Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie, Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Kazimierz Wilczek

Sędziowie: SSO Jadwiga Żmudzka (spr.)

SSO Grażyna Pawela-Gawor

Protokolant: st. prot. Teresa Orlik

przy udziale Sławomira Zięby Prokuratora Prokuratury Okręgowej,

po rozpoznaniu w dniu 28 maja 2014 roku, sprawy

M. J.

oskarżonego o przestępstwo z art. 90 ustawy z dnia 7 lipca 1994r.(Dz.U.03.207.2016 ze zm.) Prawo budowlane; art. 271 § 1 kk

Z. J.

oskarżonego o przestępstwo z art. 90 ustawy z dnia 7 lipca 1994r.(Dz.U.03.207.2016 ze zm.) Prawo budowlane

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie

z dnia 15 października 2013r. sygn. akt II K 883/12/S

uznając apelację za oczywiście bezzasadną zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy i zasądza od oskarżonych Z. J. i M. J. na rzecz Skarbu Państwa kwoty po 170

(sto siedemdziesiąt) złotych tytułem kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

SSO Jadwiga Żmudzka SSO Kazimierz Wilczek SSO Grażyna Pawela-Gawor

Sygn. akt IV Ka 65/14

UZASADNIENIE

1.  M. J. został oskarżony o to, że:

I.  w okresie od 10 sierpnia 2004 r. do 15 maja 2006 r. w K. prowadził jako kierownik budowy roboty budowlane polegające na przebudowie i rozbudowie budynku frontowego i oficyn wraz z budową nowej oficyny i przebudową infrastruktury technicznej z przeznaczeniem nieruchomości na cele hotelowe w budynku zlokalizowanym przy ul. (...) w K. bez wymaganego pozwolenia na budowę w związku z wygaśnięciem decyzji z dnia 27 maja 2002 r. nr (...) udzielającej pozwolenia na budowę, przy czym w okresie od 9 czerwca 2005 r. do 17 czerwca 2005 r. prowadził przedmiotowe roboty budowlane w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi - osób wykonujących roboty budowlane, w ten sposób, że naruszając obowiązek zapewnienia w trakcie prowadzonych robót bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, dopuścił do wykonywania prac bez środków ochrony indywidualnej przed upadkiem z wysokości i na powierzchniach nie zabezpieczonych balustradami ochronnymi zabezpieczającymi przed upadkiem z wysokości, składowania przy krawędziach stropów niezabezpieczonych przed upadkiem elementów metalowych rusztowań oraz palet z materiałami budowlanymi nad miejscami wykonywania przez pracowników robót budowlanych i nad ciągami komunikacyjnymi, wykorzystywania do oświetlania stanowisk pracy instalacji, której przewody posiadały liczne miejsca uszkodzonej izolacji zewnętrznej, wykorzystywania instalacji elektrycznych zasilających elektronarzędzia, których przewody posiadały liczne miejsca uszkodzonej izolacji zewnętrznej, wykonywania prac w strefach niebezpiecznych, w których istniało zagrożenie spadania z góry przedmiotów i materiałów, wykonywania prac związanych z obsługą towarowego wyciągu budowlanego pracowników, którzy nie posiadali do tego stosownych uprawnień,

tj. o przestępstwo z art. 90 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. (Dz.U.03.207.2016 ze zm.) Prawo budowlane

II.  w dniu 15 maja 2006 r. w K., jako kierownik budowy inwestycji polegającej na przebudowie i rozbudowie budynku frontowego i oficyn wraz z budową nowej oficyny i przebudową infrastruktury technicznej z przeznaczeniem nieruchomości na cele hotelowe w budynku zlokalizowanym przy ul. (...) w K. i będąc z tego tytułu osobą uprawnioną do wystawienia dokumentu pod nazwą „oświadczenie kierownika budowy o zakończeniu budowy" poświadczył nieprawdę w wystawionym przez siebie dokumencie pod nazwą „oświadczenie kierownika budowy o zakończeniu budowy" z dnia 15 maja 2006 r., co do okoliczności mającej znaczenie prawne stwierdzając, że roboty budowlane polegające na przebudowie i rozbudowie budynku frontowego i oficyn wraz z budową nowej oficyny i przebudową infrastruktury technicznej na cele hotelowe w obiekcie budowlanym usytuowanym w K. przy ul. (...) działka nr (...) (...) zostały wykonane zgodnie z projektem budowlanym i warunkami pozwolenia na budowę z dnia 27 maja 2002 r. nr (...) podczas gdy w rzeczywistości prace budowlane wykonano z istotnymi odstępstwami od projektu budowlanego zatwierdzonego w/wym. decyzją polegającymi na wykonaniu: balkonów w miejsce projektowanych w formie „porte fenetre" na IV p. części frontowej budynku, w obrębie piwnic: dwóch basenów o różnej wielkości połączonych ze sobą oraz groty solnej, zmianie usytuowania klatki schodowej i zmianie usytuowania wind, realizacji funkcji na poszczególnych kondygnacjach odbiegającej od funkcji zatwierdzonej w projekcie, w miejscu dachu od strony ul. (...) tarasu widokowego zabezpieczonego barierkami stalowymi z pomieszczeniem o ścianach szklanych, od strony ul. (...) w drzwiach ściany ostatniej kondygnacji zamiast „porte-fenetre", wysuniętych balkonów z balustradami, przekrywającymi przeszklone ryzality w miejscach okien niższej kondygnacji

tj. o przest. z art. 271 § l kk

2. Z. J. został oskarżony o to, że

III.  w okresie od 10 sierpnia 2004 r. do 15 maja 2006 r. w K. prowadził jako inspektor nadzoru inwestorskiego roboty budowlane polegające na przebudowie i rozbudowie budynku frontowego i oficyn wraz z budową nowej oficyny i przebudową infrastruktury technicznej z przeznaczeniem nieruchomości na cele hotelowe w budynku zlokalizowanym przy ul. (...) w K. bez wymaganego pozwolenia na budowę w związku z wygaśnięciem decyzji z dnia 27 maja 2002 r. nr (...)udzielającej pozwolenia na budowę, przy czym w okresie od 9 czerwca 2005 r. do 17 czerwca 2005 r. prowadził przedmiotowe roboty budowlane w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi - osób wykonujących roboty budowlane, w ten sposób, że naruszając obowiązek zapewnienia w trakcie prowadzonych robót bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, dopuścił do wykonywania prac bez środków ochrony indywidualnej przed upadkiem z wysokości i na powierzchniach nie zabezpieczonych balustradami ochronnymi zabezpieczającymi przed upadkiem z wysokości, składowania przy krawędziach stropów niezabezpieczonych przed upadkiem elementów metalowych rusztowań oraz palet z materiałami budowlanymi nad miejscami wykonywania przez pracowników robót budowlanych i nad ciągami komunikacyjnymi, wykorzystywania do oświetlania stanowisk pracy instalacji, której przewody posiadały liczne miejsca uszkodzonej izolacji zewnętrznej, wykorzystywania instalacji elektrycznych zasilających elektronarzędzia, których przewody posiadały liczne miejsca uszkodzonej izolacji zewnętrznej, wykonywania prac w strefach niebezpiecznych, w których istniało zagrożenie spadania z góry przedmiotów i materiałów, wykonywania prac związanych z obsługą towarowego wyciągu budowlanego pracowników, którzy nie posiadali do tego stosownych uprawnień,

tj. o przestępstwo z art. 90 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. (Dz.U.03.207.2016 ze zm.) Prawo budowlane

Sąd Rejonowy dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie Wydział II Karny z dnia 15 października 2013 roku orzeczono w tym przedmiocie następująco:

I.  orzekając w zakresie czynu zarzucanego oskarżonemu M. J. w punkcie I aktu oskarżenia, przyjmując, iż polegał na tym, że w okresie od 9 czerwca 2005 r. do 17 czerwca 2005 r. prowadził jako kierownik budowy roboty budowlane polegające na przebudowie i rozbudowie budynku frontowego i oficyn wraz z budową nowej oficyny i przebudową infrastruktury technicznej z przeznaczeniem nieruchomości na cele hotelowe w budynku zlokalizowanym przy ul. (...) w K. w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi - osób wykonujących roboty budowlane, w ten sposób, że naruszając obowiązek zapewnienia w trakcie prowadzonych robót bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, dopuścił do wykonywania prac bez środków ochrony indywidualnej przed upadkiem z wysokości i na powierzchniach nie zabezpieczonych balustradami ochronnymi zabezpieczającymi przed upadkiem z wysokości, składowania przy krawędziach stropów niezabezpieczonych przed upadkiem elementów metalowych rusztowań oraz palet z materiałami budowlanymi nad miejscami wykonywania przez pracowników robót budowlanych i nad ciągami komunikacyjnymi, wykorzystywania do oświetlania stanowisk pracy instalacji, której przewody posiadały liczne miejsca uszkodzonej izolacji zewnętrznej, wykorzystywania instalacji elektrycznych zasilających elektronarzędzia, których przewody posiadały liczne miejsca uszkodzonej izolacji zewnętrznej, wykonywania prac w strefach niebezpiecznych, w których istniało zagrożenie spadania z góry przedmiotów i materiałów, wykonywania prac związanych z obsługą towarowego wyciągu budowlanego pracowników, którzy nie posiadali do tego stosownych uprawnień, tj. o występek z art. 90 w zw. z art. 50 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. (Dz.U.03.207.2016 ze zm.) Prawo budowlane oraz pkt. II aktu oskarżenia, polegającego na tym, że w dniu 15 maja 2006 r. w K., jako kierownik budowy inwestycji polegającej na przebudowie i rozbudowie budynku frontowego i oficyn wraz z budową nowej oficyny i przebudową infrastruktury technicznej z przeznaczeniem nieruchomości na cele hotelowe w budynku zlokalizowanym przy ul. (...) w K. i będąc z tego tytułu osobą uprawnioną do wystawienia dokumentu pod nazwą „oświadczenie kierownika budowy o zakończeniu budowy" poświadczył nieprawdę w wystawionym przez siebie dokumencie pod nazwą „oświadczenie kierownika budowy o zakończeniu budowy" z dnia 15 maja 2006 r., co do okoliczności mającej znaczenie prawne stwierdzając, że roboty budowlane polegające na przebudowie i rozbudowie budynku frontowego i oficyn wraz z budową nowej oficyny i przebudową infrastruktury technicznej na cele hotelowe w obiekcie budowlanym usytuowanym w K. przy ul. (...) działka nr (...) (...) zostały wykonane zgodnie z projektem budowlanym i warunkami pozwolenia na budowę z dnia 27 maja 2002 r. nr (...) podczas gdy w rzeczywistości prace budowlane wykonano z istotnymi odstępstwami od projektu budowlanego zatwierdzonego w/wym. decyzją polegającymi na wykonaniu: balkonów w miejsce projektowanych w formie „porte fenetre" na IV p. części frontowej budynku, w obrębie piwnic: dwóch basenów o różnej wielkości połączonych ze sobą oraz groty solnej, zmianie usytuowania klatki schodowej i zmianie usytuowania wind, realizacji funkcji na poszczególnych kondygnacjach odbiegającej od funkcji zatwierdzonej w projekcie, w miejscu dachu od strony ul. (...) tarasu widokowego zabezpieczonego barierkami stalowymi z pomieszczeniem o ścianach szklanych, od strony ul. (...) w drzwiach ściany ostatniej kondygnacji zamiast „porte-fenetre", wysuniętych balkonów z balustradami, przekrywającymi przeszklone ryzality w miejscach okien niższej kondygnacji , przy czym przyjmując, iż czyn ten stanowi wypadek mniejszej wagi kwalifikowany z art. 271 § 2 k.k. – na mocy art. 66 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 67 § 1 k.k. postępowanie warunkowo umarza na okres próby wynoszący 1 (jeden) rok

II.  orzekając w zakresie czynu zarzucanego oskarżonemu Z. J. w punkcie III aktu oskarżenia, przyjmując, iż polegał na tym że w okresie od 9 czerwca 2005 r. do 17 czerwca 2005 r. prowadził jako inspektor nadzoru inwestorskiego roboty budowlane polegające na przebudowie i rozbudowie budynku frontowego i oficyn wraz z budową nowej oficyny i przebudową infrastruktury technicznej z przeznaczeniem nieruchomości na cele hotelowe w budynku zlokalizowanym przy ul. (...) w K. w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi - osób wykonujących roboty budowlane, w ten sposób, że naruszając obowiązek zapewnienia w trakcie prowadzonych robót bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, dopuścił do wykonywania prac bez środków ochrony indywidualnej przed upadkiem z wysokości i na powierzchniach nie zabezpieczonych balustradami ochronnymi zabezpieczającymi przed upadkiem z wysokości, składowania przy krawędziach stropów niezabezpieczonych przed upadkiem elementów metalowych rusztowań oraz palet z materiałami budowlanymi nad miejscami wykonywania przez pracowników robót budowlanych i nad ciągami komunikacyjnymi, wykorzystywania do oświetlania stanowisk pracy instalacji, której przewody posiadały liczne miejsca uszkodzonej izolacji zewnętrznej, wykorzystywania instalacji elektrycznych zasilających elektronarzędzia, których przewody posiadały liczne miejsca uszkodzonej izolacji zewnętrznej, wykonywania prac w strefach niebezpiecznych, w których istniało zagrożenie spadania z góry przedmiotów i materiałów, wykonywania prac związanych z obsługą towarowego wyciągu budowlanego pracowników, którzy nie posiadali do tego stosownych uprawnień, tj. o występek z art. 90 w zw. z art. 50 ust.. 1 pkt.. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. (Dz.U.03.207.2016 ze zm.) Prawo budowlane na mocy art. 66 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 67 § 1 k.k. postępowanie warunkowo umarza na okres próby wynoszący 1 (jeden) rok

III.  na mocy art. 67§3 kk w zw. z art. 39 pkt. 7 kk orzeka wobec oskarżonego M. J. świadczenie pieniężne, zobowiązując go do zapłaty na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej nr konta (...) kwoty 6.000 (sześć tysięcy) złotych;

IV.  na mocy art. 67§3 kk w zw. z art. 39 pkt. 7 kk orzeka wobec oskarżonego Z. J. świadczenie pieniężne, zobowiązując go do zapłaty na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej nr konta (...) kwoty 3.000 (trzy tysiące) złotych;

V.  na zasadzie art. 627 k.p.k. zasądza od oskarżonych częściowe koszty sądowe, w tym od oskarżonego M. J. kwotę 1500 (tysiąc pięćset) złotych, zaś od Z. J. kwotę 700 (siedemset) złotych na rzecz Skarbu Państwa, zwalniając oskarżonych na zasadzie art. 624 § 1 k.p.k. od obowiązku ponoszenia pozostałych kosztów sądowych.

Od tego wyroku obrońca obu oskarżonych złożył apelację, który zaskarżył wyrok w całości, zarzucając mu:

a) obrazę przepisów postępowania a to art. 413 § 2 kpk poprzez zaniechanie wskazania w sentencji wyroku jaką postać zamiaru Sąd Rejonowy przypisał obu oskarżonym - co uniemożliwia polemikę z tą częścią orzeczenia, a nadto uniemożliwia instancyjną kontrolę prawidłowości procesu ustalania winy oskarżonych;

b) błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że oskarżony Z. J., jako inspektor nadzoru inwestorskiego był odpowiedzialny za przestrzeganie na budowie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy — co miało wpływ na treść wyroku poprzez uznanie winy wymienionego w zakresie art. 90 prawa budowlanego;

c) błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu iż postąpienia M. J., polegające na braku wskazaniu w oświadczaniu o zakończeniu budowy Hotelu (...), że istnieją istotne odstępstwa od projektu i zezwolenia na budowę co wyczerpało znamiona przestępstwa z art. 271 kk - podczas gdy w czynie tym zawiera się co najwyżej znikomy ładunek szkodliwości społecznej.

Apelujący obrońca wniósł o:

- o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonych,

- o zmianę wyroku i umorzenie postępowania z uwagi na znikomą szkodliwości czynu co do Z. J.,

względnie

- o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Sąd Odwoławczy rozważył, co następuje:

Wszystkie zarzuty podniesione w apelacji są chybione i apelacja jest oczywiście bezzasadna.

Kontrola odwoławcza przeprowadzona przez Sąd Okręgowy prowadzi do wniosku, że Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny dowodów, poczynił trafne ustalenia faktyczne w przedmiotowej sprawie i zasadnie wykazał, że w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy, w zakresie uznanym za wiarygodny, nie budzi wątpliwości zrealizowanie przez oskarżonego M. J. znamion przestępstwa z art. 90 w zw. z art. 50 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane i z art. 271 § 2 k.k., zaś przez oskarżonego Z. J. znamion przestępstwa z art. 90 w zw. z art. 50 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane

Sąd Rejonowy, dokonując oceny dowodów, nie naruszył art. 7 k.p.k. Kontrola instancyjna stwierdza bowiem, że Sąd Rejonowy przeprowadził obszerne postępowanie dowodowe i dokonał skrupulatnej oraz wnikliwej oceny całego zebranego materiału dowodowego. Ocena wszystkich dowodów jest oceną swobodną, pozbawioną cech dowolności. W pisemnych motywach wyroku Sąd odniósł się szczegółowo do wszystkich przeprowadzonych dowodów, wskazując, którym dowodom i w jakiej części dał wiarę, a którym wiary odmówił, argumentując przyczyny takiego postąpienia. Rozumowanie Sądu w kwestii dokonanej oceny wszystkich dowodów pozbawione jest cech dowolności, sprzeczności, niejasności. Wszystkie dowody ocenione zostały z zachowaniem zasad logicznego rozumowania, doświadczenia życiowego oraz wskazań wiedzy. Tym samym ocena dowodów, jako zgodna z art. 7 k.p.k., z ochrony tego przepisu korzysta. Opierając się na takiej ocenie dowodów Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny i trafnie przypisał oskarżonym sprawstwo i winę.

Kontrola instancyjna oceny dowodów z natury nie obejmuje sfery przekonania sędziowskiego, jaka wiąże się z bezpośredniością przesłuchania, sprowadza się natomiast do sprawdzenia, czy ocena ta nie wykazuje błędów natury faktycznej (niezgodność z treścią dowodu, pominięcie pewnych dowodów), lub logicznej (błędnego rozumowania i wnioskowania), albo czy nie jest sprzeczna z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy. Ocena dowodów przeprowadzona przez Sąd Rejonowy nie wykazuje tego rodzaju błędów. Apelujący nie wykazał, ażeby ocena dowodów przedstawiona przez Sąd Rejonowy sprzeczna była z zasadami logiki, doświadczenia życiowego, czy wskazaniami wiedzy.

Sąd Rejonowy badał okoliczności korzystne, jak i niekorzystne, zgodnie z wymogiem art. 4 k.p.k., przeprowadził bowiem dowody przemawiające zarówno na korzyść, jak i niekorzyść oskarżonych. Sąd Rejonowy uwzględnił przy wyrokowaniu całokształt materiału dowodowego ujawnionego na rozprawie. Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły natomiast tylko te dowody, które Sąd uznał za wartościowe i wiarygodne. Żaden przepis procedury karnej nie nakłada na Sąd orzekający obowiązku czynienia ustaleń faktycznych w oparciu o wszystkie przeprowadzone dowody. Nie jest to bowiem możliwe w sytuacji, gdy przeprowadzone dowody są ze sobą sprzeczne, a tak było w niniejszej sprawie. Wówczas Sąd I instancji obowiązany jest jednym z nich dać wiarę, a innym waloru wiarygodności odmówić, zaś ocenę swoją uzasadnić, zgodnie z wymogami art. 7 k.p.k., co też, zgodnie z rozważaniami zawartymi powyżej, uczynił.

W sprawie nie doszło również do obrazy przepisów art. 424 k.p.k. Zgodnie z treścią art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. uzasadnienie powinno zawierać wskazanie, jakie fakty Sąd uznał za udowodnione, lub nie udowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, zaś w myśl pkt 2 tego przepisu, uzasadnienie powinno także zawierać wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku. Paragraf 2 stanowi zaś, że należy przytoczyć okoliczności, które Sąd miał na względzie przy wymiarze kary, a także przy innych rozstrzygnięciach zawartych w wyroku. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem uzasadnienie wyroku powinno wskazywać logiczny proces, który doprowadził Sąd do wniosku o winie lub niewinności oskarżonego. Sąd więc powinien wskazać w uzasadnieniu, jakie fakty uznaje za ustalone, na czym opiera poszczególne ustalenia i dlaczego nie uznaje dowodów przeciwnych, a następnie jakie wnioski wyprowadza z dokonanych ustaleń. W uzasadnieniu wyroku musi być przedstawiony tok rozumowania Sądu i to w taki sposób, żeby można było skontrolować słuszność tego rozumowania i jego zgodność z materiałem dowodowym (por. wyrok SN z dnia 29.09.1973r. IIKR 105/73, OSNPG 1974, nr 3-4, poz. 47; wyrok SN z dnia 18.01.1980r. IIIR 424/79, OSNPG 1980 nr 7 poz. 98; wyrok SN z dnia 14.06.1984r. IKR 120/84 OSNPG 1984 nr 12 poz. 115). Sąd Rejonowy w pisemnym uzasadnieniu wyroku wskazał szczegółowo i w sposób wyjątkowo staranny, jakie fakty uznał za udowodnione, jakie za nieudowodnione, jak ocenił poszczególne dowody i dlaczego oparł się na jednych dowodach, odrzucając inne. W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał również podstawę prawną wyroku. Skoro zatem uzasadnienie wyroku zawiera wszystkie wyżej wskazane elementy, jakie są wymagane przepisem art. 424 k.p.k., tym samym nie doszło do uchybienia temu przepisowi. Sporządzone uzasadnienie pozwala na pełną, nieutrudnioną kontrolę odwoławczą wyroku.

Nie doszło również do naruszenia art. 410 k.p.k. Obraza art. 410 k.p.k. zachodzi tylko wówczas, gdy Sąd orzekający opiera swoje orzeczenie na materiale nieujawnionym na rozprawie głównej, bądź opiera się tylko na części materiału ujawnionego, a zatem, gdy jego rozstrzygnięcie nie jest wynikiem analizy całokształtu ujawnionych okoliczności, a więc także i tych, które je podważają. Taka natomiast sytuacja w przedmiotowej sprawie nie zachodzi. Każdy z dowodów został przeprowadzony na rozprawie, a następnie – niezależnie od jego wartości procesowej w kontekście interesu oskarżonych – poddany analizie i ocenie.

Chybiony jest zarzut błędu w ustaleniach faktycznych. Zgodnie z utrwalonym już poglądem wyrażonym w orzecznictwie i podzielonym przez Sąd Odwoławczy, błąd ustaleń faktycznych istotnych w orzekaniu zachodzi, gdy treść dokonanych ocen i wniosków wyprowadzonych przez Sąd nie odpowiada zasadom logiki, doświadczenia życiowego i wskazaniom wiedzy, kłóci się z zasadami rozumowania, a błąd ten mógł mieć wpływ na treść orzeczenia. Zarzut takiego błędu nie jest zasadny, gdy sprowadza się do samego zakwestionowania stanowiska Sądu czy do polemiki z ustaleniami Sądu. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom Sądu odmiennego poglądu nie wystarcza zatem do wniosku o popełnieniu przez Sąd błędu ustaleń. Zarzut taki bowiem powinien wskazywać nieprawidłowości w rozumowaniu Sądu w zakresie istotnych ustaleń (vide: wyrok S.A. w Krakowie z dnia 14.05.2008r., sygn. akt II AKa 50/08, KZS 2008/7-8/64). Autor skargi apelacyjnej we wniesionym przez siebie środku odwoławczym upatruje dokonania przez Sąd I Instancji błędnych ustaleń faktycznych, powołując się na wybrane przez siebie dowody i dokonaną przez siebie ocenę materiału dowodowego, z którego wyciągnął własne wnioski, pomijając te dowody (fragmenty dowodów), które przekonały Sąd Rejonowy o sprawstwie i winie oskarżonych. Taka krytyka odwoławcza odnosząca się tylko do części materiału dowodowego, potraktowanego wybiórczo, z pominięciem tych dowodów (fragmentów dowodów), które obciążają oskarżonych, a także nie wykazująca jednocześnie, aby Sąd I instancji którąkolwiek regułę swobodnej oceny dowodów naruszył, nie może skutecznie uzasadniać podniesionego w apelacji zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych.

Sąd I Instancji nie naruszył również reguły określonej w art. 5 § 2 k.p.k. Zastosowanie reguły in dubio pro reo wchodzi w grę dopiero wówczas, gdy wątpliwości powzięte przez organ procesowy co do sposobu rozstrzygnięcia określonej kwestii nie dadzą się usunąć, pomimo podjęcia wszelkich dostępnych działań zmierzających do dokonania jednoznacznych ustaleń faktycznych. Dlatego dla oceny, czy został naruszony zakaz wynikający z art. 5 § 2 k.p.k. istotne jest wyłącznie to, czy Sąd meriti rzeczywiście podjął wątpliwość co do treści ustaleń faktycznych i wobec braku możliwości jej usunięcia rozstrzygnął ją na niekorzyść oskarżonych albo też czy w świetle materiału dowodowego danej sprawy wątpliwość taką powinien powziąć (vide: postanowienie SN z dnia 23.02.2006 r., sygn. akt III KK 335/05, Lex nr 180797, postanowienie SN z dnia 10.10.2012 r., sygn. akt V KK 61/12, Lex nr 1228657, wyrok SA w Krakowie z dnia 5.09.2012 r., sygn. akt II AKa 118/12, KZS 2012/10/40, wyrok SA w Krakowie z dnia 24.07.2012 r., sygn. akt II AKa 114/12, KZS 2012/9/41,wyrok SA we Wrocławiu z dnia 09.05.2012 r., sygn. akt II AKa 113/12, Lex nr 1164208, wyrok SA we Wrocławiu z dnia 11.04.2012 r., sygn. akt II AKa 89/12, Lex nr 1162858). W analizowanej sprawie Sąd Rejonowy wszystkie zgromadzone dowody sprawdził i poddał logicznej ocenie, ustalając na podstawie obdarowanych wiarygodnością dowodów fakty, nie dopatrując się, słusznie, istnienia nie dających się rozstrzygnąć wątpliwości.

Nie jest trafny zarzut naruszenia art. 413 § 2 k.p.k. W uzasadnieniu tego zarzutu apelujący podnosi, że wynik ustaleń administracyjnych jest warunkiem sine qua non uruchomienia postępowania karnego oraz że w niniejszej sprawie warunek ten nie został spełniony, powołując się na komentarze do art. 90 Prawa budowlanego. Sąd Odwoławczy stwierdza, że treść przepisów ustawy Prawo budowlane, jak i przepisów kodeksu postępowania karnego w żadnej mierze nie dają podstaw do twierdzeń, że wszczęcie postępowania karnego w zakresie czynu z art. 90 Prawa budowlanego – jak utrzymuje apelujący - może nastąpić dopiero po uprzednim przeprowadzeniu przez organ administracyjny postępowania, podczas którego zostanie stwierdzone, że roboty budowlane wykonywane były z naruszeniem art. 48, 49b, 50 ust. 1 pkt 1 lub pkt 2 tejże ustawy, a także, kto jest za to odpowiedzialny.

Wnoszący akt oskarżenia Prokurator zarzucił oskarżonym popełnienie poszczególnych przestępstw, w tym z ustawy Prawo budowlane, uznając że dopuścili się oni tych przestępstw, co wyjaśnia wątpliwości obrońcy, dlaczego przepisy Prawa budowlanego zostały wykorzystane w akcie oskarżenia.

Z opisu czynów, zawartych w pkt I i II zaskarżonego wyroku jest jasne, że oskarżeni popełnili czyny, działając – każdy z nich umyślnie. Sąd Odwoławczy, tak samo jak Sąd I Instancji nie podziela poglądu wyrażonego w przytoczonym w apelacji postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 28.05.2003r. o konieczności wskazania w wyroku skazującym rodzaju zamiaru – bezpośredniego lub ewentualnego. Ani art. 413 § 2 k.p.k. ani żaden inny przepis kodeksu postępowania karnego wymogu takiego nie przewiduje. Skarżony wyrok zawiera wszystkie elementy wymagane przez art. 413 § 1 i 2 k.p.k. W uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy przekonująco wykazał, że oskarżeni działali umyślnie.

Wbrew temu, co podaje apelujący, żaden z dowodów nie daje podstawy do przyjęcia, że doszło do pozaustawowego wyłączenia odpowiedzialności obu oskarżonych za stan bezpieczeństwa na przedmiotowej budowie. Nie było w tym zakresie żadnego porozumienia między oskarżonymi a inwestorem czy T. L., albo innymi osobami. Oświadczenie T. L. do inspektorów PIP, przytaczane przez apelującego nie daje żadnej podstawy do wyłączenia odpowiedzialności obu oskarżonych za stan bezpieczeństwa na budowie. To Prokurator jest władny do przedstawiania zarzutów i kierowania aktu oskarżenia, a nieobjęcie T. L. aktem oskarżenia, na co powołuje się skarżący, nie daje żadnej podstawy do uwolnienia oskarżonych od odpowiedzialności karnej.

