Sygn. akt VI Ka 528/22
Dnia 18 listopada 2022 r.
Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:
Przewodniczący – Sędzia Robert Bednarczyk
Protokolant Joanna Szmel
przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Bolesławcu Beaty Słocińskiej
po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2022r.
sprawy E. A. ur. (...) w B.
s. A. i S. z domu A.
oskarżonego z art. 278 § 1 kk w związku z art. 11 § 3 kk w związku z art. 91 § 1 kk, i inne
z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego w Bolesławcu
z dnia 27 maja 2022 r. sygn. akt II K 291/18
I. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego E. A.;
II. zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 528/22 |
||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
|||||||||||||||||||
CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Bolesławcu z dnia 27 maja 2022 r., sygn. akt II K 291/18 |
||||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||
☒ obrońca oskarżonego |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||||||||||||||||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||
☒ |
co do kary |
|||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||||||||||
1 Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
||||||||||||||||||||
2.1. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
------------------ |
---------------------------------------------------- |
-------------- |
---------- |
|||||||||||||||||
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
------------------ |
---------------------------------------------------- |
------------ |
---------- |
|||||||||||||||||
2.2. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||
-------------- |
------------------------------ |
-------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||
-------------- |
------------------------------ |
-------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||
1. Rażąca niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu poprzez nienależyte uwzględnienie okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego pomimo przytoczenia ich przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, tj. przyznania się do winy i okazania skruchy przez oskarżonego oraz przeproszenia pokrzywdzonych. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||
2. Naruszenie art. 53 § 1 k.k. oraz art. 54 § 1 k.k. na skutek braku uwzględnienia sądowych dyrektyw wymiaru kary, w szczególności dyrektywy nakazującej Sądowi kierowanie się zasadą wychowania przy wymierzaniu kary sprawcy młodocianemu skutkujące wymierzeniem oskarżonemu rażąco surowej kary pozbawienia wolności. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||
Ad. 1 i 2 Jako że oba zarzuty podniesione przez obrońcę oskarżonego dotyczą orzeczenia o karze, Sąd Odwoławczy odniesie się do nich w sposób łączny. W pierwszej kolejności stwierdzić należy, iż wydając rozstrzygnięcie w przedmiocie kary, Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował dyrektywy zawarte w art. 53 k.k., biorąc przy tym pod uwagę zarówno okoliczności łagodzące, jak i obciążające, czemu dał wyraz w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku. Przypomnieć bowiem należy, iż zgodnie z zasadami zawartymi w powołanym przepisie, sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę, bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa (§ 1). Wymierzając karę, sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, zwłaszcza w razie popełnienia przestępstwa na szkodę osoby nieporadnej ze względu na wiek lub stan zdrowia, popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego (§ 2). W świetle powyższych okoliczności Sąd Odwoławczy doszedł do słusznego przekonania, iż jedynie kara o charakterze izolacyjnym jest w stanie osiągnąć oczekiwany skutek wychowawczy na postawę oskarżonego, który pomimo wcześniejszego wymierzania mu kar o charakterze wolnościowym nie zrewidował swojego stosunku do obowiązującego porządku prawnego, wielokrotnie dopuszczając się kolejnych czynów karalnych. Oceny tej nie zmienia również podnoszona przez obrońcę okoliczność przyznania się do winy i okazania skruchy przez oskarżonego oraz przeproszenia pokrzywdzonych, bowiem stopień społecznej szkodliwości popełnionych przez niego czynów był znaczny, podobnie jak stopień zawinienia sprawcy. Istotnie, oskarżony E. A. jest sprawcą młodocianym (zgodnie z regulacją art. 115 § 10 k.k.), jednak akcentowane przez obrońcę oskarżonego względy wychowawcze nie stanowią dostatecznej podstawy do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie rozstrzygnięcia o karze. Jak wynika bowiem z informacji o wcześniejszej karalności E. A. (k. 506-508), jest on osobą notorycznie łamiącą obowiązujący porządek prawny, a wymierzane mu wcześniej kary o charakterze wolnościowym lub kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania nie spowodowały oczekiwanej zmiany zachowania oskarżonego. Zgodzić się zależy zatem ze stanowiskiem Sądu I instancji, iż jedynie kara o charakterze izolacyjnym, przez swoją nieuchronność i realność jest w stanie wpłynąć na postawę oskarżonego. Nie sposób zgodzić się także ze stanowiskiem obrońcy, iż okoliczność uzależnienia oskarżonego od środków