Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 stycznia 2019r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Stachurska

Protokolant: Marta Jachacy

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 stycznia 2019r. w Warszawie

sprawy K. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania K. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 11 maja 2015 roku, znak: (...)

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że do ponownego obliczenia renty z tytułu niezdolności do pracy K. J. od dnia 1 maja 2015r. przyjmuje wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynoszący 213,49%, obliczony przy uwzględnieniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne:

- za 2000 rok w kwocie 54.780 zł (pięćdziesiąt cztery tysiące siedemset osiemdziesiąt złotych);

- za 2001 rok w kwocie 59.400 zł (pięćdziesiąt dziewięć tysięcy czterysta złotych);

- za 2002 rok w kwocie 55.360 zł (pięćdziesiąt pięć tysięcy trzysta sześćdziesiąt złotych);

- za 2003 rok w kwocie 30.030,10 zł (trzydzieści tysięcy trzydzieści złotych dziesięć groszy);

- za 2004 rok w kwocie 47.572,76 zł (czterdzieści siedem tysięcy pięćset siedemdziesiąt dwa złote siedemdziesiąt sześć groszy);

- za 2005 rok w kwocie 48.584,93 zł (czterdzieści osiem tysięcy pięćset osiemdziesiąt cztery złote dziewięćdziesiąt trzy grosze);

- za 2006 rok w kwocie 72.121,51 zł (siedemdziesiąt dwa tysiące sto dwadzieścia jeden złotych pięćdziesiąt jeden groszy);

- za 2007 rok w kwocie 78.480 zł (siedemdziesiąt osiem tysięcy czterysta osiemdziesiąt złotych);

- za 2008 rok w kwocie 85.290 zł (osiemdziesiąt pięć tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt złotych);

- za 2009 rok w kwocie 95.790 zł (dziewięćdziesiąt pięć tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt groszy);

II.  oddala odwołanie w pozostałym zakresie;

III.  przyznaje radcy prawnemu A. G. ze Skarbu Państwa – kasy Sądu Okręgowego Warszawa – Praga kwotę 135 zł (sto trzydzieści pięć złotych) podwyższoną o kwotę podatku od towarów i usług, tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

UZASADNIENIE

W dniu 2 stycznia 2017r. K. J. złożył pismo z dnia 30 grudnia 2016r., w którym wniósł o wszczęcie postępowania przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, który źle policzył podstawę wymiaru renty i opisał decyzje, jakie wydał organ rentowy oraz błędy, które popełnił (pismo z dnia 30 grudnia 2016r., k. 2 – 4 a.s).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o odrzucenie odwołania K. J. na podstawie art. 477 ⁹ § 1 k.p.c. i art. 477 ¹⁰ § 1 k.p.c.

Uzasadniając swe stanowisko organ rentowy wskazał, że dopiero na skutek wydania decyzji otwarta zostaje droga sądowa. Tymczasem K. J. nie wystąpił nawet z wnioskiem o jakiekolwiek świadczenie. Decyzją z 10 września 2013r. Zakład przyznał ubezpieczonemu rentę z tytułu niezdolności do pracy, a potem w decyzji z dnia 11 maja 2015 roku przeliczył wysokość tego świadczenia z poprawnym wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru. Z kolei decyzją z dnia 9 grudnia 2015r. została przeliczona renta w części dotyczącej stażu. K. J. wniósł do Sądu odwołanie od decyzji z 27 października 2015r., ale postępowanie sądowe zostało umorzone postanowieniem z 13 lipca 2016r. (odpowiedź na odwołanie z dnia 31 stycznia 2017r., k. 5 a.s.).

Postanowieniem z dnia 4 kwietnia 2017r. Sąd Okręgowy Warszawa – Praga VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych odrzucił odwołanie (postanowienie z dnia 4 kwietnia 2017r., k. 52 – 54 a.s.). Sąd Apelacyjny w Warszawie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych – po rozpoznaniu zażalenia ubezpieczonego – postanowieniem z dnia 24 lipca 2017r. uchylił zaskarżone postanowienie, pozostawiając Sądowi Okręgowemu Warszawa – Praga rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego (postanowienie z dnia 24 lipca 2017r., k. 84 – 90 a.s.).

W toku postępowania pełnomocnik ustawiony dla ubezpieczonego z urzędu sprecyzował, że K. J. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 18 marca 2015r., znak: (...), przeliczającej wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy. Zaskarżonej decyzji zarzucił:

⚫

naruszenie prawa materialnego tj. art. 15 ust. 3 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez jego niezastosowanie i niedoliczenie do dochodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego od 1 grudnia 2002r. do 1 sierpnia 2003r. i wobec powyższego obniżenie stosunku podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za lata 2002 - 2003, co w konsekwencji doprowadziło do obniżenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru;

⚫

naruszenie art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, poprzez uznanie, iż w sprawie zaistniały nowe okoliczności uzasadniające obniżenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru z 203,46 % do 201,81% i w dodatku bez przedstawienia uzasadnienia;

⚫

naruszenie prawa procesowego, mające wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj. art. 7, art. 77 § 1 i art. 107 § 3 k.p.a., polegające na niewyczerpującym rozpatrzeniu materiału dowodowego wbrew obowiązkowi ciążącemu w tym zakresie na organie rentowym i w konsekwencji niezaliczenie do dochodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wynagrodzenia uzyskanego z (...), ul. (...), W., z tytułu umowy zlecenia zawartej na okres od 23 sierpnia do 29 września 2006r.

Uzasadniając wskazane zarzuty, pełnomocnik ubezpieczonego wskazał, że organ rentowy nieprawidłowo nie uwzględnił do ustalenia wysokości podstawy wymiaru renty kwoty zasiłków chorobowych. Nie zostały doliczone zasiłki chorobowe oraz świadczenie rehabilitacyjne wypłacane w okresie od 1 grudnia 2002r. do 1 sierpnia 2003r. Ponadto podniósł, że nie rozumie dlaczego wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty został obniżony z 203,46% do 201,81%. Zdaniem pełnomocnika ubezpieczonego, przy wyliczaniu tego świadczenia powinien zostać uwzględniony również okres świadczenia pracy na podstawie umowy zlecenia od 23 sierpnia 2006 roku do 29 września 2006 roku. Okres ten jednak nie został przez organ rentowy doliczony do dochodów stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za 2006 rok (pismo pełnomocnika ubezpieczonego z 23 sierpnia 2018 roku, k. 130 – 132 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania K. J. (protokół rozprawy z 21 stycznia 2019r., k. 176 a.s.).

Strony do zakończenia postępowania podtrzymywały swoje stanowiska. Pełnomocnik ubezpieczonego na rozprawie w dniu 26 listopada 2018r. oświadczyła jedynie, że stanowisku organu rentowego, które dotyczy nieuwzględnienia zasiłku chorobowego wypłaconego w grudniu 2006r., nie kwestionuje, ponieważ jest prawidłowe (protokół rozprawy z 26 listopada 2018r., k. 159 – 160 a.s).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

K. J., urodzony w dniu (...), był zatrudniony:

- od 1 września 1971r. do 30 września 1975r. w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w W. ( świadectwo pracy z 15 listopada 1975r., k. 4 tom I a.r.);

- od 9 października 1975r. do 6 grudnia 1975r. w Spółdzielni (...) w W. ( świadectwo pracy z 2 grudnia 1975r., k. 5 tom I a.r.);

- od 4 września 1978r. do 2 czerwca 1979r. w Hucie (...) ( świadectwo pracy z 20 sierpnia 1979r., k. 6 tom I a.r.);

- od 1 września 1979r. do 30 października 1979r. u A. K. prowadzącego działalność pod nazwą (...) A. K. w M. ( potwierdzenie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, k. 25 tom I a.r.);

- od 2 maja 1984r. do 28 lutego 1985r. w Gminnej Spółdzielni (...) w T. ( świadectwo pracy z 22 października 2003r., k. 50 tom I a.r.);

- od 9 czerwca 1987r. do 15 czerwca 1988r. w Zakładzie (...) prowadzonym przez S. F. ( świadectwo pracy z 31 maja 1988r., k. 14 tom I a.r.).

Od dnia 1 czerwca 1988r. do dnia 28 lutego 1994r. ubezpieczony prowadził działalność gospodarczą pod nazwą (...) Sanitarne ( informacja dot. podlegania ubezpieczeniom, k. 13 tom I a.r.). Był także zatrudniony w (...) od 4 grudnia 1989r. do 30 listopada 2006r., przy czym w okresie od 4 listopada 2002r. do 8 grudnia 2002r. pobierał wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacane ze środków pracodawcy, a od 9 grudnia 2002r. do 31 lipca 2003r. zasiłek chorobowy ( pismo z 29 września 2003r., k. 18 tom I a.r., poświadczenie z 26 sierpnia 2013r., k. 75 tom III a.r., poświadczenie z 21 czerwca 2013r., k. 29 tom III a.r.). Został on wypłacony w następujących kwotach:

⚫

w grudniu 2002r. – 2.467,90 zł;

⚫

w styczniu 2003r. - 3.326,30 zł;

⚫

w lutym 2003r. - 3.728,81 zł;

⚫

w marcu 2003r. - 4158,03 zł;

⚫

w kwietniu 2003r. - 4023,90 zł;

⚫

w maju 2003r. - 4.465,14 zł;

⚫

w czerwcu 2003r. - 4.341,60 zł;

⚫

w lipcu 2003r. – 4.486,32 zł ( stanowisko komórki merytorycznej ZUS z 10 października 2018r., k. 147 – 147v a.s.)

W okresie od 20 marca 2007r. do 30 czerwca 2007r. oraz od 1 marca 2008r. K. J. podlegał ubezpieczeniu z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej pod nazwą Kantor (...). Od 1 lipca 2007r. do 29 lutego 2008r. z tytułu dobrowolnego ubezpieczenia ( poświadczenie dla celów świadczeń emerytalno-rentowych z 31 lipca 2013r., k. 67 – 71 tom III a.r.)

W związku ze złożeniem wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy decyzją z 28 października 2003r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 sierpnia 2003r., tj. od zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego, do 29 lutego 2004r. ( decyzja ZUS z 28 października 2003r., znak: (...), k. 52 tom I a.r.)

Od 1 lutego 2006r. do 31 lipca 2006r. K. J. był zatrudniony w (...) A. S. (1). Od 27 marca 2006r. do 31 marca 2006r. oraz od 1 kwietnia 2006r. do 28 kwietnia 2006r. pobierał wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacane ze środków pracodawcy, a od 29 kwietnia 2006r. do 30 kwietnia 2006r., od 17 maja 2006 roku do 31 maja 2006 roku i od 1 maja 2006 roku do 8 maja 2006 roku zasiłek chorobowy ( poświadczenie dla celów świadczeń emerytalno-rentowych, k. 29 tom III a.r., świadectwo pracy, k. 19 tom III a.r.).

W okresie od 23 sierpnia 2006r. do 23 września 2006r. ubezpieczony miał zawartą umowę zlecenia z (...) A. S. (1) i w tym okresie był zgłoszony jedynie do ubezpieczenia zdrowotnego ( umowa zlecenia z 23 września 2006r., k. 13 – 14 a.s.). Od 1 lipca 2007r. do 29 lutego 2008r. był zatrudniony w (...) sp. j. (...) W okresie od 18 stycznia 2008r. do 31 stycznia 2008r. oraz od 1 lutego 2008r. do 14 lutego 2008r. pobierał wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacane przez pracodawcę ( świadectwo pracy z 29 lutego 2008r., k. 17 tom III a.r., poświadczenie dla celów świadczeń emerytalno-rentowych, k. 37 tom III a.r.).

W dniu 6 czerwca 2013r. K. J. złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy ( wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy, k. 1 – 3 tom III a.r.). Decyzją z 10 września 2013r., znak: (...), organ rentowy przyznał K. J. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 czerwca 2013r. roku, tj. od miesiąca, w którym zgłosił wniosek. Do ustalenia podstawy wymiary renty ZUS przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych od 2000 roku do 2009 roku i wskaźnik wysokości podstawy wymiaru (dalej: wwpw) wynoszący 203,46%. Do obliczenia wysokości renty Zakład Ubezpieczeń Społecznych uwzględnił okresy składkowe wynoszące 29 lat i 7 dni oraz nieskładkowe w wymiarze 5 lat, 3 miesięcy i 5 dni ( decyzja ZUS z 10 września 2013r., znak: (...), k. 97 – 99 tom III a.r.).

W decyzji z 27 października 2015r., nr (...)-D, organ rentowy stwierdził, że K. J. w okresie od 1 lutego 1990r. do 28 lutego 1994r. nie podlegał ubezpieczeniu społecznemu osób prowadzących działalność gospodarczą. Organ rentowy swoją decyzję uzasadnił tym, że od 1 stycznia 1990r. do 31 grudnia 1998r. K. J. był zatrudniony równolegle w Kantorze (...) ( decyzja ZUS z 27 października 2015r., nr (...)-D, k. 41 tom IV a.r.).

Ubezpieczony odwołał się od ww. decyzji inicjując postępowanie przed Sądem Okręgowym Warszawa-Praga w Warszawie, w sprawie o sygn. akt VII U 303/16. Ostatecznie, w związku z cofnięciem odwołania, postanowieniem z 13 lipca 2016r. Sąd umorzył postępowanie w tej sprawie ( postanowienie z 13 lipca 2016r., k. 66 akt VII U 303/16).

Decyzją z 11 maja 2015r., znak: (...), organ rentowy przeliczył rentę ubezpieczonego od 1 maja 2015r. Do ustalenia podstawy wymiaru renty ZUS przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 10 lat kalendarzowych, tj. od 2000 roku do 2009 roku i wyliczył wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynoszący 201,81%. Do ustalenia wysokości renty uwzględnił okresy składkowe wynoszące 29 lat, 8 miesięcy i 22 dni oraz nieskładkowe w wymiarze 5 lat, 3 miesięcy i 23 dni. Organ rentowy przeliczył rentę, ponieważ uznał, że w decyzji z 10 września 2013r. wskaźnik został nieprawidłowo ustalony. Stwierdził, że w 2006r. w kwocie dochodu 72.598,20 zł niezasadnie przyjęto kwotę zasiłków chorobowych wypłaconych za okres od 1 grudnia 2006r. do 31 grudnia 2006r., tj. po ustaniu zatrudnienia. Jako zarobki-dochód stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za rok 2002 organ rentowy przyjął kwotę 54.450,00 zł, za rok 2003 – 1.500 zł a za rok 2006 – 70.580,17 zł ( decyzja ZUS z 11 maja 2015r., znak: (...), k. 205 a.r.)

Ubezpieczony w dniu 10 czerwca 2015r. złożył do organu rentowego pismo, w którym wniósł o ponowne przeliczenie jego zarobków, które w decyzji z dnia 11 maja 2015r. zostały zaniżone ( pismo z 10 czerwca 2016r., k. 1 - 3 akt ZUS). Organ rentowy w piśmie z dnia 19 czerwca 2015r. poinformował o przesunięciu terminu wydania decyzji z powodu prowadzenia postępowania wyjaśniającego (pismo z dnia 19 czerwca 2015r., k. 4 akt ZUS), a ostatecznie w piśmie z dnia 25 listopada 2016r. poinformował K. J. – w odpowiedzi na jego pismo z 10 czerwca 2015r. – że wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy została ustalona prawidłowo (pismo ZUS z 25 listopada 2016r., k. 51 akt ZUS). W dniu 5 stycznia 2017r. ubezpieczony skierował pismo do Sądu inicjując postępowanie w rozpatrywanej sprawie (odwołanie z dnia 30 grudnia 2015r., k. 2 – 4 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie powołanych dokumentów, których wiarygodność nie budziła wątpliwości żadnej ze stron procesu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie K. J. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 11 maja 2015r., znak: (...), podlegało uwzględnieniu w części.

