Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 lutego 2022 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił przyznania renty rodzinnej po zmarłej w dniu 31 grudnia 2020 roku B. G. dla uprawnionego K. Ś.. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że odmawia ustalenia prawa do renty rodzinnej ponieważ małżonkowie Z. i B. G. zostali ustanowieni rodziną zastępczą dla K. Ś..

(decyzja – k. 7 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Odwołanie od w/w decyzji wniósł Z. G. opiekun prawny K. Ś.. W uzasadnieniu podniósł, że w jego w ocenie przysługuje małoletniemu prawo do renty rodzinnej, jako wnukowi przyjętemu na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności.

(odwołanie – k. 3-4)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazano, że zaskarżona decyzja odpowiada obowiązującym przepisom prawa, bowiem jest zgodna z art. 68 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Z akt sprawy wynika bowiem, że K. Ś. został przyjęty na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej.

(odpowiedź na odwołanie – k. 8)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

K. Ś. urodził się w dniu (...).

(okoliczność bezsporna, a ponadto odpis aktu urodzenia – k. 9 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Postanowieniem z dnia 24 maja 2018 roku Sąd Rejonowy w Pabianicach, III Wydział Rodzinny i Nieletnich w sprawie o sygn. akt III Nsm 128/18 po rozpoznaniu sprawy z urzędu z udziałem A. Ś., M. G., B. G. i Z. G. w przedmiocie władzy rodzicielskiej nad małoletnim K. Ś. postanowił zmienić punkt 1 postanowienia Sądu Rejonowego w Pabianicach z dnia 6 kwietnia 2017 roku, wydanego w sprawie I. N. 428/16 oraz punkt 1 postanowienia Sądu Rejonowego w Pabianicach z dnia 1 lipca 2014 roku, wydanego w sprawie I. N. 548/13 w ten sposób, że zmienić formę ograniczenia władzy rodzicielskiej A. Ś. i M. G. nad małoletnim K. Ś., urodzonym w dniu (...) przez umieszczenie małoletniego w spokrewnionej rodzinie zastępczej u małżonków B. G. i Z. G., których ustanowił rodziną zastępczą dla małoletniego K. Ś..

(postanowienie – k. 6)

W dniu 17 lutego 2021 roku Z. G. złożył do ZUS wniosek o rentę rodzinną dla małoletniego K. Ś. po zmarłej w dniu 31 grudnia 2020 roku B. G..

(wniosek – k. 1-5 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 24 lutego 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku Z. G., odmówił prawa do renty rodzinnej po zmarłej B. G. dla K. Ś.. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że odmawia przyznania renty rodzinnej ponieważ dziecko zostało przyjęte przez małżonków na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej.

(decyzja – k. 17 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Odwołanie od w/w decyzji wniósł Z. G. opiekun prawny K. Ś.. W uzasadnieniu podniósł, że w jego w ocenie przysługuje małoletniemu prawo do renty rodzinnej, jako wnukowi przyjętemu na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności.

(odwołanie – k. 18-19 akt ZUS)

Wyrokiem z dnia 14 czerwca 2021 roku Sąd Okręgowy w Łodzi VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie Z. G. .

(wyrok k 20 akt ZUS)

W dniu 17 lutego 2022 roku skarżący złożył do ZUS wniosek o rentę rodzinną dla małoletniego K. Ś. po zmarłej w dniu 31 grudnia 2020 roku B. G..

(wniosek – k. 1-5 verte plik I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy oraz w załączonych do akt sprawy aktach ZUS. Zebrane dowody nie nasuwają wątpliwości i pozwalają tym samym na wydanie rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Na podstawie art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2021.0.291 t.j.) prawo do świadczeń (emerytalno – rentowych) lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Z cytowanego przepisu wynika, iż warunkiem ponownego ustalenia prawa do świadczeń jest uzyskanie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności, które istniały przed wydaniem decyzji, a nie były znane organowi w chwili orzekania i mają wpływ na prawo do tych świadczeń lub ich wysokość /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 231/99 - OSNAPiUS 2000 nr 19 poz. 734; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2003 r. III UZP 5/03 - OSNAPiUS rok 2003, Nr 18, poz. 442/.

Zwrot "przedłożenie nowych dowodów" oznacza zgłoszenie każdego prawnie dopuszczalnego środka dowodowego, stanowiącego potwierdzenie okoliczności faktycznych istniejących przed wydaniem decyzji, a mających wpływ na powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokość. Natomiast użyte w art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej pojęcie "ujawnienie okoliczności" oznacza powołanie się na fakty dotyczące ogółu wymagań formalnych i materialnych związanych z ustaleniem przez organ rentowy prawa do świadczenia lub wysokości świadczenia. Są to określone w przepisach prawa materialnego fakty warunkujące powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokości np. staż pracy, wiek, niezdolność do pracy, ale także uchybienia przez organ rentowy normom prawa procesowego lub materialnego, wpływające potencjalnie na dokonanie ustaleń w sposób niezgodny z ukształtowaną z mocy prawa sytuacją prawną osoby zainteresowanej (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 lutego 2014 r., I UK 322/13, LEX nr 1444596 oraz Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 11 grudnia 2015 r., III AUa 1087/15, LEX nr 1979499).

Dokonując analizy zgromadzonego w sprawie materiału procesowego Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że złożone w toku sprawy dokumenty były już przedmiotem oceny organu rentowego oraz sądu rozpatrującego odwołanie, stąd zgodnie z dyspozycją przytoczonego art. 114 ust. 1 nie ma podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji ZUS.

Jedynie na marginesie należy zauważyć, iż zgodnie z art. 67 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2021.0.291 t.j.), do renty rodzinnej uprawnieni są następujący członkowie rodziny spełniający warunki określone w art. 68 -71:

1) dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione;

2) przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka;

3) małżonek (wdowa i wdowiec);

4) rodzice.

Za rodziców w rozumieniu ustawy uważa się również ojczyma i macochę oraz osoby przysposabiające (ust.2).

Z kolei zgodnie z art. 68 ust. 1 w/w ustawy, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej:

1) do ukończenia 16 lat;

2) do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia;

3) bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.

Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń (art. 65 ust. 1 ustawy emerytalnej).

Renta rodzinna przysługuje także uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci pobierała zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. W takim przypadku przyjmuje się, że osoba zmarła spełniała warunki do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (art. 66 ustawy emerytalnej).

Tym samym z powołanego przepisu art. 67 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej wprost wynika, że renta rodzinna nie przysługuje dzieciom przyjętym na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka.

Pojęcie "członek rodziny" użyte w art. 7 ust. 7 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odpowiada definicji członka rodziny z art. 67 ustawy. W tej ostatniej normie ustawodawca ujął (jako osoby uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym) dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione; przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletniości wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka; małżonka (wdowę i wdowca) oraz rodziców (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 18 października 2012 r., III AUa 489/12, LEX nr 1237561).

Do dnia 31 grudnia 2011 r. końcowy fragment art. 67 ust. 1 pkt 2 brzmiał: "w tym również w ramach rodziny zastępczej". Z dniem 1 stycznia 2012 r. fragmentowi temu nadano nowe brzmienie: "z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka". Zmiany przepisu dokonano ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 135 z późn. zm.) Odnosząc się do tej regulacji, SN w wyroku z dnia 5 października 2017 r., I UK 411/16 wskazał, że przepis art. 67 ust. 1 pkt 2 in fine „swoim normatywnym oddziaływaniem obejmuje expressis verbis zarówno wnuki i rodzeństwo, tj. dzieci spokrewnione, jak i przyjęte na wychowanie i utrzymanie inne dzieci, w tym spokrewnione, ale niebędące wnukami ani rodzeństwem, jak i dzieci niespokrewnione z rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka. Na wszystkie takie dzieci przyjęte na utrzymanie i wychowanie od dnia 1 stycznia 2012 r. przysługują już odrębne świadczenia pieniężne z ustawy o wspieraniu rodziny, które przyznaje się od dnia faktycznego umieszczenia dziecka odpowiednio w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka do dnia faktycznego opuszczenia przez dziecko rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka (art. 87 ustawy z 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej), a tylko w przypadku dodatku wychowawczego nie wcześniej jednak niż od miesiąca złożenia wniosku, o którym mowa w art. 88 tej ustawy. Oznacza to, że ustawodawca zagwarantował odrębne stałe i równe wsparcie materialne i niematerialne każdemu dziecku przyjętemu na utrzymanie i wychowanie, bez względu na stopień pokrewieństwa lub jego brak z rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka, w tym świadczenia pieniężne na pokrycie kosztów utrzymania i wychowania takich dzieci. Równocześnie prawo do uzyskania odrębnych świadczeń z ustawy o wspieraniu rodziny wyłączają prawo tych dzieci do renty rodzinnej po śmierci osoby sprawującej pieczę w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka, ponieważ dziecko objęte stałym wsparciem finansowym lub niematerialnym z ustawy o wspieraniu rodziny nie doznaje już uszczerbku majątkowego wymaganego do przyznania renty rodzinnej, którą można nabyć dopiero po śmierci "jedynego żywiciela", podczas gdy świadczenia z odrębnego systemu wsparcia ustawy o wspieraniu rodziny przysługują przez cały czas utrzymywania i sprawowania opieki nad przyjętym na utrzymanie i wychowanie dzieckiem w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego dziecka”.

W oparciu o wszystkie wskazane okoliczności K. Ś. nie przysługuje renta rodzinna po zmarłej w dniu 31 grudnia 2020 roku B. G..

Mając powyższe na uwadze Sąd, w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie.