Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 sierpnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 sierpnia 2019 r. w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy H. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania H. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 5 czerwca 2019 r. nr (...)

oddala odwołanie.

(-) Sędzia SO Grażyna Łazowska

Sygn. akt VIII U 1421/19

UZASADNIENIE

Decyzją z 5 czerwca 2019r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. odmówił ubezpieczonemu H. S. na podstawie art.114 ustawy
z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ponownego rozpatrzenia wniosku o przeliczenie emerytury, ponieważ nie zachodzą nowe okoliczności mające wpływ na zmianę wydanych uprzednio prawomocnych decyzji.

Organ rentowy wskazał, że decyzją z 29 kwietnia 2016r. przeliczył wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury ubezpieczonego z najkorzystniejszych 20 lat, to jest z lat 1964, 1974-1975, 1978 – 1985, 1987 – 1988, 1991, 1993, 1995 – 1999 i wyniósł 94,50%. Organ rentowy dodał również, że z lat przepracowanych w państwowych zakładach
( 1959 – 1986 ) ubezpieczony przełożył wyłącznie zarobki za lata 1960, 1963, 1964, 1974-1975, 1978 - 1986 i z uwagi na brak udokumentowania zarobków za pozostałe okresy zostało przyjęte wynagrodzenie minimalne.

Ubezpieczony w odwołaniu od decyzji domagał się przeliczenia wskaźnika wysokości emerytury przy uwzględnieniu 20 najkorzystniejszych lat, którymi są lata pracy
w państwowych zakładach pracy 1958 – 1986. Ubezpieczony wskazał, że nie zachowały się dokumenty dotyczące warunków zatrudnienia i stąd ubezpieczony domaga się ustalenia wynagrodzeń w oparciu o zarobki jego współpracownika J. C. jako pracownika porównawczego, który był zatrudniony na identycznym stanowisku co odwołujący,
w analogicznym wymiarze czasu i z analogicznym wynagrodzeniem, a także dopuszczenie dowodu z jego akt emerytalnych.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zajęte w skarżonej decyzji. Organ rentowy wskazał, że nie może stosować przy wyliczaniu świadczenia zarobków J. C., ponieważ w spornych okresach ubezpieczony nie pracował na budowie eksportowej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Decyzją z 21 listopada 2001r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo
do emerytury od 22 października 2001r.

Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury organ rentowy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, to jest
z lat 1974, 1975, 1978 -1985, 1987 – 1988, 1991, 1993, 1995- 2000. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 91,57%.

W dniu 22 kwietnia 2016r. ubezpieczony złożył wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia załączając do niego kserokopię legitymacji ubezpieczeniowej
z wpisami zarobków z lat1960, 1963, 1964.

W aktach ZUS znajdowały się już w tym czasie zarobki z lat 1974, 1975, 1978, 1979, 1980 - 1986 ( zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z 19 kwietnia 2000r., k.11 i 12 akt ZUS ) oraz podstawy wymiaru składek z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej
za lata 1986 – 2001.

W rozpoznaniu ww. wniosku organ rentowy decyzją z 29 kwietnia 2016r.
na podstawie art.111 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przeliczył od 1 kwietnia 2016r. emeryturę ubezpieczonego
z zastosowaniem wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 94,50% wyliczonego
z 20 najkorzystniejszych lat z całego okresu ubezpieczenia, to jest z lat 1964, 1974, 1975, 1978 – 1985, 1987 -1988, 1991, 1993, 1995, 1996 -1999.

W dniu 21 maja 2019r. ubezpieczony złożył wniosek o przeliczenie emerytury
z uwzględnieniem zarobków z lat pracy w przedsiębiorstwach państwowych 1958 – 1985 nie przedkładając żadnych nowych dowodów.

W rozpoznaniu tego wniosku organ rentowy wydał decyzję skarżoną.

W latach spornych ubezpieczony był zatrudniony:

- od 4 września 1958r. do 29 lutego 1960r. w Zakładach (...)
w G.,

- od 2 marca 1960r. do 14 maja 1960r. w Przedsiębiorstwie Państwowej (...) w G.,

- od 16 maja 1960r. do 15 listopada 1960r. w (...) Zakładach (...) w T.,

- od 26 listopada 1960r. do 13 listopada 1965r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) w B. – Magazyn (...)
w T.,

- od 16 listopada 1965r. do 10 lipca 1986r. w Kopalni (...) w K..

Powyższe Sąd ustalił w oparciu o dokumentację akt organu rentowego jako okoliczności jednoznacznie wynikające z tych dowodów.

Sąd oddalił dalsze wnioski dowodowe ubezpieczonego, w tym o dopuszczenie dowodu z jego zeznań, zeznań świadków jako nieprzydatne w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego H. S. nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 114 ust. 1 pkt 1 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tj. Dz.U. z 2018r., poz.1270 ze zm. ) w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy na wniosek osoby zainteresowanej lub
z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli: po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ
na prawo do świadczeń lub ich wysokość.

Z przepisu tego wynika jednoznacznie, iż warunkiem ponownego ustalenia prawa
do świadczeń czy ich wysokości jest uzyskanie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności, które istniały przed wydaniem decyzji, a nie były znane organowi w chwili orzekania i mają wpływ na prawo do tych świadczeń lub ich wysokość (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5 sierpnia 1999 r., II UKN 231/99 - OSNAPiUS 2000 nr 19 poz. 734, uchwała Sądu Najwyższego z 5 czerwca 2003 r. III UZP 5/03 - OSNAPiUS rok 2003, Nr 18, poz. 442).

Istnieje więc możliwość dokonania ponownych ustaleń warunkujących prawo lub wysokość przyznanego wcześniej świadczenia, jednak dopiero po spełnieniu przesłanek określonych w art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej. Organ rentowy nie ma podstaw
do ponownego ustalenia wysokości emerytury, jeśli zainteresowany nie przedstawi dokumentów lub okoliczności zmieniających jego sytuację ( por. wyrok Sądu Najwyższego
z 15 maja 2014 r. III UK 150/13, LEX nr 1458793).

Składając wniosek o przeliczenie emerytury ubezpieczony nie przedłożył żadnych nowych dowodów, które miałyby wpływ na wyliczenie świadczenia. Stąd organ rentowy nie miał podstaw do merytorycznego rozpoznania sprawy, a jedynie powinien był odmówić przeliczenia świadczenia w oparciu o art.114 ust.1 pkt 1 ustawy emerytalnej, wobec braku spełnienia wymogów formalnych, o czym postanowił w decyzji skarżonej.

Domaganie się przez ubezpieczonego ustalenia zarobków z lat zatrudnienia
w zakładach państwowych na podstawie wynagrodzeń świadka J. C., gdy dowód w tym zakresie ubezpieczony zgłosił zresztą już po wydaniu decyzji skarżonej, nie ma uzasadnionej podstawy.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011r.
w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011r. nr 237, poz. 1412) w § 21 pkt 1 przewiduje, iż środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Powyższy przepis zakłada istnienie optymalnych warunków, tj. wymaga,
by zachowała się dokumentacja płacowa pracodawcy. Natomiast w sytuacji,
gdy nie zachowała się stosowna dokumentacja płacowa, wysokość zarobków może
być ustalona na podstawie dokumentacji zastępczej z akt osobowych pracownika ( np. umów o pracę, angaży, wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej oraz innych pism dotyczących zatrudnienia, które zawierają informacje o wynagrodzeniu).

W toku postępowania sądowego kwestia pobieranego wynagrodzenia musi być udowodniona w sposób bezwzględny, a tylko dokumentacja dotycząca konkretnego pracownika stanowi precyzyjny dowód w zakresie wysokości wynagrodzenia w postępowaniu sądowym, a nie np. zeznania świadków, czy też ich wynagrodzenia, twierdzenia ubezpieczonego, a to w sytuacji gdy stosunek pracy ma charakter indywidualny, określone warunki zatrudnienia mają charakter niepowtarzalny, ponieważ zostały ustalone między pracodawcą i konkretnym pracownikiem ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 lipca 2007r.
I UK 36/07, Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 4 czerwca 2014r. III AUa 1136/13 ). Tymczasem ubezpieczony, jak sam przyznał, żadnej chociażby szczątkowej dokumentacji dotyczącej swoich wynagrodzeń z lat spornych nie posiada. Natomiast uwzględnienie wynagrodzenia pracownika porównawczego dopuszczalne jest tylko w przypadku pracowników zatrudnionych za granicą, zgodnie z art.22 pkt 2 ustawy emerytalnej, a jak słusznie zauważył organ rentowy, ubezpieczony za granicą nie pracował.

W konsekwencji powyższego Sąd z mocy art.477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie ubezpieczonego jako bezzasadne.

Sąd wydał wyrok na posiedzeniu niejawnym zgodnie z art.148 ¹ k.p.c. uznając,
że wobec zgromadzonego materiału dowodowego zawartego w aktach organu rentowego oraz treści odwołania ubezpieczonego, rozpoznanie sprawy na rozprawie nie było konieczne, tym bardziej, że profesjonalny pełnomocnik ubezpieczonego, który sporządzał odwołanie
od decyzji skarżonej nie zawarł w nim wniosku o przeprowadzenie rozprawy.

Zgodnie z art. 148 ¹ k.p.c. Sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym,
gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych
i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty
albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna - mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych - że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne ( §1 ).

W przypadkach, o których mowa w § 1, sąd wydaje postanowienia dowodowe
na posiedzeniu niejawnym ( §2 ).

Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne, jeżeli strona
w pierwszym piśmie procesowym złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy, chyba
że pozwany uznał powództwo ( §3 ).

(-) Sędzia Grażyna Łazowska