Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Natalia Lipińska

Protokolant: stażysta Monika Barwacz

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2014 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania B. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 3 marca 2014 roku nr (...)

w sprawie B. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się B. G. prawo do emerytury od 6 lutego 2014 roku

Sygn. akt IV U 387/14

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 23 maja 2014 r.

Decyzją z dnia 3 marca 2014 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), odmówił B. G. przyznania prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie spełnia wymogów określonych w art. 184 powołanej ustawy, od wystąpienia których uzależnione jest nabycie prawa do emerytury, ponieważ nie udokumentował 15- letniego stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze.

Decyzję tę zaskarżył B. G., domagając się jej zmiany i przyznania mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że legitymuje się co najmniej
15- letnim stażem pracy w szczególnych warunkach z tytułu zatrudnienia w Zakładach (...)w T..

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, że słusznie nie uwzględniono odwołującemu w stażu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w (...) Spółka z o.o. w T. od
2 grudnia 1971 r. do 31 lipca 1997 r., ponieważ za okres ten wnioskodawca nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący B. G., urodzony
(...) r., w dniu (...)r. osiągnął 60 lat życia. Na dzień 1 stycznia 1999 r. ubezpieczony udokumentował 27 lat, 1 miesiąc i 4 dni okresów składkowych
i nieskładkowych.

We wniosku z dnia 6 lutego 2014 r. odwołujący wniósł o przyznanie mu prawa do emerytury.

Zaskarżoną decyzją z dnia 3 marca 2014 r. ZUS Oddział w T. odmówił B. G. przyznania prawa do tego świadczenia, ponieważ w/w nie udokumentował 15- letniego stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze.

Odwołujący nie przystąpił do OFE.

Sąd ustalił ponadto następujący stan faktyczny sprawy:

Odwołujący B. G. był zatrudniony w(...)Spółka z o.o.
w T. od 2 grudnia 1971 r. do 31 lipca 1997 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku ładowacza.

dowód:

-

świadectwo pracy z dnia 31.07.1997 r.- k. 4 cz. I akt ZUS,

W okresie zatrudnienia w (...) Spółka z o.o. w T. odwołujący pracował w dziale transportu w kolumnie załadunkowej i wyładunkowej. Był to duży dział
i mieścił się na uboczu zakładu pracy. Dysponował oddzielnym budynkiem i własną bazą transportową składającą się z samochodów. Nazwa kolumna załadunkowa i wyładunkowa wzięła się stąd, że do załadunku i wyładunku towaru pracownicy ustawiali się w kolumnie.
W dziale transportu pracowało kilkudziesięciu pracowników, łącznie z kierowcami
i mechanikami. Kolumna załadunkowa i wyładunkowa liczyła natomiast 14 ładowaczy. Ładowacze pracowali w brygadach. Pracownicy ci, w tym odwołujący, zajmowali się na co dzień rozładunkiem wagonów z puszkami na konserwy czy solą wjeżdżających na teren zakładów, przenoszeniem tego towaru do magazynów mięsnych i do chłodni albo przeładowywaniem go na samochody, załadunkiem wagonów konserwami, jak również załadunkiem i wyładunkiem na zewnątrz, w szczególności ładowaniem ćwierci czy połówek wieprzowych pochodzących z zakładów na samochody. Były to ciężkie pakunki, ważące nawet po 60-70 kilogramów. Pracownicy załadunkowi i wyładunkowi zajmowali się również ładowaniem odpadów z zakładów, takich jak kości i skóry, łopatami na wywrotki. Pracę ładowacza odwołujący wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Oprócz czynności pracownika załadunkowego i wyładunkowego, w ramach dobowego wymiaru godzin, nie realizował żadnych innych czynności.

dowód:

-

zeznania świadka M. P.- 00:12:28-00:27:38,

-

zeznania odwołującego B. G.- 00:29:34-00:35:29,

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowód z dokumentu oraz zeznania świadka i odwołującego.

Sąd pozytywie ocenił dowód z dokumentu w postaci świadectwa pracy wnioskodawcy z dnia 31 lipca 1997 r., którego autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości, zaś jego treść i forma nie były kwestionowane przez strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie należałoby uwzględnić z urzędu, aby dokumentowi temu odmówić właściwego mu znaczenia dowodowego.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadka M. P. i słuchanego
w charakterze strony B. G., którzy złożyli depozycje odnośnie rodzaju czynności wykonywanych przez odwołującego w okresie zatrudnienia w(...) Spółka
z o.o. w T.. Zeznania te zasługiwały na walor pełnej wiarygodności, gdyż były wewnętrznie spójne, wzajemnie ze sobą korespondowały, a przy tym były przekonujące
w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego. Z zeznań tych wyraźnie wynika, że
w spornym okresie zatrudnienia ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze godzin zajmował się ciężkimi pracami załadunkowymi i wyładunkowymi oraz przeładunkiem w dziale transportu zakładu pracy.

Pozostałe okoliczności sprawy Sąd uznał za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności.

Sąd rozważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2013 poz. 1440 ze zm.), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli: 1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat- dla kobiet i 65 lat- dla mężczyzn oraz 2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

Wymagany w art. 184 ust. 1 pkt 2 okres składkowy i nieskładkowy przewiduje
art. 27 powołanej ustawy, w świetle którego wynosi on co najmniej 20 lat dla kobiet
i 25 lat dla mężczyzn.

Przepis art. 32 ustawy statuuje natomiast, iż ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 1. Zgodnie z dyspozycją tego przepisu- za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz
o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Stosownie do treści art. 32 ust. 4 ustawy, wiek emerytalny, o którym mowa
w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Mowa tu o rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Jak wynika z § 1 wskazanego rozporządzenia, stosuje się je do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia.

W myśl § 2 ust. 1, okresami uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (ust. 2).

Zgodnie zaś z § 4 ust. 1, prawo do emerytury nabywa pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A rozporządzenia, jeżeli osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz legitymuje się wymaganym okresem zatrudnienia, w tym co najmniej okresem 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący osiągnął wiek 60 lat, posiadał na dzień 1 stycznia 1999 r. wymagany 25- letni okres ubezpieczenia i nie przystąpił do OFE.

Rozstrzygnąć natomiast należało, czy wnioskodawca legitymuje się co najmniej
15- letnim stażem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, co uprawniałoby go tzw. wcześniejszej emerytury.

Kwestią sporną pozostawała więc kwalifikacja pracy wnioskodawcy od 2 grudnia 1971 r. do 31 lipca 1997 r. w (...) Spółka z o.o. w T..

Odmawiając odwołującemu przyznania prawa do świadczenia, organ rentowy podniósł, że za okres ten wnioskodawca nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy
w szczególnych warunkach.

Brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie przekreśla możliwości ustalania, że ubezpieczony pracę w takim charakterze rzeczywiście wykonywał. W szczególności wnioskodawca może wykazywać innymi środkami dowodowymi, że jego praca świadczona była w warunkach szczególnych. W postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych stosuje się bowiem te same reguły dowodzenia, jak w zwykłym procesie cywilnym. Zastosowanie mają zatem art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. Świadectwo pracy
w warunkach szczególnych wydane pracownikowi przez pracodawcę stanowi tylko domniemanie, iż okres pracy w nim podany jest okresem pracy w warunkach szczególnych,
o którym mowa w art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z FUS. W sytuacji zatem, kiedy brak wymaganego świadectwa wystawionego przez pracodawcę, sąd może prowadzić postępowanie dowodowe zmierzające do ustalenia, czy praca wykonywana przez stronę, była realizowana w warunkach wymaganych przepisami rozporządzenia i czy ubezpieczony zajmował któreś ze stanowisk pracy wymienionych
w załącznikach do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W orzecznictwie podkreśla się również, że dla oceny, czy pracownik pracował
w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (por. wyroki SN: z dnia 19 maja
2011 r., III UK 174/10, LEX nr 901652; z dnia 8 czerwca 2011 r., I UK 393/10,
LEX nr 950426; z dnia 1 czerwca 2010 r., II UK 21/10, LEX nr 619638; z dnia 14 września
2007 r., III UK 27/07, OSNP 2008/21-22/325; z dnia 19 września 2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008/21-22/329; z dnia 6 grudnia 2007 r., III UK 66/07, LEX nr 483283; z dnia
22 stycznia 2008 r., I UK 210/07, OSNP 2009/5-6/75 i z dnia 24 marca 2009 r., I PK 194/08, LEX nr 528152).

Analiza zgromadzonych w sprawie dowodów prowadzi do wniosku, że B. G. legitymuje się co najmniej 15- letnim stażem pracy w szczególnych warunkach.

W aktach organu rentowego znajduje się świadectwo pracy z dnia 31 lipca 1997 r. potwierdzające zatrudnienie wnioskodawcy w (...) Spółka z o.o. w T. od 2 grudnia 1971 r. do 31 lipca 1997 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku ładowacza (w całym tym okresie zatrudnienia i ostatnio).

Taki charakter zatrudnienia ubezpieczonego w spornym okresie wynika też z zeznań świadka, pracującego- jak podał- w takim samym charakterze i w tym samym zakładzie pracy co B. G. oraz samego odwołującego, którzy dokładnie wskazali, na czym polegała praca wnioskodawcy w spornym okresie.

Z zeznań tych wynika, że odwołujący był zatrudniony w dziale transportu zakładu pracy, dysponującym własną bazą transportową. Na co dzień pracował w brygadzie składającej się z pracowników wykonujących ciężkie prace załadunkowe, wyładunkowe
i przeładunkowe- w tzw. kolumnie załadunkowej i wyładunkowej. Zajmował się rozładunkiem wagonów z puszkami na konserwy czy solą, które wjeżdżały na teren zakładów, przenoszeniem tego towaru do magazynów mięsnych i do chłodni albo przeładowywaniem go na samochody, załadunkiem wagonów konserwami, jak również załadunkiem i wyładunkiem na zewnątrz, w szczególności ładowaniem ćwierci czy połówek wieprzowych pochodzących z zakładów na samochody. Jak ustalił Sąd, były to ciężkie pakunki, ważące nawet po 60-70 kilogramów. Poza tym, odwołujący ładował łopatami na wywrotki odpady z zakładów, takie jak kości i skóry. Wiadomo przy tym, że pracę tę odwołujący realizował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a w ramach dobowego wymiaru godzin nie był kierowany do wykonywania jakichkolwiek innych czynności.

Analiza akt emerytalnych świadka M. P. potwierdza, że od
5 września 1973 r. do 31 lipca 1997 r. świadek ten, podobnie jak odwołujący, pracował
w (...)Spółka z o.o. w T. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku ładowacza (świadectwo pracy z dnia 4 grudnia 2001 r.- k. 3). Jak wynika
z angaży, w tym czasie, tak jak odwołujący, był pracownikiem brygady za i wyładunkowej, jak również to, że pracował przy za i wyładunku (angaże- k. 14-15). Zeznania tego świadka były więc w pełni miarodajne i pozwoliły Sądowi na ustalenie, jaki był charakter pracy wnioskodawcy w spornym okresie. Z akt emerytalnych świadka wynika ponadto, że organ rentowy przyznał w/w prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia
w szczególnych warunkach w (...) Spółka z o.o. w T. i w Zakładach (...) S.A. w T. (decyzja z dnia 20 września 2012 r.- k. 24).

Mając na uwadze powyższe okoliczności, uznać należało, że w okresie od 2 grudnia 1971 r. do 31 lipca 1997 r. wnioskodawca świadczył pracę w szczególnych warunkach, wymienioną w Dziale VIII, zatytułowanym: „W transporcie i łączności”, poz. 1 (ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe oraz przeładunek materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub parzących w transporcie) wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W spornym okresie zakładem zatrudniającym wnioskodawcę były co prawda Zakłady (...) w T., niemniej trzeba mieć na uwadze, że w skład tego zakładu wchodził dział transportu, w którym na co dzień ubezpieczony wykonywał pracę. Był to duży dział i mieścił się na uboczu zakładu pracy. Dysponował oddzielnym budynkiem i własną bazą transportową składającą się z samochodów. W zakresie transportu Zakłady (...) były więc samodzielne
i nie korzystały z usług transportowych firm zewnętrznych. Jeżeli zaś tak, brak było jakichkolwiek przeszkód, aby pracę odwołującego w spornym okresie zakwalifikować według Działu VIII, poz. 1 wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia.

Ubezpieczony legitymuje się zatem co najmniej 15- letnim stażem pracy
w szczególnych warunkach, co uprawnia go do tzw. wcześniejszej emerytury.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do emerytury od 6 lutego 2014 r., tj. od daty wniosku.