Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 maja 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Józef Wąsik (spr.)

Sędziowie: SSA Marek Boniecki

SSA Izabella Dyka

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 10 maja 2023 r. w Krakowie

sprawy z powództwa K. K. (1)

przeciwko (...) S.A. w S.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 25 maja 2021 r., sygn. akt I C 1613/19

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 4.050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I A Ca 1070/21

UZASADNIENIE

Powódka K. K. (1) w pozwie z dnia 9 września 2019 r. skierowanym przeciwko (...) S.A. z siedzibą w S. wniosła o zasądzenie na swoją rzecz od strony pozwanej:

• kwoty 109.968,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 9 września 2019 r. do dnia zapłaty tytułem pozostałej części zadośćuczynienia za krzywdę spowodowaną śmiercią męża,

• kwotę 1.750,45 zł tytułem skapitalizowanych odsetek od zadośćuczynienia od dnia 17 czerwca 2019 r. do dnia 8 września 2019 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 9 września 2019 r. do dnia zapłaty,

• kwoty 85.000,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 9 września 2019 r. do dnia zapłaty tytułem pozostałej części odszkodowania za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej po śmierci męża,

• kwoty 1.353,01 zł tytułem skapitalizowanych odsetek od odszkodowania, za okres od dnia 17 czerwca 2019 r. do dnia 8 września 2019 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 9 września 2019 r. do dnia zapłaty,

• kwoty 2.932,40 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 13 czerwca 2019 r. do dnia zapłaty tytułem pozostałej części odszkodowania za zwrot kosztów pochówku męża.

(...) S.A. z siedzibą w S. w odpowiedzi na pozew z dnia 29 listopada 2019 r. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwana wskazała, że uznając odpowiedzialność co do zasady za skutki wypadku z dnia 28 października 2018 r. dokonał na rzecz powódki wypłaty kwoty 40.032,00 zł tytułem zadośćuczynienia, 15.000,00 zł tytułem pogorszenia się sytuacji życiowej oraz 3.310,00 zł z tytułu kosztów pogrzebu. W ocenie pozwanej powyższe świadczenia w całości wyczerpują uzasadnione roszczenia powódki.

Wyrokiem z 25 maja 2021r Sąd Okręgowy w Krakowie orzekł, że:

I. umarza postępowanie co do kwoty 2.932,40 zł (słownie: dwa tysiące dziewięćset trzydzieści dwa złote 40/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 czerwca 2019 r. do dnia zapłaty;

II. zasądza od strony pozwanej (...) S.A. w S. na rzecz powódki K. K. (1) kwotę 198.071,46 zł (sto dziewięćdziesiąt osiem tysięcy siedemdziesiąt jeden złotych czterdzieści sześć groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 9 września 2019 r. do dnia zapłaty;

III. zasądza od strony pozwanej (...) S.A. w S. na rzecz powódki K. K. (1) kwotę 10.817 zł (dziesięć tysięcy osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

IV. nakazuje pobrać od strony pozwanej (...) S.A w S. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę 10.801,58 zł (dziesięć tysięcy osiemset jeden złotych pięćdziesiąt osiem groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Orzeczenie to zostało wydane w oparciu o następujący stan faktyczny:

W dniu 28 października 2018 r. około godziny 7:20 na drodze nr (...) (...)doszło do wypadku samochodowego. K. G. kierujący pojazdem m-ki F. (...) nr rej. (...) chwilowo stracił kontrolę nad torem jazdy pojazdu z przyczyn leżących po jego stronie (prawdopodobnie w wyniku przyśnięcia za kierownicą) i uderzył tylnymi prawymi drzwiami w pień przydrożnego drzewa. W wyniku przedmiotowego wypadku pasażer pojazdu W. K. poniósł śmierć.

W sprawie przedmiotowego wypadku Prokuratura Rejonowa w G. prowadzi postępowanie przygotowawcze w trakcie którego m.in. przesłuchano podejrzanego tj. K. G., który przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. W chwili zdarzenia pojazd m-ki F. (...) był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u pozwanej. K. G. w dacie zdarzenia był ubezpieczony w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w (...) S.A. z siedzibą w S..

W. K. był mężem K. K. (1).

Pismem z dnia 18 kwietnia 2019 r. powódka zgłosiła ubezpieczycielowi szkodę wnosząc o wypłatę na jej rzecz kwoty 150.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia i 100.000,00 zł tytułem odszkodowania za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej spowodowane tragiczną śmiercią męża.

W związku z przeprowadzonym postępowaniem likwidacyjnym szkody zarejestrowanej pod nr (...) (...) S.A. w S. przyznała decyzją z dnia 17 czerwca 2019 r. na rzecz K. K. (1) odszkodowanie z tytułu znacznego pogorszenia się sytuacji życiowej w kwocie 15.000,00 zł oraz zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w kwocie 40.032,00 zł. Pozwana przyznała także refundację kosztów pogrzebu w wysokości 3.310,00 zł.

(bezsporne)

W chwili zdarzenia z dnia 28 października 2018 r. Wracał wraz z bratem i kolegą z zawodów biegowych w których brał udział i przy okazji których miał możliwość odwiedzić swoją rodzinę. W. K. w chwili śmierci miał (...) lat. Był osobą zdrową, zaradną życiowo. Zajmował się zawodowo grafiką i fotografią. Był osobą bardzo aktywną, ceniącą swoją rodzinę. Był mocno zaangażowany w życie swojej córki, dzielił z nią wspólną pasję – biegi długodystansowe. Żona wspierała go w jego pasji, kiedy jeszcze jej zdrowie na to pozwalało wyjeżdżała razem z nim na imprezy sportowe w których brał udział.

K. K. (1) była żoną W. K. przez ponad 30 lat. Dzień po wypadku obchodziliby 31 rocznicę ślubu. Doczekali się wspólnej córki. W chwili zdarzenia powódka zamieszkiwała wraz z mężem, tworząc wspólne gospodarstwo domowe. Powódka tworzyła wraz z W. zgodne, zgrane małżeństwo. Zmarły był osobą pracowitą, chętną do pomocy.

Powódka około 15 lat temu zachorowała na wirusowe zapalenie wątroby typu C, a następnie na chorobę Leśniowskiego-Crohna, przeszła także zawał pnia mózgu. W związku z czym przestała pracować zawodowo. Stała się osobą niesamodzielną, a w życiu codziennym pomagał jej mąż W.. On zajmował się prowadzeniem wspólnego gospodarstwa domowego, prał sprzątał i gotował. Ze względu na ograniczone związane ze swoimi chorobami powódka przez większość czasu pozostaje w domu. Wyjście po zakupy, na wizytę lekarską czy do apteki sprawia jej trudność.

Aktualnie K. K. (1) utrzymuje się z renty rodzinnej, która wynosi ok. 1700-1800 złotych miesięcznie netto. Wcześniej otrzymywała rentę w wysokości ok. 960,00 zł, natomiast W. K. w roku 2015 otrzymał dochód w wysokości 157.090,19 zł, w 2016 r. 75.565,50 zł, w 2017 r. 17.294,50 zł.

K. K. (1) przed śmiercią męża pozostawała pod kontrolą psychologiczną w związku z zażywaniem leków sterydowych, które mogły m.in. powodować myśli samobójcze. W związku z czym zażywała leki wyciszające i antydepresyjne. Po śmierci męża powróciła do leczenia psychiatrycznego, zaczęła przyjmować mocniejsze leki w związku z nasilonymi objawami depresyjno-lękowymi.

W związku ze zdarzeniem z dnia 28 października 2018 r. doznała silnego ciosu psychicznego. Nadal nie może pogodzić się ze śmiercią męża, nie dowierza w nią. Często wraz z córką odwiedzają grób W. na cmentarzu, często także go wspominają.

Przedwczesna strata małżonka jest zawsze silnym stresem, jednak w przypadku K. K. (1) jest to stres o znacznie większym natężeniu niż przeciętnie. Mimo stosunkowo młodego wieku powódka jest osobą poważnie chorą somatycznie, w sposób przewlekły i postępujący. W takiej sytuacji obecność osoby bliskiej, udzielającej pomocy fizycznej, zapewniającej wsparcie psychiczne i poczucie bezpieczeństwa miało dla niej szczególne znaczenie. Tym bardziej, że jedyna córka rok przed wypadkiem wyprowadziła się z domu rodzinnego. Choć córka wspiera ją emocjonalnie i finansowo, to nie jest w stanie zastąpić pomocy i opieki udzielanej przez męża. Rozmiar i zakres krzywdy doznanej przez powódkę w związku ze śmiercią jej męża W. K. w wypadku komunikacyjnym był znacznie większy niż to, co uważane jest za „normalną reakcję żałoby”. Jej cierpienia mają charakter niewymierny, nie da się go określić w procentowym uszczerbku na zdrowiu.

Dowód: - opinia z dnia 28 maja 2020 r., k. 385-390

- opinia uzupełniająca z dnia 2 stycznia 2021 r., k. 416-419

Sąd oparł się także na zeznaniach świadka K. K. (2) słuchanej w charakterze strony powodowej K. K. (1), które tut. Sąd uznał za całkowicie wiarygodne, gdyż były one spontaniczne, szczere, a przy tym spójne, logiczne i wzajemnie się uzupełniające co sprawiło, że brak było podstaw do odmowy im wiary.

W ocenie Sądu zarówno opinia z dnia 28 maja 2020 r. jak i opinia uzupełniająca z dnia 2 stycznia 2021 r. sporządzone przez biegłą z zakresu psychiatrii dr med. E. S. wykonane zostały na podstawie analizy dostępnych w aktach sprawy informacji, w tym także dokumentacji medycznej dotyczącej leczenia psychiatrycznego K. K. (1). Biegła posiadała odpowiednie kwalifikacje oraz doświadczenie zawodowe pozwalające jej na sporządzenie opinii w których wyczerpująco odpowiedziała na zadane przez Sąd pytania. Wnioski zawarte w jej opiniach wywiedzione zostały zgodnie z zasadami logiki, w jednoznaczny i niebudzący wątpliwości sposób. Opinie te, zwłaszcza opinia uzupełniająca w sposób kompleksowy odpowiadała na wątpliwości przedstawione przez stronę pozwaną. Wobec czego Sąd uznał powyższe opinie za w pełni wiarygodne, dokonując na ich podstawie niezbędnych ustaleń faktycznych i prawnych.

W ocenie Sądu Okręgowego powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

W dniu 7 stycznia 2020 r. doszło do częściowego cofnięcia pozwu ze zrzeczeniem się roszczenia w odniesieniu do żądania zasądzenia uzupełniającej kwoty odszkodowania tytułem kosztów pochówku W. K.. Wobec czego w pkt I wyroku umorzono postępowanie w części w zakresie żądania zapłaty kwoty 2.932,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 13 czerwca 2019 r. do dnia zapłaty.

Stosownie do art. 446 § 4 k.c. Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego, którego śmierć nastąpiła wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W niniejszej sprawie powódką jest żona zmarłego – K. K. (1). Jak wynika z przeprowadzonego postępowania dowodowego łączyła z W. K. silna i pozytywna więź emocjonalna. W konsekwencji niewątpliwie powódka należy do kręgu osób najbliższych, uprawnionych do dochodzenia zadośćuczynienia na gruncie art. 446 § 4 k.c.

Wskazane roszczenie ma na celu kompensację doznanej krzywdy, tj. złagodzenie cierpienia wywołanego śmiercią osoby bliskiej oraz pomoc osobie pokrzywdzonej w dostosowaniu się do zmienionej w związku z tym rzeczywistości. Zgodzić się należy z poglądem, że określenie obiektywnych kryteriów przyznania zadośćuczynienia jest kwestią niezwykle trudną, albowiem mamy do czynienia z elementami zupełnie nieuchwytnymi i niemożliwymi do przybliżonego nawet obliczenia. Śmierć członka rodziny zawsze wywołuje cierpienie spowodowane utratą osoby bliskiej, głęboki ból, którego natężenie zależy od uczucia jakim darzono zmarłego. Doświadczenie życiowe nadto wskazuje, że śmierć osoby bliskiej wywołuje w położeniu pozostałych członków rodziny zmiany, które są samoistnym źródłem krzywd i cierpień. Krzywdą w rozumieniu art. 446 § 4 k.c. jest samo cierpienie wywołane śmiercią osoby bliskiej, przy czym w literaturze i orzecznictwie sądowym zwraca się uwagę, że na rozmiar krzywdy mają przede wszystkim wpływ: dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem jego odejścia (np. nerwicy, depresji), roli w rodzinie pełnionej przez osobę zmarłą, stopień w jakim pokrzywdzony będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości i zdolności do jej akceptowania, leczenie doznanej traumy, wiek pokrzywdzonego (por. wyrok SN z dnia 3 czerwca 2011 r., III CSK 279/10, LEX nr 898254). Podzielić należy zapatrywanie, iż przyznanie zadośćuczynienia będzie zasadne w sytuacji, gdy stopień intensywności cierpienia (a tym samym poziom krzywdy) będzie wyższy niż w przypadku przeciętnego człowieka, którego dotyka śmierć bliskiej osoby, co uzasadnione jest fakultatywnym charakterem zadośćuczynienia, które nie może być przyznawane w każdym przypadku zgonu członka rodziny (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 1974 r., II CR 763/73, OSP 7/1975, poz. 171).