odurzających umniejsza stopień jego winy – wręcz przeciwnie, oskarżony E. A. zażywa narkotyki od wielu lat, zna ich oddziaływanie na jego organizm, a mimo to nie zaprzestał zażywania ich. Ponadto zauważyć należy, iż wobec oskarżonego nie są spełnione przesłanki ustawowe do warunkowego zawieszenia wykonania kary z art. 69 § 1 k.k., który pozwala na warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Niezależnie zatem od wymiaru kary orzeczonej wobec E. A., nie spełnia on kryteriów podmiotowych cytowanego przepisu: w chwili popełnienia przypisanych mu czynów był on bowiem osobą skazaną na karę pozbawienia wolności, zaś jego postawa i dotychczasowy tryb życia nie dają podstaw do przyjęcia wobec jego osoby pozytywnej prognozy kryminologicznej. Przypomnieć również należy, iż immanentną cechą kary jest jej dolegliwość, zaś subiektywne przekonanie oskarżonego o nadmiernej surowości wymierzonej mu kary nie jest wystarczające dla uznania słuszności zarzutu z art. 438 pkt 4 k.p.k. Zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym w judykaturze, które podziela także Sąd Odwoławczy, na gruncie art. 438 pkt 4 k.p.k. nie chodzi o każdą ewentualną różnicę w ocenie co do wymiaru kary, ale o różnicę tak zasadniczą, iż karę wymierzoną nazwać można byłoby - również w znaczeniu potocznym - rażąco niewspółmierną, tj. niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować. Niewspółmierność rażąca to znaczna, zasadnicza, "bijąca w oczy" różnica między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą. Zarzut rażącej niewspółmierności kary jako zarzut z kategorii ocen można zasadnie podnosić tylko wówczas, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy (por. m. in. wyrok SA w Poznaniu z dnia 4 lipca 2022r., sygn. akt II AKa 132/22, LEX nr 3402383, wyrok SA w Warszawie z dnia 13 maja 2022r., sygn. akt II AKa 32/22, LEX nr 3365140, wyrok SA w Warszawie z dnia 21 kwietnia 2022r., sygn. akt II AKa 91/22, LEX nr 3345888). Całokształt przedstawionych wyżej okoliczności przemawia za przyjęciem, iż sformułowane przez obrońcę zarzuty nie mogły zostać uznane za zasadne. |
||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||
Obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary łagodniejszego rodzaju, ewentualnie obniżenie kary pozbawienia wolności stosownie do stopnia zawinienia i nade wszystko warunkowe zawieszenie orzeczonej kary pozbawienia wolności. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||
W ocenie Sądu Odwoławczego zarówno orzeczone wobec E. A. kary jednostkowe za przypisane mu przestępstwa, jak kara łączna z pkt IX części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku wymierzona przy zastosowaniu zasady asperacji, stanową sprawiedliwą i adekwatną reakcję prawno-karną na czyny popełnione przez oskarżonego, zostały wymierzone z zachowaniem dyrektyw z art. 53 k.k. oraz art. 85a k.k. i art. 86 k.k., nie sposób zatem przyjąć, iż rażą swoją surowością. Zaznaczyć również należy, iż niezależnie od wymiaru kar orzeczonych wobec E. A., w badanej sprawie nie zostały spełnione inne przesłanki do zastosowania warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności z art. 69 k.k., a to ze względu na wielokrotną uprzednią karalność oskarżonego, w tym na kary pozbawienia wolności. Całokształt powołanych wyżej okoliczności powoduje, iż wniosek obrońcy oskarżonego o zmianę rozstrzygnięcia o karze zawartego w zaskarżonym wyroku nie mógł zostać uwzględniony. |
||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
Przedmiot utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||
Sąd Odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego E. A.. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||
Sąd Odwoławczy nie uwzględnił zarzutów podniesionych przez obrońcę oskarżonego w wywiedzionej przez niego apelacji, w pełni aprobując ustalenia i oceny Sądu I instancji leżące u podstaw wydanego orzeczenia. Nie było również konieczności ingerowania w jego treść z urzędu, dlatego też zaskarżony wyrok jako trafny i prawidłowy podlegał utrzymaniu w mocy. |
||||||||||||||||||||
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
Przedmiot i zakres zmiany |
||||||||||||||||||||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||
1.1. |
--------------------------------------------------------------------- |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
4.1. |
--------------------------------------------------------------------- |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
-------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
6 Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
II |
Sąd Odwoławczy, mając na względzie obecną sytuację materialną oskarżonego, na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. zwolnił go od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa. |
|||||||||||||||||||
PODPIS |
||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
obrońca oskarżonego |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
orzeczenie o karze |
||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
|||
☒ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
1.4. Wnioski |
|||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |