Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 maja 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie 114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1383 ze zm.) po rozpatrzeniu wniosku A. K. z dnia 24 kwietnia 2018 r. odmówił prawa do przeliczenia emerytury. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że brak jest możliwości ustalenia daty urodzenia A. W., gdyż taka osoba nie widnieje w zasobach informatycznych ZUS. Organ rentowy dodał, że za okres zatrudnienia w (...) w Ł. w latach 1972 – 1975 przyjęto zarobki ubezpieczonego obliczone na podstawie angaży, natomiast za 1976 r. przyjęto wynagrodzenie w legitymacji ubezpieczeniowej. Ponieważ nie zaistniały nowe okoliczności w sprawie, brak jest podstaw do zmiany wysokości pobieranej emerytury.

/decyzja – k. 207 plik II akt ZUS/

Odwołanie od w/w decyzji w dniu 28 listopada 2017 r. złożył wnioskodawca A. K. i wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji. Wniósł o przeliczenie jego emerytury za lata 1972 – 1976 w oparciu o wynagrodzenia zatrudnionego w przedsiębiorstwie (...) A. W., który był zatrudniony w w/w przedsiębiorstwie w tym samym czasie co ubezpieczony i na tym samym stanowisku.

/odwołanie – k. 3 – 4/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

/odpowiedź na odwołanie – k. 5/

Na rozprawie w dniu 7 grudnia 2018 r. wnioskodawca poparł odwołanie. Okazał legitymację ubezpieczeniową, z której wynika, że w 1976 r. jego zarobek brutto wyniósł 37.802 zł. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania i wskazał, że kwota wynagrodzenia za 1976 r. w wysokości 37.802 zł została przyjęta przez ZUS. Oponował przeciwko wnioskowi o dopuszczenie dowodu z akt rentowych A. W..

/protokół rozprawy z dnia 7 grudnia 2018 r. – 00:00:40 – 00:05:16 – płyta CD – k. 39/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

A. K. urodził się (...)

/okoliczność bezsporna/

Decyzją z dnia 24 marca 2006 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku A. K. z dnia 27 lutego 2006 r. przyznał wnioskodawcy emeryturę od 1 lutego 2006 r. tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę.

Do ustalenia podstawy wymiaru przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych (1976, 1978 – 1997) wybranych z całego okresu ubezpieczenia. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 90,42%. Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił 32 lata okresów składkowych oraz 6 lat i 11 miesięcy okresów nieskładkowych.

/decyzja – k. 76 plik II akt ZUS, ustalenie podstawy wymiaru – k. 72 plik II akt ZUS/

Decyzją z dnia 5 grudnia 2006 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie wniosku A. K. z dnia 20 listopada 2006 r. o zmianę okresu, z którego ustalono podstawę wymiaru świadczenia przeliczył emeryturę od 1 listopada 2006 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę. Do ustalenia podstawy wymiaru składek przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych (1970 – 1971, 1976, 1978 – 1992, 1995 – 1996) wybranych z całego okresu ubezpieczenia. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 95,95%.

/decyzja – k. 86 plik II akt ZUS, ustalenie podstawy wymiaru – k. 84 plik II akt ZUS/

Decyzją z dnia 5 maja 2009 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku ubezpieczonego z dnia 14 stycznia 2009 r. o uwzględnienie kwot minimalnego wynagrodzenia pracowników w podstawie wymiaru, ponownie ustalił wysokość emerytury wnioskodawcy od 1 stycznia 2009 r. tj. od dnia wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 4 września 2008 r. Do ustalenia podstawy wymiaru składek przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych (1970 – 1971, 1976, 1978 – 1992, 1995 – 1996) wybranych z całego okresu ubezpieczenia. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 96,30%.

/decyzja – k. 126 plik II akt ZUS, ustalenie podstawy wymiaru – k. 120 plik II akt ZUS/

Następnie decyzją z dnia 13 stycznia 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. wykonując Wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie VIII U 689/14 przeliczył emeryturę od 8 stycznia 2014 r. tj. od daty określonej w wyroku Sądu.

Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto: przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych (1970 – 1971, 1973, 1976, 1978 – 1992, 1996) wybranych z całego okresu ubezpieczenia. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 96,56%.

Wysokość świadczenia wyniosła 1500,95 zł netto.

Do ustalenia podstawy wymiaru za okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w Ł. przyjęto wynagrodzenie określone stawką godzinową: za okres od 27 lipca 1972 r. – 11 zł/ godz., od 1 maja 1973 r. – 12 zł/godz., od 1 stycznia 1975 r. – 13,50 zł/godz.

/decyzja – k. 26 – 27 plik I akt ZUS, wyliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru – k. 25 plik I akt ZUS, wyrok – k. 196 plik II akt ZUS, uzasadnienie – k. 197 – 199 plik II akt ZUS/

W dniu 24 kwietnia 2018 r. ubezpieczony wniósł o ponowne ustalenie wysokości emerytury.

/wniosek – k. 206 plik II akt ZUS/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych ZUS załączonych do akt sprawy. Dokumentom zgromadzonym w aktach ZUS Sąd przyznał w pełni walor wiarygodności uznając, że są one rzetelne, kompletne i mogą stanowić podstawę ustaleń faktycznych w przedmiotowej sprawie.

Sąd oddalił wniosek ubezpieczonego o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentacji A. W., na okoliczność wysokości wynagrodzeń uzyskiwanych przez ubezpieczonego albowiem wysokość wynagrodzeń ubezpieczonego za lata 1972 – 1976 została ustalona na podstawie angaży znajdujących się w aktach osobowych skarżącego. Sąd mógłby na podstawie wysokości wynagrodzeń uzyskiwanych przez A. W. (tzw. wynagrodzenia zastępczego), zatrudnionego w tym samym czasie, na tym samym stanowisku co ubezpieczony w (...) w Ł. ustalać wysokość wynagrodzeń A. K. gdyby nie było żadnych dokumentów wskazujących na uposażenie ubezpieczonego w spornym okresie i gdyby skarżący był w tym czasie oddelegowany do pracy za granicą.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jako niezasadne podlega oddaleniu.

Na podstawie art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U z 2017 r. poz. 1383 z późn. zm.) prawo do świadczeń (emerytalno – rentowych) lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Z cytowanego przepisu wynika, iż warunkiem ponownego ustalenia prawa do świadczeń jest uzyskanie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności, które istniały przed wydaniem decyzji, a nie były znane organowi w chwili orzekania i mają wpływ na prawo do tych świadczeń lub ich wysokość /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 231/99 - OSNAPiUS 2000 nr 19 poz. 734; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2003 r. III UZP 5/03 - OSNAPiUS rok 2003, Nr 18, poz. 442/.

Zwrot "przedłożenie nowych dowodów" oznacza zgłoszenie każdego prawnie dopuszczalnego środka dowodowego, stanowiącego potwierdzenie okoliczności faktycznych istniejących przed wydaniem decyzji, a mających wpływ na powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokość. Natomiast użyte w art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej pojęcie "ujawnienie okoliczności" oznacza powołanie się na fakty dotyczące ogółu wymagań formalnych i materialnych związanych z ustaleniem przez organ rentowy prawa do świadczenia lub wysokości świadczenia. Są to określone w przepisach prawa materialnego fakty warunkujące powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokości np. staż pracy, wiek, niezdolność do pracy, ale także uchybienia przez organ rentowy normom prawa procesowego lub materialnego, wpływające potencjalnie na dokonanie ustaleń w sposób niezgodny z ukształtowaną z mocy prawa sytuacją prawną osoby zainteresowanej (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 lutego 2014 r., I UK 322/13, LEX nr 1444596 oraz Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 11 grudnia 2015 r., III AUa 1087/15, LEX nr 1979499).

Mając powyższe na uwadze należy podkreślić, że skoro przedmiotowe postępowanie zostało wszczęte w oparciu o wniosek z art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, to obowiązkiem organu rentowego a następnie Sądu orzekającego, była w pierwszej kolejności ocena, czy wystąpiły określone w tym przepisie przesłanki umożliwiające merytoryczne rozpoznanie wniosku. Należało zatem ustalić i ocenić, czy wnioskodawca przedłożył nowe dowody mogące mieć wpływ na zmianę poprzedniej decyzji z dnia 13 stycznia 2015 r., ewentualnie, czy ujawniły się takie okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mogły rzutować na przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury. Ocena, że przesłanki te nie były spełnione (wnioskodawca po uprawomocnieniu się decyzji z dnia 13 stycznia 2015 r. nie przedłożył nowych dowodów ani nie ujawnił okoliczności istniejących przed wydaniem tej decyzji, które miały wpływ na prawo do świadczeń) powinna prowadzić do odmowy ponownego ustalenia świadczenia przez organ rentowy oraz oddalenia odwołania przez Sąd, bez potrzeby merytorycznego zbadania wysokości świadczenia przysługującego ubezpieczonemu. Bez spełnienia przesłanek formalnych wniosku z art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, prowadzenie postępowania dotyczącego merytorycznej oceny wysokości świadczenia, jest bezcelowe i bezprzedmiotowe.

Dokonując wszechstronnej analizy zgromadzonego w sprawie materiału procesowego Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że skarżący w toku postępowania przed organem rentowym wywołanym ponownym złożeniem wniosku z dnia 24 kwietnia 2018 r. o ustalenie prawa do emerytury, nie spełnił przesłanki wniosku o ponowne ustalenie prawa do emerytury na zasadach określonych w art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Skarżący nie przedłożył nowych dowodów na potwierdzenie okoliczności faktycznych istniejących przed uprawomocnieniem się decyzji z dnia 13 stycznia 2015 r., a mających wpływ na powstanie prawa do świadczenia.

Skarżący w toku niniejszego postępowania nie ujawnił również żadnych okoliczności, które istniały przed wydaniem decyzji, a nie były znane organowi w chwili orzekania i mają wpływ na wysokość emerytury. Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego, w toku postępowania przed organem rentowym, wywołanego wnioskiem z dnia 24 kwietnia 2018 r., nie zostało ujawnione nic nowego, co dawałoby Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych podstawę do ponownego przeanalizowania sytuacji prawnej wnioskodawcy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ma podstaw do ponownego ustalenia emerytury, jeśli zainteresowany nie przedstawi dokumentów lub okoliczności zmieniających jego sytuację (por. wyrok. Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2014 r., III UK 150/13, LEX nr 1458793).

Należy wskazać, że ubezpieczony w odwołaniu wniósł o ponowne przeliczenie jego emerytury za lata 1972 – 1976 w oparciu o wynagrodzenia zatrudnionego w przedsiębiorstwie (...) A. W., który był zatrudniony w w/w przedsiębiorstwie w tym samym czasie co ubezpieczony i na tym samym stanowisku.

Zgodnie z §21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument na podstawie, którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Wskazana regulacja niewątpliwie wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza jednak, iż zarówno okres zatrudnienia jak i wysokość uzyskiwanego uposażenia nie może być wykazana w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków (por. wyrok Sądu Najwyższego z 25.07.1997 r., II UKN 186/97, OSNAPiUS 1998/11/342, a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 1997-03-04, III AUa 105/97 opubl: OSA w W. rok 1997, Nr. 2, poz. 7; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 1993-08-18, III AUr 294/93 opubl: P.. Sąd. rok 1994, Nr. 3, poz. 6/.

Przyjąć zatem trzeba, iż w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (sporne czy też niemożliwe do udowodnienia przy pomocy dowodu z dokumentu) mogą być dowodzone wszelkimi dostępnymi środkami, które Sąd uzna za pożądane i celowe, co wynika także z treści przepisu art. 473 k.p.c. Mając to na uwadze Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę dostępnej dokumentacji związanej okresami zatrudnienia wnioskodawcy.

Sąd w toku postępowania zwrócił się od archiwum o akta osobowe ubezpieczonego z okresu zatrudnienia od 27 lipca 1972 r. do 23 września 1976 r. w (...), w których znajdują się jedynie angaże wskazujące na wysokość stawki godzinowej ubezpieczonego w w/w okresie, które zostały już uwzględnione przez ZUS przy wyliczaniu wysokości emerytury w decyzji z dnia 13 stycznia 2015 r.

W konsekwencji decyzję organu rentowego z dnia 4 maja 2018 r. uznać należy za prawidłową bowiem w chwili jej wydawania nie zachodziły przesłanki z art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej.

Mając powyższe na uwadze odwołanie, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., podlegało oddaleniu.

K.K.-W.