Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 października 2020 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant: st. sekr. sądowy Karolina Rudecka

po rozpoznaniu w dniu 1 października 2020 r. w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku H. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. Oddział w Z.

o wysokość emerytury górniczej

na skutek odwołania H. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. Oddział w Z.

z dnia 26 lipca 2019 r. sygn.: (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt V U 1341/19

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 lipca 2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. przyznał wnioskodawcy H. S. od dnia 1 maja 2019 roku emeryturę górniczą, zawieszając jej wypłatę z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia.

Do ustalenia podstawmy wymiaru emerytury przyjęto wynagrodzenie, które stanowiło podstawę wymiaru składek z 10 lat kalendarzowych tj. od stycznia 2009 roku do grudnia

2018  roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 224,14 %. Podstawa wymiaru obliczona została przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 224.14 % przez kwotę bazową w wysokości 4003.88 zł. i wyniosła (...) zł. Do ustalenia wysokości emerytury górniczej organ rentowy uwzględnił: 31 lat i 2 miesiące okresów składkowych tj. 374 miesiące oraz 7 miesięcy okresów nieskładkowych.

Organ rentowy zastosował przelicznik 1,2 do okresu zatrudnienia wnioskodawcy od dnia 1 lipca 1987 roku do 26 kwietnia 1990 roku oraz od 24 września 1991 roku do 6 maja

2019  roku (z wyłączeniem okresów ¹ pobierania zasiłków chorobowych (358 miesięcy x 1.2 = 429,6 miesięcy). Wysokość emerytury wyniosła 5329,62 zł.

W odwołaniu z dnia 27 sierpnia 2019 roku H. S. wniósł o zmianę decyzji poprzez zaliczenie do pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym okresów zatrudnienia w (...) B. od dnia 1 października 2008 roku jako operator spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Na rozprawie w dniu 12 marca 2019 roku pełnomocnik wnioskodawcy sprecyzował odwołanie wskazując, iż wnosi o zaliczenie w' wymiarze 1.5 krotnym okresu pracy górniczej od 1 października 2018 roku do 26 lipca 2019 roku i zastosowanie do wysokości świadczenia emerytalnego przelicznika 1,8%.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :

Wnioskodawca H. S. urodził się w dniu (...). W dniu 21 maja 2019 roku wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury górniczej. Wnioskodawca jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego lecz wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 2-5 akt ZUS)

Do stażu pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym organ rentowy' nie zaliczył wnioskodawcy żadnego okresu (okoliczność bezsporna).

H. S. od dnia 1 lipca 1987 roku do nadal jest zatrudniony w (...) (wcześniej (...) w B.) na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy.

Od 1 października 2008 roku do nadal H. S. pracuje na oddziale (...) w na stanowisku operatora spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce. Wnioskodawca najczęściej obsługiwał ładowarkę.

(dowód: angaż z 6.10.2008 roku - k. 58 akt osobowych, angaże - k. 59-62, 68-70, 73, 75. 78, 81. 84, 86, 101 akt osobowych.

świadectwo wykonywania pracy górniczej, k. 8 akt ZUS, umowa o pracę z dnia 3 listopada 1988 roku. k. 1 akt osobowych, świadectwo pracy z dnia 22 kwietnia 1985 roku k.9 akt osobowych, karta obiegowa z 3 listopada 1988 roku k. 4 akt osobowych, angaż z dnia 1 marca 1989 roku k. 7 akt osobowych, angaż z dnia 2 września 1991 roku k. 9 akt osobowych, angaż z dnia 28 grudnia 2006 roku k. 38 akt osobowych, zaświadczenie k.40 protokół z posiedzenia Komisji Weryfikacyjnej z dnia 14 maja 2008 r. -k. 9-14 akt ZUS )

W dniu 5 lipca 2008 roku wnioskodawca uzyskał uprawnienia operatora spycharki do 110 kW klasa trzecia.

(dowód: świadectwo - k. 66 akt osobowych)

W dniu 22 czerwca 2009 roku wnioskodawca uzyskał uprawnienia operatora spycharki do 220 kW klasa druga.

(dowód: świadectwo - k. 65 akt osobowych)

W dniu 1 kwietnia 2009 roku wnioskodawca uzyskał uprawnienia operatora ładowarki jednonaczyniowej do 5nr klasa druga.

(dowód: świadectwo - k. 64 akt osobowych)

W dniu 15 maja 2010 roku wnioskodawca uzyskał uprawnienia operatora ładowarki jednonaczyniowej do l,5nr’ klasa druga.

(dowód: świadectwo - k. 72 akt osobowych)

Skarżący w spornym okresie obsługiwał głównie ładowarkę jednonaczyniową, czasem obsługiwał spycharkę. Prace wykonywał na rzecz oddziałów (...). Wnioskodawca pracował na terenie odkrywki, głównie w' rejonie pracy koparki wielonaczyniowej.

Ładowarką wnioskodawca załadowywał urobek na przenośniki i samochody, zasypywał wykopy, czyścił przenośniki i stacje napędowe, wymieniał zestawy krążników w taśmociągach układów (...) oraz wykonywał inne prace związane z przemieszczaniem mas ziemnych.

Spycharką wnioskodawca wykonywał niwelację terenu w obrębie maszyn podstawowych, wykonywał zjazdy oraz drogi dojazdowe do maszyn podstawowych, skarpowanie i wykonywanie pochylni;

Czas pracy operatora spycharki i ładowarki przedstaw ia się następująco:

dojazd do i z maszyny - 1 godzina,

obsługa codzienna - 0,5 godziny,

obsługa urządzenia - 5 godziny,

postoje technologiczne i inne - l,5godziny.

Czynności te miały na celu umożliwienie przejazdu maszynie podstawowej i wykonywanie przez nią nieprzerwanej pracy.

(dowód: charakterystyka pracy- k. 37 akt, zeznania świadka M. G. protokół rozprawy z dnia 12 marca 2020 roku od minuty 4:12 do minuty 11:45. zeznania świadka S. W. protokół rozprawy z dnia 12 marca 2020 roku od minuty 11:45 do minuty 21:50 , zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 1 października 2020 roku od minuty 1:28 do minuty8:03)

Z dokumentacji płacowej nie wynika, czy zaewidencjonowane przez pracodawcę wnioskodawcy nadgodziny w okresie od 1 października 2008. do kwietnia 2019r. wynikały z pracy w' godzinach nadliczbowych z tytułu podmiany na stanowisku pracy.

Wnioskodawca miał godziny nadliczbowe w lutym 2009 roku. listopadzie 2009 roku. lutym 2010 roku, lipcu 2011 roku, kwietniu 2014 roku, w okresie od marca 2015 roku do maja 2016 roku, w sierpniu 2016 roku, październiku 2016 roku i w grudniu 2016 roku, w styczniu 2017 roku, od maja do grudnia 2017 roku, od stycznia do maja 2018 roku. od sierpnia do grudnia 2018 roku, od stycznia do kwietnia 2019 roku.

(dowód: wykaz godzin nadliczbowych -k. 18akt sprawy)

W dniu 6 maja 2019 roku (...) z siedzibą w R. wystawiła wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy górniczej, w którym wskazała, że w okresie zatrudnienia stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę górniczą w okresie od 1 października 2008 roku do nadal na stanowisku operatora spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce wymienionym w dziale 111 pkt 3 załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r.;

(dowód: świadectwo wykonywania pracy górniczej z dnia 6 maja 2019 roku k. 6 akt emerytalnych)

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje :

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Przy ustalaniu wysokości górniczych emerytur, o których mowa w ^{( :)} art. 50 a lub 50 e. stosuje się stosownie do treści art. 51 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z zastrzeżeniem ust. 2, następujące przeliczniki:

1)  1.5 za każdy rok pracy górniczej wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy:

2)  1.8 za każdy rok pracy, o której mowa w art. 50 d;

3)  1.4 za każdy rok pracy w pełnym wymiarze czasu pracy, o której mowa w art. 50 c ust. 1 pkt 1-3 i 5-9. wykonywanej częściowo na powierzchni i częściowo pod ziemią;

4)  1.2 za każdy rok pracy, o której mowa w art. 50 c ust. 1 pkt 4 i 5, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego, w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego.

