rozprawie 06.03.2018 r.,

Wyjaśnienia powoda A. Z. (2) złożone na rozprawie 27.04.2018 r.,

Wyjaśnienia powoda V. P. złożone na rozprawie 27.04.2018 r.,

Wyjaśnienia przesłuchanego w char. strony pozwanej M. P. złożone na rozprawie 27.04.2018 r.,

Wnioski o podwyższenie stanowisk – karta 12, 70,

Arkusze okresowej oceny – karta 229-240.

W dniu 18 października 2016 r. powodowie zostali poproszeni do gabinetu kanclerza M. P.. Kiedy zjawili się w gabinecie zastali tam już M. P., J. T. oraz S. K.. M. P. poinformował powodów, że jest zmuszony rozwiązać z nimi stosunek pracy. Zaproponował im dwa rozwiązania: porozumienie stron albo wypowiedzenie. Oba dokumenty nie były podpisane przez pracodawcę. Kiedy powodowie nie zgodzili się na podpisanie oświadczenia o porozumieniu stron, wówczas M. P. poinformował ich, że wypowiada im umowy o pracę. Powodowie chcieli rozmawiać z kanclerzem w cztery oczy, lecz on nie zgodził się na to. Wtedy powodowie nie potwierdzając pisemnie odbioru, zabrali przygotowane projekty wypowiedzenia umowy o pracę bez podpisu pracodawcy i wyszli z pomieszczenia. M. P. poprosił S. K. oraz J. T., aby dopilnowali, ażeby powodowie zabrali swoje rzeczy i opuścili miejsce pracy. W trakcie spotkania panowała napięta atmosfera. Powodowie, nie mając podpisanego dokumentu wypowiedzenia, nie wiedzieli, czy jak opuszczą miejsce pracy to nie zastaną zwolnieni dyscyplinarnie, dlatego po opuszczeniu biura przebywali do godz. 16:00 na parkingu biura. W dniu 19 października 2016 r. powodowie złożyli drogą mailową wnioski o urlop na żądanie. Wnioski zostały zaakceptowane przez S. K..

Pismem z 20 października 2016 r. powodowie zwrócili się do strony pozwanej o wyjaśnienie, czy w zaistniałej sytuacji zostali zwolnieni z pracy, czy też nie.

W dniu 21 października 2016 r. powodowie otrzymali pocztą pismo strony pozwanej wraz z załączonym do niego oświadczeniem o wypowiedzeniu umowy o pracę, które zawierało podpis pracodawcy.

Wskazaną w obu wypowiedzeniach przyczyną rozwiązania umowy o pracę była utrata zaufania polegająca na wielokrotnym naruszaniu obowiązków pracowniczych, nieuprawnionej krytyce pracodawcy i kwestionowaniu wydawanych poleceń.

Dowody: Zeznania świadka S. K. złożone na rozprawie 29.01.2018 r.,

Zeznania świadka M. K. złożone na rozprawie 29.01.2018 r.,

Wyjaśnienia powoda A. Z. (2) złożone na rozprawie 27.04.2018 r.,

Wyjaśnienia powoda V. P. złożone na rozprawie 27.04.2018 r.,

Wyjaśnienia przesłuchanego w char. strony pozwanej M. P. złożone na rozprawie 27.04.2018 r.

Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem – karta 15, 73,

Wydruk korespondencji e-mail – karta 16, 74,

Pisma powodów z 20.10.2016 r. – karta 17, 75,

Pisma strony pozwanej z 18.10.2016 r. – karta 18-19, 76-77.

Powodowie oraz inni pracownicy, w okresie zatrudnienia u pozwanej współpracowali z innymi podmiotami powiązanymi gospodarczo ze stroną pozwaną i na podstawie zawartych z tymi podmiotami umów rekrutowali studentów dla pozwanej, za co otrzymywali wynagrodzenie od podmiotów trzecich. Umowy z tymi podmiotami były zawierane po zakończeniu okresu rekrutacji. Za ostatni okres powodowie nie otrzymali umowy ani wynagrodzenia.

Dowody: Zeznania świadka S. K. złożone na rozprawie 29.01.2018 r.,

Zeznania świadka M. K. złożone na rozprawie 29.01.2018 r.,

Zeznania świadka D. M. złożone na rozprawie 29.01.2018 r.,

Wyjaśnienia powoda A. Z. (2) złożone na rozprawie 27.04.2018 r.,

Wyjaśnienia powoda V. P. złożone na rozprawie 27.04.2018 r.,

Wyjaśnienia przesłuchanego w char. strony pozwanej M. P. złożone na rozprawie 27.04.2018 r.

Za ostatni okres powodowie nie otrzymali umowy ani wynagrodzenia za zrekrutowanych studentów.

Dowody: Wyjaśnienia powoda A. Z. (2) złożone na rozprawie 27.04.2018 r.,

Wyjaśnienia powoda V. P. złożone na rozprawie 27.04.2018 r.,

Średnie miesięczne wynagrodzenie powodów za ostatnie 3 miesiące pracy liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło 1.850,00 zł brutto.

Dowody: Zaświadczenia – karta 151, 170.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Powództwa zasługiwały na uwzględnienie.

Podstawę prawną roszczeń obu powodów stanowił art. 45 § 1 k.p. Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie zmierzać więc miało do jednoznacznego ustalenia, czy strona pozwana, dokonując wypowiedzenia umowy o pracę każdemu z powodów, uczyniła to w sposób prawidłowy, a więc czy wypowiedzenia spełniały wymogi formalne (np. konsultacji związkowych, formy pisemnej, podania przyczyny wypowiedzenia), i czy podane w wypowiedzeniach przyczyny były rzeczywiste i prawdziwe.

Wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony w trybie art. 30 § 1 pkt 2 k.p. jest zwykłym sposobem rozwiązywania umowy o pracę, a pracodawca ma prawo do stosowania takiej polityki kadrowej, która zapewni prawidłową realizację zadań. Prawo wypowiadania umów o pracę zawieranych na czas nieokreślony ograniczone jest jednak klauzulą generalną, w myśl której każde wypowiedzenie tego rodzaju umowy musi zawierać uzasadnienie merytoryczne. Zgodnie z przepisem art. 30 § 4 k.p. oświadczenie woli pracodawcy o wypowiedzeniu umowy zawartej na czas nieokreślony powinno zatem zawierać przyczynę dokonania tego rodzaju czynności prawnej, przy czym przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę musi być konkretna i rzeczywista. Przyczyna ta jednak nie musi mieć szczególnej wagi czy nadzwyczajnej doniosłości, albowiem jak już wskazano, wypowiedzenie umowy o pracę jest zwykłym sposobem rozwiązania bezterminowego stosunku pracy (patrz wyrok SN z 4 grudnia 1997 r., I PKN 419/97, OSNP 1998/20/598).

Zgodnie z wykładnią Sądu Najwyższego, zawartą między innymi w wyroku z dnia 10 maja 2000r. (I PKN 641/99 OSNP 2001/20/618, Pr.Pracy 2001/1/33) „naruszenie art. 30 § 4 k.p. ma miejsce wówczas, gdy pracodawca nie wskazuje w ogóle przyczyny wypowiedzenia, bądź gdy wskazana przez niego przyczyna jest niedostatecznie konkretna, a przez to niezrozumiała dla pracownika”. Warunku podania pracownikowi przyczyn uzasadniających wypowiedzenie umowy o pracę nie może zastąpić ocena pracodawcy, iż przyczyna ta była znana pracownikowi. Podanie pracownikowi przyczyny wypowiedzenia, zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 1 października 1997r. (I PKN 315/97 OSNP 1998/17/501), „ma umożliwić mu dokonanie racjonalnej oceny, czy ta przyczyna w rzeczywistości istnieje i czy w związku z tym, zaskarżenie czynności prawnej pracodawcy może doprowadzić do uzyskania przez pracownika odpowiednich korzyści (odszkodowania lub przywrócenia do pracy)”.

