Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 marca 2018 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu VIII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Martyniec

Protokolant: Anna Hrydziuszko

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2018 r. we Wrocławiu na rozprawie sprawy

z powództwa A. B.

przeciwko (...) z siedzibą w Szwajcarii

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej (...) z siedzibą w Szwajcarii na rzecz powoda A. B. kwotę 18.675,00 zł (osiemnaście tysięcy sześćset siedemdziesiąt pięć złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 18.650 zł od dnia 8 września 2014 r. do dnia zapłaty i od kwoty 25 zł od dnia 29 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala dalej idące powództwo;

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 3.354 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 9 grudnia 2014 r. powód A. B. wniósł o zasądzenie od strony pozwanej (...) z siedzibą w Szwajcarii na jego rzecz kwoty 18.725 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 16 sierpnia 2014 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

Uzasadniając swoje żądanie powód wskazał, że w kwietniu 2011 r. zawarł ze stroną pozwaną umowę, przedmiotem której była możliwość zakupu za pośrednictwem systemu L. bonów, pozwalających konsumentom na uzyskiwanie korzyści finansowych poprzez zwrot kwot zapłaconych za produkty partnerom handlowym pozwanej spółki. Powód twierdził, że zwroty te miały być znacznie wyższe, gdy klient dokonał wpłaty zaliczek na przyszłe zakupy, które pozwoliły mu na przeniesienie się na kolejny poziom w tzw. piramidzie korzyści. Oprócz wpłaty zaliczek na przyszłe zakupy klient, aby otrzymać wyższe zwroty, musiał dokonać rekomendacji systemu L. dalszym osobom i wprowadzić co najmniej cztery kolejne osoby do systemu. Powód wskazał, że w momencie zawierania umowy za pośrednictwem internetu nie był świadomy, na czym dokładnie polega program L. i dokonał wpłaty początkowo kwoty 3.650 zł tytułem zaliczki, która według regulaminu miała być zaliczką na przyszłe zakupy powoda za pośrednictwem systemu L.. Powód podał, że w dniu 13 maja 2011 r. dokonał wpłaty zaliczki w kwocie 5.400 zł, zaś w okresie od dnia 13 do 16 maja 2011 r. wpłaty na poczet zaliczki kwoty 675 zł. Za namową osób działających w imieniu L. w dniu 21 lipca 2011 r. dokonał wpłat kolejnych zaliczek na łączną kwotę 9.000 zł, będąc przekonanym, iż w późniejszym okresie będzie mógł wpłacone środki finansowe przeznaczyć na zakup towarów za pośrednictwem systemu L., w myśl § 20.1 OWU – „zaliczki na przyszłe zakupy”. Powód wskazał, że w późniejszym czasie nie mógł dysponować tymi środkami finansowymi, chcąc dokonać zakupu bonów, zaś zaliczki te miały wyłącznie na celu osiągnięcie wyższego poziomu w piramidzie korzyści, który miał generować dla powoda wyższy zwrot sum z dokonywanych zakupów za pośrednictwem systemu L.. Powód wyjaśniał, że strona pozwana wprowadziła go w błąd twierdząc, że są to zaliczki na przyszłe zakupy, powód bowiem do chwili obecnej nie ma prawa w ramach tych środków zakupić żadnych bonów. Powód wskazał, że zgodnie z § 20 OWU klient miał prawo generować swoją pozycję przez zaliczki na przyszłe zakupy, zaliczki miały być bezzwrotne, ale klient miał prawo w ramach zaliczek dokonać zakupów, jednak w rzeczywistości okazało się, że klient nie ma takiego prawa, albowiem zaliczka ta ma wyłącznie na celu generowanie jego rzekomej pozycji, zaś jak chce dokonać zakupów bonów ma obowiązek ponownie wpłacić środki finansowe na rzecz pozwanej w wysokości równowartości wartości bonu.

Zdaniem powoda, OWU obowiązujące w dacie zawarcia umowy naruszały szereg podstawowych praw konsumentów, zaś postanowienia stanowiły klauzule abuzywne, z czego powód nie zdawał sobie sprawy. Powód podkreślił też, że dopiero po zarejestrowaniu się do programu konsument uzyskuje informacje o działalności tego systemu i ma wgląd do regulaminu. Powód podał, że ostatecznie pismem z dnia 4 sierpnia 2014 r. dokonał odstąpienia od umowy, w związku z czym domaga się zwrotu wszystkich niewykorzystanych środków finansowych, które zostały przez niego wpłacone tytułem zaliczek na przyszłe zakupy, a których powód nie mógł wykorzystać na zakup bonów.

W odpowiedzi na pozew (k. 146-154) strona pozwana wniosła w pierwszej kolejności o odrzucenie pozwu ze względu na brak jurysdykcji krajowej oraz o zasądzenie od powoda na rzecz strony pozwanej kosztów sądowych, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, ewentualnie o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów jak wyżej.

Uzasadniając swoje stanowisko w zakresie oddalenia powództwa strona pozwana wskazała w pierwszej kolejności, że nie doszło do skutecznego odstąpienia od umowy przez powoda. Strona pozwana wyjaśniła sposób działania programu lojalnościowego L., wskazała, że częścią składową tej umowy do połowy kwietnia 2012 r. były Ogólne Warunki Umów Programu L. z listopada 2009 r., natomiast od połowy kwietnia 2012 r. są Ogólne Warunki Umów Uczestników Programu L. L. oraz Dodatkowe Ogólne Warunku Umów Uczestników Programu L. L. z kwietnia 2012 r. Strona pozwana podkreśliła, że to nie ona jest stroną umowy, jej zadaniem jest bowiem pośredniczenie przy jej zawarciu, nie jest również w posiadaniu bonów handlowych, dysponuje nimi wyłącznie (...). Wskazała nadto, że w przypadku nieopłacenia bonów w całości, (...) przygotowuje te bony do wysyłki podobnie jak w przypadku bonów opłaconych w całości, z tą jednak różnicą, że wysyłka tych bonów jest wstrzymana do czasu, aż uczestnik programu zapłaci całą kwotę, stanowiącą równowartość tych bonów.

Strona pozwana przyznała, że w dniu 7 kwietnia 2011 r. powód zawarł z nią umowę o udział w Programie L. za pośrednictwem internetu, a przed jej zawarciem zostały mu doręczone Ogólne Warunki Programu L. z listopada 2009 r., które powód zaakceptował. Strona pozwana podała, że w dniu zawarcia umowy powód zamówił bony handlowe i opłacił wyłącznie część ich wartości w wysokości 3.650 zł, ponadto w dniu 11 kwietnia 2011 r. zamówił kolejne bony i opłacił tylko część ich wartości w wysokości 5.400 zł, w dniach 13-16 kwietnia 2011 r. zamówił bony i opłacił tylko część ich wartości w łącznej wysokości 675 zł, w dniu 21 lipca 2011 r. ponownie zamówił bony i opłacił tylko części ich wartości w łącznej wysokości 9.000 zł. Strona pozwana podała, że powód jeszcze wielokrotnie zamawiał bony handlowe, jednakże opłacał je już w całości, ostatni raz zamówił je w dniu 25 marca 2013 r.

Strona pozwana wyjaśniła, że w połowie kwietnia 2012 r. uległy zmianie Ogólne Warunku Umów Programu L., na co powód w dniu 28 maja 2012 r. wyraził zgodę. Od tego dnia ww. warunki stały się częścią składową jego umowy. Jak wynika z twierdzeń pozwanej spółki, powód został wówczas pouczony o możliwości odstąpienia od umowy w terminie 10 dni bez podania przyczyny. Strona pozwana przyznała, że powód usiłował odstąpić od umowy w piśmie z dnia 4 sierpnia 2014 r., jednakże odstąpienie to było już spóźnione, o czym strona pozwana poinformowała powoda w korespondencji przedsądowej. W ocenie strony pozwanej umowa nadal obowiązuje, zatem nie przysługuje powodowi zwrot jakichkolwiek świadczeń.

W dalszej kolejności strona pozwana podniosła, że nawet przy założeniu, że powód skutecznie odstąpił od umowy, brak jest podstaw do zwrotu na jego rzecz zaliczek, które wpłacił, opłacając jedynie częściowo zamówione bony. Strona pozwana przyznała, że powód umowę zawarł jako konsument, nadto umowa ta jest umowa zawartą na odległość, w związku z czym, w myśl przepisów art. 10 ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (t.j. Dz. U. 2012 Nr 1225 ze zm.), jeżeli strony nie umówiły się inaczej, prawo odstąpienia do umowy zawartej na odległość nie przysługuje konsumentowi w wypadach świadczeń o właściwościach określonych przez konsumenta w złożonym przez niego zamówieniu lub ściśle związanych z jego osobą. Strona pozwana podkreśliła, że każde zamienienie bonów u partnera handlowego przez uczestnika ma charakter świadczenia indywidualnie określonego przez niego, w związku czym brak jest podstaw do zwrotu kwot wpłaconych, postanowienia w tym zakresie nie stanowiąc klauzul abuzywnych, a mają uzasadnienie w ww. przepisach.

Strona pozwana z ostrożności procesowej podniosła zarzut przedawnienia roszczenia na podstawie art. 750 k.c. w zw. z art. 751 pkt 1 k.c., wskazując, że umowa o udział w Programie L. jest umową o świadczenie usług, w związku z czym zastosowanie znajdzie dwuletni termin przedawnienia roszczeń, również tych z tytułu zaliczek udzielonych innym osobom. Strona pozwana stała na stanowisku, że skoro powód wpłacił na rachunek bankowy strony pozwanej kwotę 3.650 zł tytułem zaliczki na dostawę bonów w dniu 7 kwietnia 2011 r., najwcześniej mógł wypowiedzieć tę umowę w dniu 8 kwietnia 2011 r., zatem od tego dnia zaczął biec powodowi dwuletni termin przedawnienia. Analogicznie termin ten wyliczyła strona pozwana w przypadku pozostałych zaliczek wpłaconych przez powoda.

Postanowieniem z dnia 3 lipca 2017 r. (k. 328) tutejszy Sąd oddalił wniosek strony pozwanej o odrzucenie pozwu.

W piśmie procesowym z dnia 2 czerwca 2017 r. (k. 260-262) powód podtrzymał swoje stanowisko, twierdził, że nie otrzymał od strony pozwanej informacji o zmianie Ogólnych Warunków umów, wobec powyższego nie został pouczony o przysługujących mu uprawnieniach. Powód nie kwestionował, że w ramach programu miał prawo nabywać bony uprawniające do zakupu towarów, jednakże strona pozwana nie pozwoliła na przeznaczenie wpłaconych zaliczek na zakup bonów, uznając je za własne środki finansowe bezzwrotne. Powód stanął na stanowisku, że świadczenie nabywane przez serwis internetowy strony pozwanej nie ma charakteru towaru/usługi i właściwościach indywidulanie określonych przez konsumenta, bowiem nie określa ono przedmiotu zakupu, a jedynie podmiot. Ponadto powód nie dokonał wyboru podmiotu zakupów, ani nie wskazał ich wartości, a jedynie wpłacił stronie pozwanej zaliczkę na poczet przyszłej usługi, od której odstąpił w dniu 4 sierpnia 2014 r. Odnosząc się do zarzutu przedawnienia powód wskazał, że wszelkie roszczenie stały się wymagalne w dniu złożenia przez niego oświadczenia o odstąpieniu od umowy i od tego dnia należałoby liczyć bieg terminu przedawnienia.

W piśmie procesowym z dnia 23 czerwca 2017 r. (k. 264-266) strona pozwana podtrzymała swoje stanowisko, zaprzeczyła, jakoby powód miał nie zostać pouczony o możliwości odstąpienia od umowy w terminie 14 dni po wejściu w życie nowych warunków OWU z 2012 r., warunki te były dostarczone powodowi przez zamieszczenie ich treści na stronie internetowej oraz na internetowym koncie powoda, do którego powód wielokrotnie się logował. Strona pozwana twierdziła, że powód był uprawniony do wypowiedzenia umowy, nadto uczestnik nie ma obowiązku zamawiania bonów, aby wziąć udział w programie lojalnościowym L.. Strona pozwana wskazała, że wszystkie środki pieniężne wpłacone przez powoda zostały przeznaczone na zakup bonów, również po opłaceniu częściowym bonów powód otrzymywał jednostki rozliczeniowe, które mógł uzyskać dokonując zwykłych zakupów u partnerów L., świadczenie wzajemne zostało zatem spełnione zgodnie z warunkami umowy, strona pozwana zaznaczyła, że była ona jedynie pośrednikiem w zawarciu umowy dostawy bonów pomiędzy uczestnikiem a partnerem handlowym. W zakresie podniesionego zarzut przedawnienia strona pozwana zajęła stanowisko, że moment rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia roszczenia powoda rozpoczyna się od chwili przekazania bonów lub jednostek rozliczeniowych powodowi, co nastąpiło w 2011 r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 7 kwietnia 2011 r. powód A. B. za pośrednictwem internetu przystąpił do Programu L. L., prowadzonego przez L. (...) z siedzibą w B., reprezentowanego w Polsce przez (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K.. Powód podczas prezentacji programu na jednym ze spotkań zorganizowanych przez stronę pozwaną dowiedział się, że aby szybciej wykorzystać program, istnieje możliwość umieszczania zaliczek na poczet przyszłych zakupów.

Dowód:

-

Przesłuchanie powoda A. B. na rozprawie w dniu 11 grudnia 2017 r., protokół elektroniczny i protokół skrócony, k. 346-347,

-

Prezentacja L., k. 83-97.

Program L. L. umożliwia jego uczestnikom otrzymywanie korzyści poprzez nabywanie towarów i usług u przedsiębiorców, będących również jego częścią, tzw. Partnerów Handlowych L.. Program oparty jest na zasadzie marketingu rekomendacyjnego, a zatem osoba rekomendująca zaprasza kolejnego uczestnika. Uczestnik programu może nabywać towary i usługi u Partnerów Handlowych, wyłącznie za pośrednictwem bonów handlowych, które uczestnik zamawia u wybranych Partnerów Handlowych za pośrednictwem strony pozwanej - bony opłacone w całości albo bony opłacone częściowo. W przypadku bonów handlowych opłaconych całościowo – uczestnik może wykorzystać je w 100 % u partnera handlowego, w przypadku zaś bonów częściowych – uczestnik otrzymuje w ramach korzyści jednostki rozliczeniowe, które mogą zapewnić mu kolejne korzyści, natomiast jeśli uczestnik dopłaci do swojego zamówienia opłaconego częściowo, otrzymuje 100 % wartość zamówienia i całą tę wartość może wykorzystać na zakupy. Uczestnik Programu L. ma możliwość samodzielnej rejestracji kolejnych uczestników poprzez własne konto użytkownika w serwisie internetowym.

Dowód:

-

Zeznania świadka W. K. (1) na rozprawie w dniu 29 listopada 2017 r., protokół, k. 369-379,

-

Zeznania świadka M. G. na rozprawie w dniu 29 listopada 2017 r., protokół, k. 369-379.

Rejestracja nowego uczestnika musiała być potwierdzona za pomocą linku aktywacyjnego, otrzymanego na podany wcześniej adres e-mail. Link ten odsyłał do formularza, w którym konieczna była akceptacja OWU.

Dowód:

-

Wydruki z systemu rejestracji, k. 393-396.

Powód wpłacał zaliczki na poczet przyszłych zakupów za pośrednictwem systemu L.:

-

w dniu 7 kwietnia 2011 r. wpłacił kwotę 3.600 zł,

-

w dniu 13 kwietnia 2011 r. wpłacił kwotę 5.400 zł,

-

w dniach 13-16 maja 2011 r. wpłacił łącznie kwotę 675 zł,

-

w dniu 21 lipca 2011 r. wpłacił łącznie kwotę 9.000 zł.

Dowód:

-

Zamówienie z dnia 19 lipca 2011 r., k. 28,

-

Potwierdzenia zaksięgowania z dnia 21 lipca 2011 r., 13 maja 2011 r., 16 maja 2011 r., 2 kwietnia 2011 r., 13 kwietnia 2011 r., k. 29-34,

-

Wydruk z konta zakupowego powoda, k. 105-109,

-

Przesłuchanie powoda A. B. na rozprawie w dniu 11 grudnia 2017 r., protokół elektroniczny i protokół skrócony, k. 346-347.

W dniu 7 kwietnia 2011 r. obowiązywały Ogólne warunki umów systemu L. z listopada 2009 r. (dalej zwane OWU 2009), które określały szczegółowe zasady świadczenia przez L. (...) usług cashback na rzecz klientów oraz prawa i obowiązki usługodawcy oraz klienta. Zgodnie z § 3.1 OWU 2009 klient stosownie do warunków określonych odrębnymi porozumieniami uprawniony jest do zakupu towarów u autoryzowanych kontrahentów. Zgodnie z § 3.3 pomiędzy usługodawcą a klientem nie istnieją inne niż określone w ogólnych warunkach oraz w odrębnej umowie o uczestnictwo w systemie, stosunki prawne, w szczególności Usługodawca nie jest stroną umów sprzedaży zawieranych pomiędzy klientem a autoryzowanymi kontrahentami. Wedle § 11.1 OWU 2009 w celu zagwarantowania jednolitego rozliczenia i ujęcia zakupionych przez klienta od autoryzowanego kontrahenta towarów i świadczeń, zakup tychże towarów i świadczeń może nastąpić tylko za pomocą bonów lub L. C., jak również poprzez rozliczenie bankowe lub pieniężne lub przez kartę bankomatową. Stosownie do § 11.5 ww. warunków klient jest uprawniony do dokonywania wpłat zaliczek na swoje przyszłe zakupy na zasadach określonych niniejszymi ogólnymi warunkami. W § 15.1 OWU 2009 wskazano, że rejestracja w systemie jest bezpłatna. Warunkiem zawarcia umowy o udział w systemie oraz dokonania rejestracji w systemie jest zakup przez klienta pakietu bonów L. o minimalnej wartości 1350 zł, albo wpłacenie przez klienta zaliczki na przyszłe zakupy o minimalnej wartości: 675 zł. Zakupione przez klienta bony bądź wpłacona zaliczka uprawniają klienta do dokonywania zakupów u autoryzowanych kontrahentów systemu L..

Zgodnie z § 16.1 OWU 2009 klientowi przysługuje prawo wypowiedzenia umowy o udział w systemie z zachowaniem 30 dniowego terminu wypowiedzenia, które powinien zrealizować w drodze pisemnego oświadczenia.

Wedle § 20.1 oprócz możliwości generowania pozycji poprzez zakupy, klient ma możliwość otrzymania pozycji również przez zaliczki na przyszłe zakupy (minimalne pierwsze zamówienie: zaliczka 3 x 225 PLN w I kategorii gospodarczej). Osoba niepełnoletnia może posiadać max. 7 zaliczek po 225 PLN. Pierwsze umieszczenie pozycji w każdej z Kategorii (...) musi następować w osobistym systemie rozliczeniowym (matrix) sponsora.

Zgodnie z § 20.2 zaliczka jest bezzwrotna, jednakże klient ma możliwość w każdym czasie aż do momentu wygospodarowania budżetu zakupowego właściwego dla danej pozycji w odpowiedniej kategorii gospodarczej dokonać dopłaty do zaliczki celem osiągnięcia pełnej ceny zakupu. Jeżeli poprzez dopłatę wyliczoną według aktualnego kodu prowizji (KP) wybranego autoryzowanego kontrahenta zostanie osiągnięta pełna cena zakupu, to klient otrzyma całą kwotę w formie bonów danego autoryzowanego kontrahenta (zaliczka + dopłata = wartość bonów). Gdy dana pozycja (powstała z zaliczki) zmieni swój status na „pozycja z zakupów”, oznacza to, że po wygospodarowaniu bonifikaty zwrotnej z zakupów właściwej dla danej pozycji w danej kategorii gospodarczej, wynagrodzenie zostanie wypłacone po odjęciu dokonanej zaliczki. W § 20.3 OWU 2009 wskazano, że klient uprawniony jest do wykorzystywania funkcji Re-cash, polegającej na możności ciągłego doprowadzania do wypłaty już wpłaconych zaliczek w drodze zakupów własnych. Jeśli opcja Re-cash zostanie aktywowana, natychmiastowa bonifikata jak i pozostała prowizja zostanie naliczona zarówno podczas zakupów z CashbackCard jak i podczas zakupów online w sklepach partnerskich L.. Bezpośredni jak i pośredni bonus przyjacielski będzie w dalszym ciągu wypłacany osobie polecającej. Jeśli opcja Re - (...) będzie używana, nie będą powstawać żadne nowe pozycje z zakupów z użyciem CashbackCard jak i z zakupów online w sklepach partnerskich.

Zgodnie z § 16.4 klient nie ponosi żadnych kosztów z tytułu wypowiedzenia umowy lub zaniechania korzystania z umowy. W § 16.6 wskazano, że klient, który wpłacił zaliczkę, określoną w § 20 niniejszych OWU, w razie wypowiedzenia umowy, z chwilą upływu okresu wypowiedzenia traci prawo do jej zwrotu, jednakże w każdym czasie przysługuje mu prawo dopłacenia kwoty pieniężnej aż do momentu osiągnięcia wymaganego budżetu zakupowego w odpowiedniej kategorii gospodarczej (§ 11. Sposoby rozliczeń) celem uzyskania kwoty wystarczającej do dokonania zakupu u autoryzowanego kontrahenta, przy czym po dokonaniu dopłaty rozliczenie przeprowadzone będzie zgodnie z zasadami określonymi w ust. 4 niniejszego paragrafu.

Dowód:

-

Ogólne warunki umów systemu L.. Opracowanie: listopad 2009 r., k. 101-104.

Powód przy składaniu zamówienia na bony w dniu 19 lipca 2011 r. został poinformowany, że dla zamówienia bonów znajdują zastosowanie umowa o uczestnictwie w systemie wraz z Ogólnymi Warunkami Umów systemu L.. Nadto powód został poinformowany przez stronę pozwaną o możliwości odstąpienia od umowy zawartej przez konsumenta na odległość, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. z 2000 r., Nr 22, poz. 271 z późn. zm.), bez podania przyczyn, składając stosowane oświadczenie w terminie 10 dni od dnia zawarcia umowy; do zachowania tego terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem; termin dziesięciodniowy, w którym konsument może odstąpić od umowy, liczy się od dnia wydania rzeczy, a gdy umowa dotyczy świadczenia usług – od dnia jej zawarcia.

Dowód:

-

Zamówienie z dnia 19 lipca 2011 r., k. 28.

W kwietniu 2012 r. wprowadzono Ogólne Warunki Umów dla Uczestników Programy L. (dalej OWU 2012) oraz Dodatkowe Ogólne Warunki Umów dla Uczestników Programu L. do korzystania z dodatkowych korzyści z uczestnictwa, w których treści wprowadzono postanowienie o odstąpieniu od umowy. Zgodnie z pkt 16.10 OWU 2012 w przypadku, gdy Uczestnik Programu jest konsumentem, tj. zgodnie z art. 221 k.c. jest osobą fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jego działalnością gospodarczą lub zawodową, rejestrując się w Programie L. L., może od niego odstąpić bez podania przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie, w terminie 14 dni od zawarcia umowy.

Informacja o możliwości odstąpienia od umowy udostępniona była w formularzu on-line (do pobrania w formie pdf), za pomocą którego powód składał zamówienia na bony również po wprowadzeniu OWU 2012.

Dowód:

-

Ogólne Warunki Umów dla Uczestników Programu L.. Opracowanie: kwiecień 2012, k. 168-171,

-

Dodatkowe Ogólne Warunki Umów dla Uczestników Programu L. do korzystania z dodatkowych korzyści z uczestnictwa, k. 178-182,

-

Wydruk zamówienia bonu/karty podarunkowej, k. 272-273,

-

Wzór formularza odstąpienia od umowy, k. 274 verte,

-

Wydruk listy logowań powoda od 2 kwietnia 2011 r. do 5 lutego 2016 r., wydruk z danymi logowania w okresie od 30 maja 2012 r. do 9 września 2012 r., k. 275-285,

-

Faktury nr (...) z potwierdzeniem transakcji, nr (...) z potwierdzeniem transakcji, nr (...) z potwierdzeniem transakcji, nr (...) z potwierdzeniem transakcji, k. 286-289,

-

Historia operacji od dnia 12 stycznia 2012 r. do dnia 3 grudnia 2012 r., k. 290,

-

Zeznania świadka W. K. (1) na rozprawie w dniu 29 listopada 2017 r., protokół, k. 369-379,

-

Zeznania świadka M. G. na rozprawie w dniu 29 listopada 2017 r., protokół, k. 369-379.

Ogólne Warunki Umów dla Uczestników Programy L. z kwietnia 2012 r. w pkt 13 przewidywały, że uczestnikowi programu przysługuje prawo wypowiedzenia umowy w każdej chwili, w drodze pisemnego oświadczenia. Z chwilą wypowiedzenia umowy, w przypadku zamówień zaliczkowanych/zapłaconych częściowo (bony oryginalne lub karty podarunkowe), uczestnikowi programu nie przysługuje prawo do zwrotu tych zaliczek/zapłat częściowych. Uczestnik ma jednak możliwość dopłaty tej kwoty przed zakończeniem umowy na poczet zamówionych bonów oryginalnych lub kart podarunkowych. Po upływie pełnej ceny zakupu zamówione bony oryginalne lub karty podarunkowe zostaną wydane uczestnikowi programu.

Zgodnie z pkt 5.1 Dodatkowych Ogólnych Warunków Umów dla uczestników Programu L. do korzystania z dodatkowych korzyści z uczestnictwa, oprócz dokonywania zakupów w ramach Programu L. L., Uczestnik Programu może generować reszty korzyści dokonując wiążącego zamówienia oryginalnych bonów lub kart podarunkowych i wpłacając na nie zaliczkę. Zaliczka w tym przypadku jest rozliczana zgodnie z pkt. 4.2, a reszty korzyści zasilają osobiste konto jednostek Uczestnika Programu. Jednakże dokonując zaliczki nie otrzymuje się korzyści w postaci zwrotu pieniędzy lub bonusu przyjacielskiego. Stosownie do pkt 5.2. uczestnik Programu ma możliwość złożenia wiążącego zamówienia oryginalnych bonów lub kart podarunkowych i dokonania na ich poczet zaliczek. Zaliczka musi odpowiadać co najmniej danej procentowej wartości księgowej dla reszt korzyści wybranego przez Uczestnika Programu Partnera Handlowego. Roszczenie o zwrot zaliczki jest wykluczone z zastrzeżeniem odmiennych postanowień OWU i (...). Wedle pkt 5.3. dokonane zaliczki na zamówione bony oryginalne lub karty podarunkowe nie przepadają. Aż do momentu wpływu pełnej zapłaty za zamówione bony oryginalne lub karty podarunkowe istnieje możliwość zmiany wyboru Partnera Handlowego. Mogą się przez to jednak zmienić korzyści z uczestnictwa, ponieważ są one różne w zależności od Partnera Handlowego, patrz punkt 4.3. (...). Zgodnie z pkt 5.4. uczestnik Programu może zostać Partnerem P. po spełnieniu któregokolwiek z następujących warunków:

a) w pełni zapłacone (i zaksięgowane) zakupy zarejestrowane za pośrednictwem karty C., zamówionych bonów i/lub zakupów online w wysokości 90 000 PLN w dowolnym okresie 12 kolejnych miesięcy;

b) kwoty, których brakuje do osiągnięcia łącznej kwoty 90 000 PLN zgodnie z pkt. 5.4. a), mogą zostać wyrównane poprzez dokonane (i zaksięgowane) zaliczki na zamówienie bonów oryginalnych lub kart podarunkowych, przy czym kwotę zaliczki należy pomnożyć przez dziesięć (zaliczka w wysokości 4 500 PLN odpowiada w ten sposób zakupom rzędu 45 000 PLN);

c) dokonane (i zaksięgowane) zaliczki na zamówienie bonów oryginalnych lub kart podarunkowych, w wysokości 9000 PLN (zestaw premium).

Stosownie do pkt 5.5. zaliczki na bony są dozwolone do kwoty 8 775 PLN jeśli Uczestnik Programu jednocześnie z zaliczką dokona zakupów o wartości co najmniej 900 PLN. Zaliczki w wysokości 9 000 PLN są dozwolone tylko wtedy, gdy Uczestnik Programu jednocześnie z zaliczką na bony dokona zakupów o wartości co najmniej 2 250 PLN. Jeżeli Uczestnik Programu dokonał zaliczki w wysokości 9 000 PLN, zaksięgowanie kolejnych zaliczek jest możliwe tylko pod warunkiem, że Uczestnik Programu dokonał własnych zakupów w kwocie przekraczającej kwotę zaliczki.

Dowód:

-

Ogólne Warunki Umów dla Uczestników Programu L.. Opracowanie: kwiecień 2012, k. 168-171,

-

Dodatkowe Ogólne Warunki Umów dla Uczestników Programu L. do korzystania z dodatkowych korzyści z uczestnictwa, k. 178-182,

Powód składał zamówienia na bony całe oraz bony częściowe. Po opłaceniu całkowitej kwoty powód otrzymał bony, w przypadku wpłaty częściowej, powód otrzymał jednostki rozliczeniowe, przeliczane na kwoty, jednostki te mógł również otrzymać dokonując zakupów u partnerów L., np. (...), C., C&A, (...), W. K., M., V. i inne.

Dowód:

-

Raport premii lojalnościowej, k. 291-295,

-

Raport korzyści – kariera, k. 296-298,

-

Zestawienie wypłat, k. 299-302,

-

Konto jednostek, k. 303,

-

Wydruk listy partnerów handlowych, k. 304-317,

-

Zeznania świadka W. K. (1) na rozprawie w dniu 29 listopada 2017 r., protokół, k. 369-379,

-

Zeznania świadka M. G. na rozprawie w dniu 29 listopada 2017 r., protokół, k. 369-379.

Zgodnie z załącznikiem określającym system prowizji i wynagrodzeń obowiązujących w systemie L. oraz rodzaje i sposoby ich płatności, istniały m.in. następujące wynagrodzenia L.:

-

premia systemowa naliczana według systemu binarnego, który oznacza, że za każdą pozycją umieszczane są dwie kolejne pozycje. Oznaczone są one jako: góra i dół. Według tej zasady umieszczane są pozycje z zakupów oraz pozycje z zaliczek (§ 20 OWU);

-

bonifikata zwrotna z zakupów, którą klient otrzymuje za pozycje, które powstały z własnych zakupów (reszta prowizji);

-

budżet zakupowy otrzymuje za pozycje, które powstały z zaliczek na przyszłe zakupy;

-

kariera – wynagrodzenie za punkty Kariera (...) w systemie oceniana jest kompletna produkcja L.-line klienta według systemu punktowego. Kategoria gospodarcza I II III IV V Pozycja w PLN (...) (reszta prowizji/zaliczka);

-

pozycje bonusowe (premia specjalna) - w trakcie przechodzenia pozycji (zaliczka/konto pozycyjne / pozycja bonusowa) przez cały system rozliczeniowy klient otrzymuje po cztery pozycje bonusowe;

-

Przejście pozycji (premie specjalne) - każda pozycja w systemie (zaliczka/konto pozycyjne/ pozycja bonusów/przekroczenie pozycji) może przejść do najbliższej wyższej kategorii gospodarczej.

Dowód:

-

Załącznik określający system prowizji i wynagrodzeń, k. 98-100,

-

Zeznania świadka W. K. (1) na rozprawie w dniu 29 listopada 2017 r., protokół, k. 369-379.

W dniu 10 czerwca 2013 r. powód zwrócił się do strony pozwanej o informację na temat rezygnacji z członkostwa w systemie L. oraz zwrotu wpłaconych do systemu nakładów finansowych. Powód wskazał, że program rozliczeniowy (...), na który powód wpłacił zaliczkę w dniu 21 lipca 2011 r., nie zaczął działać. W odpowiedzi na powyższe, w wiadomości z dnia 13 czerwca 2013 r. strona pozwana wskazała, że dokonana zapłata częściowa nie stanowi wkładu finansowego, lecz jest zapłatą częściową na poczet zamówionych przez powoda bonów i odpowiada procentowej korzyści oferowanej na zakupy u Partnera Handlowego, wskazała również na możliwość sprzedaży złożonego zamówienia bonów, scedowania umowy, jak i wypowiedzenia umowy. W kolejnej wiadomości z dnia 17 czerwca 2013 r. powód zwrócił się ponownie o merytoryczną i jednoznaczną odpowiedź w zakresie jego rezygnacji z członkostwa w systemie L.. W odpowiedzi na powyższe strona pozwana stanęła na stanowisku, że powód zaakceptował OWU, a jej działania są zgodne z ich postanowieniami.

