Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód - „(...)” z siedzibą w W. wniósł pozew przeciwko J. Ź. domagając się zasądzenia od pozwanej kwoty 72.203,57 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwoty 67.275,34 zł od dnia 31 maja 2016 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 4.928,23 zł za okres od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że wykonał na rzecz pozwanej usługę (...), polegającą na przewozie towarów i dokonał rozliczenia zgodnie z zawartą przez strony umową, nie otrzymał jednak zapłaty dotyczącej przewozu towarów za okres od sierpnia do grudnia 2015 r. na kwotę 67.275,34 zł, do której doliczone zostały odsetki skapitalizowane na dzień 30 maja 2016 r. w kwocie 3.378,70 zł, a ponadto w kwotach 1.218,05 zł i 331,48 zł pozostałych do zapłaty z dwóch not odsetkowych.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym pozwana domagała się oddalenia powództwa oraz zasądzenia kosztów procesu.

Uzasadniając sprzeciw przyznała, że zawarła z powodem przedmiotową umowę, zaprzeczyła jednak, aby zleciła powodowi świadczenie usług, za które domaga się on zapłaty. Pozwana zakwestionowała fakt, wykonania przez powoda na jej rzecz przewozu towarów, o którym mowa w pozwie, a także moc dowodową przedłożonych faktur VAT.

Wyrokiem z dnia 18 września 2017 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 72.203,57 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwot: 67.275,34 zł od dnia 31 maja 2016 roku do dnia zapłaty i 4.928,23 zł od dnia 1 września 2016 roku do dnia zapłaty. O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł postanowieniem z dnia 11 października 2017 r., zasądzając z tego tytułu – w wyniku uwzględnienia zażalenia powoda wniesionego na postanowienie o kosztach zawarte w powyższym wyroku – od pozwanej na rzecz powoda kwotę 10.828 zł, w tym kwotę 7.217 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że w dniu 17 lipca 2013 r. strony zawarły umowę nr (...) B. (...), której przedmiotem było ustalenie zasad rozliczania się stron z tytułu świadczonych przez powoda usług krajowego przewozu drogowego Przesyłek Paletowych, a także ich zwrotu do pozwanej po wyczerpaniu możliwości dostarczenia do miejsca dostawy.

Stosownie do § 1 pkt 5 ww. umowy, usługi miały być realizowane na zasadach i za opłatami określonymi w umowie oraz w Regulaminie świadczenia usługi krajowego przewozu drogowego Przesyłek Paletowych, a także w indywidualnej kalkulacji wynegocjowanej przez strony (1 do 100 sztuk – 85 zł netto za każdą jednostkę ładunkową oraz 80 zł netto powyżej 100 sztuk). Zgodnie z tą kalkulacją, do opłaty netto należało doliczyć opłatę drogową w wysokości 4,23%, korektę paliwową oraz podatek VAT. Zgodnie z § 2 umowy, za okres rozliczeniowy wykonanych usług przyjęto miesiąc kalendarzowy (pkt 1). Faktury VAT, zgodnie z listami przewozowymi za usługi wykonane w danym okresie, powód miał wystawiać w ciągu 7 dni po zakończeniu okresu rozliczeniowego na adres pozwanej z terminem płatności 30 dni od daty ich wystawienia, na konto wskazane w fakturze, przy czym za datę zapłaty uważano datę wpływu należności na rachunek bankowy powoda z zastrzeżeniem naliczenia odsetek ustawowych za opóźnienie (pkt 2). Załączniki do faktury miały stanowić zestawienia należności za dany okres rozliczeniowy, sporządzane według wzoru określonego w załączniku do umowy, wraz z listami przewozowymi potwierdzającymi wykonanie usługi (pkt 3). Faktury VAT niezwłocznie po ich wystawieniu powinny być wysłane – przesyłką poleconą priorytetową za potwierdzeniem odbioru – na adres siedziby pozwanej wskazany w umowie (pkt 4). W myśl § 3 umowy, zawarto ją na czas nieoznaczony od dnia podpisania .

Sąd pierwszej instancji ustalił, że za świadczone usługi przewozowe powód wystawiał pozwanej opisane niżej faktury.

Faktura nr (...) na kwotę 19.945,80 zł została doręczona pozwanej w dniu 4 września 2015 r. Do opisanej wyżej faktury powód wystawił fakturę korygującą nr (...), w treści której należność do zapłaty po korekcie ustalono na kwotę 19.834,75 zł, a termin płatności oznaczono na dzień 10 października 2015 r. Wykonanie oznaczonych na tej fakturze usług zostało potwierdzone listami przewozowymi za dostawy wykonane w okresie od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia 29 sierpnia 2015 r.

Faktura nr (...) na kwotę 16.802,85 zł z terminem płatności oznaczonym na dzień 1 listopada 2015 r. została doręczona pozwanej w dniu 5 października 2015 r. Wykonanie oznaczonych na tej fakturze usług zostało potwierdzone listami przewozowymi za dostawy wykonane w okresie od dnia 31 sierpnia 2015 r. do dnia 30 września 2015 r.

Faktura nr (...) na kwotę 240,42 zł z terminem płatności oznaczonym na dzień 4 listopada 2015 r. została doręczona pozwanej w dniu 6 października 2015 r. Wykonanie oznaczonych na tej fakturze usług zostało potwierdzone listami przewozowymi za dwie dostawy wykonane w okresie od dnia 1 września 2015 r. do dnia 2 września 2015 r.

Faktura nr (...) na kwotę 120,21 zł z terminem płatności oznaczonym na dzień 1 listopada 2015 r. została doręczona pozwanej w dniu 5 października 2015 r. Wykonanie oznaczonej na tej fakturze usługi zostało potwierdzone listem przewozowym za transport wykonany w dniach od 16 do 17 września 2015 r.

Faktura nr (...) na kwotę 22.110,60 zł z terminem płatności oznaczonym na dzień 2 grudnia 2015 r. została doręczona pozwanej w dniu 4 listopada 2015 r. Wykonanie oznaczonych na tej fakturze usług zostało potwierdzone listami przewozowymi za dwie dostawy wykonane w okresie od dnia 29 września 2015 r. do dnia 30 października 2015 r.

Faktura nr (...) na kwotę 418,13 zł z terminem płatności oznaczonym na dzień 2 grudnia 2015 r. została doręczona pozwanej w dniu 4 listopada 2015 r. Wykonanie oznaczonej na tej fakturze usługi zostało potwierdzone listem przewozowym za transport wykonany w okresie od dnia 28 września 2015 r. do dnia 29 września 2015 r.

Faktura nr (...) na kwotę 5.638,14 zł z terminem płatności oznaczonym na dzień 1 stycznia 2016 r. została doręczona pozwanej w dniu 4 grudnia 2015 r. Wykonanie oznaczonych na tej fakturze usług zostało potwierdzone listami przewozowymi za dwie dostawy wykonane w okresie od dnia 28 października 2015 r. do dnia 10 listopada 2015 r.

Faktura nr (...) na kwotę 2.110,24 zł z terminem płatności oznaczonym na dzień 3 lutego 2016 r. została doręczona pozwanej w dniu 5 grudnia 2015 r. Wykonanie oznaczonych na tej fakturze usług zostało potwierdzone listami przewozowymi za dwie dostawy wykonane w okresie od dnia 10 grudnia 2015 r. do dnia 28 grudnia 2015 r.

Powód wystawił ponadto pozwanej noty odsetkowe: z dnia 7 maja 2015 r. nr (...) na kwotę 1.434,97 zł i z dnia 19 listopada 2015 r. nr (...) na kwotę 331,48 zł.

W piśmie z dnia 18 kwietnia 2016 r. powód wezwał pozwaną do zapłaty łącznej kwoty 68.824,87 zł, wynikającej z wyżej opisanych faktur oraz not odsetkowych, w terminie 7 dni od daty wystawienia wezwania. Przesyłka zawierająca wezwanie do zapłaty została dwukrotnie awizowana pod adresem pozwanej .

W ocenie Sądu Rejonowego przedmiotowy stan faktyczny był częściowo bezsporny, ponieważ pozwana przyznała fakt zawarcia przez strony umowy z dnia 17 lipca 2013 r. Pozostałe okoliczności Sąd ten ustalił zaś w oparciu o przedłożone przez powoda dokumenty prywatne, których wiarygodność i autentyczność nie budziła jego wątpliwości. Przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy, Sąd pierwszej instancji pominął jedynie zestawienie skapitalizowanych odsetek, ponieważ stanowiło ono zaledwie dokument o charakterze rozliczeniowym i pomocniczym, oddalił również wniosek pozwanej o przesłuchanie świadka P. Ź..

Sąd Rejonowy zważył, że do zawartej przez strony umowy zastosowanie znajdą przepisy o przewozie. Zgodnie z art. 774 k.c., przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy. Jednakże wedle treści art. 775 k.c., przepisy kodeksowe stosuje się do przewozu w zakresie poszczególnych rodzajów transportu tylko o tyle, o ile przewóz ten nie jest uregulowany odrębnymi przepisami. W przypadku stosunków łączących strony były to przepisy ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. – Prawo przewozowe (tekst jednolity: Dz.U. z 2015 r. poz. 915).

W ocenie Sądu Rejonowego, przedmiotową umowę stron można określić jako ramową, co w pewnej mierze wynika z jej treści. Przedmiotem umowy miało być „ustalenie zasad rozliczania się stron”, natomiast poszczególne przewozy wykonywane były na podstawie późniejszych zleceń.

Szczególną uwagę Sąd pierwszej instancji zwrócił na treść art. 38 ust. 1 ustawy – Prawo przewozowe, zgodnie z którym nadawca składa przewoźnikowi na przesyłkę towarową list przewozowy, a jeżeli przy danym rodzaju przewozu jest to powszechnie przyjęte, w inny sposób dostarcza informacji niezbędnych do prawidłowego wykonania przewozu. W ust. 2 tego przepisu ustawodawca przewidział, że w liście przewozowym nadawca zamieszcza:

1)  nazwę i adres nadawcy, jego podpis oraz określenie placówki przewoźnika zawierającej umowę;

2)  miejsce przeznaczenia przesyłki oraz nazwę i adres odbiorcy;

3)  określenie rzeczy, masy, liczby sztuk przesyłki, sposobu opakowania i oznaczenia;

4)  inne wskazania i oświadczenia, wymagane albo dopuszczone zgodnie z przepisami ze względu na warunki danej umowy lub sposób rozliczeń.

Sąd Rejonowy zauważył, że w sprawie niniejszej strony w umowie zastrzegły, że – obok innych dokumentów – faktury VAT będą wystawiane właśnie w oparciu o listy przewozowe. Powód wraz z pozwem przedłożył kilkaset takich listów przewozowych, które zostały podpisane przez pozwaną – jako nadawcę – oraz przez poszczególnych odbiorców. Podkreślono, że w orzecznictwie przyjmuje się, że faktura jest dokumentem księgowym, rozliczeniowym, jednym z tzw. dowodów źródłowych, stwierdzającym dokonanie danej operacji gospodarczej i wraz z innymi dokumentami, jakie powód złożył w sprawie, stanowi wystarczający dowód spełnienia świadczenia. Pozwana zaś nie zgłosiła żadnej reklamacji (pisemnej czy też elektronicznej) w związku z nieprawidłowym wykonaniem umowy przewozu (zob. art. 75 ustawy – Prawo przewozowe). Sąd ten zwrócił uwagę, że rzeczą wręcz niewiarygodną jest, aby pozwana podpisała kilkaset listów przewozowych i przez okres nawet roku (od daty pierwszego przewozu do złożenia pozwu) nie interesowała się losem nadawanych przez nią przesyłek. Powód przedłożył natomiast znaczną ilość potwierdzeń odbioru korespondencji kierowanej do pozwanej, obejmującej nie tylko faktury – które nie zostały wystawiającemu zwrócone – ale także wezwania do zapłaty.

Za utrwalony w orzecznictwie Sąd pierwszej instancji uznał pogląd, że fakty i dowody związane z konkretnymi okolicznościami, z którymi strona pozwana się nie zgadza powinny zostać przez nią wskazane, szczegółowo ustosunkowując się do twierdzeń powoda. W przypadku bowiem przedstawienia przez stronę powodową wiarygodnych twierdzeń i dowodów dotyczących okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia, nie zawsze wystarczające jest proste zaprzeczenie ze strony pozwanej. W ocenie Sądu Rejonowego w niniejszej sprawie pozwana ograniczyła się właśnie do takiego ogólnikowego, gołosłownego zaprzeczenia, że przewozy nie zostały drugiej stronie zlecone i nie zostały przez powoda wykonane zgodnie z umową.

Pozwana wnioskowała wprawdzie o przesłuchanie świadka P. Ź. na okoliczności związane z brakiem zlecenia powodowi wykonania spornych usług oraz niewykonania przez powódkę przewozów, Sąd Rejonowy zważył jednak, że tak sformułowany wniosek dowodowy był nieprecyzyjny. Pozwana, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, nie wskazywała przy tym, co stało się z jej przesyłkami, już po podpisaniu przez nią listów przewozowych, a więc jak należy domniemywać, po przyjęciu towaru do załadunku przez kuriera. Podała ona tylko szereg negatywnych stwierdzeń w rodzaju „niewykonanie umowy”, „brak zlecenia”. Nie wyjaśniła natomiast, jak to możliwe, że nie zlecała powodowi przewozu, a mimo wszystko jej podpis widnieje na kilkuset listach przewozowych. Nie wiadomo zatem, czy te dokumenty były fałszywe – chociaż nic na to nie wskazuje – czy w przypadku każdej ze stu kilkudziesięciu przesyłek, towar zaginął lub został uszkodzony podczas transportu. Sąd zwrócił ponadto uwagę, że odbiorcy podpisali listy przewozowe bez żadnych zastrzeżeń.

Mając powyższe uwagi na względzie, Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że powództwo zostało wykazane tak co do zasady, jak i co do wysokości. Przewoźne za poszczególne jednostki załadunkowe wynikało bowiem z umowy i załączników do niej, przy czym treści umowy nie kwestionowała nawet pozwana. Wynagrodzenie przewoźnika, jak wynika z przedłożonych przez powoda faktur VAT, opiewało łącznie na kwotę 67.275,34 zł.

Sąd Rejonowy zważył nadto, że powód domagał się skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych, co uzasadnione było treścią art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r. poz. 684 ze zm.), a które łącznie opiewały na kwotę 3.378,70 zł. Poszczególne kwoty, daty oraz okresy opóźnienia powód wyszczególnił w przedłożonym zestawieniu, którego pozwana nie zakwestionowała. Nadto, powód domagał się odsetek wynikających z not odsetkowych, pierwszej wystawionej w dniu 7 maja 2015 r. na kwotę 1.434,97 zł, przy czym do zapłaty z niej pozostała kwota 1.218,05 zł, a także drugiej – wystawionej w dniu 19 listopada 2015 r. na kwotę 331,48 zł. Sąd pierwszej instancji miał na uwadze fakt, że to na pozwanej spoczywał ciężar wykazania terminowej zapłaty przewoźnego, skoro doręczono jej faktury VAT wyraźnie wskazujące terminy zapłaty. Ponadto, od dnia wniesienia pozwu powód miał prawo domagać się dalszych odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych od zaległych odsetek (art. 482 § 1 k.c.), a także od kwoty należności głównej, w zakresie, w jakim odsetek tych wcześniej nie skapitalizował.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu Sąd Rejonowy oparł o treść przepisu art. 98 § 1 i 3 k.p.c., stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.

Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana zaskarżając w całości ww. wyrok, a także rozstrzygnięcie o kosztach procesu zawarte w postanowieniu z dn. 11 października 2017 r. i zarzucając mu:

I.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe, poprzez jego zastosowanie, podczas gdy pozwana nie zlecała powódce wykonania przewozów, o których mowa w pozwie,

II.  naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 § 1 k.p.c., poprzez błędną, sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę zgromadzonego materiału dowodowego, tj.:

-

przedłożonych przez powódkę faktur VAT, listów przewozowych oraz potwierdzeń odbioru, poprzez przyjęcie, że pozwana zleciła powódce wykonanie przewozów, o których mowa w pozwie, podczas gdy pozwana nie zlecała powódce realizacji tych przewozów, co w konsekwencji skutkowało dopuszczeniem przez Sąd I instancji błędu w ustaleniach faktycznych polegającego przyjęciem, iż pozwana zleciła powódce wykonanie przewozów, o których mowa w pozwie,

-

przedłożonych przez powódkę faktur VAT, listów przewozowych oraz potwierdzeń odbioru, poprzez uznanie tych dowodów za wiarygodne i w związku z tym poczynienie przez Sąd pierwszej instancji, na podstawie tychże dokumentów, ustaleń, że pozwana zleciła powódce wykonanie przewozów, o których mowa w pozwie, podczas gdy pozwana nie zlecała powódce realizacji tych przewozów,

-

przedłożonych przez powódkę faktur VAT oraz listów przewozowych, poprzez
przyjęcie, że na dokumentach tych widnieją podpisy pozwanej, podczas gdy pozwana nigdy nie podpisywała tych dokumentów.

W tych okolicznościach pozwana domagała się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenia od powoda na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu apelacji pozwana podtrzymała stanowisko, że nie zlecała powodowi realizacji spornych przewozów, kwestionując znaczenie faktury VAT jako dowodu w sprawie. Podniosła ponadto zarzut przedawnienia dochodzonego pozwem roszczenia, wskazując, iż zgodnie z art. 792 k.c. roszczenia z umowy przewozu rzeczy przedawniają się z upływem roku od dnia dostarczenia przesyłki. W związku z tym roszczenie powódki miałoby być co najmniej częściowo przedawnione.

W odpowiedzi na apelację powód domagał się jej oddalenia i zasądzenia od pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powód podkreślił w uzasadnieniu, że załączone jako dowody w sprawie listy przewozowe świadczą jednoznacznie o zasadności żądania pozwu, zgodnie bowiem z art. 47 ust. 3 ustawy – Prawo przewozowe dowodzą one zawarcia umowy przewozu. Za całkowicie chybiony powód uznał podniesiony dopiero w apelacji zarzut przedawnienia, wskazując, że z regulacji art. 77 ust. 1 i ust. 3 pkt 4 ww. ustawy wynika, iż roczny termin przedawnienia dochodzonego wynagrodzenia został w niniejszej sprawie przerwany, należy bowiem liczyć go z uwzględnieniem ustalonego pomiędzy stronami terminu zapłaty.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanej nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd pierwszej instancji, uznając, iż w oparciu o niewadliwie ustalony stan faktyczny wydał on zgodne z prawem rozstrzygnięcie.

Przechodząc do zawartych w apelacji zarzutów naruszenia wyrażonej w art. 233 § 1 k.p.c. zasady swobodnej oceny dowodów podnieść trzeba, że zgodnie z tą zasadą sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, a zatem z uwzględnieniem wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzeniu poszczególnych dowodów i mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności.

Wprawdzie przewidziane w powyższej regulacji kryteria oceny wiarygodności i mocy dowodów mogą być przedmiotem kontroli odwoławczej, jednak powoływanie się na naruszenie cytowanego przepisu nie może polegać wyłącznie na przedstawieniu odmiennego stanu faktycznego ustalonego na podstawie własnej oceny dowodów. Skarżący może tylko wykazywać, że sąd pierwszej instancji rażąco naruszył ustanowione w powołanym przepisie zasady oceny wiarygodności i mocy dowodów, a w konsekwencji naruszenie to mogło mieć wpływ na wynik sprawy. Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie zebranego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Jedynie w przypadku, gdy brak jest logiki w powiązaniu wnioskowania z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo – wbrew zasadom doświadczenia życiowego – nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona ocena dowodów może być skutecznie podważona (zob. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 2000 r., III CKN 842/98, LEX nr 51357).

W ocenie Sądu drugiej instancji, w sprawie niniejszej nie doszło w żadnym razie do uchybienia przez Sąd Rejonowy przepisowi art. 233 § 1 k.p.c. Sąd ten prawidłowo przyjął, że w świetle zgromadzonego materiału dowodowego roszczenie powoda zostało udowodnione tak co do zasady, jak i co do wysokości.

Jak słusznie podnosi się w orzecznictwie (por. np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2007 r., II CNP 129/07, LEX nr 621237 i z dnia 26 marca 2015 r., V CSK 312/14, LEX nr 1712826), mimo, że z przepisów prawa podatkowego wynika, pod rygorem konsekwencji karnych, obowiązek odzwierciedlenia w fakturze przez podatnika zobowiązanego do jej wystawienia, rzeczywistego zdarzenia gospodarczego, z którym właściwe przepisy podatkowe wiążą obowiązek zapłaty określonego podatku, to do dokumentu tego nie ma zastosowania domniemanie prawdziwości danych tam zawartych (art. 245 k.p.c.). Trzeba jednakże przyjąć pomimo braku takiego domniemania przedłożone przez stronę powodową faktury VAT podlegać musiały ocenie przez Sąd zgodnie z regułami zawartymi w art. 233 § 1 k.p.c., tak jak każdego innego dowodu (zob. m.in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2013 r., III CSK 66/13, LEX nr 1463871 i z dnia 12 września 2014 r., I CSK 634/13, LEX nr 1504324).

Należy w konsekwencji przyjąć, że w okolicznościach niniejszej sprawy tego rodzaju dokumenty mogą potwierdzać fakt istnienia zobowiązania z tytułu umowy przewozu zawartej pomiędzy stronami (por. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 3 listopada 2017 r., I ACa 430/17, LEX nr 2412764). O braku wiarygodności twierdzeń pozwanej w ocenie Sądu świadczy fakt, że przedmiotowe faktury te zostały jej doręczone (por. potwierdzenia odbioru listów poleconych, k. 22-23, 144-145, 267-268, 274-275, 280-281, 411-412, 417-418, 448-449 akt). Pozwana nie twierdziła przy tym, aby nie zaewidencjonowała faktur w prowadzonych przez siebie rejestrach. Zaksięgowanie zaś faktury, po przyjęciu jej przez kontrahenta, bez żadnych korekt i zastrzeżeń daje podstawę do domniemania, że dokonywane w ewidencji księgowej zapisy są odzwierciedleniem rzeczywistego stanu, zgodnie z rzeczywistym przebiegiem zafakturowanej operacji gospodarczej (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 października 2002 r., I ACa 219/02, OSA 2004, nr 2, poz. 6).

Apelująca nie dostrzega wreszcie, że załączone do pozwu faktury nie były jedynym przedłożonym przez powoda dowodem, który potwierdził realizację przez stronę powodową spornych przewozów. Podkreślić bowiem trzeba, że przy pozwie zostały złożone listy przewozowe, a myśl przepisu art. 47 ust. 3 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 1983 – dalej jako „Pr. przew.”), potwierdzony przez przewoźnika list przewozowy jest dowodem zawarcia umowy przewozu. Strony zresztą w umowie z dnia 17 lipca 2013 r. (której zawarcia pozwana nie zakwestionowała) wyraźnie wskazały, że będą rozliczać się na podstawie faktur VAT, „zgodnie z listami przewozowymi” (§ 2 pkt 2 umowy, zob. k. 15 akt). Funkcja dowodowa listu przewozowego nie ogranicza się przy tym do dowodu na okoliczność zawarcia umowy przewozu, lecz dotyczy także treści (warunków) tej umowy, czynu przyjęcia przesyłki przez przewoźnika, jej stanu i opakowania, a także faktu wykonania umowy przewozu (tak D. Dąbrowski w Komentarzu do art. 38 Prawa Przewozowego, LEX 2014). Pozwana obecnie twierdzi, że nie podpisywała przedstawionych przez powoda listów przewozowych, które bezsprzecznie opatrzone są pieczęcią jej przedsiębiorstwa oraz podpisem. Także przy założeniu, że podpisy nadawcy znajdujące się na każdym z ww. dokumentów (często nieczytelne) nie należą do niej, można było oczekiwać od niej nadzoru nad udostępnianiem znajdujących się w lokalu przedsiębiorstwa urządzeń technicznych i pieczątek (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 1998 r., I CKN 517/97, LEX nr 307345). Pozwana nie odniosła się w żaden sposób do tych okoliczności, zatem jej ogólnikowe twierdzenia o braku zlecenia spornych przewozów nie zasługują na uwzględnienie. W konsekwencji nieuzasadniony jest także zarzut naruszenia art. 38 ust. 1 Pr. przew.

Chybiony wreszcie okazał się także podniesiony przez pozwaną dopiero w apelacji zarzut przedawnienia. Nie budzi wątpliwości, że powód w sprawie niniejszej dochodzi od pozwanej zapłaty wynagrodzenia, czyli świadczenia pieniężnego. W umowie z dnia 17 lipca 2013 r. strony ustaliły termin zapłaty wynoszący 30 dni od daty wystawienia faktury ( zob. k. 15 akt). Zgodnie z treścią art. 77 ust. 1 Pr. przew., roszczenia dochodzone na podstawie ustawy lub przepisów wydanych w jej wykonaniu co do zasady przedawniają się z upływem roku. Zgodnie natomiast z art. 77 ust. 3 pkt 4 Pr. przew. przedawnienie biegnie dla roszczeń z tytułu zapłaty lub zwrotu należności - od dnia zapłaty, a gdy jej nie było - od dnia, w którym powinna była nastąpić.