Sąd dokonując zasadności wypowiedzenia i jego zgodności z prawem zobligowany jest do jego kontroli w kontekście przyczyn powołanych w oświadczeniu pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę (zob. wyrok SN z 1 lutego 2000r., I PKN 496/98; wyrok SN z 19 lutego 1999r., I PKN 571/98; wyrok SN z 10 listopada 1998r., I PKN 434/98). Pracodawca nie może zatem je uzupełniać, ani powoływać się na inne przyczyny niż wskazane, po złożeniu pracownikowi oświadczenia woli (zob. wyrok SN z 19 lutego 1999r., I PKN 571/98; wyrok SN z 10 listopada 1998r., I PKN 423/98). Oznacza to, że przyczyny podane w wypowiedzeniu pracownikowi umowy o pracę, zakreślają granice jego sądowej kontroli.

Jak wynika z treści oświadczenia woli strony pozwanej, przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę każdemu z powodów była utrata zaufania, która miała być spowodowana wielokrotnym naruszaniem obowiązków pracowniczych, nieuprawnionej krytyką pracodawcy i kwestionowaniem wydawanych poleceń

Ciężar dowodu w zakresie wykazania prawdziwości wskazanych przyczyn spoczywał na stronie pozwanej.

Przyczyna wypowiedzenia niewątpliwie powinna być skonkretyzowana. Nie oznacza to jednak obowiązku wyczerpującego powołania wszystkich okoliczności, które stały się podstawą podjęcia przez pracodawcę decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy. Konkretność przyczyny wypowiedzenia polega nie tyle na jej opisaniu w sposób szczegółowy, co na precyzyjnym wskazaniu tych okoliczności, które są przyczyną wypowiedzenia, ponieważ w przypadku ewentualnej kontroli sądowej ta właśnie skonkretyzowana przyczyna będzie podstawą oceny, czy wypowiedzenie było uzasadnione (patrz uzasadnienie wyroku SN z 20.01.2015 r., I PK 140/14 – publ. portal orzeczeń SN).

Wskazanie skonkretyzowanej przyczyny może polegać na wskazaniu konkretnego zachowania pracownika w postaci działania lub zaniechania, z którym ten zarzut się łączy. Wskazanie to może nastąpić poprzez szczegółowe określenie tego zachowania w treści oświadczenia o wypowiedzeniu lub poprzez sformułowanie w sposób ogólny owego zachowania. W niniejszej sprawie przyczyną wypowiedzenia powodom umów o pracę była utrata zaufania, a okolicznościami, które miały ją uzasadniać miało być: wielokrotne naruszanie obowiązków pracowniczych, nieuprawniona krytyka pracodawcy i kwestionowanie wydawanych poleceń.

W ocenie Sądu strona pozwana nie wskazała przyczyny rozwiązania umowy w sposób wystarczająco konkretny, a tym samym nie spełniła ustawowego obowiązku wskazania konkretnej, jasnej dla pracownika przyczyny wypowiedzenia stosunku pracy. Ze zgromadzonych w toku postępowania dowodów wynika, że powodowie nie wiedzieli, jaka jest istota zarzutów stawianych im przez pracodawcę, w szczególności wobec faktu, że za swoją pracę byli wielokrotnie chwaleni. Wszystkie zarzuty mają charakter bardzo ogólny, nie sposób powiązać żadnego z nich z konkretną sytuacją, konkretnym zachowaniem pracowników

Nawet zaś gdyby uznać, że strona pozwana w wystarczający sposób skonkretyzowała swoje zarzuty wobec powodów, nadal nie sposób uznać dokonanych przez pozwaną wypowiedzeń za zgodne z prawem z powodu niewykazania prawdziwości wskazanych zarzutów.

