Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lipca 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 1 lipca 2020 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. w M.

przeciwko (...) S.A. w R.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 24 lipca 2019 r. sygn. akt IX GC 44/18

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądzoną w pkt III jego sentencji kwotę 30.513,77 zł zastępuje kwotą 30.022,89 zł (słownie: trzydzieści tysięcy dwadzieścia dwa złote osiemdziesiąt dziewięć groszy),

2.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 8100 (słownie: osiem tysięcy sto) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Marek Boniecki SSA Jan Kremer SSO (del.) Wojciech Żukowski

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) sp. z o.o. w M. wniosła o zasądzenie od strony pozwanej (...)Spółki Akcyjnej w R. kwoty 246.303,62 zł z odsetkami ustawowymi i kosztami procesu tytułem zapłaty sumy wekslowej, objętej wekslem własnym in blanco z wystawienia strony pozwanej, wypełnionego przez stronę powodową w dniu 21 lutego 2014 r. Strona powodowa wskazała, że weksel został wypełniony na kwotę odpowiadającą zadłużeniu pozwanej z tytułu najmu rusztowań w oparciu o umowy najmu zawarte na podstawie umowy ramowej nr (...) z dnia 13 czerwca 2013 r. Strona powodowa wyjaśniła, że zgodnie z umową najmu oddała stronie pozwanej w najem elementy rusztowania, a umowa została zawarta na czas nieokreślony. Strona powodowa wskazała, że najemca rozwiązał umowę ramową ze skutkiem na dzień 30 września 2013 r., co jednak nie miało wpływu na umowy najmu wykonawcze, zawarte na podstawie umowy ramowej. Umowy wykonawcze zachowały moc i nadal były wykonywane mimo wypowiedzenia. Strona powodowa wyjaśniła, że części rusztowań objętych protokołem z 13 czerwca 2013 r. oraz całość rusztowań objętych protokołem z 9 lipca 2013 r., począwszy od dnia 26 sierpnia 2013 r., została przekazana do dyspozycji spółki (...) sp. z o.o. spółka komandytowa w K. i od tej daty wyłącznie nowy najemca (...)był zobowiązany do uiszczania czynszu najmu. Strona powodowa wskazała, że część rusztowań została zwrócona, przy czym stwierdziła utratę elementów – w zakresie rusztowania fasadowego – elementów o wartości 93.209,95 zł, która to wartość stanowi jednocześnie karę umowną, a w zakresie rusztowania wieżowego – elementów o wartości 1.812 zł. Powód wskazał, że w związku ze zwrotem uszkodzonego elementu rusztowania fasadowego, obciążył kosztami naprawy najemcę na kwotę 492,56 zł. Ponadto strona powodowa domaga się zapłaty kwoty 148.417,94 zł tytułem czynszu najmu wraz z odsetkami naliczonymi do dnia wystawienia weksla w kwocie 2.371,17 zł.

W dniu 12 marca 2014 r. Sąd Okręgowy w Krakowie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym.

W zarzutach od nakazu zapłaty z dnia 14 maja 2014 r. strona pozwana(...)S.A. w R. wniosła o uchylenie nakazu zapłaty w całości i oddalenie powództwa, wskazując że pozwany nie korzystał z rusztowań powoda, P. S. nie był samodzielnie upoważniony do działania za stronę pozwaną, rusztowanie o wartości 1.506.180,43 zł nie było wydane w siedzibie powoda, lecz znajdowało się do użytku na budowie w K., a pozwany kwestionuje dokumentację wydania. Strona pozwana zarzuciła, że rusztowanie o wartości 21.064,30 zł, 203.682,19 zł, 177.549,58 zł, 6.727,50 zł oraz 244.335 zł nie zostały faktycznie przejęte przez pozwanego, strona pozwana nie podpisała protokołów przyjęcia – przekazania i nie upoważniła żadnej innej osoby do odbioru. Strona pozwana zakwestionowała protokoły numer (...) a także wynajęcie rusztowań zlokalizowanych w K. przy ulicy (...). Strona pozwana zakwestionowała wszystkie protokoły przyjęcia – przekazania, wskazując że żaden z tych dokumentów nie został podpisany ani zaakceptowany przez pozwanego, a większość z nich nie określała placów budów, z których pochodziły rusztowania. Strona pozwana wskazała, że z dniem 30 września 2013 r. umowa została rozwiązana i pozwany nie korzystał już z wynajętych rusztowań. Pozwana zakwestionowała wszystkie roszczenia dotyczące zapłaty za zaginione lub zniszczone części rusztowań kary, wskazując, iż nie ma pewności, czy straty te miały miejsce, czy do strat doszło po zawarciu umowy najmu, czy do strat doszło z powodów zależnych od pozwanego lub w czasie gdy posiadał on rusztowania. Strona pozwana wskazała, iż weksel został wypełniony z naruszeniem postanowień deklaracji wekslowej, ponieważ kwota wymieniona w uzupełnionym wekslu nie odpowiada rzeczywistym zobowiązaniowy pozwanego. Strona pozwana wyjaśniła, że w 2013 r. znaczącym klientem pozwanej była firma (...) spółka z o.o., a rusztowania wynajęte od powoda były zainstalowane na różnych budowach obsługiwanych przez wyżej wymienioną spółkę. Strona pozwana wskazała, że nie miała kontroli nad tymi rusztowaniami a powód nadużywa swoich praw, bowiem obciąża pozwanego kosztami najmu z którego korzystały również inne osoby. Strona pozwana wskazała, że zaakceptowała jedynie trzy faktury powoda, a pozostałe zostały zakwestionowane. Strona pozwana wskazała też, że dokumentacja najmu miała być uzupełnione o podpis drugiego członka zarządu przy pierwszym wydaniu rusztowań, przy każdym ewentualnym przemieszczeniu lub zmianie korzystającego, a w związku z brakiem inwentaryzacji, pozwany odmówił złożenia brakujących podpisów. Pozwany wskazał, że planował i godził się na to że sporny rusztowania będą wykorzystywane w jego imieniu przez klientów będących firmami budowlanymi i miał refakturować koszty najmu na swoich klientów.

W piśmie procesowym z dnia 24 marca 2015 r. strona powodowa wyjaśniła sposób obliczenia poszczególnych należności dochodzonych pozwem i objętych sumą wekslową.

Wyrokiem z dnia 6 lutego 2017 r. Sąd Okręgowy w K.uchylił nakaz zapłaty z dnia 12 marca 2014 r. i oddalił powództwo.

Od wyroku strona powodowa złożyła apelację. Sąd Apelacyjny w K.wyrokiem z dnia 14 listopada 2017 r. uchylił powyższy wyrok Sądu Okręgowego w K.i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania apelacyjnego. W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny wskazał, że brak było ustaleń faktycznych w zakresie stosunku podstawowego łączącego strony, a wobec złożonych zarzutów spór między stronami przekształcił się ze stosunku wekslowego na rozliczenie stosunku podstawowego. Sąd Apelacyjny wskazał, że przeniesienie sporu na stosunek podstawowy wymaga inicjatywy powoda, który w odpowiedzi na zarzuty może podnieść twierdzenia uzasadniające uwzględnienie powództwa na podstawie stosunku, który weksel zabezpieczał. Co do ciężaru dowodu Sąd Apelacyjny podkreślił, że jakkolwiek co do zasady ciężar dowodu nienależytego wypełnienia weksla spoczywa na pozwanym, to w sytuacji gdy pozwany zaprzecza, by roszczenie ze stosunku podstawowego w ogóle powstało, fakty te musi udowodnić powód. Sąd Apelacyjny wskazał, że przez stosunek podstawowy w niniejszej sprawie należy rozumieć nie tyle umowę ramową łączącą strony, ile zawierane na jej podstawie poszczególne umowy najmu rusztowań, sposób ich zawierania, wykonywania i rozliczenia poprzez dokonanie lub niedokonanie zwrotu poszczególnych partii rusztowań. Sąd Apelacyjny wskazał, że zawarta umowa ramowa, jak i poszczególne umowy wykonawcze były umowami najmu, skoro wolą stron było zawarcie właśnie takiego typu umowy. Sąd Apelacyjny wykluczył przyjęcie, że między stronami doszło do umowy przystąpienia do długu zaciągniętego przez (...)spółka z o.o.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy wyrokiem z dnia 24 lipca 2019 r. Sąd Okręgowy w Krakowie:

I. utrzymał w mocy nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym przez Sąd Okręgowy w K.w dniu 12 marca 2014 r., sygn. (...), w zakresie kwoty 223.738,18 zł (dwieście dwadzieścia trzy tysiące siedemset trzydzieści osiem złotych osiemnaście groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, liczonymi od dnia 10 marca 2014 r. do dnia zapłaty;

II. w pozostałym zakresie uchylił nakaz zapłaty wskazany w pkt I i oddalił powództwo;

III. zasądził od strony pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w R. na rzecz strony powodowej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M. kwotę 30.513,77 zł (trzydzieści tysięcy pięćset trzynaście złotych siedemdziesiąt siedem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd I instancji ustalił, że strony zawarły w dniu 30 czerwca 2013 r. umowę ramową najmu rusztowań nr (...) określając w niej zasady współpracy w zakresie zawierania między stronami umów najmu rusztowań. W pkt. 2c umowy strony wskazały, że najemca kierować będzie do wynajmującego zapytanie dotyczące najmu rusztowań, a w każdym zapytaniu najemca zobowiązany jest podać ilość części składowych zamawianych rusztowań, okres najmu rusztowań i miejsce, w którym w podanym okresie będą znajdowały się rusztowania, termin rozpoczęcia najmu, dane osoby lub osób uprawnionych do podpisania protokołów zdawczo – odbiorczych. W punkcie 2g wskazano, że najemca przesyła zamówienie zgodnie z wymaganiami określonymi w punkcie c i wskazaniem ilości wynajmu oraz uzgodnioną ilością metrów kwadratowych lub ceną. W punkcie h wskazano, że wynajmujący musi potwierdzać przyjęcie zamówienia, co będzie dokonywane w formie e – mailowej. W pkt. 3 określono, że do wszystkich umów najmu zawartych na podstawie umowy stosuje się zasady określone w ogólnych warunkach najmu rusztowań (...) spółka z o.o. W pkt. 5 zastrzeżono, że jako zabezpieczenie roszczeń wynajmującego powstałych w związku z umowami najmu zawartymi na jej podstawie najemca wystawi i wręczy wynajmującemu weksel własny in blanco na zlecenie wynajmującego, a deklaracja wekslowa stanowi załącznik nr 1 do niniejszej umowy. W pkt. 6 wskazano, że umowa została zawarta na czas nieokreślony z miesięcznym terminem wypowiedzenia, a wypowiedzenie niniejszej umowy nie ma wpływu na umowy najmu zawarte na jej podstawie. W pkt. 4 wskazano, że w przypadku każdej z umów najmu czynsz najmu za każdy dzień korzystania z przedmiotu najmu wynosi a) xxxx zł za 1 m2 rusztowania, b) 2,25% z 1/30 wartości (wg dokumentu MM) x dni wynajmu, dodatkowo zamówionych elementów rusztowania niestanowiących m2.

W ogólnych warunkach najmu rusztowań (...) sp. z o.o. w § 2 zapisano, że najemca będzie odbierał i zwracał rusztowania potwierdzone każdorazowo protokołem zdawczo – odbiorczym, sporządzonym w dwóch egzemplarzach oraz dokumentem MM – przesunięcie magazynowe, określającym wartość, po jednym dla każdej ze stron, w którym będą wpisane metry kwadratowe oraz elementy wynajmowanego rusztowania. W § 2 ust. 5 wskazano, że zwracane rusztowanie ma odpowiadać specyfikacji i protokołowi zdawczo – odbiorczemu, a brak jakiegokolwiek elementu, a tym samym zwrot niekompletnego rusztowania skutkuje przyjęciem wadliwego zwrotu rusztowania z konsekwencjami przewidzianymi w ogólnych warunkach najmu. W ust. 6 zastrzeżono, że w przypadku nieterminowego lub niekompletnego zwrotu rusztowań najemca zobowiązuje się do zapłaty kary umownej w wysokości 0,1% wartości netto wynajętego rusztowania za każdy dzień bezumownego korzystania z rusztowania. W paragrafie 4, zatytułowanym „utrata przedmiotu najmu” strony zastrzegły, że wynajmujący określa wartość wydawanych najemcy elementów rusztowania w dokumencie MM, a w przypadku utraty przedmiotu najmu, niezależnie od przyczyny, najemca zapłaci wynajmującemu karę umowną w wysokości wartości elementów rusztowania, zgodnie z protokołem braków sporządzonym przez wynajmującego w oparciu o dokument MM. W § 1 ust. 2 zastrzeżono że czynsz jest płatny w terminie 30 dni od daty wystawienia faktury VAT.

W dniu 13 czerwca 2013 r. strony zawarły również umowę najmu rusztowania wieżowego typ maximus 3,2–3 kpl. W § 3 strony określiły, że umowa zostanie zawarta z 13 czerwca 2013 r. bezterminowo. W § 7 strony określiły, że po zakończeniu najmu najemca zwróci wynajmującemu przedmiot najmu w stanie niepogorszonym, z uwzględnieniem stopnia zużycia wynikającego z jego prawidłowej eksploatacji, na podstawie postanowień umowy i obwiązującego prawa. W § 8 strony ustaliły, iż z tytułu najmu najemca zapłaci wynajmującemu czynsz najmu w wysokości 39,40 zł / 1 kpl / 1 dzień plus 23% VAT. Strony zastrzegły, że czynsz będzie płatny w terminie 30 dni od daty wystawienia faktury VAT. Strony ustaliły na wypadek opóźnienia odsetki maksymalne z art. 359 § 21 k.c. W umowie zawarto specyfikację wydanych elementów:

1.  rama pionowa 2 m 6 szt.

2.  balustrada 6 szt.

3.  podest 6 szt.

4.  rurka stężenia poziomach 6 szt.

5.  rurka stężenia ukośna 6 szt.

6.  stopa stalowa gwintowana 12 szt.

7.  stężenie ukośne belki 3 szt.

8.  stężenie poziome belki 6 szt.

9.  belka jezdna 6 szt.

10.  rama pionowa 1,1 m 6 szt.

W dniu 13 czerwca 2013 r. strona pozwana wystawiła weksel własny in blanco na zlecenie strony powodowej.

Do weksla dołączona została deklaracja wekslowa. W pkt. 1 zastrzeżono, że wynajmujący będzie miał prawo wypełnić weksel brakującymi elementami w każdym czasie na kwotę aktualnego zadłużenia najemcy z tytułu czynszu najmu, odsetek za zwłokę, wszelkich kar umownych wynikających z zawartych umów najmu na podstawie umowy ramowej, a ponadto kar oraz szkód poniesionych w związku z uszkodzeniem rusztowań lub ich utratą oraz w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań przez najemcę – w wypadku nastąpienia któregokolwiek z wymienionych tytułów. W pkt. 2 postanowiono, że wynajmujący ma prawo opatrzyć złożony przez najemcę weksel datą płatności według swojego uznania, wzywając najemcę do wykupienia weksla listem poleconym nadanym co najmniej 7 dni przed datą płatności weksla na adres podany w niniejszej umowie.

W dniu 21 lutego 2014 r. strona powodowa zawiadomiła stronę pozwaną o wypełnieniu weksla wraz z wezwaniem do wykupu weksla. Wezwanie zostało doręczone stronie pozwanej w dniu 24 lutego 2014 r.

W dniu 13 czerwca 2013 r. pomiędzy stronami spisany został protokół przyjęcia – przekazania wymienionych na k. 39 elementów rusztowania (k. 40). Protokół został podpisany przez wiceprezesa zarządu P. S..

Wiceprezes zarządu strony pozwanej P. S. podpisał również zamówienie opowiadające co do elementów protokołowi przyjęcia przekazania, k. 39.

W oparciu o protokół przyjęcia – przekazania i zamówienia strona powodowa sporządziła dokument przesunięcia międzymagazynowego MM nr (...) o treści jak na k. 41 – 42, obejmujący wszystkie elementy zawarte w zamówieniu i protokole wraz z podaniem ich wartości. Dokument został podpisany przez wiceprezesa zarządu strony pozwanej P. S..

Zgodnie z wpisem do KRS stronę pozwaną w przypadku zarządu wieloosobowego reprezentuje 2 członków zarządu albo 1 członek zarządu łącznie z prokurentem.

W dniu 31 maja 2013 r. (...)spółka z o.o. zamówiła u strony powodowej rusztowania jak na k. 45. Zamówienie potwierdził w imieniu strony pozwanej P. S.. W dniu 18 czerwca 2013 r. pomiędzy stronami spisany został protokół przyjęcia – przekazania wymienionych na k. 43 elementów rusztowania, oparty o zamówienie, k. 45. Protokół został podpisany przez M. B.. W oparciu o protokół został sporządzony dokument MM z podaniem wartości poszczególnych elementów.

W dniu 12 czerwca 2013 r. (...) spółka z o.o. zamówiła u strony powodowej rusztowania jak na k. 49 – 50. Zamówienia potwierdził w imieniu strony pozwanej P. S.. W dniu 25 czerwca 2013 r. pomiędzy stronami spisany został protokół przyjęcia – przekazania wymienionych na k. 46 – 47 elementów rusztowania, oparty o zamówienia, k. 49 – 50. W oparciu o protokół został sporządzony dokument MM z podaniem wartości poszczególnych elementów.

W dniu 19 czerwca 2013 r. (...)spółka z o.o. zamówiła u strony powodowej rusztowania jak na k. 55. Zamówienie zostało przesłane do strony pozwanej celem potwierdzenia. Zamówienie potwierdził e–mailowo w imieniu strony pozwanej P. S.. W dniu 4 lipca 2013 r. i 30 lipca 2013 r. pomiędzy stronami spisane zostały protokoły przyjęcia – przekazania wymienionych na k. 51 elementów rusztowania, oparte o zamówienie, k. 55. W oparciu o protokół został sporządzony dokument MM z podaniem wartości poszczególnych elementów.

Rusztowania, objęte w/w protokołami przekazania były dostarczane na budowy, na których firma (...) sp. z o.o. wykonywała elewacje i odbierane były przez pracowników tej spółki. Protokoły przekazania były sporządzane w oparciu o faktycznie wydane elementy rusztowań, na etapie ich fizycznego wydawania na placach budów.

Z tytułu czynszu za czerwiec 2013 r. strona powodowa wystawiła fakturę VAT na kwotę 26.347,72 zł, a strona pozwana uiściła w/w kwotę. Z tytułu czynszu za lipiec 2013 r. strona powodowa wystawiła fakturę VAT na kwotę 60.878,05 zł, a strona pozwana uiściła w/w kwotę. Z tytułu czynszu za sierpień 2013 r. strona powodowa wystawiła fakturę VAT na kwotę 61.947,90 zł, a strona pozwana zapłaciła w/w kwotę.

Strona pozwana wystawiła faktury VAT, na kwoty wskazane powyżej za m–ce VI – VIII z tytułu czynszu podnajmu, jako nabywcę wskazując (...) sp. z o.o. W fakturach została również opłata z tytułu organizacji dostawy.

Pismem z dnia 30 sierpnia 2013 roku strona pozwana złożyła oświadczenie o wypowiedzeniu umowy ramowej nr (...) z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia.

W dniu 26 sierpnia 2013 r. pomiędzy stroną powodową a (...) spółką z o.o. spółką komandytową doszło do przekazania elementów rusztowań jak wymienione w protokole karta 63. Powyższe elementy rusztowań, uprzednio wynajmowane stronie pozwanej, zostały przekazane spółce (...). W zdaniu rusztowań uczestniczył K. O., oddelegowany przez stronę pozwaną na budowy celem inwentaryzacji rusztowań.

Strona pozwana w okresie od 21 sierpnia 2013 r. do 17 lutego 2014 r. zwróciła stronie powodowej elementy rusztowań wymienione na k. 67, 69, 71, 73, 75, 78, 80, 82, 87, 89, 92, 94, 97, 99, 102, 104, 106, 108, 110, 112, 115, 117, 119, 121, 125, 269.

Rusztowania były zwracane bądź przez pracowników strony pozwanej, bądź pracowników (...) sp. z o.o. i były każdorazowo przeliczane przy zdawaniu.

Zwracane w dniu 24 września 2013 r. dwie ramy fasady 2.0 m były połamane. W dokumencie MM z dnia zawarcia umowy ich wartość została określona na 250,40 zł.

Z tytułu czynszu najmu strona powodowa wystawiła faktury VAT:

– (...) na kwotę 42.105,44 zł (wrzesień 2013 r.) – wynajem 1 rusztowania typu fasada i 3 rusztowań aluminiowych;

– (...) na kwotę 41.034,05 zł (październik 2013 r.) – wynajem 1 rusztowania typu fasada i 3 rusztowań aluminiowych;

– (...) na kwotę 39.410,80 zł (listopad 2013 r.) – wynajem 1 rusztowania typu fasada i 3 rusztowań aluminiowych;

– (...) na kwotę 25.867,65 zł (grudzień 2013 r.) – wynajem 1 rusztowania typu fasada i 3 rusztowań aluminiowych.

Strona pozwana uiściła czynsz najmu z tytułu wynajmu rusztowania typ fasada (1 szt.) oraz wynajmu rusztowania aluminiowego (3 szt.) w kwocie 26.347,72 zł za miesiąc czerwiec 2013 r., w kwocie 60.878,05 zł za miesiąc lipiec 2013 r. i w kwocie 61.947,90 zł za miesiąc sierpień 2013 r.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd I instancji zważył, że strona powodowa domagała się zapłaty kwoty 246.303,62 z tytułu zapłaty sumy wekslowej, powołując jednocześnie jako podstawę żądania stosunek podstawowy, tj. umowę najmu rusztowań oraz wynikające z niej roszczenie odszkodowawcze z tytułu utraty i uszkodzenia części wynajętych elementów. Deklaracja wekslowa stanowiła załącznik do ramowej umowy najmu, a ta z kolei dotyczyła w ocenie Sądu wszystkich umów najmu (pkt 1 deklaracji), a nie tylko tych, dotyczących rusztowań fasadowych, więc deklaracja wekslowa dotyczyła wszystkich rusztowań, również umowy, k. 25. W konsekwencji, w ocenie Sądu nie zostało wykazane uzupełnienie weksla niezgodnie z deklaracją w zakresie dotyczącym kary umownej za utracone elementy rusztowania wieżowego. Wydanie tych rusztowań nie było kwestionowane, a jak wskazano powyżej, ciężar dowodu wypełnienia weksla niezgodnie z porozumieniem w zakresie wartości utraconych elementów spoczywał na stronie pozwanej, która nie zgłaszała na tę okoliczność wniosków dowodowych.

Sąd ocenił, że jest związany wytycznymi Sądu Odwoławczego co do ciężaru dowodu w zakresie powstania stosunku podstawowego, który powinien był wykazać powód i okoliczności te, składające się na roszczenie o zapłatę czynszu i kary umownej zostały wykazane przez powoda, o czym była mowa wyżej – powód wykazał zawarcie umowy i wydanie rusztowań o określonej wartości, co upoważniało go do naliczenia czynszu według algorytmu określonego w umowie.

Sąd uznał, że strona powodowa wykazała, że doszło do zawarcia umowy najmu rusztowania wieżowego jak na karcie 25 – 26 oraz zawarcia umowy ramowej najmu, do której dołączone zostały ogólne warunki umowy, karta 22 – 24, a jednocześnie z zawarciem umowy ramowej doszło do zawarcia umowy wykonawczej najmu elementów wskazanych w zamówieniu karta 40, jednocześnie stronie pozwanej wydanych, czego dowodem jest protokół przyjęcia przekazania i dokument MM, karta 39 i 41. Sąd uznał ponadto, że doszło do zawarcia kolejnych umów wykonawczych najmu rusztowań, w oparciu o zamówienia potwierdzone przez stronę pozwaną, które należało traktować jako samodzielne zamówienia strony pozwanej, dokonane w oparciu o zawartą umowę ramową (k. 45, 49, 50, 54 – 55).

Mając na uwadze, że wykazane zostało wydanie elementów rusztowań i nie zostało wykazane dokonanie zwrotu wszystkich elementów objętych protokołem, karta 39 do 40, Sąd uznał, że strona pozwana nie wykazała niezgodności wypełnienia weksla z deklaracją w zakresie kwoty 93.209,95 zł, objętych tabelą karta 127 do 129, bowiem skoro rusztowania te zostały wydane i nie zostały zwrócone (ich zwrot nie został wykazany), stronie powodowej przysługiwało roszczenie o zapłatę kary umownej na podstawie § 4 ust. 2 ogólnych warunków umowy, k. 24, a wartość poszczególnych elementów wynikała z dokumentu MM, k. 41 – 42, zaakceptowanego przez stronę pozwaną.

Sąd uznał, że strona pozwana nie wykazała niezgodności wypełnienia weksla zgodnie z deklaracją wekslową w zakresie braków elementów rusztowania wieżowego – strona pozwana nie wykazała, by zwróciła po zakończeniu 4 elementy wymienione w wykazie karta 130 oraz by wartość tych elementów była inna niż wynikająca z tej tabeli. Ciężar dowodu w tym zakresie spoczywał na stronie pozwanej (strona powodowa wykazała zawarcie umowy i wydanie elementów tych rusztowań wieżowych), a mimo niezastrzeżenia kary umownej w umowie najmu rusztowania wieżowego, stronie powodowej przysługiwało roszczenie o zwrot rzeczy w stanie niepogorszonym a w związku z niedokonaniem zwrotu – roszczenie zwrotu równowartości na mocy art. 675 § 1 k.c.

Sąd podkreślił, że fakt oddania innej osobie rzeczy do bezpłatnego lub odpłatnego używania przez najemcę, czyli stronę pozwaną, nie wykluczał obowiązku zwrotu przedmiotu najmu przez stronę pozwaną powodowi po zakończeniu stosunku najmu (art. 675 § 2 k.c. a contrario).

Sąd uznał również, że strona pozwana nie wykazała, by doszło do wypełnienia weksla niezgodnie z porozumieniem w zakresie kwoty 492,56 zł, skoro uszkodzenie tych elementów zostało odnotowane na protokole przyjęcia – przekazania, k. 69, a wartość uszkodzonych elementów wynikała z dokumentu MM, k. 41. W konsekwencji w tym zakresie stronie powodowej przysługiwało roszczenie o naprawienie szkody na gruncie art. 675 k.c., a strona pozwana nie wykazała, by wartość tych rzeczy była w rzeczywistości inna lub by mimo uszkodzenia tych rzeczy nadawały się one dalej do użytku.

Sąd uznał w konsekwencji, że nie mogły prowadzić do oddalenia powództwa okoliczności powołane w zarzutach do nakazu zapłaty, a dotyczące tego, że nie ma pewności, czy straty faktycznie miały miejsce, czy do strat doszło po zawarciu umowy i czy doszło do nich w jakikolwiek sposób zależny od pozwanego lub w czasie gdy posiadał on rusztowania – ciężar dowodu tych okoliczności spoczywał na stronie pozwanej (tym bardziej – w świetle art. 675 § 3 k.c.), więc jeśli strona pozwana podnosiła zarzut wypełnienia weksla niezgodnie z deklaracją, powinna wykazać, że okoliczności powyższe miały znaczenie na gruncie zawartej umowy, a także w jakich okolicznościach i kiedy doszło do uszkodzenia elementów rusztowań, tak, by można było ocenić zasadność zarzutów strony pozwanej. Strona pozwana nie wykazała okoliczności powstania uszkodzeń ani podmiotu który dokonał uszkodzeń, a w konsekwencji nie sposób uznać, że wykazała, iż nie ponosi winy z tytułu ich zwrotu w stanie uszkodzonym. Z kolei zwrot w stanie uszkodzonym pomiędzy stronami wynikał z protokołu, karta 69, a zwrot nastąpił w czasie obowiązywania umowy stron i jak wynika z treści protokołu, był dokonywany pomiędzy stronami. Strona pozwana nie twierdziła i nie wykazała, by w dacie wskazanej w protokole wszystkie zdawane elementy były w pełni sprawne, w tym rama (fasada) odnotowana w treści protokołu jako uszkodzona.

Sąd miał również na uwadze, że wypowiedzenie umowy ramowej zgodnie z treścią tej umowy w pkt. 6 zdanie drugie nie miało wpływu na poszczególne umowy najmu zawarte na jej podstawie, a w konsekwencji umowy te obwiązywały bądź do daty ich wypowiedzenia bądź do ich dorozumianego rozwiązania przez strony na skutek zwrotu przedmiotu najmu.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, że stronie powodowej przysługiwało roszczenie o zapłatę czynszu najmu w zakresie kwot:

- 35.596,62 zł, objętej fakturą VAT nr (...) z odsetkami obliczonymi od 30/11/13 r. do daty wskazanej w pozwie w kwocie 1.052,29 zł;

- 37.265,11 zł, objętej fakturą VAT nr (...) z odsetkami obliczonymi od 31 grudnia 2019 r. do daty wskazanej w pozwie w kwocie 690,17 zł;

- 32.081,01 zł, objętej fakturą VAT nr (...) z odsetkami obliczonymi od dnia 29 stycznia 2014 r. do daty wskazanej w pozwie w kwocie 262,80 zł;

- 21.275,67 zł, objętej fakturą VAT nr (...).

W powyższym zakresie Sąd utrzymał w mocy nakaz zapłaty na mocy art. 104 ust. 1 w zw. z art. 28 ust. 1 i 2 w zw. z art. 48 pkt 1 i 2 ustawy Prawo wekslowe w zw. z art. 659 k.c. w zw. z art. 481 § 1 i 2 k.c.

W zakresie wartości utraconych lub zniszczonych rusztowań, Sąd uznał, że powód mógł uzupełnić weksel kwotą 93.209,95 zł (utracone rusztowania fasadowe), 1812 zł (utracone rusztowania wieżowe) i 492,56 zł (zniszczone elementy rusztowań), bowiem przysługiwało mu roszczenie o zapłatę kary umownej z tytułu niedokonania zwrotu rusztowań w wysokości odpowiadającej wartości tych rusztowań, objętej dokumentem MM oraz roszczenie odszkodowawcze z tytułu uszkodzenia elementów lub ich utraty na mocy art. 471 k.c. w zw. z art. ­­­­­­­­­675 § 1 i 3 k.c. W ocenie Sądu, ciężar dowodu, że rusztowania utracone lub uszkodzone miały inną wartość niż ujęta w sumie wekslowej spoczywał na stronie pozwanej, bowiem w procesie wekslowym dowód przeciwny, a więc uzupełnienia weksla niezgodnie z porozumieniem (tj. uzupełnienia go wartością nieodpowiadającą wysokości szkody) zostaje przerzucony na dłużnika. W konsekwencji Sąd uwzględnił żądanie zapłaty sumy wekslowej w powyższym zakresie na mocy art. 104 ust. 1 w zw. z art. 28 ust. 1 i 2 w zw. z art. 48 pkt 1 i 2 ustawy Prawo wekslowe w zw. z art. 675 § 1 i 3 k.c. oraz 483 i 484 k.c.

Sąd oddalił powództwo w zakresie, w jakim strona powodowa dokonała obliczenia czynszu niezgodnie z ustaleniami umownymi, bowiem jego obliczenie przedstawione na wezwanie Sądu pokazało, że kwota czynszu była obliczana nie jako 2,25% z 1/30 wartości, tylko 2,25% z 1/liczba dni „pracujących” (czyli liczba dni w miesiącu, pomniejszona o niedziele, w związku z czym dzielnik był mniejszy niż 30, co doprowadziło do zawyżenia kwoty czynszu). W konsekwencji, w zakresie w jakim kwota ta nie odpowiadała warunkom umownym, Sąd dokonał poprawnego obliczenia czynszu i uwzględnił zarzut wypełnienia weksla niezgodnie z deklaracją wekslową na gruncie art. 10 ustawy Prawo wekslowe w zw. z art. 659 k.c. w zw. z pkt 4 umowy najmu. Sąd oddalił również roszczenie o zapłatę odsetek w zakresie, w jakim zostały obliczone od kwoty nienależnej.

Sąd stosunkowo rozdzielił koszty procesu pomiędzy stronami na mocy art. 100 k.p.c., uznając, że strona powodowa wygrała w 90%. Całość kosztów wyniosła 62.466 zł, na którą to kwotę złożyły się: opłata od pozwu – 3.079 zł, opłata od zarzutów – 9.237 zł, koszty zastępstwa procesowego w kwocie po 7.217 zł za I instancję (zastosowanie znajdowało rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2013 r., poz. 461) – § 6 pkt 7 w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015 r. poz. 1800), koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym w kwocie po 3.600 zł (§ 13 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2013 r., poz. 461) – zażalenie wniesione przed uchyleniem w/w rozp.), kwota 2.448,77 zł tytułem wykorzystanej zaliczki uiszczonej na poczet sporządzenia opinii, kwota 12.316 zł tytułem opłaty od apelacji oraz koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym w kwocie po 8.100 zł (§ 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015 r. poz. 1800) w zw. z § 21 w/w rozp.). Skoro powód powinien ponieść koszty w wysokości 6.247 zł (10% wszystkich kosztów), a poniósł koszty w wysokości 36.760,77 zł, do zwrotu na jego rzecz pozostaje kwota 30.513,77 zł.

Wyrok ten zaskarżyła apelacją strona pozwana, zaskarżając go w zakresie pkt I oraz III i zarzucając:

1. nierozpoznanie istoty sprawy wyrażające się w tym, że zaskarżony wyrok wydano w oparciu o literalną treść dokumentu o nazwie „umowa ramowa najmu rusztowań nr (...)” z dnia 13 czerwca 2013 r. podczas gdy istota sprawy sprowadzała się do tego, że zobowiązanie pozwanej związane z rusztowaniami wynajętymi przez powódkę do firmy (...) miało powstać dopiero po przejęciu przez pozwaną firmy (...) i po zinwentaryzowaniu (policzeniu) rusztowań będących w posiadaniu (...), do którego to przejęcia i inwentaryzacji nigdy nie doszło, w konsekwencji czego strony za obopólną zgodą podpisały dokument umowy, która nie była między nimi wykonywana (technicznie i faktycznie był to niemożliwe), przez co umowa obarczona była wadą czynności prawnej w postaci pozorności,

2. naruszenie prawa materialnego, tj.:

a) art. 83 § 1 k.c. w zw. z art. 65 § 2 k.c. w zw. z art. 659 § 1 k.c. poprzez ich niezastosowanie i przyjęcie, że pozwaną łączyła z powódka ramowa umowa najmu rusztowań podczas gdy dokument pod nazwa „umowa ramowa najmu rusztowań nr (...)” z dnia 13 czerwca 2013 r. stanowił pozorną umowę, bowiem strony podpisały ten dokument w celu zabezpieczenia ewentualnych przyszłych roszczeń powódki, za które odpowiedzialność miała ponosić pozwana dopiero po przejęciu przez pozwaną firmy (...); ponadto w dniu 13 czerwca 2013 r. jak i w późniejszym okresie, przedmiot rzekomej umowy najmu nigdy nie został pozwanej wydany, co więcej był używany i zwracany przez podmiot nie będący stroną procesu, tj. firmę (...),

b) art. 65 § 2 k.c. w zw. z art. 659 § 1 k.c. poprzez ich błędne zastosowanie i przyjęcie, że strony łączyła ramowa umowa najmu rusztowań, podczas gdy stosunek najmu między powódką a pozwaną nie został zawiązany, dlatego że, rusztowania zamówił podmiot trzeci ((...)), rusztowania odebrał podmiot trzeci ((...)), rusztowania używał podmiot trzeci ((...)), rusztowania zwrócił podmiot trzeci ((...)), w konsekwencji przedmiot najmu nie został uzgodniony (sprecyzowany) pomiędzy pozwaną a powódką,

c) art. 60 k.c. w zw. z art. 65 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 10 prawa wekslowego poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że powódka wypełniła weksel zgodnie z porozumieniem, podczas gdy weksel wypełniony został niezgodnie z deklaracją wekslową, co wynika z tego, że między stronami nie została skutecznie zawarta umowa najmu rusztowań, a to dlatego, że przedmiot najmu nie został sprecyzowany, a dokument o nazwie „umowa ramowa najmu rusztowań nr(...) z dnia 13 czerwca 2013 r. był pozorną umową,

d) art. 60 k.c. w zw. z art. 65 § 1 i § 2 k.c. w zw. z art. 10 prawa wekslowego poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że powódka wypełniła weksel zgodnie z porozumieniem, podczas gdy weksel wypełniony został niezgodnie z deklaracją wekslową, co wynika z tego, że poszczególne (cząstkowe) umowy najmu, mające zostać zawarte na podstawie umowy ramowej nigdy nie zostały zawarte między stronami, a z deklaracji wekslowej stanowiącej załącznik nr 1 do dokumentu o nazwie „umowa ramowa najmu rusztowań nr (...)” z dnia 13 czerwca 2013 r. wynika wprost, że weksel miał zabezpieczać roszczenia „wynikające z umów najmu zawartych przez Najemcę na podstawie umowy ramowej”,

e) art. 10 prawa wekslowego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że powódka wypełniła weksel zgodnie z porozumieniem, podczas gdy z deklaracji wekslowej stanowiące załącznik nr 1 do dokumentu o nazwie „umowa ramowa najmu rusztowań nr (...)” z dnia 13 czerwca 2013 r., nie wynika, by weksel miał zabezpieczać roszczenia z umowy najmu rusztowania wieżowego typ: M. 3,2 – 3 kpl zawartej w dniu 13 czerwca 2013 r. w M.,

3. naruszenie prawa procesowego, tj.:

a) art. 233 k.p.c. poprzez wybiórcze traktowanie materiału dowodowego, bowiem Sąd I instancji pominął w całości zeznania prezesa powódki P. P. (1) złożone w 2015 r. czyli po dwóch latach od podpisania dokumentu o nazwie „umowa najmu rusztowań nr (...)” z dnia 13 czerwca 2013 r., a które były o wiele bardziej precyzyjne (lepiej odwzorowały stan faktyczny istniejący w 2013 r.) od tych składanych 6 lat później,

b) art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewskazanie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przyczyn, dla których Sąd I instancji odmówił wiarygodności i mocy dowodowej zeznaniom prezesa powódki P. P. (1) oraz świadka powódki D. M. złożonych przez Sądem w dniu 16 czerwca 2015 r.,

c) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i błędną ocenę materiału dowodowego wbrew zasadom doświadczenia życiowego i logiki, uznając, że zinwentaryzowanie elementów mających składać się na przedmiot najmu (policzenie rusztowań składających się z dziesiątek tysięcy elementów), nie jest konieczne do zawarcia umowy, podczas gdy z zasad doświadczenia życiowego i logiki wynika, że faktyczny najem (nie-pozorny) tak znacznej ilości rzeczy ruchomych mógł się odbyć tylko po uprzednim policzeniu wszystkich elementów, które miały stanowić przedmiot najmu, a które przecież znajdowały się „w całym K.,”,

d) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów wyrażające się w odmowie przyznania wiarygodności i mocy dowodowej zeznaniom P. S. i M. A. (1) w zakresie ustalenia między stronami, że inwentaryzacja jest konieczna do skutecznego zawarcia umowy najmu, chociaż ich zeznania są logiczne, wzajemnie się uzupełniają, nie stoją w sprzeczności z materiałem dowodowym zebranym w sprawie, co więcej są zbieżne z zeznaniami świadka powódki D. M. i prezesa powódki P. P. (1)

e) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i błędną ocenę materiału dowodowego wbrew zasadom doświadczenia życiowego i logiki, uznając, że do potwierdzenia wydania przedmiotu najmu wystarczający był tylko jeden podpis, podczas gdy zasady doświadczenia życiowego i logiki prowadzą do wniosku, że w sytuacji kiedy obaj członkowie zarządu są obecni przy podejmowaniu czynności prawnych lub faktycznych, to wszystkie dokumenty są podpisane zgodnie z reprezentacją. Tymczasem sąd dokonał dowodnej oceny materiału dowodowego w postaci protokołu przekazania rusztowań z dnia 13 czerwca 2013 r. k. 39 oraz pozostałych dokumentów jednostronnie podpisanych w dniu 13 czerwca 2013 r. przez P. S., bowiem z jakiś przyczyn dokumenty te nie zostały podpisane przez obu członków zarządu, mimo że P. S. i M. A. (2) w dniu 13 czerwca 2013 r. mieli niczym nieskrępowaną możliwość podpisania tych wszystkich dokumentów zgodnie z reprezentacją,

4) błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu przez Sąd I instancji, że strony zawarły w dniu 13 czerwca umowę ramową najmu rusztowań nr (...) co potwierdzić miała zapłata za trzy faktury, podczas gdy z materiału dowodowego wynika, że niemal wszystkie zamówienia i protokoły przejęcia – przekazania, oraz protokoły zwrotu, zostały podpisane przez osoby trzecie niepowiązane z pozwaną,

b) błędne ustalenie wysokości kosztów procesu przyznanych powódce, wyrażające się w tym, że stronie powodowej przyznana została kwota 30513,77 zł podczas gdy ewentualnie przyznane koszty powinny opiewać na niższą wysokość m. in. dlatego, że koszty przyznane w nakazie zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 13 marca 2014 r. sygn. akt (...) zostały już wyegzekwowane w postępowaniu egzekucyjnym.

W oparciu o te zarzuty wniosła o:

- zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie pkt I poprzez uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa w całości,

- zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie pkt III poprzez zasądzenie kosztów procesu według norm prawem przepisanych w prawidłowej wysokości,

ewentualnie o:

- uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania pozostawiając Sądowi I instancji ustalenie kosztów procesu w prawidłowej wysokości.

W obu wypadkach wniosła o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej zwrout kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wywołanych niniejszą apelacją.

W odpowiedzi na apelację strona powodowa wniosła o jej oddalenie i o zasądzenie pod pozwanej na rzecz strony powodowej kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja okazała się zasadna jedynie w niewielkim zakresie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że niezasadny okazał się zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewskazanie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przyczyn, dla których Sąd I instancji odmówił wiarygodności i mocy dowodowej zeznaniom prezesa powódki P. P. (1) oraz świadka powódki D. M. złożonych przez Sądem w dniu 16 czerwca 2015 r. W tym kontekście zauważyć należy, że uzasadnienie wyroku które wyjaśnia przyczyny, dla jakich orzeczenie zostało wydane, jest sporządzane już po wydaniu wyroku. Zatem wynik sprawy z reguły nie zależy od tego, jak napisane zostało uzasadnienie i czy zawiera ono wszystkie wymagane elementy. Z tych przyczyn zarzut naruszenia przepisu art. 328 § 2 k.p.c. może być usprawiedliwiony tylko w tych wyjątkowych okolicznościach, w których treść uzasadnienia orzeczenia sądu całkowicie uniemożliwia dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia lub w przypadku zastosowania prawa materialnego do niedostatecznie jasno ustalonego stanu faktycznego (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia z dnia 7 stycznia 2010 r., II UK 148/09, LEX nr 577847; z dnia 2 grudnia 2014 r. I UK 139/14, LEX nr 1621322; z dnia 28 listopada 2014 r. I CSK 735/13, LEX nr 1545043; z dnia 8 października 2009 r. II CSK 153/09, LEX nr 553674). Uzasadnienie zaskarżonego wyroku pozwala na odtworzenie toku rozumowania, które doprowadziło Sąd I instancji do wydania rozstrzygnięcia i w pełni pozwana pozwala na kontrolę instancyjną wyroku. Nie stoi temu w szczególności na przeszkodzie fakt niemówienia w nim w sposób szczegółowy kwestii zeznań złożonych przez świadka D. M. na rozprawie w dniu 16 czerwca 2015 r. i ponownie na rozprawie w dniu 11 grudnia 2018 r. oraz przesłuchania informacyjnego strony powodowej na rozprawie w dniu 16 czerwca 2015 r.

Niezasadne okazały się również podniesione w apelacji zarzuty naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. O naruszeniu tego przepisu mającym wpływ na wynik sprawy można mówić w sytuacji, gdy wskutek wadliwej oceny dowodów sąd orzekający dokonał wadliwych ustaleń faktycznych. Skuteczne podniesienie tego zarzutu wymaga zatem wskazania na konkretne okoliczności faktyczne mające znaczenie dla rozstrzygnięcia, które wskutek błędnej oceny dowodów nie zostały przez sąd ustalone, albo na konkretne okoliczności faktyczne, które miały znaczenie dla rozstrzygnięcia i które zostały przez sąd ustalone, mimo, że prawidłowo oceniony materiał dowodowy nie dawał podstaw do ich ustalenia. Już choćby z tej przyczyny nie można uwzględnić zarzutu naruszenia tego przepisu poprzez wybiórcze traktowanie materiału dowodowego mające wyrażać się w tym, że Sąd I instancji pominął w całości zeznania prezesa powódki P. P. (1) i świadka D. M. złożone w 2015 r. czyli po dwóch latach od podpisania dokumentu o nazwie „umowa najmu rusztowań nr (...)” z dnia 13 czerwca 2013 r., a które miały być o wiele bardziej precyzyjne (lepiej odwzorowały stan faktyczny istniejący w 2013 r.) od tych składanych 6 lat później. Treść apelacji wskazuje na to, że w oparciu o te zeznania Sąd I instancji winien był ustalić, że przedmiotem porozumienia stron było to, że warunkiem powstania skutków prawnych spornej umowy najmu miało być uprzednie przejęcie(...) sp. z o.o. przez stronę powodową. Wprawdzie treść nagrania zeznań świadka i przesłuchania informacyjnego strony powodowej ujawnia, że osoby te wypowiadały się co do kwestii przewidywanego przejęcia przez stronę pozwana (...) sp. z o.o. Wypowiedzi tych osób interpretowane w całości, a nie poprzez analizę wyrwanych z kontekstu całości zeznań i oświadczeń, nie pozwalają wszelako na ustalenie, że uzgodnionym przez strony warunkiem wejścia w życie umów najmu miałoby być uprzednie przejęcie (...) sp. z o.o. przez stronę pozwaną. Przeczy chociażby temu oświadczenie prezesa strony powodowej (czas rozprawy: 00:25:19 do 00:25:47), że propozycja prezesa strony pozwanej była taka, że strona powodowa będzie fakturować firmę (...) po przejęciu rusztowań od firmy (...) przez firmę (...) ale to wiązało się z obniżeniem ceny wynajmu rusztowań. W szczególności wyciąganie takich wniosków z powyższych zeznań i oświadczeń byłoby już z tej przyczyny niedopuszczalne, że twierdzeń w tym przedmiocie nie podnosiła żadna ze stron postępowania, w tym nie podnosiła ich w postępowaniu przed Sądem I instancji strona pozwana, jak również nie wynikają one z zeznań złożonych przez przedstawicieli strony pozwanej.

Nietrafnie również upatruje apelująca naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w uznaniu, że zinwentaryzowanie elementów mających składać się na przedmiot najmu (policzenie rusztowań składających się z dziesiątek tysięcy elementów), nie jest konieczne do zawarcia umowy, co wskazywać ma na pozorność umowy ramowej. Należy wskazać czy ocena, czy doszło do zawarcia umowy nie należy do sfery ustalenia faktów, ale oceny prawnej ustalonych faktów. Zatem tak ujęty zarzut nie jest zarzutem naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. ale zarzutem błędnej oceny prawnej. Nawet jednak tak rozumiany zarzut apelacji nie jest trafny. Wbrew stanowisku apelującej precyzyjne zinwentaryzowanie przedmiotów (rusztowań) składających się na przedmiot ramowej umowy najmu nie jest prawnym warunkiem jej skutecznego zawarcia a z ustalonego stanu faktycznego nie wynika aby strony uwarunkowały skuteczność zawarcia umowy najmu od dokonania takiej inwentaryzacji. W szczególności podstawy do poczynienia takiego ustalenia nie dają zeznania P. S. i M. A. (1). P. S. i M. A. (1) zeznawali wprawdzie o tym, że umowa miała być uwarunkowana inwentaryzacją. Wszelako zeznając za stronę pozwaną P. S. i M. A. (1) nie potrafili wytłumaczyć w sposób przekonujący dlaczego – pomimo rzekomego uwarunkowania skuteczności zawarcia umowy od dokonania inwentaryzacji – strona pozwana, pomimo niedokonania inwentaryzacji, zapłaciła należność za 3 pierwsze faktury. Nie potrafili również wskazać kiedy inwentaryzacja miała zostać przeprowadzona. Zauważyć przy tym należy, że zeznania P. S. są same w sobie mało wiarygodne. W szczególności wskazuje na to wymijająca odpowiedź udzielona na pytania dotyczące kwestii refakturowania należności za najem na rzecz (...) (k. 498).

Niezasadnie upatruje również strona pozwana naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. powołując się na kwestię potwierdzenia wydania przedmiotu najmu tylko przez jednego członka zarządu strony pozwanej oraz zarzuca błąd w ustaleniach faktycznych mający polegać na przyjęciu przez Sąd I instancji, że strony zawarły w dniu 13 czerwca umowę ramowa najmu rusztowań nr (...) co potwierdzić miała zapłata za trzy faktury, podczas gdy z materiału dowodowego wynika, że niemal wszystkie zamówienia i protokoły przejęcia – przekazania, oraz protokoły zwrotu, zostały podpisane przez osoby trzecie niepowiązane z pozwaną. Strona powodowa podnosząc te zarzuty nie kwestionuje bowiem żadnego elementu ustalonego przez Sąd I instancji stanu faktycznego, ale kwestionuje oceny prawne, dokonane przez Sąd I instancji, zaś odniesienie się do kwestii prawidłowości tych ocen nastąpi w dalszej części uzasadnienia przy odniesieniu się do podniesionych w apelacji zarzutów naruszenia prawa materialnego.

Mając powyższe na uwadze ustalony przez Sąd I instancji stan faktyczny Sąd Apelacyjny akceptuje i przyjmuje za własny czyniąc podstawą rozstrzygnięcia w sprawie. Zbędne jest natomiast powtarzanie go w tym miejscu.

Niezasadne okazały się również podniesione w apelacji zarzuty naruszenia prawa materialnego. Nie doszło bowiem do naruszenia art. 83 § 1 k.c. w zw. z art. 65 § 2 k.c. w zw. z art. 659 § 1 k.c. ani do naruszenia art. 65 § 2 k.c. w zw. z art. 659 § 1 k.c. Wbrew bowiem twierdzeniom strony pozwanej ustalony stan faktyczny nie daje podstaw do oceny, że umowa ramowa najmu rusztowań nr (...) z dnia 13 czerwca 2013 r. została zawarcia dla pozoru w celu zabezpieczenia ewentualnych przyszłych roszczeń powódki. Treść zawartej umowy jednoznacznie określa jej postanowienia i nie pozwala na inną ich interpretację aniżeli taką, że stanowi ona umowę najmu, która miała wiązać określone w niej strony już od chwili jej zawarcia. W ustalonym stanie faktycznym nie sposób dopatrzeć się jakichkolwiek oświadczeń woli stron, z których wynikałaby wola uwarunkowania wejścia tej umowy w życie dopiero od momentu przejęcia przez stronę pozwaną firmy (...). W szczególności – z przyczyn powyżej wskazanych – nie dają do takiej oceny podstawy fakty ustalone w oparciu o zeznania świadka D. M. oraz oświadczenia złożone w trybie informacyjnego słuchania członka zarządu strony powodowej. Przeciwko uznaniu umowy za pozorną jednoznacznie przemawia również fakt, iż obie strony przystąpiły do jej wykonywania, a w szczególności przystąpiła do tego strona pozwana opłacając czynsz najmu należny za miesiące czerwiec, lipiec i sierpień 2013 r. Fakt, że przedmiotowe rusztowania zostały faktycznie przekazane podmiotowi trzeciemu ( firmie (...)), który je następnie używał i potem zwrócił stronie powodowej nie wskazuje na pozorny charakter umowy. Z ustalonego stanu faktycznego nie wynika aby nastąpiło to niezgodnie z wolą będącej najemcą strony pozwanej. Wręcz przeciwnie, z zeznań P. S. złożonych za stronę pozwaną wynika w sposób nie budzący wątpliwości, że taki sposób wykonywania umowy najmu był objęty porozumieniem stron a celem, który przyświecał stronie pozwanej przy zawieraniu takiej umowy było finansowanie wynajmu rusztowań na rzecz będącej ich kontrahentem firmy (...) sp. z o.o. Fakt, że z przedmiotu najmu korzysta zgodnie z wolą najemcy osoba trzecia nie odbiera umowie charakteru umowy najmu. Nie jest bowiem cechą charakterystyczną umowy najmu to, że przedmiot najmu jest wykorzystywany wyłącznie przez najemcę, zaś kwestia stosunku prawnego pomiędzy stroną pozwaną a firmą (...) uprawniającego firmę (...) do korzystania z wynajętych przez pozwaną rusztowań nie jest przedmiotem rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Niewykonanie inwentaryzacji wynajętych rusztowań również nie stanowi podstawy do przyjęcia, że zawarta umowa ramowa była pozorna, względnie, że do zawarcia umowy nie doszło wobec nieokreślenia przedmiotu najmu. Z ustalonego stanu faktycznego nie wynika bowiem aby pomiędzy stronami powstał spór co do tego, jakie konkretnie przedmioty zostały przez stronę powodową wynajęte stronie pozwanej. Nadto strona pozwana, pomimo powoływania się na brak inwentaryzacji, nigdzie nie wskazuje na żadną skonkretyzowaną i niedającą się usunąć w drodze wykładni rozbieżność w rozumieniu przez strony postanowień określających przedmiot najmu, a dopiero w takiej sytuacji można by mówić o nieosiągnięciu przez strony porozumienia co do przedmiotu najmu a w konsekwencji o niedojściu do zawarcia umowy wskutek braku zgodnych oświadczeń woli stron w zakresie istotnego postanowienia umowy, tj. określenia przedmiotu najmu. Zasadnie przyjął zatem Sąd I instancji, iż strony zawarły ważną i skuteczną umowę najmu i ocena taka ani nie narusza powoływanych w apelacji przepisów ani nie stanowi o nierozpoznaniu przez ten sąd istoty sprawy.

