Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 528/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 listopada 2022 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Robert Bednarczyk

Protokolant Joanna Szmel

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Bolesławcu Beaty Słocińskiej

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2022r.

sprawy E. A. ur. (...) w B.

s. A. i S. z domu A.

oskarżonego z art. 278 § 1 kk w związku z art. 11 § 3 kk w związku z art. 91 § 1 kk, i inne

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bolesławcu

z dnia 27 maja 2022 r. sygn. akt II K 291/18

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego E. A.;

II.  zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 528/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Bolesławcu z dnia 27 maja 2022 r., sygn. akt II K 291/18

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

----------------------------------------------------

--------------

----------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

----------------------------------------------------

------------

----------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

--------------

------------------------------

--------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

--------------

------------------------------

--------------------------------------------------------------

  3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1. Rażąca niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu poprzez nienależyte uwzględnienie okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego pomimo przytoczenia ich przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, tj. przyznania się do winy i okazania skruchy przez oskarżonego oraz przeproszenia pokrzywdzonych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2. Naruszenie art. 53 § 1 k.k. oraz art. 54 § 1 k.k. na skutek braku uwzględnienia sądowych dyrektyw wymiaru kary, w szczególności dyrektywy nakazującej Sądowi kierowanie się zasadą wychowania przy wymierzaniu kary sprawcy młodocianemu skutkujące wymierzeniem oskarżonemu rażąco surowej kary pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1 i 2

Jako że oba zarzuty podniesione przez obrońcę oskarżonego dotyczą orzeczenia o karze, Sąd Odwoławczy odniesie się do nich w sposób łączny.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, iż wydając rozstrzygnięcie w przedmiocie kary, Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował dyrektywy zawarte w art. 53 k.k., biorąc przy tym pod uwagę zarówno okoliczności łagodzące, jak i obciążające, czemu dał wyraz w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku. Przypomnieć bowiem należy, iż zgodnie z zasadami zawartymi w powołanym przepisie, sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę, bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa (§ 1). Wymierzając karę, sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, zwłaszcza w razie popełnienia przestępstwa na szkodę osoby nieporadnej ze względu na wiek lub stan zdrowia, popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego (§ 2).

W świetle powyższych okoliczności Sąd Odwoławczy doszedł do słusznego przekonania, iż jedynie kara o charakterze izolacyjnym jest w stanie osiągnąć oczekiwany skutek wychowawczy na postawę oskarżonego, który pomimo wcześniejszego wymierzania mu kar o charakterze wolnościowym nie zrewidował swojego stosunku do obowiązującego porządku prawnego, wielokrotnie dopuszczając się kolejnych czynów karalnych. Oceny tej nie zmienia również podnoszona przez obrońcę okoliczność przyznania się do winy i okazania skruchy przez oskarżonego oraz przeproszenia pokrzywdzonych, bowiem stopień społecznej szkodliwości popełnionych przez niego czynów był znaczny, podobnie jak stopień zawinienia sprawcy.

Istotnie, oskarżony E. A. jest sprawcą młodocianym (zgodnie z regulacją art. 115 § 10 k.k.), jednak akcentowane przez obrońcę oskarżonego względy wychowawcze nie stanowią dostatecznej podstawy do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie rozstrzygnięcia o karze. Jak wynika bowiem z informacji o wcześniejszej karalności E. A. (k. 506-508), jest on osobą notorycznie łamiącą obowiązujący porządek prawny, a wymierzane mu wcześniej kary o charakterze wolnościowym lub kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania nie spowodowały oczekiwanej zmiany zachowania oskarżonego. Zgodzić się zależy zatem ze stanowiskiem Sądu I instancji, iż jedynie kara o charakterze izolacyjnym, przez swoją nieuchronność i realność jest w stanie wpłynąć na postawę oskarżonego.

Nie sposób zgodzić się także ze stanowiskiem obrońcy, iż okoliczność uzależnienia oskarżonego od środków odurzających umniejsza stopień jego winy – wręcz przeciwnie, oskarżony E. A. zażywa narkotyki od wielu lat, zna ich oddziaływanie na jego organizm, a mimo to nie zaprzestał zażywania ich.

Ponadto zauważyć należy, iż wobec oskarżonego nie są spełnione przesłanki ustawowe do warunkowego zawieszenia wykonania kary z art. 69 § 1 k.k., który pozwala na warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Niezależnie zatem od wymiaru kary orzeczonej wobec E. A., nie spełnia on kryteriów podmiotowych cytowanego przepisu: w chwili popełnienia przypisanych mu czynów był on bowiem osobą skazaną na karę pozbawienia wolności, zaś jego postawa i dotychczasowy tryb życia nie dają podstaw do przyjęcia wobec jego osoby pozytywnej prognozy kryminologicznej.

Przypomnieć również należy, iż immanentną cechą kary jest jej dolegliwość, zaś subiektywne przekonanie oskarżonego o nadmiernej surowości wymierzonej mu kary nie jest wystarczające dla uznania słuszności zarzutu z art. 438 pkt 4 k.p.k. Zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym w judykaturze, które podziela także Sąd Odwoławczy, na gruncie art. 438 pkt 4 k.p.k. nie chodzi o każdą ewentualną różnicę w ocenie co do wymiaru kary, ale o różnicę tak zasadniczą, iż karę wymierzoną nazwać można byłoby - również w znaczeniu potocznym - rażąco niewspółmierną, tj. niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować. Niewspółmierność rażąca to znaczna, zasadnicza, "bijąca w oczy" różnica między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą. Zarzut rażącej niewspółmierności kary jako zarzut z kategorii ocen można zasadnie podnosić tylko wówczas, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy (por. m. in. wyrok SA w Poznaniu z dnia 4 lipca 2022r., sygn. akt II AKa 132/22, LEX nr 3402383, wyrok SA w Warszawie z dnia 13 maja 2022r., sygn. akt II AKa 32/22, LEX nr 3365140, wyrok SA w Warszawie z dnia 21 kwietnia 2022r., sygn. akt II AKa 91/22, LEX nr 3345888).

Całokształt przedstawionych wyżej okoliczności przemawia za przyjęciem, iż sformułowane przez obrońcę zarzuty nie mogły zostać uznane za zasadne.

Wniosek

Obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary łagodniejszego rodzaju, ewentualnie obniżenie kary pozbawienia wolności stosownie do stopnia zawinienia i nade wszystko warunkowe zawieszenie orzeczonej kary pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W ocenie Sądu Odwoławczego zarówno orzeczone wobec E. A. kary jednostkowe za przypisane mu przestępstwa, jak kara łączna z pkt IX części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku wymierzona przy zastosowaniu zasady asperacji, stanową sprawiedliwą i adekwatną reakcję prawno-karną na czyny popełnione przez oskarżonego, zostały wymierzone z zachowaniem dyrektyw z art. 53 k.k. oraz art. 85a k.k. i art. 86 k.k., nie sposób zatem przyjąć, iż rażą swoją surowością.

Zaznaczyć również należy, iż niezależnie od wymiaru kar orzeczonych wobec E. A., w badanej sprawie nie zostały spełnione inne przesłanki do zastosowania warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności z art. 69 k.k., a to ze względu na wielokrotną uprzednią karalność oskarżonego, w tym na kary pozbawienia wolności.

Całokształt powołanych wyżej okoliczności powoduje, iż wniosek obrońcy oskarżonego o zmianę rozstrzygnięcia o karze zawartego w zaskarżonym wyroku nie mógł zostać uwzględniony.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Sąd Odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego E. A..

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd Odwoławczy nie uwzględnił zarzutów podniesionych przez obrońcę oskarżonego w wywiedzionej przez niego apelacji, w pełni aprobując ustalenia i oceny Sądu I instancji leżące u podstaw wydanego orzeczenia. Nie było również konieczności ingerowania w jego treść z urzędu, dlatego też zaskarżony wyrok jako trafny i prawidłowy podlegał utrzymaniu w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

---------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

---------------------------------------------------------------------

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Sąd Odwoławczy, mając na względzie obecną sytuację materialną oskarżonego, na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. zwolnił go od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

orzeczenie o karze

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana