Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 października 2016 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział III Cywilny

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Rejonowego Anna Szarek

Protokolant – stażysta P. W.

po rozpoznaniu w dniu 4 października 2016 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K.

przeciwko S. S.

o zapłatę

I oddala powództwo;

II zasądza od powódki (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K. na rzecz pozwanego S. S. kwotę 1 217 (tysiąca dwustu siedemnastu) zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 4 października 2016 roku

/w postępowaniu uproszczonym/

(...) Bank (...) Spółka Akcyjna w K., pozwem z dnia 7 lutego 2011 roku, wniosła o zasądzenie od S. S. kwoty 5 469,30 zł z odsetkami ustawowymi od wyszczególnionych kwot oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu podano, że należność dochodzona pozwem wynika z umowy nr (...) o limit zadłużenia w koncie z dnia 25 stycznia 2002 roku. Do pozwu załączono wyciąg z ksiąg rachunkowych banku i wezwanie do zapłaty.

W dniu 16 lutego 2011 roku Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Odpis nakazu zapłaty wysłano do pozwanego na adres podany w pozwie, tj. ul. (...), S. i uznano za prawidłowo doręczony w trybie art. 139 par. 1 kpc w dniu 18 marca 2011 roku, a następnie postanowieniem z dnia 7 czerwca 2011 roku nadano nakazowi zapłatę klauzulę wykonalności z urzędu.

W dniu 28 czerwca 2016 roku S. S. wniósł sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia oraz domagając się przywrócenia terminu do wniesienia sprzeciwu ewentualnie prawidłowego doręczenia mu odpisu nakazu zapłaty z uwagi na to, że od marca 2008 roku nie zamieszkuje pod adresem podanym w pozwie, gdyż dokonał zmiany miejsca zamieszkania i dopełnił formalności meldunkowych związanych ze zmianą miejsca zamieszkania.

Postanowieniem z dnia 1 sierpnia 2016 roku Sąd uchylił postanowienie z dnia 7 czerwca 2011 roku o nadaniu klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty z dnia 16 lutego 2011 roku, odrzucił wniosek pozwanego z dnia 28 czerwca 2016 roku o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty i oddalił wniosek pozwanego z dnia 28 czerwca 2016 roku o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty, a Przewodniczący zarządził prawidłowe doręczenie pozwanemu odpisu nakazu zapłaty wraz z odpisem pozwu.

W piśmie z dnia 26 sierpnia 2016 roku powódka wniosła o zawiadomienie o toczącym się procesie i wezwanie do wstąpienia do sprawy w charakterze powoda w miejsce powódki (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. podając, że wierzytelność dochodzona pozwem została w dniu 19 lipca 2013 roku zbyta na rzecz tego podmiotu i że podmiot ten z mocy art. 192 par. 3 kpc jako nabywca wierzytelności dochodzonej pozwem wchodzi w miejsce zbywcy do toczącego się procesu.

W piśmie z dnia 29 sierpnia 2016 roku pozwany wnosząc o oddalenie powództwa w całości podnosząc, poza zarzutem przedawnienia, że powódka nie wykazała istnienia roszczenia, gdyż na tę okoliczność przedłożyła jedynie dokument prywatny w postaci wyciągu z ksiąg banku oraz nie wykazała, że osoba, która złożyła podpis pod tym dokumentem była do tego umocowana.

Na rozprawie w dniu 4 października 2016 roku strony podtrzymały swoje stanowiska procesowe, a pozwany dodatkowo oświadczył, że nie wyraża zgody na wstąpienie do procesu (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. w miejsce powódki.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 13 sierpnia 2010 roku został wystawiony wyciąg z ksiąg (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej w K. nr (...), w którym stwierdzono, że na dzień 13 sierpnia 2010 roku w księgach banku figuruje wymagalne zadłużenie S. S., zamieszkałego w S. przy ul. (...), PESEL (...) z tytułu umowy o limit zadłużenia w koncie nr (...) z dnia 25 stycznia 2002 roku w kwocie 5 469,30 zł, na które składaj się: kwota 4 000 zł z tytułu niespłaconego kapitału, 290,07 zł z tytułu niespłaconych odsetek umownych, naliczonych od dnia zawarcia umowy do dnia wymagalności umowy, tj. do dnia 30 kwietnia 2009 roku, 1001,23 zł z tytułu niespłaconych odsetek za zwłokę naliczonych od dnia niespłacenia przez kredytobiorcę należności w terminie ustalonym w umowie do dnia 13 sierpnia 2010 roku i 178 zł z tytułu niespłaconych opłat i prowizji. Ponadto stwierdzono, że dalsze należne odsetki obciążające dłużnika począwszy od dnia 14 sierpnia 2010 roku powinny być obliczane od kwoty 4 000 zł w wysokości odsetek ustawowych. Wyciąg został podpisany przez B. B. umocowaną do samodzielnego składania oświadczeń woli w imieniu (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej w K. w zakresie przysługujących Bankowi wierzytelności na podstawie pełnomocnictwa z dnia 1 lipca 2009 roku.

