Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Odwołująca się spółka (...) spółka z o.o. w B. wniosła odwołania od decyzji (...) Oddział w B. z dnia 15 października 2019r., którymi ( poprzez dodanie przychodów uzyskiwanych z tytułu umów zlecenia zawartych ze spółką (...) do przychodów z tytułu zatrudnienia uzyskiwanych z tytułu zatrudnienia w spółce (...) ) ustalono nową podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne K. A., R. P., M. P. (1), B. B. (1), K. K., K. G., D. J., T. T., K. W., T. D., Ł. Ś., Ł. S. i R. S. (1).

Odwołująca zarzuciła pozwanemu:

a/ naruszenie art. 83 ust. 1 pkt 3 oraz art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z art. 79 ust. 1 i 2, art. 85 ust. 4 ustawy o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz art. 23 ( 1 ) k.p. poprzez wydanie decyzji i wadliwe ustalenie, że osoby objęte decyzjami wykonywały tożsame czynności w ramach umów zlecenia zawartych z odrębnym podmiotem jak te wykonywane w ramach umowy o prcę, co powoduje , ze płatnik (...) nie powinien być kwalifikowany jako płątnik składek w sprawie w konsekwencji wadliwy sposób dokonania ustaleń stanu faktyczneg związanego z zawartymi umowami, w tym wadliwą ocenę dowodów w spawie

b/ błąd w ustaleniach stanu faktycznego w sprawie oraz nieprzeprowadzenie pełnego postępowania dowodowego w sprawie i uznanie, że zawarte umowy zlecenia nie maja charakteru wykonywania czynności na rzecz zleceniodawcy S.a osoby będące jednocześnie pracownikami (...) spółka z o.o. wykonywały faktyczne czynności na rzecz tej spółki.

Spółka wniosła o zmianę zaskarżonych decyzji i ustalenie, że ubezpieczeni nie podlegają u płatnika ubezpieczeniu w zakresie podstaw określonych w decyzjach. W uzasadnieniu podnosiła między innymi , iż organ rentowy przeniósł ustalenia poczynione na gruncie stanu faktycznego dotyczącego konkretnych przesłuchiwanych osób na wszystkich innych pracowników , co wypaczyło sens całego postępowania dowodowego. Pozwany naruszył również przepisy dotyczące prowadzenia czynności kontrolnych w obecności strony w zakresie zawiadomienia strony o przeprowadzonych czynnościach - art. 80 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej , art. 89 ust. 4 ustawy systemowej oraz w zakresie zawiadomienia strony art. 89 ust. 5 ustawy systemowej.

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie oraz zasądzenie od odwołującej się na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, iż przesłuchani świadkowie nie mieli wiedzy, kto był faktycznie ich zleceniodawcą i dla kogo wykonują umowę zlecenia. Praca wykonywana w ramach umowy o pracę i umowy zlecenia niczym się nie różniła. Ubezpieczeni wykonywali te same czynności, w tym samym miejscu , pod tym samym kierownictwem . Umowy zlecenia były formą nadgodzin, a taka forma zatrudnienia była z góry ustalona przez pracodawcę. W ocenie organu rentowego zawarcie umów zlecenia przez (...) spółka z o.o. jako zleceniodawcę z pracownikami należy zatem traktować jako wykonywanie pracy na rzecz własnego pracodawcy, zgodnie z art. 8 ust. 2 a ustawy systemowej. To spółka (...) będąc pracodawcą poszczególnych osób winna zadeklarować składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od przychodu uzyskiwanego przez swojego pracownika z tytułu umów , wypłacanego przez S. Zawieranie umów outsourcingowych przez wszystkie podmioty ( związane z R. S. (2) ) umożliwiło zatrudnianie miedzy sobą pracowników na umowę o pracę i umowę zlecenia. W ten sposób stworzono zbieg tytułów ubezpieczeń , gdzie w jednej ze spółek dokonywano zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy o pracę , a w drugiej dokonywano do zgłoszenia zdrowotnego. Taki sposób zatrudniania odbywał się w obie strony.

