Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 października 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 21 października 2014r. w Katowicach

sprawy z odwołania Z. W. (Z. W. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury górniczej

na skutek apelacji ubezpieczonego Z. W.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach

z dnia 20 czerwca 2013r. sygn. akt VIII U 2546/12

oddala apelację.

/-/SSA G.Pietrzyk-Cyrbus /-/SSA A.Grymel /-/SSA L.Jachimowska

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 2892/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 czerwca 2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił Z. W. prawa do górniczej emerytury wskazując, iż z wymaganych zgodnie z art. 50a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych 25 lat pracy górniczej łącznie
z okresami pracy równorzędnej, na dzień 17 kwietnia 2012r. udowodnił jedynie 16 lat, 10 miesięcy i 3 dni takiej pracy (w tym 13 lat, 1 miesiąc i 12 dni pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1). Do pracy górniczej nie zaliczono bowiem okresu od
1 czerwca 1992r. do 16 listopada 2006r., ponieważ stanowisko kierowcy - mechanika nie figuruje w załączniku nr 2 rozporządzenia MPiPS z dnia 23 grudnia 1994r. oraz okresu od 17 listopada 2006r. do 14 stycznia 2007r. na stanowisku kierowcy - operatora samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce, gdyż o uznaniu danej pracy za pracę górniczą przesądzają obowiązki wykonywane faktycznie przez pracownika, a nie treść umowy o pracę.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany
i przyznania prawa do górniczej emerytury w wyniku zaliczenia do pracy górniczej
w (...)S.A. (...) B. w R. okresu od 1 czerwca 1992r. do
16 listopada 2006r. oraz od 17 listopada 2006r. do 14 stycznia 2007r., w którym wykonywał pracę jako kierowca - operator samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce, tj. na stanowisku wymienionym pod pozycją 6 załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej
w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz. U. z 1995r., nr 2, poz. 8) oraz zasądzenia od organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania powołując się na okoliczności przytoczone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach wyrokiem z dnia 20 czerwca 2013r. oddalił odwołanie.

Swoje rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy poprzedził ustaleniem, iż Z. W. urodzony (...), w dniu 23 kwietnia 2012r. złożył wniosek
o przyznanie prawa do emerytury górniczej, do którego dołączył zaświadczenia
o zatrudnieniu i wynagrodzeniu.

Na podstawie przedłożonej dokumentacji organ rentowy uznał
za udowodniony okres pracy górniczej łącznie z okresami pracy równorzędnej do dnia 17 kwietnia 2012r. wynoszący jedynie 16 lat, 10 miesięcy i 3 dni, w tym 13 lat,
1 miesiąc i 12 dni pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1 , tj. okresy zatrudnienia od 15 listopada 1983r. do 22 sierpnia 1990r. i od 22 września 1990r. do 31 maja 1992r. z wyłączeniem okresów pobierania zasiłków chorobowych oraz urlopu bezpłatnego od 23 sierpnia 1990r. do 21 września 1990r.

Organ rentowy nie zaliczył do pracy górniczej okresu zatrudnienia w Kopalni (...) ”B.” od 1 czerwca 1992r. do 16 listopada 2006r. oraz od 17 listopada 2006r. do 14 stycznia 2007r., ponieważ z przedłożonej dokumentacji wynikają rozbieżności co do zajmowanych stanowisk i charakteru pracy.

Sąd I instancji podał także, iż z treści protokołów komisji weryfikacyjnej wynika, iż ubezpieczony był zatrudniony na następujących stanowiskach:

­

od 15 listopada 1983r. do 31 marca 1991r. - elektromontera górniczego na odkrywce (oddział e-2),

­

od 1 kwietnia 1990r. do 31 maja 1992r. - elektromontera koparki wielkogabarytowej (oddział e-1),

­

od 1 czerwca 1992r. do 16 listopada 2006r. - kierowcy/kierowcy - mechanika (oddział rs-6),

­

od 17 listopada 2006r. do 14 stycznia 2007r. - kierowcy - operatora samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce (oddział rs-6).

W świadectwie wykonywania pracy górniczej z dnia 17 kwietnia 2012r., wystawionym na podstawie ustaleń komisji weryfikacyjnej podano natomiast,
iż odwołujący pracował:

­

od 15 listopada 1983r. do 31 maja 1992r. jako rzemieślnik zatrudniony na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach, zwałowarkach wykonujący prace elektryczne przy obsłudze, konserwacji, montażu, demontażu tych maszyn i urządzeń - zgodnie
z rozporządzeniem MPiPS z dnia 23 grudnia 1994r., Zał. nr 3, dział III, poz. 7,

­

od 1 czerwca 1992r. do nadal na stanowisku kierowcy - operatora samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce - zgodnie
z rozporządzeniem MPiPS z dnia 23 grudnia 1994r., Zał. nr 2.

Z kolei z treści pisma zakładu pracy z dnia 18 czerwca 2012r. wynika,
iż ubezpieczony był zatrudniony na stanowisku:

­

kierowca - od 1 czerwca 1992r. do 31 maja 1994r.,

­

kierowca - mechanik - od 1 czerwca 1994r. do 16 listopada 2006r.,

­

kierowca - operator samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce - od 17 listopada 2006r. do nadal.

Przechodząc do rozważań Sąd Okręgowy wskazał, iż zgodnie z treścią
art. 50a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009r., nr 153, poz. 1227 ze zm.) emerytura górnicza przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  ukończył 50 lat życia,

2)  ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1,

3)  nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie nadto z art. 50c ust. 1 pkt 4 powyższej ustawy za pracę górniczą uważa się zatrudnienie na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu
i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a także w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego
w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa.

W ocenie Sądu I instancji, kwestią sporną do ustalenia w niniejszej sprawie pozostaje, czy ubezpieczony spełnia warunki do przyznania górniczej emerytury
w myśl art. 50a cytowanej ustawy.

Na podstawie zeznań świadków: A. P., P. S., I. H., S. W. i P. W. oraz ubezpieczonego,
a także jego akt osobowych i emerytalnych Sąd ten uznał, iż odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie podzielając stanowisko organu rentowego, iż praca na stanowisku kierowcy i kierowcy - mechanika nie jest pracą górniczą, o której mowa w cytowanym wyżej przepisie art. 50c ust. 1 pkt 4 powołanej ustawy, tj. przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych.

Jednocześnie Sąd Okręgowy podkreślił, iż zajmowane przez ubezpieczonego stanowiska nie zostały wymienione w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r., zaś stanowisko kierowcy -operatora samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce zostało powierzone Z. W. z dniem 17 listopada 2006r. i mimo stanowiska jego pracodawcy wyrażonego w piśmie z dnia 14 stycznia 2013r. uznał, iż we wcześniejszym, spornym okresie, odwołujący nie wykonywał pracy górniczej.

Sąd zauważył również, iż wprawdzie świadkowie zeznali, iż ubezpieczony wykonywał pracę górniczą, a jego stanowisko mechanik - kierowca zostało zweryfikowane przez komisję weryfikacyjną dopiero w 2007r., jednak jego podstawowym obowiązkiem był przewóz osób i sprzętu górniczego na terenie odkrywki. Odwołujący dostarczał materiały na stanowiska pracy w oddziałach górniczych, mechanicznych, elektrycznych i odwodnienia, a także przewoził brygady i sprzęt. Ponieważ na samochodzie była zamontowana wciągarka, zdarzało się,
że zajmował się jej obsługą, przeciągając różne podzespoły układu KTZ. Przede wszystkim jednak przewoził pracowników, brygady remontowe do koparek
i zwałowarek oraz narzędzia, które trzeba było wymienić w związku z awarią.

Sąd I instancji zaznaczył nadto, iż także z akt osobowych nie wynika, aby ubezpieczony w spornym okresie wykonywał pracę górniczą, o której mowa
w art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W tym stanie rzeczy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł o oddaleniu odwołania.

Apelację od przedstawionego orzeczenia wywiódł ubezpieczony, zaskarżając wyrok w całości.

Powołując się na zarzut:

a)  naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię, tj. art. 50a ust. 1 i 2, art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U.
z 2004r., nr 39, poz. 353 ze zm.) oraz przepisów załącznika nr 2, poz. 6
do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz. U. z 1995r., nr 2, poz. 8) poprzez przyjęcie,
że w spornym okresie nie wykonywał pracy górniczej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na odkrywce węgla brunatnego;

b)  naruszenia art. 2 i 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej polegającego na nierównym traktowaniu ubezpieczonych przez pozwanego i Sąd Okręgowy, poprzez wydawanie różnych orzeczeń na identycznym stanie faktycznym
i prawnym;

c)  naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, ocenę dowodów w sposób rażąco wadliwy, sprzeczny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego;

d)  sprzeczności ustaleń Sądu z treścią zebranego materiału dowodowego,
tj. zeznań wskazanych świadków, jego przesłuchania, charakterystyki stanowiska pracy, nowego świadectwa wykonywania pracy górniczej z dnia
17 kwietnia 2012r., opinii Katedry Górnictwa Odkrywkowego Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie z dnia
20 października 2008r., poprzez ustalenie, że nie wykonywał pracy górniczej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy;

- skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i przyznanie mu prawa do górniczej emerytury oraz zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych za obie instancje.

W uzasadnieniu podniósł, iż Sąd Okręgowy poczynił błędne ustalenia
w sprawie, a następnie dokonał dowolnej oceny dowodów.

Podkreślił, iż w spornym okresie wykonywał pracę w Oddziale (...) KTZ. Przewoził brygady remontowe i narzędzia do maszyn podstawowych samochodem terenowym celem wykonywania remontów, napraw
i utrzymania ruchu układu KTZ. Wszystkie te samochody są samochodami terenowymi przystosowanymi do pracy na odkrywce z napędem przednim. Obsługiwał oddziały górnicze. Nie wyjeżdżał poza teren odkrywki. Na odkrywce pracę wykonywał we wszystkie dniówki robocze w miesiącu. Podlegał dozorowi osób posiadających odpowiednie kwalifikacje górnicze. Pobierał dodatek za pracę na odkrywce.

Pracodawca w dniu 17 kwietnia 2012r. wydał mu nowe świadectwo wykonywania pracy górniczej, w którym potwierdził, że w okresie od 1 czerwca 1992r. do 16 listopada 2006r. oraz od 17 listopada 2006r. do 14 stycznia 2007r. wykonywał pracę na stanowisku kierowcy - operatora samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce stale i w pełnym wymiarze czasu pracy - wymienionym pod pozycją 6 załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej
z dnia 23 grudnia 1994r.

Apelujący wskazał również, iż z treści opinii naukowo-technicznej z dnia
20 października 2008r. zamówionej w sprawie VIII U 1821/08 przez Sąd Okręgowy sporządzonej przez Katedrę Górnictwa Odkrywkowego Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie wynika, iż stosowane w odkrywce węgla brunatnego B. samochody ciężarowe przystosowane do przewozu ludzi o liczbie miejsc siedzących do 19 przeznaczone do przewozu pracowników lub też sprzętu technicznego (maszyn, części zamiennych, narzędzi, itp.) mogą być uznane jako samochodowy technologiczny sprzęt techniczny na odkrywce węgla brunatnego w rozumieniu pkt 6 załącznika nr 2 do powołanego rozporządzenia.

Nadto stwierdził, iż pojęcie pracy stałej i w pełnym wymiarze czasu pracy użyte w art. 51 ust. 1 pkt 4 ustawy emerytalnej nie zostało zdefiniowane
w przepisach tej ustawy, lecz w powszechnie funkcjonującym jego rozumieniu przyjęto uważać, że chodzi tu o pracę należącą do podstawowych określonych przez pracodawcę zadań pracownika wykonywaną codziennie i w pełnym wymiarze czasu pracy na podstawie Kodeksu pracy.

W odniesieniu do niezgodności pomiędzy dokumentami potwierdzającymi pracę górniczą znajdującymi się w jego aktach osobowych, on sam, a także świadkowie i pracodawca stwierdzili, iż wynikało to z błędnego zakwalifikowania pracy górniczej spowodowanego zawężoną interpretacją pojęcia pracy górniczej
w Kopalni (...) S.A. Na przeszkodzie uznaniu okresów jego pracy za pracę górniczą nie stoi jednak okoliczność, że w świetle świadectw pracy oraz angaży płacowych znajdujących się w aktach osobowych, pracodawca określał nazwę zajmowanego przez niego stanowiska pracy w sposób nieprecyzyjny jako kierowca, kierowca - mechanik. Decydujące znaczenie mają bowiem w spornej sprawie rzeczywiście wykonywane obowiązki, a nie nazwa stanowiska pracy, czy treść umowy o pracę (patrz cytowany wyrok Sądu Najwyższego m.in. z dnia
22 marca 2001r., II UKN 253/00, OSNAPiUS 2002, nr 22, poz. 553).

Skarżący zaznaczył także, iż biorąc pod uwagę zasadę jednolitości orzecznictwa, zasadę równości wszystkich wobec prawa i sprawiedliwości społecznej, koniecznym jest zwrócenie uwagi na fakt, iż Sąd Okręgowy w Gliwicach wydał już w stosunku do tego samego stanowiska pozytywne orzeczenia i przyznał zainteresowanym prawo do górniczej emerytury. Także organ rentowy zaliczał pracę na stanowisku kierowcy - operatora samochodowego sprzętu technicznego do pracy górniczej. Świadkowie: A. P., P. S., I. H.
i S. W. mają ustalone prawo do górniczej emerytury na podstawie wydanych przez pracodawcę świadectw wykonywania pracy górniczej, w których pracodawca potwierdził ich zatrudnienie na stanowisku kierowcy - operatora samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce.

Państwo ma obowiązek działać sprawiedliwie, gdyż mieni się być państwem sprawiedliwości społecznej. Gdy jednak w grę wchodzi odpowiedzialność samego Państwa, wówczas należy kierować się dobrem obywateli, co oznacza, iż należy interpretować prawo na ich korzyść.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonego nie zasłużyła na uwzględnienie.

Spór w rozpatrywanym przypadku dotyczył uprawnień Z. W. do górniczej emerytury, sprowadzając się do oceny, czy ubezpieczony legitymuje się wymaganym okresem pracy górniczej, w szczególności zaś, czy pojęciu pracy górniczej odpowiadało jego zatrudnienie w Kopalni (...) ”B.” S.A. w okresie od 1 czerwca 1992r. do 16 listopada 2006r. oraz od 17 listopada 2006r. do 14 stycznia 2007r.

Stosownie do treści art. 50a ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2013., poz. 1440 ze zm.) górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  ukończył 55 lat życia;

2)  ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1.

Po myśli ust. 2 tego samego przepisu, wiek wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej 20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej
i równorzędnej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

Wypada także przypomnieć, iż zgodnie z art. 50b powołanej ustawy, przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej uwzględnia się okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z górniczą, będące okresami składkowymi i nieskładkowymi
w rozumieniu ustawy, z tym że okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej
z górniczą uwzględnia się, jeżeli praca ta wykonywana była co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy.

Nie sposób również nie zwrócić uwagi, iż z mocy wspomnianego art. 50c
ust. 1 pkt 4 powyższej ustawy za pracę górniczą uważa się zatrudnienie na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a także w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach
i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa.

Bez wątpienia rozporządzeniem, o którym mowa wyżej jest rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz. U.
z 1995r., nr 2, poz. 8), które zachowało moc na podstawie art. 194 cytowanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie, w jakim jego przepisy nie są sprzeczne z przepisami tejże ustawy. Oznacza to, że zakładowe wykazy stanowisk, na których wykonywana jest praca górnicza, muszą być zgodne
z wykazem nr 2 stanowiącym załącznik do tego rozporządzenia, obejmującego stanowiska pracy, na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego oraz przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń węgla brunatnego uważa się za pracę górniczą. Jednakże tak dokonana przez pracodawcę kwalifikacja zajmowanego przez konkretnego pracownika stanowiska, jak i ewentualna zmiana tej kwalifikacji na podstawie protokołu komisji weryfikacyjnej nie przesądza o zaliczeniu zatrudnienia na tym stanowisku do pracy górniczej. O uznaniu pracy za pracę górniczą w rozumieniu omawianych przepisów nie decyduje bowiem treść wymienionych dokumentów, ale charakter czynności faktycznie wykonywanych przez pracownika (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 1998r., II UKN 570/97, OSNAPiUS 1999, nr 6,
poz. 213, z dnia 22 marca 2001r., II UKN 263/00, OSNAPiUS 2002, nr 22, poz. 553 oraz z dnia 2 czerwca 2010r., I UK 25/10, LEX nr 621137).

Jak zauważył Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 28 kwietnia 2010r. (I UK 339/09, LEX nr 607444), zasady nabywania prawa do emerytur górniczych odbiegają od zasad obowiązujących powszechnie, co wynika
z charakteru pracy górniczej, angażującej we wzmożonym stopniu siły fizyczne
i psychiczne zatrudnionych. Z tego właśnie względu ustalając ogólne zasady nabywania prawa do górniczej emerytury ustawodawca z jednej strony uznał, że do zaliczenia pracy górniczej do okresu, od którego zależy nabycie prawa do emerytury wystarczające jest, jeżeli praca ta była wykonywana co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy (przytoczony art. 50b ustawy), z drugiej natomiast - uznał za pracę na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego tylko zatrudnienie łączące się
z wykonywaniem czynności o określonym charakterze i na wyszczególnionych
w rozporządzeniu stanowiskach pracy. Jest to w pełni uzasadnione, jeśli uwzględni się, że charakter zatrudnienia na odkrywce - z uwagi na warunki jego wykonywania
i stopień bezpieczeństwa, wpływające na obciążenie fizyczne i psychiczne - nie może równać się z charakterem zatrudnienia pod ziemią. Dlatego też przepisy normujące zasady nabywanie prawa do emerytury górniczej muszą być wykładane ściśle - przede wszystkim przy uwzględnieniu ich wykładni gramatycznej, zaś dla oceny charakteru pracy górniczej nie mogą mieć decydującego znaczenia ani zakładowe wykazy stanowisk, ani protokoły komisji weryfikacyjnej kwalifikujące określone zatrudnienie jako pracę górniczą. Taka wszak możliwość nie została w przepisach przewidziana. Z brzmienia cytowanego art. 50c ust. 1 pkt 4 omawianej ustawy wynika tymczasem, iż w jego rozumieniu pracą górniczą jest wyłącznie zatrudnienie przy pracach bezpośrednio łączących się z procesami związanymi z wydobywaniem kopalin, polegającymi na pozyskiwaniu złóż siarki i węgla brunatnego na odkrywce,
a zatem zatrudnienie przy pracach ściśle górniczych, do których zaliczono roboty górnicze przy urabianiu i ładowaniu (w tym strzałowe i odwadniające), roboty transportowe przy przewozie nadkładu i złoża, miernicze oraz bieżące prace konserwacyjne utrzymujące sprawność techniczną agregatów i urządzeń wydobywczych.

W konsekwencji, ani rozporządzenie wykonawcze, ani tym bardziej wewnętrzne zarządzenia pracodawcy nie mogą przyznawać ubezpieczonym większych uprawnień niż uczynił to ustawodawca. Tym samym, przepisy ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowić muszą punkt wyjścia do oceny zasadności roszczeń emerytalnych wnioskodawcy.

W wyroku z dnia 28 kwietnia 2010r. (I UK 337/09, LEX nr 601991) oraz
w wyroku z dnia 12 maja 2010r. (I UK 30/10, LEX nr 590314) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż o uznaniu zatrudnienia jako pracy górniczej nie przesądza nazwa stanowiska, użyta w wydanym przez pracodawcę świadectwie wykonywania pracy górniczej, odpowiadająca nomenklaturze zawartej w rozporządzeniu Ministra Pracy
i Polityki Socjalnej, lecz pozytywna weryfikacja dokumentu pod kątem zgodności rzeczywiście wykonywanej przez pracownika pracy z ustawowymi wymaganiami. Również w przypadku sporu o kwalifikację danego stanowiska pracy jako stanowiska kierowcy - operatora samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce (pkt 6 załącznika nr 2 do cytowanego rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej
z dnia 23 grudnia 1994r.) decydujące znaczenie dla uznania okresu zatrudnienia na tym stanowisku za pracę górniczą ma nie użyta w świadectwie wykonywania pracy górniczej nazwa stanowiska, ani także typ obsługiwanego przez pracownika pojazdu, lecz wyłącznie rodzaj pracy faktycznie wykonywanej za jego pomocą, odpowiadający wymaganiom art. 50c ust. 1 pkt 4 przywołanej ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia
16 marca 2011r., I UK 331/10, LEX nr 811826).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy stanowczo stwierdzić należy, iż wbrew twierdzeniom skarżącego, zebrany przez Sąd I instancji materiał dowodowy, istotnie nie daje podstaw do uznania, iż będące jego udziałem
w spornym okresie od 1 czerwca 1992r. do 16 listopada 2006r. oraz od 17 listopada 2006r. do 14 stycznia 2007r. obowiązki kierowcy - operatora samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce, nawet jeżeli samochód był wyposażony
w dodatkowy sprzęt techniczny i mógł być zaliczony do samochodowego sprzętu technicznego, pozwalają na zakwalifikowanie ówcześnie wykonywanej pracy jako pracy górniczej w rozumieniu wspomnianego art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Z poczynionych przez Sąd Okręgowy ustaleń faktycznych jednoznacznie wynika bowiem, iż kierowany przez ubezpieczonego pojazd nie służył do wykonywania wymienionych w cytowanym przepisie prac przy urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego bądź przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, lecz wyłącznie do przewozu osób i urządzeń oraz narzędzi na odkrywce, na co zresztą sam odwołujący wskazuje w swojej apelacji.

Podkreślić również należy, iż zasada państwa prawa (art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej) oraz zasada równości obywateli wobec państwa (art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej) nie polega na tym, iż niesłuszne nabycie prawa podmiotowego (wbrew obowiązującym przepisom) przez niektóre podmioty, uzasadnia przyznanie takich samych praw innym podmiotom. Innymi słowy, nie ma oparcia w konstytucyjnej zasadzie równości wobec prawa żądanie przyznania świadczenia wbrew jego ustawowym warunkom z tego powodu, iż otrzymały je osoby, które również warunków tych nie spełniały (por. wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 5 maja 2011r., I UK 382/10, LEX nr 863949).

Mając na względzie przedstawione motywy i uznając w ich świetle, iż apelacja ubezpieczonego pozbawiona jest uzasadnionych podstaw, Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. orzekł o jej oddaleniu.

/-/SSA G.Pietrzyk-Cyrbus /-/SSA A.Grymel /-/SSA L.Jachimowska

Sędzia Przewodniczący Sędzia

JM