Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 228/22

UZASADNIENIE do całości wyroku

Decyzją z dnia 29 grudnia 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że S. S. (1) jako pracownik u płatnika składek (...) S.C. B. K., G. K., K. K. i P. K. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu w okresie od dnia 1 października 2021 roku. W ocenie Oddziału S. S. (1) nie wykonywał pracy u płatnika składek (...) S.C. B. K., G. K., K. K. i P. K., a został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych jedynie w celu uzyskania tytułu do ubezpieczeń społecznych i prawa do wypłaty świadczeń przysługujących osobie o statusie pracownika.

(decyzja – k. 34-36 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Odwołanie od w/w decyzji wniósł S. S. (1) wnosząc o jej uchylenie i wskazując, że w istocie od dnia 1 października wykonywał na rzecz płatnika składek (...) S.C. B. K., G. K., K. K. i P. K. pracę na stanowisku pomoc szwalni w pełnym wymiarze czasu pracy w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, pracę podporządkowaną za którą otrzymał wynagrodzenie.

(odwołanie – k. 3-4)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie przytaczając argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 5-6)

Na rozprawie w dniu 2 czerwca 2022 roku wnioskodawca poparł odwołanie, płatnik składek P. K. przyłączył się do odwołania, zaś pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie.

(rozprawa z dnia 2 czerwca 2022 roku e-protokół (...):32:45 – 00:33:32 – płyta CD – k. 60)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

S. S. (1) jest absolwentem (...) im. A. M. w P. na Wydziale Nauk Geograficznych i Geologicznych. W 2019 roku ubezpieczony ukończył studia pierwszego stopnia na kierunku geodezja i kartografia.

(dyplom – k. 27 załączonych do sprawy akt organu rentowego, k. A-2 w aktach osobowych załączonych do sprawy )

Przed podjęciem zatrudnienia w P.P.H. (...) S.C. wnioskodawca w okresie od dnia 8 marca 2021 roku do dnia 31 maja 2021 roku zatrudniony był w spółce (...) Sp. z o.o.

(świadectwo pracy – k. A-3 w aktach osobowych załączonych do sprawy)

W okresie od dnia 1 lipca 2021 roku do dnia 31 sierpnia 2021 roku skarżący zatrudniony był w (...) M. P., (...) S.C.

(świadectwo pracy – k. A-4 w aktach osobowych załączonych do sprawy)

O możliwości zatrudnienia w P.P.H. (...) S.C. odwołujący dowiedział się z ogłoszenia zamieszczonego na stronie internetowej (...)

(zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 2 czerwca 2022 roku e-protokół (...):31:32 – 00:32:45 w związku z e-protokół (...):02:24 – 00:09:35 – płyta CD – k. 60, zeznania płatnika składek P. K. na rozprawie w dniu 2 czerwca 2022 roku e-protokół (...):31:32 – 00:32:45 w związku z e-protokół (...):02:24 – 00:09:35 – płyta CD – k. 60)

W dniu 1 października 2021 roku pomiędzy P.P.H. (...) S.C. reprezentowanym przez P. K. została zawarta umowa o pracę na okres próbny od dnia 1 października 2021 roku do dnia 31 grudnia 2021 roku, na mocy której ubezpieczony został zatrudniony na stanowisku pomoc szwalni w wymiarze czasu pracy 1/1 etatu za wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 2800,00 złotych brutto miesięcznie. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano: Z., ul. (...), zaś jako termin rozpoczęcia pracy wskazano: 1 października 2021 roku.

(umowa – k. 23, informacja o warunkach zatrudnienia – k. 26 załączonych do sprawy akt organu rentowego, umowa – k. B-1, świadectwo pracy – k. C-1 w aktach osobowych załączonych do sprawy)

Z przedłożonego orzeczenia lekarskiego z dnia 8 grudnia 2021 roku wynikało, że wnioskodawca był zdolny do podjęcia pracy.

(orzeczenie lekarskie – k. A-7 w aktach osobowych załączonych do sprawy, skierowanie – k. 25 załączonych do sprawy akt organu rentowego i k. A-6 w aktach osobowych załączonych do sprawy )

W dniach 1 i 2 października 2021 roku wnioskodawca odbył szkolenie BHP- instruktaż ogólny i stanowiskowy.