Spółka (...) nie przystąpiła do sprawy w charakterze zainteresowanego podzielając.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje :

Spółka (...) spółka z o.o. w B. oraz spółka (...) spółka z o.o. w B. pozostają powiązane osobowo ( poprzez R. S. (2) ). Obie spółki zajmują się przetwórstwem i sprzedażą wyrobów mięsnych. Działają w ścisłym powiązaniu ze firmami (...) ( podmiot będący właścicielem floty samochodowej służącej do transportu mięsa ) , D. ( zajmujący się rozbiorem mięsa ) oraz (...) handlową (...) ( prowadzącą sprzedaż detaliczną mięsa ). W obu spółkach będących stronami procesu funkcjonował mechanizm krzyżowego zawierania przez jedną z nich umów zlecenia z pracownikami drugiej z nich. W spornym okresie ( lata 2015 – 2017 ) spora liczba pracowników spółki (...) ( pracownicy produkcyjni , magazynierzy oraz pracownicy biurowi ) podpisała umowy zlecenia ze spółką (...). Z kolei większość pracowników M. ( co do zasady kierowców ) zawierała umowy zlecenia ze spółką (...). Nie było faktycznego podziału na prace wykonywane w ramach stosunku pracy na rzecz jednej ze spółek oraz prace wykonywane w ramach umowy zlecenia na rzecz drugiej z nich. Pracownicy związani umowami o pracę z jedną ze spółek pomimo zawarcia umów zlecenia z odrębnym podmiotem ( drugą ze spółek ) cały czas wykonywali te same prace. Większość z nich traktowała umowy zlecenia i wypłacane z tego tytułu wynagrodzenie jako sposób rozliczenia przez zatrudniającego ich pracodawcę godzin nadliczbowych i premię. O takim charakterze umów zlecenia i wypłacanego z ich tytułu wynagrodzenia ( jako ekwiwalentu wynagrodzenia za godziny nadliczbowe i premii ) pracownicy byli niejednokrotnie informowani przez swoich przełożonych.

/ dowód : protokół przesłuchania M. Z. i P. N. -zapis protokołu rozprawy k.143, zeznania świadka H. M., M. P. (2), M. L. (1), B. B. (2) - zapis protokołu rozprawy k.143, protokoły przesłuchania pracowników i jednocześnie zleceniobiorców w toku postępowania kontrolnego przez organem rentowym – dołączone do akt, umowy o pracę koperta k.2016, umowy zlecenia w kopercie dołączonej do akt /

Ubezpieczony B. B. (1) pracował w spółce (...) na podstawie umowy o pracę na stanowisku kierowcy w okresie od 1 sierpnia do 31 października 2016r. W ramach obowiązków pracowniczych zajmował się rozwożeniem po sklepach innych firm odbieranego na giełdzie warzywnej w G. przywożonego tam z B. mięsa drobiowego. Ubezpieczony podlegał kierownikowi transportu, który zaproponował ubezpieczonemu zawarcie umów zlecenia celem rozliczenia pracy w nadgodzinach.W tym samym czasie ( równolegle ) w/w – ny zawarł umowę zlecenia ze spółką (...). Jej przedmiot określono jako „ prace związane z transportem” . W związku z podpisaniem przedmiotowej umowy cywilnoprawnej nie przypisano mu jakichkolwiek nowych lub dodatkowych obowiązków . Nadal wykonywał tę samą pracę .

/ dowód : zeznania strony - zapis AV k. 193 akt sprawy, umowy o pracę k.206 pracy w dokumentacji pracowniczej dołączonej do akt , umowa zlecenia w kopercie dołączonej do akt /

Ubezpieczony K. G. pozostawał zatrudniony w spółce (...) na podstawie umowy o pracę na stanowisku kierowcy w od 1.06.2015 r. do 26.08.105 r. Zajmował się ładowaniem na samochód towaru i przewożeniem mięsa Do jego obowiązków należało również dbałość stan samochodu . W umowie o pracę przyznano mu wynagrodzenie w wysokości najniższej krajowej. W ramach stosunku pracy i umów zlecenia ubezpieczony wykonywał tę samą pracę, nie wykonywał natomiast porządkowania magazynu ani streczowania towaru a takie przedmioty umów określono w umowach zlecenia. Prace przeładunkowe iż wiązane z transportem, które również stanowiły przedmiot umów zlecenia stanowiły część jego obowiązków pracowniczych. Wynagrodzenie z tytułu zawartych ze spółką (...) umów miało stanowić dodatkową premię wynagrodzić pracę w nadgodzinach. W związku z podpisywanymi umowami zlecenia nie otrzymywał dodatkowych zadań do wykonania, cały czas zajmował się tym samym – należało do niego rozwożenie towaru i ewentualne mycie użytkowanego pojazdu służbowego.

/ dowód : zeznania strony - zapis AV k. 193 akt sprawy, umowy o pracę koperta k.206 , umowy zlecenia w kopercie dołączonej do akt/

Ubezpieczony K. K. pozostawał zatrudniony w spółce (...) na podstawie umowy o pracę na stanowisku kierowcy w latach 2017 – 2019. Zajmował się przewożeniem mięsa . Do jego obowiązków należało również mycie samochodów . W umowie o pracę przyznano mu wynagrodzenie w wysokości najniższej krajowej. Wynagrodzenie z tytułu zawartych ze spółką (...) umów zlecenia na „ obsługę pojazdów firmowych „ lub „ prace związane z transportem „ ( łącznie 11 ) miało stanowić dodatkową premię. W związku z podpisywanymi umowami zlecenia nie otrzymywał dodatkowych zadań do wykonania, cały czas zajmował się tym samym – należało do niego rozwożenie towaru i ewentualne mycie użytkowanego pojazdu służbowego.

/ dowód : zeznania strony - zapis AV k. 193 akt sprawy, umowy o pracę koperta k.206 , umowy zlecenia w kopercie dołączonej do akt/

Ubezpieczony M. P. (1) pozostawał zatrudniony w spółce (...) na podstawie umowy o pracę na stanowisku kierowcy w latach 2017 – 2019. Zajmował się przewożeniem mięsa . Do jego obowiązków należało również mycie samochodów . W umowie o pracę przyznano mu wynagrodzenie w wysokości najniższej krajowej. Wynagrodzenie z tytułu zawartych ze spółką (...) umów zlecenia na „ obsługę pojazdów firmowych „ lub „ prace związane z transportem „ ( łącznie 11 ) miało stanowić dodatkową premię. W związku z podpisywanymi umowami zlecenia nie otrzymywał dodatkowych zadań do wykonania, cały czas zajmował się tym samym – należało do niego rozwożenie towaru i ewentualne mycie użytkowanego pojazdu służbowego.

/ dowód : zeznania strony - zapis AV k. 193 akt sprawy, umowa o pracę koperta k.206 w dokumentacji pracowniczej dołączonej do akt , umowy zlecenia w kopercie dołączonej do akt/

Ubezpieczony R. P. pozostawał zatrudniony w spółce (...) na podstawie umowy o pracę na stanowisku kierowcy w latach 2017 – 2019. Zajmował się przewożeniem mięsa . Do jego obowiązków należało również mycie samochodów . W umowie o pracę przyznano mu wynagrodzenie w wysokości najniższej krajowej. Wynagrodzenie z tytułu zawartych ze spółką (...) umów zlecenia na „ obsługę pojazdów firmowych „ lub „ prace związane z transportem „ miało stanowić dodatkową premię. W związku z podpisywanymi umowami zlecenia nie otrzymywał dodatkowych zadań do wykonania, cały czas zajmował się tym samym – należało do niego rozwożenie towaru i ewentualne mycie użytkowanego pojazdu służbowego.

/ dowód : zeznania strony - zapis AV k. 193 akt sprawy, umowa o pracę koperta k.206 w dokumentacji pracowniczej dołączonej do akt, umowy zlecenia w kopercie dołączonej do akt/

Ubezpieczony Ł. Ś. pracował w spółce (...) na podstawie umowy o pracę na stanowisku kierowcy w okresie od 1 czerwca do 10 lipca 2015 r. W ramach obowiązków pracowniczych zajmował się rozwożeniem po sklepach innych firm odbieranego na giełdzie warzywnej w G. przywożonego tam z B. mięsa drobiowego. W tym samym czasie ( równolegle ) w/w – ny zawarł umowę zlecenia ze spółką (...). Jej przedmiot określono jako „ prace związane z transportem „ . W związku z podpisaniem przedmiotowej umowy cywilnoprawnej nie przypisano mu jakichkolwiek nowych lub dodatkowych obowiązków . Nadal wykonywał tę samą pracę .

/ dowód : zeznania strony - zapis AV k. 193 akt sprawy, umowa o pracę koperta k.206 w dokumentacji pracowniczej dołączonej do akt , umowy zlecenia w kopercie dołączonej do akt/

Ubezpieczony R. S. (1) był zatrudniony w spółce (...) na podstawie umowy o pracę na stanowisku operatora urządzeń przetwórstwa w okresie od sierpnia 2016 r. do kwietnia 2017 r. Pracę wykonywał w systemie 12 godzinnym. Zajmował się obsługą maszyny przetwarzającej mieso. Wynagrodzenie z tytułu zawieranych równolegle ze spółką (...) umów zlecenia , których przedmiot oznaczono jako „prace fizyczne, prace związane z transportem i sprzątanie” było w rzeczywistości wynagrodzeniem za godziny nadliczbowe. W związku z podpisywanymi umowami cywilnoprawnymi w/w – ny nie otrzymywał jakichkolwiek dodatkowych zadań do wykonania ( nigdy nie zajmował się sprzątaniem ) , cały czas zajmował się tym samym – obsługą maszyny.

/ dowód : zeznania strony - zapis AV k. 193 akt sprawy, umowa o pracę koperta k.206 w dokumentacji pracowniczej dołączonej do akt, umowy zlecenia w kopercie dołączonej do akt/

Ubezpieczony D. J. pracował w spółce (...) na podstawie umowy o pracę na stanowisku przedstawiciela handlowego a do jego obowiązków należało pozyskiwanie klientów dla spółki. Ubezpieczony jeździł do sklepów i namawiał do zakupu towarów od odwołującej spółki, podlegał kierownikowi oddziału. W tym samym czasie ( równolegle ) w/w – ny zawarł umowę zlecenia ze spółką (...). Jej przedmiot określono jako „ praca związane z transportem”. Ubezpieczony w czasie zatrudnienia w spółce nie wykonywał innych prac niż wynikające z umowy o pracę. Wynagrodzenie z tytułu zawartej ze spółką (...) umowy zlecenia na „ prace związane z transportem” stanowiło dodatkową premię za pracę.

/ dowód : zeznania strony - zapis AV k. 193 akt sprawy, umowa o pracę koperta k.206 w dokumentacji pracowniczej dołączonej do akt , umowy zlecenia w kopercie dołączonej do akt/

Odwołująca spółka zgłosiła Ł. S. do ubezpieczenia zdrowotnego od 1do 31 stycznia 2016 r. W zaskarżonej decyzji dotyczącej tego ubezpieczonego wskazano, że ubezpieczony Ł. S. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w okresie od 1 do 3 stycznia 2016 r. jako osoba wykonująca umowę zlecenia ponieważ w tym okresie ubezpieczony nie posiadał innego tytułu do ubezpieczeń społecznych. W wypłaconej ubezpieczonemu w lutym 2016 r. kwoty 907 zł podstawa wymiaru składek z 3 dni stycznia 2016 r. wyniosła 87,77 zł. Ł. S. został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy o pracę przez Spółkę (...), która zatrudniła ubezpieczonego w charakterze magazyniera. Z ustaleń kontroli przeprowadzonej w Spółce (...)-pol ustalono, że zleceniobiorcy odwołującej spółki faktycznie wykonywali czynności na rzecz swojego pracodawcy t.j. spółki (...)-pol. Kwota wynagrodzenia Ł. S. przypadająca za okres od 4 do 31.01.2016 r.-819,23 zł została doliczona do wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę zawartej ze spółką (...) p.

Okoliczności bezsporne

/dowód: wydruk list wypłat z umów w aktach kontroli, protokół kontroli przeprowadzonej przez organ rentowy w odwołującej spółce k.109, umowa o pracę koperta k.206 w dokumentacji pracowniczej dołączonej do akt /

Ubezpieczony K. A. pracował w spółce (...) na podstawie umowy o pracę na stanowisku kierowcy w okresie od 1 czerwca 2015 r. do 28.11.2018 r. a następnie został zatrudniony na czas nieokreślony. W tym samym czasie ( równolegle ) w/w – ny zawarł umowy zlecenia ze spółką (...). Ich przedmioty określono w tych umowach jako „ prace związane z transportem, obsługa pojazdów firmowych” .

/dowód: umowa o pracę koperta k.206 w dokumentacji pracowniczej dołączonej do akt , umowy zlecenia w kopercie dołączonej do akt /

Ubezpieczony T. T. pracował w spółce (...) na podstawie umowy o pracę na stanowisku kierowcy w okresie od 3.01.2017 r. do dnia 31.03.2018 r. W tym samym czasie ( równolegle ) w/w – ny zawarł umowy zlecenia ze spółką (...). Ich przedmioty określono w tych umowach jako „ prace związane z transportem, obsługa pojazdów firmowych” .

/ dowód : umowa o pracę koperta k.206 w dokumentacji pracowniczej dołączonej do akt , umowy zlecenia w kopercie dołączonej do akt /

Ubezpieczony K. W. pracował w spółce (...) na podstawie umowy o pracę na stanowisku kierowcy w okresie od 3.01.2017 r. do dnia 31.03.2018 r. W tym samym czasie ( równolegle ) w/w – ny zawarł umowy zlecenia ze spółką (...). Ich przedmioty określono w tych umowach jako „obsługę pojazdów firmowych” .

/ dowód : umowa o pracę koperta k.206 w dokumentacji pracowniczej dołączonej do akt , umowy zlecenia w kopercie dołączonej do akt /

Ubezpieczony T. D. pracował w spółce (...) na podstawie umowy o pracę na stanowisku kierowcy w 2017 r. W tym samym czasie ( równolegle ) w/w – ny zawarł umowy zlecenia ze spółką (...). Ich przedmioty określono w tych umowach jako „ prace związane z transportem i obsługę pojazdów firmowych”

/ dowód : umowa o pracę koperta k.206 w dokumentacji pracowniczej dołączonej do akt , umowy zlecenia w kopercie dołączonej do akt /

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o zeznania stron ( osób , których praw i obowiązków dotyczą zaskarżone decyzje ) , a także zeznania świadków P. N., M. Z., H. M. i M. P. (2) . Zeznania te w pełni korespondują ze sobą, miejscami się uzupełniają. W pełni potwierdzają wyłaniający się z protokołów przesłuchań innych pracowników spółki (...) złożonych w toku postępowania administracyjnego ( kontrolnego postępowania, zakończonego sporządzeniem protokołu kontroli przeprowadzonej u płatnika składek w marcu, kwietniu i maju 2018 r.) przez ZUS obraz funkcjonującego w spółce mechanizmu rozliczania godzin nadliczbowych oraz premii przy pomocy fikcyjnych w istocie umów zlecenia zawieranych z odrębnym podmiotem ( w tym przypadku ze spółką (...) ) .

Sąd pominął dowód z przesłuchania K. A., T. T., K. W., T. D. i Ł. S., którzy nie stawili się na wezwanie sądu, podkreślając, że wszystkie te osoby ( za wyjątkiem Ł. S. ) były zatrudnione w odwołującej spółce w charakterze kierowców a przedmioty umów zlecenia łączących tych zainteresowanych ze spółką (...) były określone w analogiczny do pozostałych kierowców sposób czyli jako prace związane z transportem i obsługa pojazdów firmowych. Zdaniem Sądu Okręgowego sytuacja tych osób jest tożsama z sytuacją przesłuchanych przez Sąd Okręgowy R. P., M. P. (1), B. B. (1), K. K., K. G. i Ł. Ś., co pozwala na wyciągnięcie wniosków w zakresie systemu pracy tych nieprzesłuchanych przez Sąd osób na podstawie zeznań pozostałych kierowców, którzy stawili się na wezwanie Sądu.

Sąd pominął również dowód z przesłuchania w charakterze strony prezesa odwołującej Spółki , albowiem M. L. (2) nie stawił się na termin rozprawy pomimo skutecznego wezwania pod rygorem pominięcia dowodu z jego przesłuchania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Odwołania nie zasługiwały na uwzględnienie. Pozwany podstawą zaskarżonych decyzji uczynił art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Dz.U.2009.205.1585 j.t. ( oznaczanej dalej jako „ ustawa o sus „ ) . Przepis ten stanowi , iż za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. W wyroku z dnia 6 lutego 2014 r. II UK 279/13 LEX nr 1436176 SN wskazał , iż dla celów ubezpieczeń społecznych zarówno wykonywanie pracy na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą, jak i zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy, jest traktowane tak jak świadczenie pracy w ramach klasycznego stosunku pracy łączącego jedynie pracownika z pracodawcą. Przepis ten został wprowadzony z dniem 30 grudnia 1999 r. (ustawą z dnia 23 grudnia 1999 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych; Dz. U. z 1999 r. Nr 110, poz. 1256), po to, aby wyeliminować sytuacje, gdy w ramach umowy cywilnoprawnej ubezpieczony wykonywałby te same obowiązki, które świadczył w ramach umowy o pracę, wskutek czego pracodawca nie musiałby zatrudniać pracownika w większym wymiarze czasu pracy lub w godzinach nadliczbowych i odprowadzać składki na ubezpieczenie społeczne od wyższego wynagrodzenia ( patrz uzasadnienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 6 czerwca 2013 r. III AUa 1924/12 ). W niniejszym postępowaniu na organie rentowym spoczywał zatem obowiązek wykazania, iż w istocie stan faktyczny w sprawie w odniesieniu do każdego z ubezpieczonych wypełnia przesłanki określone w art. 8 ust. 2 a ustawy o sus , to znaczy , że w ramach umów zlecenia zawartych przez poszczególne osoby ze spółką (...) istocie wykonywały one pracę na rzecz swojego pracodawcy czyli spółki (...) ( z którą w tym samym czasie łączyły je umowy o pracę ). Stosownie bowiem do treści art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W myśl natomiast art. 232 k.p.c. strony są zobowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Zgodnie z zasadą kontradyktoryjności ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego . To one, nie sąd są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania i one ponoszą odpowiedzialność za jego wynik / patrz Tomasz Demendecki Komentarz do art. 232 k.p.c. i przywołane w nim orzeczenia /. Na gruncie przedmiotowej sprawy wprawdzie pozwany organ rentowy nie przesłuchał osób będących stronami niniejszego postępowania ( osób których praw i obowiązków dotyczą zaskarżone decyzje ) , bądź też przesłuchał tylko niektóre z nich , ograniczając się w toku prowadzonej kontroli do przesłuchania kilkunastu pracowników spółki spółek, to jednak złożone w niniejszym postępowaniu ( przed sądem ) zeznania w zasadzie wszystkich osób , których praw i obowiązków dotyczyły zaskarżone decyzje , a także świadków nie pozostawiają najmniejszych wątpliwości co do zasadności stanowiska pozwanego opartego na tezie, że w istocie zabieg polegający na wzajemnych zawieraniu przez każdą ze spółek z pracownikami drugiej z nich umów zlecenia był sposobem na rozliczenie pracy tych osób w godzinach ponadnormatywnych , co pozwalało nie tylko uniknąć zapłaty właściwych stawek godzinowych ( tzw. „50” lub „ 100” ) czy też zapobiec przekroczeniu ustawowych limitów takich godzin, ale uchylić się również od obowiązku odprowadzenia składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń uzyskiwanych przez poszczególne osoby z tytułu tzw. umów zlecenia. W tym miejscu warto przytoczyć tezy wyroku SA w Białymstoku z dnia 27 marca 2018 r. III AUa 852/17, gdzie sąd skonstatował, iż „… zatrudnianie pracowników poza normalnym czasem pracy na podstawie umów cywilnoprawnych przy pracach tego samego rodzaju co objęte stosunkiem pracy stanowi obejście przepisów o czasie pracy w godzinach nadliczbowych oraz przepisów dotyczących składek na ubezpieczenie społeczne. Włączenie w tą konstrukcję prawną dodatkowego podmiotu jako formalnego kontrahenta pracownika nie powinno mieć większego znaczenia , skoro beneficjentem pracy pozostaje ten sam pracodawca, kosztem pracy pracownika „. W realiach niniejszej sprawy w pierwszym rzędzie należy wskazać na zeznania poszczególnych osób. Znakomita większość jednoznacznie potwierdziła fakt , iż w ramach umów zlecenia zawieranych ze spółką (...) wykonywali oni tą samą rodzajowo pracę, jak ta, która wykonywali w ramach stosunku pracy łączącego ich ze spółką (...). Żaden z nich w związku z zawarciem umów zlecenia nie miał zlecanych dodatkowych w stosunku do tych realizowanych na podstawie umowy o pracę prac ( ani tożsamych rodzajowo , ani odmiennych ) . Żadna z tych osób nie świadczyła pracy na rzecz spółki (...). Wszyscy wykonywali wynikające z umów o pracę łączących ich ze spółką (...) obowiązki pracownicze w tym samym miejscu, w tych samych godzinach , podlegając tym samym przełożonym, na rzecz tego samego pracodawcy. Co więcej niektóre z osób albo nie do końca zdawały sobie sprawę, że te same prace wykonują na podstawie umów zawartych z odrębnymi podmiotami ( bo nie przykładały wagi do podsuwanych im do podpisu umów zlecenia ) albo też obserwując istniejącą i niezrozumiałą dla nich , przynajmniej początkowo sytuację, nie zadawały pytań o powody takiego stanu rzeczy, będąc usatysfakcjonowanymi samym faktem uzyskiwania dodatkowego wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia, traktowanego przez nich lub nawet określanego przez samego pracodawcę ( przełożonych ) jako wynagrodzenie za nadgodziny lub premię. W kilku przypadkach przełożeni tych osób wprost oznajmiali , że zawieranie umów zlecenia ze spółką (...)( i stanowiąca ich konsekwencję wypłata odrębnego wynagrodzenia ) służy rozliczeniu godzin nadliczbowych , względnie ma być traktowana jako rodzaj premii. Pracodawca nie próbował zatem nawet ukryć, iż dodatkowe wynagrodzenie osoby ta uzyskują za pracę wykonywaną rzecz tegoż pracodawcy, ale w ramach umowy cywilnoprawnej zawartej z podmiotem trzecim. Gdyby w istocie obowiązki realizowane przez kierowców były faktycznie wykonywane na rzecz zleceniodawcy ( spółki (...) ) , obu firmom nie powinno było nastręczać najmniejszych trudności przedłożenie dokumentacji obrazującej czy potwierdzającej to , iż w danym okresie dana osoba wykonywała kurs z mięsem dla zleceniodawcy (...)Tymczasem strona powodowa nie podjęła nawet próby wykazania powyższych okoliczności. Jak wskazał SN w wyroku z dnia 3 marca 1971 r. II PR 453/17 w orzecznictwie można uznać za ukształtowany pogląd, że ilekroć jedna ze stron swoim postępowaniem spowoduje uniemożliwienie lub poważne utrudnienie wykazania okoliczności przeciwnikowi, na którym spoczywał ciężar ich udowodnienia, wówczas na tę stronę przechodzi ciężar dowodu, co do tego, że okoliczności takie nie zachodziły . Powyższa bierność strony powodowej wydaje się zresztą zrozumiała w kontekście sposobu funkcjonowania wszystkich powiązanych personalnie spółek. Brak przedłożenia przez odwołującą się spółkę jakichkolwiek dokumentów choćby uprawdopodabniających pracę wykonujących umowy zlecenia na rzecz formalnie zamawiającego jeS.( czy też wykluczających wykonywanie przez nich prac na rzecz własnego pracodawcy – (...)) , w sytuacji , w której nie było rozdziału hal produkcyjnych, magazynowych, obie spółki korzystały z tej samej floty samochodowej powiązanej z nimi firmy (...), wyroby były dostarczane dla kolejnej z powiązanych firm ( D. ) , kierowcy zaś zatrudniani w jednej z nich, przy jednoznacznych w swej treści zeznaniach większości zatrudnionych obnażających rzeczywisty mechanizm funkcjonujący w tym zakresie w obu spółkach, nie pozostawia najmniejszych wątpliwości co do tego, iż zaistniały przesłanki zastosowania art. 8 ust. 2 a ustawy. Okoliczność, iż strony otrzymywały wypłatę wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia odrębnie ( przelew ze spółki (...) ) pozostaje bez znaczenia dla oceny, na czyją rzecz świadczyły pracę. W wyroku z 5 czerwca 2018 r. III AUa 349/15 SA w S. wskazał, iż pracodawca jest płatnikiem składek także od wynagrodzenia, które jego pracownik otrzymuje od osoby trzeciej za wykonywanie pracy na rzecz pracodawcy w ramach umów objętych art. 8 ust. 2a u.s.u.s.

Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy uznając odwołania za bezzasadne ( albowiem prace wykonywane w ramach umów o zlecenia zawieranych ze spółką (...) przez pracowników spółki (...) były w rzeczywistości wykonywane na rzecz ich pracodawcy , czyli na rzecz drugiego z wymienionych podmiotów , tym samym zaistniały przesłanki określone w art. 8 ust. 2 a ustawy o sus ) na podstawie art 477 ¹⁴ § 1 k.p.c, orzekł, jak w punkcie 1 wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych / Dz. U. 2015.1804 / obciążając nimi odwołującą się spółkę jako przegrywającą proces . Niewątpliwie przesłanką dla ustalenia w zaskarżonych decyzjach właściwej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne było uprzednie ustalenie obowiązku podlegania przez pracowników takiemu ubezpieczeniu również z tytułu realizowanych przez nich umów o dzieło ( konsekwencja uznania iż zachodzi sytuacja opisana w art. 8 ust 2 a ustawy ). Niezbędnym było „ dobicie” uzyskiwanych przez te osoby przychodów z tytułu umów zlecenia do wynagrodzeń uzyskiwanych przez nie z tytułu umowy o pracę. Innymi słowy ustalenie podstawy wymiaru składek to jedynie pochodna wcześniejszej konstatacji, że uzyskany w ramach umów cywilnoprawnych przychód podlega oskładkowaniu , albowiem z tego tytułu realizujące te umowy osoby podlegają również ubezpieczeniu. Na powyższe wprost wskazał w uchwale z dnia 2 września 2009 r. (sygn. II UZP 6/09) SN stwierdzając, że „ …podstawowym skutkiem uznania osoby wskazanej w art. 8 ust. 2a za pracownika, jest objęcie jej obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi, chorobowym i wypadkowym tak, jak pracownika (art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) …”. Tym samym niniejsza sprawa należy do spraw o podleganie ubezpieczeniom , w rezultacie przy ustalaniu kosztów zastępstwa prawnego należało stosować stawkę ryczałtową ( 13 razy 180 = 2340 zł ) .

SSO Ewa Milczarek