Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 824/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 2 września 2022 roku w sprawie II K 1053/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zawarte w apelacji prokuratora zarzuty obrazy prawa procesowego polegające na nieprecyzyjnym opisie czynów z art. 158 § 1 kk.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Co do opisu czynów z art. 158 § 1 kk, to faktycznie na skutek techniki zmiany opisu zastosowanej przez Sąd Rejonowy, który wyeliminował zapis dotyczący narażenia na bezpośrednie niebezpieczeństwo skutków, opis ten stał się nieprecyzyjny, co wykazał prokurator w uzasadnieniu apelacji. Istotnie, gdyby z opisów tych czynów wyeliminować - tak jak to ujął Sąd Rejonowy - zapis o narażeniu na niebezpieczeństwo, to opis czynu brzmiałby "...w ziął udział w pobiciu pokrzywdzonych K. D. oraz M. B., w trakcie którego użyto wobec pokrzywdzonych gazu w okolicach twarzy i zadawano im uderzenia pięściami i otwartą dłonią w okolice głowy oraz w inne części ciała, kopano po całym ciele, a nadto K. D. szarpano za w łosy, w art. 157 § 1 kk, w wyniku którego to zdarzenia pokrzywdzona K. D. doznała obrażeń ciała.." .

Gdyby Sąd Rejonowy zastosował inną technikę zmiany opisu czynu ( np. opisał go na nowo, albo użył sformułowania, że ustala, iż oskarżony naraził pokrzywdzonych na bezpośrednie niebezpieczeństwo jedynie skutków z art. 157 § 1 kk, albo zmienił opis poprzez zastosowanie techniki eliminacji konkretnych słów - w tym przypadku byłoby to wyeliminowanie słów "ut raty życia albo nastąpienia skutku z art. 156 § 1 kk lub" ) to wówczas problem nieprecyzyjnego opisu czynu by nie powstał. Przy zastosowanej technice nie jest jasne, czy opis zawiera znamię narażenia na bezpośrednie niebezpieczeństwo skutku, można się jedynie tego domyślać z kontekstu i pozostawienia w opisie art. 157 § 1 kk. Tak jednak nie powinno być, bowiem zgodnie z art. 413 § 2 pkt 1 kpk wyrok ma zawierać " dokładne określenie przypisanego oskarżonemu czynu". Dlatego zarzut prokuratora, iż doszło do obrazy w/w przepisu proceduralnego mającej wpływ na treść wyroku, jest zasadny.

Jednak zostało to konwalidowane przez Sąd Okręgowy, który uzupełnił opis tych czynów o zapis dotyczący narażenia pokrzywdzonych na bezpośrednie niebezpieczeństwo wystąpienia skutku określonego w art. 157 § 1 kk.

Wniosek

O uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o uchylenie wyroku nie jest zasadny, wystarczyło go zmienić, poprzez uzupełnienie opisu czynów, co Sąd odwoławczy uczynił.

3.2.

Zawarty w apelacji prokuratora zarzut obrazy prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynów przypisanych oskarżonemu K. S. w pkt 1c oraz oskarżonemu Ł. J. w pkt 3 c. Sąd zakwalifikował te czyny z art. 191 §1 kk, a zdaniem prokuratora powinny zostać zakwalifikowane z art. 245 kk.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut prokuratora co do kwalifikacji jest trafny - wielka szkoda, że prokurator zorientował się co do właściwej subsumpcji prawnej opisanego w akcie oskarżenia zachowania polegającego na wpływaniu na świadka dopiero po wydaniu wyroku pierwszej instancji, gdy przyszło mu sporządzić apelację, a nie przy sporządzaniu aktu oskarżenia, bo przecież Sąd Rejonowy powtórzył kwalifikację przyjętą w skardze rzecznika oskarżenia.

Sąd Okręgowy podziela te podglądy, wynikające z ugruntowanego orzecznictwa, przywołanego w uzasadnieniu apelacji prokuratora, że dyspozycja art. 245 kk nie dotyczy jedynie świadków w znaczeniu formalnym, mających taki status procesowy, ale każdej osoby, która ma wiedzę czyniąca ją potencjalnym świadkiem, nawet, jeżeli postępowanie karne jeszcze się nie toczy. Przemawia za tym liczne orzecznictwo (z ob. post. SN z 14.12.2006 r., III KK 317/06, OSNwSK 2006, Nr 1, poz. 2445; wyr. SA w Krakowie z 11.4.2001 r., II AKa 65/01, KZS 2001, Nr 6, poz. 31; wyr. SA w Lublinie z 12.2.2004 r., II AKa 11/04, OSA 2005, Nr 5, poz. 36; wyr. SA w Łodzi z 27.2.2007 r., II AKa 18/07, Prok. i Pr. 2008, Nr 5, poz. 35; wyr. SA w Katowicach z 25.6.2015 r., II AKa 192/15, Legalis). Również doktryna prawa karnego w większości opowiada się za stanowiskiem, że danej osobie charakter świadka w rozumieniu art. 245 kk nadaje nie sam fakt przesłuchania w tym charakterze, ale fakt spostrzeżenia pewnych okoliczności czy posiadania wiadomości ( ta k Kodeks Karny. Komentarz pod red prof. dr hab. Ryszarda Stefańskiego, a także Kodeks Karny. Komentarz pod red prof. dr hab. Alicji Grześkowiak - opubl Legalis ).

Dlatego zachowanie polegające na wypowiadaniu wobec pokrzywdzonej gróźb w celu uzyskania wpływu na nią jako na potencjalnego świadka ( miała udać się na posterunek policji i zapewnić, że nic się jej nie stało i nie została pozbawiona wolności) należałoby kwalifikować z art. 245 kk, jako lex specjalis do art. 191 § 1 kk.
Jak wyżej zaznaczono, prokurator zauważył to dopiero po wydaniu wyroku przez Sąd pierwszej instancji, wcześniej sam kwalifikował w akcie oskarżenia to zachowanie z art. 191 § 1 kk. Oceniając zmianę stanowiska prokuratora chciałoby się powiedzieć „ lepiej późno niż wcale ” - ale w tym przypadku byłyby to słowa podróżnego, który spóźnił się na pociąg. Prokurator nie zauważył bowiem, że jakby nie kwalifikować tego zachowania, to zmierzało ono do uniknięcia odpowiedzialności przez sprawców przestępstwa pobicia i pozbawienia wolności pokrzywdzonej, było podjęte jeszcze w czasie trwania tego przestępstwa pozbawienia wolności i jako takie stanowiło czyn współukarany, za który sprawcy nie mogą ponosić odrębnej odpowiedzialności, ale który może zostać oddany w opisie przestępstwa pierwotnego - jednak już nie w jego kwalifikacji. Spowodowało to zmianę wyroku na korzyść oskarżonych. Ponieważ Sąd Okręgowy działał tu z urzędu ( ani prokurator, ani obrońca takich zarzutów nie podnieśli), kwestię tę szerzej omówi w dalszej części uzasadnienia ( w rubryce 4 poświęconej właśnie omówieniu okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu).

Wniosek

O uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o uchylenie wyroku nie jest zasadny, wystarczyło go zmienić - przy czym z powodów zasygnalizowanych powyżej Sąd Okręgowy uznał to zachowanie za czyn współukarany. Będzie to szeroko omawiane w dalszej części uzasadnienia ( w rubryce 4 dotyczącej omówieniu okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu).

3.3.

Zawarte w apelacji prokuratora zarzuty obrazy prawa procesowego polegające na nieprecyzyjnym oznaczeniu wymiaru kary w punkcie 3 a, co prokurator w uzasadnieniu apelacji określił jako oczywistą omyłkę pisarską.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Co do nieprecyzyjnego oznaczenia wymiaru kary wymierzonej oskarżonemu A. Ł. w punkcie 3 a. to prokurator zasadnie podniósł w uzasadnieniu apelacji, że jest to oczywista omyłka pisarska. Zapis ten brzmi " wymierza mu karę 1 ( jednego) i 2 ( dwóch ) miesięcy pozbawienia wolności". Oczywiste jest, że brakuje słowa "roku".

Sąd odwoławczy z urzędu rozważał, czy nie doszło tu do wewnętrznej sprzeczności wyroku uniemożliwiającej jego wykonanie w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 7 kpk, a więc czy nie wystąpiła bezwzględna przyczyna odwoławcza nakazująca uchylenie wyroku przynajmniej w tej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy uznał, że nie ma w tym przypadku mowy o wewnętrznej sprzeczności uniemożliwiającej wykonanie wyroku, albowiem nie mamy do czynienia z dwoma oznaczeniami kary wykluczającymi się nawzajem ( jak byłoby w przypadku sprzeczności w zapisie cyfrowym i słownym wymiaru kary), tylko z oznaczeniem jednej kary w wymiarze rocznym i miesięcznym. Wskazuje na to spójnik " i" zastosowany przed słowami " 2 ( dwóch) miesięcy". Również z art. 37 kk wynika, że karę pozbawienia wolności wymierza się w miesiącach i latach. Ponadto wymiar kary łącznej orzeczony wobec oskarżonego A. Ł. w puncie 4 wskazuje, że w punkcie 3a musiała być wymierzona kara 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności, albowiem gdyby była ona wymierzona jedynie w miesiącach, to przy kształtowaniu kary łącznej nie uzyskano by sumy kar pozwalającej na jej wymiar określony na 1 rok i 10 miesięcy.

Dlatego jest to oczywista omyłka pisarska, na co zresztą wskazuje prokurator w uzasadnieniu swojej apelacji, jej oczywistość wynika również z analizy apelacji obrońcy dla którego jasne jest jaką karę wymierzono. Wreszcie wskazać należy, że w niemal identycznej sytuacji procesowej taki zapis ( pominięcie oznaczenia związanego z latami) z a oczywistą omyłkę pisarską możliwą do sprostowania uznał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 września 2010 r. w sprawie IV KK 2/10 ( o pulb KZS 2010 nr 12, poz. 34, KZS 2011 nr 2, poz. 19, OSNwSK 2010 nr 1, poz. 1750, Legalis nr 306391).

Dlatego Sąd Okręgowy sprostował w tym zakresie wyrok Sądu Rejonowego postanowieniem wydanym na rozprawie apelacyjnej.

Wniosek

O uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o uchylenie wyroku nie jest zasadny, wystarczyło sprostować oczywistą omyłkę pisarską, co Sąd odwoławczy uczynił postanowieniem wydanym na rozprawie apelacyjnej.

3.4.

Zawarty w apelacji obrońcy zarzut obrazy prawa materialnego, tj. art. 11 § 1 i 2 kk, poprzez niezastosowanie tych przepisów i przyjęcie, że zachowania przypisane oskarżonym w punktach: oskarżonemu K. S. w pkt 1 a i 1b, oskarżonemu A. Ł. w pkt 3a i 3b, i oskarżonemu Ł. J. w pkt 5 a i 5 b stanowią odrębne czyny zabronione, podczas gdy zdaniem obrońcy stanowią one jeden czyn i jedno przestępstwo.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest bezzasadny. Mamy do czynienia z dwoma różnymi zdarzeniami faktycznymi objętymi odrębnymi zamiarami. Jak wynika z analizy materiału dowodowego, oskarżeni najpierw zaatakowali pokrzywdzonych K. D. i M. B. i wzięli udział w ich pobiciu. Miało to miejsce w P., po zepchnięciu samochodu prowadzonego przez K. D. do rowu i wyciągnięciu w/w pokrzywdzonych z samochodu. Sprawcy zadając im ciosy żądali udzielenia odpowiedzi, gdzie znajduje się brat pokrzywdzonej K. D., M. D. (1) ( z którym mieli porachunki na tle obrotu narkotykami). Ponieważ nie uzyskali odpowiedzi ( pokrzywdzeni jej nie znali), zapadła pewna konsternacja, oskarżony Ł. J. zarządził wyciągnięcie samochodu używanego przez pokrzywdzoną z rowu, a M. B. wykorzystując brak zainteresowania jego osobą uciekł z miejsca zdarzenia, zaś sprawcy nie podjęli za nim pościgu. W międzyczasie Ł. J. skontaktował się z M. D. (1), zażądał jego stawiennictwa w ustalonym miejscu położonym ustronnie w polach, używając jako atutu tego, że ma we władzy jego siostrę. Dopiero w tym momencie sprawcy zdecydowali o pozbawieniu wolności K. D., wepchnęli ją do swojego samochodu i odjechali z nią w ustalone z bratem pokrzywdzonej miejsce, oczekując na M. D. (1). Ponieważ ten się tam jednak ( wbrew zapewnieniom) nie pojawił, zaczęli krążyć po okolicznych drogach, cały czas pozbawiając pokrzywdzoną wolności, grożąc jej, ponadto wydzwaniając do M. D. (1) i jednocześnie wypatrując jego samochodu, Sprawcy nie zdawali sobie sprawy, że M. D. (1) przebywał wówczas w Z.. Trwało to kilka godzin. Wynika to przede wszystkim ze szczegółowych zeznań K. D. złożonych w dniu 19 stycznia 2021 roku ( k. 62v-63), także z jej wcześniejszych zeznań ( k. 3), a również z zeznań M. B. ( k. 49v).

Powyższy stan faktyczny świadczy o popełnieniu dwóch oddzielnych przestępstw, bo mamy do czynienia z dwoma zdarzeniami, a zamiar pozbawienia K. D. wolności pojawił się ( i został uzewnętrzniony) już po pobiciu pokrzywdzonych, a nawet po pewnej przerwie poświęconej na próbie wyciągania jej samochodu z rowu i po skontaktowaniu się z M. D. (1). Przecież, gdyby plan porwania ( pozbawienia wolności) K. D. istniał od początku, nie byłoby potrzeby bicia pokrzywdzonych na widoku publicznym, nie podejmowano by próby wyciągania jej samochodu z rowu, sprawcy nie sterczeliby na drodze publicznej rzucając się w oczy i czekając, aż M. D. (1) pojawi się na miejscu zdarzenia. Ponadto zarówno z logicznej analizy faktów, jak i z zeznań pokrzywdzonych wynika, że oskarżeni nie byli w najmniejszym stopniu zainteresowani pozbawianiem wolności M. B. i nawet nie specjalnie przejęli się jego ucieczką - a ta nastąpiła zanim pozbawili wolności K. D.. To również oznacza, że w tamtym momencie nie mieli jeszcze planu pozbawiania jej wolności - wszak wówczas ucieczka M. B. mogła pokrzyżować im plany, mógł on zawiadomić policję lub rodzinę pokrzywdzonej ( i w istocie powiadomił matkę pokrzywdzonej). Jednak nie mając takiego planu oskarżeni po pobiciu pokrzywdzonych i zorientowaniu się, że M. B. nie zna miejsca pobytu M. D. (1) stracili nim zainteresowanie, zignorowali go i praktycznie pozwolili mu uciec. Nie tak zachowaliby się, gdyby już wówczas planowali wielogodzinne pozbawianie wolności siostry M. D. (1). Więc ten zamiar powstał później. Oskarżeni nie przyznają się, nie ma więc żadnego argumentu wynikającego z ich wyjaśnień, który świadczyłby o ich działaniu ze z góry powziętym zamiarem pobicia i pozbawienia wolności pokrzywdzonej. Logiczna analiza faktów również na to nie wskazuje ( było to przedstawione powyżej).

Zamiaru sprawcy nie można domniemywać, a należy go dowodzić. Oczywistym jest, że również dotyczy to zamiaru podjętego uprzednio – ustawa formułuje ten zamiar jako „z góry powzięty zamiar”. Nie zawsze sama zbieżność czasowa zachowań oraz identyczny sposób działania decyduje o tym, że mamy do czynienia z konstrukcją czynu ciągłego, o jakim mowa w art. 12 KK. Skoro bowiem zamiaru sprawcy nie można domniemywać, a należy go dowieść, to oczywiste jest, że to samo dotyczy także "z góry powziętego zamiaru", o którym mowa w tym przepisie ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu - II Wydział Karny z dnia 19 czerwca 2019 r. II AKa 189/19 opubl Legalis oraz wyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 14 czerwca 2018 r. II KK 197/18 opubl Prok.iPr. 2018/10/1; KZS 2018/10/13).

Zatem nie ma podstaw do przyjęcia w tej sprawie konstrukcji czynu ciągłego. Ponadto, niezależnie od braku z góry powziętego zamiaru, nie byłoby to możliwe z uwagi na brak tożsamości pokrzywdzonych, gdyż przedmiotem przestępstw były dobra osobiste.

Obrońca zdając sobie sprawę z niemożności zastosowania konstrukcji czynu ciągłego opisanego w art. 12 kk opierał zarzut o obrazę dyspozycji art. 11 § 1 i 2 kk. Jest to błędne rozumowanie. Art. 11 § 1 i 2 kk statuujący jedność czynu mówi, że ten sam czyn może stanowić jedno przestępstwo, a jeżeli czyn wyczerpuje znamiona więcej niż jednej normy prawa karnego, Sąd skazuje za jedno przestępstwo na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów. Ale obrońca pomija, że punktem wyjścia jest ilość czynów. W tej sprawie wyraźnie daje się wyodrębnić dwa czyny - pierwszy polegający na pobiciu pokrzywdzonych na poboczu drogi w P., po nim nastąpiła krótka przerwa, a potem nastąpił drugi czyn, polegający na pozbawieniu wolności pokrzywdzonej połączony z groźbami, zaczął on się w P. ale zakończył w R. i trwał kilka godzin.

Z jednym czynem wyczerpującym kumulatywną kwalifikację prawną mamy do czynienia, gdy jednym zachowaniem sprawcy wyczerpują wiele norm prawa karnego. Tak było w przypadku drugiego z omawianych czynów - sprawcy pozbawiali pokrzywdzoną wolności i w tym samym czasie jednocześnie jej grozili, stąd konstrukcja jednego czynu kwalifikowanego z art. 189 § 1 kk i art. 190 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk. Jednak w tym czasie jej nie bili. Analogicznie, w czasie kiedy ją wcześniej bili, nie pozbawiali jej wtedy wolności i nie grozili jej.

Obrońca miałby rację, gdyby sekwencja zdarzeń była odwrotna, tzn. gdyby sprawcy najpierw pozbawili wolności pokrzywdzoną, a następnie uwięzioną w ten sposób ofiarę bili i jej grozili. Wówczas jednocześnie wyczerpywaliby znamiona trzech norm prawa karnego, byłby to jeden czyn kwalifikowany z art. 158 § 1 kk i art. 189 § 1 kk i art. 190 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk ( dla przejrzystości wywodu Sąd pomija zagadnienie kwalifikowanej postaci pozbawienia wolności z art. 189 § 3 kk) Ale tak w tej sprawie nie było, istnieje wyraźna i czytelna granica pomiędzy pierwszym czynem polegającym na pobiciu dwóch pokrzywdzonych, a następującym później ( po pewnej przerwie), na skutek nowego zamiaru, odbywającym się w większości w innych miejscach i w innym czasie drugim czynem polegającym na pozbawieniu wolności i grożeniu jednej z osób pokrzywdzonych pierwszym czynem.

Wniosek

Przyjęcie, że przestępstwa przypisane oskarżonemu K. S. w pkt 1 a i 1b, oskarżonemu A. Ł,ęgowiakowi w pkt 3a i 3b, i oskarżonemu Ł. J. w pkt 5 a i 5 b stanowią jeden czyn zabroniony i wymierzenie za niego kar po 6 miesięcy pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Było to powyżej omówione.

3.5.

Zawarty w apelacji obrońcy zarzut obrazy prawa procesowego, tj. art. 185 kpk, poprzez błędny brak zwolnienia pokrzywdzonej K. D. od obowiązku złożenia zeznań, mimo, że oświadczyła, że jest konkubiną oskarżonego Ł. J., a oświadczenie to znajduje odzwierciedlenie w zeznaniach M. D. (2) i M. D. (1).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest bezzasadny. Sąd nie może bezkrytycznie przyjmować oświadczeń o istnieniu okoliczności z art. 182 kpk ( w tym przypadku o istnieniu konkubinatu) i z art. 185 kpk ( istnienie szczególnie bliskiego stosunku osobistego ) i może weryfikować takie oświadczenia, zanim stwierdzi, że świadek może odmówić zeznań ( art. 182 kpk) lub może wnosić o zwolnienie go z obowiązku ich składania ( art. 185 kpk). W tym drugim przypadku zwolnienie z tego obowiązku jest fakultatywne, a Sąd nawet ustalając istnienie takiego stosunku może nie wyrazić zgody na zwolnienie od składania zeznań.

Co do rzekomego konkubinatu miedzy oskarżonym Ł. J. a K. D., to Sąd Rejonowy prawidłowo przyjął, iż takowy nie istnienie i nigdy nie istniał, czemu dał wyraz na rozprawie ( zapis w protokole k. 320). Zeznania pokrzywdzonej z postępowania przygotowawczego nie tylko nie wskazują na konkubinat, ale nawet na więź uczuciową z oskarżonym Ł. J.. Matka pokrzywdzonej, M. D. (2), która zajmowała się dziećmi pokrzywdzonej i do osadzenia mieszkała w jej domu, zeznając w dniu 24 lutego 2021 roku nie mówiła o żadnym konkubinacie między jej córką a oskarżonym, a jedynie, że nawiązali znajomość i że oskarżony „ ją odwiedzał w domu” ( k. 105v). Z zeznań pokrzywdzonej K. D. wynika, że to odwiedzanie miało podłoże związane z obrotem narkotykami, a nie z relacją osobistą - ale pomijając to, z pewnością nie na tym polega konkubinat. Pokrzywdzona, składając w dniu 19 grudnia 2021 roku zeznania, wskazując na formalny stosunek do oskarżonego określiła go jako „ osobę obcą” ( k. 62v). Oskarżony Ł. J. w wyjaśnieniach z postępowania przygotowawczego, wskazując osoby najbliższe pozostające na jego utrzymaniu, całkowicie pominął pokrzywdzoną K. D. i jej dzieci, w rubryce wskazującej zajęcie i dochód osoby, z którą pozostawał przed zatrzymaniem we wspólnym pożyciu odpowiedział „ nie dotyczy” ( k. 161 v). Jeszcze w dniu 6 grudnia 2021 roku w piśmie procesowym, nadesłanym z Zakładu Karnego, w którym odbywała karę, pokrzywdzona wycofując się z zeznań i wnosząc o niekaranie oskarżonych, nie ujawniła żadnego osobistego stosunku do oskarżonego Ł. J. ( k. 215). Dopiero na rozprawie w dniu 17 marca 2022 roku pokrzywdzona zaczęła twierdzić, że pozostaje z oskarżonym Ł. J. w konkubinacie i chce skorzystać z prawa do odmowy składania zeznań ( k. 240). Zaznaczmy jeszcze, że oskarżony Ł. J. od dnia 3 lipca 2020 roku jest cały czas pozbawiony wolności ( k. 225), pokrzywdzona K. D. była pozbawiona wolności od dnia 27 lipca 2021 roku ( k. 226) do dnia 4 sierpnia 2022 roku ( k. 309), a jej matka M. D. (2) od dnia 3 stycznia 2022 roku (k. 243), zaś jej brat M. D. (1) od dnia 11 maja 2022 roku ( k. 291), przy czym poszukiwany był do odbycia kary już od dnia 22 grudnia 2020 roku ( k. 72).

Powyższe wskazuje, że oświadczenie pokrzywdzonej o pozostawaniu z oskarżonym w konkubinacie nie odzwierciedlało prawdy i było złożone w realizacji taktyki procesowej polegającej na chęci uniknięcia ujawnienia zeznań obciążających oskarżonych. Tak czy inaczej, jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy, oskarżony Ł. J. i pokrzywdzona K. D. nie tworzyli konkubinatu. Konkubinat polega bowiem na zaistnieniu silnej i utrwalonej więzi zarówno emocjonalnej, jak i gospodarczej, zbliżonej do małżeństwa, a taka między nimi nie wystąpiła. Niewiarygodne są w tym zakresie zarówno oświadczenia K. D. i oskarżonego Ł. J. składane na rozprawie, jak również zeznania M. D. (2) i M. D. (1) złożone przed Sądem. M. D. (2) rewelacje o konkubinacie jej córki ujawniła dopiero na rozprawie, podczas gdy zeznając w postępowaniu przygotowawczym mówiła jedynie, że oskarżony ją odwiedzał, a nie jest to desygnat konkubinatu. M. D. (2) zeznania te złożyła w dniu 24 lutego 2021 roku, kiedy oskarżony Ł. J. był od wielu miesięcy pozbawiony wolności, więc nie ma logicznego wytłumaczenia, że wtedy o byłym konkubinacie córki nie wiedziała, a na rozprawie ponad rok później już miała taką wiedzę ( zeznawała przed Sądem w dniu 21 lipca 2022 roku). Jest więc niewiarygodna w tym zakresie. Kompletnie niewiarygodny jest M. D. (1), bo łączy słowa o konkubinacie siostry i oskarżonego Ł. J. z zapewnieniem, że nie miał z nim nigdy żadnego konfliktu, co jest oczywiście sprzeczne z materiałem dowodowym z postępowania przygotowawczego.

Obrońca zdając sobie sprawę z nierealności wykazania, jakoby pokrzywdzoną i oskarżonego łączyła więź o charakterze konkubinatu, oparł zarzut o naruszenie dyspozycji art. 185 kpk powołując się na istnienie szczególnej osobistej więzi między tymi osobami. Jednak i to jest wątpliwe, albowiem nie wskazuje na to żaden materiał z postępowania przygotowawczego, a pokrzywdzona w piśmie procesowym sporządzonym w dniu 6 grudnia 2021 roku na żadną taką więź się nie powołuje ( k. 215). Uczucie takie deklaruje dopiero na rozprawie w dniu 17 marca 2022 roku, zatem, gdyby istniało, musiałoby się pojawić dopiero po dniu 6 grudnia 2021 roku, kiedy oboje zakochani przebywali w różnych Zakładach Karnych. Zamienne jest oświadczenie oskarżonego Ł. J. wygłoszone na rozprawie w dniu 2 września 2022 roku, kiedy podał, że dopiero „ dwa tygodnie temu wystąpiłem o wpisanie pokrzywdzonej na listę widzeniową"”( k. 321 v), a zatem do połowy sierpnia 2022 roku ich uczucie - zakładając, że istniało - miało charakter platoniczny. Warto również odnotować, że odnosząc się do deklaracji pokrzywdzonej o chęci założenia związku małżeńskiego stwierdził „ A co do ślubu to zobaczymy. Ogólnie rozmawialiśmy na ten temat” ( k. 321 v).

Przyjmując jednak nawet istnienie jakiegoś uczucia między pokrzywdzoną K. D., a oskarżonym Ł. J., to i tak nie zobowiązywało ono do wyrażenia zgody na zwolnienie jej od składania przez nią zeznań.

Szczególnie bliskim stosunkiem osobistym nie jest ani związek erotyczny ani nawet partnerski ( wyr. SA w Krakowie z 14.10.2008 r., II AKa 132/08, KZS 2008, Nr 11, poz. 57; wyr. SA w Warszawie z 29.7.1997 r., II AKa 229/97, Prok. i Pr. – wkł. 1998, Nr 7, poz. 20 ). Ocena, czy istnieje przesłanka wskazana w art. 185 kpk – szczególnie bliski stosunek osobisty między oskarżonym a świadkiem - należy do organu procesowego. Brak automatyzmu w zaistnieniu tej przesłanki wymaga każdorazowej oceny konkretnych sytuacji. Ocena ta jest swobodna, ale nie może być dowolna i musi być dokonana po uwzględnieniu wszystkich istotnych okoliczności ( wyr. SN z 10.10.2007 r., V KK 446/06, Legalis). Ponadto należy mieć na uwadze, że to do organu procesowego należy decyzja, czy dany stosunek osobisty, nawet gdy zachodzi, przeważa nad interesem wymiaru sprawiedliwości i to tak, że zasadne jest nadanie mu prymatu i zwolnienie świadka od prawnego obowiązku złożenia zeznań ( post. SN z 27.5.2003 r., IV KK 63/03, Legalis ).

W tej sprawie zwolnienie pokrzywdzonej od składania zeznań mogłoby prowadzić do bezkarności czterech sprawców za dwa poważne przestępstwa, bo zeznania K. D. nierozerwalnie dotyczyły wszystkich współsprawców, a więc oskarżonych Ł. J., K. S., A. Ł. i M. J., co do którego materiały wyłączono do odrębnego postepowania ( k. 193). Zeznania pokrzywdzonej są kluczowym i najważniejszym dowodem w sprawie tych osób, dotyczą poważnych przestępstw o wysokiej społecznej szkodliwości, a nie zachodzi między nią, a oskarżonym Ł. J. szczególna więź osobista o tak silnym zabarwieniu i o takim podłożu, aby uzasadniało to rezygnację z tak istotnego dowodu. Sąd Rejonowy właściwie rozważył te aspekty i na rozprawie wydał trafne postanowienie o odmowie zwolnienia K. D. od składania zeznań, należycie to argumentując ( k. 321). Nie doszło zatem do obrazy prawa procesowego w tym zakresie, a Sąd Okręgowy w pełni aprobuje tę decyzję procesową Sądu Rejonowego.

Wniosek

O uniewinnienie lub uchylenie zaskarżonego wyroku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zarzut jako bezzasadny nie może prowadzić do realizacji wniosku o uniewinnienie. Było to omawiane. Nie ma żadnych podstaw do uchylania zaskarżonego wyroku.

3.6.

Podniesione w apelacji obrońcy zarzuty obrazy przepisów postepowania, tj, art. 424 kpk, art. 7 kpk, art. 5 § 2 kpk poprzez błędną ocenę dowodów, wadliwe sporządzenie uzasadnienia, tłumaczenie wątpliwości na niekorzyść oskarżonych.

Wyprowadzony z powyższych uchybień zarzut błędu w ustaleniach faktycznych poprzez przypisanie oskarżonym zarzuconych im czynów.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty te są bezzasadne, z uwagi na ich powiązanie zostaną omówione łącznie.

Co do uzasadnienia zaskarżonego wyroku, to spełnia ono w podstawowym stopniu wymogi ustawowe i wyrok poddawał się kontroli instancyjnej. Prawdą jest, że jest ono zwięzłe, jednak pamiętać należy, że uzasadnienie nie jest elementem wyrokowania, bo powstaje już po wydaniu wyroku, jako sprawozdanie z procesu, który do wydania wyroku doprowadził. Dlatego niezależnie od zarzutów obrońcy co do tego uzasadnienia, nie mogły one mieć wpływu na zasadność samego wyroku.

Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił dowody i należycie to uzasadnił. Zeznania M. D. (2) i M. B. z postępowania przygotowawczego, na których Sąd się słusznie oparł, nie są sprzeczne i niespójne, a zarzut ten jest gołosłowny ( obrońca tych sprzeczności nie wykazuje, twierdzi jedynie, jakoby takie były). Zeznania te pokrywają się zarówno z zeznaniami K. D. z postępowania przygotowawczego, jak i z bezwpływowym materiałem dowodowym w postaci zapisów zgłoszeń telefonicznych oraz analizy logowań telefonów komórkowych.

Chybione są argumenty, jakoby zeznania M. D. (2) co do sprawców przestępstwa pobicia i pozbawienia wolności jej córki wynikały z błędnej informacji przekazanej telefonicznie przez M. B., albowiem znajdują one potwierdzenie w zeznaniach K. D.. Ta zaś ewidentnie rozpoznała sprawców, albowiem wielokrotnie widywała ich i poznała ich personalia w następujących po dacie czynu miesiącach. Przecież oglądała ich fizjonomie przez kilka godzin, będąc przez nich pozbawiona wolności w samochodzie i wysłuchując ich gróźb, zapamiętała więc ich bardzo dobrze. Potem zaś z nimi współpracowała przez kilka miesięcy w związku z przestępstwami narkotykowymi. Nie może być więc mowy o pomyłce. M. D. (2) zeznała, że córka jeszcze zanim doszło do wszczęcia tego postepowania, kiedy już poznała z personaliów Ł. J., powiedziała jej, że był on wśród sprawców jej pobicia i pozbawienia wolności. To samo potwierdził w swych zeznaniach M. B.. Nazwisko Ł. J. jako sprawcy pobicia i porwania pada również w dniu zdarzenia z ust M. D. (2) w telefonicznym powiadomieniu policji (k. 30 i k. 40). Ten materiał dowodowy jest spójny i wiarygodny.

Natomiast nie są wiarygodne zeznania M. D. (1). W postępowaniu przygotowawczym praktycznie nic nie wnoszą, świadek zasłania się niewiedzą, zaś przed Sądem kłamie, o czym świadczy zażegnywanie się przez niego, jakoby nigdy nie miał żadnego konfliktu z oskarżonym Ł. J..

W sprawie nie zachodzą nie dające się usunąć wątpliwości, albowiem zostały one rozwiane w drodze rzetelnej i prawidłowej oceny dowodów. To, że apelant się z tą oceną nie zgadza nie oznacza jeszcze, że zachodzą okoliczności nakazujące stosowanie instytucji in dubio pro reo. Zatem chybiony jest zarzut naruszenia dyspozycji art. 5 § 2 kpk.

Dlatego chybiony jest też zarzut błędów w ustaleniach faktycznych, Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny w oparciu o wszechstronną i obiektywną ocenę dowodów. Sąd Okregowy nie będzie tych ustaleń i tej oceny powielał, dość powiedzieć, że ustalenia te i ocenę dowodów aprobuje.

Wniosek

O uniewinnienie lub uchylenie zaskarżonego wyroku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zarzuty jako bezzasadne nie mogą prowadzić do realizacji wniosku o uniewinnienie. Było to omawiane. Nie ma żadnych podstaw do uchylania zaskarżonego wyroku.

3.7.

Podniesione w apelacji obrońcy zarzuty rażącej niewspółmierności kar jednostkowych pozbawienia wolności co do wszystkich oskarżonych oraz błędnego niezastosowania zasady absorbcji przy wymiarze kar łącznych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd prawidłowo rozważył okoliczności łagodzące i obciążające przy wymiarze kar. Oskarżeni Ł. J. i A. Ł. byli poprzednio karani na kary pozbawienia wolności za poważne przestępstwa, więc nazywanie brutalnego pobicia dwóch osób i kilkugodzinnego pozbawienia jednej z nich wolności „ krótkotrwałym” incydentem w ich życiu jest nieporozumieniem.

Co do oskarżonego K. S., to jego niekaralność w dacie czynu wpłynęła na wymierzenie mu niższych kar, ale okoliczności popełnionych przestępstw i ich wysoki stopień społecznej szkodliwości powodują, że wymierzona mu kara łączna w wysokości 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności wyklucza możliwość warunkowego zawieszenia jej wykonania.

Czyn polegający na pozbawieniu wolności jest kwalifikowany kumulatywnie z groźbami, co zwiększa jego i tak bardzo wysoką społeczną szkodliwość.

Wybaczenie oskarżonym przez pokrzywdzonych Sąd wziął pod uwagę, ale nie może to prowadzić do dalszego łagodzenia kar, bo i tak w tych okolicznościach nie są one surowe, a wręcz jawią się jako łagodne.

Nie jest zasadne stosowanie zasady pełnej absorbcji przy wymiarze kary łącznej w tej sprawie, albowiem kary jednostkowe zostały wymierzone za przestępstwa odmiennie zakwalifikowane, przestępstwo pobicia zostało popełnione na szkodę dwóch pokrzywdzonych, a przestępstwo pozbawienia wolności trwało kilka godzin. Zresztą zastosowano zasadę asperacji zbliżoną do absorbcji.

Do zmian w wymiarach kar łącznych orzeczonych oskarżonym K. S. i Ł. J. doszło nie na skutek zarzutów apelacji, ale z urzędu w związku z przyjęciem konstrukcji współukaranego czynu następczego.

Ponieważ Sąd Okręgowy uznał przestępstwa przypisane oskarżonym K. S. i Ł. J. zakwalifikowane z art. 191 § 1 kk za współukarane czyny następcze, za przestępstwo przypisane w pkt 1 c wyroku Sądu Okręgowego, zawierające w swym opisie ten czyn wspóukarany, wymierzył takie same kary, jak Sąd Rejonowy wymierzył K. S. i Ł. J. za przestępstwa główne z art. 189 § 1 kk i art. 190 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk przypisane w pkt 1 b i 5b, nie doszło więc do podwyższenia kary mimo rozszerzenia opisu czynu o elementy związane z wpływaniem na świadka. Zmiany te (wyeliminowanie kar jednostkowych za czyn z art. 191 § 1 kk) wymusiły orzekanie o nowych karach łącznych oskarżonym K. S. i Ł. J.. Sąd Okręgowy wymierzył je w wysokości pomniejszonej w stosunku do poprzednich kar łącznych wymierzonych przez Sąd Rejonowy o kary jednostkowe wymierzone za przestępstwa zakwalifikowane z art. 191 § 1 kk.

Wniosek

O złagodzenie kar jednostkowych, wymierzenie kar łącznych przy zastosowaniu zasady absorbcji, co do oskarżonego K. S. orzeczenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Było to omawiane.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Sąd Okręgowy uznał, że zachowanie zarzucone oskarżonemu K. S. w pkt 1.III aktu oskarżenia i przypisane mu w pkt 1c wyroku, a także tożsame zachowanie zarzucone oskarżonemu Ł. J. w w pkt 3.III aktu oskarżenia i przypisane mu w pkt 5c wyroku, stanowi współukarany czyn następczy. Nie może być zatem odrębnie przypisane jako oddzielne przestępstwo, można ująć to zachowanie w opisie czynu przypisanego jako przestępstwo główne, ale już nie w kwalifikacji. Dlatego Sąd ujął to zachowanie w opisie czynu przypisanego, ale nie powołał dyspozycji art. 245 kk w podstawie skazania.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Zgodnie z art. 440 kpk Sąd zmienia zaskarżony wyrok na korzyść oskarżonych, jeżeli jego utrzymanie byłoby rażąco niesprawiedliwe. Byłoby rażąco niesprawiedliwe utrzymanie odrębnych skazań wobec oskarżonych K. S. i Ł. J. za przypisane im przestępstwa z art. 191 § 1 kk ( prawidłowo powinny zostać zakwalifikowane z art 245 kk, co było już omawiane), albowiem wpływanie na świadka w tym stanie faktycznym było współukaranym czynem następczym. Poniżej zostanie to wykazane.

Materiał dowodowy wskazuje, że oskarżeni po pozbawieniu pokrzywdzonej K. D. wolności wozili ją kilka godzin w samochodzie. W tym czasie matka pokrzywdzonej zawiadomiła policję o pobiciu swojej córki i jej domniemanym uprowadzeniu. Policja przedsięwzięła pierwsze czynności sprawdzające i poszukiwawcze, w tym przed miejscem zamieszkania pokrzywdzonej stanął oznakowany radiowóz. Oskarżeni przed zakończeniem swojego przestępstwa podjechali pod dom pokrzywdzonej, zobaczyli w/w radiowóz, domyślili się, że członkowie rodziny pokrzywdzonej zaalarmowali policję o jej uprowadzeniu, zawrócili więc, dalej pozbawiając pokrzywdzoną wolności pojechali do R., po drodze za pomocą gróźb wpływając na pokrzywdzoną, aby poszła do Komendy Powiatowej Policji w R. i oświadczyła policjantom, że nic się jej nie stało i nikt jej nie porywał. Oskarżeni wpływali w ten sposób na pokrzywdzoną jako na świadka w celu uniknięcia odpowiedzialności za właśnie popełniane przestępstwo. Użyty czasownik w formie niedokonanej oddaje rzeczywistość - to zachowanie miało miejsce jeszcze zanim pokrzywdzona została wypuszczona przez oskarżonych z samochodu, a więc jeszcze w trakcie popełniania przez nich przestępstwa, za które odpowiedzialności próbowali w ten sposób uniknąć.

Powyżej przedstawiony stan faktyczny prowadzi do wniosku, że w/w zachowanie zarzucone oskarżonemu K. S. w pkt 1.III aktu oskarżenia i przypisane mu w pkt 1c wyroku, a także tożsame zachowanie zarzucone oskarżonemu Ł. J. w w pkt 3.III aktu oskarżenia i przypisane mu w pkt 5c wyroku, stanowiły współukarane czyny następcze ( sprawcy przestępstwa jeszcze w jego trakcie wpływają na pokrzywdzonego, aby nie ujawniał on tego przestępstwa, co pozwoli im uniknąć odpowiedzialności).

Gdyby oskarżonym zarzucono takie czyny w odrębnym procesie, należałoby co do nich uchylić wyrok i umorzyć postepowanie w oparciu o ujemną przesłankę procesową z art. 17 § 1 pkt 11 kpk ( inna okoliczność wyłączająca ściganie). Jednak w sytuacji, w której w tym samym postępowaniu zarzucono i przypisano oskarżonym zarówno czyn zasadniczy ( główny), oraz czyn współukarany w stosunku do tego czynu zasadniczego, nie zachodzi konieczność uchylania wyroku i umarzania postępowania co do tego czynu współukaraanego, tylko należy w miejsce dwóch czynów przypisać oskarżonym jeden, a w jego opisie oddać zachowanie będące czynem współukaranym. Tak dzieje się np.: w przypadku przestępstwa włamania, kiedy dochodzi do przełamania zabezpieczenia przez jego zniszczenie, opisuje się ten fakt, ale nie kwalifikuje tego zachowania odrębnie z art. 288 § 1 kk. Z taką samą sytuacją mamy do czynienia, gdy sprawca przestępstwa grozi jego ofierze ( w czasie popełniania przestępstwa lub bezpośrednio po jego dokonaniu), aby wpłynąć na nią jako na świadka w celu uniknięcia odpowiedzialności za swój czyn.

