Pełny tekst orzeczenia

Warszawa, dnia 28 stycznia 2022 r.

Sygn. akt VI Ka 830/21

1.

2.WYROK

2.1.W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

3.Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

4. Przewodniczący: SSO Agnieszka Wojciechowska-Langda

5.

6.protokolant: protokolant sądowy Marta Herc

7.przy udziale prokuratora Agaty Stawiarz

8.po rozpoznaniu dnia 28 stycznia 2022 r.

9.sprawy P. M., syna W. i I., ur. (...) w O.

10.oskarżonego o przestępstwo z art. art. 158 § 1 kk w zw. z art. 57a § 1 kk, art. 157 § 1 kk

11.na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

12.od wyroku Sądu Rejonowego w Otwocku

13.z dnia 29 kwietnia 2021 r. sygn. akt II K 40/18

15.utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; zasądza od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Otwocku na rzecz adw. P. D. kwotę 516,60 zł obejmującą wynagrodzenie za obronę z urzędu w instancji odwoławczej oraz podatek VAT; zwalnia oskarżonego P. M. od uiszczenia kosztów sądowych w postępowaniu odwoławczym, przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 830/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Otwocku - II Wydział Karny z 29 kwietnia 2021 roku, sygn. akt II K 40/18

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

Uchylenie

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

naruszenia prawa materialnego poprzez błędną wykładnię przepisu art. 115 § 21 k.k., polegającą na wadliwym przyjęciu,
iż oskarżony działał bez powodu okazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego, podczas gdy oskarżony działał wskutek wzburzenia wywołanego okolicznościami polegającymi na uprzednim pobiciu i złamaniu ręki przez pokrzywdzonych jego małoletniemu bratankowi K. S. (1)

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut nie jest zasadny.

Wymaga podkreślenia, że ustalenia co do świadomości sprawcy oraz zamiaru, z jakim podejmował określone działania to sfera faktów, a nie prawa materialnego, Jednocześnie należy zauważyć, że skarżący nie wykazał, na czym miałaby polegać błędna wykładnia art. 115 § 21 k.k., lecz w swoim wywodzie jedynie skupił się na stwierdzeniu, iż sąd nie wziął pod uwagę wyjaśnień oskarżonego, które to w przypadku ich uwzględnienia przez sąd I instancji miałyby uzasadniać jego działanie z powodu innego niż błahy.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, zarzut obrazy prawa materialnego można podnieść wówczas, gdy nie kwestionuje się ustaleń faktycznych stanowiących podstawę zastosowania owych przepisów. Obraza prawa materialnego polega na jego wadliwym zastosowaniu w orzeczeniu, które oparte jest na trafnych i niekwestionowanych ustaleniach faktycznych. W niniejszym postępowaniu kwestionowanie owych ustaleń
w apelacji nie jest prawne dopuszczalne.

Sąd Okręgowy dostrzega jednak potrzebę poczynienia uwag na temat obowiązującej wykładni przywołanego przez skarżącego art. 115 § 21 k.k. z uwagi na to, że Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wydanego wyroku nie odniósł się do kwestii wskazanej w zarzucie apelacji, a którą oskarżony P. M. podnosił w swych wyjaśnieniach.

Występkiem o charakterze chuligańskim jest czyn umyślny, wymierzony przeciwko wymienionym w przepisie rodzajowym dobrom prawnym, spełniający jednocześnie trzy warunki. Sprawca ma działać publicznie, bez powodu lub z oczywiście błahego powodu oraz okazywać przez to rażące lekceważenie porządku prawnego. W poprzednio obowiązującym Kodeksie karnym z 1969 r., odnośnie znamienia błahego powodu, przepis używał sformułowania: „(…) w rozumieniu powszechnym bez powodu lub z oczywiście błahego powodu (…)”.

Sąd Najwyższy już w wyroku z 7 maja 1974 r., sygn. Rw 236/74, wyjaśnił, że o uznaniu konkretnego czynu za mający charakter chuligański decydują wszystkie, jednocześnie występujące, okoliczności podmiotowo-przedmiotowe, a nie wystąpienie choćby tylko jednej z nich. Znamię określone słowami „bez powodu albo z oczywiście błahego powodu” doktryna prawa uznaje za przedmiotowo-podmiotowe, co oznacza,
iż prawidłowa ocena zarzucanego zachowania przestępnego musi uwzględniać argumenty obiektywne i nie zmienia tego wymogu zmiana brzmienia przepisu w obecnie obowiązującym Kodeksie karnym. Kwestii istnienia i wagi "powodu" nie należy oceniać, biorąc za wyznacznik punkt widzenia sprawcy z czasu jego inkryminowanego zachowania się. Gdyby tak miało być, zbędny byłby w komentowanym przepisie zwrot "bez powodu", skoro z subiektywnego punktu widzenia sprawcy każde jego zachowanie zawsze ma jakiś powód (przyczynę). (za: red. W. Wróbel, A. Zoll, „Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Część II. Kom. do art. 53-116, wyd. V”).

Podkreślenia wymaga, że znamię „bez powodu” jako przesłankę chuligańskiego charakteru przestępstwa należy ocenia obiektywnie, a nie z subiektywnego punktu widzenia oskarżonego. Gdyby nawet udowodniono lub choćby uprawdopodobniono fakty, które powołano w treści apelacji, a dotyczące domniemanego pobicia małoletniego bratanka, to nie sposób uznać ich za racjonalne uzasadnienie motywu działania P. M.. Mógł on w takiej sytuacji skorzystać z przewidzianych prawem sposobów ukarania sprawców pobicia wskazanych w wyjaśnieniach małoletnich, a nie wykorzystywać zaistniałą przyczynę jako pretekst do swego agresywnego zachowania wobec pokrzywdzonych w sprawie niniejszej. Niezależnie od subiektywnego przekonania oskarżonego ustalona w sprawie niniejszej forma samowolnego wymierzania indywidualnie pojmowanej „sprawiedliwości” nie może być akceptowana i tym samym stanowić powodu do przyjęcia, że oskarżony miał powód do pobicia wraz z K. S. (2) A. K.. Tym bardziej, że przedmiotowe zdarzenie nie było sytuacją, która jak stwierdza obrońca, „wymknęło się spod kontroli”, lecz zachowaniem popełnionym umyślnie, publicznie i z okazaniem rażącego lekceważenia porządku prawnego. Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do kwestionowania tego, że oskarżony z punktu widzenia prawnokarnego działał bez powodu popełniając przypisany mu czyn z art. 158 § 1 k.k.

Przestępstwa udziału w pobiciu, w którym naraża się człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienia uszczerbku na zdrowiu, stypizowanego w art. 158 § 1 k.k., dopuszcza się każdy, kto w jakikolwiek sposób bierze udział w bójce lub pobiciu, niezależnie od tego, czy jego osobisty udział wykazuje cechy działania niebezpiecznego dla życia człowieka lub jego zdrowia. Do przyjęcia udziału w bójce lub pobiciu nie jest konieczne, aby konkretna osoba zadała innej osobie (innemu uczestnikowi bójki lub napadniętemu przy pobiciu) cios w postaci uderzenia, kopnięcia itp. Do przyjęcia uczestnictwa w bójce lub pobiciu wystarczy świadome połączenie działania jednego ze sprawców z działaniem drugiego człowieka lub większej grupy osób przeciwko innemu człowiekowi lub grupie ludzi. Wobec tego tłumaczenie polegające na stwierdzeniu, że oskarżony nawet nie dotknął pokrzywdzonego A. K., pozostaje bez znaczenia dla przypisania oskarżonemu udziału w pobiciu wobec udowodnionego i przyznanego również przez samego oskarżonego wspólnego działania wraz z drugim oskarżonym.

3.2.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

o zmianę zaskarżonego wyroku oraz wymierzenie oskarżonemu kary łagodniejszej

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek nie jest zasadny z powodu nieuwzględnienia zarzutu apelacyjnego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Otwocku - II Wydział Karny z 29 kwietnia 2021 roku, sygn. akt II K 40/18

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Stosownie do brzmienia art. 433 k.p.k., sąd odwoławczy rozpoznaje sprawę w granicach zaskarżenia, a jeżeli w środku odwoławczym zostały wskazane zarzuty stawiane rozstrzygnięciu – również w granicach podniesionych zarzutów, a w zakresie szerszym
w wypadkach wskazanych w art. 435, art. 439 § 1, art. 440 i art. 455 k.p.k. Z uwagi na niezasadność zarzutu i wniosku apelacji, jak również niewystąpienie w niniejszej sprawie przyczyn obligujących do przeprowadzenia kontroli odwoławczej poza granicami zaskarżenia oraz zarzutów apelacji, wyrok sądu I instancji zasługiwał na utrzymanie w mocy.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 624 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k.

O wynagrodzeniu obrońcy rozstrzygnięto na podstawie § 17 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, kwotę 420 zł podwyższając na podstawie § 4 wskazanego rozporządzenia o kwotę podatku od towarów i usług.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Otwocku z 29 IV 2021 r. sygn.. II K 40/18

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana