Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 stycznia 2018 r.

Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie – Wydział III Cywilny

w składzie: Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Małgorzata Janik-Białek

Protokolant: stażysta Angelika Więckowska

po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2017 r. w Szczecinie

sprawy z powództwa (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko M. R.

o zapłatę,

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz pozwanej M. R. kwotę 3. 617 (trzech tysięcy sześciuset siedemnastu) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Małgorzata Janik-Białek

UZASADNIENIE

w postępowaniu zwykłym

Pozwem z dnia 28 marca 2017 roku (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. wniosła o zasądzenie od M. R. kwoty 31 772,80 złotych wraz z umownymi odsetkami, liczonymi w stosunku rocznym, w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego, nie wyższymi niż dwukrotność wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie, liczonymi od kwoty 17 423,46 złotych od dnia 21 marca 2017 roku do dnia zapłaty i kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. wskazała, że M. R. nie wywiązała się z łączącej strony umowy pożyczki gotówkowej z ubezpieczeniem numer (...) i z tego tytułu powstało zadłużenie w dochodzonej pozwem kwocie. Na zadłużenie to składają się należności z następujących tytułów: kapitał w kwocie 17 423,46 złotych oraz odsetki umowne naliczone za okres od dnia 14 października 2011 roku do dnia 20 marca 2017 roku w kwocie 14 319,34 złotych.

W dniu 16 sierpnia 2017 roku Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z treścią żądania pozwu (ówczesna sygn. akt III Nc 644/17).

M. R. zaskarżyła nakaz zapłaty sprzeciwem, w którym przyznała fakt zawarcia umowy, z której powódka wywodzi roszczenie i wniosła o rozłożenie dochodzonej pozwem kwoty na raty lub odroczenie terminu jej spłaty z uwagi na trudną sytuację materialną.

W piśmie przygotowawczym z dnia 16 listopada 2017 roku (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. podtrzymała żądanie pozwu wskazując, że na podstawie umowy pożyczki gotówkowej z ubezpieczeniem numer (...) udzielono M. R. pożyczki w kwocie 19 232,64 złotych na okres 5 lat z terminem zapadalności na dzień 14 stycznia 2016 roku, a pozwana zobowiązała się kwotę tą zwrócić. Z uwagi na fakt, że M. R. nie wywiązywała się z obowiązku spłaty pożyczki, umowa została jej wypowiedziana stosownie do treści przepisu art. 75 Prawa bankowego, z zachowaniem 30 – dniowego terminu wypowiedzenia. Na skutek wypowiedzenia, z upływem jego terminu, całość niespłaconej pożyczki stała się natychmiast wymagalna. M. R., pomimo wezwania do zapłaty, nie spłaciła wymagalnego zadłużenia.

Na skutek prawidłowego wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty stracił moc, zgodnie z przepisem art. 505 § 1 k.p.c. i sprawa została skierowana do rozpoznania na rozprawie w postępowaniu zwykłym.

Na rozprawie w dniu 26 stycznia 2018 roku M. R. podniosła zarzut przedawnienia roszczenia, a nadto podniosła, że dochodzone pozwem roszczenie nie zostało wykazane co do zasady i co do wysokości, ponieważ nie została złożona umowa, z której powódka wywodzi roszczenie, a wyciąg z ksiąg banku nie jest aktualnie dokumentem urzędowym. Adnotacje zawarte w historii operacji nie pokrywają się z posiadanymi przez nią dowodami wpłat.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 14 stycznia 2011 roku (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. udzieliła M. R. pożyczki gotówkowej z ubezpieczeniem numer (...) w kwocie 19 232,64 złotych.

Dowód:

- historia operacji na kontrakcie kredytowym k. 47 – 48.

W dniu 14 czerwca 2011 roku M. R. przelała na prowadzony przez (...) Bank (...) Spółkę Akcyjną w W. rachunek numer (...) kwotę 300 złotych tytułem spłaty raty.

W dniu 11 maja 2011 roku M. R. przelała na prowadzony przez (...) Bank (...) Spółkę Akcyjną w W. rachunek numer (...) kwotę 400 złotych tytułem spłaty raty.

W dniu 14 czerwca 2011 roku M. R. przelała na prowadzony przez (...) Bank (...) Spółkę Akcyjną w W. rachunek numer (...) kwotę 472,23 złotych tytułem spłaty raty.

W dniu 15 lipca 2011 roku M. R. przelała na prowadzony przez (...) Bank (...) Spółkę Akcyjną w W. rachunek numer (...) kwotę 476 złotych tytułem spłaty raty.

W dniu 25 sierpnia 2011 roku M. R. przelała na prowadzony przez (...) Bank (...) Spółkę Akcyjną w W. rachunek numer (...) kwotę 62,95 złotych tytułem spłaty raty.

