Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lutego 2019 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Leżańska

Protokolant st. sekr. sądowy Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2019 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o przeliczenie emerytury

na skutek odwołania J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 21 czerwca 2017r. sygn. (...)

1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonemu J. K. prawo do przeliczania należnej mu emerytury przy uwzględnieniu okresów zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w P. w okresach: od dnia 2 maja 1963 roku do dnia 6 lipca 1963 roku oraz od dnia 2 września 1963 roku do dnia 13 września 1963 roku i uzyskaniu minimalnego wynagrodzenia za pracę;

2. oddala odwołanie w pozostałej części.

Sygn. akt V U 839/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 czerwca 2017 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił ubezpieczonemu J. K. prawa do ponownego ustalenia wysokości emerytury wywodząc, iż nie przedłożył on nowych dowodów i nie ujawnił nowych okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji w sprawie świadczenia, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość ( zgodnie z art. 114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z F.U.S. ).

J. K. w odwołaniu z dnia 20 lipca 2017r. wniósł o ponowne ustalenie wysokości emerytury podnosząc, iż organ rentowy nie uwzględnił wszystkich okresów jego zatrudnienia.

W toku postepowania skarżący wniósł o uznanie za okresy składkowe również okresów zatrudnienia w Przedsiębiorstwo (...) S.A. w P. (dawniej: (...) Przedsiębiorstwo (...) w P.): od dnia 9 lipca 1962 r. do dnia 14 grudnia 1962 r, od dnia 2 maja 1964 r. do dnia 30 grudnia 1964 r., a także od dnia 2 maja 1963 r. do dnia 6 lipca 1963 r. i od dnia 2 września 1963 r. do dnia 13 września 1963 r. oraz uznania, iż pozostawał w zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę w (...) w Ł. w okresie od lutego 1975 roku do początku czerwca 1975 roku. Nadto ubezpieczony wniósł o ustalenie wysokości faktycznie pobieranego przez niego wynagrodzenia za pracę w czasie zatrudnienia w (...) Zakładzie (...) w T., zwłaszcza w okresie od dnia 15 stycznia 1968 r. do dnia 31 grudnia 1973 r. ustalenia wysokości faktycznie otrzymywanego przez skarżącego wynagrodzenia za okres zatrudnienia w (...) Zakładach (...) w P., w (...) S.A. w P., w (...) Zakładzie (...) w T. oraz (...) w Ł..

Na rozprawie w dniu 5 września 2018 roku, pełnomocnik sprecyzował odwołanie wnosząc o: - zaliczenie skarżącemu, jako okresów składkowych, okresów zatrudnienia w Przedsiębiorstwo (...) S.A. w P. (dawniej: (...) Przedsiębiorstwo (...) w P.): od dnia 15 grudnia 1962 r, do dnia 1 maja 1964 r., a także od dnia 12 marca 1965 r. do dnia 17 maja 1965 r., -uznanie, iż pozostawał w zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę w (...) w Ł. w okresie od dnia 2 lutego 1975 roku do dnia 30 czerwca 1990 roku i otrzymywał w tym czasie wynagrodzenie w kwocie 4,5 tys. złotych miesięcznie oraz dodatek funkcyjny w kwocie 200,00 złotych; - ustalenia wynagrodzenia za pracę w czasie zatrudnienia w (...) Zakładzie (...) w T., zwłaszcza w okresie od dnia 15 stycznia 1968 r. do dnia 31 grudnia 1973 r. w kwocie 5.000,00 złotych miesięcznie (protokół rozprawy k-48, płyta k-50).

Na rozprawie w dniu 20 grudnia 2018 roku, pełnomocnik sprecyzował odwołanie wnosząc o ustalenia wynagrodzenia za pracę w czasie zatrudnienia w (...) Zakładzie (...) w T., zwłaszcza w okresie od dnia 15 stycznia 1968 r. do dnia 31 grudnia 1973 r. w kwocie 5.000,00 złotych miesięcznie, ewentualnie w wysokości wynagrodzeń uzyskiwanych przez świadka M. M., bądź przyjęciu stawki 9,50 zł/godz. od stycznia 1968 roku (protokół rozprawy k-61, płyta k-62).

