Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lutego 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Wiesława Stachowiak

Protokolant: Beata Tonak

po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2023 r. w Poznaniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy J. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o emeryturę pomostową

na skutek apelacji J. M.

od wyroku Sądu Okręgowego w Koninie

z dnia 27 stycznia 2021 r. sygn. akt III U 911/20

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Koninie do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 września 2020r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. odmówił J. M. prawa do emerytury pomostowej. Zakład odmówił wnioskodawcy przyznania emerytury gdyż nie osiągnął wieku 60 lat i po dniu 31 grudnia 2008r. nie wykonywał prac w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ww. ustawy.

Ponadto ZUS podniósł, że odwołujący nie spełnia przesłanki z art. 4 ustawy w związku z art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, gdyż na dzień 1 stycznia 2009r. nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy, wynoszącego co najmniej 15 lat oraz nie ukończył wymaganego wieku 60 lat. ZUS podał, że do pracy w warunkach szczególnych nie zaliczył odwołującemu okresów zatrudnienia od 1.11.1989r. do 31.05.1995r., od 1.06.1995r. do 31.08.1997r., od 1.09.1997r. do 31 marca 1998r. oraz od 1.04.1998r. do 31.12.2008r. ponieważ pracodawca nie potwierdza, że w ww. okresach wykonywał pracę wymieniona w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. ZUS ustalił, że odwołujący wykazał 29 lat 7 miesięcy 10 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 18 lat 9 miesięcy 11 dni okresów pracy w warunkach szczególnych zgodnie z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych.

W odwołaniu od tej decyzji J. M. podniósł, że nie zgadza się z odmową przyznania emerytury pomostowej wniósł o zmianę decyzji i przyznanie prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 7 ustawy o emeryturach pomostowych w wieku 55 lat i w celu wykazania, że spełnia przesłanki do tego świadczenia wniósł o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków i opinii biegłego na okoliczność, że jest niezdolny do wykonywania prac w warunkach szczególnych.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji. Ponadto podniósł, że wymagane powołanym w odwołaniu przepisem art. 7 ustawy o emeryturach pomostowych orzeczenie lekarza medycyny pracy winno być dołączone do wniosku o emeryturę i nie może być zastąpione opinią biegłego lekarza sądowego. Zdaniem ZUS odwołujący nie spełnia zatem tej przesłanki.

Wyrokiem z dnia 27 stycznia 2021r. w sprawie III U 911/20, Sąd Okręgowy w Koninie oddalił odwołanie i zasądził od odwołującego na rzecz pozwanego kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

J. M. urodził się (...) w dniu 17 lipca 2020r. złożył wniosek o emeryturę pomostową. Do wniosku dołączył świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych wystawione w dniu 28 stycznia 2013r. przez (...) sp. z o.o. w K., w którym potwierdzono, że wnioskodawca był zatrudniony w tej Spółce w okresie od 1 czerwca 1995r. do 26 stycznia 2013r. i w okresie od 1 czerwca 1995r. do 31 grudnia 2008r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy procesach technologicznych związanych z wytwarzaniem aluminium wymienione w Wykazie B Dział IV poz. 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r. na stanowisku murarz wymienionym także w Dziale II poz. 22 załącznik nr 2 do Zarządzenia Ministra Hutnictwa i Przemysłu Metalowego z 30 marca 1985r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach, lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy w resorcie hutnictwa przemysłu maszynowego.

Decyzją z dnia 13 sierpnia 2020r. pozwany na podstawie art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych odmówił wnioskodawcy przyznania prawa do emerytury pomostowej ponieważ nie osiągnął wieku 60 lat, nie wykazał wymaganego 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych wynoszącego co najmniej 15 lat i po dniu 31 grudnia 2008r. nie wykonywał prac w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej Ustawy. ZUS podniósł także, że odwołujący nie spełnia przesłanki z art. 4 tej Ustawy w związku z art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, gdyż na dzień 1 stycznia 2009r. nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej Ustawy, wynoszącego co najmniej 15 lat oraz nie ukończył wymaganego wieku 60 lat.

W dniu 9 września 2020r. odwołujący wniósł ponownie o przyznanie prawa do emerytury pomostowej. Do wniosku dołączył świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych:

- wystawione przez (...)w P. potwierdzające pracę wnioskodawcy na stanowisku murarza piecowego od 1 sierpnia 1983r. do 2 maja 1985r. i od 28 maja 1987r. do 31 października 1989r. zgodnie z Działem IV poz. II Wykazu B do Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. na stanowisku ubijacz-wybijacz wymienionym w Dziale II poz. 22 w załączniku 2 do Zarządzenia Ministra Hutnictwa i Przemysłu Metalowego z 30 marca 1985r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach, lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy w resorcie hutnictwa przemysłu maszynowego,

- wystawione przez Hutę (...) w dniu 1 czerwca 1995r. potwierdzające wykonywanie przez wnioskodawcę pracy od 1 listopada 1989r. do 31 maja 1995r. przy procesach związanych z wytwarzaniem aluminium wymienionej w Wykazie B Dział IV poz. 3 na stanowisku ślusarza wymienionym w Dziale II poz. 22 załącznik 2 do Zarządzenia Ministra Hutnictwa i Przemysłu Metalowego z 30 marca 1985r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach, lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy w resorcie hutnictwa przemysłu maszynowego,

- wystawione przez Hutę (...) w dniu 10 kwietnia 1998r. potwierdzające pracę wnioskodawcy od 1 września 1997r. do 31 marca 1998r. przy procesach technologicznych związanych z wytwarzaniem aluminium wymienionym w Wykazie B Dział IV poz. 3 na stanowisku elektrolizowy wymienionym w Dziale II poz. 18 pkt. 4 zał. 2 do do Zarządzenia Ministra Hutnictwa i Przemysłu Metalowego z 30 marca 1985r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach, lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy w resorcie hutnictwa przemysłu maszynowego,

- wystawione przez (...) sp. z o.o. w K., w którym potwierdzono, że wnioskodawca był zatrudniony w tej Spółce w okresie od 1 czerwca 1995r. do 26 stycznia 2013r. i w okresie od 1 czerwca 1995r. do 31 grudnia 2008r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy procesach technologicznych związanych z wytwarzaniem aluminium wymieniona w Wykazie B Dział IV poz. 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r. na stanowisku murarz wymienionym także w Dziale II poz. 22 załącznik nr 2 do Zarządzenia Ministra Hutnictwa i Przemysłu Metalowego z 30 marca 1985r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach, lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy w resorcie hutnictwa przemysłu maszynowego.

Do tego wniosku wnioskodawca nie dołączył orzeczenia specjalisty medycyny pracy o niezdolności do wykonywania prac szczególnych w warunkach wymienionych w art. 7 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych..

Po rozpoznaniu tego wniosku zaskarżoną decyzją organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 4 i art. 4 w zw. z art. 49 tej ustawy o emeryturach pomostowych podnosząc, że wnioskodawca nie osiągnął wieku 60 lat, na dzień 1 stycznia 2009r. nie udowodnił co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych i po dniu 1 stycznia 2009r. nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 cyt. ustawy. Odwołujący domagał się przyznania prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 7 ustawy o emeryturach pomostowych.

W oparciu o wyżej ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy uznał odwołanie za nieuzasadnione.

Sąd I instancji powoływał podstawę prawną rozstrzygnięcia, tj. art. 3 i 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych. Nadto Sąd Okręgowy wskazał, że przepis art. 7 ustawy o emeryturach pomostowych, który ma zastosowanie w niniejszej sprawie stanowi, że pracownik wykonujący w hutnictwie prace w szczególnych warunkach wymienione w pkt 4-12 załącznika nr 1 do ustawy, który spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1, 4-7, nabywa prawo do emerytury pomostowej, jeżeli:

1) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach w hutnictwie wymienionej w pkt 4-12 załącznika nr 1 do ustawy, wynoszący co najmniej 15 lat;

3) lekarz medycyny pracy wydał orzeczenie o niezdolności do wykonywania prac w szczególnych warunkach wymienionych w pkt 4-12 załącznika nr 1 do ustawy.

W zakresie postępowania w sprawach emerytury pomostowej stosuje się odpowiednio przepisy art. 114 i art. 116-128 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (art. 28 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych ). Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przewiduje m.in. w art. 116 ust. 5, że do wniosku w sprawie przyznania świadczeń powinny być dołączone dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości (...).

Wnioskodawca dołączył dowody dotyczące wykonywania pracy w warunkach szczególnych w celu nabycia prawa do emerytury pomostowej. Na ich podstawie pozwany bezspornie ustalił, że wnioskodawca wykazał 29 lat 7 miesięcy i 10 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 18 lat 9 miesięcy i 11 dni okresów pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Wnioskodawca nie kwestionuje, że na podstawie art. 4 cyt. Ustawy, czy art. 49 w zw. z art. 4 ustawy emerytalnej nie spełnia przesłanki wieku do nabycia prawa do tego świadczenia ze względu na nieosiągnięcie wieku 60 lat.

Sąd Okręgowy stwierdził, że przedmiotem sporu pozostawało w niniejszej sprawie to, czy wnioskodawca spełnia przesłanki określone w art. 7 ww. ustawy (w wieku 55 lat).

Dokonując interpretacji art. 7 pkt. 3 ustawy Sąd Okręgowy stwierdził, że przepis ten nie określa w jakim terminie powinno nastąpić stwierdzenie przez lekarza medycyny pracy niezdolności do wykonywania prac w warunkach szczególnych na stanowiskach wymienionych w pkt. 4-12 załącznika nr 1 do Ustawy. Wątpliwości interpretacyjne zostały rozstrzygnięte przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 maja 2012r. I UK 375/11, który stwierdził, że data wydania orzeczenia lekarza medycyny pracy nie ma znaczenia, byleby orzeczenie to potwierdzało, że pracownik jest niezdolny do zatrudnienia w warunkach szczególnych na stanowiskach wskazanych w tym przepisie. Z tego orzeczenia Sądu Najwyższego wynika jednak, że istotne jest by ubiegający się o to świadczenie legitymował się orzeczeniem wydanym przez lekarza medycyny pracy, posiadającego specjalne uprawnienia w tym zakresie i we właściwym trybie (ustawa z dnia 27 czerwca 1997r. o służbie medycyny pracy t.j. Dz. U 2019 poz. 1175 ze zm.).

Odwołujący na żadnym etapie postepowania przed ZUS nie przedstawił takiego orzeczenia i domagał się przeprowadzenia w to miejsce opinii biegłych.

Zdaniem Sądu Okręgowego biegli sądowi nie mogą jednak zastąpić lekarza medycyny pracy uprawnionego do wydania orzeczenia o niezdolności do pracy dla potrzeb pracowniczych.

Reasumując Sąd I instancji stwierdził, że skoro wnioskodawca nie legitymował się stosownym orzeczeniem specjalisty medycyny pracy i nie złożył takiego zaświadczenia wraz z wnioskiem o emeryturę, ani na etapie postepowania sądowego, nie spełnił koniecznej przesłanki do nabycia prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 7 ustawy o emeryturach pomostowych.

Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy uznał odwołanie wnioskodawcy za nieuzasadnione i z mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

Apelację od powyższego wyroku, w całości, wniósł odwołujący, zarzucając:

1) naruszenie przepisów prawa procesowego tj. art. 227 w zw. z art. 232 w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez pominięcie dowodu z opinii biegłego lekarza w celu ustalenia, czy odwołujący nie jest zdolny do pracy w warunkach szczególnych, mimo że przeprowadzenie ww. dowodu było konieczne dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy,

2) naruszenie przepisów prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez nieprzeprowadzenie postępowania dowodowego w żadnym zakresie,

3) naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 7 pkt 1 i pkt 2 ustawy o emeryturach pomostowych poprzez jego błędne niezastosowanie i w konsekwencji przyjęcie, że odwołujący nie spełnia przesłanek do nabycia prawa do emerytury pomostowej.

Wskazując na wyżej sprecyzowane zarzuty odwołujący wnosił o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 1 oraz decyzji ZUS poprzez przyznanie odwołującemu prawa do emerytury pomostowej od daty złożenia wniosku,

2) zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 2 i zasądzenie od ZUS na rzecz odwołującego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych,

3) zasądzenie od organu na rzecz odwołującego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych,

4) ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Koninie do ponownego rozpoznania.

Jednocześnie wnosił o uzupełnienie postępowania dowodowego poprzez:

1) przeprowadzenie dowodu z dokumentu: orzeczenia lekarskiego nr (...) z dnia 10 lutego 2021 r.;

2) przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego lekarza medycyny pracy - na wykazanie faktu niezdolności odwołującego do wykonywania prac w szczególnych warunkach wymienionych w pkt 4- 12 załącznika nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych.

W odpowiedzi na apelację organ rentowy wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od odwołującego na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja skutkuje uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy Sądowi Okręgowemu w Koninie do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Przedmiotem niniejszego postępowania było prawo ubezpieczonego do emerytury pomostowej. W przypadku wnioskodawcy rozważenia wymagało to, czy spełnia on warunki do przyznania tego świadczenia na podstawie ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych, przy czym sporne było spełnienie przesłanek, o których mowa w art. 7 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych.

Przypomnieć należy, że zgodnie z art. 7 ustawy o emeryturach pomostowych pracownik wykonujący w hutnictwie prace w szczególnych warunkach wymienione w pkt 4-12 załącznika nr 1 do ustawy, który spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1, 4-6, nabywa prawo do emerytury pomostowej, jeżeli:

1) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach w hutnictwie wymienionej w pkt 4-12 załącznika nr 1 do ustawy, wynoszący co najmniej 15 lat;

3) lekarz medycyny pracy wydał orzeczenie o niezdolności do wykonywania prac w szczególnych warunkach wymienionych w pkt 4-12 załącznika nr 1 do ustawy.

Wobec wnioskodawcy kwestionowane było spełnienie przesłanki, o której mowa w art. 7 pkt 3 ww. ustawy. Sąd Okręgowy uznał, że odwołujący nie złożył wymaganego orzeczenia o niezdolności do wykonywania prac w szczególnych warunkach wymienionych w pkt 4-12 załącznika nr 1 do ustawy wydanego przez lekarza orzecznika – ani wraz z wnioskiem, ani na etapie postępowania sądowego, a tym samym nie spełnił koniecznej przesłanki do nabycia prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 7 ustawy o emeryturach pomostowych.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego dokonana przez Sąd I instancji wykładnia art. 7 pkt 3 ustawy o emeryturach pomostowych nie jest prawidłowa, a tym samym na aprobatę zasługują argumenty apelującego.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że zgodnie z § 29 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe - w postępowaniu przed organem rentowym mogą być również dopuszczone dodatkowe dowody, jeżeli są one niezbędne do załatwienia sprawy. W tym przypadku organ rentowy wzywa zainteresowanego lub inny podmiot do przedłożenia tych dodatkowych dowodów, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni i nie dłuższy niż 60 dni, licząc od dnia doręczenia wezwania.

Z powyższego wynika, że zasadą w postępowaniu przed organem rentowym jest, iż jeżeli istnieje potrzeba dopuszczenia dodatkowych dowodów, niezbędnych do załatwienia sprawy, to w tym przypadku organ rentowy wzywa stronę do przedłożenia tych dodatkowych dowodów, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni i nie dłuższy niż 60 dni, licząc od dnia doręczenia wezwania. Dopiero, jeżeli środek dowodowy nie został dostarczony w wyznaczonym terminie, organ rentowy wydaje decyzję w sprawie świadczeń na podstawie posiadanych dowodów. Konsekwentnie zatem – jeżeli organ rentowy uznał za niezbędne do rozstrzygnięcia wniosku odwołującego, przedłożenie przez niego orzeczenia lekarza medycyny pracy, o którym mowa w art. 7 pkt 3 ww. ustawy, to winien wezwać wnioskodawcę do przedłożenia tego dowodu, wyznaczając mu stosowny termin. Dopiero, jeżeli środek dowodowy nie został dostarczony w wyznaczonym terminie, organ rentowy winien wydać decyzję w sprawie wnioskowanego świadczenia na podstawie posiadanych dowodów.

W dalszej kolejności Sąd Apelacyjny wskazuje, że odwołujący wraz z apelacją przedłożył wymagane orzeczenie lekarskie nr (...) sporządzone przez lekarza medycyny pracy, o niezdolności do wykonywania pracy na określonym stanowisku, jednocześnie wyjaśniając przyczyny przedłożenia tego dokumentu dopiero na etapie postępowania apelacyjnego, a mianowicie ze względu na stan epidemii i zagrożenia epidemicznego i istniejący znacznie ograniczony dostęp do lekarzy i możliwość wykonywania stosownych badań lekarskich.

Sąd Apelacyjny uznaje, że argumenty apelującego zasługują na aprobatę, a nadto wskazuje, że nie ma przeszkód do dopuszczenia dowodu z przedmiotowego orzeczenia lekarskiego na etapie postępowania sądowego, już po wydaniu decyzji. W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się bowiem, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zasada oceny zgodności z prawem decyzji na dzień jej wydania, nie ma charakteru absolutnego. Ma ona bowiem uzasadnienie tylko wtedy, kiedy odwołanie się do art. 316 § 1 k.p.c. wypaczałoby charakter postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych i prowadziłoby do jaskrawego pominięcia odrębności tego postępowania poprzez całkowite pozbawienie znaczenia postępowania administracyjnego poprzedzającego postępowanie sądowe. Niebezpieczeństwa takiego nie ma w sytuacji, kiedy spełnienie się ostatniej z przesłanek prawa do świadczenia w trakcie postępowania sądowego jest oczywiste i niekwestionowane przez organ rentowy (por. między innymi wyroki z dnia 10 marca 1998r., II UKN 555/97, OSNAPiUS 1999 nr 5, poz. 181; z dnia 20 maja 2004 r., II UK 395/03, OSNP 2005 nr 3, poz. 43; z dnia 25 stycznia 2005 r., I UK 152/04, OSNP 2005 nr 17, poz. 273; z dnia 2 lutego 2007 r., III UK 25/07, OSNP 2008 nr 19-20, poz. 293).

Odstępstwo od zasady badania legalności decyzji na dzień jej wydania jest uzasadnione także w niniejszej sprawie, gdzie ocena prawa do świadczenia uzależniona była m.in. od przedłożenia orzeczenia lekarskiego, zaś odwołujący z uzasadnionych powodów przedłożył je dopiero na etapie postępowania sądowego. Jeśli powyższe wymaganie zostało spełnione po wydaniu decyzji - w trakcie postępowania odwoławczego przed Sądem - nie ma przeszkód, aby Sąd, stwierdziwszy spełnienie pozostałych przesłanek tego prawa, przyznał świadczenie.

Dodatkowo Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, że ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych – zawieszała wykonywanie niektórych obowiązków w zakresie badań okresowych czy kontrolnych, z uwagi na ograniczony dostęp do uprawnionych do przeprowadzania badań lekarzy w trakcie stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii.

Zgodnie z art. 12a ust. 3 ww. ustawy - w przypadku braku dostępności do lekarza uprawnionego do przeprowadzenia badania wstępnego lub kontrolnego, badanie takie może przeprowadzić i wydać odpowiednie orzeczenie lekarskie inny lekarz. Orzeczenie lekarskie wydane przez innego lekarza traci moc po upływie 180 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo od dnia odwołania stanu epidemii. Lekarz ten może przeprowadzić badanie i wydać orzeczenie lekarskie w trybie określonym w art. 2 ust. 4 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Do orzeczenia lekarskiego stosuje się odpowiednio art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz. U. z 2021 r. poz. 666 i 1292). Orzeczenie lekarskie wydane przez innego lekarza włącza się do akt osobowych pracownika.

Z kolei w myśl art. 31m ust. 3 ww. ustawy - jeżeli odrębne przepisy uzależniają wykonywanie określonych czynności lub uzyskanie określonych uprawnień w celu wykonania czynności zawodowych od posiadania odpowiedniego, niewynikającego z badań o których mowa w ust. 1, orzeczenia lekarskiego albo psychologicznego, orzeczenie takie powinno być wydane niezwłocznie, nie później niż do upływu 90. dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.

Z przywołanych wyżej przepisów wynika zatem, że w przypadku braku dostępności do lekarza medycyny pracy, badanie takie mógł przeprowadzić i wydać odpowiednie orzeczenie lekarskie inny lekarz, a nadto orzeczenie takie powinno być wydane niezwłocznie, nie później niż do upływu 90. dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.

W niniejszej sprawie – jak już wskazywano - odwołujący ostatecznie przedłożył orzeczenie lekarskie sporządzone przez lekarza medycyny pracy nr (...) o niezdolności do wykonywania pracy na określonym stanowisku, jednocześnie uzasadniając przyczyny przedłożenia tego dokumentu dopiero na etapie postępowania sądowego, zaś argumentacja odwołującego zasługiwała na aprobatę.

Powyższe uchybienia skutkowały koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji uwzględni, że odwołujący ostatecznie przedłożył orzeczenie lekarskie nr (...) o niezdolności do wykonywania pracy na określonym stanowisku, a następnie oceni spełnienie przesłanek prawa do emerytury pomostowej przez pryzmat art. 7 ustawy o emeryturach pomostowych.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 108 § 2 k.p.c.

sędzia Wiesława Stachowiak