Odnosząc powyższe uregulowania do niniejszej sprawy, stwierdzić kolejno trzeba, że faktura VAT nr (...) wystawiona została w dniu 2 września 2015 r., z terminem płatności do dnia 2 października 2015 r., a zatem roczny termin przedawnienia upłynąłby dopiero w dniu 2 października 2016 r. W chwili wniesienia pozwu (tj. w dniu 1 wrzesień 2016 r.; zob. k. 475 akt) roszczenie powoda nie było zatem przedawnione. Podobnie w przypadku faktury VAT NR (...), wystawionej w dniu 2 października 2015 r., której termin zapłaty upływał w dniu 1 listopada 2015 r., a zatem roczny termin przedawnienia upłynąłby dopiero w dniu 1 listopada 2016 r. Kolejna faktura VAT NR (...) wystawiona została w dniu 5 października 2015 r., a jej termin płatności upływał w dniu 4 listopada 2015 r., roczny termin przedawnienia roszczenia z niej wynikającego upłynąłby więc dopiero w dniu 4 listopada 2016 r. Faktura VAT NR (...) wystawiona została w dniu 2 października 2015 r. z terminem płatności w dniu 1 listopada 2015 r., a zatem roczny termin przedawnienia upłynąłby dopiero w dniu 1 listopada 2016 r. Faktura VAT NR (...) wystawiona została w dniu 2 listopada 2015 r., z terminem płatności do dnia 2 grudnia 2015 r. i w tym przypadku również roczny termin przedawnienia upłynąłby dopiero w dniu 2 grudnia 2016 r. Faktura VAT NR (...) wystawiona została w dniu 2 listopada 2015 r. z terminem płatności w dniu 2 grudnia 2015 r., a zatem roczny termin przedawnienia upłynąłby dopiero w dniu 2 grudnia 2016 r. Faktura VAT NR (...) wystawiona została w dniu 2 grudnia 2015 r. z terminem płatności w dniu 1 stycznia 2016 r., a zatem roczny termin przedawnienia upłynąłby dopiero w dniu 1 stycznia 2017 r. Faktura VAT NR (...) wystawiona została w dniu 4 stycznia 2016 r., z terminem płatności w dniu 3 lutego 2016 r., a zatem roczny termin przedawnienia upłynąłby dopiero w dniu 3 lutego 2017 r. ( zob. k. 20-21, 142-143, 265-266, 272-273, 278-279, 410, 415-416, 447 akt).

Powyższe zestawienie jednoznacznie, w ocenie Sądu Okręgowego, wskazuje na fakt, że roszczenia powoda objęte pozwem w momencie wniesienia pozwu, nie były jeszcze przedawnione, a wystąpienie z przedmiotowym powództwem skutkowało przerwaniem biegu przedawnienia (art. 123 § 1 pkt 1 k.p.c.). Z pewnością nie były również przedawnione należności odsetkowe, których dotyczyły noty z dnia 7 maja 2015 r. i 19 listopada 2015 r. oraz zestawienie datowane na dzień 30 maja 2016 r. ( k. 463-465 akt). Z powyższych dokumentów – niezakwestionowanych przez pozwaną – wynika jednoznacznie, że dotyczą one nieuregulowanych należności z tytułu odsetek za czas opóźnienia w zapłacie kwot wynikających z poszczególnych faktur VAT – w okresach począwszy od dnia 3 października 2014 r. (najwcześniejszy dzień naliczania odsetek po terminie płatności pierwszej z nieuregulowanych kwot należności głównej) do dnia 30 maja 2016 r. (najpóźniejszy dzień naliczania odsetek). Uwzględnić przy tym należało utrwalony w orzecznictwie pogląd, że odsetki przedawniają się z upływem trzech lat – odrębnie za każdy dzień w czasie opóźnienia – także wtedy, gdy roszczenie główne w mocy przepisu szczególnego ulega przedawnieniu w terminie krótszym (zob. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2005 r., III CZP 42/04, OSNC 2005, nr 9, poz. 149 oraz uzasadnienie wyroku tego Sądu z dnia 10 maja 2013 r., I CNP 35/12, LEX nr 1365585).

Mając na uwadze przytoczone okoliczności Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji na podstawie art. 385 k.p.c. Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego stanowiły przepisy art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 i art. art. 391 § 1 zd. 1 k.p.c., w zw. także z treścią § 2 pkt 6 i § 10 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz.U z 2018 r., poz. 265).

Artur Fornal Wiesław Łukaszewski Elżbieta Kala