Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 sierpnia 2014r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Bohdan Bieniek (spr.)

Sędziowie: SA Barbara Orechwa-Zawadzka

SA Dorota Elżbieta Zarzecka

Protokolant: Agnieszka Charkiewicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 sierpnia 2014 r. w B.

sprawy z odwołania W. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o emeryturę

na skutek apelacji wnioskodawcy W. W.

od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 30 września 2013 r. sygn. akt V U 1210/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok oraz poprzedzającą go decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 23 maja 2013r. i przyznaje W. W. prawo do emerytury od dnia 8 maja 2013r.,

II.  ustala, iż organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji,

III.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na rzecz W. W. kwotę 150 zł (sto pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.

Sygn. akt III AUa 1869/13

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 23.05.2013 r. odmówił przyznania W. W. prawa do wcześniejszej emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS ze względu na brak 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony domagał się zmiany orzeczenia organu rentowego i przyznania emerytury, gdyż w okresie od 25.10.1974 r. do 31.12.1976 r. pracował w szczególnych warunkach, jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 30 września 2013 r. odwołanie oddalił.

Wydanie orzeczenia poprzedziły następujące ustalenia. Wnioskodawca złożył oświadczenie, w którym podał, że jako pracownik Wojewódzkiej Usługowej Spółdzielni Pracy w B. Oddziale w S. od 25.10.1974 r. do 31.12.1976 r. był zatrudniony na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Wersję ubezpieczonego potwierdzili świadkowie E. S. (1) i L. P.. Ubezpieczony przedstawił także świadectwo pracy z 31.12.1976 r. potwierdzające okres zatrudnienia od 25.10.1974 r. do 31.12.1976 r. na stanowisku kierowcy. Uprawnienie do kierowania pojazdami ciężarowymi (kat. C) W. W. uzyskał w dniu 17.06.1975 r. Przez pierwsze pół roku jeździł, jako kierowca samochodu dostawczego marki (...). W późniejszym okresie był kierowcą samochodu ciężarowego marki S..

Decyzją z dnia z 17.04.2013 r. pozwany odmówił mu przyznania emerytury, gdyż ubezpieczony udowodnił okres zatrudnienia w szczególnych warunkach w wymiarze 14 lat, 1 miesiąc i 9 dni. Natomiast ogólna liczba okresów składkowych i nieskładkowych na dzień 1 stycznia 1999 r. wynosiła 27 lat, 7 miesięcy i 28 dni.

Sąd pierwszej instancji przytoczył treść art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którym ubezpieczonym mężczyznom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40 / tj. 60 lat/, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

a)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat (15 lat),

b)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (25 lat)

Dalej Sąd Okręgowy odwołał się do treści art. 32 ust. 1 ustawy emerytalnej, wskazując że za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagające wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo swoje lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Przepisami dotychczasowymi regulującymi warunki do uzyskania wcześniejszej emerytury jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8 poz. 43 z późń. zm.)

W ocenie Sądu wnioskodawca nie spełnia wyżej opisanych warunków, bowiem przedłożone świadectwo pracy przynajmniej w części jest fałszywe. W aktach osobowych znajduje się życiorys napisany przez W. W. oraz podanie o przyjęcie do pracy. Pierwsze pismo pochodzi z 17.09.1975 r. a drugie z 24.10.1975 r. Urząd Miejski w S. skierował go do pracy w Spółdzielni Pracy Usług (...) 9.10.1975r.

Na podstawie tych dokumentów należy przyjąć, że stosunek pracy został nawiązany 25.10.1975 r. a nie rok wcześniej.

Po wtóre, skoro przez pierwsze pół roku pracy jeździł samochodem marki Ż., to kierowcą (...) był co najwyżej 8 miesięcy. Ponieważ do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach brakuje mu 10 miesięcy i 21 dni uwzględnienie pracy na tym stanowisku nie mogło spowodować zmiany jego sytuacji prawnej.

Stąd też odwołanie ubezpieczonego podlega oddaleniu z mocy art.477 ¹⁴ § 1 kpc.

Od powyższego orzeczenia apelację wywiódł W. W., zaskarżając rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego w całości i zarzucając mu:

naruszenie przepisów postępowania tj. art. 233§ 1 kpc poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego zebranego w sprawie polegające na pominięciu:

- wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej odwołującego, z których wynika podjęcie pracy w 1974r.

- fragmentów zeznań świadka L. P., z których wynika zatrudnienie wnioskodawcy przez okres dwóch lat w spornym zakładzie pracy, a oparcie rozstrzygnięcia na informacyjnym wysłuchaniu odwołującego, które nie ma waloru dowodu.

