Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lipca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Natalia Lipińska

Protokolant: stażysta Monika Barwacz

po rozpoznaniu w dniu 9 lipca 2014 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania A. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 14 marca 2014 roku nr (...)

w sprawie A. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do renty rodzinnej

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującej się A. K.prawo do renty rodzinnej po zmarłym (...)roku mężu J. K.od dnia 24 stycznia 2014 roku.

Sygn. akt IV U 567/14

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 9 lipca 2014 r.

Decyzją z dnia 14 marca 2014 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie przepisów ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 24 stycznia 2014 r., odmówił A. K. przyznania prawa do renty rodzinnej po zmarłym w dniu 24 grudnia 2013 r. mężu J. K.. W uzasadnieniu, powołując się na przepisy art. 70 ust. 1 i 3 ustawy, organ rentowy podniósł, że jednym
z warunków przyznania prawa do tego świadczenia wdowie jest ustalenie, że w chwili śmierci męża wdowa ta pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej. Jak podał, wspólność małżeńska nie oznacza formalnie potwierdzonego aktem małżeństwa związku, lecz faktyczną więź duchową, fizyczną i ekonomiczną. W ocenie ZUS, wnioskodawczyni nie spełnia tego warunku, ponieważ w chwili śmierci męża nie łączyła ją ze zmarłym faktyczna więź małżeńska. Bezpośrednio przed śmiercią ubezpieczona nie miała bowiem ze zmarłym wspólnego miejsca zamieszkania i nie prowadziła z nim wspólnego gospodarstwa domowego. Niezależnie od tego organ rentowy wskazał, że wnioskodawczyni nie miała ustalonego ze strony męża prawa do alimentów.

W odwołaniu od tej decyzji A. K. domagała się jej zmiany i przyznania prawa do renty rodzinnej po zmarłym mężu, zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych i uznanie, że nie łączyła jej ze zmarłym więź małżeńska, podczas, gdy więź ta nie została zerwana oraz naruszenie art. 70 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS poprzez jego błędne zastosowanie. W uzasadnieniu odwołująca przyznała, że w chwili śmierci męża, rzeczywiście z nim nie mieszkała, co nie oznacza jednak, że łączące ją ze zmarłym więzi duchowe, emocjonalne i majątkowe zostały zerwane. W dalszej kolejności wskazała, że oba pozwy rozwodowe złożył jej zmarły mąż, przy czym pierwszy z nich został cofnięty z uwagi na pojednanie się małżonków. Podczas zaś rozprawy rozwodowej, wniosła
o skierowanie sprawy do mediacji z uwagi na istnienie szans na kontynuację małżeństwa, na co nie wyraził zgody pełnomocnik jej męża. Odwołująca przyznała również, że przeciwko mężowi toczyły się postępowania karne o znęcanie się, jednak celem takiego postępowanie jest zastosowanie środków, które umożliwiłyby sprawcy terapię i leczenie, co przyczyniłoby się do utrwalenia więzi małżeńskiej. Podała też, że to rodzina męża pozbawiła go gospodarstwa i majątku ruchomego, ona zaś podjęła kroki mające na celu odzyskanie tego majątku. Wystąpiła bowiem do sądu z pozwami o stwierdzenie nieważności umowy sprzedaży gospodarstwa i o przywrócenie posiadania domu w R. (...). Odwołująca zaakcentowała ponadto, że jej mąż wyprowadził się z domu na początku lipca 2012 r., ale przeniósł się do domu rodziców położonego kilkaset metrów dalej w tej samej miejscowości. Pomimo to, zajmował się gospodarstwem i codziennie przychodził do zabudowań gospodarczych. Ona zaś prowadziła gospodarstwo domowe i zajmowała się wychowywaniem ich wspólnych dzieci.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie z przyczyn podanych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu podkreślił, że okolicznościami przemawiającymi za brakiem wspólności małżeńskiej między odwołującą, a jej mężem są: oddzielne zamieszkiwanie małżonków i prowadzenie odrębnego gospodarstwa domowego, sprawa o rozwód zainicjowana pozwem zmarłego, sprawy karne przeciwko zmarłemu
o znęcanie się nad żoną i dziećmi, faktyczna separacja małżonków i wyprowadzenie się zmarłego w domu.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołująca A. K., urodzona
(...)r., była żoną zmarłego w dniu (...)r. J. K.. W chwili śmierci ubezpieczony spełniał warunki do uzyskania świadczeń emerytalno- rentowych.

Wnioskodawczyni wychowuje dwoje małoletnich dzieci, syna B., urodzonego (...)r. i córkę M., urodzoną (...)r., które uprawnione są do renty rodzinnej po zmarłym ojcu od (...)r.

W dniu 24 stycznia 2014 r. ubezpieczona wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem o przyznanie jej prawa do renty rodzinnej po zmarłym mężu.

(okoliczności bezsporne)

Sąd ustalił ponadto następujący stan faktyczny sprawy:

W dniu 11 kwietnia 2010 r. odwołująca A. K., z domu G., zawarła związek małżeński z J. K.. Jeszcze przed ślubem zamieszkała w domu należącym do zmarłego w R. (...), gdzie została zameldowana na pobyt stały z dniem 26 kwietnia 2010 r. W dniu 19 maja 2010 r. przyszedł na świat syn odwołującej i zmarłego B. K., a w dniu(...) córka M. K..

dowód:

-

odpis skrócony aktu małżeństwa z dnia 07.01.2014 r., Nr (...) k. 8 akt ZUS,

-

odpisy skrócone aktów urodzenia z dnia 18.07.2013 r., Nr (...)
i Nr (...)k. 9-10 akt ZUS,

-

decyzja Wójta Gminy R. z dnia 06.06.2014 r. o odmowie wymeldowania A. K.- k. 37-38,

-

zeznania odwołującej A. K.- 00:11:26-00:12:59,

Odwołująca pracowała zawodowo do grudnia 2008 r. Po ślubie nie podjęła zatrudnienia. Z uwagi na zły stan zdrowia korzystała ze zwolnienia lekarskiego, po czym przyznano jej prawo do świadczenia rehabilitacyjnego ze względu na problemy
z kręgosłupem. Świadczenie to pobierała do czerwca 2010 r. Zmarły J. K.od
1 stycznia 1992 r. do 30 listopada 2000 r. pracował w (...)w K., a po reorganizacji od 1 grudnia 2000 r. do 15 września 2009 r. w (...) Sp. z o.o. w K. w charakterze inseminatora PUZ. Z dniem
1 wrześniu 2010 r. rozpoczął prowadzenie własnej działalności gospodarczej pod firmą (...)w R.. Była to działalność usługowa wspomagająca chów i hodowlę zwierząt gospodarskich. Odwołująca i jej mąż nie pozostawali w ustroju rozdzielności majątkowej.

dowód:

-

świadectwo pracy z dnia 17.01.2014 r.- k. 12 akt ZUS,

-

wyciąg z CEIDG- k. 52,

-

zeznania odwołującej A. K.- 00:13:24-00:15:19, 00:28:00,

Oprócz tego mąż odwołującej był właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni około 5 hektarów. W gospodarstwie tym pracował wspólnie z odwołującą. Małżonkowie obsiewali pole, sadzili ziemniaki i warzywa na własne potrzeby, hodowali też trzodę chlewną. Prowadzeniem domu i wychowywaniem dzieci zajmowała się odwołująca. Małżonkowie utrzymywali się z dochodów z prowadzonej przez męża działalności gospodarczej. Były to jednak skromne środki. W związku z wychowywaniem dzieci pobierali kwoty zasiłku rodzinnego. Od najbliższej rodziny otrzymywali mleko, jajka, czasem pieniądze.

dowód:

-

zeznania odwołującej A. K.- 00:16:40, 00:22:26, 00:25:14

Wraz z przyjściem na świat córki M., zmarły zaczął nadużywać alkohol. Spędzał też więcej wolnego czasu ze swoją rodziną niż z żoną i dziećmi. Między małżonkami codziennie dochodziło do konfliktów. Po alkoholu zmarły był agresywny, wszczynał awantury i dopuszczał się wobec odwołującej rękoczynów, na przykład chciał ją dusić.

dowód:

-

sprawozdanie z wywiadu środowiskowego zawodowego kuratora rodzinnego
z dnia 15.05.2012 r.- k. 7-9 akt III Nmo 25/12,

-

zeznania odwołującej A. K.- 00:20:43, 00:25:58,

W związku z zachowaniem męża, w dniu 13 kwietnia 2012 r. odwołująca złożyła na Policji zawiadomienie o popełnieniu przez męża na jej szkodę przestępstwa znęcania się fizycznego i psychicznego w okresie od 1 lipca 2011 r. do 12 kwietnia 2012 r. Ponowne zawiadomienie o popełnienie przez zmarłego przestępstwa z art. 207 § 1 k.k. odwołująca złożyła na Policji w dniu 1 lipca 2012 r. Jednocześnie podjęła niezbędne środki mające na celu skierowanie męża na leczenie odwykowe. W dniu 21 maja 2012 r., na podstawie
art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, prokurator skierował do Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przy Urzędzie Gminy w R. pismo nakazujące podjęcie działań i ustalenie, czy istnieją wobec J. K.podstawy do skierowania go na przymusowe leczenie odwykowe. W dniu 12 czerwca 2012 r. Komisja wszczęła odpowiednie postępowanie.

dowód:

-

protokół ustanego zawiadomienia o przestępstwie i przesłuchania
w charakterze świadka osoby zawiadamiającej z dnia 13.04.2012 r.- k. 12-13 akt III Nmo 25/12 i z dnia 01.07.2012 r.- k. 15-19 akt III RNsm 539/12,

-

pismo z dnia 21.05.2012 r.- k. 58 akt I C 592/12,

-

zeznania odwołującej A. K.- 00:23:25, 00:26:47,

W dniu 15 maja 2012 r. J. K.złożył w Sądzie Okręgowym w Tarnowie pozew o rozwód. W piśmie procesowym z dnia 6 czerwca 2012 r. dokonał jego skutecznego cofnięcia, podnosząc, że doszedł z żoną do porozumienia i małżonkowie zgodnie chcą pozostać w związku małżeńskim. Pismo to zawierało oświadczenie odwołującej, że zgadza się z cofnięciem pozwu o rozwód. Postanowieniem z dnia 8 czerwca 2012 r. Sąd Okręgowy
w Tarnowie umorzył postępowanie w sprawie z powództwa J. K.o rozwód.

dowód:

-

pozew o rozwód z dnia 15.05.2012 r.- k. 2-3 akt I C 404/12,

-

pismo procesowe z dnia 06.06.2012 r.- k. 29 akt I C 404/12,

-

postanowienie SO w Tarnowie z dnia 08.06.2012 r.- k. 30-31 akt I C 404/12,

-

zeznania odwołującej A. K.- 00:18:43, 00:24:23, 00:26:47,

Z kolejnym pozwem o rozwód J. K.wystąpił do Sądu Okręgowego
w Tarnowie w dniu 16 lipca 2012 r. W uzasadnieniu tego pozwu podał, że w dniu 1 lipca 2012 r. jego żona złożyła zawiadomienie o popełnieniu przez niego przestępstwa znęcania się nad rodziną, w związku z czym został zatrzymany przez Policję. Następnie, prokurator przedstawił mu zarzut znęcania się psychicznego nad żoną w okresie od 15 czerwca 2012 r. do 1 lipca 2012 r. W konsekwencji, zmuszony był wyprowadzić się z domu. Wskazał też, że dochody uzyskiwane z gospodarstwa rolnego i jego dodatkowych zajęć pozarolniczych
w całości pokrywają koszty utrzymania stron. Pozwana bowiem nie pracuje, a on pokrywa koszty utrzymania dzieci, przekazując od lipca 2012 r. przekazem pocztowym na ręce żony 350,00 zł miesięcznie, zapewnia dzieciom mieszkanie, pokrywa wydatki związane z dostawą energii elektrycznej, gazu, opału i wywozu śmieci. Podał, że zgadza się na czasowe wykorzystywanie przez żonę przydomowej działki dostarczającej warzywa i owoce.
W odpowiedzi na pozew odwołująca przyznała, że między małżonkami dochodziło do nieporozumień inicjowanych przez męża. Wskazała, że ona skupia się na wychowywaniu dzieci. Jak podała, mąż wyprowadził się z domu z niewiadomych powodów, ona zaś podjęła wysiłki by powrócił, ale bez rezultatu. Podkreśliła też, że dążyła do zachowania małżeństwa
i dla dobra dzieci pragnie, by władza rodzicielska została powierzona obojgu rodzicom. Na rozprawie w dniu 9 października 2012 r. pełnomocnik odwołującej wniósł o skierowanie stron do postępowania mediacyjnego, względnie zawieszenie postępowania, z uwagi na istnienie szans na kontynuowanie przez strony małżeństwa. Pełnomocnik zmarłego nie wyraził zgody na mediację, podnosząc, że z inicjatywy żony wszczęte zostały przeciwko jego klientowi postępowania karne, w związku z czym nie widzi szansy na kontynuowanie małżeństwa
i możliwość porozumienia.

dowód:

-

pozew o rozwód z dnia 16.07.2012 r.- k. 2-4 akt I C 592/12,

-

odpowiedź na pozew z dnia 02.08.2012 r.- k. 17-18 akt I C 592/12,

-

protokół z dnia 09.10.2012 r.- k. 39 akt I C 592/12,

-

zeznania odwołującej A. K.- 00:52:09,

W tym samym dniu, tj. 16 lipca 2012 r., odwołująca wystąpiła do Sądu Rejonowego
w Tarnowie z pozwem o alimenty na rzecz swoich małoletnich dzieci. Postanowieniem z dnia 20 lipca 2012 r. Sąd zabezpieczył to roszczenie, zobowiązując zmarłego do tymczasowego łożenia tytułem alimentów na rzecz małoletnich M. K. i B. K. kwot po 300,00 zł miesięcznie na każde z nich, tj. łącznie kwoty 600,00 zł, do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Postanowieniem z dnia 17 września 2012 r. Sąd Okręgowy
w Tarnowie uchylił to orzeczenie, podnosząc, że zgodnie z art. 445 § 1 k.c., w trakcie trwania procesu o rozwód nie może być wszczęta odrębna sprawa o alimenty pomiędzy małżonkami albo pomiędzy nimi, a ich wspólnymi małoletnimi dziećmi co do świadczeń za okres od wytoczenia powództwa o rozwód. Na skutek tego orzeczenia, postanowieniem z dnia
26 września 2012 r. Sąd Rejonowy w Tarnowie w sprawie z powództwa odwołującej
o alimenty stwierdził swoją niewłaściwość i sprawę tę przekazał do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w T..

dowód:

-

pozew o alimenty- k. 2-3 akt III RC 424/12,

-

postanowienie SR w Tarnowie z dnia 20.07.2012 r.- k. 5 akt III RC 424/12,

-

postanowienie SR w Tarnowie z dnia 01.08.2012 r.- k. 8 akt III RC 424/12,

-

postanowienie SO w Tarnowie z dnia 17.09.2012 r.- k. 30-31 akt III RC 424/12,

-

postanowienie z dnia 26.09.2012 r.- k. 36 akt III RC 424/12,

-

zeznania odwołującej A. K.- 00:30:05,

W dniu 17 lipca 2012 r. skierowany został do Sądu akt oskarżenia przeciwko zmarłemu, oskarżonemu o popełnienia przestępstwa z art. 207 § 1 k.k. i inne.

dowód:

-

pismo prokuratora PR w Tarnowie z dnia 17.07.2012 r.- k. 14 akt III RNsm 539/12,

J. K.wyprowadził się z domu w dniu 2 lipca 2012 r. i przeniósł do domu rodzinnego położonego w tej samej miejscowości. Około 10 lipca 2012 r. odwołującą zaczęła nachodzić rodzina męża, wszczynając kłótnie i grożąc jej pozbawieniem życia. W dniu
23 sierpnia 2012 r. mąż odwołującej zawarł ze swoim kuzynem umowę dzierżawy, mającej za przedmiot gospodarstwo. Pomimo, że zmarły wyprowadził się od żony, w dzień przychodził do domu, doglądał inwentarza żywego i wykonywał prace polowe. Wspólnie z żoną i dziećmi spożywał też posiłki w ciągu dnia. Po zawarciu umowy dzierżawy, kuzyn zmarłego odciął odwołującej dostęp do bieżącej wody i utrudniał jej dostęp do domu. Stan taki istniał do listopada 2012 r. Do tego czasu odwołująca wraz z dziećmi mieszkała w domu należącym do męża, a zmarły zajmował się prowadzeniem gospodarstwa. W dniu 5 listopada 2012 r. J. K.zawarł z kuzynem S. K. umowę kupna- sprzedaży domu
i gospodarstwa, mocą której własność domu i gospodarstwa przeszła na kuzyna. Wtedy też odwołująca została zmuszona do opuszczenia domu, w którym jeszcze przed ślubem zamieszkała z mężem. S. K. zażądał bowiem od niej, aby wyprowadziła się
z domu i wymeldowała spod adresu R. (...). Postanowieniem z dnia 4 marca 2014 r. Sąd Rejonowy w Tarnowie nakazał S. K., aby przywrócił A. K. posiadanie domu mieszkalnego usytuowanego w R. (...), zakazując mu dokonywania dalszych naruszeń posiadania. Decyzją z dnia 6 czerwca 2014 r. Wójt Gminy R. odmówił wymeldowania A. K. z pobyty stałego pod adresem R. (...), ponieważ, jak podał w uzasadnieniu tej decyzji, w sprawie nie miały miejsca przesłanki dobrowolnego opuszczenia przez nią lokalu z zamiarem trwałego pobytu w innym miejscu.

dowód:

-

sprawozdanie z wywiadu środowiskowego zawodowego kuratora rodzinnego
z dnia 21.02.2013 r.- k. 5-7 akt III Nmo 6/13,

-

decyzja Wójta Gminy R. z dnia 06.06.2014 r. o odmowie wymeldowania A. K.- k. 37-38,

-

wyrok SR w Tarnowie z dnia 04.03.2014 r., sygn. akt X C 82/14- k. 9,

-

zeznania odwołującej A. K.- 00:18:19, 00:28:16, 00:30:05, 00:33:29, 00:37:57, 00:43:45,

Postanowieniem z dnia 10 grudnia 2012 r. Sąd Okręgowy w Tarnowie dokonał zabezpieczenia roszczenia alimentacyjnego odwołującej w sprawie rozwodowej poprzez zobowiązanie J. K.do uiszczania tytułem przyczyniania się do zaspakajania potrzeb rodziny kwot po 350,00 zł na rzecz każdego z małoletnich dzieci stron.
W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd powołał się na przepis art. 27 k.r.o. Postanowieniu temu tego samego dnia nadana została klauzula wykonalności.

dowód:

-

postanowienia SO w Tarnowie z dnia 10.12.2012 r.- k. 93-96, 98 akt I C 592/12,

Odwołujący przekazywał żonie odpowiednie kwoty rzędu 350,00 zł, 360,00 zł,
450,00 zł, 500,00 zł i 600,00 zł tytułem alimentów. Wcześniej natomiast, tj. od 18 lipca
2012 r. do 26 listopada 2012 r., dobrowolnie wysyłał żonie w każdym miesiącu kwotę
350,00 zł z przeznaczeniem na utrzymanie dzieci.

dowód:

-

sprawozdanie z wywiadu środowiskowego zawodowego kuratora rodzinnego
z dnia 21.02.2013 r.- k. 5-7 akt III Nmo 6/13,

-

dowody wpłat- k. 40-49,

-

zeznania odwołującej A. K.- 00:30:05, 00:43:45,

W toku postępowania rozwodowego, w piśmie procesowym z dnia 2 stycznia 2013 r. zmarły wniósł o uregulowanie na czas procesu kontaktów z dziećmi, które odbywałyby się
w Ośrodku Interwencji Kryzysowej w T., podnosząc, że chce się widywać z dziećmi. W dniu 4 stycznia 2013 r. na skutek braku opłaty wniosek ten został zwrócony. Ponowny wniosek w tej sprawie J. K. złożył w dniu 14 stycznia 2013 r.

dowód:

-

wniosek z dnia 02.01.2013 r.- k. 115-116 akt I C 592/12,

-

zarządzenie o zwrocie wniosku- k. 121 akt I C 592/12,

-

ponowny wniosek z dnia 14.01.2013r.- k. 126-127 akt I C 592/12,

W wydanej w toku sprawy rozwodowej opinii Rodzinnego Ośrodka Diagnostyczno- Konsultacyjnego z dnia 20 czerwca 2013 r. wskazano na indolencję rodzicielską zmarłego, brak umiejętności rozmowy z dziećmi i okazywania im uczuć jako przejawy jego niedostosowania rodzicielskiego. W opinii tej zaproponowano zobowiązanie zmarłego do skorzystania z poradnictwa psychologicznego, np. w specjalistycznej poradni profilaktyczno- terapeutycznej w T. celem nabycia umiejętności nawiązywania kontaktu z dziećmi
i brania odpowiedzialności za tę relację. Dopiero wówczas bowiem możliwe będzie- jak wskazano- ustalanie kontaktów ojca z dziećmi przebiegających zgodnie z dobrem małoletnich.

dowód:

-

opinia RODK z dnia 20.06.2013 r.- k. 218-227 akt I C 592/12,

Postanowieniem z dnia 29 lipca 2013 r. Sąd zabezpieczył roszczenie w przedmiocie uregulowania kontaktów ojca z dziećmi do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w ten sposób, że ustalił, że kontakty te odbywać się będą w obecności matki raz na dwa tygodnie w Gminnym Ośrodku Kultury w T.od godziny 16:00 do 17:00 bez udziału osób z rodziny małżonków. Sąd Apelacyjny w Krakowie postanowieniem z dnia 17 października 2013 r. zmienił to orzeczenie w ten sposób, że wniosek J. K.o zabezpieczenie kontaktów oddalił, podnosząc, że z wydanej w sprawie opinii Rodzinnego Ośrodka Diagnostyczno- Konsultacyjnego z dnia 20 czerwca 2013 r. wynika, iż najpierw powinna nastąpić terapia zmarłego, a dopiero wówczas możliwe będą kontakty ojca z dziećmi.

dowód:

-

postanowienie SO w Tarnowie z dnia 29.07.2013 r.- k. 271 akt I C 592/12,

-

postanowienie SA w Krakowie z dnia 17.10.2013 r.- k. 301-307 akt
I C 592/12,

Postanowieniem z dnia 6 listopada 2013 r. Sąd Okręgowy w Tarnowie, na skutek wniosku odwołującej, zmienił postanowienie z dnia 10 grudnia 2012 r. i zobowiązał zmarłego do uiszczania tytułem przyczyniania się do zaspakajania potrzeb rodziny na rzecz małoletnich dzieci kwot po 450,00 zł na każde z nich. Zażalenie zmarłego na to postanowienie zostało oddalone postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 13 stycznia 2014 r.

dowód:

-

postanowienia SO w Tarnowie z dnia 06.11.2013 r.- k. 317-319 akt I C 592/12,

-

postanowienie SA w Krakowie z dnia 13.01.2014 r.- k. 333-336 akt
I C 592/12,

Z uwagi na śmierć powoda, postanowieniem z dnia 22 stycznia 2014 r. Sąd Okręgowy w Tarnowie umorzył postępowanie w sprawie o rozwód.

dowód:

-

postanowienie SO w Tarnowie z dnia 22.01.2014 r.- k. 341 akt I C 592/12,

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił w oparciu o dokumenty i zeznania odwołującej.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości, zaś ich treść i forma nie były kwestionowane przez strony postępowania. Brak więc było jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie należałoby uwzględnić z urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego. Dokumenty urzędowe stanowiły zatem dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 k.p.c.), zaś dokumenty prywatne dowód tego, że osoba która je podpisała złożyła oświadczenie zawarte
w dokumencie (art. 245 k.p.c.).

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom odwołującej A. K., która wskazała na okoliczności istotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia, dotyczące jej sytuacji rodzinnej
i stosunków panujących w małżeństwie przed śmiercią męża J. K.. Zeznania te były jasne i logiczne, a przy tym przekonujące w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego. Z uwagi na to, że korespondowały one ze zgromadzonymi w sprawie dokumentami, brak było podstaw, aby poddawać w wątpliwość ich wiarygodność w jakimkolwiek zakresie.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie od zaskarżonej decyzji ZUS Oddział w T. z dnia 14 marca 2014 r., w świetle ustalonego stanu faktycznego i obowiązujących przepisów prawa, zasługiwało na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.), renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń.

Do renty rodzinnej uprawnieni są członkowie rodziny, do których zalicza się m.in. małżonka (wdowę, wdowca) (art. 67 ust. 1 pkt 3 powołanej ustawy).

W myśl art. 70 ust. 1 ustawy, wdowa ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli: 1) w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo 2) wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole- 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej. Prawo do renty rodzinnej nabywa również wdowa, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania osób wymienionych w ust. 1 pkt 2 (ust. 2).

Małżonka zaś rozwiedziona lub wdowa, która do dnia śmierci męża nie pozostawała
z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli oprócz spełnienia warunków określonych w ust. 1 lub 2 miała w dniu śmierci męża prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową (ust. 3).

Warunkiem przyznania renty rodzinnej małżonce rozwiedzionej lub wdowie, jeżeli nie miała w dniu śmierci męża prawa do alimentów z jego strony ustalonych wyrokiem lub ugoda sądową, jest zatem istnienie między małżonkami do dnia śmierci jednego z nich wspólności małżeńskiej (art. 70 ust. 3 ustawy).

Jak podkreśla się w orzecznictwie, niepodważalny jest podstawowy majątkowy cel
i alimentacyjna funkcja renty rodzinnej, która zmierza do zapewnienia ustawowo określonej kompensaty środków utrzymania przez wyrównywanie utraconych lub pomniejszonych świadczeń wskutek utraty ubezpieczonego współmałżonka zobowiązanego do wzajemnej małżeńskiej pomocy i współdziałania dla dobra rodziny. Oznacza to, że przysługujące rentowe świadczenie rodzinne ma zapobiegać istotnemu pogorszeniu się sytuacji materialnej rodziny zmarłego ubezpieczonego, w tym także wdowy.

W niniejszej sprawie bezsporne było, że odwołująca A. K. wychowuje dwoje małoletnich dzieci, syna B., urodzonego (...)r. i córkę M., urodzoną(...)r., które uprawnione są do renty rodzinnej po zmarłym ojcu.

Odmawiając ubezpieczonej prawa do renty rodzinnej organ rentowy wskazał natomiast w zaskarżonej decyzji, że do dnia śmierci J. K.odwołująca nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej i w dniu śmierci męża nie miała też prawa do alimentów z jego strony. Zdaniem ZUS, okolicznościami przemawiającymi za brakiem między małżonkami wspólności małżeńskiej świadczy oddzielne zamieszkiwanie małżonków i prowadzenie odrębnego gospodarstwa domowego, sprawa o rozwód zainicjowana pozwem zmarłego, sprawy karne przeciwko zmarłemu o znęcanie się nad żoną i dziećmi, faktyczna separacja małżonków i wyprowadzenie się zmarłego w domu.

Na wstępie rozważań zaznaczyć należy, że w postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (które są bezwzględnie obowiązujące) podstawą przyznania świadczeń mogą być tylko przepisy prawa, a nie zasady współżycia społecznego (por. wyrok SA w Krakowie z dnia 6 lutego 2013 r., III AUa 1070/12, Legalis nr 733321).

Następnie, zauważyć trzeba, że przepis art. 70 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS był źródłem kontrowersji dotyczących orzekania o prawie wdowy do renty rodzinnej zarówno w orzecznictwie sądowym, jak i w doktrynie.

W uzasadnieniu uchwały składu siedmiu sędziów z dnia 26 października 2006 r.,
III UZP 3/06, OSNP 2007/9-10/138) Sąd Najwyższy podkreślił, że kluczowym zagadnieniem jest wykładnia pojęcia niepozostawania małżonków we wspólności małżeńskiej w rozumieniu art. 70 ust. 3 ustawy emerytalnej, czego- wobec definicyjnej luki prawnej w przepisach prawa ubezpieczeń społecznych- nie da się rozwikłać bez ustalenia realnych więzi małżeńskich na gruncie instytucji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Jak wskazał, podstawowe normy tego prawa przewidują, że małżonkowie mają równe prawa i obowiązki w małżeństwie. Są obowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli (art. 23 k.r.o.). Ponadto, oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swoich sił oraz swych możliwości zarobkowych
i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny (art. 27 k.r.o.). W ramach tych zasadniczych regulacji prawa rodzinnego uprawnione jest więc założenie, że
o małżeństwie (art. 23 k.r.o.) oraz o potrzebach rodziny- w rozumieniu art. 27 k.r.o.- można mówić w zasadzie wówczas, gdy rodzina jest związana nie tylko formalnym aktem małżeństwa, ale także realnym (rzeczywistym) węzłem pożycia małżeńskiego, któremu doktryna przypisuje opisowe znaczenie w postaci akceptowanego przez prawo i moralność wzorca, jaki małżonkowie powinni realizować w stosunkach małżeńskich w zmieniających się kolejach życia. Nieistotne lub przemijające zakłócenia dotyczące wspólnego pożycia niepodważaną stanu pozostawania w faktycznej wspólności małżeńskiej.

Pozostawanie we wspólności małżeńskiej, która stanowi przesłankę nabycia prawa do renty rodzinnej w myśl art. 70 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, nie może być postrzegane jako następstwo jedynie formalnie zawartego związku małżeńskiego, ale również jako wspólność małżeńska wynikająca lub powiązana
z rzeczywistym korzystaniem z praw i realizowaniem powinności małżeńskich, które do dnia śmierci ubezpieczonego współmałżonka kreują faktyczną wspólnotę małżeńską w jej rozmaitych wymiarach: duchowym, materialnym lub rodzinnym, a następnie- wskutek wystąpienia ryzyka ubezpieczeniowego (śmierci ubezpieczonego)- uruchamiają prawo ustawowo wskazanych osób bliskich do renty rodzinnej.

Inaczej rzecz ujmując, wymaganie pozostawania w faktycznej wspólnocie małżeńskiej sprawia, że dla spełnienia tego dodatkowego warunku nabycia prawa do renty rodzinnej nie wystarcza samo występowanie zewnętrznych oznak w postaci istnienia małżeństwa potwierdzonego formalnym aktem małżeńskim, ale konieczne jest zachowanie do dnia śmierci ubezpieczonego realnych więzi małżeńskich w ich rozmaitych wspólnotowych przejawach.

Ocena czy małżonkowie do dnia śmierci jednego z nich pozostawali we wspólności małżeńskiej należy w pierwszej kolejności do organu rentowego, a potem sądu, który weryfikuje trafność decyzji odmawiającej przyznania prawa do renty rodzinnej. W takiej sytuacji, do sądów ubezpieczeń społecznych należy ocena, czy w konkretnych stanach faktycznych małżonkowie korzystali czy też nie z praw małżeńskich i realizowali powinności małżeńskie.

Istnienie wspólności małżeńskiej należy zatem oceniać na podstawie wszelkich okoliczności faktycznych, które- w przypadku braku formalnego orzeczenia rozwodu lub separacji i równoczesnego nieistnienia dowodów na całkowite rozbicie faktycznych więzi małżeńskich małżeństwa- mogą wskazywać na utrzymanie faktycznej wspólności małżeńskiej.

W uzasadnieniu wyroku z dnia 29 listopada 2006 r., II UK 105/06 (LEX nr 950405) Sąd Najwyższy podkreślił, iż w związku z tym, że renta ma na celu wyrównanie luki wytworzonej po zgonie męża w stanie materialnym wdowy, należy istotne znaczenie przy ustalaniu stanu pozostawania małżonków we wspólności małżeńskiej przypisać majątkowym powiązaniom małżonków. Jak zaakcentował, skoro ochrona ubezpieczeniowa obejmuje nie tych małżonków, którzy do dnia śmierci współmałżonka faktycznie realizowali wspólne cele małżeństwa, wypełniając obowiązki wspólnego pożycia, wzajemnej pomocy i wierności oraz współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli (art. 23 k.r.o.), w ocenie prawa do renty rodzinnej inne więzi łączące małżonków- poza więzami natury finansowej- mają znaczenie drugorzędne. Prowadzi to do wniosku, że we wspólności małżeńskiej pozostaje wdowa, która- mimo rozkładu pożycia w rozumieniu art. 56 § 1 albo art. 61 ¹ k.r.o.- czerpie środki utrzymania z zasobów męża, a zerwanie tej wspólności na skutek zgonu męża konstruuje warunek prawa do świadczenia należnego z tytułu utraty żywiciela.

W uzasadnieniu powołanej uchwały składu siedmiu sędziów z dnia 26 października 2006 r. (III UZP 3/06) Sąd Najwyższy wskazał na potrzebę badania, czy utrzymywanie istotnych i rzeczywistych małżeńskich więzi gospodarczych nie wskazywało na zachowanie wspólności małżeńskiej, która wynikała z okazywania troski o wspólne rodzinne potrzeby
i wzajemnego poszanowania praw małżeńskich i rodzinnych. Jak podkreślił, w takim majątkowym aspekcie wspólnoty małżeńskiej i alimentacyjnej funkcji renty rodzinnej, która zmierza do zrekompensowania dochodów, z których małżonka mogła korzystać do śmierci męża, nie zawsze uzasadnione jest restrykcyjne uznanie, że małżonkowie, którzy majątkowo współdziałali dla dobra rodziny dotkniętej kryzysem małżeńskim, nie pozostawali we wspólności małżeńskiej dla potrzeb orzekania o rencie rodzinnej.