Powyższy pogląd nie jest odosobniony, a wręcz przeciwnie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego i Sądów Apelacyjnych już od dawna wypracowano i utrwalono stanowisko, zgodnie z którym sprawca przestępstwa, który bezpośrednio po dokonaniu czynu wypowiada pod adresem pokrzywdzonego groźby mające na celu zapewnienie mu bezkarności, dopuszcza się współukaranego czynu następczego, a w konsekwencji przestępstwo z art. 245 KK przypisane oskarżonemu, jako czyn współukarany, zostaje pochłonięty przez przestępstwo główne. Nie budzi również wątpliwości niedopuszczalność odrębnego skazania oskarżonego za czyn główny i czyn współukarany. W takim układzie czyn współukarany winien znaleźć odzwierciedlenie w opisie przestępstwa głównego i być tym samym objęty jedną karą orzeczoną za to przestępstwo, a nie stanowić okoliczności negatywnej dla postępowania o jakiej mowa w art. 17 § 1 pkt 11 KPK, co z kolei odpowiada innym, dopuszczalnym w doktrynie i judykaturze poglądom odnoszącym się do traktowania czynów współukaranych ( por: wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 11 czerwca 2019 r. II AKa 74/19 opubl. Legalis, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 25.06.2015 r sygn. akt II AKa 192/15 opubl. Biuletyn SA w Katowicach z 2015 r. Nr 3, poz. 1, wyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 2 września 2016 r. III KK 68/16, opubl Legalis, wyrok SN z dnia 4 marca 2002 r., sygn. akt IV KKN 65/01, opubl. Legalis, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 10 kwietnia 2013 r. II AKa 83/13 opubl. Legalis, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi w z dnia 30 marca 1994 r. sygn. akt II AKr 44/94, opubl Legalis, wyrok SA w Lublinie z 20 stycznia 2010r II AKa 256/09 wyrok SA w Lublinie z 2 października 2007 r. II AKa 211/07; wyrok SN z 5 grudnia 2007 r., OSNwSK rok 2007, Nr 1, poz. 2765; wyrok SA we Wrocławiu z 2 lutego 2006 r., II AKa 360/05).

Także w doktrynie prawa karnego nie budzi wątpliwości, że postacią czynów współukaranych następczych są także czyny mające na celu zabezpieczenie sprawcy przed odpowiedzialnością karną za czyn główny (p or. W. Wolter, Nauka o przestępstwie, Warszawa 1973, s. 350; A. Spotowski, Pomijalny (pozorny) zbieg przepisów ustawy i przestępstw, Warszawa 1976, s. 187; ).

Czyn współukarany może być oddany w ramach kumulatywnej kwalifikacji jedynie, gdy jego społeczna szkodliwość jest większa od społecznej szkodliwości czynu głównego. Tak bywa np.: przy przestępstwach włamania, jeżeli wartość zniszczonego zabezpieczenia znacząco przekracza wartość przywłaszczonego mienia ( np.: sprawca wybija wartą kilka tysięcy złotych witrynę sklepową, aby dokonać zaboru przedmiotu wartości kilkudziesięciu złotych - wówczas taki czyn zakwalifikowany byłby z art. 279 § 1 kk i art. 288 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk). W przypadku wywierania wpływu na świadka można by wyobrazić sobie sytuację, w której sprawca grozi świadkowi w spektakularny sposób chcąc uniknąć odpowiedzialności prywatno - skargowej za jakiś „banalny” czyn, np.: za znieważenie czy marginalne naruszenie nietykalności. W tej sprawie tak nie było. Co prawda zagrożenie ustawowe karą w przypadku przestępstw z art. 189 § 1 kk i z art. 245 kk jest takie samo, ale w realiach tej konkretnej sprawy różnica między społeczną szkodliwością tych czynów jest ogromna i czyn polegający na wielogodzinnym pozbawieniu wolności połączonym z grożeniem ofierze popełnieniem przestępstwa pobicia i zabójstwa jest wielokrotnie bardziej szkodliwy społecznie od pojawiających się w końcowej fazie pozbawienia wolności gróźb mających na celu wywarcie wpływu na potencjalnego świadka. Dlatego Sąd odwoławczy nie zawarł dyspozycji art. 245 kk w kumulatywnej kwalifikacji przestępstwa przypisanego oskarżonym K. S. i Ł. J. w pkt 1 c wyroku Sądu Okręgowego .

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Uzupełniono opisy czynów kwalifikowanych z art. 158 § 1 kk o znamiona narażenia pokrzywdzonych na bezpośrednie niebezpieczeństwo wystąpienia skutków z art 157 § 1 kk.

W miejsce dwóch przestępstw przypisanych w wyroku oskarżonym K. S. w punktach 1 b i 1 c oraz Ł. J. w punktach 5b i 5c przypisano im jedno przestępstwo zakwalifikowane z art. 189 § 1 kk i art. 190 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i wymierzono za nie kary.

W związku z tym uchylono rozstrzygnięcia o karach łącznych wymierzonych oskarżonym K. S. oraz Ł. J. w punktach 2 i 6 i wymierzono im nowe kary łączne.

Zwięźle o powodach zmiany

Było to omawiane w poprzednich częściach uzasadnienia.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Na podstawie art. 634 kpk w zw. z art. 627 kpk w zw. z art. 633 kpk i art. 8 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych zasądzono od oskarżonych obowiązek zwrotu wydatków postępowania odwoławczego. Na wydatki te złożył się ryczałt za doręczenia w kwocie 20 zł i ten wydatek rozłożono na oskarżonych w częściach równych. Ponadto oskarżony Ł. J. obciążony został wydatkami związanymi z doprowadzeniem go na rozprawę apelacyjną. Wymierzono opłaty oskarżonym K. S. i Ł. J. z a obie instancje ( w związku ze zmianą wysokości kary łącznej - art. 10 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych), a oskarżonemu A. Ł. za drugą instancję ( w związku z bezzasadnością apelacji zwróconej na korzyść - art. 8 w/w ustawy). Oskarżeni to młodzi, zdrowi mężczyźni, mają możliwości zarobkowe pozwalające im na pokrycie tych niewielkich kosztów.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

opis czynu, oznaczenie kary, kwalifikacja prawna

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok skazujący

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana