Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

do całości wyroku

Decyzją z 12 stycznia 2021 Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. ponownie ustalił wysokość emerytury wnioskodawczyni D. A. od dnia 28.02.2013 roku tj. od dnia, od którego podjęta byłaby wypłata tej emerytury bez pomniejszenia podstawy jej obliczenia o pobrane emerytury wcześniejsze.

W uzasadnieniu podniesiono, iż Zakład uwzględnił wszystkie zmiany w wysokości świadczenia, jakie miały miejsce od dnia jej przyznania do dnia 31.12.2020 r. w tym zmiany wynikające z waloryzacji, jakimi emerytura była objęta oraz zmiany wynikające z załatwienia zgłoszonych wniosków. Ponadto podniesiono, iż emerytura ustalona w niniejszej decyzji na kwotę 1898,56 zł nadal jest świadczeniem mniej korzystnym od dotychczas pobieranej wcześniej emerytury, wobec czego Zakład nadal będzie kontynuował wypłatę tego świadczenia.

/ decyzja akta ZUS /

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła D. A. domagając się:

- uchylenia decyzji wydanej przez ZUS z dnia 12.01.2021 r.

- wydanie prawidłowej decyzji z uwzględnieniem wynagrodzeń za pracę w (...) za okres od 1.01.1988 do 28.02.1989 roku.

/ odwołanie k. 3-5/

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Ponadto podniesiono, że zarobki z okresu zatrudnienia wnioskodawczyni w (...) zostały uwzględnione w oparciu o wcześniej złożone zaświadczenie RP 7.

/ odpowiedź na odwołanie k. 15/

Kolejną decyzją z dnia 12.04.2022 roku odmówiono D. A. prawa do ponownego ustalenia wysokości emerytury w oparciu o przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

/decyzja w aktach rentowych/

D. A. złożyła odwołanie, domagając się zawieszenia postępowania.

/odwołanie k 3/

ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

/odpowiedź na odwołanie k 5/

Sąd połączył obie sprawy do wspólnego rozpoznania.

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił co następuje:

D. A. urodziła się w dniu (...)

Ze złożonego w dniu 29.12.2008 roku świadectwa pracy wynika, że D. A. była zatrudniona na stanowisku głównego księgowego w Zakładzie Usług (...) przy (...) od 11.04.1988 do 31.07.1990 roku. Za ten okres zostało również złożone w tym samym dniu zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, które było uwzględnione przez ZUS przy ustalaniu wysokości kapitału początkowego, a następnie emerytury.

/dokumenty k 27-28 i 29-30 plik II akt ZUS/

Wcześniej, od 14.09.1987 do 18.03.1988 roku wnioskodawczyni pracowała w Centrum Sztukatorskim (...), z którego również przyjęto wynagrodzenia do ustalenia wysokości świadczenia.

/dokumenty k 33-34 i 35-36 plik II akt ZUS/

Ostateczną decyzją z dnia 2.06.2010 roku Zakład (...) przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury w wieku wcześniejszym od 1.12.2009 r. to jest od miesiąca w którym zgłoszono wniosek.

W związku ze złożonym odwołaniem, dotyczącym wysokości emerytury, Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z dnia 15.04.2011 roku wydanym w sprawie VIII U 968/10 oddalił odwołanie D. A. od powyższej decyzji.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, wyrokiem z dnia 20.03.2012 roku w sprawie III AUa 1260/11 oddalił apelację D. A. od powyższego wyroku.

/ decyzja, odpisy wyroków plik II akt ZUS /

W dniu 3.01.2013 roku D. A. wniosła o przyznanie emerytury w powszechnym wieku emerytalnym.

/ wniosek plik VI akt ZUS/

Decyzją z dnia 5.03.2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. przyznał ubezpieczonej emeryturę po osiągnięciu wieku emerytalnego od 28.02.2013 r., której wysokość obliczono z zastosowaniem art. 25 ust 1 b ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz.U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm.) czyli podstawę emerytury pomniejszono o sumę kwot pobranych emerytur. Wysokość emerytury wyliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy wyniosła 1672,46 zł. Jednocześnie poinformowano iż świadczenie ustalone wskazaną decyzją jest mniej korzystne w związku z powyższym będzie wypłacana wysokość dotychczasowej emerytury ale pod nowym numerem.

/ decyzja k. 20 plik VI akt ZUS/

W dniu 10.04.2019 r. ubezpieczona na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego wniosła do ZUS o wznowienie postępowania i obliczenie jej emerytury bez zastosowania art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS, tj. bez pomniejszania o kwotę pobranej wcześniej emerytury.

/wniosek k 85 plik VI akt ZUS/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. postanowieniem z 14.05.2019 r. wznowił postępowanie w sprawie zakończonej decyzją z dnia 5.03.2013 r. dotyczącą wnioskodawczyni na podstawie art. 149 KPA z uwagi na orzeczenie przez Trybunał Konstytucyjny niezgodności z Konstytucją art. 25 ust 1b ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych .

/postanowienie k.89 plik VI akt ZUS/

Decyzją z 14.05.2019 r. ZUS II Oddział w Ł. odmówił skarżącej uchylenia decyzji z 5.03.2013 r. i stwierdził jej wydanie z naruszeniem prawa. W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z art. 146 § 1 KPA uchylenie decyzji z powodu orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, na podstawie którego została wydana decyzja nie może nastąpić jeżeli od doręczenia decyzji upłynęło pięć lat. W takim przypadku, zgodnie z art. 151 § 2 KPA organ administracji publicznej ogranicza się do stwierdzenia wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa. Uchylenie decyzji. nie jest możliwe z uwagi na upływ 5 lat od jej doręczenia.

/ decyzja k. 90 plik VI akt ZUS/

Postępowanie sądowe wszczęte na skutek odwołania wnioskodawczyni od ww. decyzji prowadzone w sprawie VIII U 3248/19, uległo zawieszeniu z mocy prawa na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U 2020 .1222) do czasu wydania przez organ rentowy zaskarżonej decyzji z dnia 12 stycznia 2021 r.

/ dokumentacja plik VI akt ZUS/

Zaskarżoną decyzją z 12 stycznia 2021 Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. ustalił wnioskodawczyni wysokość emerytury przyznanej od 28.02.2013 r. tj. od dnia od którego byłaby podjęta wypłata emerytury, bez dokonywania pomniejszeń. Przy ustalaniu wysokości emerytury uwzględniono wszystkie zmiany w wysokości świadczenia, jakie miały miejsce od dnia jej przyznania do dnia 31.12.2020 roku w tym zmiany wynikające z waloryzacji. Wysokość emerytury od 1.01.2021 wynosi 2266,76 zł i nadal jest świadczeniem mniej korzystnym od dotychczas pobieranej wcześniejszej emerytury.

/ decyzja k. 108 plik VI akt ZUS /

Powyższą decyzję wnioskodawczyni otrzymała dopiero 10.03.2022 roku, czego organ rentowy nie kwestionował.

okoliczność bezsporna

W dniu 14.09.2021 roku, nie mając doręczonej decyzji z dnia 12.01.2021 roku, wnioskodawczyni złożyła do ZUS wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury (rocznik 1953) wraz z należnymi odsetkami za każdy miesiąc przeliczeniowy oraz wypłatę odsetek skapitalizowanych od dnia 11.01.2021 roku, wyrównanie emerytury za należny okres. W uzasadnieniu podniosła, że nie otrzymała decyzji o ponownym przeliczeniu emerytury w związku z wejściem w życie ustawy z 10.07.2020 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, co miało być wykonane w ciągu 6 miesięcy z urzędu przez organ rentowy.

wniosek k 110 plik VI akt rentowych

W odpowiedzi na powyższy wniosek, w dniu 12.04.2022 roku ZUS wydał drugą zaskarżoną decyzję podnosząc, że odmawia prawa do ponownego ustalenia wysokości emerytury, powołując jako podstawę prawną art.114 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Wskazano również, że wnioskodawczyni nie złożyła nowych dokumentów, zaś decyzją z dnia 12.01.2021 roku ponownie ustalono wysokość emerytury powszechnej bez pomniejszenia jej podstawy o kwoty pobranej emerytury wcześniejszej. Emerytura ustalona w taki sposób nadal jest niższa od emerytury wcześniejszej.

Decyzja z 12.04.2022 roku w aktach ZUS plik VI

Sąd pominął jako dowody kopie poleceń przelewu złożonych przez wnioskodawczynię przy odwołaniu, bowiem dotyczą okresu, co do którego wiele lat temu wnioskodawczyni otrzymała i złożyła do ZUS zaświadczenie RP 7, dotyczące zatrudnienia w (...). Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że wnioskodawczyni w odwołaniu pisze, że dotyczą one okresu zatrudnienia od 1.01.1998 do 28.02.1999 roku. Tymczasem z dat wskazanych na tych dokumentach wynika, że dotyczą wynagrodzenia za miesiące w 1988 i 1989 roku, a za te okresy jest zaświadczenie RP 7.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje

Odwołanie od decyzji z dnia 12.01.2021 roku nie zasługuje na uwzględnienie.

Ustalenia w sprawie Sąd poczynił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, w tym o dokumenty z akt rentowych wnioskodawczyni.

Zgodnie z art. 194i ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 291 t.j.) do ustalenia podstawy obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ubezpieczonego urodzonego w (...) r., nie stosuje się przepisu art. 25 ust. 1 b, jeżeli wniosek o przyznanie tej emerytury zgłosi w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. poz. 1222), pod warunkiem , że prawo do emerytury przed osiągnięciem wieku emerytalnego ma ustalone na podstawie wniosku złożonego przed dniem 1 stycznia 2013 r.

W myśl art. 194j powołanej ustawy kwotę emerytury przyznanej na podstawie art. 24 ubezpieczonemu urodzonemu w (...)r., który wcześniej pobierał emeryturę wymienioną w art. 25 ust. 1 b na podstawie wniosku złożonego przed dniem 1stycznia 2013 r., ustala się ponownie od podstawy ustalonej z zastosowaniem art. 194i. Przeliczeniu podlega podstawa obliczenia emerytury przyjęta w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury. Do ustalenia nowej kwoty emerytury przyjmuje się średnie dalsze trwanie życia przyjęte w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury, a następnie uwzględnia się kolejne zmiany wysokości świadczenia. Emerytura w ponownie ustalonej wysokości przysługuje od dnia, od którego podjęto wypłatę emerytury przyznanej na podstawie art. 24, a w przypadku gdy prawo do tej emerytury było zawieszone - od dnia, od którego mogłaby być podjęta jej wypłata. Jeżeli ponownie ustalona wysokość emerytury przyznanej na podstawie art. 24 jest wyższa od wypłacanej dotychczas, emerytowi wypłaca się wyrównanie. Kwotę wyrównania stanowi różnica między sumą kwot emerytur, jakie przysługiwałyby w okresie od dnia, o którym mowa w ust. 4, do dnia wydania decyzji, o której mowa w ust. 1, z uwzględnieniem ich waloryzacji, a sumą kwot wypłaconych w tym okresie.

Stosownie do treści art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a i 50e i 184.

Zgodnie z treścią art. 25 ust. 1 ustawy emerytalnej podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

W myśl art. 26 ustawy emerytalnej emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 ustawy przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183 cytowanej ustawy.

Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach.

Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach.

Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca tablice trwania życia, z uwzględnieniem ust. 3, dla wieku ubezpieczonych określonego w myśl ust. 2.

Tablice, o których mowa w ust. 4, są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego.

