Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w P. wniosła pozew przeciwko (...) S.A. w W. o zapłatę kwoty 7675,03 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 16.07.2021r. do dnia zapłaty, tytułem dopłaty odszkodowania, równego kosztom naprawy samochodu marki O. nr rej. (...), uszkodzonego w wypadku z dnia 11.06.2021r.

Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa, zarzucając, że za wypłaconą dotychczas kwotę 6158,69 zł można było przywrócić pojazd do stanu sprzed szkody, zakwestionowała kosztorys powoda. Podniósł, że wszelkie koszty, przewyższające propozycję pozwanego, należy uznać za niekonieczne i niecelowe. Zdaniem pozwanego, roszczenie powoda oparte jedynie na hipotetycznym ustaleniu kosztów naprawy, abstrahując od kwestii możliwej naprawy za pośrednictwem pozwanego, jest bezzasadne.

Stan faktyczny:

W dniu 11.06.2021r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został samochód marki O. nr rej. (...), będący własnością M. S.. Sprawca zdarzenia ubezpieczony był u strony pozwanej od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Szkoda została zgłoszona u strony pozwanej. Pozwana przeprowadziła postępowanie likwidacyjne, przyjęła swoją odpowiedzialność co do zasady, ustalając i wypłacając odszkodowanie, będące równe oszacowanym kosztom naprawy pojazdu, w kwocie 6158,69 zł. / Okoliczności bezsporne/

Sąd ustalił:

Na podstawie umowy cesji powód nabył wierzytelność od poszkodowanej. Nie akceptując wydanej decyzji o wysokości odszkodowania, zlecił rzeczoznawcy sporządzenie kosztorysu naprawy, z którego wynikało, że koszt naprawy pojazdu wynosi 13833,72 zł.

Dowód:

umowa cesji praw nr (...) z dn. 9.08.2021r., zawarta pomiędzy (...) spółka komandytowa w G. i M. S. (k-21-22);

umowa przelewu wierzytelności, zawarta pomiędzy (...) spółka komandytowa w G. a (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w P. (k-23-24);

kalkulacja naprawy nr (...) (k-27 i nast.);

zeznania świadka M. S. (k-173).

Powód wezwał pozwaną do zapłaty dalszej kwoty odszkodowania, wynikającej z przedłożonej ekspertyzy, pismem z dnia 3.05.2022r., w terminie 7 dni.

Dowód:

wezwanie do zapłaty (k-33).

Koszt naprawy przedmiotowego samochodu po wypadku z dnia 11.06.2021r., pozwalający na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody, pod względem technicznym, bezpieczeństwa, estetyki i trwałości części zamiennych - wynosi 13.589,25 zł.

Dowód:

opinia biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej, kosztorysowania i wyceny pojazdów T. G. (k-63 i nast., 135 i nast.).

Sąd zważył, co następuje:

Kwestia odpowiedzialności strony pozwanej za skutki wypadku z dnia 11.06.2021r. nie była sporna. Poza sporem było, że wypadek miał miejsce w okresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, na podstawie umowy, zawartej ze stroną pozwaną, oraz fakt, że strona pozwana wypłaciła dotychczas poszkodowanej kwotę 6158,69 zł, tytułem odszkodowania, odpowiadającego oszacowanym kosztom naprawy pojazdu.

Strona powodowa uzasadniła swoją legitymację czynną, powołując się na umowy cesji wierzytelności, dołączone do akt, jak na k. 21-24 (art. 509 kc). Powód, jako nabywca wierzytelności (roszczenia) poszkodowanej M. S. wobec ubezpieczyciela z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wstąpił w pozycję prawną cedenta (poszkodowanej).

Strona pozwana, odpowiedzialna za szkodę, zobowiązana jest zwrócić poszkodowanemu (powodowi, jako następcy prawnemu na podstawie umowy cesji) wszelkie celowe, ekonomicznie uzasadnione wydatki, poniesione w celu przywrócenia poprzedniego stanu uszkodzonego pojazdu. Przywrócenie uszkodzonego pojazdu do stanu poprzedniego polega na doprowadzeniu do takiego stanu używalności i jakości, jaki istniał przed wypadkiem. Jeżeli wymaga to użycia nowych części i materiałów, wydatki poniesione z tego tytułu powinny być uznane jako koszty naprawienia szkody. Odszkodowanie obejmuje koszty zakupu niezbędnych nowych części i innych materiałów pod warunkiem ich konieczności i niezbędności pod względem technicznym, bezpieczeństwa oraz estetyki i trwałości części zamiennych (por. postanowienie SN z dnia 24.02.2006r., III CZP 91/05, LEX nr 180669). O przywróceniu do stanu poprzedniego można mówić, gdy stan pojazdu po naprawie pod każdym istotnym względem odpowiada stanowi samochodu sprzed wypadku, biorąc pod uwagę zarówno stan techniczny, jak i trwałość i wygląd estetyczny (por. wyrok SN z dnia 3.02.1971r., III CRN 450/70, OSNC 1971/11/205; wyrok SN z dnia 5.11.1980r., III CRN 223/80, OSNC 1981/10/186; wyrok SA w Gdańsku z dn. 27.02.2020r., V ACa 599/19). Odszkodowanie obejmuje wszelkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki. Koszt naprawy nie jest nadmierny dopóty, dopóki nie przewyższa wartości pojazdu sprzed wypadku (por. wyroki SN z dn. 12.04.2018r., II CNP 43/17, z dn. 12.04.2018r., II CNP 41/17). Jeżeli właściciel uszkodzonego samochodu żąda przywrócenia stanu poprzedniego, poprzez jego naprawę, sprawca szkody nie może mu narzucić innej formy odszkodowania, w szczególności polegającej na tym, by poszkodowany poddał kasacji uszkodzony pojazd i poprzestał na odszkodowaniu w postaci różnicy między wartością pojazdu przed wypadkiem, a ceną tzw. pozostałości. Tylko w przypadku, gdyby remont samochodu okazał się niemożliwy, albo pociągał za sobą nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ograniczałoby się do takiej formy odszkodowania. Z taką sytuacją na gruncie niniejszej sprawy nie mamy do czynienia (por. wyrok SO w Słupsku z dn. 28.01.2020r., I C 276/18).

Wysokość szkody w rozpoznawanej sprawie ustalono w oparciu o opinię biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej T. G., w kwocie 13.589,25 zł, która gwarantuje przywrócenie pojazdu do stanu jak przed szkodą - pod względem technicznym, bezpieczeństwa, estetyki i trwałości części zamiennych. Biegły oszacował koszt naprawy samochodu w programie eksperckim A. , przyjmując średnią stawkę obowiązującą na rynku lokalnym w warsztatach nieautoryzowanych za roboczogodzinę za prace mechaniczno – blacharskie i lakiernicze w wysokości 100 zł, z zastosowaniem części oryginalnych sygnowanych logo producenta O, skoro ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, aby w pojeździe w dniu szkody zamontowane były części inne, niż oryginalne części producenta pojazdu, oraz wybranych, dostępnych na rynku, części w jakości (...) (reflektor przedni lewy, reflektor przeciwmgłowy, kondensator układu klimatyzacji), spełniających założone przez producenta warunki techniczno-eksploatacyjne, założone przez producenta pojazdu, oraz bezpieczeństwa i komfortu jazdy osób, poruszających się pojazdem; również pod względem estetyki wykonania części te nie różnią się od części oryginalnych jakości O. Tak wyliczone koszty naprawy uwzględniają uszkodzenie błotnika. W opinii uzupełniającej, w odpowiedzi na zarzuty strony pozwanej, w oparciu o dokumentację fotograficzną pojazdu w stanie po wypadku, biegły sądowy zakwalifikował – ponad zakres, uwzględniony w swojej kalkulacji przez stronę pozwaną – błotnik przedni lewy do naprawy, nie znajdując zarazem podstaw do uznania, jako części podlegającej wymianie, szyby czołowej. Koszt naprawy w warunkach warsztatu rzemieślniczego z użyciem oryginalnych części jakości (...) stanowi 87 % wartości samochodu.

W odpowiedzi na zarzuty pozwanej, biegły wyjaśnił, że dokonując wyceny przedmiotowego pojazdu w stanie sprzed szkody, nie skorzystał z możliwości zastosowania korekty za import indywidualny (pochodzenie), co jego zdaniem byłoby nieuzasadnione; nie stwierdzono bowiem w stanie technicznym pojazdu jakichkolwiek niesprawności, czy usterek, mających wpływ na jego wartość; pomiar powłoki lakierowej nie wskazywał również, aby pojazd przechodził naprawy blacharsko – lakiernicze; strona pozwana nie wykazała przy tym, aby pojazd był ponadnormatywnie wyeksploatowany; nie wskazała też na inne okoliczności, odnośnie stanu technicznego, uzasadniające konieczność zastosowania korekt ze względu na stan utrzymania pojazdu czy za ewentualne uszkodzenia bez związku z wypadkiem z dnia 11.06.2021r. Biegły wskazał w opinii podstawy ustalenia wartości pojazdu w stanie jak przed szkodą na kwotę 15700 zł, oraz po szkodzie: na kwotę 4000 zł, stosując wyliczenie metodą analityczną. Odnosząc się do wyliczenia na kwotę 7790 zł, wg metody rynkowej, przyjmując najwyższą wylicytowaną kwotę za pozostałość, biegły zakwestionował tą metodę jako podstawę wyceny w rozpoznawanym przypadku, bowiem wyliczenie to odnosi się do daty 9.05.2022r., a nie czerwca 2021r., kiedy to miała miejsce szkoda, powstało więc w innych uwarunkowaniach ekonomicznych.

Roszczenie o świadczenie należne od zakładu ubezpieczeń w ramach ustawowego ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została dokonana. Naprawa samochodu i rzeczywiste poniesienie kosztów z tego tytułu nie jest warunkiem koniecznym dla dochodzenia odszkodowania. Obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawiać. Szkodą nie jest bowiem poniesiony przez poszkodowanego wydatek na naprawę pojazdu, lecz szacunkowa wysokość tych wydatków, przy czym żadne przepisy prawa nie nakładają na poszkodowanego obowiązku naprawienia uszkodzonego pojazdu. Poszkodowany może również pojazd sprzedać, bez jego uprzedniej naprawy, co nie zmienia faktu, iż odszkodowanie winno być równe kosztom naprawy pojazdu (por. wyrok SA w Warszawie z dn. 17.10.2018r., I ACa 850/17). Istotne znaczenie dla ustalenia wysokości szkody, ma odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanego ubezpieczyciela w świetle przepisu art. 361 § 2 kc, statuującego zasadę pełnej kompensacji szkody, a także przepisu art. 363 § 1 kc, stanowiącego, że poszkodowanemu przysługuje uprawnienie do wyboru czy naprawienie szkody nastąpić ma przez przywrócenie do stanu poprzedniego, czy przez zapłatę określonej sumy pieniężnej. Dlatego bez znaczenia dla wysokości dochodzonego żądania z tytułu naprawienia szkody w pojeździe mechanicznym jest to, czy poszkodowany dokonał naprawy pojazdu, w jakim zakresie oraz czy wykorzystał do tego części używane lub nieoryginalne (por. wyrok SR Gdańsk-Północ z dnia 01.10.2019r., I C 419/17). Koszty naprawy, określone przez biegłego, mogą być miernikiem dla ustalenia odszkodowania należnego powodowi, niezależnie od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy samochodu. Zastosowanie takiego miernika dla ustalenia wysokości odszkodowania wymaga przede wszystkim jego kompensacyjna funkcja (tak: wyrok SN z dnia 16 maja 2002r., V CKN 1273/00, LEX nr 55515). Należne powodowi odszkodowanie powinno być ustalone według zasad art. 363§1 kc w zw. z art. 361§2 kc, co oznacza, że jego wysokość ma odpowiadać kosztom przywrócenia samochodu do stanu sprzed wypadku. Gdy więc naprawa samochodu przywróci mu wartość sprzed wypadku, odszkodowanie powinno odpowiadać kosztom takiej właśnie naprawy, ustalonym przez biegłego rzeczoznawcę (tak: wyrok SA w Katowicach z dnia 29.09.2015r., I ACa 395/15, LEX nr 1842329). W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2002 r. (sygn. akt I CKN 1466/99, OSNC 2003, nr 5, poz. 64) stwierdzono zarazem, że co do zasady nabywający autoryzowane części samochodowe potrzebne do naprawy uszkodzonego w wypadku pojazdu, nie ma obowiązku poszukiwać sprzedawcy, oferującego je najtaniej. Zarazem strona pozwana nie wykazała, aby wystarczającą do naprawy przedmiotowego pojazdu była kwota 6158,69 zł, która w świetle opinii biegłego sądowego jawi się jako rażąco zaniżona, co wskazuje, że zakład ubezpieczeń, likwidujący szkodę, nietrafnie określił jej rozmiar.

