Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 czerwca 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Marta Sawińska

Protokolant: Emilia Wielgus

po rozpoznaniu w dniu 8 czerwca 2022 r. w Poznaniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy P. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

o świadczenie postojowe

na skutek apelacji P. P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 23 października 2020 r. sygn. akt VII U 1591/20

oddala apelację.

sędzia Marta Sawińska

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 maja 2020 r. o znaku (...)na podstawie przepisu art. 15zv ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 374 ze zm.) w zw. z art. 83 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266 ze zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. odmówił P. P. prawa do świadczenia postojowego. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy powołał się na brzmienie przepisu art. 15 zq ust. 1 pkt 1 i 3 ww. ustawy i wskazał, że świadczenie postojowe przysługuje osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych oraz jeżeli nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu. Świadczenie postojowe przysługuje, gdy w następstwie wystąpienia (...) doszło do przestoju w prowadzeniu działalności. Jak natomiast wynika z zapisów na koncie P. P., na dzień złożenia wniosku podlegał on obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu i z tej przyczyny świadczenie postojowe, na podstawie wniosku z dnia 7 maja 2020 r., mu nie przysługuje.

Pismem z dnia 8 czerwca 2020 r. o znaku (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. poinformował jednocześnie P. P., że wniosek (...), złożony przez ubezpieczonego w dniu 4 czerwca 2020 r. zostanie pozostawiony bez rozpoznania. Organ rentowy jednocześnie wyjaśnił, że wniosek o świadczenie postojowe za kolejny okres ( (...)), składany jest celem uzyskania kontynuacji wypłaty wcześniej przyznanego świadczenia. Pierwszorazowy wniosek o wypłatę świadczenia postojowego dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą ( (...)) został zaś przez organ rentowy załatwiony odmownie decyzją z dnia 30 maja 2020 r. Z tych przyczyn brak jest przesłanek do kontynuowania świadczenia.

Pismem z dnia 1 lipca 2020 r. odwołujący P. P. wniósł odwołanie od decyzji ZUS z dnia 30 maja 2020 r. oraz od decyzji ZUS z dnia 8 czerwca 2020 r., zarzucając im naruszenie art. 15 zq ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...) innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, poprzez jego błędną wykładnię i bezpodstawne przyjęcie, że w przedmiotowych sprawach nie zostały spełnione przesłanki, pozwalające na przyznanie prawa do świadczenia postojowego. Odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonych decyzji oraz o przyznanie prawa do świadczenia postojowego za miesiąc kwiecień 2020 r. oraz maj 2020 r., nadto zasądzenie na rzecz odwołującego zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu odwołujący wskazał, że począwszy od 1 listopada 2005 r. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, a od 2017 r. pełni funkcję członka Rady Nadzorczej spółki działającej pod firmą Zakład (...) Sp. z o.o. Z tytułu pełnienia tej funkcji, odwołujący zgodnie z przepisem art. 6 ust. 1 pkt 22 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, nie podlega jednakże ubezpieczeniu wypadkowemu i chorobowemu. Skoro zatem odwołujący nie podlega wszystkich ubezpieczeniom społecznym z ww. tytułu, w jego ocenie brak jest podstaw do odmowy przyznania prawa do świadczenia postojowego. Odwołujący zajął nadto stanowisko, że gdyby ustawodawca miał na celu wskazanie tylko niektórych z rodzajów ubezpieczeń społecznych w treści art. 15 zq ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r., to wskazałby je wprost. Odwołujący nadto podkreślił, że podstawowym tytułem podlegania przez niego obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jest działalność gospodarcza, którą prowadzi nieprzerwanie przez 15 lat, stąd pełnienie przez niego funkcji członka Rady Nadzorczej od około 3 lat, nie powinno skutkować nieotrzymaniem świadczenia postojowego w przypadku spełnienia pozostałych przesłanek, przewidzianych w ustawie z dnia 2 marca 2020r.

W odpowiedzi na odwołanie, pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania od decyzji z dnia 30 maja 2020 r. i o odrzucenie odwołania od pisma z dnia 8 czerwca 2020 r.

Wyrokiem z 23 października 2020 r., sygn. akt VII U 1591/20, Sąd Okręgowy w Poznaniu, VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie od decyzji z dnia 30 maja 2020 r. (w pkt 1 wyroku) oraz odrzucił odwołanie od pisma z dnia 8 czerwca 2020 r. (w pkt 2 wyroku).

Powyższy wyrok zapadł w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

P. P., ur. (...), z zawodu prawnik, ma od 1 listopada 2005 r. zarejestrowaną pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą Kancelaria (...) P. P., (...), S. B. P. P. z siedzibą w P., NIP (...). Przeważającym przedmiotem tej działalności jest działalność prawnicza.

P. P., z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, jest od 1 listopada 2005 r. zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych emerytalnego, rentowych, wypadkowego i zdrowotnego oraz okresowo do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

W dniu 19 stycznia 2017 r. P. P. został członkiem Rady Nadzorczej Zakładu (...) Sp. z o.o. w Ś. i od tego dnia został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych z kodem tytułu ubezpieczenia (...), z obowiązkiem podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

W dniu 7 maja 2020 r. P. P. złożył w organie rentowym wniosek o przyznanie świadczenia postojowego w związku z przeciwdziałaniem skutkom, wywołanym (...) dla osób prowadzących działalność gospodarczą ( (...)). We wniosku tym odwołujący wskazał, że nie jest zwolniony z podatku VAT i nie zawiesił prowadzenia działalności po 31 stycznia 2020 r. Przychód osiągnięty przez odwołującego w dwóch ostatnich miesiącach, poprzedzających miesiąc złożenia wniosku wyniósł za 03/2020 r. – 29.826,12 zł i w 04/2020 r. – 2.463,01 zł.

Decyzją z dnia 30 maja 2020 r. organ rentowy odmówił P. P. przyznania świadczenia postojowego z uwagi na posiadanie innego tytułu do ubezpieczeń.

W dniu 4 czerwca 2020 r. odwołujący złożył wniosek na formularzu (...) o przyznanie kolejnego świadczenia postojowego.

Pismem z dnia 8 czerwca 2010 r. organ rentowy poinformował odwołującego, że wniosek z dnia 4 czerwca 2020 r. został pozostawiony bez rozpatrzenia, z powodu braku przesłanek do kontynuowania świadczenia w związku z decyzją z dnia 30 maja 2020 r.

Decyzja ZUS z dnia 30 maja 2020 r. i pismo ZUS z dnia 8 czerwca 2020r., stanowią przedmiot zaskarżenia w niniejszym postępowaniu.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd I instancji w punkcie 1 wyroku oddalił odwołanie od decyzji z dnia 30 maja 2020 r., a w punkcie 2 wyroku odrzucił odwołanie od pisma z dnia 8 czerwca 2020 r.

Na wstępie Sąd Okręgowy wskazał, że odwołanie od decyzji ZUS z dnia 30 maja 2020 r. nie zasługiwało na uwzględnienie i podległo oddaleniu, a odwołanie od pisma ZUS z dnia 8 czerwca 2020 r. nie zasługiwało na uwzględnienie i podlegało odrzuceniu.

Sąd Okręgowy wskazał, że punktem wyjścia do rozważań w przedmiocie spełniania przesłanek do uzyskania świadczenia postojowego jest cel, jaki przyświecał ustawodawcy przy ustanawianiu tego uprawnienia. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy z dnia z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...) innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (aktualnie Dz. U. z 2020 r. poz. 1842 t.j. z dnia 20 października 2020 r.), ustawodawca przewidywał, że udogodnienia takie jak odroczenie terminu płatności składek, układ ratalny, umorzenia należności składek mogą się okazać niewystarczające, w obliczu pandemii, spowodowanej (...)dla ochrony firmy przed problemami, których efektem może być powstanie zatorów płatniczych i upadłość, jak również brak środków finansowych na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych. Do najbardziej zagrożonych grup ustawodawca zaliczył osoby prowadzące działalność gospodarczą, opłacające składki same za siebie oraz osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, innej umowy o świadczenie usług, do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia, a także osoby wykonujące pracę na podstawie umowy o dzieło. Osoby te są narażone na niestabilność, a nawet całkowitą utratę przychodów z powodu pandemii (...) ze względu na brak zleceń lub zamówień, czy rezygnację z realizowanych lub zawieranych umów. Stąd też ustawodawca postanowił zagwarantować dodatkowe świadczenie o charakterze socjalnym (nie podlegające oskładkowaniu i opodatkowaniu) dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą oraz osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych, tzw. świadczenie postojowe.

Temu świadczeniu zostały poświęcone przepisy art. 15 zq – art. 15zza powołanej wyżej ustawy, jednakże Sąd Okręgowy podkreślił, że przepisy te były już wielokrotnie nowelizowane.

W dacie złożenia wniosku o świadczenie postojowe przez P. P. (druk (...)), tj. w dniu 7 maja 2020 r. obowiązywała wersja ustawy po zmianie z dnia 18 kwietnia 2020 r., w świetle której przepis art. 15zq, dotyczący warunków przyznania świadczenia postojowego brzmiał:

Ustęp 1: Osobie:

1) prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, zwanej dalej „osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą”,

2) wykonującej umowę agencyjną, umowę zlecenia, inną umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowę o dzieło, zwane dalej „umową cywilnoprawną”

- przysługuje świadczenie postojowe, jeżeli nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu.

Sąd Okręgowy przytoczył również art. 15zq ust.2-6 ww. ustawy

Z dniem 24 czerwca 2020 r. nastąpiła zmiana przepisu art. 15zq ust. 4 w ten sposób, że na mocy art. 77 pkt 32 lit. b ustawy zmieniającej z dnia 19 czerwca 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 1086) został do niej dodany punkt 3 w brzmieniu „nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu, chyba że podlega ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.”

Jednocześnie Sąd I instancji zaznaczył, że w ustawie zmieniającej z dnia 19 czerwca 2020 r. próżno szukać przepisów przejściowych w zakresie świadczenia postojowego (por. przepisy przejściowe i końcowe w rozdziale 8 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami (...)oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem (...)). Z tych przyczyn, zdaniem Sądu Okręgowego, organ rentowy prawidłowo rozpoznał wniosek P. P. w stanie prawnym, obowiązującym na dzień jego złożenia, tj. 7 maja 2020 r., tj. przed zmianą z dniem 24 czerwca 2020 r.

Na marginesie Sąd Okręgowy wskazał, że u podstaw zmiany przepisu art. 15zq, poprzez dodanie pkt 3 do ust. 4 leżała taka argumentacja: zgodnie z art. 15zq przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność gospodarczą i jednocześnie podlegają ubezpieczeniom społecznym z innych tytułów np. umowa na pełen etat, umowa na część etatu, nie mogą skorzystać ze świadczenia postojowego, na skutek zbiegu tytułów do ubezpieczenia. Jednocześnie ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych daje takim osobom prawo do dobrowolnego ubezpieczenia po uprzednim złożeniu wniosku o objęcie ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi. Problem ten dotyczy znacznej grupy przedsiębiorców (...) głównie z branży finansowej, handlowej, usługowej. Należy podkreślić, że działalność gospodarcza dla ww. grupy osób może stanowić podstawowe lub istotne źródło dochodu, bowiem np. pracują tylko na 1/10 etatu, a pozostały czas są zaangażowane w działalność gospodarczą. A zatem spadek przychodów związanych ze skutkami wprowadzenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanem epidemii (...) będzie dla nich bardzo dotkliwy. Z pomocy nie powinny być zatem wykluczone osoby, które skorzystały z przysługującego im prawa i pomimo posiadania innego tytułu do ubezpieczania opłacały dobrowolnie składki z tytułu wykonywania działalności gospodarczej (por. uzasadnienie projektu ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r.).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd I instancji podał, że w dniu 7 maja 2020 r., tj. złożenia wniosku o świadczenie postojowe, P. P. posiadał inny tytuł do ubezpieczeń, jakim było członkostwo w radzie nadzorczej spółki z o.o. W obowiązującym wówczas stanie prawnym (brzmieniu art. 15zq ust. 4), posiadanie innego tytułu do ubezpieczeń pozbawiało ubezpieczonego możliwości skutecznego ubiegania się o świadczenie postojowe. Wobec celu, jaki przyświecał ustawodawcy w zakresie przeznaczenia tego świadczenia (o czym była mowa powyżej), bez żadnego znaczenia jest zakres podlegania ubezpieczonego z innego tytułu – w tym wypadku tylko ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym; bez znaczenia też jest to, który tytuł do ubezpieczeń (z działalności czy członkostwa) był pierwszy i zdaniem odwołującego – ważniejszy. Ustawodawca bowiem w ogóle nie brał tych kryteriów pod uwagę ani na dzień 7 maja 2020 r., ani przy uchwalaniu zmian ustawą z dnia 19 czerwca 2020 r. Intencją ustawodawcy było bowiem wspomożenie jednoosobowych przedsiębiorców, zleceniobiorców i wykonujących dzieło, którzy przed pandemią uzyskiwali przychody tylko z jednego źródła, a stan epidemii ich tego źródła pozbawił, lub znacząco je umniejszył, tworząc zagrożenie dla zaspokojenia nawet podstawowych potrzeb życiowych.

Tym samym, biorąc pod uwagę całokształt materiału zgromadzonego w sprawie, Sąd I instancji uznał, że decyzja organu rentowego z dnia 30 maja 2020 r. jest prawidłowa, a P. P. nie spełnia wszystkich warunków do przyznania mu prawa do świadczenia postojowego.

Mając powyższe na uwadze, Sąd I instancji na podstawie ww. przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie jako bezzasadne, o czym orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji.

W dalszej części uzasadnienia Sąd Okręgowy wskazał, że zgodnie z art. 83 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266 ze zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw, dotyczących w szczególności ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych (por. art. 83 ust. 1 pkt 4). Od decyzji Zakładu przysługuje odwołanie do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego.

W myśl przepisu art. 477 ⁹ § 1 k.p.c., odwołanie przysługuje od decyzji organu rentowego.

Zgodnie z przepisem art. 476 § 2 k.p.c., przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozumie się sprawy, w których wniesiono odwołanie od decyzji organów rentowych i tylko te sprawy – w myśl przepisu art. 477 ⁸ k.p.c. należą do właściwości sądów.

Zgodnie z art. 107 § 1 k.p.a. decyzja administracyjna powinna zawierać: oznaczenie organu administracji publicznej, datę wydania, oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji.

Sąd I instancji zwrócił uwagę, że jak wynika to z treści pisma ZUS z dnia 8 czerwca 2020 r., nie zawiera ono żadnego merytorycznego rozstrzygnięcia ani pouczenia o trybie odwoławczym, a jedynie numer kontaktowy do pracownika organu rentowego w razie pytań ubezpieczonego. W piśmie tym organ rentowy wskazał nadto przyczynę niemożności rozpoznania wniosku ubezpieczonego z dnia 4 czerwca 2020 r., tj. wniosku o kontynuację wypłaty świadczenia postojowego, którego uprzednio nie przyznano decyzją z dnia 30 maja 2020 r. W ocenie Sądu Okręgowego w związku z tym należało uznać, że pismo ZUS z dnia 8 czerwca 2020 r. jest tylko pismem informacyjnym i nie może stanowić przedmiotu zaskarżenia do sądu.

Zgodnie zaś z przepisem art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c., sąd odrzuci pozew, jeżeli droga sądowa jest niedopuszczalna.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych wyżej przepisów prawa, Sąd I instancji orzekł o odrzuceniu odwołania od pisma ZUS z dnia 8 czerwca 2020 r. w punkcie drugim sentencji wyroku.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wywiódł odwołujący zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu naruszenie prawa materialnego tj. art. 15 zq ustawy z dnia 02.03.2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...), innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych poprzez brak zastosowania w sprawie przepisów art. 15 zq ww. ustawy, w znaczeniu nadanym im nowelizację ustawy z dnia 19.06.2020 r. (Dz.U. z 2020r. poz. 1086). Ponadto zarzucił zaskarżonemu wyrokowi naruszenie art. 32 Konstytucji RP poprzez brak jego zastosowania, co w konsekwencji w sytuacji odwołującego prowadzi do wykluczenia go z prawa do otrzymania świadczenia postojowego.

Wskazując na powyższe zarzuty odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

1.  przyznanie odwołującemu prawa do świadczenia postojowego za miesiąc kwiecień 2020 r. i maj 2020 r.,

2.  zasądzenie od organu rentowego na rzecz odwołującego zwrotu kosztów postępowania.

Organ rentowy nie złożył odpowiedzi na apelację odwołującego P. P..

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja odwołującego P. P. nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest oczywiście prawidłowe. Sąd Okręgowy właściwie przeprowadził postępowanie dowodowe, dokonał trafnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i w konsekwencji prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy. Wobec niewątpliwego wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, nie widział też konieczności uzupełniania postępowania dowodowego.

W pierwszej kolejności przypomnieć należy, że spór w niniejszej sprawie dotyczył kwestii prawa odwołującego P. P. do świadczenia postojowego za miesiące marzec 2020 r. oraz kwiecień 2020 r. Prawo do ww. świadczenia zostało przewidziane w ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...), innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Zgodnie z treścią art. 15zq ust. 1 ww. ustawy obowiązującego w dacie złożenia wniosku tj. 7 maja 2020 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 374) świadczenie postojowe przysługuje osobie: prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, zwanej dalej „osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą”, wykonującej umowę agencyjną, umowę zlecenia, inną umowę oświadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowę o dzieło, zwane dalej „umową cywilnoprawną”, jeżeli nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu.

Po myśli art. 15zq ust. 2 ww. ustawy świadczenie postojowe przysługuje osobom zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli są: obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej lub posiadającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, lub są cudzoziemcami legalnie przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie zaś z art. 15zq ust. 3 ustawy świadczenie postojowe przysługuje, gdy w następstwie wystąpienia (...) doszło do przestoju w prowadzeniu działalności, odpowiednio przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą albo przez zleceniodawcę lub zamawiającego, z którymi została zawarta umowa cywilnoprawna.

W myśl art. 15zq ust. 4 ustawy osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą świadczenie postojowe przysługuje, jeżeli rozpoczęła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej przed dniem 1 kwietnia 2020 r. i nie zawiesiła prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz jeżeli przychód z prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku oświadczenie postojowe było co najmniej 15% niższy od przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym ten miesiąc; bądź zawiesiła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej po dniu 31 stycznia 2020 r. i nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu, chyba że podlega ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Wymogów, o których mowa w ust. 4, nie stosuje się do osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, do której mają zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i która korzystała ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106; art. 15zq ust. 6 ustawy).

Świadczenie postojowe przysługuje zatem między innymi osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, o ile osoba taka łącznie spełnia pozostałe przesłanki określone w art. 15zq ust. 2-4 ustawy dot. (...) z zastrzeżeniem art. 15zq ust. 6 tej ustawy.

Istotne zatem było ustalenie czy ubezpieczony znajduje się w kręgu podmiotów, którym na mocy ww. przepisu przysługuje świadczenie postojowe. Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 162), przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą. W myśl art. 3, działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Zgodnie natomiast z art. 6 ust. 1 pkt 22 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 423) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są członkami rad nadzorczych wynagradzanymi z tytułu pełnienia tej funkcji. Zgodnie zaś z art. 13 pkt 17 ustawy systemowej obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne w następujących okresach, członkowie rad nadzorczych - od dnia powołania na członka rady nadzorczej do dnia zaprzestania pełnienia tej funkcji. Zatem w rozumieniu przepisów o prowadzeniu działalności gospodarczej odwołujący niewątpliwie spełnia warunek osoby prowadzącej działalność gospodarczą. Natomiast wobec bezspornego faktu, że od 19 stycznia 2017 r. P. P. jest zgłoszony do ubezpieczeń społecznych jako członek rady nadzorczej Zarządu (...) sp. z o.o. w Ś., nie spełnił on warunku wynikającego z art. 15zq ust. 1 nie posiadania innego tytułu do ubezpieczeń. Warunek ten wobec treści ustawy obowiązującej na dzień złożenia wniosku niewątpliwie istniał, a zatem obligatoryjne było jego spełnienie celem nabycia prawa do świadczenia postojowego. Wymóg ten został zniesiony dopiero w drodze ustawy zmieniającej z dnia 24 czerwca 2020 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 2255) ustawę z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...) innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374, z późn. zm.), a zatem dopiero w dniu wejścia w życie ustawy zmieniającej przepis art. 15zq ust. 1 nie zawierał warunku nie posiadania innego tytułu do ubezpieczeń przez osoby prowadzące działalność gospodarczą.

Mając na uwadze powyższe rozważania oraz okoliczność, że ubezpieczony w dacie złożenia wniosku jako osoba prowadząca działalność gospodarczą pozostawał zgłoszony do ubezpieczeń społecznych jako członek rady nadzorczej, w ocenie Sądu Apelacyjnego słusznie zatem Sąd Okręgowy stwierdził, że świadczenie postojowe odwołującemu nie przysługuje, bowiem nie spełnił on jednej z wymaganych przesłanek wynikających z art. 15zq ww. ustawy. W ocenie Sądu Apelacyjnego zaskarżona przez odwołującego decyzja z dnia 30 maja 2020 r. jest zasadna.