W pierwszej kolejności, z uwagi na sformułowany w odpowiedzi na odwołanie wniosek o odrzucenie odwołania i wytyczne Sądu Apelacyjnego w Warszawie zawarte w uzasadnieniu postanowienia z dnia 24 lipca 2017r., wskazać należy, że odwołanie nie mogło podlegać odrzuceniu. Po wydaniu decyzji z dnia 11 maja 2015r. ubezpieczony mieszcząc się w terminie przewidzianym do złożenia odwołania, skierował do organu rentowego pismo z dnia 10 czerwca 2015r., w którym nawiązując do ww. decyzji, zakwestionował dochody przyjęte przez ZUS do wyliczenia świadczenia, jakie pobierał. Wskazał na fakt ich zaniżenia. Wprawdzie wskazanego pisma nie zaadresował do Sądu ani nie nazwał odwołaniem, ta okoliczność pozostaje jednak bez znaczenia. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 stycznia 2013r. (III UK 26/12) „pogląd, że odwołanie musi być adresowane do sądu lub zawierać stwierdzenie, aby w razie "nieuwzględnienia żądania zostało ono przekazane do rozpoznania sądowi", jest nietrafny. Według art. 477 ⁹ § 1 i § 2 zdanie pierwsze k.p.c., odwołania od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji, a organ rentowy przekazuje niezwłocznie odwołanie wraz z aktami sprawy do sądu z zachowaniem przepisów odrębnych. Jeżeli więc odwołanie spełnia wymagania art. 477 ¹⁰ § 1 k.p.c. oraz zostało złożone w sposób i w terminie określonym w art. 477 ⁹ § 1 k.p.c., to organ rentowy przekazuje je niezwłocznie właściwemu sądowi. Jedynie, gdy organ rentowy uznaje odwołanie w całości za słuszne, to może zmienić lub uchylić zaskarżoną decyzję i w tym wypadku odwołaniu nie nadaje się dalszego biegu (art. 477 ⁹ § 2 zdanie drugiej i trzecie)”. Z powyższego wynika więc, że czynność podjęta przez ubezpieczonego na piśmie lub do protokołu w terminie do złożenia odwołania, z której wynika, że nie zgadza się z decyzją organu rentowego, należy zakwalifikować jako odwołanie od decyzji (art. 477 ⁹ § 1 k.p.c.). W rozpatrywanej sprawie taka sytuacja miała miejsce. We wspomnianym piśmie z dnia 10 czerwca 2015r. K. J. nawiązał do decyzji z 11 maja 2015r. i wyraził dezaprobatę dla obniżenia jego dochodów, które były podstawą wyliczenia renty. Wobec tego to pismo stanowiło odwołanie od ww. decyzji, któremu organ rentowy nie nadał biegu poprzez przekazanie do Sądu, tylko prowadził postępowanie wyjaśniające, po zakończeniu którego pismem z dnia 25 listopada 2016r. powiadomił ubezpieczonego, że świadczenie rentowe zostało wyliczone prawidłowo. Nie uwzględnił więc odwołania we własnym zakresie ani nie przekazał sprawy Sądowi, mimo że ubezpieczony o to wnioskował, na co zwrócił uwagę Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu wydanego postanowienia. Ubezpieczony więc ponownie złożył pismo, które tym razem zaadresował do Sądu Okręgowego. To, że pismo to zostało złożone dopiero 2 stycznia 2017r. nie oznacza, że odwołanie od decyzji z 11 maja 2015r. należy potraktować jako złożone z przekroczeniem terminu. Poza tym w piśmie tym K. J., choć nie wyartykułował tego wprost, opisał te elementy postępowania ZUS, z którymi się nie zgadza, a które wyraźnie odnoszą się do kwestii obniżenia wwpw renty, o czym organ rentowy zdecydował w decyzji wydanej 11 maja 2015r. Wobec tego, ani z uwagi na brak oznaczenia decyzji, od której zostało złożone odwołanie, ani ze względu na przekroczenie terminu do złożenia odwołania, Sąd nie znalazł podstaw do jego odrzucenia.

Przystępując do rozpoznania odwołania Sąd miał na uwadze, że istota sporu dotyczyła wysokości renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy przyznanej K. J.. Ubezpieczony zakwestionował decyzję z dnia 11 maja 2015r. podnosząc, że organ rentowy z niezrozumiałych powodów przeliczył wysokość świadczenia, obniżając wskaźnik wysokości podstawy wymiaru. Z kolei organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie oraz w toku postępowania wyraził stanowisko, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru uległ obniżeniu, ponieważ w decyzji z 10 września 2013r. ustalającej wysokość świadczenia nieprawidłowo uwzględniono kwoty wypłaconych zasiłków chorobowych w roku 2006. Ubezpieczony ostatecznie wskazał, że przy ustalaniu wysokości renty organ rentowy powinien był uwzględnić kwoty zasiłków chorobowych wypłaconych w latach 2002 i 2003 oraz kwotę wynagrodzenia uzyskaną z tytułu umowy zlecenia zawartej z (...) na okres od 23 sierpnia 2006r. do 23 września 2006r.

Rozstrzygając zaistniały między stronami spór Sąd odwołał się do brzmienia art. 15 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2018r. poz. 1270), zwanej dalej ustawą emerytalną. Wskazany przepis stanowi w ust. 1, że podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176. Zgodnie z art. 15 ust. 3, do podstawy wymiaru emerytury lub renty, o której mowa w ust. 1 i 2, dolicza się kwoty przysługujących ubezpieczonemu w danym roku kalendarzowym wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy oraz kwoty zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku wyrównawczego, świadczenia wyrównawczego lub dodatku wyrównawczego, a także wartość rekompensaty pieniężnej ustaloną zgodnie z pkt 3 załącznika do ustawy z dnia 6 marca 1997r. o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent. Do podstawy wymiaru wlicza się również kwoty zasiłków dla bezrobotnych, zasiłków szkoleniowych lub stypendiów wypłaconych z Funduszu Pracy za okres udokumentowanej niezdolności do pracy, z zastrzeżeniem ust. 3a. Ustęp 3a przewiduje natomiast, że przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury lub renty uwzględnia się kwoty wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy, oraz kwoty zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, przysługujących ubezpieczonemu w roku kalendarzowym przypadającym po 2004r., z tym że łączna kwota podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wynagrodzeń i zasiłków nie może przekroczyć maksymalnej kwoty rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy emerytalnej, w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1)  oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3,
w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych;

2)  oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach,
z zaokrągleniem do setnych części procentu;

3)  oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty, oraz

4)  mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19 ustawy.

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250% (art. 15 ust. 5 ww. ustawy). Na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki
na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu (art. 15 ust. 6 ww. ustawy).

Mając na uwadze cytowane wyżej przepisy oraz po dokonaniu analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd Okręgowy ocenił, że stanowisko ubezpieczonego jest zasadne w zakresie, w jakim doszło do zmiany zaskarżonej decyzji. Ubezpieczony wskazywał na naruszenie art. 15 ust. 3 ustawy emerytalnej i nieuwzględnienie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego wypłaconego od 1 grudnia 2002r. do 1 sierpnia 2003r. Organ rentowy faktycznie wypłacił K. J. zasiłek chorobowy, ale za okres od 9 grudnia 2002r. (wcześniej wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacał ubezpieczonemu pracodawca) do 31 lipca 2003r. W tym okresie nie było natomiast wypłacane świadczenie rehabilitacyjne. Kwoty wypłaconych zasiłków chorobowych wyniosły: w grudniu 2002r. – 2.467,90 zł; w styczniu 2003r. - 3.326,30 zł; w lutym 2003r. - 3.728,81 zł; w marcu 2003r. - 4158,03 zł; w kwietniu 2003r. - 4023,90 zł; w maju 2003r. - 4.465,14 zł; w czerwcu 2003r. - 4.341,60 zł i w lipcu 2003r. – 4.486,32 zł. Powinny być one przyjęte do wyliczenia podstawy wymiaru renty, ponieważ nie były świadczeniami wypłaconymi za okres po ustaniu zatrudnienia. Gdyby tak było, to jak wskazał organ rentowy i jak przyjmuje orzecznictwo (m.in. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 sierpnia 2009 r., III UZP 1/09, OSNPUSiSP 2010, nr 5-6, poz. 74) nie podlegałyby wliczeniu do podstawy wymiaru renty. W przypadku ubezpieczonego sytuacja była jednak inna, czego ostatecznie – po złożeniu w toku postępowania świadectwa pracy z dnia 1 grudnia 2006r. – organ rentowy wydaje się, że nie negował. Dokument ten potwierdził, że K. J. od 4 grudnia 1989r. do 30 listopada 2006r. był zatrudniony w Kantorze (...). Wcześniej nie dysponując takim dokumentem organ rentowy przyjmował, że zasiłki zostały wypłacone po ustaniu zatrudnienia. Zdaniem Sądu, organ rentowy po pierwsze, nie miał podstaw do nieuwzględnienia ww. kwot zasiłku chorobowego, wypłaconych K. J. za okres od 9 grudnia 2002r. do 31 lipca 2003r. z uwagi na brzmienie art. 15 ust. 3 ustawy emerytalnej oraz fakt, że K. J. pobierał to świadczenie w okresie, kiedy trwał wciąż jego stosunek pracy w Kantorze (...). Po drugie, stanowisko organu rentowego o konieczności przedstawienia świadectwa pracy i braku podstaw – bez tego dokumentu – do ustalenia, że zasiłek chorobowy był wypłacany w czasie trwania okresu ubezpieczenia, nie jest prawidłowe. Ubezpieczony składając wniosek o rentę w dniu 30 lipca 2003r. przedstawił zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 25 lipca 2003r., wystawione przez tego pracodawcę (k. 7 tom I a.r.), w którym pracodawca potwierdził, że K. J. od 4 grudnia 1989r. do nadal jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Ponadto organ rentowy w toku prowadzonego postępowania, w związku z ww. wnioskiem uzyskał wewnętrzne potwierdzenie z września 2003r., z którego wynika, że K. J. podlega ubezpieczeniu z tytułu zatrudnienia w Kantorze (...) od 1 kwietnia 1992r. do nadal (k. 40 tom I a.r.). To zaś oznacza, że uwzględniając wskazane dokumenty, Zakład Ubezpieczeń Społecznych miał podstawy, już w roku 2013, a także w roku 2015, kiedy była wydawana zaskarżona decyzja, by ustalić, że zasiłek chorobowy wypłacony za sporny okres był świadczeniem realizowanym, kiedy istniał tytuł ubezpieczenia K. J.. Nie był więc świadczeniem wypłacanym po ustaniu zatrudnienia. Do przyjęcia takiej konstatacji nie było konieczne i wymagane złożenie przez ubezpieczonego świadectwa pracy.

Uznając zatem, że organ rentowy miał obowiązek uwzględnienia przy wyliczaniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru zasiłków chorobowych wypłaconych w latach 2002 i 2003, Sąd dokonał korekty wyliczeń ZUS w zakresie wysokości dochodu stanowiącego podstawę wymiaru składek za lata 2002 i 2003. W związku z tym, przy uwzględnieniu stanowiska komórki merytorycznej ZUS z 19 grudnia 2018r. ( k. 164 a.s.), którego ubezpieczony nie kwestionował, Sąd w punkcie 1 wyroku przyjął na nowo ustalony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, wynoszący 213,49%, obliczony zgodnie z danymi z tabeli.

W ocenie Sądu przeliczenie renty z tytułu niezdolności do pracy, przy uwzględnieniu wwpw obliczonego w ww. sposób powinno nastąpić od daty 1 maja 2015r., ponieważ ZUS już w dacie wydawania zaskarżonej decyzji dysponował omówionymi wcześniej dokumentami, na podstawie których miał możliwość prawidłowo przeliczyć świadczenie rentowe.

Konkludując, Sąd Okręgowy uznał odwołanie K. J. w wyżej opisanym zakresie za zasadne, co skutkowało zmianą zaskarżonej decyzji, o czym zostało orzeczone w pkt 1 sentencji wyroku, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.

Odnosząc się do żądania ubezpieczonego uwzględnienia przy wyliczaniu wysokości renty wynagrodzenia uzyskanego z tytułu umowy zlecenia realizowanej od 23 sierpnia 2006r. do 23 września 2006r., należało ocenić je jako niezasadne. Przeprowadzone postępowanie wykazało, że K. J. wykonywał umowę zlecenia na rzecz (...) i w związku z tym faktem został zgłoszony przez płatnika składek do ubezpieczenia zdrowotnego (z tego tytułu płatnik składek rozliczył za ww. ubezpieczonego składkę na ubezpieczenie zdrowotne za ten okres), bez jednoczesnego zgłoszenia go do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. W tym samym okresie był zatrudniony w Kantorze (...) na podstawie umowy o pracę i z tego tytułu były odprowadzane składki. W takiej sytuacji następował zbieg tytułów ubezpieczenia. O tym, jak taki zbieg rozstrzygnąć stanowi art. 9 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2017r., poz. 1778 ze zm.), zwanej dalej ustawą systemową, który w okresie, kiedy była zawarta ww. umowa zlecenia, w ust. 1 przewidywał, że osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3, 10, 18a, 20 i 21, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego albo wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie. Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1a. Art. 9 ust. 1a ustawy stanowił z kolei, że ubezpieczeni wymienieni w ust. 1, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego lub wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5a, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1b i art. 16 ust. 10a.

W przypadku ubezpieczonego podstawa wymiaru składek z tytułu zatrudnienia w Kantorze (...) była wyższa niż wynagrodzenie minimalne, wobec czego K. J. podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym tylko jako pracownik w Kantorze (...). Co prawda w informacji o składkach na ubezpieczenie emerytalne za 2006r., którą ZUS skierował do K. J., zostały wyszczególnione składki uiszczone w lutym, marcu, maju, czerwcu i lipcu 2006r. przez (...) (k. 10 a.s.), wynikało to jednak z tego, że K. J. był pracownikiem u tego pracodawcy. A. S. prowadzący (...) był pracodawcą ubezpieczonego od 1 lutego 2006r. do 31 lipca 2006r. i z tego tytułu uiścił składki wyszczególnione w ww. informacji. Z tytułu umowy zlecenia zawartej z K. J. nie zgłaszał go natomiast do ubezpieczeń społecznych z powodów, o których była mowa i składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe od umowy zlecenia nie zostały uiszczone. W związku z tym kwoty, która widnieje w umowie zlecenia z dnia 23 sierpnia 2006r. (k. 13 – 14 a.s.) nie można było doliczyć do podstawy wymiaru renty. W tym więc zakresie odwołanie jako bezzasadne podlegało oddaleniu na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 k.p.c., o czym Sąd orzekł w pkt 2 wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej ubezpieczonemu z urzędu zostało wydane na podstawie § 15 ust. 2 w zw. z § 4 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2019r., poz. 68).

ZARZĄDZENIE

(...)

a)  (...)

b)  (...)