Dowód:

-

Wydruk korespondencji elektronicznej, k. 38-42,

-

Przesłuchanie powoda A. B. na rozprawie w dniu 11 grudnia 2017 r., protokół elektroniczny i protokół skrócony, k. 346-347.

W dniu 4 sierpnia 2014 r. pełnomocnik powoda skierował do strony pozwanej pismo, w którym, powołując się na przepisy ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, oświadczył, iż powód odstępuje w trybie natychmiastowym od umowy zawartej ze Spółką (...), wezwał jednocześnie stronę pozwana do zwrotu kwoty 18.650 zł w terminie do dnia 15 sierpnia 2014 r. Pismo zostało doręczone stronie pozwanej w dniu 8 sierpnia 2014 r. W odpowiedzi na powyższe w piśmie z dnia 11 sierpnia 2014 r. zakwestionowała umocowanie pełnomocnika powoda, w piśmie zaś z dnia 25 sierpnia 2014 r. zakwestionowała skuteczność odstąpienia od umowy, odmawiając wypłaty powodowi jakichkolwiek kwot. Powód pismem z dnia 29 września 2014 r ponownie wezwał stronę pozwaną do zapłaty kwoty 18.650 zł w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, wskazując, że nie został poinformowany przez stronę pozwaną o prawie odstąpienia od umowy. W piśmie z dnia 2 października 2014 r. strona pozwana odmówiła ponownie zapłaty, wskazując jednocześnie, że powód zaakceptował Ogólne Warunki Umów Programy L. oraz Dodatkowe Ogólne Warunki Umów Programu L. z kwietnia 2012 r., z których wprost wynika pouczenie o możliwości odstąpienia od umowy.

Dowód:

-

Kopia odstąpienia od umowy dnia 4 sierpnia 2014 r. wraz z potwierdzeniem odbioru, k. 43-46,

-

Pismo strony pozwanej z dnia 11 sierpnia 2014 r., k. 47-48,

-

Pismo pełnomocnika powoda z dnia 16 sierpnia 2014 r. wraz z potwierdzeniem nadania, k. 49-51,

-

Pismo strony pozwanej z dnia 25 sierpnia 2014 r., k. 52-53,

-

Wezwanie do zapłaty z dnia 29 września 2014 r. wraz z potwierdzeniem nadania, k. 54-57,

-

Pismo strony pozwanej z dnia 2 października 2014 r., k. 58-60.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie praktycznie w całości.

Bezspornym w sprawie było, że powód jako konsument w kwietniu 2011 r. przystąpił do Programu L. L., w ramach którego jako klient mógł zamawiać bony o określonej wartości celem ich wykorzystania u konkretnych podmiotów. Poza sporem pozostawało, że powód wpłacał w 2011 r. kwoty tytułem zaliczek. Jeśli chodzi o wysokość zaliczek, Sąd w toku postępowania dowodowego ustalił, że powód tytułem zaliczek wpłacił łącznie kwotę 18.675 zł – w dniu 7 kwietnia 2011 r. kwotę 3.600 zł, w dniu 13 kwietnia 2011 r. kwotę 5.400 zł, w dniach 13-16 maja 2011 r. łącznie kwotę 675 zł, w dniu 21 lipca 2011 r. łącznie kwotę 9.000 zł. Powód w pozwie twierdził, że w dniu 7 kwietnia 2011 r. wpłacił tytułem zaliczki 3.650 zł, jak jednak wynika z analizy przedłożonego przez niego wyciągu z konta zakupowego (k. 35-37), kwota 3.650 zł wpłacona została tytułem zasilenia konta zakupowego, tytułem zaliczki powód wpłacił zaś kwoty 1.575 zł oraz 2.025 zł, co łącznie daje sumę 3.600 zł.

Spór sprowadzał się do tego, czy powód był informowany przez stronę pozwaną o prawie odstąpienia do umowy, a w konsekwencji, czy w piśmie z dnia 4 sierpnia 2014 r., doręczonym stronie pozwanej w dniu 8 sierpnia 2014 r., powód od tej umowy odstąpił i w związku z tym, czy przysługuje mu zwrot wpłaconych zaliczek na przyszłe zakupy.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że postępowanie dowodowe przeprowadzone w sprawie wykazało, że powód został należycie poinformowany o prawie odstąpienia od umowy. Nawet jeśli nie nastąpiło to przy samym zawarciu umowy, to przy składaniu zamówienia na bony, co powód czynił wielokrotnie, pojawiała się tak informacja. Jak wynika z przedłożonego zamówienia na bon z dnia 19 lipca 2011 r. (k. 28), podpisanego przez powoda, znajdowało się tam pouczenie, że jeżeli klient jest konsumentem, istnieje możliwość odstąpienia od umowy zawartej przez konsumenta na odległość, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. z 2000 r., Nr 22, poz. 271 z późn. zm.), bez podania przyczyn, przez złożenie oświadczenie w terminie 10 dni od dnia zawarcia umowy. Strona pozwana wyjaśniła tam, że do zachowania tego terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem, termin dziesięciodniowy, w którym konsument może odstąpić od umowy, liczy się od dnia wydania rzeczy, a gdy umowa dotyczy świadczenia usług – od dnia jej zawarcia. Z tego samego dokumentu, jak również z przedłożonych przez stronę powodową na wezwanie Sądu wydruków przedstawiających schemat rejestracji nowego uczestnika, wynika, że strona pozwana informowała powoda o Ogólnych Warunkach Umów systemu L., których zmienione w 2012 r. postanowienia już wprost zawierały regulację o możliwości odstąpienia konsumenta od umowy bez podania przyczyny w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia. Zostało to również potwierdzone dowodami z zeznań świadków W. K. (1) i M. G., którym Sąd w tym zakresie dał wiarę. W ocenie Sądu, strona pozwana dopełniła zatem obowiązków informacyjnych w zakresie prawa powoda odstąpienia od umowy, zarówno w chwili obowiązywania OWU 2009, jak i OWU 2012 (pkt 16.10). Nie budzi przy tym wątpliwości, że zarówno w dacie zawarcia umowy, jak i w dniu 19 lipca 2011 r. obowiązywała wskazana w pouczeniu przez stronę pozwaną ustawa z dnia z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, która w art. 7 regulowała konsumenckie prawo odstąpienia od umowy zawartej na odległość w sposób podany przez stronę pozwaną w pouczeniu.

Mając zatem na względzie, że powód najpóźniej w dniu 19 lipca 2011 r. dowiedział o możliwości odstąpienia od umowy zawartej na odległość bez podania przyczyn - przysługiwało mu prawo skorzystania z tej możliwości do dnia 29 lipca 2011 r., co jednakże nie nastąpiło w tym terminie. Sąd uznał zatem, że oświadczenie powoda z dnia 4 sierpnia 2014 r. nie wywołało skutku odstąpienia od umowy. Mając jednak na uwadze, że z treści pisma wynikała wola powoda zerwania stosunku prawnego łączącego go ze stroną pozwaną – Sąd uznał to oświadczenie za wypowiedzenie umowy. Sąd zważył, że zarówno Ogólne Warunki Umów z listopada 2009 r. (§16), jak i te z kwietnia 2012 r. (pkt 13), przewidywały możliwość wypowiedzenia umowy przez klienta w drodze pisemnego oświadczenia w każdym czasie.

Sąd podzielił stanowisko powoda, że Ogólne Warunki Umów, obowiązujące w dacie zawarcia umowy, naruszały prawa konsumenta. Zgodnie z § 16.6 OWU 2009, klient, który wpłacił zaliczkę określoną w § 20, w razie wypowiedzenia umowy z chwilą okresu wypowiedzenia, traci prawo do jej zwrotu, przysługuje mu tylko prawo dopłacenia kwoty pieniężnej aż do momentu osiągnięcia wymaganego budżetu zakupowego odpowiedniej kategorii gospodarczej, celem uzyskania kwoty wystarczającej do dokonania zakupu u autoryzowanego kontrahenta. Postanowienie to zostało powielone również w pkt 13.3 OWU 2012. W ocenie Sądu takie postanowienie wyczerpuje przesłanki wskazane w art. 385 ³ pkt 13 k.c., stosownie do którego, w razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które w szczególności przewidują utratę prawa żądania zwrotu świadczenia konsumenta spełnionego wcześniej niż świadczenie kontrahenta, gdy strony wypowiadają, rozwiązują lub odstępują od umowy.

Zgodnie z art. 385 ¹ k.c., postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny (§ 1). Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie (§ 2). Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (§ 3). Celem wprowadzenia powyższych przepisów był zamiar zapewnienia konsumentom skuteczniejszej ochrony w stosunkach umownych z podmiotami profesjonalnymi. Za klauzulę niedozwoloną na ich podstawie zostało uznane postanowienie, które spełnia łącznie przesłanki dotyczące ukształtowania praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszający jego interesy, które nie było uzgodnione indywidualnie, a jednocześnie nie dotyczy bezpośrednio głównych świadczeń stron.

Klasyfikacja świadczenia jako głównego lub ubocznego powinna być poprzedzona analizą stosunku prawnego powstałego na skutek zawarcia umowy oraz celu społeczno - gospodarczego umowy. Kwestia, czy świadczenie wykupu ma charakter świadczenia głównego zależy od warunków konkretnej umowy (zob. uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2015 r., III CZP 87/15, LEX nr 1963644). Sąd uznał w niniejszej sprawie, że ww. postanowienia nie określają głównych świadczeń stron, dotyczą bowiem kwestii jedynie pobocznych, związanych z przerwaniem stosunku prawnego, za główne świadczenie stron uznać należy zaś po stronie powoda – zakupy o Partnerów Handlowych strony pozwanej i uzyskiwanie określonych korzyści, po stronie pozwanej – umożliwienie uczestnikom Programu L. dokonywania powyższego.

Mając na względzie, że powód przystąpił do programu drogą internetową, akceptując przygotowane przez stronę pozwaną formularze, można też stwierdzić, że postanowienia umowy nie zostały z nim indywidualnie uzgodnione, co potwierdził powód podczas przesłuchania. Zaznaczyć przy tym należy, że w myśl przepisu art. 385 ¹ § 4 k.c. ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje, czyli w tej sytuacji ciężar dowodu został przerzucony na przedsiębiorcę. Strona pozwana zaś nie wykazała, aby zapisu OWU 2009 i 2012 były w jakikolwiek sposób indywidualnie uzgodnione z powodem. Zważywszy na sposób przystąpienia powoda do programu strony pozwanej i postanowienia ogólnych warunków regulujące działanie systemu, a także zasięg jego działania, zdaniem Sądu, powód nie miał realnej możliwości kształtowania czy negocjowania postanowień umowy.

Wyjaśnić należy, że „rażące naruszenie interesów konsumenta” określone w art. 385 ¹ § 1 k.c. oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym, natomiast „działanie wbrew dobrym obyczajom” w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego wyraża się w tworzeniu przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową stosunku prawnego. Interesy konsumenta należy zaś rozumieć szeroko, nie tylko jako interes ekonomiczny. Wymienione kryteria służą do oceny, czy standardowe klauzule zawarte we wzorcu umowy przekraczają zakreślone przez ustawodawcę granice rzetelności kontraktowej twórcy wzorca w zakresie kształtowania praw i obowiązków konsumenta (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2005 r., I CK 832/04).

W ocenie Sądu postanowienia Ogólnych Warunków Umów z 2009 i 2012 r., jak i Dodatkowych Ogólnych Warunków Umów dla Uczestników Programu L. w zakresie braku zwrotu zaliczki bez spełnienia dodatkowych warunków w przypadku wypowiedzenia umowy są sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają interesy powoda jako konsumenta. Strona pozwana, wprowadzając zapisy o niemożliwości zwrotu zaliczki w przypadku wypowiedzenia umowy, w ocenie Sądu, w sposób rażący naruszyła dysproporcję praw i obowiązków stron umowy. Sąd stoi na stanowisku, że w przypadku wypowiedzenia umowy, świadczenie spełnione wcześniej przez konsumenta winno być zwrócone bez spełnienia dodatkowych warunków, które w niniejszej sprawie zostały zastrzeżone. Na gruncie postanowień ww. OWU, w przypadku, kiedy konsument nie dopłaciłby określonych sum do pełnej wartości bonu, wpłacona zaliczka miałaby po prostu przepadać. Zdaniem Sądu taki zapis powoduje powstanie po stronie powoda niekorzystnych skutków finansowych, realizacja jego prawa do wypowiedzenia umowy sprzężona jest bowiem z utratą wpłaconej przez niego zaliczki, w istocie zatem konsument może być ograniczony w swoim prawie wypowiedzenia umowy. Na względzie mieć należy, że choć zgodnie z § 16.4 OWU 2009 klient nie ponosi żadnych kosztów z tytułu wypowiedzenia umowy lub zaniechania korzystania z umowy - w rzeczywistości jednakże koszty takie ponosi w kwocie równowartości wpłaconych zaliczek.

Wskazać należy, że Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w wyroku z dnia 9 marca 2016 r., sygn. akt XVII AmC 16647/13, po rozpoznaniu sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w W. przeciwko (...) z siedzibą w Szwajcarii o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, w pkt I.1 nieprawomocnie uznał za niedozwolone i zakazał pozwanemu wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowienia wzorca umowy o treści: "Z chwilą wypowiedzenia umowy, w przypadku zamówień zaliczkowanych/zapłaconych częściowo (bony oryginalne lub karty podarunkowe) Uczestnikowi Programu nie przysługuje prawo do zwrotu tych zaliczek/zapłat częściowych.".

Dodać należy, że zaliczka, odmiennie niż zadatek, nie stanowi rodzaju zabezpieczenia przed skutkami rozwiązania umowy, a stanowi część ceny uiszczonej na poczet świadczenia. Zgodnie art. 394 k.c. w braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej (§ 1), w razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała; jeżeli zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi (§ 2).W razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej odpada. To samo dotyczy wypadku, gdy niewykonanie umowy nastąpiło wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony (§ 3). Instytucja zaliczki nie jest zaś wprost uregulowana w przepisach kodeksu cywilnego. Na przykład w przypadku umowy zlecenia zleceniobiorca może wręcz żądać od zleceniodawcy udzielenia mu na podstawie art. 743 k.c. zaliczki na wydatki niezbędne do wykonania zlecenia. Konsekwencje zapłaty zaliczki wnioskować należy pośrednio z przepisów kodeksu cywilnego o umowach wzajemnych. Nie ulega wątpliwości, że w sprawie nie doszło do realizacji umowy zakupu bonów, powód bowiem, wypowiadając stronie pozwanej umowę, zrezygnował nie tylko z członkostwa w programie, ale również z realizacji zakupów. Skoro zatem nie doszło ostatecznie do wydania powodowi bonów, powód jest uprawniony do żądania zwrotu części ceny świadczenia, którego nie otrzymał.

Sąd miał na względzie, że strona pozwana nie wykazała również swoich twierdzeń, jakoby wszystkie środki pieniężne wpłacone przez powoda zostały przeznaczone na zakup bonów, w szczególności, że zostały wpłacone na rachunki bankowe Partnerów Handlowych. Pozwana spółka nie przedłożyła bowiem na tę okoliczność żadnego dowodu, zgodnie zaś z art. 6 k.c. to na niej ciążył obowiązek wykazania powyższego. Uznać należało, że to strona pozwana uzyskała wpłacone środki tytułem zaliczki. Strona pozwana nie wykazała również, że powód dopłacił do zaliczki celem osiągnięcia pełnej ceny zakupu.

Nie zasługiwał na uwzględnienie również podniesiony przez stronę pozwaną zarzut przedawnienia. Zważywszy bowiem, że w sprawie doszło do wypowiedzenia umowy przez powoda z 30-dniowym terminem, ewentualny termin przedawnienia należałoby liczyć od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne (art. 120 § 1 k.c.), a zatem od ostatniego dnia, w którym dłużnik może spełnić świadczenia, tj. od 7 września 2014 r. (30 dni od dnia doręczenia oświadczenia o wypowiedzeniu). Przyjmując nawet za stroną pozwaną 2-letni termin przedawnienia, roszczenie w chwili wniesienia pozwu w dniu 9 grudnia 2014 r. nie było przedawnione.

Mając na względzie powyższe, Sąd na podstawie przepisów art. 410 § 1 i § 2 k.c. w zw. z art. 405 k.c. oraz art. 385 ¹ § 1 k.c. zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 18.675 zł, uiszczoną przez powoda tytułem zaliczek. Dla powstania roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia (art. 410 k.c.) konieczne jest bowiem spełnienie przesłanki bezpodstawnego wzbogacenia w rozumieniu art. 405 k.c., tj. uzyskanie korzyści majątkowej przez wzbogaconego kosztem majątku zubożonego, co w niniejszej sprawie nastąpiło, zaliczki wpłacone przez powoda miały charakter świadczenia nienależnego i w oparciu o ww. przepisy podlegaj zwrotowi. Jak Sąd wskazał na wstępnie, z analizy przedłożonego przez niego wyciągu z konta zakupowego (k. 35-37) wynika, że powód łącznie uiścił na rzecz strony pozwanej kwotę 18.675 zł, a nie 18.725 zł, w związku z czym co do kwoty 50 zł Sąd powództwo oddalił.

Od tak ustalonej kwoty Sąd zasądził odsetki ustawowe na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 455 k.c. w następujący sposób: od kwoty 18.650 zł od dnia 8 września 2014 r., od kwoty 25 zł od dnia 29 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty. Oświadczenie powoda wyrażone w piśmie z dnia 4 sierpnia 2014 r. (k. 43-46) Sąd uznał za oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, pismo to zostało zaś stronie pozwanej doręczone w dniu 8 sierpnia 2014 r., zważywszy zatem na 30-dniowy okres wypowiedzenia, strona pozwana winna była zwrócić powodowi żądaną w nim kwotę po upływie tego terminu, a zatem dnia 7 września 2014 r. Stąd od żądanej w piśmie z dnia 4 sierpnia 2014 r. kwoty 18.650 zł Sąd zasądził odsetki od dnia następnego, tj. od dnia 8 września 2014 r. Od pozostałej części żądanej kwoty, niezawartej w piśmie z dnia 4 sierpnia 2014 r., tj. kwoty 25 zł, Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia doręczenia stronie pozwanej odpisu pozwu, co nastąpiło w dniu 29 stycznia 2016 r. W tym zakresie Sąd uznał, że strona pozwana pozostawała w opóźnieniu dopiero z dniem doręczenia jej odpisu pozwu.

W tym stanie rzeczy, Sąd orzekł jak w pkt I i II wyroku.

O kosztach procesu w pkt III wyroku Sąd orzekł na mocy art. 100 zd. 2 k.p.c., zgodnie z którym Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. W niniejszej sprawie Sąd uznał, że powód uległ swojemu żądaniu jedynie w nieznacznej części co do należności głównej (50 zł), wygrywając sprawę w 99,73 %, oraz co do części odsetek, stąd całością kosztów procesu Sąd obciążył stronę pozwaną. Na zasądzoną kwotę kosztów procesu w wysokości 3.354 zł złożyły się następujące składowe: 937 zł opłaty sądowej od pozwu, 2.400 zł kosztów zastępstwa procesowego, wysokość których Sąd ustalił w oparciu o § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.2013.461 t.j. z dnia 2013.04.16) oraz 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.