Z powyższego wynika, że przy ustalaniu wysokości emerytury górniczej przelicznik 1.8 za każdy rok pracy stosuje się wyłącznie do pracy, o której mowa w art. 50 d ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Pracami, do których stosuje się przelicznik 1,8, zgodnie z art. 50 d ust. 1 pkt 1 ustawy, jest praca w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych.

Okolicznością niekwestionowaną przez strony w niniejszym postępowaniu było, iż w spornym okresie od dnia 1 października 2008 roku do chwili wydania zaskarżonej decyzji wnioskodawca był zatrudniony w (...) B. na stanowisku operatora spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce.

Organ rentowy przy wyliczeniu wysokości emerytury wnioskodawcy za sporny okres zatrudnienia zastosował na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przelicznik 1,2. Wnioskodawca natomiast domagał się zaliczenia w/w okresu do stażu pracy w wymiarze półtorakrotnym oraz do wysokości emerytury wg przelicznika 1.8 zgodnie z art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Wykaz stanowisk pracy, na których zatrudnienie zaliczane jest do pracy górniczej oraz wykonywanej w przodkach uwzględnianej w rozmiarze półtorakrotnym, powinno ustalić rozporządzenie wydane na podstawie delegacji ustawowej z art. 50d ust. 3. Ponieważ rozporządzenie takie nie zostało wydane, obowiązuje nadal (z mocy art. 194 wskazanej ustawy) wykaz stanowisk zawarty w załączniku nr 2 i 3 do rozporządzenia Ministra Pracv i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz. U. z 1995 roku Nr 2, poz. 8), wydanego na podstawie upoważnienia zawartego w art. 5 ust. 5 i art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 1 luteao 1983 roku o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin (tekst jedn.: Dz. U. z 1995 roku. Nr 30, poz. 154). Wykaz ten obowiązuje jednak jedynie w takim zakresie, w jakim jego przepisy nie są sprzeczne z przepisami ustawy o emeryturach i rentach z FUS. A zatem zakładowe wykazy stanowisk, na których wykonywana jest praca górnicza, muszą być zgodne z wykazem nr 2 stanowiącym załącznik do tego rozporządzenia, obejmującego stanowiska pracy, na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego uważa się za pracę górniczą lub wykazem nr 3 stanowiącym załącznik do tego rozporządzenia, obejmującego stanowiska pracy, na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego zalicza się w' wymiarze półtorakrotnym. Jednakże dokonana przez pracodawcę kwalifikacja zajmowanego przez konkretnego pracownika stanowiska, jak i ewentualna zmiana tej kwalifikacji na podstawie protokołu komisji weryfikacyjnej, nie przesądza jeszcze o zaliczeniu zatrudnienia na tym stanowisku do pracy górniczej. O uznaniu pracy za pracę górniczą w rozumieniu omawianych przepisów nie decyduje bowiem treść wymienionych dokumentów', ale charakter czynności faktycznie wykonywanych przez pracownika.(por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 1998r., II UKN 570/97, OSNAPiUS 1999. nr 6. poz. 213, z dnia 22 marca 2001r., II UKN 263/00, OSNAPiUS 2002, nr 22, poz. 553 oraz z dnia 2 czerwca 201 Or., I UK 25/10, LEX nr 621137). Rozporządzenie wykonawcze nie może zatem przyznawać ubezpieczonym większych uprawnień niż uczynił to ustawodawca. Tym samym, przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowić muszą zawsze punkt wyjścia do oceny zasadności roszczeń emerytalnych

wnioskodawcy.