W niniejszej sprawie fakty, na które powołał się organ rentowy w istocie miały miejsce.

ZUS nie badał jednak wnikliwie sprawy i nie zwrócił uwagi na istotne okoliczności, które w ocenie Sądu nie pozwalają na jednoznaczne stwierdzenie, że między odwołującą,
a zmarłym brak było wspólności małżeńskiej.

W dniu 15 maja 2012 r. zmarły J. K.wystąpił co prawda do Sądu z pozwem rozwodowym, jednak pozew ten ostatecznie cofnął, podnosząc, że doszedł z żoną do porozumienia i małżonkowie zgodnie chcą pozostać w związku małżeńskim. Pismo to zawierało oświadczenie odwołującej, że zgadza się z cofnięciem pozwu o rozwód.
W uzasadnieniu kolejnego pozwu o rozwód z dnia 16 lipca 2012 r. zmarły wyraźnie zaznaczył, że dochody uzyskiwane z gospodarstwa rolnego i jego dodatkowych zajęć pozarolniczych w całości pokrywają koszty utrzymania stron. Pozwana bowiem nie pracuje,
a on pokrywa koszty utrzymania dzieci, przekazując od lipca 2012 r. przekazem pocztowym na ręce żony 350,00 zł miesięcznie, zapewnia dzieciom mieszkanie, pokrywa wydatki związane z dostawą energii elektrycznej, gazu, opału i wywozu śmieci. Jak podał, zgadza się na czasowe wykorzystywanie przez żonę przydomowej działki dostarczającej warzywa
i owoce. To, że zmarły od 18 lipca 2012 r. do 26 lipca 2012 r. łożył dobrowolnie na dzieci przekazując żonie kwotę 350,00 zł miesięcznie potwierdzają dołączone do akt sprawy dowody wpłat (k. 40-41). Następnie należy zwrócić uwagę na to, że w odpowiedzi na pozew odwołująca podkreśliła, iż dążyła do zachowania małżeństwa i chce, aby władza rodzicielska została powierzona obojgu rodzicom, a na rozprawie w dniu 9 października 2012 r. jej pełnomocnik wniósł o skierowanie stron do postępowania mediacyjnego, względnie zawieszenie postępowania z uwagi na istnienie szans na kontynuowanie przez strony małżeństwa. Pełnomocnik zmarłego nie wyraził zgody na mediację, podnosząc, że
z inicjatywy żony wszczęte zostały przeciwko jego klientowi postępowania karne. Co prawda, w dniu 2 lipca 2012 r. zmarły wyprowadził się z domu i przeniósł do domu rodzinnego położonego w tej samej miejscowości, ale w dzień przychodził do domu, doglądał inwentarza żywego, wykonywał prace polowe i wspólnie z rodziną (żona i dziećmi) spożywał posiłki. Pomimo zatem nieporozumień, małżonkowie w ciągu dnia przebywali razem, a mąż dobrowolnie łożył na dzieci. Odwołująca składała co prawda na Policji zawiadomienia
o popełnieniu przez męża na jej szkodę przestępstwa znęcania się fizycznego i psychicznego, ale równocześnie podjęła działania mające na celu skierowanie męża na leczenie odwykowe, a jej zabiegi zakończyły się wszczęciem odpowiedniego postępowania przez Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Nie było zatem tak, aby odwołująca działała na szkodę męża i nie dążyła do ratowania małżeństwa. To nie ona dążyła do rozwodu, swoim zachowaniem nie dała mężowi powodów do wyprowadzenia się z domu, sama domu tego nie opuściła dobrowolnie i przez cały czas zajmowała się dziećmi oraz prowadzeniem gospodarstwa domowego. Zmarły natomiast partycypował w kosztach utrzymania rodziny, przekazując żonie w każdym miesiącu kwotę 350,00 zł, a następnie kwoty rzędu
350,00-600,00 zł tytułem alimentów. Pomimo problemów związanych z nadużywaniem alkoholu, zmarły dążył też do kontaktów z dziećmi. W niniejszej sprawie trzeba mieć
w końcu na uwadze, że Sąd nie rozwiązał związku małżeńskiego odwołującej i jej męża przez rozwód, a sąd przywrócił A. K. posiadanie domu mieszkalnego w R. (...).

W uchwale z dnia 26 października 2006 r. (III UZP 3/06) Sąd Najwyższy podniósł, że jeżeli nie orzeczono rozwodu albo separacji, to uzasadnione jest domniemanie, iż między małżonkami istniała wspólność małżeńska w rozumieniu art. 70 ust. 3 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Podkreślił przy tym, że istnienie wspólności małżeńskiej należy oceniać na podstawie wszelkich okoliczności faktycznych, które- w przypadku braku formalnego orzeczenia rozwodu lub separacji i równoczesnego nieistnienia dowodów na całkowite rozbicie faktycznych więzi małżeńskich małżeństwa- mogą wskazywać na utrzymanie faktycznej wspólności małżeńskiej. Na gruncie prokonstytucyjnej wykładni art. 70 ust. 3 ustawy, odmowa przyznania prawa do renty rodzinnej nie może bowiem prowadzić do pokrzywdzenia uprawnionego małżonka, który- pomimo kryzysu więzi małżeńskich- dążył do utrzymywania łączności małżeńskiej
i rodzinnej, przez co wspólność małżeńska nie została całkowicie unicestwiona.

W niniejszej sprawie odwołująca dążyła do utrzymywania łączności małżeńskiej
i rodzinnej z mężem. Działania takie podejmował również zmarły, z tym, iż trzeba wziąć pod uwagę, że w jego przypadku istotnym hamulcem tych działań, była choroba alkoholowa.

Dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie ma również to, że postanowieniem
z dnia 10 grudnia 2012 r. Sąd Okręgowy w Tarnowie dokonał zabezpieczenia roszczenia alimentacyjnego odwołującej w sprawie rozwodowej poprzez zobowiązanie J. K.do uiszczania tytułem przyczyniania się do zaspakajania potrzeb rodziny kwot po 350,00 zł na rzecz każdego z małoletnich dzieci stron. W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd powołał się na przepis art. 27 k.r.o.

Z dowodów wpłat znajdujących się w aktach sprawy wynika, że zmarły przekazywał żonie tytułem alimentów kwoty rzędu 350,00 zł, 360,00 zł, 450,00 zł, 500,00 zł i 600,00 zł
(k. 43-49).

Jak stwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 26 października 2006 r.
(III UZP 3/06), realne więzi małżeńskie kreujące faktyczną wspólność małżeńską wymaganą do nabycia przez wdowę (wdowca) prawa do renty rodzinnej mogą być zachowane w każdym ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej. Pozostawania we wspólności małżeńskiej nie wyklucza w szczególności uzgodnienie ustroju rozdzielności majątkowej, który nie wpływa ani nie ogranicza powinności małżeńskich, o jakich stanowi art. 23 k.r.o. Skoro więc małżonkowie w okresie trwania małżeństwa, niezależnie od małżeńskiego ustroju majątkowego, w jakim pozostają, mają równe małżeńskie prawa i obowiązki, to mają także prawne możliwości zobowiązania współmałżonka do przyczyniania się do zaspakajania potrzeb rodziny według swoich sił oraz możliwości zarobkowych i majątkowych
(art. 27 i 28 k.r.o.). Trafne jest zatem postrzeganie realizacji tych powinności w kategoriach małżeńskiego obowiązku alimentacyjnego, który stanowi podłoże i podstawowe uzasadnienie przysługiwania prawa do renty rodzinnej w razie śmierci ubezpieczonego współmałżonka.

W tym kontekście, jak podkreślił Sąd Najwyższy, uzasadnione jest stanowisko, że sądowe stwierdzenie obowiązku (nakazanie) przyczyniania się do zaspakajania potrzeb rodziny, w trybie art. 27 lub 28 k.r.o., stanowi orzeczenie o charakterze alimentacyjnym,
a w każdym razie prowadzi do potwierdzenia alimentacyjnego obowiązku wzajemnej pomocy i współdziałania dla dobra rodziny, obejmującego powinność przyczyniania się do utrzymania także współmałżonka, co w razie śmierci alimentacyjnie zobowiązanego ubezpieczonego kreuje uprawnienie do nabycia renty rodzinnej tak, jakby wdowa miała w dniu śmierci męża prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową (art. 70 ust. 3 in fine ustawy emerytalnej).

Takim sądowym stwierdzeniem obowiązku przyczyniania się do zaspakajania potrzeb rodziny, w trybie art. 27 k.r.o., tj. orzeczeniem o charakterze alimentacyjnym, odwołująca dysponowała. Było to postanowienie Sądu Okręgowego w Tarnowie z dnia z dnia 10 grudnia 2012 r. zobowiązujące J. K.do uiszczania tytułem przyczyniania się do zaspakajania potrzeb rodziny kwot po 350,00 zł na rzecz każdego z małoletnich dzieci stron.

Istotnie, jak przyjmują komentatorzy, obowiązek wynikający z art. 27 k.r.o. ma charakter alimentacyjny (tak J. Gajda, Kodeks..., s. 70; J. Ignatowicz, K. Piasecki,
J. Pietrzykowski, J. Winiarz, Kodeks..., s. 151-152, M. Bartnicki, Komentarz do ustawy…, LEX).

Właściwy zatem wydaje się pogląd, że zasądzenie odpowiednich kwot w procesowym trybie dochodzenia roszczeń z art. 27 k.r.o. oznacza zaistnienie prawa do alimentów
w rozumieniu art. 70 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS.

Nawet zatem, gdyby uznać, że między małżonkami brak było wspólności małżeńskiej, odwołującej, z uwagi na śmierć męża zobowiązanego alimentacyjnie, przysługiwać winno uprawnienie do renty rodzinnej tak, jakby miała w dniu śmierci męża prawo do alimentów
z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową.

Niezależnie od tego zwrócić należy uwagę na to, że wyrokiem z dnia 13 maja 2014 r., SK 61/13 (Dz. U. z 2014 r. poz. 683) Trybunał Konstytucyjny uznał, iż art. 70 ust. 3 ustawy
z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440, 1717
i 1734) w zakresie, w jakim uprawnienie małżonki rozwiedzionej do uzyskania renty rodzinnej uzależnia od wymogu posiadania w dniu śmierci męża prawa do alimentów z jego strony, ustalonych wyłącznie wyrokiem lub ugoda sądową, jest niezgodny z art. 67 ust. 1
w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Jak wskazano w komunikacie prasowym po wydaniu tego wyroku, potwierdzeniem prawa do alimentów może być nie tylko orzeczenie lub ugoda sądowa, ale również umowa zawarta między małżonkami. Umowa taka może być zawarta również w sposób dorozumiany, a o jej istnieniu może świadczyć fakt, że alimenty były faktycznie uiszczane przez małżonka na rzecz osoby uprawnionej.

Orzeczenie to na tle niniejszej sprawy potwierdza tylko zasadność uznania, że odwołującej, pomimo, iż nie miała w dniu śmierci męża prawa do alimentów z jego strony ustalonego wyrokiem lub ugodą sądową, należy się prawo do renty rodzinnej.

Reasumując, uznać należało, że zaskarżona decyzja była błędna, co doprowadziło do jej zmiany i przyznania odwołującej prawa do renty rodzinnej po zmarłym mężu od
24 stycznia 2014 r., tj. od dnia wniosku.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.