Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 marca 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., po stwierdzeniu, że decyzją z dnia 26 stycznia 2017 roku nieprawidłowo ustalił kapitał początkowy – z urzędu ponownie ustalił kapitał początkowy M. P. na dzień 1 stycznia 1999 r. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 1 stycznia 1989 roku do 31 grudnia 1998 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 119,49 %.

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 119,49 % przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową (119,49 % x 1220,89 zł = 1458,84zł).

Do ustalenia wartości kapitału przyjęto okresy składkowe w ilości: 14 lat, 6 miesięcy, 14 dni tj. 174 miesiące oraz okresy nieskładkowe w ilości: 4 lata, 6 miesięcy i 4 dni oraz okres sprawowania opieki nad dzieckiem: 9 miesięcy i 15 dni, czyli łącznie okres nieskładkowy wyniósł 5 lat, 3 miesiące i 19 dni.

Wartość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 roku została wyliczona w następujący sposób:

293,01 złotych x 75,59 % (współczynnik proporcjonalny) = 221,49 złotych

(174 miesiące składkowe x 1,3%) : 12 x 1458,84 złotych (podstawa wymiaru) = 274,99 złotych

(9 miesięcy nieskładkowych x 1,3%) : 12 x 1458,84 złotych (podstawa wymiaru) = 14,30 złotych

(54 miesiące nieskładkowe x 0,7%) : 12 x 1458,84 złotych (podstawa wymiaru) = 45,95 złotych

RAZEM = 556,73 złotych

556,73 złotych x 209 miesięcy (średnie dalsze trwanie życia) = 116 356,57 złotych (kapitał początkowy na dzień 1.01.1999 roku).

/decyzja z dnia 14.03.2018r. – nieponumerowany plik I akt ZUS, obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego – nieponumerowany plik I akt ZUS/

W dniu 5 kwietnia 2018 r. wnioskodawczyni złożyła odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę poprzez ponowne uwzględnienie przy obliczeniu wysokości kapitału początkowego okresu urlopu wychowawczego od dnia 1 września 1989 r. do
31 sierpnia 1991 r. W uzasadnieniu podniosła, że organ rentowy dokonał błędnej korekty okresu urlopu wychowawczego, a tym samym kapitału początkowego, gdyż ww. urlop został jej udzielony zgodnie z wówczas obowiązującymi przepisami, tj. na wniosek złożony wraz z zaświadczeniem potwierdzającym uprawnienia określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 17 lipca 1981 r. do Wydziału Oświaty (...). W ówczesnym czasie nie było innej możliwości ustawowej, aby uzyskać taki urlop wychowawczy, więc wniosek musiał zawierać określone tymi przepisami dokumenty i zaświadczenia. Okres ten został początkowo uwzględniony przez organ rentowy przy obliczaniu kapitału początkowego, dlatego też niezrozumiałym jest kwestionowanie obecnie tego okresu.

/odwołanie k. 3-3odwrót/

Decyzją z dnia 2 marca 2018 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 12 grudnia 2017 r. odmówił M. P. prawa do emerytury. W uzasadnieniu podniesiono, że ubezpieczona nie spełniła warunków określonych w art.88 ust.1 i 2 a ustawy z dnia
26 stycznia 1982 roku – Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2017 r., poz. 1189 ze zm.), tj. nie rozwiązała stosunku pracy oraz nie udowodniła 30 –letniego okresu zatrudnienia. Organ rentowy przyjął, że M. P. udowodniła okresy składkowe wymiarze 20 lat, 9 miesięcy i 1 dnia oraz okresy nieskładkowe ograniczone do 1/3 składkowych w wymiarze 6 lat, 11 miesięcy i 1 dnia, czyli łącznie 27 lat, 8 miesięcy i 2 dni. Nie uwzględniono okresu urlopu wychowawczego, tj. od dnia 1 września 1989 roku do dnia 31 sierpnia 1991 roku powyżej 4 roku życia dziecka – udzielonego na T. ur. (...), ponieważ w dokumentacji brak jest informacji, czy został udzielony na dziecko specjalnej troski.

/decyzja – k.16 plik III akt ZUS/

Wnioskodawczyni złożyła odwołanie od powyższej decyzji w dniu 29 marca 2018 r., podnosząc, że wystąpiła do ZUS w celu ustalenia, czy posiada uprawnienia emerytalne, pozwalające na rozwiązanie stosunku pracy i przejście na emeryturę. Organ rentowy kilkukrotnie zmieniał swoje ustalenia, co do ilości okresów składkowych i nieskładkowych, przyjmując ostatecznie, że nie legitymuje się ogólnym stażem ubezpieczeniowym w wymiarze co najmniej 30 lat – w sytuacji, gdy według jej wyliczeń jej ogólny staż pracy wynosi 31 lat i 10 miesięcy. Poza tym organ rentowy niesłusznie zakwestionował okres urlopu wychowawczego na syna Ł. (nie jak błędnie wskazano T.), przy czym wcześniej przez wiele lat okres ten był uwzględniany przy obliczaniu jej kapitału początkowego.

/odwołanie k. 3 – 5 akt VIII U 943/18/

Postanowieniem z dnia 29 maja 2018 roku Sąd połączył do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy z odwołań wnioskodawczyni od ww. decyzji i postanowił o łącznym ich rozpoznaniu pod sygn. akt VIII U 942/18.

/postanowienie – k.12 akt VIII U 943/18/

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie, przytaczając argumentację wskazaną w zaskarżonych decyzjach.

/ odpowiedź na odwołanie k. 6-8, k.8-10 akt VIII U 943/18/

Na rozprawie w dniu 5 grudnia 2018 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie od decyzji w przedmiocie ponownego ustalenia kapitału początkowego oraz cofnął odwołanie od decyzji z dnia 2 marca 2018 r. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

/stanowiska stron 00:00:47 - 00:10:11 - płyta CD k. 99/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni, urodzona w dniu (...), z wnioskiem o ustalenie kapitału początkowego wystąpiła w dniu 17 marca 2005 r., według najkorzystniejszego wariantu.

/wniosek k. 1-1 odw. akt kapitałowych/

Decyzją z dnia 31 października 2006 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. ustalił kapitał początkowy M. P. na dzień 1 stycznia 1999 r. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 1 stycznia 1989 roku do 31 grudnia 1998 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 105,41 %.

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 105,41 % przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową (105,41 % x 1220,89 zł = 1286,94 zł).

Do ustalenia wartości kapitału przyjęto okresy składkowe w ilości: 14 lat, 3 miesiące, 12 dni tj. 171 miesiące oraz okresy nieskładkowe w ilości: 4 lata, 8 miesięcy i 7 dni oraz okres sprawowania opieki nad dzieckiem: 2 lata, 9 miesięcy i 15 dni, czyli łącznie okres nieskładkowy wyniósł 7 lat, 5 miesięcy i 22 dni, tj. 89 miesięcy.

/decyzja z dnia 31.10.2006r. – nieponumerowany plik I akt ZUS, obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego – nieponumerowany plik I akt ZUS/

W dniu 31 października 2006 roku wnioskodawczyni złożyła wniosek o ponowne obliczenie kapitału początkowego.

/ wniosek z dnia 31.10.2006 r. – nieponumerowany plik I akt ZUS/

Decyzją z dnia 7 grudnia 2006 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. – po otrzymaniu nowych dowodów mających wpływ na wysokość kapitału początkowego - ponownie ustalił kapitał początkowy M. P. na dzień 1 stycznia 1999 r. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych, tj. od 1 stycznia 1988 roku do 31 grudnia 1998 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 112,18 %.

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 112,18 % przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową (112,18 % x 1220,89 zł = 1369,59 zł).

Do ustalenia wartości kapitału przyjęto okresy składkowe w ilości: 14 lat, 4 miesiące, 12 dni tj. 172 miesiące oraz okresy nieskładkowe w ilości: 4 lata, 8 miesięcy i 7 dni oraz okres sprawowania opieki nad dzieckiem: 2 lata, 9 miesięcy i 15 dni, czyli łącznie okres nieskładkowy wyniósł 7 lat, 5 miesięcy i 22 dni, tj. 89 miesięcy.

/decyzja z dnia 07.12.2006r. – nieponumerowany plik I akt ZUS, obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego – nieponumerowany plik I akt ZUS/

W dniu 29 grudnia 2016 roku wnioskodawczyni złożyła wniosek o ponowne obliczenie kapitału początkowego.