Utrata zaufania do pracownika może stanowić przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę, jeżeli znajduje oparcie w przesłankach natury obiektywnej oraz racjonalnej i nie jest wynikiem arbitralnych ocen lub subiektywnych uprzedzeń ( wyrok SN z 25 listopada 1997 r., I PKN 285/97, OSNP 1998/18/538, Wokanda 1998/12/29, M.Prawn. 1999/7/41). Powołanie się przez pracodawcę na utratę zaufania i wskazanie okoliczności, które legły u jej podstaw, spełnia wymagania co do formy wypowiedzenia w zakresie określonym w art. 30 § 4 k.p., a to, czy podane przez pracodawcę fakty istniały obiektywnie i czy uzasadniały utratę zaufania, stanowi przedmiot oceny w płaszczyźnie art. 45 § 1 k.p. W przypadku wskazania przez pracodawcę jako przyczyny wypowiedzenia utraty zaufania spowodowanej zaistnieniem określonych faktów, w pierwszej kolejności należy ocenić, czy wskazane przez pracodawcę okoliczności mogły uzasadniać utratę zaufania do pracownika, a następnie, pod warunkiem pozytywnego rozstrzygnięcia tej kwestii - czy utrata zaufania w tych okolicznościach uzasadnia wypowiedzenie stosunku pracy (wyrok SN z 2 października 2012 r., II PK 60/12).

Wskazując na utratę zaufania, strona pozwana powołała się na następujące okoliczności, polegające na:

- wielokrotnym naruszaniu obowiązków pracowniczych,

- nieuprawnionej krytyce,

- kwestionowaniu wydawanych poleceń.

Odnośnie pierwszej okoliczności, to strona pozwana nie dowiodła, aby powodowie naruszali swoje podstawowe obowiązki pracownicze. W toku postępowania zostało wykazane, że wykonywali je starannie i sumiennie. W ocenach okresowych za lata 2014 i 2015 obaj powodowie byli oceniani bardzo dobrze i do ich pracy nie było żadnych zastrzeżeń. Pozwana nie kwestionowała tego faktu, wskazując jedynie, że sytuacja ta uległa zmianie, kiedy powodowie zostali przeniesieni do działu współpracy z zagranicą, co miało miejsce w maju 2016 r. i podnosiła, że dopiero w okresie od maja do października 2016 r. doszło do utraty zaufania pracodawcy do powodów. Zdaniem pozwanej wtedy właśnie pozbawieni bezpośredniej, stałej kontroli powodowie zaczęli się zachowywać inaczej niż dotychczas. Zarzuty pozwanej nie znalazły jednak potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym sprawy. Podkreślenia wymaga, że przesłuchiwana w toku postępowania P. P., która została bezpośrednią przełożoną powodów w maju 2016 r., zdecydowanie zaprzeczyła zarzutom strony pozwanej i szeroko wyjaśniła, że nie miała ona do pracy powodów żadnych zastrzeżeń, czego wyrazem miała być dokonana przez nią we wrześniu 2016 r. pozytywna ocena pracy powodów. Świadek wyjaśniła, że to powodowie byli najbardziej odpowiedzialnymi i zaufanymi osobami, na których pomoc mogła liczyć, i do których zwracała się w różnych sytuacjach. Również inni świadkowie nie potwierdzają zarzutów, by powodowie naruszali jakiekolwiek obowiązki pracownicze. Nawet D. M., z którym powodowie są od dawna skonfliktowani, przyznał, że powodowie pomagali w mu w jego pracy, choć początkowo nie chcieli udzielić pomocy. Poprzedni przełożony powodów M. K. zawnioskował – jak sam zeznał - o awans powodów. Świadek Z. P. wiarygodnie zeznała, że do powodów nie było zastrzeżeń i podkreśliła, że to pracodawca wprowadzał nieprzyjemną atmosferę w pracy i narzucał wielu pracownikom dodatkowe obowiązki. Z wiarygodnych wyjaśnień powodów wynika zaś, że sam kanclerz M. P. jeszcze we wrześniu 2016 r., przez wylotem na konferencje do USA, chwalił powodów za dotychczasową pracę i chciał powierzyć im kolejne obowiązki, związane z programem E..

Strona pozwana nie wykazała również, aby powodowie w jakikolwiek sposób krytykowali pracodawcę, tym bardziej zaś – by przekroczyli granice krytyki dozwolonej, która mogłaby uzasadniać ewentualną utratę zaufania. Świadkowie nie potwierdzają takich okoliczności. Jedynie świadek M. K. zeznał, że powodowie nagminnie krytykowali pracodawcę, świadek ten nie potrafił jednak wskazać, na czym dokładnie ta krytyka miałaby polegać, a podczas składania zeznań, posługiwał się bardzo ogólnymi sformułowaniami i często zasłaniał się niepamięcią. Z wyjaśnień powodów wynika, że zwracali oni czasami uwagę pracodawcy na błędy jakie pojawiały się w dokumentach lub na stronie internetowej uczelni, przy czym działali w celu usunięcia tych błędów i uniknięcia kłopotów przez pracodawcę. Takie działanie należy do obowiązków pracowniczych i nie stanowi krytyki pracodawcy.

Strona pozwana nie wykazała również, by powodowie kwestionowali polecenia pracodawcy w sposób, który uzasadniałby utratę zaufania. Bezsporne w sprawie było, że powodowie jednokrotnie odmówili przeprowadzenia prezentacji dla kandydatów z Ukrainy w języku ukraińskim, choć samą prezentację przygotowali. Należy jednak wskazać, że do zakresu ich obowiązków po przeniesieniu do działu współpracy z zagranicą, nie należało ani przygotowywanie, ani przeprowadzanie prezentacji dla kandydatów w języku ukraińskim. W zakresie obowiązków powoda ad. 1 należało przygotowywanie oraz przeprowadzanie prezentacji dla kandydatów w języku rosyjskim i angielskim. Natomiast w przypadku powoda. ad. 2 – jedynie w języku rosyjskim. Ponadto z wyjaśnień powodów wynika, że choć są obywatelami Ukrainy, to na co dzień posługują się wyłącznie językiem rosyjskim, który jest ich językiem ojczystym, i którym posługują się w swoich rodzinach. Język ukraiński powodowie znają tylko na takim poziomie, że potrafią się porozumieć w prostych sprawach oraz pisać i czytać. Nie posługują się jednak językiem ukraińskim w mowie na tyle biegle, aby móc swobodnie przeprowadzić prezentację w tym języku. Należy podkreślić, że zakres obowiązków powodów nie obejmował czynności związanych z mówieniem w języku ukraińskim. Podkreślenia wymaga, że M. P., który wydał powodom sporne polecenie, sam nie włada językiem ukraińskim, nie był więc w stanie obiektywnie zweryfikować umiejętności powodów w tym zakresie, a pomimo tego w sposób jednoznaczny ferował ocenę, ze powodowie muszą znać biegle język ukraiński, skoro pochodzą z U.. Faktem notoryjnym, niewymagającym dowodu, jest fakt, iż znaczna część obywateli Ukrainy posługuje się językiem rosyjskim, nie zaś ukraińskim. Nie sposób również wyciągać wniosku o biegłej znajomości języka ukraińskiego przez powodów z faktu, iż w okresie pracy w dziekanacie powodowie obsługiwali bardzo licznych studentów z Ukrainy. Przeważająca większość tych studentów włada bowiem biegle językiem rosyjskim, i to w tym języku powodowie obsługiwali studentów.

Postępowanie dowodowe wykazało również, że powodowie początkowo odmówili wprowadzenia do systemu teczek dotyczących studentów z Ukrainy i Białorusi. Należy jednak wskazać, że teczki dotyczyły kandydatów z Ukrainy i Białorusi, a więc regionów, którymi zajmował się D. M.. Po wtóre – powodowie byli bardzo obciążani pracą przez swojego pracodawcę, z uwagi na to, że bardzo dobre wykonywali swoje obowiązki, naturalnie zatem sprzeciwili się nadmiernemu obciążaniu ich zadaniami wykraczającymi poza ich zakres obowiązków. Wreszcie zaś podkreślić należy, że ostatecznie powodowie polecenie przełożonego wykonali.

Strona pozwana w toku postępowania zarzuciła również powodom konfliktowość. Po pierwsze jednak zarzut ten nawet w sposób ogólny nie został wskazany w pisemnych wypowiedzeniach umów, po wtóre zaś nie znalazł żadnego potwierdzenia w materiale dowodowym, nie potwierdził go bowiem żaden ze świadków, a z twierdzeń strony pozwanej, która podnosiła, że powodowie często byli odwiedzani w pokoju przez innych pracowników, wynika okoliczność przeciwna.

Reasumując, w świetle powoływanych przez stronę pozwaną okoliczności nie sposób uznać aby wypowiedzenie umowy o pracę było zasadne. Przeważająca większość zarzutów strony pozwanej wobec powodów nie została w żadnym stopniu potwierdzona w materiale dowodowym. Przypadek odmowy wykonania polecenia miał charakter incydentalny i był uzasadniony brakiem potrzebnych kwalifikacji do prawidłowego wykonania polecenia. Jednorazowa odmowa przeprowadzenia prezentacji lub zakwestionowanie polecenia dotyczącego wykonania pracy za innego pracownika w sytuacji nadmiernego obciążenia własną pracą nie może skutkować utratą zaufania przez pracodawcę.

Na marginesie wskazać należy, że miedzy stroną pozwaną a powodami w okresie przez doręczeniem powodom wypowiedzenia zaistniał konflikt na tle nierozliczenia przez podmiot powiązany z pozwaną oczekiwanej przez powodów kwoty za zrekrutowanie dla pozwanej studentów, co mogło wpłynąć na pogorszenie stosunków między powodami a pracodawcą.

Z uwagi na powyższe w punkcie I i V sentencji wyroku, Sąd uwzględnił odwołania obu powodów od wypowiedzenia umów o pracę i na podstawie art. 47 ¹ k.p. w zw. z art. 45 § 1 k.p. zasądził na ich rzecz dochodzone przez nich odszkodowania w wysokości po 5.550,00 zł brutto, stanowiące wysokość ich trzymiesięcznego wynagrodzenia. Z przedstawionego przez stronę pozwaną zaświadczenia o zarobkach – nie kwestionowanego przez żadną ze stron – wynika bowiem, że średnie miesięczne wynagrodzenie powodów za ostatnie 3 miesiące, liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło 1.850,00 zł brutto.

Stan faktyczny w sprawie Sąd Rejonowy ustalił zarówno w oparciu o osobowe źródła dowodowe, jak i dowody z dokumentów niekwestionowanych przez strony i niebudzących żadnych wątpliwości, w szczególności kserokopii akt osobowych powodów, które zostały sporządzone w przewidzianej formie, a ich autentyczność, nie została skutecznie zakwestionowana przez strony w toku postępowania. Oceny zeznań świadków oraz stron, Sąd dokonał w kontekście całego materiału dowodowego.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków: S. K., D. M., Z. P. oraz P. P., gdyż spójnie korespondowały ze sobą, wzajemnie się uzupełniając. Świadkowie zgodnie twierdzą, że nie słyszeli aby powodowie naruszali swoje podstawowe obowiązki pracownicze, krytykowali pracodawcę. Należy wskazać, że były to osoby zatrudnione u strony pozwanej, które pracowały lub współpracowały powodami. Niewątpliwie mogły zatem posiadać wiedzę odnośnie zachowania powodów w pracy. Poza tym należy zwrócić uwagę, że nawet świadek powołany przez stronę pozwaną i skonfliktowany z powodami D. M., nie potwierdził by powodowie krytykowali pracodawcę lub byli konfliktowi.