Innymi słowy zastosowanie przelicznika 1.8 do pracy ubezpieczonego na stanowisku wymienionym w załączniku nr 3 do rozporządzenia wymaga by praca ta odpowiadała treści art. 50 d ust 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Stwierdzenie zatem przez pracodawcę w świadectwie wykonywania pracy górniczej, iż skarżący zajmował stanowisko wymienione w załączniku nr 3 do rozporządzenia dział III pkt 3 tj. operatora spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce, nie jest jeszcze równoznaczne z wykonywaniem przez niego pracy, o której mowa w art. 50d ustęp 1 pkt 1 ustawy, jak chce jego pełnomocnik.

Skarżący domagając się przeliczenia świadczenia emerytalnego z zastosowaniem przelicznika 1.8 do spornego okresu pracy górniczej winien wykazać, że na zajmowanym stanowisku wykonywał prace wymienione w art. 50 d ustęp 1 pkt 1 ustawy emerytalnej tj. prace bezpośrednio związane z robotami prowadzonymi w' przodkach przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w' przodkach oraz inne prace przodkowe, a zatem takie, które należy wiązać z bezpośrednim i zasadniczym procesem produkcyjnym zakładu górniczego polegającym na urobku i wydobywaniu kopalin. Dotyczy to wyłącznie czynności stanowiących element ciągu technologicznego bezpośrednio związany z procesem wydobycia węgla. Wykaz stanowisk pracy, określony pomocniczo w załączniku nr 3 do rozporządzenia odnosi się zatem wyłącznie do wykonywanych zadań górnika, jeżeli spełniają one kryterium miejsca wykonywania pracy i jej charakteru określonego w przepisie art. 50 d ust. 1 pkt 1 ustawy, (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 2015 roku, I UK 293/14,LEX: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2012 roku, I UK 295/11, LEX; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2010 roku, I UK 236/09; z dnia 22 kwietnia 2011 roku, I UK 360/10; z dnia 16 czerwca 2011 roku, IUK 381/10; 4 kwietnia 2012 roku, I UK 440/11; z dnia 28 kwietnia 2010 roku, I UK 339/09; opubl LEX; z dnia 18 marca 2015 roku, I UK 280/14, Legalis i wskazane w nich orzecznictwo).

Ponadto stosownie do treści art. 50d ustawy, aby praca przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących była pracą zaliczaną w ^: wymiarze półtorakrotnym musi być wykonywana na odkrywce w przodku. Oznacza to, że przodek jest pojęciem węższym od pojęcia odkrywki. Przepisy nie definiują pojęcia przodka i prac przodkowych. Z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że pojęcie przodka musi być wykładane w sposób ścisły i powinno się ograniczać wyłącznie do miejsca pracy koparek wielonaczyniowych albo jej bezpośredniego sąsiedztwa, w którym wydobywa się urobek.

Sąd Najwyższy zanegował bowiem przyjęcie tezy, że przodkiem w kopalni węgla brunatnego jest każde miejsce prowadzenia robót (...) związanych z odwadnianiem, udostępnianiem i eksploatacją złoża kopaliny, jej transportem i transportem nadkładu, a nadto zwałowaniem nadkładu (tj. związane z pracą koparek, spycharek, ładowarek, zwałowarek) (tak por. wyrok SA w Katowicach z dnia 16 kwietnia 2014 roku. IIIAUa 1121/13, LEX). W orzecznictwie SN kwestionuje się również zasadność rozszerzania pojęcia przodka wydobywczego, zauważając, że nie do zaakceptowania jest zapatrywanie, żeby miejsce przodka rozciągać na całą linię taśmociągów transportujących urobek, gdyż pojęcie przodka straciłoby swe znaczenie i tym sposobem nie można zaakceptować definicji "przodka", która wynika z opinii naukowo-technicznej i obejmuje wszystkie czynności związane z transportem kopaliny, realizowane w ramach ruchu zakładu górniczego (wyr. SN z 5 maja 2011 roku, I UK 395/10, Legalis).

Pod określeniem "inne prace przodkowe" należy zaś rozumieć inne prace górnicze w przodku, jednakże rodzajowo nie mniej obciążające niż wymienione w powołanym przepisie ustawy art. 50d ust. 1 pkt 1.

Stąd różnego rodzaju inne prace górnicze związane z eksploatacją, konserwacją i remontami urządzeń będących częścią składowy układu technologicznego: koparka, taśmociąg, zwałowarka węgla nie mieszczą się w ^{( 1)} definicji pracy w przodkach z art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy. ( tak por. SA w Katowicach w wyroku z dnia 22 listopada 2012 roku, IIIAUa 437/12, LEX; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2015 roku. I UK 280/14. Legalis).

Praca operatora ładowarki i spycharki może być pracą, do której stosuje się zarówno przelicznik 1,2 jak i przelicznik 1,8 w zależności od miejsca jej świadczenia. W załączniku nr 2 pod poz. 22 ww. rozporządzenia wymieniona jest praca operatora sprzętu pomocniczego i technicznego na odkrywce. Natomiast w dziale III poz. 4 załącznika nr 3 do rozporządzenia wymieniono stanowisko operator spycharek i maszyn wieloczynnościowych na.

Ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych w spornych okresach przez wnioskodawcę Sąd dokonał na podstawie jasnych, spójnych i logicznych zeznań świadków, którzy w spornych okresach pracowali z wnioskodawcą, wobec czego mieli bezpośrednią wiedzę nie tylko na temat zakresu obowiązków skarżącego, ale także miejsca ich wykonywania, jak również na podstawie dokumentacji znajdującej się w aktach osobowych wnioskodawcy oraz aktach sprawy.

Świadkowie: M. G. i S. W. potwierdzili zeznania wnioskodawcy, że w całym spornym okresie pracował on jako operator spycharki i ładowarki na odkrywce. Ładowarką wnioskodawca załadowywał urobek na przenośniki i samochody.

zasypywał wykopy, czyścił przenośniki i stacje napędowe, wymieniał zestawy krążników w taśmociągach układów (...) oraz wykonywał inne prace związane z przemieszczaniem mas ziemnych. Spycharką natomiast wykonywał niwelację terenu w obrębie maszyn podstawowych, wykonywał zjazdy oraz drogi dojazdowe do maszyn podstawowych, skarpowanie i wykonywanie pochylni. Te wszystkie prace wnioskodawca wykonywał - jak zeznał - w obrębie maszyny podstawowej -koparki wielonaczyniowej w odległości do 300 metrów.

Wnioskodawca najczęściej pracował jako operator ładowarki. Z prac wykonywanych przy obsłudze ładowarki tylko prace przy załadunku urobku na przenośniki i samochody były pracami wymienionymi w art. 50 d ustawy jako prace przy ładowaniu urobku. Pozostałe prace wykonywane przez wnioskodawcę jako operatora ładowarki oraz spycharki nie były pracami, o których mowa w' art. 50 d ustawy o emeryturach i rentach z FUS tj. pracami bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych.

Pracami takimi nie były natomiast prace przy zasypywaniu wykopów, czyszczeniu przenośników i stacji napędowych, wymianie zestawów krążników w' taśmociągach układów (...) oraz inne prace związane z przemieszczaniem mas ziemnych, prace przy niwelowaniu terenu w obrębie maszyn podstawowych, wykonywanie zjazdów oraz dróg dojazdowych do maszyn podstawowych, skarpowanie i wykonywanie pochylni i przejeżdżaniu maszyną z jednego miejsca pracy w inne. Te pozostałe prace nie wiążą się z bezpośrednim i zasadniczym procesem produkcyjnym zakładu górniczego, polegającym na urobku i wydobywaniu kopalin, więc nie stanowią „innych prac przodkowych”. Powyższe stanowisko jest ugruntowane w orzecznictwie Sądu Najwyższego. I tak w wyroku z 11 lutego 2010r. I UK 236/09 Sąd Najwyższy wskazał, że ..jako prace wymienione w załączniku Nr 3 do rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994r. w ^; sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym, przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury łub renty (Dz. U. z 1995r. Nr 2, poz. 8), mogą być tylko uznane takie czynności wykonywane przez górnika, które bezpośrednio związane są z wykonywaniem czynności w przodkach przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych. Pojęcie „inne prace w' przodku” musi wiązać się z bezpośrednim i zasadniczym procesem produkcyjnym zakładu górniczego, polegającym na urobku i wydobywaniu kopalin." Prace polegające na przygotowaniu terenu pod wydobycie węgla (niwelacja terenu, wykonywanie dróg dojazdowych, skarpowanie, odwadnianie terenu) nie zalicza się do prac wymienionych w art. 50d ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, gdyż nie mieszczą się w pojęciu prac przodkowych uprawniających do zastosowania przelicznika 1,8. ( podobnie: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2015 roku, sygn.. akt I UK 280/14)

Wyżej wymienione prace były li tylko pracami pomocniczymi (przygotowanie terenu celem umożliwienia koparce przemieszczania się po odkrywce) w stosunku do pracy koparki wielonaczyniowej, a nie prace bezpośrednio związane z procesem urabiania i wydobywania kopaliny.

Prawo do zastosowania przelicznika 1,8 przy obliczaniu wysokości emerytury przysługuje tylko tym ubezpieczonym, którzy prace górnicze wymienione w art. 50 d ust. 1 ustawy wykonywali w- danym dniu pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Temu właśnie służyła ewidencja dniówek przepracowanych w przodku czyli dniówek stykowych przez pracodawcę. Prace przodkowe są bowiem wyżej kwalifikowane od „zwykłej” pracy górniczej. Wykonywanie prac górniczych co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy jest wystarczające jedynie przy nabywaniu prawa do emerytury, co wynika wprost z treści art. 50 b ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W myśl tego okresy pracy wymienionej w art. 50 d ust. 1 ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej zalicza się w' wymiarze półtorakrotnym jeżeli praca ta była wykonywana co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy. Przepis art. 50b ustawy nie ma natomiast zastosowania przy ustalaniu wysokości emerytur górniczych. Dlatego do przeliczenia okresów' pracy zaliczonej do emerytury w wymiarze półtorakrotnym przelicznikiem 1,8, praca ta musi być wykonywana w danym dniu pracy nie w połowie, ale w pełnym wymiarze czasu pracy. Taki wniosek wynika z analizy treści art. 51 ustawy. Przepis ten bowiem w' sw ^{( ;)}ej treści odwołuje się wyłącznie do art. 50d ustawy, a nie art. 50b ustawy. Ustawodawca przyznał przywilej zastosowania przelicznika 1,8 wyłącznie do okresów- pracy wymienionej w art. 50d ustawy. A ten w art. 50 d ustęp 1 pkl ustawy odwołuje się wyłącznie do prac w przodku, a nie jakichkolwiek innych prac na odkrywce. Nawet górnik pracujący pod ziemią, w- myśl art. 51 ustęp 1 pkt 1 ustawy, prawo do zastosowania przelicznika 1,5 przy ustalaniu wysokości emerytury górniczej ma tylko wówczas, gdy pracuje pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Nie sposób zatem przyjąć, że operator spycharki i ładowarki pracujący na odkrywce mógłby mieć prawo do przelicznika 1,8 przy ustalaniu wysokości emerytury górniczej legitymując się li tylko połową wymiaru czasu pracy w- przodku.

Ponieważ wnioskodawca w całym spornym okresie oprócz prac wymienionych w art. 5Od ustęp 1 pkt 1 ustawy wykonywał także prace nie mające takiego charakteru, nie ma prawa do zastosowania przelicznika 1,8. Nic wykonywał bowiem stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prac wymienionych w art. 50 d ustawy.

Wnioskodawca nie wykazał też, aby prace przodkowe przy załadunku urobku zajmowały mu choćby połowę wymiaru czasu pracy. Z charakterystyki stanowiska pracy wynika, że wszystkie prace wykonywane ładowarką zajmowały wnioskodawcy 5 godzin dziennie, przy 8 godzinnym dniu pracy. W tym czasie wnioskodawca wykonywał oprócz prac przy załadunku urobku, wykonywał prace przy czyszczeniu przenośników, wymianie zestawów krążników w taśmociągach, zasypywał wykopy oraz wykonywał inne prace związane z przemieszczaniem mas ziemnych. Z ilości wykonywanych przez skarżącego prac w ciągu dniówki wynika, iż prace przy ładowaniu urobku zajmowały mu z pewnością znacznie mniej niż połowę dniówki. Zwłaszcza, że w spornym okresie dodatkowo wnioskodawca wykonywał także prace spycharką, które w ogóle nie należały do prac wymienionych w art. 50d ustawy emerytalnej.

Dysponowanie przez skarżącego świadectwem wykonywania pracy górniczej za sporny okres, nie zmienia oceny, iż skarżący -wbrew treści świadectwa- nie wykonywał prac wymienionych w art. 50d ustawy emerytalnej stale i w' pełnym wymiarze. Należy podkreślić, że świadectwo stanowi ono dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., a taki dokument nie korzysta z domniemania prawdziwości jak dokumenty urzędowe z art. 244 k.p.c.

Wnioskodawca nie wykazał też, aby w spornym okresie otrzymywał dodatek za pracę z tytułu podmiany na stanowisku pracy. Dodatek taki przysługiwał pracownikom pracującym na odkrywce za wydłużony o pół godziny czas pracy w związku z koniecznością zachowania ruchu ciągłego maszyn w obrębie pracy układu (...) czyli koparka - taśmociąg- zwałowarka. Pracownicy otrzymujący dodatek stykowy rozpoczynali pracę 15 minut wcześniej i 15 minut później kończyli pracę, co wiązało się z podmianą na stanowisku pracy. Powyższe nie wynika z wykazu przepracowanych godzin nadliczbowych. Nadto od października 2008 roku do lutego 2015 roku wnioskodawca miał nieliczne, pojedyncze godziny nadliczbowa, co wyklucza pracę w systemie podmiany na stanowisku pracy w tym okresie. Godziny nadliczbowe pojawiają się u wnioskodawcy na stałe dopiero od marca 2015 roku, ale nadal są to niewielkie ilości, co wskazuje raczej, że były to godziny ponadnormatywne. Z tytułu podmiany na stanowisku pracy wnioskodawca miałby bowiem 0,5 godziny nadgodzin za każdą służbę, co w przeliczeniu na miesiąc, gdyż tak ujęte są nadgodziny w wykazie, z pewnością dałoby więcej nadgodzin niż 30 minut miesięcznie czy 3 godziny miesięcznie. A co do zasady takie ilości nadgodzin w miesiącu wnioskodawca ma najwięcej odnotowanych w wykazie. Świadek M. G. przyznał, że tylko nieraz operatorzy pracowali w systemie stykowym. S. W. zaś zeznał, że w systemie stykowym pracowali ostatnio. Pokrywa się to z wykazem nadgodzin, zgodnie z którym najwięcej nadgodzin wnioskodawca miał od grudnia 2018 roku. Z tych względów Sąd nie dał wiary zeznaniom wnioskodawcy co do stałej pracy w systemie stykowym jako gołosłownym. Dodatkowo należy podnieść, że otrzymywanie dodatku z tytułu podmiany na stanowisku pracy nie zawsze było równoznaczne z wykonywaniem przez pracowników pracy przodkowej z art. 50d ustawy. Dodatek przysługiwał bowiem za pracę w ruchu ciągłym, a nie za wykonywanie pracy wymienionej w art. 50d ustawy emerytalnej.

Mając powyższe na uwadze. Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ^l4 § 1 k.p.c. orzekł jak w wyroku.