Podnieść należy, że na mocy zaskarżonej decyzji, na podstawie art. 194j z urzędu w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 06.03.2019r. o sygn. akt P 20/16 de facto uchylono wcześniejszą decyzję w przedmiocie ustalenia wysokości emerytury z wieku powszechnym i przyznano wnioskodawczyni emeryturę na podstawie art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wysokość emerytury nabytej wraz z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego określono zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z pominięciem art. 25 ust 1 b ustawy emerytalnej z dnia 17.12.1998 r., czyli podstawy emerytury nie pomniejszono o sumę kwot pobranych emerytur. Stosownie bowiem do treści wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 06.03.2019 r. w sprawie sygn. akt P 20/16: art. 25 ust. 1 b ustawy z dnia 17 12 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1270 oraz z 2019 poz. 39 ) w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2017 r. w zakresie w jakim dotyczy urodzonych w (...) r. kobiet które przed 1 stycznia 2013 r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art. 46 tej ustawy jest niezgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

W dniu 10 lipca 2020 r. weszła w życie ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. poz. 1222), dalej ustawa zmieniająca. Dostosowała ona przepisy do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019 r., wprowadzając możliwość obliczenia wysokości emerytury powszechnej bez pomniejszania podstawy jej obliczenia.

Zaskarżoną decyzją przeliczono świadczenie wnioskodawczyni z poszanowaniem wskazanych zasad, czyli bez pomniejszenia podstawy emerytury o sumę kwot pobranych emerytur. Nową emeryturę ustalono jako równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczania przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Tak wyliczone świadczenie na dzień 28.02.2013 r. bez dokonywania dotychczas wykonywanych potrąceń oczywiście wzrosło, ale nadal jest niższe od emerytury wcześniejszej.

Wnioskodawczyni w odwołaniu wywiodła, że nie uwzględniono jej zarobków z okresu pracy w (...). Tymczasem analiza akt rentowych nie potwierdziła tego zarzutu. Ubiegając się o wcześniejszą emeryturę, wnioskodawczyni złożyła zaświadczenie RP 7 od tego pracodawcy, które zostało uwzględnione. Nie ma żadnych dowodów na to, żeby wnioskodawczyni pracowała w (...) jeszcze w innym okresie, tym bardziej, że złożone przez nią kopie dowodów wypłat dotyczą lat 1988 i 1989.

Mając na względzie wskazane okoliczności Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc oddalił odwołanie wnioskodawczyni od decyzji z dnia 12.01.2021 roku, jako niezasadne.

Co do drugiej decyzji, to Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴par. 2 ¹ kpc uchylił ją i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania organowi rentowemu.

Przede wszystkim należy podnieść, że decyzja z dnia 12.01.2021 roku nie była jeszcze doręczona wnioskodawczyni, a co za tym idzie nie była i nadal nie jest prawomocna.

Z treści zaskarżonej decyzji wynika natomiast, że organ rentowy zastosował art.114 ustawy o emeryturach i rentach z FUS pomimo, że wniosek dotyczył nie tylko ponownego ustalenia wysokości emerytury dla rocznika 1953, ale także żądania wypłaty wyrównania z odsetkami. Wnioskodawczyni domagała się wydania decyzji, którą organ rentowy już wydał, jednak skutecznie nie doręczył wnioskodawczyni. Wydaje się więc, że decyzja powinna mieć skonkretyzowaną treść, a nie w sposób abstrakcyjny przytaczana jest treść art.114 kpc. Wnioskodawczyni we wniosku nie domagała się przeliczenia świadczenia ale domagała się ponownego ustalenia wysokości emerytury z urzędu w oparciu o przepisy ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. poz. 1222), która weszła w życie 10 lipca 2020 r.

W związku z powyższym organ rentowy powinien ponownie przeanalizować wniosek ubezpieczonej i odnieść się do zawartych tam postulatów, a nie w sposób abstrakcyjny formułować odpowiedź, podając jako podstawę prawną przepis, który nie powinien mieć zastosowania. Jak bowiem ZUS wskazał w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji „w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności”.

Tymczasem w rozpoznawanej sprawie, decyzja na którą powołał się ZUS, czyli wydana w dniu 12.01.2021 roku nie była i nie jest prawomocna.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.