Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Anna Guniewska

Protokolant: st. sekr. sądowy Magdalena Rykała-Płodzień

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2019 r. w Rzeszowie

sprawy z wniosku (...) Sp.z o.o. w R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o wysokość stopy procentowej

na skutek odwołania (...) Sp.z o.o. w R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 09/10/2018 r. nr (...)

I.  zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 09/10/2018r. nr (...) w ten sposób, że ustala, iż w roku składkowym obejmującym okres rozliczeniowy od 1.04.2018r. do 31.03.2019r. stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe, obowiązująca wnioskodawcę (...) Sp.z o.o. w R. wynosi 1,38%.

II.  Zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. na rzecz (...) Sp.z o.o. w R. kwotę: 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 1892/18

UZASADNIENIE WYROKU

z dnia 13 marca 2019 r.

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. stwierdził, że w roku składkowym obejmującym okres rozliczeniowy od 01.04.2018 r. do 31.03.2019 r. stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązująca wnioskodawcę (...) Sp z o.o. wynosi 1,47 % jej wymiaru.

Z powyższą decyzją nie zgodził się odwołujący i w dniu 05 listopada 2018 r. złożył odwołanie, wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji w całości poprzez stwierdzenie, że w roku składkowym obejmującym w/w okres stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe wynosi 1,38 % podstawy jej wymiaru. W uzasadnieniu podniósł, że sprawa dotycząca wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe była już przedmiotem rozpoznania przez Sąd Okręgowy w Rzeszowie. Sprawa dotyczyła okresu poprzedniego w stosunku do objętego decyzją. Wówczas Sąd zmienił zaskarżoną decyzję ZUS i ustalił stopę procentową na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,38% podstawy jej wymiaru. W dalszej kolejności odwołujący wskazał, że (...) Sp. z o.o. powstała wskutek przekształcenia z jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę kapitałową na podstawie przepisu art. 584 ² k.s.h. Wnioskodawca wszedł więc w wszelkie prawa i obowiązki jakie przysługiwały podmiotowi - (...) Zakład Pracy (...). Zgodnie natomiast z zasadami sukcesji uniwersalnej, w sytuacji gdy poza zmianą formy prawnej przedsiębiorstwa przekształcanego nie doszło do innych jakichkolwiek zmian mających wpływ na konieczność ponownego oszacowania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie wypadkowe, ZUS nie ma podstaw do zmiany dotychczasowej składki na ubezpieczenie wypadkowe.

W odpowiedzi na powyższe organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie od wnioskodawcy kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Uzasadniając swoje stanowisko ZUS odwołując się do treści art. 28 ust. 2, art. 29 ust. 1 oraz art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, wskazał sposób w jaki ustalono wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe przytaczając w tym zakresie dane dotyczące wnioskodawcy istotne dla ustalenia tej stawki - wysokość zatrudnienia oraz kod (...). Jednocześnie organ rentowy podniósł, że od nowego roku składkowego obowiązująca płatnika stopa procentowa ustalana jest na nowo.

Sąd ustalił:

Z dniem 01 września 2017 r. doszło do przekształcenia przedsiębiorcy (...) Zakład Pracy (...) w spółkę kapitałową (...) Sp. z o.o. Nowopowstała spółka przejęła wszystkich pracowników zatrudnionych w przekształcanym podmiocie, nie zmieniając ani miejsca, ani warunków pracy.

Dla (...) Zakład Pracy (...) organ rentowy na okres od dnia 01.04.2017 r. do 31.03.2018 r. ustalił wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na poziomie 1,38%. Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 21.12.2017 r. ustalono dla (...) Sp. z o.o. w okresie składkowym obejmującym okres rozliczeniowy od 01.04.2017 r. do 31.03.2018 r. stopę procentową składki na ubezpieczenie w wysokości 1,73%.

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 05.06.2018 r., sygn. akt IV U 205/18 zmieniono decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 21.12.2017 r. znak: (...), w ten sposób, że na okres od 01.04.2017 r. do 31.03.2018 r. ustalono stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,38%.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zalegające w aktach organu rentowego , przedłożone przez odwołującego się, zeznań świadka M. F.. Sąd obdarzył walorem wiarygodności powyżej wskazaną dokumentację, bowiem sporządzona została w formie pisemnej, przez powołane do tego organy a jej rzetelność i autentyczność nie była kwestionowana przez strony.

Sąd Okręgowy zważył co następuję:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

W przedmiotowej spór pomiędzy stronami dotyczył oceny prawnej, nie zaś ustaleń faktycznych. Z tych też względów Sąd Okręgowy wydając rozstrzygnięcie oparł się na okolicznościach przytoczonych przez wnioskodawcę w odwołaniu, które nie były kwestionowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Odwołujący nie wskazywał na błędny sposób wyliczenia stopy procentowej, ograniczając się jedynie do stwierdzenia, że powinien opłacać składki w wysokości przysługującej jego poprzednikowi prawnemu. Natomiast organ rentowy stanowisko swoje uzasadniał tym, że do ustalenia innej wysokości stopy procentowej doszło z uwagi na rozpoczęcie nowego roku składkowego, nie wskazując jednakże żadnej zmiany okoliczności mogących świadczyć o konieczności zmiany wysokości stopy procentowej.

` Z powyższym stanowiskiem organu rentowego nie sposób się zgodzić.

Zgodnie z art. 584 ¹ ksh Przedsiębiorca przekształcany staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu do rejestru (dzień przekształcenia). Spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego (art. 584 ² § 1 ksh). Przy czym na mocy art. art. 584 ² § 2 ksh Spółka przekształcona pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane przedsiębiorcy przed jego przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej.

Powyższe przepisy regulują sytuację następstwa prawnego w sytuacji przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną w spółkę prawa handlowego. W przypadku transformacji działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną w działalność, jaką po dniu przekształcenia prowadzić będzie jego jednoosobowa spółka kapitałowa, mówić należy o quasi -sukcesji uniwersalnej. W zakresie prawa pracy transformacja z art. 584 ¹ ksh jest specyficzna, gdyż o ile w razie przekształcenia spółki w inną spółkę nie stosuje się art. 23 ¹ k.p., bo nie ma tutaj przejścia zakładu pracy na nowego pracodawcę (ten sam, chociaż nie taki sam pracodawca), o tyle w przypadku omawianej tu transformacji właśnie stosuje się art. 23 ¹ k.p. Nie może wszak budzić wątpliwości, że zakład pracy przechodzi na nowego pracodawcę, którym nie jest już przedsiębiorca, ale inny podmiot (spółka przekształcona), którego przedsiębiorca jest już tylko właścicielem (właściciel pracodawcy nie jest natomiast pracodawcą). (zob. M. Rodzynkiewicz Kodeks spółek handlowych. Komentarz, wyd. VII).

Przechodząc natomiast do kwestii związanych z ustaleniem stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe zauważyć należy, iż zastosowanie znajdzie ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (dalej: ustawa wypadkowa). Ustawa ta przewiduje dwa sposoby ustalenia wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe płatników zatrudniających co najmniej 10 osób oraz podlegających wpisowi do rejestru REGON. Pierwszy z nich uregulowany został w art. 28 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 6 ustawy wypadkowej i zgodnie z nim ustala ją ZUS na podstawie przedłożonej przez płatnika informacji składanej corocznie za trzy kolejne lata kalendarzowe. Drugi natomiast w art. 33 ust. 1 w/w ustawy i wysokość tej stopy samodzielnie ustala płatnik.

W przedmiotowej sprawie, jak zostało wyżej zaznaczone, pomiędzy stronami nie było sporu co do tego, że (...) Sp. z o.o. powstał w wyniku przekształcenia (...) Zakład Pracy (...), które to przedsiębiorstwo zostało wniesione do nowopowstałej spółki w formie aportu. Zakres działalności w/w podmiotów jest identyczny i po przekształceniu jest w dalszym ciągu kontynuowany. Poza sporem pozostawało również, że powstała spółka (...) zatrudnia co najmniej 10 osób. Zatem nastąpiło przejście zakładu pracy na innego pracodawcę, w myśl art. 23 ¹ §1 kodeksu pracy. Stosownie do jego treści w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy.

W niniejszej sprawie kwestią sporną pomiędzy stronami pozostawało to czy podmiot wstępujący w całokształt sytuacji prawnej dotychczasowego płatnika może opłacać składki na ubezpieczenie wypadkowe na dotychczasowym poziomie (takim jak jego poprzednik prawny). Inaczej rzecz ujmując, istotną okolicznością w niniejszej sprawie było ustalenie, który z powyżej wskazanych trybów w zakresie ustalania wysokości składki na ubezpieczenia wypadkowe powinien mieć zastosowanie do (...) Sp. z o.o. Zatem, czy należy traktować go jako kontynuatora (...) Zakład Pracy (...), czy też jako nowego płatnika składek. Sytuacja taka nie została uregulowana w ustawie wypadkowej, zatem zasadne stało się sięgnięcie do ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Na zasadzie odesłania z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ustawodawca - w zakresie należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne - należy odpowiednio stosować przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa. Zgodnie z art. 93a § 4 tej ustawy Jednoosobowa spółka kapitałowa powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wstępuje w przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa przekształcanego przedsiębiorcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, z wyjątkiem tych praw, które nie mogą być kontynuowane na podstawie przepisów regulujących opodatkowanie spółek kapitałowych. Za ugruntowane należy uznać stanowisko judykatury, że osoba prawna powstała w wyniku połączenia przez przejęcie, przekształcenia, a także spadkobierca płatnika zachowują prawo do opłacania składek na ubezpieczenie wypadkowe według stopy procentowej obowiązującej osobę, która prowadziła zakład pracy przed przekształceniem jeżeli nie ustalono zmiany okoliczności, o których mowa w art. 28, art. 29 i art. 30 ustawy wypadkowej. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 18 kwietnia 2012 r., I UK 358/11, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 06 marca 2014 r., sygn. akt III AUa 905/13). W zakresie dotyczącym przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 maja 2010 r., sygn. akt I UK 8/10. Co prawda wyrok ten dotyczył przekształcenia w spółkę jawną, ale argumentacja przedstawiona w uzasadnieniu znajdzie również zastosowanie w przedmiotowej sprawie. Jak wskazał Sąd Najwyższy osobowa spółka jawna, do której wkład na pokrycie udziałów w postaci swojego przedsiębiorstwa wniosła osoba fizyczna, zachowuje prawo do opłacania składek na ubezpieczenie wypadkowe według stopy procentowej obowiązującej tę osobę fizyczną, jeżeli nie ustalono zmiany okoliczności, o których mowa w art. 28, art. 29 i art. 30 ustawy z dnia 30 października 2002 r.o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 ze zm.).

Z taką sytuacją mieliśmy do czynienia w przedmiotowej sprawie. (...) Zakład Pracy (...) przed przekształceniem miał ustaloną wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na poziomie 1,38% podstawy jej wymiaru, z tym, że dotyczyło to okresu od 01.04.2017 r. do 31.03.2018 r.. W wyniku przekształcenia dotychczasowi pracownicy A. P. stali się pracownikami spółki (...) sp. z o.o. na taki samych warunkach pracy i w tym samym miejscu. Ich stosunki pracy nie wygasły. Działalność gospodarcza była kontynuowana w dalszym ciągu kontynuowana. Skoro nowopowstała spółka wstępuje w sytuację prawną swojego następcy to wstąpienie to dotyczy nie tylko przejęcia obowiązków, ale również możliwości skorzystania z uprawnień przysługujących przekształcanemu podmiotowi, w tym przypadku opłacania składek w wysokości uprzednio ustalonej. Tak też się stało albowiem wyrokiem Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 05.06.2018 r., sygn. akt IV U 205/18 zmieniono decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 21.12.2017 r. znak: (...), w ten sposób, że na okres od 01.04.2017 r. do 31.03.2018 r. ustalono stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,38%. Zatem w roku składkowym, w którym nastąpiło przejęcie przekształcanego podmiotu, nowopowstała spółka korzystała z wysokości stopy procentowej ustalonej dla swojego poprzednika. Z upływem tego okresu organ rentowy uprawniony był do ponownego wyliczenia wysokości stopy procentowej obowiązującej w kolejnym roku składowym, a dotyczącym w niniejszej sprawie okresu od 01.04.2018 r. do 31.03.2019 r. Jednakże - z uwagi na przytoczone wyżej argumenty nowopowstałej spółki nie można traktować jako "nowego" płatnika składek albowiem wstąpił on w sytuację prawną przedsiębiorcy, którego przedsiębiorstwo wniesione zostało w formie aportu do tej spółki. Zmiana wysokości stopy procentowej uzasadniona powinna być zmianą okoliczności o których mowa w art. 28, art. 29 i art. 30 ustawy wypadkowej. Organ rentowy nie wykazał, iż w związku z przekształceniem organizacyjno-prawnym po stronie wnioskodawcy doszło do zwiększenia liczby osób ubezpieczonych ani że wnioskodawca został przeniesiony do innej grupy działalności lub że zmieniły się kategorie ryzyk wypadkowych, które wymagały by lub usprawiedliwiały podwyższenia dotychczasowej stopy procentowej składki z tytułu zwiększonego ryzyka wystąpienia zagrożeń wypadkowych . Przekształcenie stanowi kontynuację dotychczasowego przedsiębiorstwa w zmienionej formie organizacyjno-prawnej, a z mocy art. 31 ustawy systemowej i art. 93a ordynacji podatkowej, kontynuacja ta dotyczy również prawa i obowiązków dotyczących należności z tytułu składek w tym składek na ubezpieczenie wypadkowe.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy uznał, iż organ rentowy w sposób nieprawidłowy ustalił wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe. W konsekwencji prowadzić to musiało do zmiany zaskarżonej decyzji i ustalenia, że stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązująca wnioskodawcę (...) Sp z o.o. wynosi 1,38 %.

Mając na uwadze powyższe, na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 kpc Sąd Okręgowy zmienił zaskarżona decyzję. O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 kpc.