Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 maja 2014r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 kwietnia 2014 r. w Siedlcach na rozprawie

odwołania K. S. reprezentowanego przez kuratora B. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia (...)r. Nr (...)

w sprawie K. S. reprezentowanego przez kuratora B. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o wypłatę emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że ubezpieczonemu K. S. przysługuje prawo do wypłaty emerytury od dnia (...)

Sygn. akt: IV U 1154/13

UZASADNIENIE

Decyzją z (...)r. znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie ustawy z dnia (...)r. Karta Nauczyciela i ustawy z dnia 17. 12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych od dnia (...)r. wstrzymał K. S. wypłatę emerytury, z uwagi na to że nie został przedłożony formularz Rp-3 – poświadczenie do dalszego istnienia prawa do pobierania świadczeń, a także przedłożono potwierdzenie przyjęcia zawiadomienia o zaginięciu osoby wydaną przez K. P. P.w W..

Odwołanie od w/w decyzji złożył K. S. reprezentowany przez kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu – B. S.. Skarżący zarzucił zaskarżonej decyzji: naruszenie przepisów prawa materialnego przez ich niewłaściwe zastosowanie tj. art. 134 ust. 1 w zw. z art. 128 ust. 1 i 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przez wydanie decyzji o wstrzymaniu wypłaty emerytury K. S., pomimo że w okolicznościach sprawy nie zaktualizowały się przesłanki do wstrzymania wypłaty emerytury, wydanie decyzji bez podstawy prawnej i opatrzenie jej datą, w której organ rentowy nie dysponował dokumentami, na podstawie których ustalił stan faktyczny i wydał decyzję. Skarżący wniósł o rozpoznanie odwołania mimo upływu terminu do jego wniesienia, zmianę zaskarżonej decyzji i wznowienie wypłaty emerytury K. S. od dnia(...) (odwołanie k.2-5).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego odrzucenie ewentualnie oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.11-12).

Sąd ustalił, co następuje:

Na podstawie decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z dnia (...)ubezpieczony K. S. miał przyznane prawo do emerytury od dnia (...)r. tj. od daty nabycia uprawnień (decyzja z dnia(...) k.11-12 akt organu rentowego). Emerytura K. S. zgodnie z jego dyspozycją wpływała na wspólne konto bankowe jego i jego żony B. S. (bezsporne).

Dnia (...)r. K. S. zaginął i do chwili obecnej nie został odnaleziony. Komenda Powiatowa Policji w W. od dnia (...)r. prowadzi sprawę poszukiwawczo – identyfikacyjną nr (...)wszczętą na podstawie zawiadomienia o zaginięciu K. S.. Dotychczasowe czynności nie doprowadziły do ustalenia miejsca pobytu zaginionego, jak też nie odnaleziono jego zwłok (zaświadczenie z KPP w W. k.6).

W dniu (...) do organu rentowego zadzwonił anonimowy rozmówca z pytaniem, czy wypłacana jest emerytura K. S., który zaginął w maju lub czerwcu (...) i nie został odnaleziony (k.102 akt organu rentowego).

Dnia(...)r. organ rentowy przesłał K. S. formularz „poświadczenie dalszego istnienia prawa do pobierania świadczeń” celem wypełnienia i zwrotu do organu rentowego w terminie 7 dni od daty jego doręczenia (k.103 akt organu rentowego). W dniu(...)r. do organu rentowego zgłosiła się żona ubezpieczonego B. S. i potwierdziła zaginięcie męża K. S. (notatka k.103v akt organu rentowego).

Decyzją z (...)r. znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie ustawy z dnia 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela i ustawy z dnia 17. 12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych od dnia (...)r. wstrzymał K. S. wypłatę emerytury.

Dnia (...)r. do organu rentowego wpłynęło pismo od B. S., w którym wskazała, że K. S. zaginął (...)r. i nie jest jej znane jego miejsce pobytu a dotychczasowe poszukiwania policji nie przyniosły rezultatu (k.104-105 akt organu rentowego).

Dnia (...)r. B. S. wniosła odwołanie od decyzji z dnia (...) r., które postanowieniem Sądu Okręgowego w Siedlcach z dnia (...)r. w sprawie IV U 1031/12 zostało odrzucone (k.15 akt IV U 1031/12), z uwagi na to że wniesione zostało przez osobę nie mającą legitymacji do jego wniesienia.

Postanowieniem z dnia (...)r. w sprawie o sygn. akt III RNs 116/12 Sąd Rejonowy w W. ustanowił dla nieznanego z miejsca pobytu K. S. kuratora w sobie B. S. celem załatwiania spraw życia codziennego oraz reprezentowania go w urzędach i przed organami. Przedmiotowe postanowienie uprawomocniło się z dniem (...)(k.25, 7). Po uprawomocnieniu się niniejszego postanowienia B. S. działając jako kurator K. S. wniosła ponownie odwołanie od decyzji z dnia (...)

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego K. S. reprezentowanego przez kuratora B. S. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu zachodzą podstawy do rozpoznania merytorycznego rozpoznania sprawy z uwagi na to, że przekroczenie terminu do wniesienia odwołania nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. Należy bowiem wskazać, iż osobą uprawnioną do wniesienia odwołania jest K. S., który jest osobą nieznaną z miejsca pobytu. B. S. chcąc występować w imieniu męża musiała zatem przeprowadzić postępowanie w przedmiocie ustanowienia dla nieznanego z miejsca pobytu K. S. kuratora. Postępowanie w tej sprawie zostało przeprowadzone przed Sądem Rejonowym w W. III Wydziałem Rodzinnym i Nieletnich w sprawie o sygn. akt III RNs 116/12 i zakończyło się postanowieniem z dnia 9 lipca 2013 r., które uprawomocniło się z dniem (...)r. Dodatkowo B. S. nie będąc uprawniona do wniesienia odwołania od zaskarżonej decyzji wniosła je w terminie i postanowieniem z dnia 19 czerwca 2013 r. jej odwołanie w sprawie IV U 1031/12 zostało odrzucone. Wymieniona wniosła zażalenie na powyższe postanowienie do Sądu Apelacyjnego w L., które zostało rozpoznanie dnia (...) na posiedzeniu niejawnym i zakończyło się oddaleniem zażalenia. Odpis postanowienia z dnia (...)r. z uzasadnieniem został doręczony B. S. dnia 30 sierpnia 2013 r. (k.54 akt IV U 1031/12). Niezwłocznie po doręczeniu powyższego rozstrzygnięcia tj. dnia (...)r. B. S. już jako kurator K. S. wniosła powyższe odwołanie. Przekroczenie terminu do wniesienia odwołania nastąpiło zatem z przyczyn niezależnych od odwołującego się i nie jest nadmierne.

Zgodnie z art. 134 ust. 1 pkt 5 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wypłatę świadczeń wstrzymuje się, jeżeli świadczenia nie mogą być doręczone z przyczyn niezależnych od organu rentowego. Wstrzymanie wypłaty świadczeń następuje poczynając od miesiąca za który przysługiwało świadczenie niedoręczone w przypadkach o których mowa w ust. 1 pkt 5 (art. 134 ust. 2 pkt 3 w/w ustawy).

Bezsporne jest, że uprawniony do emerytury K. S. zaginął dnia (...)r. i do tej pory nie ustalono jego miejsca pobytu, ale również nie odnaleziono jego zwłok. Brak jest zatem dowodów świadczących o śmierci K. S.. Brak jest również na obecna chwilę uznania K. S. za zmarłego na podstawie art. 29 k.c., z uwagi na brak ustawowego terminu od daty zaginięcia. Należy zatem domniemywać a contrario, że K. S. pozostaje przy życiu. Zgodnie z art. 101 ustawy o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczenia ustaje wraz ze śmiercią osoby uprawnionej. Odnosząc tę regulację do osoby uprawnionej do emerytury, która została zgłoszona jako zaginiona, organ rentowy nie twierdził, że ustał którykolwiek z warunków jej prawa do emerytury (art. 101 pkt 1 ustawy). Wobec tego, że w niniejszej sprawie brak jest dowodów świadczących o zgodnie K. S., brak jest również podstaw do wstrzymania wypłaty zawieszonej mu emerytury.).

Ponadto Sąd Najwyższy w stanie faktycznym analogicznym w wielu istotnych elementach do stanu faktycznego w niniejszej sprawie w wyroku z dnia 24 stycznia 2001 r., sygn. akt II UKN 195/00, OSNP 2002/18/442) orzekł, że

„Zasada domniemania życia osoby zaginionej, która nie została uznana za zmarłego w trybie art. 29-32 Kodeksu cywilnego, stanowi podstawowe kryterium dopuszczalności odpowiedniego stosowania przepisów o wstrzymaniu wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego.” W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Najwyższy wskazał, że „prawidłowe stosowanie regulacji zawartych w art. 128 ust. 1 i 4 ustawy o emeryturach i rentach powinno eliminować patologiczne przypadki pobierania świadczeń za osoby nieżyjące, tj. za tzw. "martwe dusze", co może i powinno poprzedzać rentowe postępowanie weryfikacyjne w trybie art. 33 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.) lub potwierdzać sądowe postępowanie dowodowe. Sama klauzula odpowiedniego stosowania przepisów o ustaniu prawa do emerytury lub renty albo o wstrzymaniu wypłaty tych świadczeń nie daje zatem podstaw do pozbawiania lub ograniczania uprawnień emerytalno-rentowych osoby zaginionej, która nie została uznana za zmarłą w prawnie określonym trybie. Taka niekorzystna interpretacja art. 128 ustawy o emeryturach i rentach byłaby sprzeczna z konstytucyjną gwarancją prawa obywatela do przyznanych mu świadczeń z zabezpieczenia społecznego (art. 67 ust. 1 Konstytucji RP).” Sąd Okręgowy podziela w całości stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wymienionym orzeczeniu przyjmując je również za własne.

Podsumowując Sąd uznał odwołanie za zasadne i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc orzekł jak w sentencji wyroku.