(karta szkolenia wstępnego – k. 22 załączonych do sprawy akt organu rentowego, k. A-5 w aktach osobowych załączonych do sprawy)

Do obowiązków skarżącego na powierzonym mu przez pracodawcę stanowisku należało przygotowywanie półproduktów, fizeliny i materiałów które przechodziły przez pikowarkę.

(zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 2 czerwca 2022 roku e-protokół (...):31:32 – 00:32:45 w związku z e-protokół (...):09:35 – 00:12:53 – płyta CD – k. 60, zeznania płatnika składek P. K. na rozprawie w dniu 2 czerwca 2022 roku e-protokół (...):31:32 – 00:32:45 w związku z e-protokół (...):02:24 – 00:09:35 – płyta CD – k. 60)

Początkowo S. S. pracował w magazynie, następnie uczył się obsługiwać pikowarkę.

(zeznania świadka S. Ż. na rozprawie w dniu 2 czerwca 2022 roku e-protokół (...):16:10-00:23:49 – płyta CD – k. 60, zeznania świadka J. K. na rozprawie w dniu 2 czerwca 2022 roku e-protokół (...):23:49 – 00:28:02 – płyta CD – k. 60)

W dniu 4 października 2021 roku około 9:00 rano wnioskodawca doznał rany palca 2 ręki lewej z oderwaniem paznokcia. Skarżący trzymał wał z fizeliną, nieprawidłowo zaczepił prawą stronę wałka o zaczep i wałek się zsunął, a ponieważ z drugiej strony ubezpieczony trzymał go lewą ręką to upadający ciężar podbił paznokieć palca ku górze, który następnie odszedł. Po tym zdarzeniu ubezpieczony nie kontynuował już pracy, pojechał do Wojewódzkiego Szpitala (...) – Curie w Z., gdzie opatrzono mu ranę. Wnioskodawca z powodu wypadku i urazu palca przebywał na zwolnieniu lekarskim do dnia 10 listopada 2021 roku, później wrócił do pracy.

(dokumentacja medyczna – k. 17-18 verte, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 2 czerwca 2022 roku e-protokół (...):31:32 – 00:32:45 w związku z e-protokół (...):02:24 – 00:09:35 – płyta CD – k. 60)

Pracodawca nie sporządził z w/w zdarzenia protokołu powypadkowego, ponieważ nie traktował go w kategoriach wypadku przy pracy.

(zeznania płatnika składek P. K. na rozprawie w dniu 2 czerwca 2022 roku e-protokół (...):31:32 – 00:32:45 w związku z e-protokół (...):02:24 – 00:09:35 – płyta CD – k. 60)

Z przedłożonego zaświadczenia lekarskiego z dnia 10 listopada 2021 roku wynikało, że wnioskodawca odzyskał zdolność do podjęcia pracy od dnia 11 listopada 2021 roku.

(zaświadczenie lekarskie – k. 24 załączonych do sprawy akt organu rentowego, k. B-5 w aktach osobowych załączonych do sprawy )

Płatnik składek w 2021 roku osiągnął łączny przychód w wysokości: 18 261 399,76 złotych i dochód: 3 599 264,76 złotych.

(zestawienie przychodów i rozchodów – k. 20)

Na rozprawie w dniu 2 czerwca 2022 roku Sąd postanowił pominąć na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c. zgłoszony przez pełnomocnika ZUS wniosek dowodowy o zwrócenie się do NFZ z zapytaniem czy wnioskodawca leczył się od dnia 1 września 2021 roku.

postanowienie wydane na rozprawie w dniu 2 czerwca 2022 roku e-protokół (...):28:58 – 00:30:20 - płyta CD – k. 60)

W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy potwierdził, że S. S. (1) podjął i faktycznie wykonywał pracę na rzecz płatnika składek. Wersja wnioskodawcy o tym, że stał się niezdolny do pracy od dnia 4 października 2021 roku z uwagi na to, że uległ wypadkowi w czasie wykonywania umówionej na rzecz płatnika pracy na stanowisku pomoc szwalni znajduje przy tym potwierdzenie w zalegającej w aktach dokumentacji medycznej wnioskodawcy. Jednocześnie tutejszy sąd postanowił pominąć wniosek dowodowy pełnomocnika ZUS zgłoszony na rozprawie w dniu 2 czerwca 2022 roku o zwrócenie się do NFZ zapytaniem czy wnioskodawca leczył się od dnia 1 września 2021 roku jako zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania, albowiem wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia badanej sprawy okoliczności możliwe były do odtworzenia na podstawie dostępnego materiału dowodowego. Zgromadzona dokumentacja medyczna potwierdziła, że wnioskodawcy w istocie udzielono zwolnienia lekarskiego z powodu wypadku jakiemu uległ podczas świadczenia na rzecz płatnika pracy w dniu 4 października 2021 roku. Podkreślić należy, że płatnik przyznał, iż doszło do takiego wypadku oraz, że nie sporządził protokołu powypadkowego. Tym samym zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie wymagał żadnego uzupełnienia w postulowanym przez pełnomocnika ZUS kierunku (art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c.).

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art.6 ust.1 punkt 1, art.8 ust.1 i art.11 ust.1 i art.12 ust.1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych pracownicy, to jest osoby pozostające w stosunku pracy, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Definicja pracownika, na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych, została zawarta w przepisie art.8 ust.1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, iż za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. Pojęcie stosunku pracy o jakim mowa w art.8 ust.1 ww. ustawy jest równoznaczne z pojęciem stosunku pracy definiowanym przez art.22 k.p. (wyrok SN z 13.07.2005 r., I UK 296/04, OSNP 2006/9-10/157).

Stosownie do treści art.22 § 1 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

W rozpoznawanej sprawie organ rentowy zakwestionował ważność umowy o pracę zawartej na okres próbny między wnioskodawcą a płatnikiem składek (...) S.C. B. K., G. K., K. K. i P. K. stojąc na stanowisku, iż jej podpisanie oraz zgłoszenie ubezpieczonego do ubezpieczeń społecznych było czynnościami pozornymi, dokonanymi jedynie w celu uzyskania świadczeń przysługujących osobie o statusie pracownika.

W ocenie Sądu Okręgowego, w świetle dokonanych ustaleń faktycznych, nie ma podstaw do uznania, że umowa o pracę nie była realizowana.

Wnioskodawca faktycznie wykonywał w ramach kwestionowanej przez ZUS umowy o pracę obowiązki na stanowisku pomoc szwalni, które sprowadzały się do przygotowywania półproduktów, fizeliny i materiałów które przechodziły przez pikowarkę, w tym pracy na magazynie oraz przy obsłudze pikowarki. O możliwości zatrudnienia w P.P.H. (...) S.C. odwołujący dowiedział się z ogłoszenia zamieszczonego na stronie internetowej (...) pl. (...) organ rentowy nie wykazał żadnych powiązań rodzinnych czy towarzyskich pomiędzy płatnikiem a odwołującym. Ponadto Sąd nie miał też żadnych wątpliwości, że wypadek, któremu uległ wnioskodawca miał miejsce w trakcie wykonywania pracy na rzecz płatnika, a powstanie niezdolności do pracy od dnia 4 października 2021 roku było bezpośrednią konsekwencją tego wypadku, czego strony spornej umowy nie mogły w żaden sposób antycypować zawierając umowę o pracę. Z historii zdrowia i choroby wynika, że zdarzenie któremu uległ skarżący w dniu 4 października 2021 roku miało charakter nagły i niespodziewany (rana palca 2 ręki z oderwaniem paznokcia).

Co prawda płatnik składek jako pracodawca nie dopełnił wszystkich formalności jakie wiązały się z udokumentowaniem zdarzenia z dnia 4 października 2021 roku. Z zeznań płatnika składek P. K. wprost można wyczytać, że nie sporządzono protokołu powypadkowego, ponieważ nie potraktowano go w kategoriach wypadku przy pracy. W tej sprawie okoliczność ta miała jednak charakter drugorzędny.

Sąd jednocześnie pragnie podkreślić, że dopuszczenie do pracy pracownika bez przeprowadzenia właściwego szkolenia na stanowisku pracy stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika, gdyż powyższe zaniechanie stwarza zagrożenie interesów pracownika. Nie sposób jednak negować istnienia samego tytułu pracowniczego do objęcia pracownika obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym. Dodać należy, że sama kwestia naruszenia podstawowych obowiązków przez płatnika nie ma znaczenia dla ustalenia , czy pracownik podlega ubezpieczeniom społecznym, o ile świadczył on umówioną pracę na rzecz płatnika w reżimie charakterystycznym dla stosunku pracy.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zaskarżoną decyzję ZUS zmienił i orzekł jak w sentencji wyroku.