Wskazać przy tym należy, że zastosowanie normalizacji kosztów naprawy z uwzględnieniem rabatów (wynegocjowanych przez pozwanego ze współpracującymi z nim podmiotami) nie może wpływać na prawo powoda do uzyskania pełnej kompensacji szkody. Powód nie musi wykonać naprawy w warsztacie, wskazanym przez stronę pozwaną, jak również nie musi kupować części i materiałów naprawczych u konkretnego sprzedawcy, współpracującego z pozwaną, co może być utrudnione logistycznie i czasochłonne. W sytuacji, gdy likwidacja szkody następuje w pieniądzu, przez wypłatę odszkodowania, zastosowanie rabatów nie prowadzi do pełnej kompensacji szkody, skoro nie ma pewności uzyskania takich rabatów u innych sprzedawców. Poszkodowany powinien uzyskać środki, pozwalające na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed wypadku wg cen rynkowych, minimalizując ryzyko poniesienia wyższych kosztów naprawy, niż kwota otrzymana od ubezpieczyciela (tak: wyrok SO w Świdnicy z dn. 30.04.2021r, II Ca 314/21).

Ustalając w niniejszej sprawie wysokość szkody (odpowiadającą kosztom naprawy) na kwotę 13589,25 zł – przy uwzględnieniu, że dotychczas pozwana wypłaciła tytułem odszkodowania kwotę 6158,69 zł, zasądzono na rzecz powoda z tego tytułu kwotę 7474,09 zł (art. 436 § 1 kc w zw. z art. 435 § 1 kc i art. 361 § 1 i 2 kc, art. 363 § 1 i 2 kc w zw. z art. 822 § 1 i 2 kc). Odsetki zasądzono od dnia następnego po upływie terminu, wyznaczonego w wezwaniu do zapłaty (k-33); przyjmując, że pismo to zostało doręczone stronie pozwanej w dniu 4.05.2022r., termin zapłaty minął bezskutecznie w dniu 11.05.2022r. (art. 817 § 1 kc, art. 481 § 1 i 2 kc i art. 455 kc). Powództwo o zapłatę dalszej kwoty, tytułem odszkodowania, odpowiadającego kosztom naprawy samochodu, oraz w zakresie odsetek, żądanych od daty wcześniejszej, podlegało oddaleniu (pkt II wyroku).

Orzeczenie o kosztach w punkcie III wyroku oparto na przepisie art. 100 zd. 2 kpc w zw. z art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 kpc. Pozwana, jako przegrywająca sprawę, powinna zwrócić stronie powodowej koszty procesu, w skład których wchodzi: opłata sądowa od pozwu, wynagrodzenie pełnomocnika, będącego radcą prawnym w stawce minimalnej, zaliczka na wynagrodzenie biegłego, opłata skarbowa od pełnomocnictwa (500 zł + 1800 zł + 1000 zł + 17 zł).

W toku postępowania Skarb Państwa poniósł tymczasowo wydatki na wynagrodzenie biegłego, ponad uiszczoną zaliczkę, w łącznej kwocie 771,74 zł (k.95, 166), którymi obciążono pozwaną, jako przegrywającą sprawę, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j.Dz.U.2019, poz.785 ze zm.) w zw. z art. 100 zd. 2 kpc i 98 § 1 kpc.