W dniu 30 września 2011 roku M. R. przelała na prowadzony przez (...) Bank (...) Spółkę Akcyjną w W. rachunek numer (...) kwotę 64,80 złotych tytułem spłaty raty.

Dowód:

- potwierdzenia przelewu k. 60 – 65.

Pismem z dnia 20 października 2011 roku (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. wypowiedziała M. R. umowę pożyczki gotówkowej z ubezpieczeniem numer (...), z zachowaniem 30 – dniowego terminu wypowiedzenia, z powodu zaległości w spłacie pożyczki, która na dzień 19 października 2011 roku wynosiła łącznie 18 241,48 złotych.

Pismo to zostało doręczone M. R. w dniu 27 października 2011 roku – pismo odebrała matka pozwanej Z. R..

Umowa uległa rozwiązaniu z dniem 27 listopada 2011 roku.

Dowód:

- pismo z dnia 20.10.2011 r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru k. 49-50.

Pismem z dnia 20 stycznia 2017 roku (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. wezwała M. R. do zapłaty kwoty 31 505,49 złotych tytułem spłaty zadłużenia z umowy pożyczki gotówkowej z ubezpieczeniem numer (...), w terminie 7 dni od doręczenia wezwania do zapłaty.

Przesyłka zawierająca wezwanie do zapłaty została zwrócona jako niepodjęta w terminie.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z dnia 20.01.2017 r. wraz z kopertą k. 6 -7.

W dniu 20 marca 2017 roku (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. wystawiła wyciąg z ksiąg bankowych nr (...) WI (...); (...), w którym stwierdzono, że w księgach banku figuruje wymagalne zadłużenie wobec M. R. z tytułu pożyczki gotówkowej z ubezpieczeniem numer (...) w łącznej kwocie 31 772,80 złotych, na którą to kwotę składają się należności z następujących tytułów:

- kapitał w kwocie 17 423,46 złotych,

- odsetki umowne za okres od dnia 14 października 2011 roku do dnia 20 marca 2017 roku w kwocie 14 319,34 złotych

- koszty, opłaty i prowizje bankowe w kwocie 30 złotych.

oraz że bankowi przysługują dalsze odsetki umowne naliczane od kwoty kapitału w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego, nie wyższej niż dwukrotność wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie.

Dowód:

- wyciąg z ksiąg bankowych z dnia 20.03.2017 r. k. 5.

(...) Banku (...) Spółki Akcyjnej w W. przeciwko M. R. o zapłatę należności wynikających z umowy pożyczki gotówkowej z ubezpieczeniem numer (...) wpłynął do Sądu Rejonowego Szczecinie – Centrum w Szczecinie w dniu 28 marca 2017 roku.

Niesporne.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się nieuzasadnione.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowi przepis art. 720 § 1 k.c., zgodnie z treścią którego przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych przez obydwie strony, co do prawdziwości i wiarygodności których Sąd nie powziął zastrzeżeń.

Pozwana nie kwestionowała faktu związania stron umową, z której powódka wywodzi roszczenie, na rozprawie w dniu 26 stycznia 2018 roku podniosła natomiast zarzut przedawnienia roszczenia, a także zarzut niewykazania zasadności żądania pozwu co do zasady i co do wysokości.

W pierwszej kolejności rozważenia wymagała zasadność podniesionego przez pozwaną zarzutu przedawnienia roszczenia, gdyż roszczenie przedawnione – wobec skorzystania przez pozwanego z uprawnienia do uchylenia się od jego zaspokojenia – nie może być skutecznie dochodzone, co dotyczy nie tylko roszczenia głównego, ale i odsetek za opóźnienie (por. uchwałę Sądu Najwyższego z 10 listopada 1995 r., III CZP 156/95, OSNC 3/96, poz. 31).

Zgodnie z treścią art. 117 § 1 i 2 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Stosownie do treści art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. W odniesieniu natomiast do żądania zapłaty odsetek wskazać należy, że roszczenie o odsetki przedawnia się po trzech latach zgodnie z art. 118 k.c. nie później jednak niż z upływem terminu, w którym przedawnia się roszczenie o zapłatę kwoty głównej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2006 roku, IV CSK 134/05).

Termin przedawnienia roszczenia banku wobec osoby niebędącej przedsiębiorcą wynosi trzy lata i do jego zastosowania nie jest wymagane, aby obie strony stosunku prawnego, którego wywodzi się roszczenie majątkowe, prowadziły działalność gospodarczą. Wystarczającym jest, że działalność gospodarczą prowadzi tylko strona dochodząca roszczenia, które wiąże się z tą działalnością ( tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10.10.2003r. , I CK 113/02, w wyroku z dnia 30.01.2007r., V CSK 356/06 oraz wyroku z dnia 02.04.2008r. II CSK 302/07). (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. jest niewątpliwie przedsiębiorcą, do którego zakresu działania należy między innymi zawieranie umów bankowych, a zatem termin przedawnienia dochodzonego pozwem roszczenia wynosi 3 lata.

Z materiału dowodowego sprawy wynika, że umowa, z której powódka wywodzi roszczenie, została wypowiedziana ze skutkiem na dzień 27 listopada 2011 roku. W tym dniu wynikające z umowy roszczenie stało się natychmiast wymagalne. Skoro objęte żądaniem pozwu roszczenie stało się wymagalne w dniu 27 listopada 2011 roku, uległo ono przedawnieniu w dniu 27 listopada 2014 roku. Wniesienie pozwu o zapłatę do tutejszego Sądu w dniu 28 marca 2017 roku nie mogło zatem wywołać skutku prawnego w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia. Powód nie wykazał natomiast, aby przed dniem 27 listopada 2014 roku nastąpiły jakiekolwiek zdarzenia prawne, z którymi przepis art. 123 § 1 k.c., łączy skutek w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia w stosunku do niego. Okoliczności zaś i dowody pozwalające na ustalenie, że zarzut przedawnienia roszczenia jest uzasadniony, zostały wskazane w piśmie przygotowawczym pełnomocnika powoda z dnia 16 listopada 2017 roku. Wskazać nadto należy, że zgodnie z zasadą kontradyktoryjności rządzącą procesem cywilnym, rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązkiem Sądu jest ustalenie, czy strona inicjująca proces wykazała okoliczności faktyczne, których zaistnienie determinuje możliwość jego skutecznego wpisania (subsumcji) w odpowiednią podstawę prawną. Jeśli ustalenia takiego dokonać nie można, to fakt ten samoistnie niweczy zasadność powództwa i to niezależnie od tego, czy pozwany z kolei udowodnił podstawy faktyczne przyjętej linii obrony ( por. wyrok SA w Szczecinie z dnia 19.09.2012r., ACa 568/12). Stosownie do treści przepisu art. 217 § 1 k.p.c. strona może aż do zamknięcia rozprawy przytaczać okoliczności faktyczne i dowody na uzasadnienie swoich wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej Strona uprawniona jest również do zmiany swojego dotychczasowego stanowiska procesowego, a strona przeciwna w celu zapewnienia możliwości obrony swych praw winna zadbać o zapewnienie sobie możliwości odparcia twierdzeń, zarzutów i wniosków podniesionych na rozprawie poprzez stawiennictwo swojego przedstawiciela na rozprawie.

Materialnoprawnym skutkiem podniesienia zarzutu przedawnienia, jest możność odmowy spełnienia świadczenia przez dłużnika. Przedawnione roszczenie nie wygasa, lecz przekształca się w roszczenie naturalne, co oznacza w tym wypadku pozbawienie tego roszczenia ochrony sądowej. Skutek ten następuje z chwilą skutecznego (następującego po upływie terminu przedawnienia) podniesienia zarzutu przedawnienia, nie zaś z upływem samego terminu przedawnienia. Skuteczne zaś podniesienie zarzutu przedawnienia jest wystarczającą podstawą dla oddalenia powództwa, bez potrzeby ustalania, czy zachodzą wszystkie przesłanki materialnoprawne, uzasadniające jego uwzględnienie, a badanie tych przesłanek, w takiej sytuacji jest zbędne ( por. : wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 31 marca 2016 roku, I ACa 1110/15).

Mając na uwadze, że dochodzone pozwem roszczenie uległo przedawnieniu, Sąd oddalił powództwo.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Przepis art. 98 § 1 k.p.c. stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na koszty te, zgodnie z treścią art. 98 § 3 k.p.c. składa się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej, którego wysokość ustalono na podstawie § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800 ze zmianami) ) na kwotę 3 600 złotych oraz opłata skarbowa od złożonego dokumentu pełnomocnictwa procesowego w kwocie 17 złotych.

W tym stanie rzeczy, mając na uwadze przytoczone powyżej okoliczności oraz w oparciu o przywołane przepisy, należało orzec jak w sentencji.

SSR Małgorzata Janik-Białek

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować w kontrolce uzasadnień.

2.  Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi strony powodowej.

3.  Wykonać zarządzenie w terminie 7 dni.

4.  Akta przedłożyć po wpłynięciu apelacji, zażalenia albo za 30 dni od wykonania zarządzenia.

SSR Małgorzata Janik - Białek

S., dnia 19 lutego 2018 roku