Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lipca 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący - Sędzia: SA Irena Raczkowska

Sędziowie: SA Magdalena Tymińska

SO del. Ewa Stryczyńska (spr.)

Protokolant: st. sekr. sądowy Anna Kapanowska

po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2014 r. w Warszawie

sprawy T. T.

przeciwko Dyrektorowi Zakładu Emerytalno- Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w W.

o wysokość emerytury policyjnej

na skutek apelacji T. T. i Dyrektora Zakładu Emerytalno- Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
w W.

od wyroku Sądu Okręgowego w(...) XIII Wydział Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 13 lipca 2012 r. sygn. akt XIII U 8283/10

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 w ten sposób, że oddala odwołanie T. T.;

II.  oddala apelację T. T.;

III.  zasądza od T. T. na rzecz Dyrektora Zakładu Emerytalno- Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w W. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt III AUa 3209/12

UZASADNIENIE

T. T. odwołał się od decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. z 3 grudnia 2009r. dotyczącej obniżenia jego świadczenia emerytalnego od 1 stycznia 2010r. wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i o przyznanie świadczenia w dotychczasowej nie obniżonej wysokości to jest naliczenie emerytury w wysokości 40 % podstawy jej wymiaru za 15 lat służby i 2,6% podstawy wymiaru za każdy dalszy rok tej służby z uwzględnieniem okresów składkowych i nie składkowych oraz przysługujących mu podwyższeń, dodatków, zasiłków i świadczeń pieniężnych oraz zasądzenie od pozwanego na kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odwołania skarżący wskazał, że pozwany w wyniku wszczętego z urzędu postępowania w przedmiocie ponownego ustalenia prawa do emerytury obniżył wysokość jego emerytury z 2,6% podstawy wymiaru do 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok służby z powodu przyjęcia, że ponownie ustalone prawo do zaopatrzenia emerytalnego pozostaje w związku ze służbą w charakterze funkcjonariusza w organach bezpieczeństwa państwa. T. T. zarzucił, że pozwany działając w ten sposób odstąpił od zasad określonych w art. 15-16 obowiązującej przed nowelizacją z dnia 23 stycznia 2009 r. policyjnej ustawy emerytalnej z 18 lutego 1994r. Zdaniem skarżącego, wymieniona ustawa, na podstawie której stał się „przypadkową ofiarą zmiany ustroju oraz odwetu politycznego” nie odpowiada konstytucyjnym wzorcom Rzeczypospolitej Polskiej jako państwa prawa, jak również zasadom ochrony praw człowieka i obywatela, przyjętych w ratyfikowanych przez Polskę umowach międzynarodowych.

Dodatkowo T. T. zarzucił, iż zaskarżona decyzja poza brakiem konstytucyjnej i administracyjnej podstawy prawnej zawiera też błędne ustalenia merytoryczne. Wskazał bowiem, że decyzją pozwanego z dnia 28 czerwca 1999r. wyliczono mu okres wysługi do celów emerytalnych w wymiarze 44 lat i 11 miesięcy, w tym 33 lat i 1 miesiąca służby w organach bezpieczeństwa państwa, natomiast okres od 10 marca 1945r. do 31 grudnia 1956r. potraktowano jako pracę cywilną. Podkreślił przy tym, że decyzja ta stała się prawomocna i była podstawą do obliczenia wysokości jego świadczenia emerytalnego.

Pozwany Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, że z urzędu wszczął postępowanie w przedmiocie zmiany wysokości świadczenia emerytalnego odwołującego się na skutek wpłynięcia do niego z Instytutu Pamięci Narodowej Informacji nr 98484/2009 o przebiegu służby odwołującego się w organach bezpieczeństwa państwa. W wyniku ponownego przeliczenia wysokość świadczenia uległa zmniejszeniu z uwagi na niższą niż dotychczas ustalona podstawę wymiaru emerytury, która aktualnie obliczona została zgodnie z art. 15 b ustawy z 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67 ze zm.). Pozwany nadto wskazał, że Informacja o przebiegu służby wystawiona przez Instytut Pamięci Narodowej jest dla niego wiążąca bowiem zgodnie z art. 13 a ust 5 ustawy z 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (…) jest równoważna z zaświadczeniem o przebiegu służby, sporządzonym na podstawie akt osobowych przez właściwe organy.

Na rozprawie 12 marca 2012r. pełnomocnik odwołującego się wskazał, że decyzją z 28 czerwca 1999r. pozwany zmniejszył wysokość świadczenia skarżącego w związku ze skazaniem go prawomocnym wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Warszawie, wobec czego podniósł, że brak jest podstaw by ponownie zmniejszać świadczenie i „karać” kolejny raz odwołującego się za okres do 31 grudnia 1956r.

Pozwany w piśmie 14 maja 2012r. wyjaśnił, że okres służby odwołującego się od 10 marca 1945r. do 31 grudnia 1956r. został zaliczony do wysługi emerytalnej jako okres składkowy, zgodnie z wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Warszawie z 3 lipca 1989r. (sygn. akt X Ka 97/98), zaś po otrzymaniu z Instytutu Pamięci Narodowej Informacji o przebiegu służby Nr (...) z 16 listopada 2009r. okres ten został zaliczony do wysługi emerytalnej jako okres nieskładkowy, liczony po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok służby. Pozwany wniósł ponadto o zasądzenie na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej wysokości stawki minimalnej.

Wyrokiem z 13 lipca 2012r. Sąd Okręgowy w Warszawie XIII Wydział Ubezpieczeń Społecznych zmienił decyzję Dyrektora Zakładu Emerytalno - Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. z 3 grudnia 2009r. (nr (...)) w ten sposób, że okres służby T. T. za okres od 10 marca 1945r. do 31 grudnia 1956r. liczony jest wskaźnikiem podstawy wymiaru emerytury jak za okres składkowy na ogólnych zasadach, oddalił odwołanie w pozostałym zakresie i zasądził od T. T. na rzecz Dyrektora Zakładu Emerytalno - Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w W. kwotę 60,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Podstawą powyższego rozstrzygnięcia były następujące ustalenia faktyczne:

Instytut Pamięci Narodowej w dniu 16 listopada 2009r. wystawił informację o przebiegu służby T. T. w organach bezpieczeństwa państwa nr (...), w której potwierdził, że odwołujący się w tych organach pełnił służbę od 10 marca 1945r. do 15 lutego 1990r. Ten okres służby uwzględniono w ustaleniu wysokości świadczenia brutto odwołującego się należnego mu od 1 stycznia 2010r. w decyzji wydanej 3 grudnia 2009r. Za ten okres służby w wymiarze 44 lat, 11 miesięcy i 6 dni podstawa wymiaru świadczenia odwołującego wyliczona została przy użyciu wskaźnika 0,7% za każdy rok służby. Ze szczegółowej informacji o przebiegu służby sporządzonej przez Instytut Pamięci Narodowej na podstawie akt osobowych odwołującego się IPN Bu (...) oraz karty ewidencyjnej, który to dowód Sąd dopuścił z urzędu, wynika, że odwołujący się w okresie od 10 marca 1945r. pełnił służbę w Miejskim Urzędzie (...) w C. na stanowisku wartownika; od 1 lipca 1945r. był słuchaczem Centralnej Szkoły Ministerstwa (...) (...) w Ł.; w dniu 16 września 1945r. pozostawał w dyspozycji Szefa Wojewódzkiego (...) w K.; od 17 września 1945r. służył w Miejskim Urzędzie (...) w C. na stanowisku kierownika; od 1 maja 1946r. pełnił służbę w Miejskim Urzędzie (...) w C. na stanowisku oficera śledczego; od 1 lipca 1946r. służył w Powiatowym Urzędzie (...) w B. na stanowisku oficera śledczego; od 1 grudnia 1948r. pozostawał w dyspozycji Biura Personalnego Ministerstwa (...); od 15 grudnia 1948r. pełnił służbę w Ministerstwie (...), Departamencie(...) (...) Sekcji(...) na stanowisku młodszego oficera śledczego; od 1 września 1951r. służył w Ministerstwie (...), Departamencie (...), (...) na stanowisku referenta. Od 1 sierpnia 1952r. pełnił służbę w Ministerstwie (...) (...), Departamencie(...), (...)na stanowisku brygadiera - starszego referenta; od 1 kwietnia 1955r. służył w Komitecie ds. (...), Departamencie (...), Samodzielnej Sekcji A na stanowisku starszego referenta; od 1 kwietnia 1956r. pełnił służbę w Komitecie ds. (...), Departamencie (...)Samodzielnej Sekcji A na stanowisku oficera operacyjnego; od 28 listopada 1956r. służył w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, (...) na stanowisku sekretarza; od 1 lipca 1956r. kontynuował służbę w Biurze (...) MSW, Samodzielnej Sekcji A na stanowisku kierownika; od 1 marca 1973r. w tym samym Biurze, Wydziale (...) na stanowisku starszego inspektora; od 15 stycznia 1976r. pełnił służbę nadal w Biurze(...) MSW, Wydziale(...)na stanowisku zastępcy naczelnika; od 16 listopada 1983r. na stanowisku naczelnika. Od 23 sierpnia 1989r. do 15 lutego 1990r. pozostawał w dyspozycji Departamentu Kadr Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Jednocześnie wskazano, że od 17 listopada 1947r. do 2 stycznia 1948r. odwołujący się został skierowany na miesięczny kurs oficerów śledczych przy Wojewódzkim Urzędzie (...) w K., a od 1 lipca 1948r. do 30 listopada 1948r. był słuchaczem kursu(...) Centrum Wyszkolenia Ministerstwa (...) (...)

