Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wniosła przeciwko pozwanej (...) Spółce akcyjnej pozew o zapłatę kwoty 1313,64 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie i kosztami procesu, z tytułu pokrycia pełnych kosztów najmu pojazdu.

Pozwany nie uznał roszczenia, wnosił o oddalenie powództwa w całości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 25 lutego 2018r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki V. (...) o nr rej. (...), stanowiący własność M. J.. Sprawca szkody posiadał ważną polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych wykupioną w pozwanej (...) Spółce akcyjnej.

W wyniku wypadku samochód poszkodowanego nie nadawał się do jazdy, a ustalony koszt naprawy przewyższył jego wartość. Ubezpieczyciel ustalił, że na skutek zdarzenia w pojeździe wystąpiła szkoda całkowita.

Bezsporne.

M. J. w chwili powstania szkody, był właścicielem dwóch innych pojazdów, tj. marki R. (...) i V. (...). Mimo to mógł korzystać wyłącznie z jednego samochodu marki R.. Uszkodzony samochód na podstawie umowy użyczenia, od kilku lat pozostawał w posiadaniu jego syna, który nie miał innej możliwości codziennego dojazdu do pracy. Wyłącznym zaś użytkownikiem samochodu V. (...), na podstawie umowy użyczenia była córka poszkodowanego. W związku z uszkodzeniem samochodu V. (...), syn poszkodowanego nie miał możliwości dojazdu do pracy, dlatego poszkodowany zobowiązał się oddać synowi swój drugi samochód marki R., którym do tej pory sam się poruszał. Tym samym od chwili wypadku, poszkodowany nie posiadał samochodu, z którego mógłby w tym czasie korzystać. Poszkodowany korzystał z samochodu celem dojazdu do pracy, jak i częstego przewożenia psa do weterynarza.

Bezsporne, a nadto dowód:

- zeznania poszkodowanego, k. 72.

W dniu 26.02.2018r. poszkodowany zawarł z (...) Spółką akcyjną umowę najmu pojazdu zastępczego marki S. (...), za stawkę czynszu 166,05 zł brutto dziennie.

W dniu 5 marca 2018r. pozwany zaproponował poszkodowanemu możliwości najmu pojazdu zastępczego za 78 zł netto dziennie. Samochodem najętym od przedsiębiorstwa współpracującego z pozwanym nie można było przewozić zwierząt.

Poszkodowany nie zgodził się na propozycję, gdyż w tym czasie musiał transportować swojego psa, czego nie mógłby czynić samochodem oferowanym przez ubezpieczyciela.

Dowód:

- zeznania poszkodowanego, k. 72,

- wiadomość e-mail, k. 49,

- umowa najmu, k. 27,

- potwierdzenie zawarcia umowy wraz z aneksami, k. 25,

- protokół odbioru, k. 26-27,

- OW wynajmu samochodu zastępczego, k. 28-29,

- oświadczenie k. 30.

Pozwany w dniu 5 marca 2018r. zakwalifikował szkodę jako całkowitą, a w dniu 7 marca 2018r. wypłacił poszkodowanemu odszkodowanie tytułem szkody całkowitej w pojeździe.

Bezsporne.

Poszkodowany 14 marca 2018r. zakończył najem pojazdu zastępczego. Łączna wartość zobowiązania z tytułu najmu pojazdu zastępczego wyniosła 2656,80 zł.

W tym samym dniu poszkodowany M. J. zawarł z powódką umowę przejęcia długu i cesji wierzytelności. Na jej podstawie powódka zobowiązała się przejąć zobowiązania poszkodowanego związane z najmem pojazdu zastępczego należne wynajmującemu (...) Spółce akcyjnej. Na przejęcie długu spółka wynajmująca pojazd zastępczy wyraziła pisemną zgodę. W zamian za przejęcie zobowiązania poszkodowany przeniósł na powódkę wierzytelność przysługującą mu od pozwanej z tytułu odszkodowania za uszkodzenie pojazdu V. (...) nr rej. (...) w dniu 25.02.2018r.

Dowód:

- raport z wynajmu, k. 21,

- protokół odbioru, k. 26,

- umowa z dnia 14.03.2018r., k 22-24.

Decyzją z dnia 18 maja 2018r. pozwana przyznała odszkodowanie tytułem najmu pojazdy zastępczego w wysokości 1343,16 zł brutto, uznając za zasadny okres 14 dni najmu za stawkę 78 zł netto za dobę.

Dowód:

- decyzja, k. 18-19.

W okresie najmu przez poszkodowanego pojazdu zastępczego, przeciętna stawka najmu takich samochodów, na rynku (...), w segmencie C, wynosiła ok. 158 zł netto, a przedział cenowy wynosił od 118 zł do 199 zł netto.

Dowód:

- opinia biegłego, k. 82-90.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Stan faktyczny sprawy wynikał ze zgromadzonych w sprawie dokumentów oraz zeznań świadka, które nie były kwestionowane.

W sprawie między stronami bezsporna była odpowiedzialność pozwanej za szkodę i konieczność najmu pojazdy zastępczego przez poszkodowanego, spór zaś dotyczył legitymacji czynnej powoda, uzasadnionego okresu najmu oraz stawki najmu.

W pierwszej kolejności należało odnieść się do zarzutu najdalej idącego, a mianowicie braku legitymacji czynnej po stronie powodowej. Legitymacja ta wynika z przedłożonej przez nią umowy cesji oraz z art. 509 k.c. Zgodnie z normą zawartą w art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Z kolei norma zawarta w art. 510 § 1 k.c. stanowi, iż umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Należy również zwrócić uwagę na art. 510 § 2 k.c., zgodnie z którym jeżeli zawarcie umowy przelewu następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, z zapisu zwykłego, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia, ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania. Strona pozwana podniosła, że w umowach cesji nie podano ceny zbycia wierzytelności, co stanowi essentialnia negotti umowy.

Wskazać należy, że celem wykazania swojej legitymacji czynnej powód przedłożył umowę przejęcia długu i cesji zawartą z poszkodowanym. W jej wyniku powód – nabywca - przejął zobowiązanie poszkodowanego względem spółki wynajmującej pojazd zastępczy, zaś zgodnie z § 1 ust. 2 tytułem wynagrodzenia, poszkodowany przeniósł na powoda swoją wierzytelność odszkodowawczą względem pozwanej.

Tym samym nie ulegało wątpliwości, że umowa przejęcia długu, zgodnie z wolą stron w oparciu o treść art. 353 ¹ kpc, stanowiła jednocześnie umowę cesji wierzytelności o charakterze zobowiązująco-rozporządzającym. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z dnia 06 kwietnia 2016r., IV CSK 403/15, Lex nr 2044487, „Kodeks cywilny nie wprowadził wymogu wskazywania w umowie przeniesienia wierzytelności zobowiązania, w wykonaniu którego dochodzi do przelewu, co oznacza mimo materialnej kauzalności formalnie oderwany charakter samoistnej umowy przelewu. Cedent i cesjonariusz w ramach łączącego ich stosunku prawnego zobowiązani są uzgodnić kauzę w sposób wyraźny bądź dorozumiany, ale nie muszą jej ujawniać na zewnątrz, zwłaszcza dłużnikowi. Przypomnieć należy, że przelew ma charakter nabycia pochodnego i nie wymaga zgody dłużnika. (…) Brak lub wadliwość causae cessionis powoduje, że cesjonariusz nie nabywa wierzytelności. Podniesienie zarzutu braku przyczyny prawnej przelewu oznacza powinność jej ujawnienia przez cesjonariusza i obarczenie dłużnika ciężarem dowodu jej nie istnienia lub braku skuteczności. (…)”

Sąd rozpoznający niniejszą sprawę w pełni podziela to stanowisko, a przenosząc je na grunt niniejszej sprawy, uznano, że umowa przelewu ujawniła kauzę nie przez wskazanie konkretnej ceny, ale wzajemnego zobowiązania powoda do przejęcia długu poszkodowanego.

Zgodnie z art. 822 k.c. w wyniku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody (art. 805 § 2 pkt 1 k.c.). Odpowiedzialność odszkodowawcza powinna być ustalona według reguł określonych w art. 361-363 k.c. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem. Poszkodowany może zgłosić swoje roszczenie bezpośrednio wobec zakładu ubezpieczeń.

Odnosząc się do zakresu odszkodowania przy ubezpieczeniu OC należy mieć na względzie ogólne reguły kodeksu cywilnego, w szczególności treść art. 361 k.c. Reguły te nakazują przestrzeganie zasady pełnego odszkodowania, ale w granicach adekwatnego związku przyczynowego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSP 2002/7-8/103, a także uchwała z dnia 21 marca 2003 r., III CZP 6/03, OSNC 2004/1/4). Zgodnie z zasadą kompensacji odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może ono jednak przewyższać wysokości faktycznie poniesionej szkody.

Niewątpliwie również koszty – szkoda związana z koniecznością najmu pojazdu zastępczego, mieści się w ramach ww. obowiązku ubezpieczyciela.

Na gruncie rozpoznawanej sprawy pozwany kwestionując wysokości najmu wskazywał przede wszystkim, że poszkodowany powinien minimalizować szkodę, a miał taką możliwość, najmując pojazd zastępczy za stawkę 78 zł netto. Była to bowiem cena oferowana przez przedsiębiorcę współpracującego z pozwaną. W tym zakresie zarzut pozwanego okazał się niezasadny, gdyż z zeznań poszkodowanego wynikało jednoznacznie, że nie skorzystał on z tej propozycji z uwagi na brak możliwości przewożenia tak najętym samochodem zwierząt. W tym zaś czasie poszkodowany musiał często jeździć ze swoim psem do weterynarza. Zeznania takie, korespondujące z pisemnym oświadczeniem poszkodowanego (k. 30), nie były kwestionowane przez pozwaną, jak również sąd nie dostrzegł podstaw do ich podważania. W konsekwencji uznano, że oferta pozwanego związana z najmem nie mogła być przyjęta przez poszkodowanego, a tym samym nie mogła wyznaczać wysokości adekwatnej dobowej stawki najmu.

Na okoliczność wysokości ceny najmu dopuszczono i przeprowadzono dowód z opinii biegłego, która nie była kwestionowana przez strony, a jej ustalenia nie nastręczały logicznych wątpliwości. Na tej podstawie ustalono, że cena za jaką poszkodowany najął pojazd zastępczy – 166,05 zł brutto – w żaden sposób nie przekraczała stawek najmu obowiązujących na lokalnym rynku, w klasie pojazdów C, do jakiego zaliczał się samochód uszkodzony i najęty.

Zdaniem sądu również zarzut pozwanego w zakresie okresu najmu nie był zasadny. Spór dotyczył wyłącznie 2 dni, gdyż pozwany wskazywał, że już od 5.03.2018r. – w chwili przesłania rozliczenia szkody całkowitej – poszkodowany mógł podjąć działania celem zagospodarowania pozostałości i nabycia innego pojazdu. Zdaniem zaś sądu poszkodowanemu przysługuje prawo do korzystania z pojazdu zastępczego, co najmniej do 7 dni po rzeczywistej wypłacie pieniędzy z tytułu odszkodowania za szkodę całkowitą. Nie sposób bowiem wymuszać na poszkodowanym zdobywania i wydatkowa środków, na nabycie innego pojazdu, gdyż m.in. taką właśnie funkcję ma pełnić odszkodowanie. Dopiero z chwilą rzeczywistej wypłaty pieniędzy i łącznie wstępującej możliwości zbycia pozostałości uszkodzonego pojazdu, poszkodowany ma niewątpliwą możliwość nabycia innego pojazdu. Do takiej też chwili najmował pojazd zastępczy poszkodowany, tj. 14.03.2018r. – 7 dni po wypłacie w dniu 7.03.2018r. odszkodowania.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c, uznając za zasadne ich naliczenia od 26.04.2018r., co zresztą nie było kwestionowane przez pozwaną.

O kosztach procesu w pkt III wyroku orzeczono na podstawie art. 98 kpc, a w pkt II wyroku na podstawie art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 113 ust. 1 tej ustawy. Powód zobowiązany był i uiścił zaliczkę na poczet dowodu z opinii biegłego w wysokości 800 zł, zaś przyznane wynagrodzenie biegłego wyniosło ostatecznie 865,92 zł. Różnicą z tego wynikającą należało obciążyć stronę przegrywającą proces.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)