/ wniosek z dnia 29.12.2016 r. – nieponumerowany plik I akt ZUS/

Decyzją z dnia 26 stycznia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. – po otrzymaniu nowych dowodów mających wpływ na wysokość kapitału początkowego - ponownie ustalił kapitał początkowy M. P. na dzień 1 stycznia 1999 r. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych, tj. od 1 stycznia 1988 roku do 31 grudnia 1998 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 126,25 %.

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 126,25 % przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową (126,25 % x 1220,89 zł = 1541,37 zł).

Do ustalenia wartości kapitału przyjęto okresy składkowe w ilości: 14 lat, 6 miesięcy, 10 dni tj. 174 miesiące oraz okresy nieskładkowe w ilości: 4 lata, 6 miesięcy i 9 dni oraz okres sprawowania opieki nad dzieckiem: 2 lata, 9 miesięcy i 15 dni, czyli łącznie okres nieskładkowy wyniósł 7 lat, 3 miesiące i 24 dni, tj. 87 miesięcy.

/decyzja z dnia 26.01.2017r. – nieponumerowany plik I akt ZUS, obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego – nieponumerowany plik I akt ZUS/

Zaskarżoną decyzją z dnia 14 marca 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., po stwierdzeniu, że decyzją z dnia 26 stycznia 2017 roku nieprawidłowo ustalił kapitał początkowy – z urzędu ponownie ustalił kapitał początkowy M. P. na dzień 1 stycznia 1999 r. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 1 stycznia 1989 roku do 31 grudnia 1998 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 119,49 %.

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 119,49 % przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową (119,49 % x 1220,89 zł = 1458,84zł).

Do ustalenia wartości kapitału przyjęto okresy składkowe w ilości: 14 lat, 6 miesięcy, 14 dni tj. 174 miesiące oraz okresy nieskładkowe w ilości: 4 lata, 6 miesięcy i 4 dni oraz okres sprawowania opieki nad dzieckiem: 9 miesięcy i 15 dni, czyli łącznie okres nieskładkowy wyniósł 5 lat, 3 miesiące i 19 dni.

/decyzja z dnia 14.03.2018r. – nieponumerowany plik I akt ZUS, obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego – nieponumerowany plik I akt ZUS/

W dniu 12 grudnia 2017 r. M. P. złożyła wniosek o emeryturę.

/wniosek – k.1-4 plik III akt ZUS/

Pismem z dnia 5 lutego 2018 r. Archiwum przy Centrum Usług (...) w Ł. m.in. poinformowało Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., że w zbiorach Archiwum nie ma żadnych dokumentów, na podstawie których można by stwierdzić, że urlop wychowawczy wnioskodawczyni w okresie od dnia 1 września 1989 r. do 31 sierpnia 1991 r. został udzielony na dziecko specjalnej troski.

/pismo Archiwum przy (...) k.13 plik III akt ZUS/

Zaskarżoną decyzją z dnia 2 marca 2018 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 12 grudnia 2017 r. odmówił M. P. prawa do emerytury. W uzasadnieniu podniesiono, że ubezpieczona nie spełniła warunków określonych w art.88 ust.1 i 2 a ustawy z dnia
26 stycznia 1982 roku – Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2017 r., poz. 1189 ze zm.), tj. nie rozwiązała stosunku pracy oraz nie udowodniła 30 –letniego okresu zatrudnienia. Organ rentowy przyjął, że M. P. udowodniła okresy składkowe wymiarze 20 lat, 9 miesięcy i 1 dnia oraz okresy nieskładkowe ograniczone do 1/3 składkowych w wymiarze 6 lat, 11 miesięcy i 1 dnia, czyli łącznie 27 lat, 8 miesięcy i 2 dni. Nie uwzględniono okresu urlopu wychowawczego, tj. od dnia 1 września 1989 roku do dnia 31 sierpnia 1991 roku powyżej 4 roku życia dziecka – udzielonego na T. ur. (...), ponieważ w dokumentacji brak jest informacji, czy został udzielony na dziecko specjalnej troski.

/decyzja – k.16 plik III akt ZUS/

Postanowieniem z dnia 24 kwietnia 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. sprostował błąd pisarski – omyłkę pisarską w decyzji o odmowie prawa do emerytury z dnia 2 marca 2018 r. znak (...) w zakresie:

- imienia dziecka, zamiast (...) powinno być (...),

- stażu pracy – zamiast „ Ponadto łączny okres ubezpieczenia wynosi 27 lat, 8 miesięcy i 2 dni w tym: 20 lat, 9 miesięcy i 1 dzień okresów składkowych oraz 9 lat, 1 miesiąc, 10 dni okresów nieskładkowych, które zgodnie z art. 5 w/w ustawy ograniczono do 1/3 okresów składkowych i przyjęto w wymiarze 6 lat, 11 miesięcy, 2 dni. Staż pracy w szczególnym charakterze w szkolnictwie specjalnym wynosi 13 lat, 11 miesięcy, 17 dni. Warunek 20 – letniego stażu w szczególnych warunkach jako nauczyciel został spełniony. Wobec powyższego brak jest podstaw do przyznania świadczenia. Zakład przyjął za udowodnione okresy nieskładkowe ograniczone do 1/3 składkowych w wymiarze 6 lat, 11 miesięcy i 1 dzień, okresy składkowe wymiarze 20 lat, 9 miesięcy i 1 dzień, staż sumaryczny wynosi 27 lat, 8 miesięcy i 2 dni”, powinno być „Ponadto łączny okres ubezpieczenia wynosi 29 lat, 10 miesięcy i 14 dni w tym: 23 lata, 3 miesiące i 17 dni okresów składkowych oraz 6 lat, 6 miesięcy, 27 dni okresów nieskładkowych. Staż pracy w szczególnym charakterze w szkolnictwie specjalnym wynosi 16 lat, 6 miesięcy, 3 dni. Warunek 20 – letniego stażu w szczególnych warunkach jako nauczyciel został spełniony. Wobec powyższego brak jest podstaw do przyznania świadczenia. Zakład przyjął za udowodnione okresy nieskładkowe ograniczone do 1/3 składkowych w wymiarze 6 lat, 6 miesięcy i 27 dni, okresy składkowe wymiarze 23 lat, 3 miesięcy i 17 dni, staż sumaryczny wynosi 29 lat, 10 miesięcy i 14 dni”.

/postanowienie – 22 – 22 odwrót plik III akt ZUS/

W okresie od dnia 1 września 1982 r. do dnia 31 sierpnia 1991 r. M. P. był zatrudniona w Szkole Podstawowej nr. 158 w Ł. na stanowisku nauczyciela .

/ świadectwo pracy w aktach osobowych – k.95/

W dniu 15 czerwca 1984 r. wnioskodawczyni urodziła syna Ł..

/kopia odpisu skróconego aktu urodzenia –k. 8 plik III akt ZUS /

W okresie od dnia 16 listopada 1984 r. do dnia 31 sierpnia 1985 r. wnioskodawczyni przebywała na urlopie wychowawczym w celu zapewnienia opieki nad dzieckiem Ł. urodzonym (...) udzielonym jej przez Wydział Oświaty i (...) Ł. pismem z dnia 15 września 1984 r. Natomiast w okresie od dnia 1 września 1989 r. do dnia 31 sierpnia 1991 r. ubezpieczona ponownie przebywała na urlopie wychowawczym w celu zapewnienia opieki nad dzieckiem Ł. urodzonym (...) udzielonym jej przez Wydział Oświaty, (...) i (...) Ł. pismem z dnia 29 marca 1989 r.

/bezsporne; pismo z dnia 15.09.1984r.- k.9, pismo z dnia 29.03.1989r. – k.5 plik III akt ZUS/

Od dnia 1 września 1991 roku wnioskodawczyni podjęła pracę w Zespole Szkół (...) Ł..

/bezsporne/

Opisany powyżej stan faktyczny Sąd ustalił głównie w oparciu o dokumenty zawarte w aktach organu rentowego i dokumenty zawarte w aktach osobowych wnioskodawczyni.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Stosownie do art. 173 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U z 2018 r. poz. 1270 ze zm.) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy na dzień wejścia w życie ustawy.

Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat (ust. 2).

Zgodnie z art. 174 ust. 1 ustawy kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Przepis ust. 2 art. 174 stanowi, że przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2, to jest w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

W myśl ust. 3 w/w przepisu podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się przed dniem przed dniem 1 stycznia 1999 roku.

Natomiast w myśl ust. 7 analizowanego przepisu do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 roku. Ustęp 8 powyższego przepisu stanowi, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24 % tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku.

Z kolei z mocy art. 15 ust. 1 analizowanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 tego samego przepisu przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok,
w którym złożono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176. Ust. 6 tego samego przepisu stanowi, że na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Zgodnie z ust. 4 i 5 w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1) oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3,
w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,

2) oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu,

3) oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty,

oraz

4)  mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%.

W związku z treścią zacytowanych przepisów można stwierdzić, iż kwota kapitału początkowego zależy od długości udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych przebytych przed 1 stycznia 1999 rokiem, podstawy wymiaru oraz współczynnika proporcjonalnego do wieku ubezpieczonego, który służy do obliczenia tzw. części socjalnej.

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną była okoliczność ustalenia wysokości kapitału początkowego ubezpieczonej przy uwzględnieniu okresu przebywania przez wnioskodawczynię na urlopie wychowawczym w okresie od dnia 1 września 1989 r. do dnia 31 sierpnia 1991 r. w celu zapewnienia opieki nad dzieckiem Ł. urodzonym w dniu (...), a więc na dzieckiem w wieku powyżej 4 lat. Organ rentowy wyłączył bowiem powyższy okres z uwzględnionych wcześniej okresów sprawowania opieki nad dzieckiem, podnosząc, że w dokumentacji wnioskodawczyni zgromadzonej przez organ rentowy brak jest informacji, czy urlop ten został udzielony na dziecko specjalnej troski.

W tym miejscu wskazać należy, że okresami nieskładkowymi, stosownie do art. 7 pkt 5 ustawy emerytalnej, są przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty okresy urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych oraz okresy niewykonywania pracy - z powodu opieki nad dzieckiem: a) w wieku do lat 4 - w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie - bez względu na liczbę dzieci - do 6 lat, b) na które ze względu na jego stan fizyczny, psychiczny lub psychofizyczny przysługuje zasiłek pielęgnacyjny - dodatkowo w granicach do 3 lat na każde dziecko.

Z powyższego uregulowania jednoznacznie wynika, że wymienione w tym przepisie okresy niewykonywania pracy z powodu opieki nad dzieckiem, na które ze względu na jego stan fizyczny, psychiczny lub psychofizyczny przysługuje zasiłek pielęgnacyjny stanowią okres dodatkowy w stosunku do okresów wskazanych w art. 7 ust. 5 lit. a ustawy emerytalnej. Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie konsekwentnie przyjmuje, że wykładnia językowa art. 7 pkt 5 lit. b ustawy emerytalnej nie pozostawia żadnych wątpliwości, iż okresem nieskładkowym jest okres urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielanych w tym celu urlopów bezpłatnych oraz okresy niewykonywania pracy z powodu opieki nad dzieckiem, na które ze względu na jego stan fizyczny, psychiczny lub psychofizyczny przysługuje zasiłek pielęgnacyjny, nie zaś rzeczywiste ustalenie uprawnień do takiego świadczenia, wyrażające się jego pobieraniem w tym czasie. Świadczy o tym w sposób wyraźny używane przez przepis sformułowanie o „przysługiwaniu zasiłku pielęgnacyjnego” na dziecko, co jest równoznaczne ze spełnieniem do niego warunków, a nie o „pobieraniu zasiłku”, co odpowiadałoby rzeczywistemu jego przyznaniu przez organ rentowy (por. wyrok z dnia 11 lipca 2006 r., I UK 354/05, z dnia 4 lipca 2007 r., II UK 292/06, OSNP 2008 nr 17-18, poz. 261; z dnia 20 marca 2008 r., II UK 160/07, z dnia 13 października 2008 r., II UK 51/08, OSNP 2010 nr 5-6, poz. 78; z dnia 27 maja 2010 r., II UK 370/09). Również w uchwale z dnia 5 lipca 2011 r., I UZP 3/11 (OSNP 2011 nr 23-24, poz. 300) Sąd Najwyższy podzielając pogląd wynikający z wcześniejszego orzecznictwa przyjął, że art. 7 pkt 5 lit. b ustawy emerytalnej uzależnia uznanie urlopu bezpłatnego lub wychowawczego za okres nieskładkowy od „przysługiwania” zasiłku pielęgnacyjnego na dziecko. Stąd warunkiem zaliczenia tych urlopów jako okresów nieskładkowych jest spełnienie przesłanek prawa do zasiłku pielęgnacyjnego, nawet wówczas, gdy uprawniony nie pobierał tego świadczenia. Tak więc w tym przypadku wykładnia językowa nie pozostawia żadnych wątpliwości, że chodzi tu o spełnienie warunków do tego świadczenia, a nie o jego przyznanie.

Wnioskodawczyni nie pamiętała, czy w okresie spornym otrzymywała zasiłek pielęgnacyjny, ale w świetle powyższych rozważań, okoliczność ta pozostaje bez znaczenia dla zaliczenia tegoż okresu do okresów nieskładkowych.

W dalszej kolejności wskazać należy, że zgodnie z § 2 ust. 1 - obowiązującego w okresie, w którym ubezpieczona przebywała na urlopie wychowawczym - rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 lipca 1981 r. w sprawie urlopów wychowawczych (tj. Dz.U. z 1985r. , Nr 2, 10 ze zm.) - w razie stwierdzenia przez zakład społeczny służby zdrowia przewlekłej choroby, kalectwa lub opóźnienia w rozwoju umysłowym dziecka, wymagających sprawowania nad nim osobistej opieki przez pracownicę, mogła ona - po wykorzystaniu urlopu wychowawczego w wymiarze określonym w § 1 ust. 1 wystąpić o udzielenie jej dalszego urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 10 lat życia.

W niniejszej sprawie niespornym jest, że wnioskodawczyni przebywała na urlopie wychowawczym w celu zapewnienia opieki nad dzieckiem Ł. urodzonym
w dniu 15 czerwca 1984 r. – początkowo w okresie od dnia 16 listopada 1984 r. do dnia
31 sierpnia 1985 r. , a następnie w okresie od dnia 1 września 1989 r. do dnia 31 sierpnia 1991 r. Urlopy te zostały jej udzielone przez Wydział Oświaty i (...) Ł. (później Wydział Oświaty, (...) i (...) Ł.) pismami z dnia 15 września 1984 r. oraz z dnia 29 marca 1989 r.

Skoro więc, uprawniony do tego organ, w roku 1989 r. udzielił ubezpieczonej przedłużonego urlopu wychowawczego z uwagi na konieczność sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, to w ocenie Sądu Okręgowego brak jest podstaw, by w chwili obecnej dokonywać analizy zasadności decyzji uprawnionego organu, a tym bardziej żądać od wnioskodawczyni dostarczenia stosownej dokumentacji potwierdzającej, że urlop został udzielony na dziecko specjalnej troski. Należy mieć na uwadze, że sytuacja dotyczy okresu prawie sprzed 30 lat i odwołująca może nie dysponować takimi dokumentami, w tym także dokumentacją medyczną, która potwierdzałaby ówczesny stan zdrowia syna skarżącej. Takie stanowisko zajął też w uzasadnieniu wyroku z dnia 20 marca 2008 roku Sąd Najwyższy w sprawie II UK 160/07 (Legalis 185614).

Konkludując, zdaniem Sądu Okręgowego warunkiem uwzględnienia ubezpieczonej jako okresu nieskładkowego urlopu udzielonego w latach 1989-1991 - było korzystanie przez nią z przedłużonego urlopu wychowawczego z powodu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem w warunkach uprawniających do zasiłku pielęgnacyjnego. Ubezpieczona spełniła ten warunek.

Na marginesie wskazać tylko należy, że okresy urlopu wychowawczego wskazane art. 7 pkt 5 uwzględniało się przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz ich wysokości jako okresy nieskładkowe, jeżeli przypadały one do dnia 31 grudnia 1998 r. Po tej dacie okresy urlopu wychowawczego objęto obowiązkiem ubezpieczeń społecznych na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 16 ust. 8 tej ustawy, co wiąże się z zakwalifikowaniem ich do okresów składkowych ubezpieczenia (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych).

Kierując się powyższym, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustalił wysokość kapitału początkowego wnioskodawczyni poprzez zaliczenie do okresu nieskładkowego okresu urlopu wychowawczego od dnia 1 września 1989 r. do dnia 31 sierpnia 1991 r.

Natomiast na podstawie art.355 kpc Sąd umorzył postępowanie w sprawie z odwołania od decyzji z dnia 2 marca 2018 r. w przedmiocie odmowy prawa do emerytury, uznając, że cofnięcie odwołania przez wnioskodawczynię z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia - w myśl art.203 § 4 kpc i art.469 kpc nie było sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego, nie zmierzało do obejścia prawa, ani nie naruszało słusznego interesu wnioskodawczyni.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS wraz z aktami rentowymi.