Odwołujący się nie kwestionował służby w organach bezpieczeństwa państwa, a jedynie niesłuszne uwzględnienie w zaskarżonej decyzji pełnionej przez niego służby od 10 marca 1945r. do 31 grudnia 1956r.

W decyzji z dnia 26 marca 1990r. ustalono odwołującemu się prawo do emerytury milicyjnej na poziomie 100% podstawy wymiaru za 48 lat służby w Milicji Obywatelskiej i równorzędnej. Decyzją z dnia 28 czerwca 1999r. pozwany odmówił odwołującemu się zaliczenia jako równorzędnej ze służbą w Policji służby w charakterze funkcjonariusza bezpieczeństwa państwa, porządku i bezpieczeństwa publicznego od 10 marca 1945r. do 31 grudnia 1956r. oraz ustalił wysługę lat dla celów emerytalnych na dzień 26 maja 1994r. w wymiarze ogółem 44 lata i 11 miesięcy, w tym 33 lata i 1 miesiąc służby na podstawie art.13 ust.2 ustawy z 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (…). Podstawą do wydania decyzji był prawomocny wyrok Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z 8 marca 1996r. (sygn. akt VI K - 488/93), w którym uznano, że odwołujący się jako funkcjonariusz byłego Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, przy wykonywaniu czynności, naruszał dobra osobiste obywateli z winy umyślnej i za to został skazany na 7 lat pozbawienia wolności.

W decyzji z dnia 27 lutego 2009r. poprzedzającej wydanie zaskarżonej decyzji, pozwany ustalił wysokość emerytury odwołującego się po waloryzacji od 1 marca 2009r. na kwotę 3731,39 zł.

W decyzji o ponownym ustaleniu wysokości emerytury policyjnej wydanej 3 grudnia 2009r. łączną wysokość emerytury odwołującego się z uwzględnieniem podwyższenia z art. 15 ust. 4 ustawy z 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (...) pozwany ustalił od 1 stycznia 2010r. w kwocie brutto 1824,01 zł tj. na poziomie 31,45 % podstawy wymiaru. T. T. potwierdził, że został skazany wyrokiem Sądu na 7 lat kary pozbawienia wolności za to, że służąc w Departamencie Ministerstwa (...) stosował niedozwolone metody w czasie przesłuchań oraz oświadczył, że odbył faktycznie karę pozbawienia wolności w wymiarze 4 lat i 20 dni. Zaznaczył, że został skazany za pracę w strukturach(...) komunistycznego państwa.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, w aktach rentowych oraz zeznań odwołującego. Ich wiarygodność nie była podważana przez żadną ze stron, a Sąd nie znalazł podstaw do ich kwestionowania. Wobec tego Sąd uznał za podstawę dla wydania merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie dowód z akt emerytalnych odwołującego się, dowód ze szczegółowej informacji o przebiegu służby wystawionej przez Instytut Pamięci Narodowej oraz dowód z zeznań skarżącego dla ustalenia zasadności odwołania. Sąd nie uwzględnił wniosku o przeprowadzenie dowodu z akt osobowych skarżącego wobec tego, że odwołujący się nie kwestionował służby w organach bezpieczeństwa państwa w spornym okresie i nie wskazywał na inne istotne okoliczności dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie jest częściowo zasadne w zakresie w jakim zmierza do zmiany zaskarżonej decyzji za okres wadliwego zaliczenia do okresu służby T. T. w organach bezpieczeństwa państwa przeliczanego wskaźnikiem 0,7% podstawy wymiaru okresu od 10 marca 1945r. do 31 grudnia 1956r. i wskazał, że w myśl art. 2 ust. 1 ustawy z 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 425 ze zm.), w rozumieniu tej ustawy organami bezpieczeństwa państwa są: 1) Resort Bezpieczeństwa Publicznego Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego; 2) Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego; 3) Komitet do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego; 4) jednostki organizacyjne podległe organom, o których mowa w pkt 1-3, a w szczególności jednostki Milicji Obywatelskiej w okresie do dnia 14 grudnia 1954 r.; 5) instytucje centralne Służby Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz podległe im jednostki terenowe w wojewódzkich, powiatowych i równorzędnych komendach Milicji Obywatelskiej oraz w wojewódzkich, rejonowych i równorzędnych urzędach spraw wewnętrznych; 6) Akademia Spraw Wewnętrznych; 7) Zwiad Wojsk Ochrony Pogranicza; 8) Zarząd Główny Służby Wewnętrznej jednostek wojskowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz podległe mu komórki; 9) Informacja Wojskowa; 10) Wojskowa Służba Wewnętrzna; 11) Zarząd II S. Generalnego Wojska Polskiego; 12) inne służby Sił Zbrojnych prowadzące działania operacyjno- rozpoznawcze lub dochodzeniowo-śledcze, w tym w rodzajach broni oraz w okręgach wojskowych.

Zdaniem Sądu, nie ma sporu co do tego, że jednostki, w których pełnił służbę odwołujący się we wskazanym wyżej wyliczeniu spełniają kryterium terenowego i centralnego organu bezpieczeństwa w świetle treści art. 2 ust. 1 pkt 2 i 3 zacytowanej powyżej ustawy z 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa (…).

Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt. 1 b oraz art. 13 ust. 2 ustawy z 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (…) jako równorzędne ze służbą m.in. w Policji, traktuje się okresy służby w charakterze funkcjonariusza w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa (…), na zasadach określonych w art. 15b, z wyjątkiem służby w latach 1944-1956 w charakterze funkcjonariusza organów bezpieczeństwa państwa, porządku i bezpieczeństwa publicznego, jeżeli przy wykonywaniu czynności służbowych funkcjonariusz popełnił przestępstwo przeciwko wymiarowi sprawiedliwości lub naruszające dobra osobiste obywatela i za to został zwolniony dyscyplinarnie, umorzono wobec niego postępowanie karne ze względu na znikomy lub nieznaczny stopień społecznego niebezpieczeństwa czynu lub został skazany z winy umyślnej prawomocnym wyrokiem sądu.

Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, że skoro Sąd Wojewódzki w (...), X Wydział Karny rozpoznając rewizję od wyroku Sądu Rejonowego dla m.st. (...) z 8 marca 1996r., w wyroku z 3 lipca 1998r. uznał, że T. T., jako funkcjonariusz Ministerstwa Bezpieczeństwa (...) przy wykonywaniu czynności naruszał dobra osobiste obywateli z winy umyślnej i został za to skazany na 7 lat pozbawienia wolności i z uwagi na powyższe decyzją z 26 czerwca 1999r. pozwany nie zaliczył jako równorzędnej ze służbą w Policji służby odwołującego się od 10 marca 1945r. do 31 grudnia 1956r., kiedy pełnił on służbę w organach bezpieczeństwa państwa (konsekwencją tego było ustalenie na nowo wysługi lat dla celów emerytalnych na dzień 26 maja 1994r. w wymiarze ogółem 44 lat i 11 miesięcy, w tym 33 lat i 1 miesiąc służby) to brak podstaw by uznać, że był to okres służby podlegający przeliczeniu na podstawie ustawy z 23 stycznia 2009r.