W ocenie Sądu Odwoławczego podkreślić również należy, że przepisy ubezpieczeń społecznych mają charakter bezwzględnie obowiązujących. W konsekwencji nie ma możliwości wykładania przepisów tego prawa na korzyść wnioskodawcy z uwzględnieniem reguł słuszności. Do złagodzenia rygorów prawa ubezpieczeń społecznych nie stosuje się ani art. 5 k.c., ani art. 8 k.p. (zasady współżycia społecznego), albowiem przepisy prawa ubezpieczeń społecznych mają charakter przepisów prawa publicznego. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych niedopuszczalne jest powoływanie się na zasady współżycia społecznego, jako że prawo ubezpieczeń społecznych, w odróżnieniu od przepisów prawa pracy (art. 300 k.p.), nie zawiera normy o charakterze takiej klauzuli generalnej, ani też normy zezwalającej na stosowanie w zakresie nieuregulowanym przepisów kodeksu cywilnego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 2011 r. sygn. akt III UK 214/10 i z dnia 2 grudnia 2009 r., sygn. akt I UK 174/09, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 maja 2010 r., sygn. akt III AUa 3616/09 i z dnia 7 listopada 2008 r., sygn. akt III AUa 330/08).

Jednocześnie Sąd Apelacyjny wskazuje, że nie dopatrzył się przez Sąd Okręgowy naruszenia art. 32 Konstytucji. Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem judykatury wskazać wypada, że konstytucyjnych zasad sprawiedliwości społecznej i równości wobec prawa nie można rozumieć w odniesieniu do świadczeń z ubezpieczenia społecznego w ten sposób, że wszyscy mają prawo do takich samych świadczeń. Równość wobec prawa oznacza jednakowe traktowanie osób spełniających takie same warunki. Jeżeli ustawa przyznaje uprawnienia określonemu kręgowi osób spełniających wymagane warunki, osoby nienależące do tego kręgu nie mogą powoływać się na zasadę równości, skoro wymaganych warunków nie spełniają. Równość wobec prawa należy rozumieć jako równość szans, a nie równość w zakresie wszystkich uprawnień (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 2004 r., II UK 363/03, LEX nr 970141).

Tym samym, biorąc pod uwagę całokształt materiału zgromadzonego w sprawie, Sąd I instancji słusznie uznał, że decyzja organu rentowego z dnia 30 maja 2020 r. jest prawidłowa, a P. P. nie spełnia wszystkich warunków do przyznania mu prawa do świadczenia postojowego.

Odnosząc się z kolei do punktu 2 zaskarżonego wyroku, Sąd Apelacyjny podaje, że całkowicie popiera argumentację Sądu Okręgowego przedstawioną w uzasadnieniu wyroku. Zgodnie bowiem z art. 107 § 1 k.p.a. decyzja administracyjna powinna zawierać: oznaczenie organu administracji publicznej, datę wydania, oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji. Jak wynika to z treści pisma ZUS z dnia 8 czerwca 2020 r., nie zawiera ono żadnego merytorycznego rozstrzygnięcia ani pouczenia o trybie odwoławczym, a jedynie numer kontaktowy do pracownika organu rentowego w razie pytań ubezpieczonego. W piśmie tym organ rentowy wskazał nadto przyczynę niemożności rozpoznania wniosku ubezpieczonego z dnia 4 czerwca 2020 r., tj. wniosku o kontynuację wypłaty świadczenia postojowego, którego uprzednio nie przyznano decyzją z dnia 30 maja 2020 r. W związku z tym należało uznać, że pismo ZUS z dnia 8 czerwca 2020 r. jest tylko pismem informacyjnym i nie może stanowić przedmiotu zaskarżenia do sądu. Słusznie zatem Sąd I instancji na podstawie art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. odrzucił odwołanie od pisma z 8 czerwca 2020 r. jako niedopuszczalne.

Reasumując, w niniejszej sprawie Sąd I instancji oparł się na pełnym materiale dowodowym, prawidłowo go ocenił i przyjął za podstawę poczynionych ustaleń faktycznych. Zdaniem Sądu Apelacyjnego wyrok Sądu Okręgowego z dnia 23 października 2020 r. odpowiada prawu, a apelacja odwołującego w żadnym stopniu nie wzruszyła prawidłowości tego wyroku.

Mając tym samym powyższe na względzie, Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 385 k.p.c., apelację odwołującego P. P. oddalił uznając ją za bezzasadną.

sędzia Marta Sawińska