Mając na uwadze te wszystkie okoliczności za odpowiednią sumę należną powódce jako zadośćuczynienie pieniężne Sąd uznał dochodzoną pozwem kwotę 109.968,00 zł, która powinna złagodzić negatywne doznania psychiczne powódki spowodowane śmiercią bliskiej jej osoby. Wraz z wypłaconą kwotą 40.032,00 zł w ocenie Sądu tak ustalone zadośćuczynienie (na poziomie łącznie 150.000,00 zł) będzie adekwatne do rozmiaru cierpień i krzywdy powódki mając na względzie stopień jej cierpień psychicznych wywołanych przedwczesną śmiercią męża i intensywność tych przeżyć związaną z ponadprzeciętnie silną więzią łączącą powódkę ze zmarłym mężem, jej bezradność związaną z licznymi schorzeniami, na które cierpi i okoliczność, że zmarły mąż stanowił dla powódki jedyne wsparcie i opiekował się nią.

Na uwzględnienie zasługiwało nadto żądania powódki zasądzenia na jej rzecz kwoty 85.000,00 zł tytułem odszkodowania za pogorszenie się sytuacji życiowej po śmierci męża na podstawie art. 446 §3 k.c. Nie ulega bowiem wątpliwości, że powódka nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić zwiększonych swoich potrzeb wynikających z konieczności leczenia schorzeń, na które cierpi, nie jest też z ich powodu zdolna do pracy. Dzięki dochodom uzyskiwanym przez zmarłego męża powódka była w stanie potrzeby te zaspokajać, mąż też w znacznym stopniu przyczyniał się do kosztów utrzymania powódki. Zmarły małżonek przy tym niewątpliwie przez wiele jeszcze lat przyczyniałby się do zaspokajania zwiększonych potrzeb powódki i kosztów jej utrzymania i posiadał niezbędne w tym celu możliwości zarobkowe stąd też brak podstaw aby uznać zgłoszone w tym zakresie przez powódkę żądania za nieuzasadnione, a w szczególności za zbyt wygórowane.

Powódka dochodziła roszczenia o zadośćuczynienie i odszkodowanie z odsetkami od dnia wniesienia pozwu wytoczenia powództwa (tj. 09 września 2019 r.) do dnia zapłaty. Za opóźnienie z uiszczeniem należnej powódce kwoty przysługiwały od strony pozwanej odsetki ustawowe, zgodnie z art. 481 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 455 k.c. Orzekając w przedmiocie żądania odsetek miał Sąd na względzie, że zgłoszenie żądania ubezpieczycielowi zapłaty należności z tytułu zadośćuczynienia i odszkodowania dochodzonych pozwem w niniejszej sprawie nastąpiło pismem z dnia 18 kwietnia 2019 r. Zapłata winna nastąpić w terminie 30 dni od wpływu zgłoszenia szkody (art. 14 powołanej wyżej ustawy z dnia 22.05.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych).

Na uwzględnienie zasługiwało także stosownie do art. 482 §1 k.c. żądanie zasądzenia odsetek zliczonych od dnia wydania decyzji przez ubezpieczyciela w przedmiocie odmowy wypłaty roszczeń w zakresie zadośćuczynienia i odszkodowania ponad uznaną część (tj. od dnia 17 czerwca 2019 r.) do dnia poprzedzającego wytoczenie powództwa (08 września 2019 r.).

O kosztach procesu pomiędzy stronami orzekł Sąd na zasadzie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. O nieuiszczonych kosztach sądowych, na które składają się wydatki związane z wynagrodzeniami biegłych za sporządzenie opinii w łącznej wysokości 750,58 zł oraz opłata od uwzględnionej części powództwa w wysokości 10.051,00 zł, od której powódka była zwolniona, orzekł Sąd na zasadzie art. 113 ust. 1 i art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych obciążając obowiązkiem ich uiszczenia w całości pozwanego stosownie do wyniku procesu.

Apelację od tego wyroku wniósł pozwany ubezpieczyciel w zakresie punktu II i III zarzucając:

1. naruszenie prawa procesowego, a w szczególności przepisów:

a) art. 232 kpc w związku z art. 227 kpc, art. 228 kpc, i art. 233 § 1 kpc w zw. z

art. 328 kpc poprzez:

dowolne, albowiem nie poparte żadnym uzasadnieniem oraz sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego oraz materiałem dowodowym zebranym w sprawie uznanie, iż sytuacja powódki po śmierci męża uzasadnia przyznanie odszkodowania w rażąco wygórowanej wysokości 100.000 zł oraz zadośćuczynienia w rażąco wygórowanej wysokości 150.000,-zł,

b) art. 232 kpc w związku z art. 227 kpc, art. 228 kpc, i art. 233 § 1 kpc poprzez nieuwzględnienie przy ocenie sytuacji życiowej powódki faktu, iż mąż powód w okresie roku przed wypadkiem był osobą bezrobotną, był zmuszony pożyczać od córki kwoty 1.000 - 2.000,- zł na utrzymanie swoje i powódki,

2. naruszenie prawa materialnego, a w szczególności przepisów:

a) art. 446 § 4 kc poprzez ustalenie, iż odpowiednim zadośćuczynieniem w przypadku powódki jest rażąco wygórowana kwota 150.000,- zł

b) art. 446 § 3 kc poprzez ustalenie, iż odpowiednim odszkodowaniem z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej w przypadku powódki jest rażąco wygórowana kwota 100.000,-zł

c) art. 481 § 1 i 2 kc, w zw. z art. 455 kc, w zw. z art. 363 § 2 k.c. przez zasądzenie skapitalizowanych odsetek od kwot zadośćuczynienia i odszkodowania.

Wskazując na powyższe podstawy wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powódki na rzecz strony pozwanej kosztów postępowania za obie instancje według norm przepisanych, ewentualnie o:

2. uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przy uwzględnianiu kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie na jej rzecz od pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja jest bezzasadna. Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne i trafnie zastosował przepisy prawa procesowego i materialnego.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że Sąd Apelacyjny rozpoznał apelację na posiedzeniu niejawnym, zgodnie z art. 374 k.p.c. – żadna ze stron postępowania nie wniosła o rozpoznanie apelacji na rozprawie. Wydanie wyroku nie wymagało uzupełnienia postępowania dowodowego, zaś dla rozpoznania sprawy niezbędne było dokonanie weryfikacji ustaleń faktycznych w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, zweryfikowanie zasadności podniesionych w apelacji zarzutów i prawidłowe zastosowanie przepisów prawa materialnego. W rezultacie, przeprowadzenie rozprawy apelacyjnej nie było konieczne.

Podkreślenia wymaga to, że obowiązek rozpoznania sprawy w granicach apelacji (art. 378 § 1 k.p.c.), oznacza związanie sądu odwoławczego zarzutami prawa procesowego (tak Sąd Najwyższy m.in. w uchwale z dnia 31 stycznia 2008 r., sygn. akt III CZP 49/07), za wyjątkiem tego rodzaju naruszeń, które skutkują nieważnością postępowania, co w niniejszej sprawie nie występuje.

O prawidłowości zastosowania norm prawa materialnego należy rozstrzygać po stwierdzeniu, że nie miały miejsca uchybienia przy ustalaniu istotnych dla rozstrzygnięcia faktów, w pierwszej kolejności należy ocenić prawidłowość procedowania Sądu Okręgowego w tym zakresie. Wskazać przy tym należy, że Sąd odwoławczy, niezależnie od tego, czy prowadzi sam postępowanie dowodowe, czy jedynie weryfikuje ustalenia faktyczne dokonane przez sąd pierwszej instancji, ma obowiązek samodzielnej oceny materiału dowodowego zebranego w sprawie. Jednakże – jak wielokrotnie wyjaśniano w orzecznictwie Sądu Najwyższego – zarzut naruszenia art. 233 § 1k.p.c. może być uznany za zasadny jedynie w wypadku wykazania, że ocena materiału dowodowego jest rażąco wadliwa czy w sposób oczywisty błędna, dokonana z przekroczeniem granic swobodnego przekonania sędziowskiego, wyznaczonych w tym przepisie. Sąd drugiej instancji ocenia bowiem legalność oceny dokonanej przez Sąd Okręgowy, czyli bada czy zostały zachowane kryteria określone w art. 233 § 1k.p.c. Należy zatem mieć na uwadze, że – co do zasady – Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, dokonując wyboru określonych środków dowodowych. Jeżeli z danego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona tylko wtedy gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub, gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo – skutkowych (por. np. orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 572/99, publ. Lex nr 53136; z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00, publ. Lex nr 56096; z dnia 6 lipca 2005 r., III CK 3/05, Lex nr 180925).

Nie zasługuje na uwzględnienie apelacja pozwanego. Zarzuty naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. przez nienależytą ocenę zeznań nie mogą odnieść skutku już z tej przyczyny, że są nazbyt ogólnikowe i sprowadzają się do ogólnej polemiki z oceną dokonaną przez Sąd i w istocie kwestionują wnioski prawne a nie fakty. Prawidłowe postawienie zarzutu powinno obejmować konkretny kwestionowany fakt i fragment zeznania świadka czy strony, który zdaniem apelującego sąd nieprawidłowo ocenił lub nie uwzględnił przy dokonaniu ustaleń faktycznych. Prawidłowe postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga przynajmniej wskazania konkretnego dowodu, który zdaniem apelującego sąd niewłaściwie ocenił.

Sąd I Instancji przeprowadził wszystkie wnioskowane dowody, dokonał ich oceny, wskazał na ustalone fakty i wyciągnął prawidłowe wnioski prawne. Uzasadnienie zaś spełnia wszystkie ustawowe wymogi.

Istota sprawy sprowadza się do oceny wysokości przyznanego zadośćuczynienia oraz odszkodowania.

Co do zadośćuczynienia, Sąd Apelacyjny uznał, że jest ono wysokie, niemniej w okolicznościach niniejszej sprawy jest ono usprawiedliwione, a w każdym razie nie można go uznać za rażąco zawyżone.

Zarzuty apelacji są skrajnie subiektywne i nie uwzględniają ogromnej krzywdy powódki, która w wyniku zaistniałego wypadku straciła męża, z którym tworzyła szczęśliwy związek przez ponad 30 lat. Zmarły był osobą pracowitą, chętną do pomocy.

W niniejszej sprawie występują szczególne okoliczności mające wpływ na ocenę wielkości krzywdy powódki z uwagi na stan zdrowia powódki przed wypadkiem. Wszak powódka około 15 lat temu zachorowała na wirusowe zapalenie wątroby typu C, a następnie na chorobę Leśniowskiego-Crohna, przeszła także zawał pnia mózgu. W związku z czym przestała pracować zawodowo. Stała się osobą niesamodzielną, a w życiu codziennym pomagał jej mąż W.. On zajmował się prowadzeniem wspólnego gospodarstwa domowego, prał sprzątał i gotował. Ze względu na ograniczone związane ze swoimi chorobami powódka przez większość czasu pozostaje w domu. Wyjście po zakupy, na wizytę lekarską czy do apteki sprawia jej trudność.

Druga wyjątkowa okoliczność sprawy polega na skutkach wypadku dla stanu psychicznego powódki. W związku ze zdarzeniem z dnia 28 października 2018 r. doznała silnego ciosu psychicznego. Nadal nie może pogodzić się ze śmiercią męża, nie dowierza w nią. Często wraz z córką odwiedzają grób W. na cmentarzu, często także go wspominają. Pozostaje w leczeniu psychiatrycznym.

Biegła n. med. E. S. przedstawiła kategoryczne wnioski, z których wynikało, iż wbrew twierdzeniom pozwanego:

1) rozmiar i zakres krzywdy doznanej przez powódkę w związku ze śmiercią jej męża w wypadku komunikacyjnym mimo intensywnego leczenia „był znacznie większy niż to, co uważane jest za normalną reakcję żałoby".

Przytoczone orzeczenia zostały wydane w odmiennych okolicznościach faktycznych. W orzecznictwie sądów powszechnych wielokrotnie przyznawano na rzecz najbliższych osoby zmarłej kwoty tego rzędu, jak np. w wyroku Sadu Apelacyjnego w Warszawie z dn. 22.04.2015 r. (I ACa 1504/14), którego odpis powódka dołączyła do odpowiedzi na apelację, a mocą którego podwyższono zadośćuczynienie należne rodzicom i siostrze zmarłego z 75.000,00 zł. właśnie do 150.000,00 zł.

Również zasądzone odszkodowanie tytułem pogorszenia sytuacji materialnej nie nasuwa zastrzeżeń. Powódka i jej mąż mieli dopiero po (...)lat, zatem mogli jeszcze przez przynajmniej 22 lata (średni statystyczny okres życia mężczyzny w Polsce) spędzić razem, wzajemnie wspierając się. Aktualnie Powódka ma przyznaną rentę rodzinną w wysokości około 2 300 zł miesięcznie, co z trudem pokrywa jej koszty utrzymania i leczenia. Okresowo Powódka korzysta z pomocy materialnej swojej córki zarabiającej około 3 tys. zł miesięcznie, co nie jest w stanie w wyrównać tej części finansowania, jaką pokrywałby zmarły mąż, który był grafikiem komputerowym. Ostatnio pracował nieregularnie, ale jak wykazują statystyki to jeden z lepiej opłacanych zawodów. Nie ma podstaw do zakładania, że długo pozostawałby bezrobotny. Kwota 100.000 zł podzielona przez 22 lata (264 miesiące) odpowiada 380 zł miesięcznie. Biorąc to pod uwagę nie można uznać przyznanego odszkodowania za nadmierne. Jego wysokość znajduje ono uzasadnienie w art. 322 k.p.c.

Nie może odnieść również skutku zarzut dotyczący zasądzenia odsetek za opóźnienie. Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone wyroku Sądu Najwyższego z dn. 14 stycznia 2011 r. (sygn. akt I PK 145/10, zgodnie z którym „Zadośćuczynienie przysługuje z odsetkami od dnia opóźnienia, czyli wezwania do zapłaty (art. 455 i 481 § 1 k.c, a nie od dnia jego zasądzenia”. Powyższe stanowisko uzasadnione jest tym, iż „obecnie funkcja kompensacyjna odsetek znów przeważa nad ich funkcją waloryzacyjną”.

W tej sytuacji zasądzanie odsetek od daty wyrokowania prowadziłoby w istocie do ich umorzenia za okres sprzed daty wyroku i byłoby nieuzasadnionym uprzywilejowaniem dłużnika, co mogłoby go skłaniać do jak najdłuższego zwlekania z opóźnionym świadczeniem pieniężnym, w oczekiwaniu na orzeczenie sądu, znoszące obowiązek zapłaty odsetek za wcześniejszy okres.

Zdaniem Sądu Najwyższego „nie ma przy tym znaczenia, że przyznanie zadośćuczynienia jest fakultatywne i zależy od uznania sądu oraz poczynionej przez niego oceny konkretnych okoliczności, poszkodowany bowiem może skierować roszczenie o zadośćuczynienie bezpośrednio do osoby ponoszącej odpowiedzialność deliktową (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2005 r., I CK 7/05, LEX nr 153254). W niniejszej sprawie, Sąd I Instancji zasadnie zatem zasądził odsetki za opóźnienie w wypłacie poczynając od dnia 09.09.2019 r.

Biorąc pod uwagę przedstawione argumenty Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. oraz na podstawie § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokatów (Dz. U. 2018.265 t.j. z dnia 2018.01.29) uznając pozwanego za przegrywającego sprawę.