Sąd stwierdził, że Instytut Pamięci Narodowej podczas wystawiania informacji o przebiegu służby nie dokonuje analizy ani nie ocenia, jaki charakter miała służba danego funkcjonariusza oraz jaki był zakres wykonywanych przez niego czynności i zadań. Na podstawie posiadanej dokumentacji IPN ustala jedynie, czy jednostka organizacyjna, w której funkcjonariusz pełnił służbę spełnia kryteria art. 2 ustawy lustracyjnej.

Wobec powyższego Sąd uznał za zasadną zmianę zaskarżonej decyzji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w zakresie wskazanym w wyroku poprzez ustalenie, że podstawę wymiaru emerytury T. T. za wyżej wskazany okres należy ustalić przy uwzględnieniu wskaźnika po 2,6% podstawy wymiaru za każdy rok tj. na podstawie art. 15 wyżej wskazanej ustawy, dlatego zmienił w części zaskarżoną decyzję, a w pozostałym zakresie oddalił odwołanie. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy tj. niekwestionowana przez odwołującego się Informacja o przebiegu służby sporządzona przez Instytut Pamięci Narodowej oraz akta rentowe odwołującego się wskazują, że w okresie od 1 stycznia 1957r. do 15 lutego 1990r. T. T. służył w organach bezpieczeństwa państwa, zatem pozwany słusznie zastosował przelicznik emerytury na poziomie 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990.

Sąd wskazał, że art. 2 ustawy z 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa (…) wymienia te jednostki, które ustawodawca uznał jako organy bezpieczeństwa państwa. Powołując się na dostępne źródła historyczne Sąd stwierdził, że Służba Bezpieczeństwa, powołana została ustawą w listopadzie 1956, podlegała pod strukturę Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (MSW), utworzonego w 1954r. Na szczeblu wojewódzkim szef Służby Bezpieczeństwa był formalnie zastępcą komendanta wojewódzkiego Milicji Obywatelskiej. Struktura służby bezpieczeństwa przedstawiała się w taki sposób, że na poziomie centralnym istniały departamenty i biura MSW. Ich zadania w terenie realizowały odpowiednie wydziały (i inne jednostki) ulokowane w Komendach Wojewódzkich MO. Od 1 sierpnia 1983r. Komendy przemianowano na Wojewódzkie Urzędy Spraw Wewnętrznych. Na niższym szczeblu, w Komendach Powiatowych i Miejskich MO funkcjonowały Referaty ds. SB. W styczniu 1983r. powołano Komendy Rejonowe MO, w sierpniu przemianowano je na Rejonowe Urzędy Spraw Wewnętrznych. Z art. 1. dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 7 października 1944 r. o Milicji Obywatelskiej (Dz.U. z 1944r. Nr 7, poz. 33) wynika, że Milicja Obywatelska jest prawno-publiczną formacją służby Bezpieczeństwa Publicznego. Art. 2 dekretu stanowił, że do zakresu działania Milicji Obywatelskiej należy: a) ochrona bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego; b) dochodzenie i ściganie przestępstw; c) wykonywanie zleceń władz administracyjnych, sądów i prokuratury w zakresie prawem przewidzianym. Art. 3 natomiast stanowił, że organizacja Milicji Obywatelskiej pod względem terytorialnym przystosowana jest do podziału administracyjnego Państwa na województwa i powiaty. Art. 4 stanowił, że Milicja Obywatelska podlega Kierownikowi Resortu Bezpieczeństwa Publicznego. Na czele Milicji Obywatelskiej stał Komendant Główny. Podobnie w dekrecie z 21 grudnia 1955r. o organizacji i zakresie działania Milicji Obywatelskiej (Dz.U. z 1955r. Nr46, poz.311) w art. 1. postanowiono, że Milicja Obywatelska jest uzbrojoną formacją, powołaną do ochrony spokoju, ładu, porządku i bezpieczeństwa publicznego.

Do 1983 r. funkcjonowanie SB na gruncie ustawowym było uregulowane przepisami o Milicji Obywatelskiej, jak również funkcjonariusze pełniący służbę w SB byli formalnie funkcjonariuszami Milicji Obywatelskiej. Dopiero 14 lipca 1983r. Sejm uchwalił ustawę o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych i zakresie działania podległych mu organów (Dz. U. z 1983r. Nr 38, poz. 172), w której art. 6 ust. 1 stwierdzono, że funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej w celu rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw i wykroczeń oraz innych działań godzących w bezpieczeństwo państwa lub porządek publiczny wykonują czynności: operacyjno- rozpoznawcze, dochodzeniowo-śledcze i administracyjno-prawne.

Zakres praw i obowiązków funkcjonariuszy SB został określony w art. 20 tej ustawy. Przepis ten stanowił, że przepisy ustawy o służbie funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej oraz o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej i ich rodzin, jak również o odszkodowaniach przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą w Milicji Obywatelskiej stosuje się do funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa. Nowe przepisy zostały wprowadzone 1 stycznia 1986r. gdy weszła w życie ustawa o służbie funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z 31 lipca 1985r. (Dz. U. 85, Nr 38, poz. 181 ze zm.).

Powyżej wskazane regulacje prawne dowodzą, że służba w Milicji Obywatelskiej oraz Urzędzie Spraw Wewnętrznych może być kwalifikowana jako służba w organach bezpieczeństwa państwa w zależności od jednostki, w której pełniona była służba przez funkcjonariusza. Sąd podniósł dalej, że w strukturze służby bezpieczeństwa funkcjonowały między innymi: pion śledczy; Biuro (...)MSW (1956-1990) Wydział (...) KW (...), zatem służba odwołującego się w Wydziale (...) Ministerstwa Spraw Wewnętrznych prawidłowo została zakwalifikowana do służby w organach bezpieczeństwa państwa z uwagi na to, że rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 lipca 1990 r. w sprawie nadania statutu organizacyjnego Ministerstwu Spraw Wewnętrznych (Dz. U. z 1990 r. Nr 49, poz. 288) nie umieściło w jego strukturach Biura (...). W związku z tym Sąd uznał, że dotychczasowe Biuro (...) funkcjonujące w ramach MSW uległo likwidacji razem z innymi jednostkami organizacyjnymi Służby Bezpieczeństwa w „chwili zorganizowania Urzędu Ochrony Państwa" (art. 2 ust. 3 ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 - 1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 425, ze zm.).

Wobec powyższego Sąd Okręgowy uznał, że jednostki, w których pełnił służbę odwołujący się spełniają kryterium centralnego bądź terenowego organu bezpieczeństwa w świetle treści art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów.

Sąd wskazał dalej, że 16 marca 2009r. weszła w życie ustawa z 23 stycznia 2009r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2009 r. Nr 24, poz. 145), która wprowadziła do ustawy z 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu, Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67 ze zm.) zmiany dotyczące zasad ustalania wysokości emerytur dla osób, które pozostawały w służbie przed 2 stycznia 1999r. i pełniły służbę w charakterze funkcjonariusza w organach bezpieczeństwa państwa. Powyższa ustawa stanowiła podstawę dla podjęcia przez pozwany organ rentowy decyzji o ponownym przeliczeniu wysokości świadczenia należnego odwołującemu się.

Sąd podkreślił, że kwestia zgodności przepisów ustawy z 23 stycznia 2009 r. była przedmiotem badania przez Trybunał Konstytucyjny pod kątem ich zgodności z ustawą zasadniczą. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 24 lutego 2010 r. w sprawie sygn. akt K 6/09 uznał, iż art. 15 b ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (...), jest zgodny z art. 2, art. 10, art. 30, art. 32 i art. 67 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 42 Konstytucji. W uzasadnieniu wyroku z 24 lutego 2010r. Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że z konstytucyjnej zasady zaufania do państwa i stanowionego przez niego prawa nie wynika w żaden sposób, że każdy bez względu na cechujące go właściwości, może zakładać, że unormowanie jego praw socjalnych nie ulegnie nigdy w przyszłości zmianie na jego niekorzyść. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego ustawodawca był upoważniony mimo upływu 19 lat od zmiany ustrojowej do wprowadzenia regulacji obniżających w racjonalnie miarkowany sposób świadczenia emerytalne za okres służby w organach bezpieczeństwa publicznego, o których mowa w art. 2 ustawy z 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów. Trybunał Konstytucyjny podkreślił także, iż zasada ochrony praw nabytych zakazuje arbitralnego znoszenia lub ograniczenia praw podmiotowych przysługujących jednostce lub innym podmiotom prywatnym występującym w obrocie prawnym. Zaznaczył jednak, iż ochrona praw nabytych nie oznacza nienaruszalności tych praw i nie wyklucza stanowienia regulacji mniej korzystnych, jeżeli przemawiają za tym inne zasady, normy lub wartości konstytucyjne. Zgodnie ze stanowiskiem Trybunału Konstytucyjnego zasada ochrony praw nabytych nie ma zastosowania do praw nabytych niesłusznie lub niegodziwie, a także praw nie mających oparcia w założeniach obowiązującego w dacie orzekania porządku konstytucyjnego (zob. np. orzeczenie z 11 lutego 1992 r., sygn. K 14/91, OTK w 1992 r. cz. I; wyrok z 23 listopada 1998 r., sygn. SK 7/98, OTK ZU nr 7/1997, poz. 114; wyrok z dnia 22 czerwca 1999 r., sygn. K 5/99, OTK ZU nr 5/1999, poz. 100). Ponadto Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 11 stycznia 2012r. sygn. K 36/09 wskazał, iż art. 13a ust. 6 ustawy z 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin jest zgodny z art. 77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Nieuzasadniony jest, w ocenie Sądu Okręgowego, zarzut odwołującego się, co do sprzeczności kwestionowanych przepisów ustawy z rezolucją Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy nr (...) z dnia 27 czerwca 1996r. oraz ze związanymi z tym dokumentem wytycznymi mającymi zapewnić zgodność ustaw lustracyjnych i podobnych środków administracyjnych z wymogami państwa opartego na rządach prawa. Trybunał Konstytucyjny wskazał, iż brak w w/w dokumencie zalecenia, by rozliczenia z okresem komunistycznym mogły odbywać się wyłącznie w ciągu 10 lat po obaleniu dyktatury. Rozliczenia te podejmowane są na różnych obszarach, w różnych latach w ciągu ostatnich dwóch dekad. Co więcej, jak stanowi pkt 14 rezolucji (...) „w wyjątkowych przypadkach, gdy rządzące elity dawnego reżimu przyznały sobie wyższe emerytury niż pozostałej części społeczeństwa, emerytury te powinny być ograniczonego do zwykłego poziomu."

Mając powyższe na uwadze, zdaniem Sądu, ustawa, na podstawie której wydana została zaskarżona decyzja nie naruszała żadnego przepisu Konstytucji wymienionego w odwołaniu ani Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4 listopada 1950r. ani rezolucji Nr (...) Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy.

Ochrona praw nabytych może bowiem dotyczyć jedynie praw słusznie nabytych. Wprowadzone ustawą z 23 stycznia 2009r. przepisy ograniczyły przywileje emerytalne funkcjonariuszy służb mundurowych w odniesieniu do okresu służby w organach bezpieczeństwa w latach 1944-1990. Uprzywilejowanie z powodu służby w organach bezpieczeństwa systemu komunistycznego nie może znaleźć prawnego uzasadnienia w demokratycznym i praworządnym państwie. Osoby pełniące służbę w organach bezpieczeństwa państwa niejednokrotnie przez wiele lat korzystały z licznych przywilejów, które gwarantował im system komunistyczny. Obecnie pozostawienie tych przywilejów jest sprzeczne z zasadą sprawiedliwości społecznej. Odebranie przywilejów nie stanowi dyskryminacji a przeciwnie prowadzi do równości wobec prawa. Gwarantowanie określonej grupie społecznej przywilejów za służbę w organach bezpieczeństwa w latach 1944 -1990 godzi w równość obywateli wobec prawa.

Powołując się na art. 15 b ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Sąd wskazał, że w przypadku osoby, która pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa (…) i która pozostawała w służbie przed 2 stycznia 1999r., emerytura wynosi 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990; 2,6% podstawy wymiaru za każdy rok służby lub okresów równorzędnych ze służbą, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, 1 a oraz pkt 2-4. Biorąc pod uwagę powyższe Sąd uznał, że prawidłowo służba odwołującego się w w/w jednostkach, przed 10 sierpnia 1990 r. (data powstania (...)), w których odwołujący się służył w charakterze funkcjonariusza została przez IPN (za wyjątkiem okresu służby od 10 marca 1945r. do 31 grudnia 1956r.) zakwalifikowana jako służba w organach bezpieczeństwa państwa, co upoważniało pozwany organ do wyliczenia wysokości świadczenia odwołującego się na podstawie art. 15 b ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Urzędzie Ochrony Państwa (Dz. U. z 1999 r. Nr 51, poz. 526 ze zm.) z chwilą utworzenia (...) Służba Bezpieczeństwa została rozwiązana. Zgodnie z art. 130 w/w ustawy związku z jej art. 137 Urząd Ochrony Państwa utworzony został w dniu 10 sierpnia 1990r.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (....) emerytura dla funkcjonariusza, który pozostawał w służbie przed dniem 2 stycznia 1999r. wynosi 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat służby. Emerytura ta wzrasta o 2,6% podstawy wymiaru za każdy dalszy rok tej służby, 2,6% podstawy wymiaru za każdy rok okresów składkowych poprzedzających służbę, nie więcej jednak niż za trzy lata tych okresów, 1,3 % podstawy wymiaru za każdy rok okresów składkowych ponad trzyletni okres składkowy poprzedzający służbę oraz 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych poprzedzających służbę. Tak określoną zasadę dotyczącą wyliczenia wysokości emerytury w ocenie sądu stosuje się do funkcjonariusza, który pozostawał w służbie przed 2 stycznia 1999r. i nie pełnił służby w organach bezpieczeństwa państwa.

Natomiast w odniesieniu do funkcjonariusza, który pełnił służbę w organach bezpieczeństwa państwa zastosowanie ma art. 15 b ust. 1 ustawy, określający odrębną zasadę wyliczenia wysokości emerytury funkcjonariusza. Powołując się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 2011r. wydaną w sprawie o sygn. II UZP 2/11, Sąd Okręgowy wskazał, że w/w regulacja jest szczególna, niezależna od zawartej w art. 15 ust. 1 ustawy, uwarunkowana okolicznością pełnienia przez funkcjonariusza służby w organach bezpieczeństwa państwa. O tym, że jest to szczególna regulacja świadczy systematyka przepisów ustawy i intencja ustawodawcy wynikająca z preambuły do ustawy z 23 stycznia 2009r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (…), która w ocenie Sądu wskazuje na wolę zmniejszenia wysokości świadczenia dla tych funkcjonariuszy, którzy pełnili służbę w organach służby bezpieczeństwa państwa.

Sąd zwrócił uwagę, że zgodnie z art. 15 b ust. 2 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (...) w stosunku do osób, które pełniły służbę w organach bezpieczeństwa państwa art. 14 i 15 ustawy stosuje się, ale jedynie odpowiednio, co oznacza, że przepisy te mogą być stosowane w takim wypadku nie wprost lecz z uwzględnieniem odmienności i rozstrzygnięć, jakie wprowadza przepis szczególny jakim jest art. 15 b ust.1 ustawy. Zatem podstawowe zastosowanie w stosunku do funkcjonariusza pełniącego służbę w organach bezpieczeństwa państwa ma art. 15 b ust. 1 ustawy jako przepis szczególny, który określa, że za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa emerytura wynosi 0,7% podstawy wymiaru. Art. 15 ustawy jest natomiast przepisem ogólnym, który ma zastosowanie jedynie odpowiednio, co oznacza, że w zakresie doliczenia do emerytury wskazanych w art. 14 okresów, czy też podwyższeń do podstawy wymiaru emerytury, o których mowa w art. 15 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (...). Jeżeli zatem sprawa dotyczy funkcjonariusza pełniącego służbę w organach bezpieczeństwa państwa, to zastosowanie mają reguły wyliczenia wysokości emerytury określone w art. 15 b ust. 1 ustawy, a art. 15 ustawy ma odpowiednie zastosowanie w zakresie podwyższenia wymiaru emerytury np. podwyższenie emerytury o 15% podstawy emerytowi, którego inwalidztwo pozostaje w związku ze służbą (art. 15 ust. 4 ustawy).

Jako bezzasadny Sąd Okręgowy ocenił zarzut naruszenia Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z dnia 4 listopada 1950r. i wskazał, że art. 1 stanowi, że ,, Układające się Strony zapewniają każdemu człowiekowi, podlegającemu ich jurysdykcji, prawa i wolności określone w rozdziale I niniejszej konwencji". Art. 14 Konwencji wyraża zasadę niedyskryminacji i stanowi, że korzystanie z praw i wolności wymienionych w niniejszej konwencji powinno być zapewnione bez dyskryminacji wynikającej z takich powodów, jak płeć, rasa, kolor skóry, język, religia, przekonania polityczne i inne, pochodzenie narodowe lub społeczne, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie bądź z jakichkolwiek innych przyczyn.

Wspólną cechą wszystkich funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa Polski Ludowej, którą przyjął ustawodawca, stanowiąc ustawę z 23 stycznia 2009 r., jest ich służba w określonych w tej ustawie organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990. Ta cecha różni istotnie tych funkcjonariuszy od pozostałych funkcjonariuszy służb mundurowych pełniących służbę przed 1990 r. Cechę tę Trybunał Konstytucyjny w wyżej powołanym wyroku w sprawie K 6/2009 uznał za istotną, gdyż, jak wskazał, znajduje to podstawę w zasadzie sprawiedliwości społecznej i preambule Konstytucji.

Sąd jednocześnie stwierdził brak podstaw by odwoływać się do przepisu konwencyjnego (art. 14 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności) skoro analogiczną w wymowie treść zawarto w prawie krajowym (art. 32 ust. 2 Konstytucji RP), a przepisy prawa międzynarodowego uzyskują znaczenie praktyczne dopiero w razie kolizji z normami krajowymi; bez takiej kolizji zbędne jest odwoływanie się do nich. Wobec powyższego, zdaniem Sądu, zaskarżona decyzja oparta została na przepisach prawa, które nie naruszają ani powoływanej Konwencji, o której mowa powyżej, ani art. 91 ust. 2 Konstytucji RP z którego wynika, że „Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową". W związku z tym nie może być mowy o naruszeniu art. 9 Konstytucji, który nakłada obowiązek przestrzegania wiążącego prawa międzynarodowego.

Odstąpienie przez pozwany organ rentowy od uprzednich zasad ustalania wysokości emerytury odwołującego się obowiązujących przed nowelizacją policyjnej ustawy emerytalnej nie stanowi też, w ocenie Sądu, dyskryminacji odwołującego z racji pełnienia funkcji w organach bezpieczeństwa państwa. Sąd wskazał, że regulacja powoływanej przez odwołującego się Konwencji i przepisu prawa krajowego w zakresie zakazu dyskryminacji, zmierzają do osiągnięcia jednakowego celu. Stąd nie zachodzi konieczność stosowania przepisu art. 14 Konwencji. Zbieżność tych regulacji sprawia, że w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 24 lutego 2010r. przepis art. 15 b policyjnej ustawy emerytalnej nie jest przepisem dyskryminującym funkcjonariuszy służb mundurowych w zakresie wysokości należnych im świadczeń z racji tego, że pełnili służbę w organach bezpieczeństwa państwa.

Sąd podkreślił także, że zaskarżoną decyzją odwołujący się nie został pozbawiony prawa do zabezpieczenia społecznego po uzyskaniu wieku emerytalnego a taką gwarancję wprowadza przepis art. 67 Konstytucji RP. Świadczenie odwołującego się zostało jedynie obniżone przy zastosowaniu wskaźnika podstawy wymiaru świadczenia funkcjonującego w powszechnym systemie emerytalnym jak za okres nieskładkowy.

Uwzględniając powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc oddalił odwołanie od zaskarżonej decyzji w pozostałym zakresie jako nieuzasadnione. O kosztach zastępstwa procesowego strony pozwanej Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc i § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).

Apelację od powyższego wyroku złożyły obie strony.

Organ emerytalno – rentowy zaskarżył wyrok Sądu Okręgowego w części obejmującej punkt 1. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie przez Sąd pierwszej instancji art. 15b ust. 1 ustawy z 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (…) (Dz. U. z 2004r. Nr 8, poz. 67 ze zm.) poprzez niezastosowanie tego przepisu do obliczenia wysokości emerytury policyjnej T. T. za okres od 10 marca 1945r. do 31 grudnia 1956r. Wskazując na powyższy zarzut wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie odwołania od decyzji pozwanego z 3 grudnia 2009r. (...), ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w tej części i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu apelacji pozwany podniósł, że nie zgadza się z wyrokiem Sądu pierwszej instancji, który nie zastosował w przedmiotowej sprawie art. 15b ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (…) do obliczenia wysokości wysługi emerytalnej. Powołany przepis określa sposób obliczenia wysokości wysługi emerytalnej funkcjonariuszy, którzy pełnili służbę w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944- 1990. W myśl § 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 18 października 2004r. w sprawie trybu postępowania i właściwości organu w zakresie zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszy (…), środkiem dowodowym potwierdzającym datę i podstawę zwolnienia ze służby oraz okres służby jest zaświadczenie o przebiegu służby, sporządzone na podstawie akt osobowych funkcjonariusza, wystawione przez właściwe organy. Natomiast zgodnie z art. 13a ust. 5 ustawy z 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (…) informacja o przebiegu służby jest równoważna z zaświadczeniem o przebiegu służby sporządzanym na podstawie akt osobowych przez właściwe organy. Informacja o przebiegu służby wydana przez Instytut Pamięci Narodowej - Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu jest wiążąca dla organu rentowego przy wydawaniu przedmiotowych decyzji. Ponadto, okres służby od 10 marca 1945r. do 31 grudnia 1956r., zgodnie z wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w (...)z 3 lipca 1998r. sygn. akt X Ka 97/98, został zaliczony do wysługi emerytalnej jako okres składkowy. Po otrzymaniu z Instytutu Pamięci Narodowej Informacji o przebiegu służby nr (...) z 16 listopada 2009r. okres ten został zaliczony do wysługi emerytalnej jako okres nieskładkowy, liczony po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok służby.

T. T. także zaskarżył wyrok apelacją w części oddalającej odwołanie i zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego: art. 15 i art. 15b ust. 2 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (…) poprzez pominięcie art. 15 przy ustalaniu wysokości emerytury policyjnej i zastosowanie wyłącznie art. 15b tej ustawy. Apelujący zarzucił nadto naruszenie art. 6, art. 7, art. 13, art. 14 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie 4 listopada 1950r., ratyfikowanej przez Polskę 19 stycznia 1993r. (Dz.U. z 1993r. nr 61 poz. 284) oraz art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji, poprzez ich niezastosowanie, czego skutkiem było wydanie przez Sąd pierwszej instancji orzeczenia naruszającego prawa wynikające ze wskazanych przepisów Konwencji, a ponadto Rezolucję Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy nr (...) poprzez jej niezastosowanie.

Wskazując na powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i ustalenie podstawy wymiaru wysokości emerytury policyjnej zgodnie z art. 15 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (…) czyli na poziomie sprzed wydania decyzji o ponownym ustaleniu emerytury policyjnej oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu apelacji skarżący wskazał, że Sąd Okręgowy w swoich rozważaniach powołał się na uchwałę Sądu Najwyższego z 3 marca 2011r. w sprawie II UZP 2/11 stwierdzającą, że za każdy rok pełnienia służby w latach 1944-1990 w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa (…) emerytura wynosi 0,7 % podstawy jej wymiaru (art. 15b ust. 1 pkt 1 ustawy z 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (…), co oznacza, że wysokość emerytury wyliczanej wyłącznie za okresy pełnienia takiej służby może być niższa od 40% podstawy wymiaru tego świadczenia. Sąd pierwszej instancji, zdaniem apelującego, pominął kwestię zgodności decyzji z przepisami Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego, w ocenie skarżącego, oparte jest na błędnej wykładni art. 15b ust. 1 i 2 oraz art.15 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (….).

Intencją ustawodawcy, zdaniem skarżącego, przy wprowadzaniu zmiany do ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy było pozostawienie reguły według, której po 15 latach pracy każdemu funkcjonariuszowi przysługuje emerytura w wysokości 40% podstawy jej wymiaru. Zasada ta miała mieć również zastosowanie do tych funkcjonariuszy, którzy pełnili służbę w organach bezpieczeństwa państwa. Za takim stanowiskiem przemawia przebieg prac legislacyjnych oraz wypowiedzi sędziów Trybunału Konstytucyjnego na rozprawie w sprawie o sygn. K 6/09, jak tez innych osób uczestniczących w rozprawie.

W konkluzji apelacji skarżący podniósł, że przepisy ustawy z 23 stycznia 2009r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu funkcjonariuszy (…), a także wydana na ich podstawie decyzja emerytalna, budzą poważne wątpliwości co do zgodności przepisów ustawy z wyrażonymi w Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie 4 listopada 1950r., ratyfikowanej przez Polskę 19 stycznia 1993r. (Dz.U. z 1993 roku nr 61 poz. 284),: zasadą prawa do rzetelnego procesu wynikającą z art. 6, zasadą zakazu karania bez podstawy prawnej z art. 7, prawem do skutecznego środka odwoławczego wynikającego z art. 13, zasadą zakazu dyskryminacji z art. 14, zasadą ochrony własności wskazaną w art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego organu okazała się w całości zasadna, choć nie ze względu na zarzuty i okoliczności w niej podniesione.

Na wstępie wskazać należy, że Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne oraz w dużej mierze, choć nie w pełni, wnioski wyprowadzone przez Sąd Okręgowy z materiału dowodowego sprawy, przyjmując je za własne, zatem nie zachodzi potrzeba ich powtarzania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., sygn. akt I PKN 339/98, OSNAPiUS 1998/24/776, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2000 r., sygn. akt I CKN 356/98). Nie było wszakże między stronami sporu co do tego, że odwołujący się w okresie od 10 marca 1945r. do 15 lutego 1990r. służył w jednostkach trafnie zakwalifikowanych przez organ rentowy jako organy bezpieczeństwa państwa w rozumieniu ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz.U. z 2013r. poz.1388 ze zm.).

Materiał dowodowy zebrany w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji, z uwagi na charakter zarzutów zawartych w obu apelacjach, wymagał uzupełnienia w zakresie przeprowadzenia dowodu z akt osobowych odwołującego się, które na żądanie Sądu Apelacyjnego zostały udostępnione przez Instytut Pamięci Narodowej w formie uwierzytelnionej kserokopii i załączone do akt. Z uwagi na konieczność oceny prawidłowości dokonanej przez Sąd Okręgowy kwalifikacji okresu służby odwołującego się od 10 marca 1945r. do 31 grudnia 1956r. Sąd Apelacyjny uznał za zasadne także zwrócenie się do Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w W. o nadesłanie akt VI K 488/93, w których zapadł prawomocny wyrok skazujący T. T. za czyny polegające na znęcaniu się fizycznym i moralnym nad przesłuchiwanymi osobami w celu wymuszenia wyjaśnień, z których jedna poniosła śmierć w wyniku tych działań, popełnione przez T. T. w latach 1949 – 1950 w charakterze oficera (...) służącego w strukturach bezpieczeństwa państwa komunistycznego. Sąd Apelacyjny zaliczył w poczet materiału dowodowego w sprawie niniejszej potwierdzony za zgodność z oryginałem wyrok Sądu Wojewódzkiego w(...)z dnia 3 lipca 1998r., wydany na skutek rozpoznania apelacji oskarżonych, w tym m.in. T. T. od wyroku Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z dnia 8 marca 1996r. w sprawie oznaczonej sygn.akt VI K 488/93, którym to wyrokiem T. T. został skazany na karę siedmiu lat pozbawienia wolności.

Uwzględniając powyższe Sąd Apelacyjny nie zgadza się z dokonaną przez Sąd Okręgowy kwalifikacją służby odwołującego się w okresie od 10 marca 1945r. do 31 grudnia 1956r., uznając, że brak było podstaw do oceny, że w odniesieniu do tego okresu służby należy do wyliczenia świadczenia emerytalnego T. T. zastosować „wskaźnik podstawy wymiaru emerytury jak za okres składkowy na ogólnych zasadach” jak orzeczono w punkcie 1 zaskarżonego wyroku tj., jak wynika z uzasadnienia wyroku, wskaźnik 1,3 % za każdy rok służby.

Między stronami nie ma sporu co do przebiegu służby odwołującego się w całym okresie uwzględnionym w podstawie faktycznej decyzji organu rentowego, spór natomiast dotyczy kwalifikacji tej służby i prawidłowości zastosowania podstawy prawnej.

Odnosząc się zatem do punktu 1 zaskarżonego wyroku i apelacji organu rentowego dotyczącej tej części rozstrzygnięcia, Sąd Apelacyjny uznał za konieczne uzupełnienie rozważań zawartych w motywach zaskarżonego wyroku, odnoszących się do kwalifikacji służby odwołującego się pełnionej w okresie od 10 marca 1945r. do 31 grudnia 1956r., nie podzielając stanowiska Sądu Okręgowego. Sąd Apelacyjny nie zgadza się z rozstrzygnięciem zawartym w punkcie 1 wyroku z uwagi na błędną wykładnię art.13 ust.1 i 2 w związku z art.15b ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U. z 2013r. poz.667). Sąd Apelacyjny nie podziela także twierdzenia Sądu Okręgowego, że wskazany wyżej okres służby odwołującego się należy uznać jako zatrudnienie o charakterze wyłączającym jednoczesne pełnienie służby w organach bezpieczeństwa państwa w rozumieniu art. 2 ustawy z 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz.U. z 2007r. Nr 63 poz.425 ze zm.).

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutów zawartych w apelacji organu rentowego Sąd Apelacyjny pragnie podkreślić, że nie zgadza się z tą częścią apelacji, w której jako podstawę zaskarżenia wskazano wiążący (dla pozwanego organu) charakter informacji Instytutu Pamięci Narodowej w zakresie kwalifikacji jednostek, w których funkcjonariusz pełnił służbę. W odniesieniu zatem do tej argumentacji wskazać należy, że zgodnie z art. 2 ustawy z 23 stycznia 2009r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. nr 24, poz. 145, zwanej ustawą z 23 stycznia 2009r.) po art. 13 w ustawie z 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (…) (Dz.U. z 2013r. poz. 667 ze zm., zwanej ustawą zaopatrzeniową), dodany został art. 13a, który stanowi, że na wniosek właściwego organu emerytalnego, Instytut Pamięci Narodowej sporządza na podstawie posiadanych akt osobowych i w terminie 4 miesięcy od dnia otrzymania wniosku, przekazuje organowi emerytalnemu informację o przebiegu służby wskazanych funkcjonariuszy w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz.U. z 2013r. poz.1388, zwanej ustawą lustracyjną).

Natomiast zgodnie z ust. 5 i 6 tego artykułu, przekazana przez IPN informacja o przebiegu służby jest równoważna z zaświadczeniem o przebiegu służby sporządzonym na podstawie akt osobowych przez właściwe organy służb, o których mowa w art.12 i do tej informacji nie stosuje się przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, a zatem nie podlega ona zaskarżeniu w postępowaniu administracyjnym.

Należy wskazać, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 11 stycznia 2012r. (sygn. akt K 36/09) orzekł, że art. 13a ust. 6 ustawy z 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…) jest zgodny z art.77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W uzasadnieniu tego wyroku Trybunał m.in. wskazał, że „… jeśli decyzja organu emerytalnego zostanie zaskarżona, to o ostatecznym ukształtowaniu praw emerytalnych byłego funkcjonariusza organów bezpieczeństwa PRL można dopiero mówić po przeprowadzeniu stosownego postępowania przed sądem powszechnym. Należy podkreślić, że sąd powszechny nie ogranicza się w takim wypadku do kontroli decyzji organu emerytalnego z punktu widzenia jej legalności, jak ma to miejsce w przypadku kontroli dokonywanej przez sąd administracyjny. Wręcz przeciwnie – sąd powszechny rozstrzyga merytorycznie co do istoty sprawy. Nie ulega więc wątpliwości, że w toku postępowania sądowego, z zastosowaniem wszelkich środków dowodowych, może nastąpić także weryfikacja informacji, o której mowa w art. 13a ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy. Dla oceny przez sąd zasadności obniżenia świadczenia emerytalnego byłego funkcjonariusza organów bezpieczeństwa PRL nieodzowne jest ustalenie stanu faktycznego mającego bezpośredni wpływ na ponowne ustalenie przez organ emerytalny świadczeń w tym zakresie. Sąd powszechny ma zatem obowiązek oceny całego materiału dowodowego łącznie z treścią informacji IPN”.

W niniejszej sprawie do wyłącznej kompetencji sądu należało zatem ustalenie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia oraz odpowiednia kwalifikacja prawna (subsumcja) ustalonych faktów, w tym zakwalifikowanie określonych okresów służby funkcjonariusza jako służby w organach bezpieczeństwa państwa oraz interpretacja art. 15 i 15b ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…) w związku z art. 2 ust. 1 i ust. 3 ustawy lustracyjnej (por. uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z 9 grudnia 2011r. , II UZP 10/11, nie publ.).

Apelacja organu rentowego okazała się zatem zasadna zupełnie z innych przyczyn.

Sąd Okręgowy uznał, że z całego okresu służby odwołującego się od 10 marca 1945r. do 15 lutego 1990r., uwzględnionej w podstawie faktycznej zaskarżonej decyzji, okres służby od 10 marca 1945r. do 31 grudnia 1956r. nie może być zakwalifikowany jako okres służby w organach bezpieczeństwa państwa w rozumieniu art. 2 ustawy z 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa (…) ze względu na brzmienie art.13 ust.1 ustawy zaopatrzeniowej. Zdaniem Sądu bowiem okres ten winien być liczony współczynnikiem jak za okres składkowy w powszechnym systemie emerytalnym tj. 1,3% ze względu na prawomocne skazanie T. T. wyrokiem karnym za czyny popełnione w latach 1949 – 1950 w związku ze służbą w organach bezpieczeństwa państwa. Z takim stanowiskiem Sądu Okręgowego, wynikającym z zastosowania wykładni prowadzącej do całkowicie niespójnych i nielogicznych wniosków oraz do zaprzeczenia założeniu racjonalnego ustawodawcy, nie sposób się zgodzić.

Stosownie do art. 13 ust.1 ustawy zaopatrzeniowej jako równorzędne ze służbą w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i w Służbie Więziennej traktuje się okresy wymienione w tym przepisie w punktach od 1) do 4), w tym okresy służby w charakterze funkcjonariusza w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa (…), na zasadach określonych w art. 15b, z wyjątkiem służby określonej w ust. 2. Zgodnie z ust. 2 art.13 przepisu ust. 1 nie stosuje się do służby w latach 1944-1956 w charakterze funkcjonariusza organów bezpieczeństwa państwa, porządku i bezpieczeństwa publicznego, jeżeli przy wykonywaniu czynności służbowych funkcjonariusz popełnił przestępstwo przeciwko wymiarowi sprawiedliwości lub naruszające dobra osobiste obywatela i za to został zwolniony dyscyplinarnie, umorzono wobec niego postępowanie karne ze względu na znikomy lub nieznaczny stopień społecznego niebezpieczeństwa czynu lub został skazany z winy umyślnej prawomocnym wyrokiem sądu. Z powyższego uregulowania wynika zatem, że nie można uznać za równorzędne ze służbą w Policji (w tym wypadku) służby pełnionej w latach 1944-1956 w charakterze funkcjonariusza organów bezpieczeństwa państwa, porządku i bezpieczeństwa publicznego, jeżeli przy wykonywaniu czynności służbowych funkcjonariusz popełnił przestępstwo przeciwko wymiarowi sprawiedliwości lub naruszające dobra osobiste obywatela i za to został skazany z winy umyślnej prawomocnym wyrokiem sądu, tak jak ma to miejsce w przedmiotowej sprawie. Przyjęcie przez Sąd Okręgowy założenia, że wolą ustawodawcy było zapewnienie uprzywilejowanej pozycji funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa państwa, porządku i bezpieczeństwa publicznego, którzy zostali skazani za przestępstwo popełnione z winy umyślnej za czyny popełnione w ramach służby w latach 1944 – 1956, w odniesieniu do takich funkcjonariuszy, którzy także w owym czasie pełnili służbę, lecz nie zostali skazani, jest niedopuszczalne. W odniesieniu bowiem do funkcjonariuszy skazanych za popełnione w służbie przestępstwa stosowany byłby, przy uwzględnieniu stanowiska Sądu Okręgowego, wskaźnik wymiaru emerytury wynoszący 1,3%, a do pozostałych funkcjonariuszy, którzy nie zostali skazani, a pełnili służbę w latach 1944 – 1956, stosowany byłby współczynnik 0,7%. Taka wykładnia powołanych przepisów jest nie do przyjęcia jako pozostająca nie tylko w sprzeczności z brzmieniem przywołanych przepisów, ale także jako zaprzeczająca logice nowelizacji wprowadzonej ustawą z dnia 23 stycznia 2009r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (…) (Dz.U. z 2009r. Nr 24 poz.145). W preambule tej ustawy wskazano, że nowelizacja wynika z uznania, że system władzy komunistycznej opierał się głównie na rozległej sieci organów bezpieczeństwa państwa, spełniającej w istocie funkcje policji politycznej, stosującej bezprawne metody, naruszające podstawowe prawa człowieka, nadto stwierdzenia, że wobec organizacji i osób broniących niepodległości i demokracji dopuszczano się zbrodni przy jednoczesnym wyjęciu sprawców spod odpowiedzialności i rygorów prawa, oraz dostrzeżenia, że funkcjonariusze organów bezpieczeństwa pełnili swoje funkcje bez ponoszenia ryzyka utraty zdrowia lub życia, korzystając przy tym z licznych przywilejów materialnych i prawnych w zamian za utrwalanie nieludzkiego systemu władzy. Wykładnia przepisów ustawy wprowadzonych w drodze tej nowelizacji nie może doprowadzać do wniosków w sposób oczywisty zaprzeczających intencjom ustawodawcy, wyrażonym w preambule.

Uwzględniając zatem zebrane w sprawie dowody i mając na uwadze przywołane wyżej regulacje ustawowe Sąd Apelacyjny uznał, że okres służby odwołującego się od 10 marca 1945r. do 31 grudnia 1956r. prawidłowo został zakwalifikowany przez organ rentowy, dlatego też apelacja, choć nie podnosi argumentów trafnych, okazała się zasadna skutkując zmianą punktu 1 zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie odwołania T. T. w odniesieniu do w/w okresu służby.

Trzeba bowiem wskazać, że Sąd Okręgowy, kwalifikując służbę odwołującego się w w/w okresie, jako służbę pełnioną poza strukturą organów bezpieczeństwa państwa, naruszył art. 2 ustawy z 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa (…) przez jego niezastosowanie oraz w konsekwencji tego naruszył art. 15b ustawy z 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (…), w brzmieniu nadanym ustawą z 23 stycznia 2009r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…), przez jego niezastosowanie, jak również art. 15 ustawy zaopatrzeniowej przez jego nieuzasadnione zastosowanie.

Odnosząc się natomiast do zarzutów zawartych w apelacji odwołującego się należy wskazać, że jako bezzasadne skutkują one oddaleniem apelacji w całości. Przede wszystkim wskazać należy, że T. T. nie kwestionował ustaleń faktycznych dotyczących przebiegu służby w organach bezpieczeństwa państwa, nie kwestionował także dokonanej przez Sąd Okręgowy kwalifikacji służby pełnionej w okresie, którego dotyczy punkt 2 wyroku tj. od 1 stycznia 1957r. do 15 lutego 1990r. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, w okolicznościach faktycznych sprawy i w obowiązującym w tym zakresie stanie prawnym, należy uznać, że Sąd pierwszej instancji zasadnie uznał, że ponowne ustalenie emerytury policyjnej odwołującego się przez przyjęcie w zaskarżonej decyzji 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok jego służby w organach bezpieczeństwa państwa w w/w okresie przyjętym w podstawie faktycznej decyzji organu rentowego, znajduje uzasadnienie w obowiązujących w tym zakresie przepisach prawa, w szczególności w art. 15b ust. 1 pkt 1 ustawy zaopatrzeniowej w związku z art. 2 ustawy z 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa (…). W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd pierwszej instancji nie naruszył przepisów art.15 i art. 15b ust.1 i 2 ustawy zaopatrzeniowej. Sąd odwoławczy podziela szczegółowe rozważania prawne Sądu Okręgowego w przedmiocie interpretacji i zastosowania w/w przepisów.

Sąd Apelacyjny zgadza się także w pełni z poglądem wyrażonym w uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego z 3 marca 2011r., (sygn.akt II UZP 2/11; OSNP 2011/15-16/210), na którą powołał się Sąd Okręgowy, przytaczając obszernie motywy stanowiska Sądu Najwyższego, że za każdy rok pełnienia służby w latach 1944-1990 w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy lustracyjnej, emerytura wynosi 0,7% podstawy jej wymiaru (art. 15b ust. 1 pkt 1 zaopatrzeniowej) , co oznacza, że wysokość emerytury wyliczanej wyłącznie za okresy pełnienia takiej służby może być niższa od 40% podstawy wymiaru tego świadczenia.

Powyższe stanowisko znalazło potwierdzenie w motywach postanowienia Sądu Najwyższego z 24 czerwca 2013r. (sygn.akt II UK 83/13, LEX nr 1335577), w którym wskazano, że nie ma żadnych podstaw ani uzasadnienia korygowanie zasady wyliczania emerytury mundurowej od innego wskaźnika procentowego niż 0,7% podstawy wymiaru tego świadczenia za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w ustawie lustracyjnej, w drodze odpowiedniego stosowania art. 15 ust. 1 in principio ustawy z 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, który przewiduje co najmniej 40% podstawę wymiaru tego świadczenia z tytułu pozostawania w służbie przed 2 stycznia 1999r.. Jeżeli służba była pełniona w latach 1944-1990 w organach bezpieczeństwa państwa totalitarnego, o której mowa w art. 2 ustawy lustracyjnej, to emerytura wynosi zawsze po 0,7% podstawy wymiaru tego świadczenia za każdy rok pełnienia takiej służby (art. 15b ust. 1 pkt 1 ustawy zaopatrzeniowej), z jedynym wyjątkiem uregulowanym w art. 15b ust. 3 i 4.

Przepis art. 15b ust. 1 ustawy z 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…) – mający kluczowe znaczenie w niniejszej sprawie – pod względem zgodności z konstytucyjnymi zasadami: ochrony zaufania społecznego obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa, ochrony praw nabytych, sprawiedliwości społecznej, równości wobec prawa i zakazu dyskryminacji oraz podziału władzy, został zbadany przez Trybunał Konstytucyjny, który w wyroku z 24 lutego 2010 r. (K 6/09, OTK-A 2010/2/15) orzekł, że przepis ten jest zgodny z art. 2, art. 10, art. 30, art. 32 i art. 67 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 42 Konstytucji. Nie można się wobec tego zgodzić z twierdzeniem apelującego, że zastosowany przepis pozostaje w niezgodności z normami konstytucyjnymi.

Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, zgodnie z art. 190 ust.1 Konstytucji RP mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne. Dlatego też wszystkie sądy są obowiązane je stosować.

Należy podkreślić, że T. T. miał prawo odwołać się od zaskarżonych decyzji dotyczących jego uprawnień emerytalnych do niezawisłego sądu powszechnego i skorzystał z tego uprawnienia. Sprawa została rozpoznana w postępowaniu jawnym, a jej przedmiotem była ocena zgodności zaskarżonej decyzji z obowiązującym prawem.

Jako całkowicie bezpodstawny należy uznać zarzut apelującego dotyczący nieprawidłowej wykładni zastosowanych w niniejszej sprawie przepisów prawa, w szczególności art.15b ust.2 ustawy zaopatrzeniowej, dla którego podstawy skarżący upatruje w wypowiedziach osób uczestniczących w procesie legislacyjnym, czy też w treści zdań odrębnych członków Trybunału Konstytucyjnego w sprawie o sygn. K 6/09. Podkreślić należy, że dla prawidłowej wykładni w/w przepisów ustaw, żadnego istotnego znaczenia nie mają przytoczone indywidualne wypowiedzi prezentujące różne poglądy i stanowiska, czy to na etapie debaty nad projektem ustawy, dyskusji o dopuszczalności uwzględnienia zgłaszanych w procesie legislacyjnym poprawek, czy też na etapie analizy zgodności z Konstytucją regulacji ustawowej, gdyż w tym zakresie wiążącym dla Sądu jest brzmienie ustawy i stanowisko Trybunału Konstytucyjnego jednoznacznie wyrażone w przywołanym wyżej wyroku i jego uzasadnieniu i w żadnym razie stanowiska tego nie mogą zmienić indywidualne wypowiedzi poszczególnych członków składu (nawet jeśli przybierają postać zdań odrębnych).

Poza powyższym podkreślenia także wymaga, że Europejski Trybunał Praw Człowieka decyzją (...) Sędziów z dnia 14 maja 2013r. odrzucił skargi (...) byłych funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa, w których podnosili oni zarzuty naruszenia przepisów wymienionej Konwencji i Protokołu Nr 1 do tejże Konwencji. W uzasadnieniu tej decyzji Trybunał stwierdził m.in. że: „ (...) nie podziela poglądu skarżących, że raz nabyte przez nich prawa emerytalne są nietykalne i nie mogą zostać zmienione. (...) zgodnie z art. 1 Protokołu nr 1 władza ustawodawcza państw obejmuje obniżanie lub zmienianie wysokości świadczeń zapewnianych w ramach systemu ubezpieczeń społecznych. A fortiori, może ona – realizując zasadę sprawiedliwości społecznej – likwidować istniejące nierówności pomiędzy uprzywilejowanymi emeryturami przyznanymi określonej grupie i postrzeganymi jako niesprawiedliwe lub wygórowane w stosunku do świadczeń uzyskiwanych w ramach powszechnego systemu i w stosunku do przeciętnych emerytur. Podobnie, zgodnie z polską Konstytucją przysługujące prawa podlegają ochronie pod warunkiem, że zostały nabyte sprawiedliwie. Przywileje uzyskane z naruszeniem zasad sprawiedliwości nie pozwalają na uzasadnione oczekiwanie zapewnienia bezwarunkowej ochrony. Skarżący nie mogą więc w uzasadniony sposób oczekiwać, że przywileje przyznane im w czasach komunistycznego reżimu będą w każdych okolicznościach nieodwołalne.

Kwestionowane środki zostały zastosowane wobec byłych funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa państwa zdefiniowanych przez polskie ustawodawstwo. Wszystkie te osoby korzystały nie tylko ze specjalnego – przeznaczonego dla służb mundurowych – systemu emerytalnego, znacznie korzystniejszego niż powszechny system, lecz także ze znacznie wyższych, uprawniających do emerytury wynagrodzeń, niedostępnych dla zwykłych obywateli, którzy nie byli włączeni w pracę komunistycznego organu bezpieczeństwa państwa. Fakt odbywania służby w wyżej wymienionej instytucji, stworzonej w celu naruszania praw człowieka chronionych zgodnie z Konwencją, należy uważać za właściwą okoliczność dla zdefiniowania i uzasadnienia kategorii osób, których mają dotyczyć kwestionowane obniżki świadczeń emerytalnych”. Trybunał wyraził także przekonanie, że władze państwa polskiego nie rozszerzyły personalnego zakresu tych środków poza to, co było niezbędne do osiągnięcia realizowanego słusznego celu i stwierdził, że skarżący w niniejszych sprawach nie ponieśli straty w sferze środków utrzymania ani też nie zostali całkowicie pozbawieni świadczeń. Trybunał podniósł, że wprawdzie podjęte środki spowodowały obniżenie przywilejów emerytalnych stworzonych specjalnie dla osób zatrudnionych w komunistycznych instytucjach państwowych, które służyły niedemokratycznemu reżimowi, ale pomimo to utrzymały one dla tych osób system korzystniejszy od powszechnego, zatem nie można powiedzieć, że ponoszą oni nieproporcjonalny i nadmierny ciężar.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Apelacyjny uwzględniając apelację organu, na podstawie art.386 § 1 k.p.c., zmienił zaskarżony wyrok oddalając odwołanie T. T., uznając tym samym, że odwołanie w całości podlega oddaleniu, zaś apelację odwołującego się jako bezzasadną oddalił zgodnie z art.385 k.p.c. Orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego uzasadnia art.98 k.p.c. ustanawiający zasadę odpowiedzialności strony za wynik procesu w związku z § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013r. poz.490 ze zm.)

Sędziowie: Przewodniczący:

SA (...)

SO del. (...))