Zeznaniom świadka M. K., Sąd dał wiarę w zakresie w jakim korespondowały one z pozostałym wiarygodnym materiałem dowodowym w sprawie. Przede wszystkim należy wskazać, że okres, który miał wpłynąć na utratę zaufania do powodów, to – jak wskazywała strona pozwana – okres od maja do października 2016 r. Świadek K. był zaś przełożonym powodów w krótkim okresie, przed majem 2016 r., i nie miał żadnej wiedzy odnośnie ich pracy w dziale współpracy z zagranicą. Jednocześnie mając na względzie, że - jak przyznała strona pozwana - do maja 2016 r. nie było zarzutów do pracy powodów, to zeznania świadka jakoby w czasie kiedy był on przełożonym powodów były liczne uwagi do ich pracy, należy uznać za niewiarygodne. Zeznania te pozostają w sprzeczności nawet z twierdzeniami przyznanymi przez samą stronę pozwaną. Ponadto wskazać należy, że świadek sam zawnioskował o awans powodów. Ponadto zaś okres, w którym świadek był przełożonym powodów, nie miał – zgodnie z twierdzeniami pozwanej - żadnego wpływu na utratę zaufania do nich, w związku z czym nawet gdyby dać wiarę świadkowi, że do pracy powodów miał liczne uwagi, to miałoby to żadnego znaczenia dla sprawy.

Wyjaśnienia obu powodów były w ocenie Sądu Rejonowego w pełni wiarygodne, gdyż spójnie korespondowały z pozostałym wiarygodnym materiałem dowodowym w sprawie, w szczególności z zeznaniami świadków. Sąd miał na uwadze, że jako strona postępowania powodowie mogli w sposób subiektywny przedstawić okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Złożone przez niech wyjaśnienia nie odbiegały jednak od zasad logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego.

Wyjaśnieniom przesłuchanego w charakterze strony pozwanej M. P. Sąd dał wiarę tylko w części, w jakiej wyjaśnienia te korespondowały z pozostałym wiarygodnym materiałem dowodowym w sprawie. Podkreślenia wymaga, że wyjaśnienia pozwanego były bardzo ogólne i niekonkretne. Pozwany posługiwał się uogólnieniami, używał zwrotów niedookreślonych, nie będąc w stanie wskazać żadnych konkretnych okoliczności (poza dwiema sytuacjami) dotyczących zakresie zarzucanych powodom uchybień pracowniczych. Wyjaśnienia pozwanego pozostają w sprzeczności z twierdzeniami strony pozwanej zawartymi chociażby w odpowiedzi na pozwy, co pogłębia wątpliwości co do wiarygodności wyjaśnień pozwanego i stanowiska strony pozwanej co do prawdziwych przyczyn wypowiedzenia umów o pracę obu powodom.

Orzeczenie o kosztach w punkcie II i VI sentencji wyroku, znajduje podstawę w treści art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym, strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Reguła ta dotyczy także spraw rozpatrywanych przez sądy pracy.

W myśl art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez radcę prawnego zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego radcy prawnego, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez Sąd osobistego stawiennictwa strony.

W niniejszej sprawie powodowie byli reprezentowani przez pełnomocnika z urzędu. Zgodnie więc z § 15 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. poz. 1805 ze. zm.), które miało zastosowanie w niniejszej sprawie w zw. z § 22 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. poz. 1805 ze. zm.), należne pełnomocnikowi wynagrodzenie wynosiło po 360,00 zł od każdego z powództw. Jednocześnie na podstawie § 4 ust. 3 rozporządzenia, zasądzona kwota została podwyższona o podatek VAT.

Zastosowanie stawki wskazanej w ust. 1 nie zaś w ust. 2 w/w Rozporządzenia wynika z utrwalonego orzecznictwa Sadu Najwyższego, zgodnie z którym stawkę z pkt 1 stosuje się również do spraw o odszkodowanie za rozwiązanie umowy na czas nieokreślony za wypowiedzeniem i do spraw odszkodowanie za dyscyplinarne rozwiązanie umowy, jako że roszczeniem alternatywnym przysługującym w tych sprawach pracownikowi jest roszczenie o przywrócenie do pracy (uchwała 7 sędziów SN z 24.02.2011, I PZP 6/10, uchwała SN w sprawie III PZP 15/02). Przyznając pełnomocnikowi powodów stawkę maksymalną Sąd miał na względzie duży nakład pracy pełnomocnika, stopień zawiłości sprawy, liczbę stawiennictw pełnomocnika w sądzie i czas trwania rozpraw oraz przyczynienie się przez pełnomocnika do rozstrzygnięcia sprawy.