Powyższa ocena prawna, rozstrzyga o niezasadności zarzutów naruszenia art. 60 k.c. w zw. z art. 65 § 1 i § 2 k.c. w zw. z art. 10 prawa wekslowego. Skoro bowiem doszło do zawarcia umowy najmu, to objęcie przez stronę powodową sumą wekslową wierzytelności z niej wynikających było zgodne z porozumieniem wekslowym. Nie ma również podstaw do przyjęcia, że nie doszło do zawarcia poszczególnych umów najmu na podstawie umowy ramowej. Strona pozwana nie kwestionowała faktu, iż w okresach objętych żądaniem pozwu (...) sp. z o.o. korzystała z przedmiotowych rusztowań. Fakt, iż dokumentacja odbioru rusztowań nie była podpisywana przez osoby uprawnione do reprezentowania strony pozwanej nie ma tutaj znaczenia albowiem zgodnie z porozumieniem stron rusztowania miały być wykorzystywane przez(...) sp. z o.o. a strona pozwana miała ten najem finansować. W tych okolicznościach uznać należy, że poświadczenie przez osoby działające w imieniu (...) sp. z o.o. odbioru rusztowań należy traktować na równi z poświadczeniem ich odbioru przez stronę pozwaną.

Odnosząc się natomiast do zarzutu naruszenia art. 10 prawa wekslowego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie gdyż z deklaracji wekslowej stanowiące załącznik nr 1 do dokumentu o nazwie „umowa ramowa najmu rusztowań nr (...)” z dnia 13 czerwca 2013 r., nie wynika, by weksel miał zabezpieczać roszczenia z umowy najmu rusztowania wieżowego typ:(...)zawartej w dniu 13 czerwca 2013 r. w M., to zgodzić się należy, że treść deklaracji wekslowej jednoznacznie wskazuje, że zabezpieczeniem w postaci weksla objęte zostały jedynie wierzytelności wynikające z umowy najmu rusztowań nr (...) z dnia 13 czerwca 2013 r. zaś przedmiotem tej umowy nie było rusztowanie wieżowe. Przyznała to ostatecznie również sama strona powodowa w piśmie złożonym po rozprawie apelacyjnej (k. 616). Stan taki nie stanowi wszelako podstawy do zmiany zaskarżonego wyroku. Strona powodowa wykazała bowiem zasadność roszczenia ze stosunku podstawowego dotyczącego rusztowania wieżowego przedstawiając materiał dowodowy w postaci umowy najmu rusztowania wieżowego zaś strona pozwana nie kwestionowała, że w okresach objętych żądaniem pozwu(...) sp. z o.o. z takiego rusztowania otrzymanego od strony powodowej korzystała oraz nie zakwestionowała, że doszło do utraty elementów rusztowania. Strona pozwana nie podniosła żadnej merytorycznej argumentacji mogącej podważyć zasadność tych roszczeń, ograniczając się jedynie do zarzutów dotyczących niedopuszczalności objęcia ich sumą wekslową. Dopuszczalne było zatem utrzymanie nakazu zapłaty w mocy również w zakresie wierzytelności wynikających z umowy najmu rusztowania wieżowego, pomimo niezasadności dochodzenia roszczeń o ich zapłatę jako roszczenia wekslowego (por. uchwała połączonych Izb Sądu Najwyższego: Izby Cywilnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 24 kwietnia 1972 r., III PZP 17/70, OSNCP 1973, Nr 5, poz. 72, wyroki Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2011 r., I CSK 386/10, OSNC-ZD 2011, nr C, poz. 68, z dnia 11 marca 2011 r., II CSK 311/10, OSNC-ZD 2011, nr C, poz. 66, z dnia 18 maja 2012 r., IV CSK 565/11, OSNC 2013, Nr 2, poz. 22).

Natomiast częściowo zasadny okazał się podniesiony w apelacji zarzut wadliwości rozstrzygnięcia o kosztach procesu. Zważyć należy, że strona powodowa poniosła koszty procesu, na które złożyły się:
- opłata od pozwu: 3079

- koszty zastępstwa procesowego: 7217

- wynagrodzenie w postępowaniu zażaleniowym: 3600

- zaliczka: 2448,77

- opłata od apelacji 12316

- wynagrodzenie w postępowaniu apelacyjnym: 8100

Łącznie kwota 36760,77 zł.

Stosownie do wyników postępowania (strona powodowa wygrywa proces w 90%) należałby się stronie powodowej zwrot: 33084,69.

Natomiast strona pozwana poniosła koszty procesu obejmujące:

- opłatę od zarzutów: 9237

- koszty zastępstwa procesowego: 7217

- opłatę od zażalenia: 2464 zł (k. 192)

- wynagrodzenie w postępowaniu zażaleniowym: 3600 zł

- wynagrodzenie w postępowaniu apelacyjnym: 8100 zł

Łącznie kwotę 30618 zł.

Stosownie do wyników procesu (strona pozwana wygrała proces w 10%) należałby się stronie pozwanej zwrot kosztów procesu kwocie 3061,80 zł.

Po dokonaniu kompensaty wzajemnie należnych kosztów należy się stronie powodowej kwota 30022,89 zł a zatem niższa od zasądzonej zaskarżonym wyrokiem kwoty 30513,77 zł. Zatem zaskarżony wyrok podlegał zmianie polegającej na zastąpieniu w jego pkt III kwoty 30513,77 zł kwotą 30022,89 zł.

Natomiast w pozostałym zakresie zarzut wadliwego rozstrzygnięcia przez Sąd I instancji o kosztach procesu nie zasługiwał na uwzględnienie. Eksponowany w apelacji fakt, że koszty pierwotnie zasądzone nakazem zapłaty zostały już wyegzekwowane nie ma znaczenia dla oceny prawidłowości zaskarżonego rozstrzygnięcia o kosztach procesu. Uchylenie w pkt II zaskarżonego wyroku nakazu zapłaty również w zakresie zawartego w nim rozstrzygnięcia o kosztach procesu oznacza bowiem, że po stronie Sądu I instancji zaktualizował się obowiązek ponownego rozstrzygnięcia o całości kosztów procesu, niezależnie od tego, czy uchylone rozstrzygnięcie zostało już wyegzekwowane. Wykracza zaś poza granice niniejszego postępowania rozstrzyganie o wzajemnych rozliczeniach stron związanych z faktem uchylenia mającego podlegać wcześniejszemu wyegzekwowaniu rozstrzygnięcia o kosztach zawartych w nakazie zapłaty i z faktem ponownego rozstrzygnięcia o tych kosztach w zaskarżonym wyroku.

Mając powyższe na uwadze częściowo uwzględniając apelację zmieniono zaskarżone wyrok na zasadzie art. 386 § 1 oddalając apelację w pozostałym zakresie na zasadzie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w pkt 3 sentencji na zasadzie art. 100 w zw. z art. 391 § 1 zd. 1 k.p.c. poprzez obciążenie strony pozwanej całością kosztów postępowania apelacyjnego z uwagi na okoliczność, że wygrała postępowanie apelacyjne jedynie w znikomym zakresie. Na zasądzone na rzecz strony powodowej koszty procesu złożyły się kwota 8100 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika ustalonego zgodnie z § 2 pkt 7 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.).

SSA Marek Boniecki SSA Jan Kremer SSO (del.) Wojciech Żukowski