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wnosił o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił następujący stan faktyczny:

ubezpieczony J. K. złożył świadectwa pracy z dnia 28.04.2008 roku oraz z dnia 27.07.2017 roku, z których wynika, iż pracował w (...) Przedsiębiorstwie (...) w P. w okresach: od dnia 09.07.1962 roku do dnia 14.12.1962 roku, od dnia 02.05.1964 roku do dnia 30.12.1964 roku oraz w okresach: od dnia 02.05.1963 roku do dnia 06.07.1963 roku i od dnia 02.09.1963 roku do dnia 13.09.1963 roku (dowód: świadectwa pracy k-11,12). Skorowidz z 1962 roku, znajdujący się w aktach osobowych skarżącego, zawiera zapisy przy nazwisku J. K.: data przyjęcia -9.07.1962 roku, data zwolnienia -14.12.1062 roku, skorowidz z 1963 roku zawiera zapisy: data przyjęcia -02.05.1963 roku, data zwolnienia -06.07.1963 roku oraz data przyjęcia -02.09.1963 roku, data zwolnienia -13.09.1063 roku, skorowidz z 1964 roku zawiera jedynie zapis: data przyjęcia -02.05.1964 roku (dowód: akta osobowe: skorowidz z 1962 roku, 1963 roku oraz z 1964 roku ). Akta ubezpieczeniowe skarżącego zawierają nadto świadectwo pracy wystawione przez Przedsiębiorstwo (...) S.A. w P., następcę prawnego (...) Przedsiębiorstwa (...) w P., z którego wynika, iż J. K. był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) w P. w okresie od dnia 18.05.1965 roku do dnia 31.01.1967 roku (dowód: świadectwo pracy k-125 akt ZUS).

W okresie od dnia 16.10.1964 roku do dnia 11.03.1965 roku ubezpieczony był zatrudniony w (...) Zakładach (...) w P. (dowód: świadectwo pracy k-3 akt ZUS).

W okresie od dnia 17.02.1967 roku do dnia 15 grudnia 1967 roku ubezpieczony odbywał służbę wojskową (dowód: książeczka wojskowa k-127-129 akt ZUS).

W okresie od 15 stycznia 1968 roku do dnia 3 lutego 1975 roku skarżący był zatrudniony w (...) Zakładzie (...) w T., gdzie jego wynagrodzenie w okresie od dnia 15.01.1968 roku do dnia 28.02.1969 roku ustalone było w oparciu o stawkę 6 zł/godz., od dnia 01.03.1969r. do dnia 30.04.1970 roku- 7 zł/godz., od dnia 01.05.1970r. do dnia 30.04.1973r.,- 8 zł/godz., od dnia 01.05.1973r. do dnia 31.12.1973r., - 9,5 zł/godz., zaś w 1974r. wyniosło 60.311 zł., a w 1975 roku -4.045 złotych, przy czym ubezpieczonego obowiązywał akordowy system pracy. Ubezpieczony pracował w pełnym wymiarze czasu pracy, początkowo był zatrudniony na stanowisku pomocnika kowala, ślusarza hydraulika, a następnie pracował jako murarz, od dnia 29.06.1974 roku pełniąc obowiązki brygadzisty (dowód: świadectwo pracy k-4, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7 k-70 akt ZUS, umowa o pracę z dnia 15.01.1968 roku, angaże z dnia 12.02.1969 roku oraz z dnia 3.06.1979 roku akta osobowe archiwum, zeznania świadka M. M. płyta k-36 00;28:13 i dalej, 00:30:27 i dalej, S. J. płyta k-36 00:21:10 i dalej ).

W okresie od dnia 1 marca 1972 roku do dnia 30 kwietnia 1975 roku w (...) Zakładzie (...) w T. był zatrudniony na stanowisku murarza świadek M. M., którego wynagrodzenie w 1973 roku wyniosło- 49.579 złotych, w 1974 roku- 45.562 złote, a w 1975 roku-14.203 złote (dowód: świadectwo pracy k-3, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7 k-4 akt ubezpieczeniowych M. M.).

J. K. składając w dniu 22 stycznia 1991 roku kwestionariusz, dotyczący okresów zatrudnienia do wniosku o rentę wskazał, iż był zatrudniony w (...) Zakładzie (...) w T. do dnia 3 lutego 1975 roku, zaś kolejne zatrudnienie podjął w (...) w Ł. dopiero w dniu 2 czerwca 1975 roku (dowód: wniosek oraz kwestionariusz k-1,2 akt ZUS).

J. K. był zatrudniony w (...) w Ł. w okresie od dnia 2 czerwca 1975 roku do dnia 30 kwietnia 1991 roku, gdzie uzyskał wynagrodzenie w wysokości: w 1975 roku -41.613 zł. w 1976 roku -37.548 zł., w 1977 roku -48.106 zł., w 1978 roku - 49.060 zł., w 1979 roku - 46.254 zł., w 1980 roku-48.282 zł., w 1981 roku - 93.672 zł., w 1982 roku - 99.045 zł., w 1983 roku - 118.012 zł., oraz w 1984 roku - 185.170 zł., w 1985 roku - 205.389 zł., w 1986 roku - 264.942 zł., w 1987 roku -304.433 zł., w 1988 roku – 615.033 zł., w 1989 roku- 2.745.719 zł., 1990 roku - 8.654.090 zł., oraz w 1991 roku - 5.553.750 zł. (dowód: zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7 k-7,70 i 77 oraz k-78, świadectwo pracy k-5 akt ZUS).

Decyzją z dnia 26 marca 2007r., ZUS przyznał wnioskodawcy emeryturę od dnia 1 marca 2017 roku tj. od dnia zgłoszenia wniosku. Do ustalenia wysokości emerytury przyjęto wynagrodzenie z 3 kolejnych lat kalendarzowych ( 1987 – 1989 ) – wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 98,05 %, zaś z 10 lat (1987-1996) -39,03%, a z 10 (1974-1983)- 87,84%. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika przez kwotę bazową obowiązującą w dacie złożenia wniosku o emeryturę ( 677,72 zł. ) wyniosła 664,50 zł. Świadczenie wyliczone przy uwzględnieniu 25 lat i 10 miesięcy okresów składkowych ora okresu 11 lat i 6 miesięcy pracy w gospodarstwie rolnym wyniosła 893,01 zł. brutto. Ustalając wysokość emerytury organ rentowy uwzględnił uzyskiwane przez ubezpieczonego wynagrodzenia w wysokości: w 1974r. - 60.311 zł., w 1975 roku -45.669 zł., w 1976 roku -37.548 zł., w 1977 roku -48.106 zł., w 1978 roku - 49.060 zł., w 1979 roku - 46.254 zł., w 1980 roku-48.282 zł., w 1981 roku - 93.672 zł., w 1982 roku - 99.045 zł., w 1983 roku - 118.012 zł., oraz w 1984 roku - 185.170 zł., w 1985 roku - 205.389 zł., w 1986 roku - 264.942 zł., w 1987 roku -304.433 zł., w 1988 roku – 615.033 zł., w 1989 roku- 2.745.719 zł., 1990 roku - 8.654.090 zł., oraz w 1991 roku - 5.553.750 zł. (dowód: decyzja z dnia 26 marca 2007r k-21, załączniki do decyzji z dnia 26 marca 2007roku k-15-19 akt ZUS).

W dniu 28 kwietnia 2008 roku ubezpieczony wniósł o przeliczenie emerytury przy zaliczeniu stażu pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) w P. w okresach: od dnia 09.07.1962 roku do dnia 14.12.1962 roku oraz od dnia 02.05.1964 roku do dnia 30.12.1964 roku (dowód: wniosek k-26 akt ZUS). Decyzją z dnia 7 maja 2008 roku organ rentowy doliczył do stażu pracy ubezpieczonego powyższe okresy zatrudnienia, zwiększając tym samym stażu pracy do 26 lat i 9 miesięcy okresów składkowych (dowód: decyzja ZUS k-28 akt ZUS).

W dniu 11.03.2009r. skarżący złożył wniosek o kolejne przeliczenie świadczenia z uwzględnieniem wynagrodzenia minimalnego. Wynagrodzenie minimalne przyjęto za okresy: -09.07.1962-14.12.1962, 02.05.1964-11.03.1965 oraz 18.05.1965-31.12.1973. Zakład dokonał kolejnego wariantowania wysokości emerytury skarżącego i ustalił wwpw:

-z 10 lat od 1971 do 1990 - 87.84%

-z 10 lat od 1987 do 2006 - 39,03%

-z 10 lat od 1989 do 2008 - 20.69%

-z 20 lat od 1966 do 1990 - 81,73%. Najkorzystniejszy wwpw ustalono z 3 lat 1987-1989 w dotychczasowej wysokości - 98.05% ( dowód: wniosek k-30, załączniki do decyzji k-32-34, decyzja z dnia 25.03.2009 roku k-35 akt ZUS).

Emerytura skarżącego z uwzględnieniem okresu zatrudnienia wnioskodawcy w (...) Przedsiębiorstwie (...) w P. w okresie od 02.05.1963r. do 06.07.1963r. oraz od 02.09,1963r. do 13.09.1963r., wraz ze zwiększeniem rolnym wyniosłaby 1.411,30 zł. brutto (dowód: pismo ZUS k-58).

Po przeliczeniu 20 lat wskaźnik wynosi 85,62% z lat 1970-1990r. i jest niższy

od obecnie obowiązującego wynoszącego 98,05% z lat 01.01.1987r.- 31.12.1989r. (dowód: pismo ZUS k-58).

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału sądowego i zważył co następuje :

odwołanie jest zasadne jedynie w niewielkim zakresie, w pozostałej części nie ma uzasadnionych podstaw i podlega oddaleniu.

W niniejszej sprawie ubezpieczony J. K. wniósł o;

1)  ustalenie wynagrodzenia za pracę w czasie zatrudnienia w (...) Zakładzie (...) w T., zwłaszcza w okresie od dnia 15 stycznia 1968 r. do dnia 31 grudnia 1973 r. w kwocie 5.000,00 złotych miesięcznie, ewentualnie w wysokości wynagrodzeń uzyskiwanych przez świadka M. M., bądź przyjęciu stawki 9,50 zł/godz. od stycznia 1968 roku,

2)  ustalenie wysokości faktycznie otrzymywanego przez skarżącego wynagrodzenia za okres zatrudnienia w (...) Zakładach (...) w P., w (...) S.A. w P., w (...) Zakładzie (...) w T. oraz (...) w Ł.,

3)  zaliczenie mu, jako okresów składkowych, okresów zatrudnienia w Przedsiębiorstwo (...) S.A. w P. (dawniej: (...) Przedsiębiorstwo (...) w P.): od dnia 15 grudnia 1962 r, do dnia 1 maja 1964 r., a także od dnia 12 marca 1965 r. do dnia 17 maja 1965 r.,

4)  uznanie, iż pozostawał w zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę w (...) w Ł. w okresie od dnia 2 lutego 1975 roku do dnia 30 czerwca 1990 roku i otrzymywał w tym czasie wynagrodzenie w kwocie 4,5 tys. złotych miesięcznie oraz dodatek funkcyjny w kwocie 200,00 złotych.

Przed przystąpieniem do dokonania merytorycznej oceny wniesionych przez skarżącego żądań podnieść należy, iż środki dowodowe obowiązujące w postępowaniu przed organem rentowym w zakresie ustalania wysokości wynagrodzenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych wymienione zostały w treści § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. Nr 237, poz. 1412), który to przepis zastąpił regulację zawartą w § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. Nr 10, poz. 49 ze zm.). Przepis § 21 ust. 1 aktualnie obowiązującego rozporządzenia przewiduje szerszy wachlarz środków dowodowych, niż w poprzednim stanie prawnym wskazując, że środkiem dowodowym w postępowaniu administracyjnym w przedmiocie wysokości świadczenia jest nie tylko zaświadczenie pracodawcy i legitymacja ubezpieczeniowa, ale każdy inny dokument, na podstawie którego ustalić można wysokość wynagrodzenia. Nadto środkiem dowodowym mogą być także kopie dokumentów stwierdzających wysokość wynagrodzenia wydawane przez jednostki upoważnione do przechowywania dokumentacji zlikwidowanych i lub przekształconych zakładów pracy - § 28 ust. 1 rozporządzenia. W postępowaniu sądowym przywołane wyżej ograniczenia dowodowe nie obowiązują, gdyż sądy ubezpieczeń społecznych rozpatrują środki odwoławcze według zasad procedury cywilnej, a więc możliwe jest wykazywanie okoliczności spornych wszelkimi dostępnymi dowodami przewidzianymi w Kodeksie postępowania cywilnego, w tym także zeznaniami świadków (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2006 r., I UK 115/06, OSNP rok 2007, nr 17-18, poz. 257). Nie ma jednak wątpliwości, że pomimo braku ograniczeń dowodowych, wysokość zarobków stanowiących podstawę do wyliczenia składki na ubezpieczenia społeczne nie może być ustalana w sposób hipotetyczny, oparty na domniemaniu. Rzeczą sądu w sprawach o wysokość emerytury jest dokładne ustalenie wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przez ubezpieczonego w danym okresie. Zarobki za poszczególne miesiące oraz wybrane lata kalendarzowe wykazane muszą być w sposób nie budzący wątpliwości w ściśle określonej kwotowo wysokości i co do odprowadzonych od nich składek na ubezpieczenie społeczne. I tak np. w wyroku z dnia 4 lipca 2007 r., wydanym w sprawie sygn., I UK 36/07, Sąd Najwyższy wskazał, iż w postępowaniu cywilnym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych w sprawie o przeliczenie wysokości emerytury możliwe jest dopuszczenie i przeprowadzenie wszelkich dowodów, w tym także dowodu z zeznań świadków lub przesłuchania samego wnioskodawcy. Nie jest jednak możliwe przeliczenie wysokości emerytury w oparciu o jakąś hipotetyczną uśrednioną wielkość premii uzyskiwanej przez ubezpieczonego, wywiedzioną z wysokości premii wypłaconych innym pracownikom. Na podstawie zeznań świadków co do tego, że wszyscy pracownicy otrzymywali premię, nie sposób ustalić rzeczywistej wysokości premii uzyskiwanej przez wnioskodawcę. Tymczasem, dla celów obliczenia wysokości emerytury organ rentowy musi dysponować pewnymi danymi, co do wysokości dochodów ubezpieczonego, stanowiących podstawę obliczenia wysokości świadczeń emerytalnych. Wprawdzie w postępowaniu cywilnym sąd nie jest związany takimi ograniczeniami w dowodzeniu, jakie odnoszą się do organu rentowego w postępowaniu rentowym, jednak ustalenia dokonywane przez sąd muszą być oparte na konkretnych dowodach. Błędne jest przyjęcie uśrednionych wskaźników, co do wysokości premii, wynikających z oparcia się na wysokości premii, jaką w analogicznym okresie otrzymywały inne osoby, zatrudnione u tego samego pracodawcy na podobnych stanowiskach pracy. Stosunek pracy ma zawsze charakter indywidualny, określone warunki zatrudnienia mają charakter niepowtarzalny, ponieważ zostały ustalone między pracodawcą i konkretnym pracownikiem. Uśrednione obliczenie wysokości wynagrodzenia - oparte na wynagrodzeniu otrzymanym przez innych pracowników - nie może oddać indywidualnych cech właściwych dla danego stosunku pracy. W przypadku wynagrodzenia zasadniczego lub innych obligatoryjnych składników wynagrodzenia wynikających z obowiązujących przepisów można przyjąć najniższe wynagrodzenie obowiązujące w czasie, którego dotyczy żądanie uwzględnienia tego okresu do przeliczenia podstawy emerytury. W przypadku jednak takiego składnika wynagrodzenia, jakim jest premia, konieczne jest istnienie dowodów potwierdzających bez wątpliwości fakt wypłacenia premii oraz jej wysokość (legalis, podobnie wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 10 kwietnia 2018 r., III AUa 586/17, Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 16 lipca 2013 r., III AUa 1714/12, Legalis nr 739136, w wyroku z dnia 29 września 2014 r., III AUa 2618/13, Legalis nr 1163500). Kwestią istotną przy tym jest, iż wysokość świadczenia emerytalnego pozostaje funkcją uzyskiwanych niegdyś dochodów, dlatego do jego wyliczenia nieodzownym jest ustalenie rzeczywistych zarobków, jako decydujących o rozmiarze opłacanej składki na ubezpieczenie społeczne (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 4 grudnia 2012 r. III AUa 528/12, wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 lutego 2016 r.
III AUa 1327/15, L.).

Dla poczynienia wiarygodnych ustaleń faktycznych konieczne jest zatem ustalenie wysokości zarobków w sposób precyzyjny i pewny i to na ubezpieczonym, zgodnie z zasadą wynikającą z art. 6 k.c., spoczywa obowiązek przedłożenia w organie rentowym dokumentów mających wpływ na wysokość świadczenia (tak Sąd Najwyższy m.in. w wyroku z dnia 28 marca 2001 r., II UKN 297/00, OSNP rok 2002, nr 23, poz. 577).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej spawy stwierdzić należy, iż skarżący nie sprostał powyższemu obowiązkowi w znacznej części.

Przepis art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. (Dz.U. Nr 162, poz. 1118 z późn. zm.) o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowi, że prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość. Zwrot „przedłożenie nowych dowodów” oznacza zgłoszenie każdego prawnie dopuszczalnego środka dowodowego, stanowiącego potwierdzenie okoliczności faktycznych istniejących przed wydaniem decyzji, a mających wpływ na powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokość. Natomiast użyte w art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej pojęcie „ujawnienie okoliczności” oznacza powołanie się na fakty dotyczące ogółu wymagań formalnych i materialnych związanych z ustaleniem przez organ rentowy prawa do świadczenia lub wysokości świadczenia. Są to określone w przepisach prawa materialnego fakty, warunkujące powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokości np. staż pracy, wiek, wysokość składek, niezdolność do pracy, ale także uchybienia przez organ rentowy normom prawa procesowego lub materialnego, wpływające potencjalnie na dokonanie ustaleń w sposób niezgodny z ukształtowaną z mocy prawa sytuacją prawną osoby zainteresowanej (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 lutego 2014 r., I UK 322/13, Legalis nr 993202).

Odnosząc się więc do żądania ubezpieczonego w zakresie ustalenia wynagrodzenia za pracę w czasie zatrudnienia w (...) Zakładzie (...) w T., zwłaszcza w okresie od dnia 15 stycznia 1968 r. do dnia 31 grudnia 1973 r. w kwocie 5.000,00 złotych miesięcznie, ewentualnie w wysokości wynagrodzeń uzyskiwanych przez świadka M. M., bądź przyjęciu stawki 9,50 zł/godz. od stycznia 1968 roku, Sąd Okręgowy stwierdza, iż w świetle poczynionych powyżej rozważań, nie jest możliwym ustalenie wysokości uzyskiwanego w powyższym okresie przez J. K. zgodnie z wnioskiem skarżącego. Wszak wskazać należy, iż z niebudzącej wątpliwości dokumentacji pracowniczej skarżącego, znajdującej się w jego aktach osobowych w postaci: umowy o pracę z dnia 15.01.1968 roku, angażu z dnia 12.02.1969 roku oraz z dnia 3.06.1979 roku wynika, iż jego wynagrodzenie w okresie od dnia 15.01.1968 roku do dnia 28.02.1969 roku ustalone było w oparciu o stawkę 6 zł/godz., od dnia 01.03.1969r. do dnia 30.04.1970 roku- 7 zł/godz., od dnia 01.05.1970r. do dnia 30.04.1973r.,- 8 zł/godz., od dnia 01.05.1973r. do dnia 31.12.1973r., - 9,5 zł/godz. Ubezpieczony początkowo był zatrudniony na stanowisku pomocnika kowala, ślusarza hydraulika, a następnie pracował jako murarz, od dnia 29.06.1974 roku pełniąc obowiązki brygadzisty, świadek zaś pracował przez cały okres zatrudnienia na stanowisku murarza. Istotną kwestią przy tym jest, iż ubezpieczonego oraz świadka obowiązywał akordowy system pracy, co oznacza, że wysokość uzyskanego w każdym miesiącu przez nich wynagrodzenia była uzależniona od ilości wykonanej przez nich indywidualnie pracy. Nie można więc uznać, że wskazane przez pracodawcę w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7 wynagrodzenie M. M. jest tożsame z wynagrodzeniem skarżącego, tym bardziej, że świadek zeznał, iż nie posiada wiedzy na temat wysokości wynagrodzenia uzyskiwanego przez J. K., świadek nie pamiętał nawet wysokości własnego wynagrodzenia ( dowód: zeznania świadka M. M. płyta k-36 00;29;24 i dalej). W zakresie wynagrodzenia za lata:1974-1975 akta emerytalne skarżącego zawierają wystawione przez pracodawcę zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7, które stanowi wiarygodny dokument potwierdzający wysokość uzyskiwanego przez wnioskodawcę wynagrodzenia i w żadnym razie nie może zostać podważony przez zeznania skarżącego, który dowodził, iż jego wynagrodzenie wynosiło 5.000 złotych miesięcznie. Sąd nie dał wiary zeznaniom skarżącego w tym zakresie oraz świadka S. J., jako nie mającym poparcia w żadnych innych dowodach, podobnie w zakresie wysokości uzyskiwanego przez skarżącego wynagrodzenia w (...) Zakładach (...) w P., w (...) S.A. w P., w (...) Zakładzie (...) w T. oraz (...) w Ł., albowiem ubezpieczony nie przedstawił żadnych wiarygodnych dokumentów, potwierdzających wysokość uzyskiwanego przez niego wynagrodzenia w powyższych zakładach pracy, oprócz tych, znajdujących się już w jego aktach emerytalnych i uwzględnionych przez organ rentowy.

Z powyższych względów, Sąd nie uwzględnił także przy ustalaniu wynagrodzenia ubezpieczonego w okresie zatrudnienia w (...) Zakładzie (...) w T., stawki 9,50 zł/godz. od stycznia 1968 roku, albowiem stawka w tej wysokości nie wynika z dokumentacji pracowniczej skarżącego.

Dlatego też, Sąd uznał za zasadne ustalenie wynagrodzenia za ten okres w oparciu o stawki godzinowe, mając na uwadze, iż skarżący pracował w pełnym wymiarze czasu pracy i w oparciu o nie oraz wynagrodzenie wynikające z zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7 za 1974 rok, zobowiązał organ rentowy po przeliczeniu podstawy wymiaru wynagrodzenia, przy założeniu, że wnioskodawca pracowni przez pięć dni w tygodniu po osiem godzin oraz szóstego dnia sześć godzin. Po przeliczeniu 20 lat wskaźnik wyniósł jednak 85,62% z lat 1970-1990r., a więc jest niższy od obecnie obowiązującego, wynoszącego 98,05% z lat 01.01.1987r.- 31.12.1989r, co oznacza, iż nie może on stanowić podstawy do przeliczenia emerytury skarżącego.

Podkreślić w tym miejscu należy, iż w dniu 11.03.2009r. skarżący złożył do ZUS wniosek o przeliczenie świadczenia z uwzględnieniem wynagrodzenia minimalnego i organ rentowy, przyjmując minimalne wynagrodzenie za okresy: -09.07.1962-14.12.1962, 02.05.1964-11.03.1965 oraz 18.05.1965-31.12.1973 roku, dokonał kolejnego wariantowania wysokości emerytury skarżącego i ustalił wwpw:

-z 10 lat od 1971 do 1990 - 87.84%

-z 10 lat od 1987 do 2006 - 39,03%

-z 10 lat od 1989 do 2008 - 20.69%

-z 20 lat od 1966 do 1990 - 81,73%. Najkorzystniejszy wwpw ustalono z 3 lat 1987-1989 w dotychczasowej wysokości - 98.05% . Zauważyć należy, iż przepis art. 15 ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowiący, że jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy został dodany ustawą z dnia 4.09.2008 r. ( Dz.U. Nr 192, poz. 1180), która weszła w życie od dnia 1.01.2009 roku, a więc w dacie przyznania skarżącemu emerytury powyższy przepis jeszcze nie obowiązywał.

Odnosząc się do żądania ubezpieczonego o zaliczenie mu, jako okresów składkowych, okresów zatrudnienia w Przedsiębiorstwo (...) S.A. w P. (dawniej: (...) Przedsiębiorstwo (...) w P.): od dnia 15 grudnia 1962 r, do dnia 1 maja 1964 r., a także od dnia 12 marca 1965 r. do dnia 17 maja 1965 r., Sąd Okręgowy uznał, iż powyższe roszczenie zasługuje na uwzględnienie jedynie w zakresie okresów: od dnia 02.05.1963r. do dnia 06.07.1963r. oraz od dnia 02.09,1963r. do dnia 13.09.1963r., albowiem fakt zatrudnienia J. K. w tych okresach w (...) Przedsiębiorstwie (...) w P. potwierdza złożone przez niego świadectwo pracy z dnia 27.07.2017 roku oraz zapisy w skorowidzu z 1963 roku, znajdującym się w jego aktach osobowych, w którym wskazano: data przyjęcia -02.05.1963 roku, data zwolnienia -06.07.1963 roku oraz data przyjęcia -02.09.1963 roku, data zwolnienia -13.09.1063 roku.

Emerytura skarżącego z uwzględnieniem okresu zatrudnienia wnioskodawcy w (...) Przedsiębiorstwie (...) w P. w okresie od 02.05.1963r. do 06.07.1963r. oraz od 02.09,1963r. do 13.09.1963r., wraz ze zwiększeniem rolnym wyniosłaby 1.411,30 złotych brutto, co oznacza jej wzrost w stosunku do dotychczas otrzymywanej.

Dlatego też, Sąd Okręgowy na postawie art. art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję w powyższym zakresie i przyznał ubezpieczonemu J. K. prawo do przeliczania należnej mu emerytury przy uwzględnieniu okresów zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w P. w okresach: od dnia 2 maja 1963 roku do dnia 6 lipca 1963 roku oraz od dnia 2 września 1963 roku do dnia 13 września 1963 roku i uzyskaniu minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Sąd oddalił natomiast odwołanie w zakresie żądania uznania, iż skarżący pozostawał w zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę w (...) w Ł. w okresie od dnia 2 lutego 1975 roku do dnia 1 czerwca 1975 roku i w czasie całego okresu zatrudnienia otrzymywał wynagrodzenie w kwocie 4,5 tys. złotych miesięcznie oraz dodatek funkcyjny w kwocie 200,00 złotych, albowiem okoliczności te nie zostały udowodnione w toku postepowania. Wszak w świetle znajdujących się w aktach emerytalnych ubezpieczonego dokumentów tj. świadectwa pracy z (...) w T. wynika, iż ubezpieczony zakończył pracę w tym zakładzie w dniu 3 lutego 1975 roku, zaś zatrudnienie w (...) w Ł. podjął w dniu 2 czerwca 1975 roku, co istotne składając w dniu 22 stycznia 1991 roku kwestionariusz dotyczący okresów zatrudnienia do wniosku o rentę, J. K. wskazał, iż był zatrudniony w (...) Zakładzie (...) w T. do dnia 3 lutego 1975 roku, zaś kolejne zatrudnienie podjął w (...) w Ł. dopiero w dniu 2 czerwca 1975 roku. Co prawda, skarżący przesłuchiwany w charakterze strony wskazał, iż w okresie od dnia 4 lutego 1975 roku do dnia 2 czerwca 1975 roku pracował w (...) w Ł. na podstawie umowy zlecenia, jednakże dokumentacja ubezpieczeniowa J. K. nie zawiera żadnego dokumentu potwierdzającego powyższą okoliczność. W ocenie Sądu, nie można uznać za wystarczający dowód wykonywania przez ubezpieczonego w tym okresie pracy na rzecz (...) w Ł. pisma likwidatora z dnia 09.10.2001 roku (k-76 akt ZUS), który wskazuje, iż zatrudnienie ubezpieczonego od dnia 1 lutego 1975 roku dotyczy zlecenia, albowiem skarżący nie przedstawił żadnych dowodów na potwierdzenie, gdzie i jakie czynności wówczas wykonywał i w jakim wymiarze czasu pracy, zaś próby uzyskania dokumentacji pracowniczej J. K. z okresu zatrudnienia w (...) w Ł., pomimo zwracania się do wielu instytucji, w tym Archiwum Państwowego Dokumentacji Osobowej i Placowej w M., nie dały pożądanego rezultatu (dowód: pismo Archiwum k-43).

Sąd nie dał przy tym wiary zeznaniom świadka B. P. w części, w której zeznała ona ,iż wnioskodawca podjął pracę w Spółdzielni w lutym 1975 roku, albowiem są one dla Sądu niewiarygodne. Wszak świadek zeznawał na okoliczności zaistniałe przed 43 latami i to dotyczące nie samego świadka, ale obcej osoby. Mając więc na uwadze granice pamięci ludzkiej trudno jest, w ocenie Sądu przyjąć, iż świadek dokładnie pamiętała, że J. K. zatrudnił się w lutym 1975 roku, a nie w czerwcu 1975 roku, tym bardziej, że B. P. zeznała także, iż w tamtym czasie Spółdzielnia nie zatrudniała pracowników na podstawie umowy zlecenia, lecz na podstawie umowy o pracę i wnioskodawca został zatrudniony od razu na podstawie umowy o pracę (dowód: zeznania świadka B. P. płyta k-36 00:14:46, 00:14:58 i dalej). Ponadto świadek zeznała, iż Spółdzielnia wystawiała świadectwa pracy w sposób prawidłowy, jej świadectwo obejmuje cały okres zatrudnienia w Spółdzielni (dowód: zeznania świadka B. P. płyta k-36 00:15:24 i dalej). Sąd uznał także za nieprzydatne zeznania świadka P. Ż., albowiem świadek ten nie pracował z ubezpieczonym, a wiedzę na temat sytuacji skarżącego posiadał jedynie z przekazu siostry B. P. (dowód: zeznania świadka P. Ż. płyta k-36 00: 16: 47 i dalej).

Sąd uznał, iż zeznania powyższych świadków nie mogą także stanowić podstawy do ustalenia przez Sąd wynagrodzenia skarżącego w okresie zatrudnienia w (...) w Ł. w żądanym przez ubezpieczonego zakresie, albowiem akta emerytalne J. K. zawierają zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7, gdzie wskazano, iż uzyskał on w tym czasie wynagrodzenie w wysokości: w 1975 roku -41.613 zł. w 1976 roku -37.548 zł., w 1977 roku -48.106 zł., w 1978 roku - 49.060 zł., w 1979 roku - 46.254 zł., w 1980 roku-48.282 zł., w 1981 roku - 93.672 zł., w 1982 roku - 99.045 zł., w 1983 roku - 118.012 zł., oraz w 1984 roku - 185.170 zł., w 1985 roku - 205.389 zł., w 1986 roku - 264.942 zł., w 1987 roku -304.433 zł., w 1988 roku – 615.033 zł., w 1989 roku- 2.745.719 zł., 1990 roku - 8.654.090 zł., oraz w 1991 roku - 5.553.750 zł. Zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu jest wiarygodnym dokumentem potwierdzającym wysokość uzyskiwanego przez pracownika wynagrodzenia, wszak wydając zaświadczenia o zarobkach pracowników, pracodawca stwierdza ich wysokość wyłącznie na podstawie dokumentacji płacowej lub dokumentacji zastępczej – zatem na tym etapie nie można udowodnić swoich zarobków zeznaniami świadków (por. M. Janiszewska-Wyszyńska, Osoby, s. 1).

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i (...) oddalił odwołania z mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., w pozostałej części, jako niezasadne.