Art. 313 § 2 k.p.k. odnosi się do postanowienia o przedstawieniu zarzutów, a nie do aktu oskarżenia, wbrew temu, co podnosi apelujący.

Apelujący powtarza uwagi Sądu Rejonowego zawarte w pisemnym uzasadnieniu skarżonego wyroku, odnośnie tego, że akt oskarżenia zawiera tylko kwalifikację z art. 90 ustawy Prawo budowlane, bez wskazania naruszenia jakiego przepisu tej ustawy zarzuca się oskarżonym. Sąd Rejonowy zwrócił na to uwagę i omówił, co wynika z uzasadnienia wyroku. Apelujący pomija przy tym, że opis każdego z czynów zarzucanych oskarżonym w akcie oskarżenia jest rozbudowany i jasne jest, co Prokurator zarzucił oskarżonym. Obaj oskarżeni bardzo dobrze znali zarzuty, pod jakimi stali, rozumieli je i brak wskazania przez Prokuratora w akcie oskarżenia, poza art. 90 powołanej ustawy, innych przepisów tej ustawy nie daje żadnej podstawy do twierdzeń, że tym samym skutecznie utrudniło to oskarżonym obronę.

Mimo odmiennych twierdzeń apelującego, poglądy Sądu Odwoławczego, wyrażone w poprzednim wyroku uchylającym wyrok Sądu Rejonowego, miały charakter zapatrywań prawnych, a tymi, zgodnie z wyraźnym brzmieniem art. 442 § 2 k.p.k. Sąd I Instancji był związany. Apelujący wskazuje, że komentarze do art. 25 Prawa budowlanego, a także orzeczenia Sądów administracyjnych dość precyzyjnie określają, za co odpowiada inspektor nadzoru inwestorskiego i nie wymaga to wykładni określonych przepisów. Apelujący pomija, że ani komentarze do rzeczonej ustawy, ani poglądy doktrynerów, ani orzeczenia innych sądów wydane w innych sprawach nie stanowią źródła prawa. Sąd Odwoławczy w pełni podziela poglądy prawne Sądu Odwoławczego, orzekającego poprzednio oraz wyrażone przez Sąd I Instancji odnośnie zakresu praw i obowiązków kierownika budowy oraz inspektora nadzoru inwestorskiego. Sąd Odwoławczy orzekający poprzednio wskazał m.in., że w odniesieniu do inspektora nadzoru inwestorskiego podstawowe obowiązki i uprawnienia, choć nie jedynie, regulują przepisy art. 25 i 26 ustawy Prawo budowlane. Zgodnie z treścią art. 25 pkt 1 ustawy, do podstawowych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego należy reprezentowanie inwestora na budowie poprzez sprawowanie kontroli zgodności jej realizacji z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. Zatem przepis ten zawiera odesłanie do innych przepisów i to nie tylko zawartych w ustawie Prawo budowlane, lecz także w innych aktach prawnych. Zasady BPH m.in. odnoszące się do prowadzenia robót budowlanych są uregulowane w szeregu aktów prawnych, w tym w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy. Inspektor zastępuje na budowie inwestora i stanowi gwarancję prowadzenia robót zgodnie z projektem, przepisami i zasadami wiedzy technicznej. Podstawowym obowiązkiem inspektora nadzoru inwestorskiego jest dbanie o prawidłowe wykonanie robót budowlanych, również pod kątem przestrzegania zasad BPH. Inspektor nadzoru inwestorskiego zastępuje inwestora na budowie, a zatem przejmuje zakres jego obowiązków, a zgodnie z treścią art. 18 ustawy Prawo budowlane, do podstawowych obowiązków inwestora należy zorganizowanie procesu budowy, z uwzględnieniem zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Sformułowania „prowadzi roboty budowlane” nie można sprowadzić jedynie do fizycznego wykonywania robót budowlanych. Nie chodzi tutaj jedynie o fizyczne wykonywanie robót, lecz organizowanie, prowadzenie i kontrolowanie procesu inwestycyjnego. Sąd Odwoławczy orzekający w niniejszym postępowaniu w pełni podziela poglądy Sądu Odwoławczego orzekającego poprzednio.

Treść rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6.02.2003r., przytoczona w apelacji nie daje żadnej podstawy do przyjęcia, że inspektor nadzoru inwestorskiego jest uwolniony od obowiązków nałożonych na niego przez przepisy ustawy Prawo budowlane.

Sąd Rejonowy przyjął prawidłową kwalifikację prawną wszystkich czynów.

Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stopień społecznej szkodliwości każdego z czynów. Nie ulega wątpliwości, że ustalenie stopnia społecznej szkodliwości czynu konieczne jest w każdym przypadku badania odpowiedzialności karnej. Przy ocenie jego stopnia należy posłużyć się okolicznościami wymienionymi w art. 115 § 2 k.k. Zgodnie z dyspozycją tegoż przepisu, przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. Wszystkie z wymienionych okoliczności związane są z czynem, z jego stroną przedmiotową i podmiotową (postać zamiaru, motywacja), a ustalenie stopnia społecznej szkodliwości może nastąpić wyłącznie na podstawie oceny samego czynu, a nie na podstawie oceny jego sprawcy (vide: Kodeks karny - Część ogólna - Komentarz pod red. A. Zolla, Zakamycze 2000, s. 623). Żadne inne okoliczności nie podlegają uwzględnieniu przy ocenie stopnia szkodliwości każdego z czynów, jako leżące poza katalogiem wymienionym w art. 115 § 2 k.k, mającego zamknięty charakter.

Znikomość szkodliwości społecznej czynu może być powodem wydania wyroku umarzającego jedynie, gdy czyn sprawcy zarówno pod względem podmiotowym, jak i przedmiotowym wypełnia znamiona czynu zabronionego przez ustawę, a tylko ze względu na znikomą szkodliwość nie stanowi przestępstwa. W orzecznictwie trafnie podkreśla się, że w żadnym wypadku nie można przyjmować, że konkretna kategoria przestępstw może być z góry uznana za kategorię społecznie szkodliwą. Ocena taka winna być zawsze dokonana indywidualnie w stosunku do konkretnego popełnionego przestępstwa (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8.12.2004r. sygn. akt IIKK 210/04, Lex nr 155024).

Okoliczność, że z uwagi na przedmiot prac budowlanych, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego zobowiązany był z urzędu wszcząć procedurę kontrolną, nie daje żadnej podstawy, mimo odmiennych twierdzeń apelującego, do przyjęcia braku doniosłości dokumentu o nazwie „oświadczenie kierownika budowy o zakończeniu budowy” w obrocie prawnym, a datowanego na 15 maja 2006r., co Sąd Rejonowy przekonująco wykazał. Sąd I Instancji trafnie przyjął, iż rzeczone oświadczenie kierownika budowy M. J. nosiło znamiona dokumentu, do wystawienia którego był uprawniony, a w którym poświadczył on nieprawdę co do okoliczności mających znaczenie prawne w rozumieniu art. 271 k.k. Sąd I Instancji wziął pod uwagę, że niezależnie od udziału rzeczonego dokumentu w obrocie prawnym, organ nadzorczy zobowiązany był podjąć określone czynności z urzędu i takowe w rzeczywistości zostały podjęte, konsekwencją czego było wdrożenie odpowiedniej procedury naprawczej, co doprowadziło do przyjęcia wypadku mniejszej wagi z art. 271 § 2 k.k. Fakt dobrowolnego doprowadzenia obiektu do zgodności z projektem zamiennym, korzystny charakter zmian dla zabytkowej substancji obiektu – zostało uwzględnione przez Sąd Rejonowy przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu. Jak trafnie wskazuje się w orzecznictwie, ocena stopnia społecznej szkodliwości konkretnego zachowania powinna być oceną całościową, uwzględniającą okoliczności wymienione w art. 115 § 2 k.k., nie zaś sumą, czy pochodną ocen cząstkowych takiej czy innej "ujemności" tkwiącej w poszczególnych okolicznościach i dlatego też, jeżeli w art. 1 § 2 k.k. mówi się o znikomej społecznej szkodliwości czynu, to wymóg znikomości dotyczy społecznej szkodliwości ocenianej kompleksowo, nie zaś jej poszczególnych faktorów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2009r. sygn. akt WA 1/09, OSNwSK 2009/1/343). Całościowa ocena szkodliwości społecznej czynu oskarżonego M. J., polegającego na poświadczeniu nieprawdy w dokumencie z dnia 15 maja 2006r. co do okoliczności mających znaczenie prawne, dokonana przez Sąd Rejonowy, jest trafna. Brak jest podstaw do podzielenia twierdzeń apelującego o znikomej społecznej szkodliwości tego czynu. To samo dotyczy pozostałych czynów.

Warunkowe umorzenie postepowania karnego wobec obu oskarżonych było prawidłowym i trafnym postąpieniem Sądu Rejonowego.

Nie zachodzą żadne okoliczności, podlegające uwzględnieniu z urzędu, a wymienione w art. 439 i 440 k.p.k.

Z tych względów Sąd Odwoławczy, uznając apelację za oczywiście bezzasadną, na zasadzie art. 437 § 1 k.p.k., art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 12 i art. 8 ustawy o opłatach w sprawach karnych, zaskarżony wyrok utrzymał w mocy, zasądzając od oskarżonych kwotę po 170 zł tytułem kosztów sądowych za postępowanie odwoławczego. Na tak ustalone koszty złożyło się: 50 zł z tytułu opłaty za udzielenie informacji z Krajowego Rejestru Karnego, 20 zł z tytułu ryczałtu za doręczenie pism i zawiadomień w postępowaniu odwoławczym i 100 zł z tytułu opłaty.

SSO Jadwiga Żmudzka SSO Kazimierz Wilczek SSO Grażyna Pawela-Gawor