Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 253/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Sąd Okręgowy w Z. G., wyrok z dnia (...)

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

APELACJA OSKARŻYCIELA PUBLICZNEGO – PROKURATORA

1. obraza prawa materialnego – art. 65 § 1 k.k. i art. 64 § 2 k.k. – polegająca na wymierzeniu oskarżonej K. B. kary pozbawienia wolności w granicach progu ustawowego wymiaru kary za przypisane jej przestępstwo z art. 264 § 3 k.k., art. 264a § 1 k.k. i art. 272 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w sytuacji, gdy uczynienie sobie z przestępstwa stałego źródła dochodu i to w ramach zorganizowanej grupy przestępczej obliguje sąd do wymierzenia kary powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia.

2. obraza prawa materialnego – art. 73 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i art. 64 § 2 k.k. – poprzez zaniechanie orzeczenia dozoru kuratora, który w tym przypadku był obligatoryjny a jedynie zobowiązanie K. B., na podstawie art. 70 § 1 k.k. do informowania kuratora o przebiegu okresu próby w sytuacji, gdy z przyjętego przez sąd opisu czynu wynika, że również i z popełnienia tego przestępstwa uczyniła sobie stałe źródło dochodu a zatem – chociaż nie wynika to wprost w kwalifikacji prawnej – również powinno skutkować obostrzeniem kary z art. 65 § 1 k.k. (w zw. z art. 64 § 2 k.k.) za wyjątkiem przewidzianego w tym ostatnim przepisie zaostrzenia kary.

APELACJA OBROŃCY OSKARŻONEJ

1. błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, polegający na przyjęciu, że oskarżona dopuściła się zarzucanego jej czynu w sytuacji, gdy właściwa analiza materiału dowodowego prowadzi do wniosku przeciwnego.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przed przystąpieniem do ustosunkowania się do zarzutów apelacyjnych należy wskazać, iż Sąd Okręgowy w Z. G. wyrokiem z dnia (...) r. w sprawie (...) :

w pkt 1: uznał oskarżoną K. B. za winną tego, że w okresie od początku (...) r., w Z. i w innych miejscowościach na terenie P., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i czyniąc sobie z działalności przestępczej stałe źródło dochodu, w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, organizowała innym osobom – co najmniej 694 obywatelom U. przekraczanie wbrew przepisom granicy R. w ten sposób, że wykorzystując założone specjalnie w tym celu lub istniejące, ale nie podejmujące faktycznie żadnej działalności podmioty gospodarcze składała osobiście lub przez wyznaczone osoby, we właściwych miejscowo Powiatowych Urzędach Pracy poświadczające nieprawdę oświadczenia o zamiarze zatrudnienia cudzoziemca, wprowadzając funkcjonariusza publicznego w błąd co do faktycznych możliwości i zamiaru zatrudnienia cudzoziemca, w wyniku czego uzyskiwała wpis do ewidencji oświadczeń i tym samym dokumenty umożliwiające wjazd przez granicę państwową i pobyt cudzoziemcowi na terytorium R. wbrew obowiązującym przepisom prawa, i tak wykorzystując podmiot gospodarczy w postaci spółki o nazwie:

- (...) Sp. z o.o. w okresie od (...)r. uzyskała 362 wpisy oświadczeń o zamiarze zatrudnienia cudzoziemca umożliwiające tyluż obywatelom U. wjazd na terytorium P.,

- (...) Sp. z o.o. w okresie od (...) r. uzyskała 332 wpisy oświadczeń o zamiarze zatrudnienia cudzoziemca umożliwiające tyluż obywatelom U. wjazd na terytorium P.,

uzyskując z prowadzonej działalności przestępczej dochód w kwocie 20.820 zł,

tj. popełnienia przestępstwa z art. 264 § 3 k.k. i art. 264a § 1 k.k. i art. 272 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za przestępstwo to na podstawie art. 264 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. i w zw. z art. 65 § 1 k.k. wymierzył jej karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;

w pkt 2: uznał oskarżoną K. B. za winną tego, że w okresie od początku (...) r. w Z. i w innych miejscowościach na terenie P. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i czyniąc sobie z działalności przestępczej stałe źródło dochodu, wspólnie z innymi osobami brała udział w zorganizowanej grupie przestępczej, której celem było organizowanie cudzoziemcom – obywatelom U. przekraczanie wbrew przepisom granicy R. poprzez składanie osobiście lub biorące w grupie udział osoby w Powiatowych Urzędach Pracy poświadczających nieprawdę oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcom, w zakładanych specjalnie w tym celu lub przejmowanych podmiotach gospodarczych bez ich faktycznego zatrudniania, tj. popełnienia przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. i za przestępstwo to na podstawie tego przepisu wymierzył jej karę 3 miesięcy pozbawienia wolności;

w pkt 3 : na podstawie art. 45 § 1 k.k. odnośnie czynu przypisanego w pkt 1 orzekł wobec oskarżonej K. B. przepadek na rzecz Skarbu Państwa osiągniętej korzyści majątkowej w kwocie 20.820 zł;

w pkt 4 : na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k. i art. 86 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonej karę łączną w wymiarze 7 miesięcy pozbawienia wolności;

w pkt 5 : na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonej kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 1 roku próby, zobowiązując ją na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 k.k. do informowania kuratora o przebiegu okresu próby;

w pkt 6: orzekł o kosztach procesu, zasądzając je od oskarżonej łącznie z opłatą od wymierzonej kary.

APELACJA OBROŃCY

Ad. 1

Apelujący obrońca kwestionuje ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji w zakresie działalności przestępczej, w którą oskarżona była zaangażowana, podnosząc, iż oskarżona nie miała świadomości uczestniczenia w tych przestępczych działaniach, bowiem sama padła ofiarą oszustwa, gdyż wykorzystywano jej podpis, który był bez jej wiedzy i zgody umieszczany na dokumentach, zaś wyjaśnienia głównego oskarżonego w sprawie – E. S. także nie wskazywały na sprawstwo i zawinienie oskarżonej w zakresie zarzucanego jej czynu, gdyż tenże oskarżony nie potwierdził, że K. B. miała świadomość tego, że bierze udział w przestępczym procederze.

Wbrew tym jakże lakonicznym stwierdzeniom apelującego obrońcy, zawierających się w dosłownie kilku zdaniach zapisanych na połowie strony należy jednoznacznie stwierdzić, iż Sąd I instancji na podstawie zebranego w tej sprawie materiału dowodowego dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, które znalazły wyraz w treści formularzowego uzasadnienia zaskarżonego wyroku w sekcji 1 na str. 3-5. Skoro zaś skarżący obrońca, poza kwestionowaniem świadomości oskarżonej w rzeczywistości tych ustaleń nie podważa, to Sąd Apelacyjny, zgadzając się z nimi w pełni, nie znajduje potrzeby, by w tym miejscu ponownie je przytaczać.

Należy podkreślić, iż oskarżona zgodnie z tymi ustaleniami sama przyznała, że żadna z tych obu spółek nie podjęła i nie prowadziła żadnej działalności (k. 107-108, 115-116, k. 232a-234 akt (...), k. 1439-1440 akt(...) i k. 138).

Oskarżona, przyznając, że te spółki niczego nie robiły jednocześnie zaprzeczyła, by miała jakikolwiek związek z uzyskiwaniem oświadczeń i że w ogóle takie oświadczenia były robione na jej i jej partnera I. P. (1) spółki. Sąd I instancji jednak słusznie nie dał jej wyjaśnieniom wiary, uznając jej twierdzenia za przejaw obranej linii obrony. Rację ma bowiem Sąd Okręgowy, wskazując wręcz na naiwność twierdzeń oskarżonej, z których miałoby wynikać, iż, mimo, że była prezesem zarządu spółki nie potrafiła wyjaśnić, czym ta spółka miałaby się zajmować. Jednocześnie przecież te spółki (...) a mimo to nie wykazywały one żadnych przychodów, nie odprowadzały składek zdrowotnych do ZUS z tytułu zatrudnienia pracowników. A przecież sama oskarżona przyznawała w wyjaśnieniach, iż chciała prowadzić działalność, ale zupełnie niezrozumiałymi jawią się jej deklaracje, dotyczące posiadania aż dwóch spółek (udziałów w nich), przy twierdzeniu, iż chciała założyć jedną firmę a jednocześnie zakładając te spółki, z którego to powodu była u notariusza, nie miała jednocześnie czasu zajmować się nimi, nie miała czasu na podjęcie pracy przez te podmioty gospodarcze, bo w tym czasie intensywnie pracowała, podejmując się różnych zajęć. To zaś wskazuje na to, że wyjaśnienia oskarżonej są tak nielogiczne a jednocześnie chaotyczne, że nie sposób po prostu dać wiary zapewnieniom oskarżonej, że została wykorzystana przez E. S. i nie miała pojęcia, że jej dane były wykorzystywane przez S. i innych w związku z ubieganiem się o te oświadczenia. Rację ma więc Sąd I instancji, iż wyjaśnieniom oskarżonej co do istoty, kiedy to zaprzeczała, by wiedziała do czego jej podmioty są wykorzystywane nie można dać wiary.

Trzeba nadmienić, iż „współpracujący” w tym samym bądź zbliżonym okresie czasu na podobnych zasadach, co oskarżona, z E. S. w wyłudzaniu dokumentów pozwalających na dalsze załatwienie obywatelom U. możliwości przyjazdu do P., Y. H. (k. 262-264 akt (...)), A. K. (k. 294-297 akt (...)), I. M. (k. 463-465, 524-528 akt (...)), I. P. (2) (k. 679-682 akt (...)) i P. R. (k. 997-999 akt (...)) byli doskonale zorientowani w jakim procederze uczestniczą i czemu mają służyć zakładane na ich dane podmioty gospodarcze. Trzeba bowiem nadmienić, iż E. S. nie ukrywał przed tymi osobami rzeczywistego przedmiotu działalności tych podmiotów, z czego przecież dla ich „właścicieli” były stosowne profity pieniężne wynikające z wydanego każdego oświadczenia, tj. co najmniej 30 zł od oświadczenia.

Trzeba przy tym wspomnieć, iż powyższe znajduje odbicie w zeznaniach E. S., który, składając wyjaśnienia, gdy już zaczął przyznawać się do zarzucanej mu przestępczej działalności, opisał cały mechanizm funkcjonowania tego procederu (k. 546-548, 697-702, 704-708, 859-861, 1047-1049v, 1295-1296 akt (...)). Przyznając się do „współpracy” z K. B. i I. P. (3) już na k. 700 akt (...) wprost wskazał na czym miała ta współpraca polegać. Natomiast składając już zeznania w charakterze świadka na rozprawie E. S. wprost wskazał na wiedzę oskarżonej co do składania w Urzędzie Pracy oświadczeń o zamiarze zatrudnienia Ukraińców przez oba podmioty gospodarcze, podnosząc, iż B. wiedziała, że on (S. – przyp. SA) składał w imieniu obu spółek (...) w Urzędzie Pracy te oświadczenia, która to wiedza również dotyczyła I. P. (3) (k. 125-127). Zeznania te, do których już skarżący się nie odnosi, stanowią więc jasne i jednoznaczne pomówienie oskarżonej B., które wskazują na świadomy współudział oskarżonej w tym procederze, mającym na celu zorganizowanie, naruszając stosowne przepisy, możliwość obywatelom U. przyjechania do P., celem świadczenia rzekomo załatwionej legalnej pracy. To zaś również wskazuje na to, iż nie ma znaczenia w tej sytuacji podnoszenie przez oskarżoną, iż jej podpisy na dokumentach były podrobione przez E. S., która to okoliczność wynika z opinii biegłego z dziedziny badań pisma ręcznego A. B. (k. 1167-1181 akt (...)).

Z tych samych więc powodów, co w przypadku K. B. również i wyjaśnieniom I. P. (3) (k. 251-253 akt (...)) nie można dać wiary. Nie brzmią więc racjonalnie zapewnienia P., iż w związku z „działalnością” tych dwóch podmiotów gospodarczych, w których był udziałowcem i jednocześnie Prezesem Zarządu nie otrzymał żadnej „kopiejki” i że nie wiedział, że były na te firmy wystawiane oświadczenia. Jednocześnie jednak z tych wyjaśnień wynika, iż E. S. za ich zgodą (jego i B. – przyp. SA) dysponował dokumentami i pieczątkami ich podmiotów gospodarczych, co tylko przekonuje do wiarygodności zeznań E. S. o pełnej świadomości obojga (K. B. i I. P. (3) – przyp. SA) uczestniczenia w tymże procederze.

Powyższe więc przekonuje, iż zarzut apelacyjny podniesiony w apelacji obrońcy oskarżonej nie jest zasadny, zaś ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji zasługują na aprobatę.

APELACJA OSKARŻYCIELA PUBLICZNEGO – PROKURATORA

Ad. 1

Sąd I instancji w sposób jasny wyjaśnił, iż oskarżona, dopuszczając się przestępstwa przypisanego jej w pkt 1 za każde oświadczenie o zamiarze zatrudnienia cudzoziemca, jak i zresztą pozostali sprawcy, prowadzący taką działalność otrzymywali co najmniej 60 zł, z czego 30 zł było przelewane na konto Urzędu Pracy a tym samym zysk (realna korzyść) wynosił co najmniej 30 zł (sekcja 1 formularza uzasadnienia na str. 5). Tym samym nie ulega wątpliwości, iż z tej działalności oskarżona osiągała stałe źródło dochodu a tym samym przypisanie jej działania w warunkach art. 65 § 1 k.k. było w pełni uzasadnione. Dodatkowo trzeba nadmienić, iż działalność E. S., K. B., I. P. (3) i także wymienionych wyżej osób, zeznających w postępowaniu o sygn. akt (...) a nadto osób działających na terytorium U. była wyjątkowo zorganizowana, gdyż działania te były prowadzone na szeroką skalę, wymagały znacznych środków finansowych, pełnej koordynacji od strony logistycznej, jak i wykształconego ośrodka decyzyjnego, który nad tym wszystkim od strony organizacyjnej musiał panować. Powyższe więc oznacza, iż Sąd I instancji także trafnie ustalił, iż występowała zorganizowana grupa przestępcza, zajmująca się powyższym procederem, zaś jej członkiem była m.in. K. B.. To więc świadczy o zasadności przypisania oskarżonej w pkt 2 przestępstwa z art. 258 § 1 k.k., zaś co do czynu z pkt 1 także działania w warunkach art. 65 § 1 k.k.

Przepis art. 65 § 1 k.k. jasno natomiast stanowi, iż przepisy dotyczące wymiaru kary, środków karnych oraz środków związanych z poddaniem sprawcy próbie, przewidziane wobec sprawcy określonego w art. 64 § 2 k.k., stosuje się także do sprawcy, który z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu lub popełnia przestępstwo działając w zorganizowanej grupie mającej na celu popełnienie przestępstwa. To zaś oznacza, iż oskarżona winna mieć za przestępstwo z art. 264 § 3 k.k. i art. 264a § 1 k.k. i art. 272 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. wymierzoną karę na podstawie art. 264 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w wysokości powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia z możliwością jej wymierzenia do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę. Tym samym w przypadku art. 264 § 3 k.k., w którym ustawowe zagrożenie karą jest od 6 miesięcy do lat 8 pozbawienia wolności, należy wymierzyć karę w granicy od 7 miesięcy pozbawienia wolności. Skoro więc za to przestępstwo Sąd I instancji wymierzył oskarżonej karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, to rację ma skarżący prokurator, iż orzeczenie to zostało wydane z obrazą art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. To zaś również świadczy o skuteczności postawionego wniosku o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonej za ten czyn kary 7 miesięcy pozbawienia wolności.

Ad. 2

Rację ma także skarżący prokurator, iż Sąd I instancji zaskarżone orzeczenie o zastosowanej probacji wydał z obrazą art. 73 § 2 k.k.

Jak bowiem to wynika z zacytowanego już wyżej przepisu art. 65 § 1 k.k., do sprawcy, popełniającego przestępstwo, z którego uczynił sobie stałe źródło dochodu, jak i popełnił przestępstwo działając w zorganizowanej grupie stosuje się m.in. środki związane z poddaniem sprawcy próbie, przewidziane dla sprawcy określonego w art. 64 § 2 k.k. To samo dotyczy sprawcy przestępstwa z art. 258 k.k. (art. 65 § 2 k.k.). Tym samym w tym konkretnym przypadku, skoro oskarżona dopuściła się pierwszego czynu w ramach działalności w zorganizowanej grupie przestępczej, czyniąc jednocześnie z popełnienia tego przestępstwa stałe źródło dochodu a drugi jej przypisany czyn stanowi przestępstwo z art. 258 § 1 k.k. i Sąd I instancji, po połączeniu kar jednostkowych wymierzył karę łączną pozbawienia wolności, której wykonanie na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 k.k. warunkowo zawiesił na okres 1 roku, to jednocześnie na podstawie art. 73 § 2 k.k. winien oskarżoną oddać w okresie próby pod dozór kuratora sądowego, skoro przepis ten wymaga tego wobec sprawcy określonego w art. 64 § 2 k.k.

Skoro zaś Sąd I instancji nie wydał takiego orzeczenia, to w sposób oczywisty dopuścił się obrazy przepisu art. 73 § 2 k.k. Tym samym rację ma skarżący prokurator, domagając się we wniosku o zmianę zaskarżonego wyroku oddania oskarżonej w okresie próby na podstawie art. 73 § 2 k.k. pod obligatoryjny dozór kuratora sądowego.

Nie ma jednak już racji skarżący prokurator, domagając się również zaostrzenia kary za przestępstwo z art. 258 § 1 k.k. , choć nie z przyczyn wskazanych przez apelującego.

Sąd I instancji w treści zaskarżonego wyroku za opisem czynu przytoczonym w akcie oskarżenia przyjął, iż biorąc udział w zorganizowanej grupie przestępczej oskarżona uczyniła sobie „ z działalności przestępczej stałe źródło dochodu”.

To ustalenie jednak nie wynika z jakiegokolwiek dowodu, jak również nie znajduje potwierdzenia w żadnym miejscu w treści formularzowego uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Jak bowiem to wynika z tego uzasadnienia to stałe źródło dochodu związane było z działalnością przestępczą, ale polegającą na składaniu niezgodnych z rzeczywistością w Powiatowych Urzędach Pracy oświadczeń o zamiarze zatrudnienia pracownika (cudzoziemca), które to oświadczenia służyły, poprzez podstępne wprowadzenie w błąd, do wyłudzenia poświadczającego nieprawdę zaświadczenia o zarejestrowaniu oświadczenia, które następnie wykorzystywane było do uzyskania kolejnych dokumentów umożliwiających cudzoziemcom wjazd na terytorium P. (a tym samym U.) i legalizowanie ich pobytu w kraju. Natomiast to właśnie ta działalność przestępcza przynosiła określone korzyści finansowe, stanowiące ten stały dochód, o którym mowa w art. 65 § 1 k.k. (sekcja 1 formularza uzasadnienia na str. 4-5). Ta okoliczność wynika również z rozważań prawnych Sądu I instancji w zakresie przyjętej kwalifikacji prawnej tego czynu w sekcji 3 formularza uzasadnienia na str. 11-13.

Tymczasem, jak wspomniano wyżej, w sprawie brak jest jakiegokolwiek dowodu na to, by również oskarżona z popełnienia przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. (a więc bycia członkiem zorganizowanej grupy przestępczej czy inaczej mówiąc w związku z przynależnością do tej grupy przestępczej) uczyniła sobie stałe źródło dochodu. Trzeba nadmienić, iż „branie udziału” polega na przynależności do grupy, akceptowaniu zasad, które nimi rządzą oraz wykonywaniu poleceń i zadań wskazanych przez osoby stojące w hierarchii grupy odpowiednio wyżej. Istotna jest tu też identyfikacja członka z grupą, przy czym nie pozostaje on tam wyłącznie pasywny (por. wyrok Sądu Apel. w W. z dnia 4 lipca 2013 r., II AKa 161/13, LEX nr 1356707; wyrok Sądu Apel. w K. z dnia 2 listopada 2004 r., II AKa 119/04, LEX nr 584149). Tymczasem, udział oskarżonej w tej grupie przestępczej sam w sobie nie przynosił jej żadnych dochodów a więc ta przynależność do grupy nie stanowiła dla niej żadnego, a nie tylko stałego, źródła dochodów. Dopiero bowiem popełnianie przestępstwa w ramach działalności tej grupy, które przecież przyjmowane jest jako odrębne przestępstwo w ramach tzw. zbiegu przestępstw, związane było z uzyskiwaniem stałego dochodu. To więc tylko z popełnienia przestępstwa przypisanego oskarżonej w pkt 1 oskarżona uczyniła sobie stałe źródło dochodu. Z samej zaś przynależności do grupy przestępczej nie uzyskiwała już odrębnych dochodów a więc z przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. oskarżona już nie uczyniła sobie, jak wspomniano wyżej, jakiegokolwiek źródła dochodu.

Powyższe więc wskazuje z jednej strony na rażącą niesprawiedliwość zaskarżonego wyroku w pkt 2 w związku z przywołaniem w opisie czynu kwalifikowanego z art. 258 § 1 k.k. sformułowania, iż oskarżona uczyniła sobie z tej działalności stałe źródło dochodu, co w świetle powyższych okoliczności świadczy o dowolności tego ustalenia a z drugiej strony świadczy o niezasadności wywodów apelacji, iż w przypadku tego przestępstwa, z racji odpowiedzialności w warunkach art. 65 § 1 k.k. (uczynienie z przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. stałego źródła dochodu) należy orzec za to przestępstwo karę powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia a tym samym świadczy o niezasadności wniosku o wymierzenie oskarżonej za to przestępstwo kary pozbawienia wolności powyżej 3 miesięcy, czyli proponowanej przez skarżącego kary 4 miesięcy pozbawienia wolności.

Wniosek

APELACJA OSKARŻYCIELA PUBLICZNEGO – PROKURATORA

1. zmiana zaskarżonego wyroku poprzez

- wymierzenie oskarżonej K. B. za przypisane jej przestępstwo z art. 264 § 3 k.k., art. 264a § 1 k.k. i art. 272 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. kary powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia - to jest kary 7 miesięcy pozbawienia wolności (punkt 1 wyroku),

- wymierzenie oskarżonej za czyn z art. 258 § 1 k.k. kary powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia – to jest kary 4 miesięcy pozbawienia wolności (punkt 2 wyroku),

- orzeczenie kary łącznej 10 miesięcy pozbawienia wolności,

- orzeczenie na podstawie art. 73 § 2 k.k. wobec oskarżonej dozoru kuratora sądowego w okresie próby,

- utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku w pozostałej części (punkty 2, 5 i 6).

APELACJA OBROŃCY OSKARŻONEJ

1. zmiana zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej od zarzucanego jej czynu.

2. (ewentualnie) uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

UWAGA! niezasadność dotyczy obu wniosków

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

APELACJA OSKARŻYCIELA PUBLICZNEGO – PROKURATORA

Ad. 1

Wniosek o wymierzenie oskarżonej za przestępstwo przypisane jej w pkt 1 kary 7 miesięcy pozbawienia wolności, jak i o orzeczenie obligatoryjnego dozoru kuratora sądowego na podstawie art. 73 § 2 k.k. okazał się zasadny, o czym wspomniano już wyżej przy ustosunkowaniu się do zarzutów tej apelacji.

Wniosek o wymierzenie oskarżonej za przestępstwo z art. 258 § 1 k.k. kary 4 miesięcy pozbawienia wolności okazał się niezasadny, do czego również ustosunkowano się wyżej.

Sąd I instancji, wymierzając karę łączną pozbawienia wolności, wynikającą z połączenia kar jednostkowych 6 i 3 miesięcy pozbawienia wolności orzekł karę łączną pozbawienia wolności w wymiarze 7 miesięcy a więc stosując zasadę asperacji, ale zbliżoną do zasady absorpcji.

Skarżący prokurator nie kwestionuje przyjęcia tej zasady i wedle niej ukształtowanej kary łącznej. Tym samym Sąd Apelacyjny uznał, iż skoro, po dokonanej zmianie kary jednostkowej za czyn przypisany w pkt 1 poprzez jej podwyższenie o 1 miesiąc należy ponownie orzec karę łączną, to przy rozważaniu jej wymiaru należy kierować się dokładnie tymi samymi zasadami. Sąd Apelacyjny, łącząc więc ponownie kary jednostkowe pozbawienia wolności orzeczone wobec oskarżonej w wymiarach 7 i 4 miesięcy orzekł wobec oskarżonej karę łączną 8 miesięcy pozbawienia wolności a więc karę o 1 miesiąc surowszą od dotychczasowej, uznając tę karę za w pełni sprawiedliwą.

APELACJA OBROŃCY OSKARŻONEJ

1. ze względu nie niezasadność postawionego zarzutu apelacyjnego brak jest podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej od popełnienia obu zarzucanych jej czynów bądź i choćby jednego z nich.

2. uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania nie znajduje żadnego uzasadnienia w treści art. 437 § 2 zd. 2 k.p.k. Apelujący obrońca nie wskazał na żadne okoliczności wymienione w tym przepisie, pozwalające na wydanie takiego orzeczenia, zaś Sąd odwoławczy takowych nie dostrzega z urzędu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Sąd Apelacyjny z urzędu uwzględnił konieczność uzupełnienia kwalifikacji prawnych przypisanych oskarżonej czynów, jak i podstaw prawnych orzeczonych kar i pozostałych orzeczeń z punktów 3, 4 i 5 o przepis art. 4 § 1 k.k. (art. 440 k.p.k.) oraz konieczność zmian w ustaleniach faktycznych co do czasookresu obu przypisanych oskarżonej przestępstw, co do uczynienia sobie przez oskarżoną z przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. „stałego źródła dochodu” a także zmian co do wysokości orzeczonego na podstawie art. 45 § 1 k.k. przepadku (art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Zmiana w kwalifikacji prawnej czynów oraz we wskazanych podstawach prawnych jest podyktowana koniecznością uzupełnienia tych kwalifikacji i podstaw prawnych o przepis art. 4 § 1 k.k., bowiem ustawa obowiązująca w czasie popełniania tych przestępstw była dla oskarżonej korzystniejsza, niż w czasie orzekania. Ta korzystność wynika z faktu, iż w chwili popełniania czynów istniały korzystniejsze zasady wymierzania kar łącznych. Wówczas bowiem karę łączną pozbawienia wolności orzekało się granicach od najwyżej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy (art. 86 § 1 k.k. sprzed nowelizacji ustawą z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami (...)19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem (...)19 - Dz.U.2020.1086 art. 38 pkt 3), zaś od dnia wejścia w życie tej ustawy, tj. (...) r. karę łączną wymierza się w granicach powyżej najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy (art. 86 § 1 k.k. po nowelizacji). Tym samym w aktualnym stanie prawnym stosowanie zasady pełnej absorpcji nie jest już możliwe, co również mogłoby się przekładać na sytuację oskarżonej, zwłaszcza, gdy weźmie się pod uwagę wniosek apelacyjny skarżącego prokuratora o wymierzenie surowszej kary łącznej pozbawienia wolności.

Tym samym Sąd odwoławczy na podstawie art. 440 k.p.k. w zw. z art. 438 pkt 1a k.p.k. w zw. z art. 437 k.p.k. zmienił zaskarżony wyrok jak w pkt I lit. a swojego wyroku.

O zmianie dotyczącej wyeliminowania z opisu czynu przypisanego oskarżonej w pkt 2 stwierdzenia „ i czyniąc sobie z tej działalności przestępczej stałe źródło dochodu” wypowiedziano się już wyżej w sekcji 3 przy ustosunkowaniu się do zarzutów apelacji prokuratora (zmiana w pkt I lit. c wyroku Sądu Apelacyjnego).

Przyjęcie krótszego czasokresu obu czynów przypisanych oskarżonej wynika z dokonanych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych, przytoczonych w treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku, które to ustalenia, w przeciwieństwie do tych zawartych w treści przypisanych czynów, znajdują oparcie w materiale dowodowym. Z treści wyroku bowiem wynika, iż oskarżona przynależała do zorganizowanej grupy przestępczej, jak i prowadziła przestępczą działalność opisaną w treści czynu przypisanego w pkt 1 w okresie od początku (...) r. Tymczasem już z treści opisu czynu z pkt 1 wynika, iż oskarżona w (...) spółek (...) uzyskała wpisy oświadczeń w okresie od (...) r. Natomiast z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, iż obie spółki zostały przejęte przez oskarżoną i I. P. (3) w dniu (...) r., zaś już dwa dni później następowały wpływy oświadczeń do urzędów, natomiast z dniem (...) r. oskarżona została odwołana w funkcji Prezesa Zarządu (sekcja 1 formularza uzasadnienia na str. 3-4). Nie ma natomiast w sprawie żadnego dowodu, by oskarżona w tych strukturach grupy funkcjonowała wcześniej bądź później a także by w innych także datach dopuszczała się czynów związanych z wyłudzaniem poświadczających nieprawdę zaświadczeń a także innych zachowań, wskazanych w treści opisu czynu przypisanego w pkt 1. Tym samym przyjęcie przez Sąd Okręgowy aż tak długiego okresu czasu popełnienia przez oskarżoną obu przestępstw nie znajduje żadnego dowodowego uzasadnienia i dlatego też, kierując się art. 440 k.p.k. w zw. z art. 438 pkt 3 k.p.k. w zw. z art. 437 k.p.k. Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok jak w pkt I lit. b swojego wyroku.

Sąd Apelacyjny wreszcie zauważa, iż według niekwestionowanych przez skarżącego prokuratora ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd Okręgowy za każde oświadczenie o zamiarze zatrudnienia cudzoziemca sprawcy otrzymywali co najmniej 60 zł i z tej kwoty 30 zł przelewane było na konto Urzędu Pracy a więc z każdego oświadczenia zysk wynosił 30 zł. Sąd I instancji przyjął, iż ten zysk był m.in. dla oskarżonej (sekcja 1 formularza uzasadnienia na str. 5). Kierując się tym ustaleniem Sąd I instancji przyjął, że skoro w przypadku spółek (...) wystawiono łącznie 694 wpisy oświadczeń, to należy tę kwotę pomnożyć przez 30 zł, co daje łącznie 20.820 zł, która to kwota powinna być wobec oskarżonej przedmiotem orzeczonego przepadku w trybie art. 45 § 1 k.k. Trzeba jednak pamiętać, iż oskarżona K. B. nie działała sama, tylko z innymi osobami, przy czym przy realizacji tego przestępczego działania współpracowała z I. P. (3), który przecież dokładnie jak ona, pełnił tożsame funkcje w obu tych spółkach. Skoro zaś oboje byli współwłaścicielami spółek (...) i, jak wyżej wskazano, nie można uznać za wiarygodne wyjaśnienia I. P. (3), by z tej „działalności” nie uzyskał ani „kopiejki”, to w pełni uzasadnione jest przyjęcie, iż na każdego z nich przypadała korzyść majątkowa po równo a więc w przypadku K. B. kwotę 20.820 zł należy podzielić przez 2, co daje kwotę 10.410 zł. Tymczasem z przepisu art. 45 § 1 k.k. wynika, iż orzeka się przepadek korzyści majątkowej osiągniętej przez sprawcę z popełnienia przestępstwa. Wprawdzie nie da się już dokładnie ustalić czy faktycznie oboje idealnie po równo podzielili się między siebie tymi korzyściami z uwagi na ich postawy procesowe, to należy przyjąć, iż każde z nich osiągnęło tę korzyść w częściach równych (por. postanowienie SN z dnia 4 października 2022 r., IV KK 321/22, LEX nr 3491410; postanowienie SN z dnia 30 listopada 2011 r., I KZP 16/11, OSNKW 2011/12/107). Nadmienić tylko należy, iż w przypadku I. P. (3) nie jest możliwe wydanie orzeczenia skazującego a tym samym i zasądzającego zwrot połowy uzyskanej korzyści majątkowej z kwoty 20.820 zł, gdyż w toku prowadzonego postępowania przygotowawczego on zmarł (k. 633 akt (...)).

Powyższe więc uchybienie w ustaleniach co do wysokości przedmiotu przepadku orzekanego wobec oskarżonej na podstawie art. 45 § 1 k.k. również stanowiło okoliczność wskazaną w art. 440 k.p.k., która na podstawie tego przepisu oraz art. 438 pkt 3 k.p.k. w zw. z art. 437 k.p.k. doprowadziła do zmiany zaskarżonego wyroku jak w pkt I lit. e wyroku Sądu Apelacyjnego.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Utrzymano w mocy rozstrzygnięcia w zakresie winy i przyjętych kwalifikacji prawnych czynów z pkt 1 i 2, z modyfikacją w zakresie opisu czynu z art. 258 § 1 k.k., w zakresie wymierzonej kary za przestępstwo z art. 258 § 1 k.k., w zakresie wydania orzeczeń na podstawie art. 45 § 1 k.k. (pkt 3), art. 85 § 1 i 2 k.k. i art. 86 § 1 k.k. (pkt 4), art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 k.k. oraz art. 72 § 1 pkt 1 k.k. (pkt 5) oraz w zakresie zasądzonych kosztów procesu z wyłączeniem opłaty (pkt 6).

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Utrzymanie w mocy tych rozstrzygnięć jest wynikiem nieuwzględnienia apelacji obrońcy oskarżonej, jak i wynikiem braku kwestionowania co do zasady pozostałych orzeczeń, w tym brak niezbędności ingerencji w ich treść z urzędu.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Zmiana dotyczy opisu czynu z pkt 2, wysokości orzeczonego w pkt 3 przepadku, wymierzenia nowej kary łącznej w pkt 4 oraz orzeczenia wobec oskarżonej środka probacyjnego w postaci oddania jej pod dozór kuratora sądowego.

Zwięźle o powodach zmiany

Powyższe zmiany zostały już szeroko omówione wyżej przy ustosunkowaniu się do apelacji prokuratora w sekcji 3 oraz przy ustosunkowaniu się do uchybień dostrzeżonych przez Sąd Apelacyjny z urzędu w sekcji 4.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

Nie dotyczy

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

Nie dotyczy

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

Nie dotyczy

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Sąd odwoławczy przy orzekaniu uwzględnił także uwagi zgłoszone przez prokuratora na rozprawie apelacyjnej a dotyczące obowiązywania ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom U. w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. z 2023 r., poz. 103, tekst jedn.). Trzeba podkreślić wyraźnie, iż ustawa ta nie depenalizuje przestępstw z art. 264 i 265 k.k. w stosunku do czynu przypisanego oskarżonej w pkt 1. Zaznaczyć bowiem należy, iż cyt. wyżej ustawa nie uchyla w żaden sposób zakresu przedmiotowego przepisów ustawowych, do których odwołał się Sąd Okręgowy, wykazując popełnienie przez oskarżoną przypisanego jej w pkt 1 przestępstwa (sekcja 3 formularza uzasadnienia na str. 10-13). Ustawa ta bowiem określa szczególne zasady zalegalizowania pobytu obywateli U., którzy przybyli na terytorium R. z terytorium U. w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, oraz obywateli U. posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium R. (art. 1 ust. 1). Tymczasem w niniejszej sprawie sytuacja dotyczy okresu sprzed wojny, jaka toczy się na terytorium U. a więc nie dotyczy okresu od (...) r. Tym samym ustawa ta w ogóle nie ma zastosowania w niniejszej sprawie. Skoro tak, to nie może być tu mowy o depenalizacji tego przestępstwa, do którego to wniosku zresztą doszedł sam prokurator (k. 221v). To zaś oznacza, iż nie zachodzi tu bezwzględna przyczyna odwoławcza z art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 11 k.p.k.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Mając na uwadze fakt, iż dokonano w wyniku wywiedzionych apelacji licznych zmian w zakresie winy i kary na korzyść oskarżonej, kierując się względami słuszności, zwolniono oskarżoną od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze oraz od opłaty za obie instancje na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. oraz art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity z 1983 r., Dz.U. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.).

7.  PODPIS

G. N. P. G. M. K.