Dowód:

- wyciąg z ksiąg banku nr (...) (k. 11),

- pełnomocnictwo z dnia 1 lipca 2009 roku (k. 4).

(...) Bank (...) sporządziła wezwanie z dnia 28 września 2010 roku do zapłaty kwoty 5 469,30 zł wraz z odsetkami ustawowymi w terminie do dnia 5 października
2010 roku, adresowane do S. S., które w dniu 29 września 2010 roku zostało wysłane an adres: ul. (...), S..

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z dnia 28 września 2010 roku z potwierdzeniem wysłania (k. 12, 13).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się niezasadne.

Powódka wywodziła swoje roszczenie z umowy nr (...) o limit zadłużenia w koncie z dnia 25 stycznia 2002 roku. W związku z tym, zgodnie z ogólną zasadą rozkładu ciężaru dowodu wyrażoną w art. 6 kc, spoczywał na niej obowiązek faktu zawarcia tej umowy przez strony i jej treści, w tym wzajemnych obowiązków stron tej umowy, a nadto wymagalności należności dochodzonej pozwem.

Z powyższego obowiązku powódka się nie wywiązała. Na okoliczność istnienia, wysokości i wymagalności należności dochodzonej pozwem przedłożyła jedynie wyciąg z ksiąg banku, w oparciu o który nie sposób ustalić treści łączącej strony umowy oraz istnienia należności dochodzonej pozwem i daty jej wymagalności.

Wskazać należy, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia z dnia 15 marca
2011 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt P 7/09 orzekł, że art. 95 ust. 1 ustawy – Prawo bankowe w części, w jakiej nadaje moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych banku w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta, jest niezgodny z art. 2, art. 32 ust. 1 zdanie pierwsze i art. 76 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zarówno w doktrynie, jak i judykaturze utrwalony jest pogląd, zgodnie z którym wyroki Trybunału Konstytucyjnego stwierdzające niezgodność ustawy z Konstytucją, przy braku szczególnych okoliczności, są skuteczne ex tunc, co oznacza, że znajdują zastosowanie również do zdarzeń i stanów faktycznych zaistniałych przed ich wejściem w życie (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 11 grudnia 2012 r.,
I ACa 652/12). Powołane orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego odnosi się zatem również do wystawionego w dniu 13 sierpnia 2010 roku wyciągu z ksiąg banku stwierdzającego zadłużenie pozwanego.

Przedłożony przez powódkę wyciąg z ksiąg banku jako dokument prywatny stanowi dowód jedynie tego, że osoba pod nim podpisana – B. B. złożyła oświadczenie w nim zawarte (art. 245 kpc). To samo dotyczy wezwania do zapłaty z dnia
28 września 2010 roku.

W oparciu o zebrany materiał dowodowy nie sposób ustalić ani faktu zawarcia przez strony umowy o limit zadłużenia w koncie, o której mowa w wyciągu z ksiąg banku, ani też treści tej umowy, w tym wzajemnych praw i obowiązków stron tej umowy, gdyż powódka dokumentu w postaci umowy z dnia 25 stycznia 2002 roku nie przedłożyła. Podkreślenia przy tym wymaga, iż zgodnie z art. 6 kc ciężar dowodu faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W związku z tym, że strona pozwana zaprzeczyła twierdzeniom pozwu podając, że strona powodowa nie wykazała ani istnienia, ani wysokości należności dochodzonej pozwem, obowiązkiem strony powodowej było wykazanie zarówno faktu istnienia jak i wysokości należności dochodzonej pozwem, w tym należności głównej i odsetek umownych. Tymczasem w oparciu o zebrany materiał dowodowy nie sposób ustalić, że strony łączyła umowa z dnia 25 stycznia 2002 roku oraz o jakiej treści, a w dalszej kolejności na jakiej podstawie zadłużenie pozwanego zostało wyliczone na kwotę wskazaną w wyciągu z ksiąg banku, w jakich datach i w jakiej wysokości wpłat na poczet spłaty zadłużenia miał dokonywać pozwany oraz co do jakich kwot i przez jaki okres pozwany pozostawał w opóźnieniu, a konsekwencji od jakich kwot i za jaki okres powódce przysługiwało prawo do domagania się zapłaty odsetek umownych od należności głównej oraz według jakiej stopy procentowej odsetki te zgodnie z umową miały zostać naliczane.

W dalszej kolejności wskazać należy, iż powódka nie wykazała ani faktu, ani daty wymagalności należności dochodzonej pozwem. Z przedłożonych przez powódkę dowodów nie wynika bowiem na jaki okres umowa z dnia 25 stycznia 2002 roku została zawarta i tym samym do kiedy ewentualne zadłużenie miało zostać spłacone przez pozwanego, ani też że przed upływem okresu, na jaki umowa została zawarta, umowa ta została wypowiedziana. Tym samym nie sposób ustalić kiedy najpóźniej należność wynikająca z umowy zawartej – według twierdzeń powódki – w 2002 roku stała się wymagalna.

Zgodnie z treścią art. 117 par. 1 i 2 kc z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Stosownie do treści art. 118 kc jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Z powyższego wynika, że termin przedawnienia roszczeń banku wobec osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, wynosi trzy lata. (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w K. jest niewątpliwie przedsiębiorcą, do którego zakresu działania należy między innymi udzielanie kredytów i pożyczek. Ta właśnie okoliczność ma na tle art. 118 kc decydujące znaczenie dla przyjęcia w rozpatrywanej sprawie trzyletniego terminu przedawnienia. W odniesieniu do żądania zapłaty odsetek wskazać należy, że roszczenie o odsetki przedawnia się po trzech latach zgodnie z art. 118 kc nie później jednak niż z upływem terminu, w którym przedawnia się roszczenie o zapłatę kwoty głównej (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2006 roku, IV CSK 134/05). Wobec braku możliwości ustalenia na podstawie przedłożonych przez powódkę dowodów okresu, na jaki umowa z dnia 25 stycznia 2002 roku została zawarta, należało przyjąć, iż powódka nie wykazała, także, że dochodzona przez nią w niniejszym postępowaniu należność – wobec podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia – jest wymagalna. Jest to istotne tym bardziej, jeśli się zważy na fakt, że od dnia zawarcia umowy do dnia wniesienia pozwu minęło ponad 9 lat, a zatem w dniu wniesienia pozwu, roszczenie powódki, mogło być już przedawnione.

Wniosek o zawiadomienie (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. o toczącym się postępowaniu z tym uzasadnieniem, że podmiot ten z mocy art. 192 pkt 3 kpc wszedł w miejsce zbywcy do toczącego się procesu z uwagi na nabycie wierzytelności w dniu 19 lipca 2013 roku był pozbawiony podstaw. Stosownie do treści art. 192 pkt 3 kpc z chwilą doręczenia pozwu zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa, objętych sporem, nie ma wpływu na dalszy bieg sprawy, a nabywca może wejść na miejsce zbywcy za zezwoleniem strony przeciwnej. Z powyższego wynika, że omawiany przepis przeciwdziała utracie legitymacji procesowej przez osobę, która zbyła rzecz lub prawo objęte sporem już w toku procesu. Zbycie rzeczy lub prawa objętego sporem przed doręczeniem odpisu pozwu pozwanemu pociąga za sobą natomiast brak legitymacji procesowej zbywcy i nie pozwala na wstąpienie nabywcy w miejsce strony wytaczającej powództwo i legitymowanej czynnie w chwili składania pozwu (vide: wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 25 kwietnia 2016 roku, VIII GC 328/15, w którego uzasadnieniu szeroko omówiona została kwestia wpływu zbycia rzeczy lub prawa objętego sporem na legitymację procesową zbywcy). W niniejszej sprawie odpis pozwu został doręczony prawidłowo pozwanemu w dniu 17 sierpnia 2016 roku (k. 62), albowiem wcześniejsze doręczenie pod adresem podanym w pozwie było nieskuteczne z uwagi na to, że pozwany – co wynika z jego twierdzeń popartych danymi zawartymi w systemie PESEL – nie zamieszkiwał pod tym adresem już w chwili wniesienia pozwu. Zbycie wierzytelności dochodzonej pozwem nastąpiło – zgodnie z twierdzeniem powódki, niepopartym żadnym dowodem, w dniu 19 lipca 2013 roku. Tym samym stwierdzić należy, że przepis art. 192 pkt 3 kpc odnoszący się zbycia rzeczy lub prawa objętego sporem po doręczeniu odpisu pozwu nie mógł znaleźć w niniejszej sprawie zastosowania. Dodatkowo wskazać należy, że w postępowaniu uproszczonym nie znajduje zastosowania także przepis art. 196 kpc (vide: art. 505 ⁴ par. 1 kpc). Poza zakresem rozważań czynionych na gruncie rozpoznawanej sprawy pozostaje kwestia ewentualnego wpływu wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie na przerwanie biegu przedawnienia roszczenia przysługującego obecnie – według twierdzeń powódki – innemu podmiotowi.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w art. 98 par. 1 kpc, zgodnie z którą strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi koszty celowej obrony. Na zasądzoną z tego tytułu kwotę złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego ustalone na kwotę 1 200 zł na podstawie par. 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity – Dz. U. 2013, Nr 461), który znajduje zastosowanie do spraw wszczętych przed 1 stycznia 2016 roku oraz kwota 17 zł z tytułu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Sygn. akt III C 1279/16

ZARZĄDZENIE

S., dnia 28 października 2016 roku

1.  Odnotować.

2.  Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powódki.

3.  Akta przedłożyć Przewodniczącej Wydziału z apelacją lub za 30 dni od doręczenia z zpo.

SSR Anna Szarek