Po rozdzieleniu na dwa akty prawne przepisów dotyczących zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz kosztów pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika z urzędu powstał problem, które z dwóch rozporządzeń winno mieć zastosowanie w sytuacji, gdy pełnomocnik jest ustanowiony z urzędu, ale z uwagi na wygranie sprawy przez stronę reprezentowaną przez pełnomocnika z urzędu, koszty wynagrodzenia tego pełnomocnika ponosi przeciwnik procesowy, nie zaś Skarb Państwa. Za niedopuszczalną uznać należy koncepcję, że pełnomocnikowi należą się koszty w innej wysokości w zależności od tego, czy sprawę wygrał, czy też przegrał, a w konsekwencji inne w sytuacji, gdy koszty te powinien mu zwrócić przeciwnik procesowy reprezentowanej przez niego strony, inne zaś gdy Skarb Państwa. Przyjęcie tej koncepcji jest nie tylko niesprawiedliwe i nielogiczne, ale również niemożliwe do realizacji – wiązałoby się z niemożnością ustalenia właściwej wysokości kosztów wynagrodzenia za pomoc udzieloną z urzędu w sytuacji, gdy strona reprezentowana przez pełnomocnika z urzędu częściowo wygrywa sprawę (i w tej części koszty winny być proporcjonalnie pokryte przez przeciwnika procesowego), w pozostałej zaś sprawę przegrywa (przez co do zapłaty kosztów zobligowany jest Skarb Państwa. Zdaniem Sądu Rejonowego przyjąć należy, że pełnomocnikowi z urzędu w każdej sytuacji należy się stawka w wysokości wynikającej z przepisów Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (lub – w sprawach wszczętych wcześniej - Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu). Okoliczność, że koszty te zasądzane są od przeciwnika na rzecz strony wygrywającej sprawę a reprezentowanej z urzędu, nie zaś przyznawane bezpośrednio od Skarbu Państwa (pełnomocnik z urzędu może zaspokoić swoje roszczenie o koszty z tej kwoty z pominięciem reprezentowanej przez niego strony), ma jedynie wymiar techniczny. Za rozwiązanie dopuszczalne uznać należałoby bowiem w takiej sytuacji przyznanie pełnomocnikowi urzędu, który sprawę wygrał, kosztów tymczasowo od Skarbu Państwa (według stawek z powołanych Rozporządzeń), a następnie nakazanie przeciwnikowi uiszczenia tożsamej kwoty na rzecz Skarbu Państwa tytułem zwrotu kosztów tymczasowo przezeń pokrytych. Z tej przyczyny Sąd Rejonowy przyznał pełnomocnikowi powodów z urzędu koszty od strony pozwanej w wysokości stawki wynikającej z przepisów wskazanego wyżej Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu.

W punkcie IV i VIII sentencji wyroku nie opłaconymi przez powodów kosztami sądowymi, od uiszczenia których byli oni zwolnieni z mocy ustawy, Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 u.k.s.c. w zw. z art. 98 k.p.c. obciążył stronę pozwaną, jako przegrywająca proces. Powództwa były rozpoznawane w postępowaniu uproszczonym, dlatego w myśl art. 28 pkt 3 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 623, ze zm.), wynosiły one po 250,00 zł od każdego z pozwów (wps obu pozwów wynosił po 5.550,00 zł).

O rygorze natychmiastowej wykonalności w pkt III i VII sentencji wyroku orzeczono na podstawie art. 477 ² § 1 k.p.c., zgodnie z którym zasądzając należność pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności w części nie przekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji wyroku.