- dowodów wskazujących na pracę wnioskodawcy w szczególnych warunkach w okresie od dnia 2 stycznia 1993r. do 31 grudnia 1993r. w ramach spółki cywilnej oraz zatrudnienia w okresie od dnia 11 listopada 1989r. do dnia 30 kwietnia 1990r. w (...) Baza w W..

Mając powyższe na uwadze domagał się zmiany zaskarżonego orzeczenia oraz poprzedzającej go decyzji organu rentowego i przyznania emerytury, ewentualnie uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu swego stanowiska wskazał, że nie można zgodzić się z Sądem pierwszej instancji odnośnie posługiwania się przez skarżącego fałszywym świadectwem pracy. Otóż w legitymacji ubezpieczeniowej figuruje wpis o podjęciu pracy w Wojewódzkiej Spółdzielni Pracy w B. Oddział w S.. Z treści tego dokumentu można wywnioskować o podjęciu pracy w dniu 25 października 1974r. Także skierowanie na badanie lekarskie z września 1975r. koresponduje w wyżej opisanym dokumentem. Moment zatrudnienia potwierdza też treść spontanicznej relacji świadka L. P..

Ponadto skarżący zwrócił uwagę, że Sąd Okręgowy pominął inne okresy zatrudnienia, w czasie których wnioskodawca wykonywał pracę w szczególnych warunkach. W szczególności w okresie od 11.11.1989r. do 30.04.1990r. skarżący pracował jako kierowca samochodów ciężarowych, zaś świadectwo pracy zostało wydane przez następcę prawnego podmiotu zatrudniającego ubezpieczonego. Z tych względów apelacja jest zasadna.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:

W. W. był pracownikiem Wojewódzkiej Usługowej Spółdzielni Pracy w B. Oddział w S. od dnia 25.10.1975r. do dnia 31.12.1976 r. W okresie zatrudnienia przez pierwsze sześć miesięcy był zatrudniony na stanowisku kierowcy samochodu marki Ż., a następnie samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

[dow. dokumenty w aktach osobowych wnioskodawcy; zeznania E. S. (1) k- 18; L. P. k- 17]

W okresie od dnia 11 listopada 1989 r. do dnia 30 kwietnia 1990 r. ubezpieczony wykonywał pracę na rzecz Zakładu (...) w W., który w tym czasie wyodrębnił oddział prowadzony przez agenta J. K.. Pracodawca powierzył skarżącemu stanowisko kierowcy samochodu ciężarowego. Następnie doszło do zmiany nazwy podmiotu zatrudniającego powoda na (...) sp. z o.o. w W.. Ów pracodawca wydał ubezpieczonemu świadectwo pracy.

[dow. wypis aktu notarialnego Rep. A nr (...); zeznania świadków K. Z. k-60 v; A. R. k-60 v]

Apelacja ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie.

W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zakres postępowania wyznacza treść zaskarżonej decyzji. Powyższe stanowisko poparte jest utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, w którym przyjmuje się, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przedmiot rozpoznania sprawy sądowej wyznacza decyzja organu rentowego, od której wniesiono odwołanie (por. postanowienia z dnia 20 stycznia 2010 r., II UZ 49/09, LEX nr 583831 i z dnia 13 maja 1999 r., II UZ 52/99, OSNAPiUS 2000 nr 15, poz. 601 oraz wyrok z dnia 23 kwietnia 2010 r., II UK 309/09, LEX nr 604210, wyrok z dnia 26 maja 2011 r. w sprawie II UK 360/10, LEX 901610).

W przedmiotowej sprawie odwołanie wniesiono od decyzji odmawiającej prawa do emerytury. Zatem obowiązkiem Sądu pierwszej instancji była weryfikacja, czy ubezpieczony spełnia ustawowe przesłanki do uzyskania świadczenia. Wskazany obowiązek obejmuje weryfikację wszelkich okresów zatrudnienia, a nie tylko tych które zostały wyeksponowane w odwołaniu, czy też w odpowiedzi na odwołanie. Tego rodzaju obowiązek aktualizuje się w sprawie zwłaszcza w sytuacji, gdy treść akt emerytalnych wskazuje na odmowę uznania okresu pracy w szczególnych warunkach z uwagi na przedstawienie świadectwa pracy wystawionego przez następcę prawnego podmiotu zatrudniającego pierwotnie ubezpieczonego.

Ocena rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego wymaga przypomnienia, że W. W. wywodził swoje żądanie z treści art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz. U. z 2013 r.; poz. 1440; dalej powoływana jako ustawa emerytalna].

Zgodnie z przytoczonym przepisem ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli: 1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz 2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, a nadto nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Uzyskanie świadczenia emerytalnego w myśl art. 32 ust.1 ustawy emerytalnej jest uzależnione od spełnienia między innymi warunku związanego z rodzajem pracy, a mianowicie chodzi w tym wypadku o szczególne warunki pracy, w jakich jest ona świadczona lub szczególny jej charakter, narażający na szybsze zrealizowanie się ryzyka emerytalnego z powodu wcześniejszej, niż powszechnie, utraty sprawności psychofizycznej pracownika. Dodatkowo zaznaczyć należy, iż ust. 2 powołanego artykułu zawiera definicję pracownika zatrudnionego w szczególnych warunkach, stanowiąc że jest nim pracownik zatrudniony przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne bądź otoczenia.

Ponadto art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej odsyła w tej materii do dotychczasowych przepisów, którymi są przepisy rangi ustawy lub wydane na mocy delegacji ustawowej (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002 r., III ZP 30/01, OSNP 2002 nr 10, poz. 243). Aktem prawnym normującym tę problematykę jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm., dalej jako rozporządzenie w sprawie wieku emerytalnego). Jak zauważył Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu wyroku z dnia 14 czerwca 2004 r., P 17/03 (OTK-A 2004 nr 6, poz. 57), odesłanie to powinno być odczytywane jako kierujące do rozporządzenia w zakresie, w jakim chodzi o ustalenie kwestii wskazanych w art. 32 ust. 4 ustawy, tj. wieku emerytalnego, rodzajów prac lub stanowisk oraz warunków, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 tego artykułu przysługuje prawo do emerytury. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego przepisy rozporządzenia należy wykładać ściśle (por. uzasadnienie uchwały z dnia 29 września 2005 r., II UZP 10/05, OSNP 2006 nr 1-2, poz. 21). Postulat ścisłej wykładni dotyczy oczywiście i z tego samego powodu także przepisu art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. [ zobacz także wyrok SN z dnia 24 października 2013r. w sprawie II UK 127/13]

Wspomniane wyżej przepisy rozporządzenia [§ 2 ust. 1 i § 4 ust. 1 i 3] kreują zaś dla pracownika, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, między innymi przesłankę legitymowania się co najmniej 15 letnim stażem pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

W przedmiotowym postępowaniu ta ostania przesłanka miała decydujące znaczenie, bowiem pozwany uznał wnioskodawcy okres zatrudnienia w szczególnych warunkach w wymiarze 14 lat 1 miesiąca i 9 dni.

Tym niemniej w pierwszej kolejności należy podkreślić, iż Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił moment początkowy podjęcia zatrudnienia w Wojewódzkiej Usługowej Spółdzielni Pracy w B. Oddział w S.. Zwrócenie uwagi na indywidualne okoliczności sprawy, takie jak podanie o przyjęcie do pracy złożone w dniu 24 października 1975r. oraz skierowanie do pracy z 9 października 1975 r. w zestawieniu z pozostałymi dokumentami, a mianowicie szkoleniem wstępnym z zakresu bhp [25.09.1975r.] i badaniem lekarskim [18.09.1975r.] pozwalają na akceptację ustalonej przez Sąd Okręgowy daty początkowej zatrudnienia. Dodatkowym argumentem w tej kwestii jest życiorys ubezpieczonego, w którym zawarł informację o pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu służby wojskowej. Ów dokument został sporządzony w dniu 17 września 1975r r. i do chwili jego napisania wnioskodawca nie pozostawał w zatrudnieniu pracowniczym.

W tej sytuacji nie można przypisać decydującego znaczenia dacie umieszczonej w legitymacji ubezpieczeniowej wskazującej na dzień 30.10.1974r. Skoro sam ubezpieczony w dokumentach przez siebie sporządzonych wskazywał inną datę podjęcia pracy, to nie sposób oprzeć się tylko na wpisie w legitymacji ubezpieczeniowej, który w kontekście całokształtu okoliczności sprawy nosi znamiona błędu. W konsekwencji także tym błędem obarczone jest świadectwo pracy złożone do akt emerytalnych pozwanego.

Jednocześnie należy pamiętać, ze świadectwo stwarza pewne domniemanie faktyczne, które z racji tego iż ów dokument jest dokumentem prywatnym pozwala przeprowadzić postępowanie ponad wskazane w dokumencie okoliczności.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem treść świadectwa pracy oraz świadectwa pracy w szczególnych warunkach może podlegać weryfikacji. Dokonana przez pracodawcę w świadectwie pracy ocena charakteru zatrudnienia pracownika, czy też okresu trwania stosunku pracy nie jest dla sądu wiążąca. Dokument ten podlega co do swojej wiarygodności i mocy dowodowej takiej samej ocenie, jak każdy inny dowód. Świadectwo pracy jako dowód z dokumentu prywatnego nie ma natomiast silniejszej mocy dowodowej niż dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron (por. w tym zakresie wyrok SN z dnia 5 października 2011 r. II UK 43/11 LEX nr 1108484) np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2005 r., II UK 15/05, LEX nr 603168 oraz wyroki tego Sądu z dnia 3 października 2000 r., I CKN 804/98, LEX nr 50890; z dnia 30 czerwca 2004 r., IV CK 474/03, OSNC 2005 nr 6, poz. 113; z dnia 9 kwietnia 2009 r., I UK 316/08, LEX nr 707858; z dnia 6 stycznia 2009 r., II UK 117/08, OSNP 2010 nr 13-14, poz. 167; z dnia 27 lipca 2010 r., II CSK 119/10, LEX nr 603161).

Biorąc pod uwagę materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie należało mieć na dokumenty źródłowe wskazujące na podjęcie zatrudnienia w innym momencie, niż to wskazano w świadectwie pracy.

Powyższej oceny nie zmienia fragment zeznań L. P., w którym ów świadek określa moment podjęcia pracy przez wnioskodawcę w 1974r. Przede wszystkim treść zeznań świadka pozostaje w sprzeczności z życiorysem sporządzonym przez ubezpieczonego. Po wtóre, operowanie takim szczegółem w relacji świadka pozostaje w sprzeczności z zasadami doświadczenia życiowego. Te ostatnie wykluczają zaakceptowanie takiego stanowiska, bez podania okoliczności uprawdopodobniających zapamiętanie określonego momentu zatrudnienia jednego z wielu pracowników danego zakładu pracy. Stąd też w tym zakresie zarzuty pozwanego okazały się bezpodstawne.

Nie ma również przesłanek do uznania innego momentu rozpoczęcia pracy w szczególnych warunkach, niż ustalił to Sąd Okręgowy. Należy zgodzić się z rozumowaniem, iż uzyskanie prawa jazdy kategorii C w dniu 17 czerwca 1975r.pozwoliło skarżącemu na ubieganie się o przyjęcie do pracy. Moment złożenia podania o przyjęcie do pracy na okres powakacyjny jest logiczny o tyle, że skoro skarżący pracował w gospodarstwie rolnym rodziców, to o przyjęcie do pracy ubiegał się po okresie żniw. Idąc dalej, z relacji osobowych źródeł dowodowych [zeznania E. S.] wynika wykonywanie pracy przez okres 6 miesięcy na stanowisku kierowcy samochodu dostawczego ŻUK. Zatem od 25.10.1975r. do dnia 25 kwietnia 1975r. wnioskodawca nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach. Natomiast osobowe źródła dowodowe, co też trafnie ustalił Sąd Okręgowy, pozwalają odtworzyć wykonywanie pracy w szczególnych warunkach od dnia 16 kwietnia 1976r. do 31 grudnia 1976r. tj. 8 miesięcy i 14 dni. Nie ulega wątpliwości, iż wówczas ubezpieczony wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony.

W tej sytuacji łączny okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wynosi 14 lat 9 miesięcy i 23 dni, gdyż pozwany uznał takie zatrudnienie w wymiarze 14 lat 1 miesiąca i 9 dni.

Nie zasługuje na uwzględnienie teza sformułowana w apelacji, iż do okresu pracy w szczególnych warunkach należy uwzględnić okres prowadzenia działalności gospodarczej w ramach spółki cywilnej (...) w okresie od 2 stycznia 1993r. do 31 grudnia 1993r. Jak już wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie Sądu Najwyższego przewidziane w art. 32 ust. 1 ustawy z 1998r. o emeryturach i rentach prawo do emerytury w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 tej ustawy przysługuje wyłącznie pracownikom i to tylko tym, którzy wykonywali pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. [vide wyrok SN z dnia 21.10.2009r. w sprawie I UK 115/09; wyrok SN z dnia 8 maja 2008r. w sprawie I UK 354/07, wyrok SN z dnia 29 czerwca 2005r. w sprawie I UK 300/04]. Nie ma zatem obecnie potrzeby powtarzania, iż prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej nie pozwala na zaliczenie tego okresu do prac katalogowanych w szczególnych warunkach, niezależnie od faktu tożsamości charakteru tych prac, tj. wykonywania pracy kierowcy samochodu ciężarowego.

Natomiast na uwzględnienie zasługuje zarzut dotyczący pominięcia okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach od dnia 11 listopada 1989r. do dnia 30 kwietnia 1990r. Skarżący składając po raz pierwszy wniosek o emeryturę wymienił ów okres zatrudnienia i przedłożył na powyższą okoliczność świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach [k-20 akt ZUS]. Z powołanego dokumentu wynika, że w okresie zatrudnienia ubezpieczony wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego. Pozwany tego okresu nie uwzględnił w przebiegu zatrudnienia [k-69], a z decyzji z dnia 17.04.2013r. wynika, że powodem odmowy jest wydanie dokumentu przez inny podmiot, niż podmiot zatrudniający.

W zaskarżonej decyzji z dnia 23 maja 2013r. pozwany już nie odnosił się ponownie do tego okresu, gdyż ubezpieczony przedłożył dowody na okoliczność pracy w szczególnych warunkach w innych latach, niż lata 1989-1990. Ów fakt jednak nie zwalniał Sądu pierwszej instancji od weryfikacji tego okresu pracy.

Sąd II instancji dopuścił dowód z akt osobowych ubezpieczonego. Z treści znajdujących się tam dokumentów wynika, że w trakcie pracy skarżący wykonywał obowiązki kierowcy samochodu ciężarowego. W szczególności na uwagę zasługuje podanie ubezpieczonego z dnia 31.10.1989 r. o rozwiązanie umowy o pracę z dniem 10 listopada 1989r. i jednoczesne zatrudnienie w charakterze kierowcy meblowozu w agencji zespołowej w W.. Z kolei akt notarialny rep A nr 4549/99 potwierdza, iż Przedsiębiorstwo (...) spółka z o.o. w W. w skład którego wchodził Zakład (...)- agent J. K., zmieniła nazwę na (...) spółka z o.o. w W.. Ten też podmiot wystawił ubezpieczonemu świadectwo pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

Dowodem potwierdzającym pracę w szczególnych warunkach w tym czasie są także osobowe źródła dowodowe w postaci zeznań K. Z. i A. R.. Obie osoby pracowały w tym czasie ze skarżącym, a zatem mogły poczynić bezpośrednie spostrzeżenia odnośnie rodzaju i charakteru wykonywanych obowiązków. Stąd też ich zeznania zasługują na wiarę.

W oparciu o powyższe dowody należy do okresu pracy w szczególnych warunkach doliczyć 5 miesięcy i 20 dni. W ten sposób wnioskodawca legitymuje się wymaganym przez omówione na wstępie przepisy prawa 15 letnim okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach. Na przedmiotowe lata składa się uznany przez pozwanego okres 14 lat 1 miesiąca i 9 dni, uznany przez Sąd Okręgowy okres od dnia 16 kwietnia 1976r. do 31 grudnia 1976r. tj. 8 miesięcy i 14 dni oraz okres 5 miesięcy i 20 dni zatrudnienia w (...) spółka z o.o. w W. od dnia 11.11.1989r. do dnia 30.04.1990r.

W końcu nie ulega wątpliwości, iż wykonywanie pracy kierowcy samochodu ciężarowego jest objęte treścią rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze [vide wykaz A dział VIII poz.2]. Przedmiotowa praca była wykonywana stale i w pełnym wymiarze, stosownie do treści § 2 ust.1 w związku z § 4 ust.1 cytowanego wyżej rozporządzenia.

W tej sytuacji zaskarżone orzeczenie, jak i decyzja organu rentowego podlegają zmianie w myśl art. 386 § 1 kpc.

Moment przyznania prawa do emerytury ustalono na dzień 8 maja 2013r., bowiem w tym dniu ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie świadczenia, który to skutkował wydaniem decyzji z dnia 23 maja 2013r., poddanej kontroli sądowej w ramach postępowania odwoławczego.

O kosztach postępowania orzeczono na zasadzie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz § 12 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 11 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349 z zm.).

Sąd Apelacyjny uznał także, że ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji wymagało przeprowadzenia postępowania dowodowego przed sądem, w szczególności wymagało dopuszczenia dowodów z akt osobowych wnioskodawcy oraz osobowych źródeł dowodowych, na podstawie których można było dopiero poczynić niezbędne ustalenia faktyczne w sprawie. W konsekwencji na podstawie art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stwierdził brak przesłanek do odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania rozstrzygnięcia.