Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 sierpnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział V Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 sierpnia 2014 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa J. C.

przeciwko Skarbowi Państwa - (...)
i(...)

o zapłatę

na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Okręgowego w B.

z dnia 29 stycznia 2014 r. sygn. akt I C 66/11

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa – (...) kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego;

III.  zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w B. na rzecz adwokat M. J. kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) złotych, powiększoną o należny podatek od towarów i usług, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym oraz kwotę 80 (osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu wydatków.

Na oryginale właściwe podpisy.

UZASADNIENIE

Powód J. C. wniósł w dniu 31 stycznia 2011r. o zasądzenie na jego rzecz od Skarbu Państwa: (...) w M. - kwoty 90.000 zł,(...) w O. - kwoty 50.000 zł, (...) w G. - kwoty 90.000 zł i (...) w P. - kwoty 100.000 zł. Stwierdził, że domaga się łącznie kwoty 330.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną wskutek warunków w powyższych jednostkach penitencjarnych tj. przeludnienia w celach, ograniczenia z korzystania ze spacerów do jednej godziny, braku odpowiedniej wentylacji w celach, zastosowania blind w oknach, brzydkiego zapachu w celach, a także - za krzywdę doznaną wskutek poniżającego traktowania, w tym lekceważenia, ubliżania i drwienia. Dodał, że nie zapewniono mu nadto odpowiedniej opieki medycznej. Podniósł, że wskutek powyższych okoliczności doznał kolejnego (...).

W piśmie procesowym z dnia 8 czerwca 201 Ir. powód podtrzymał swoje stanowisko. Zarzucił też m.in., że w (...) w G. był źle traktowany przez oddziałowego. Podniósł, że cele były przeludnione, nie miały należytej wentylacji, wskutek czego panowały w nich temperatury do 50 stopni Celsjusza. Wskazał również, że nie miał zapewnionej należytej opieki medycznej. Zarzucił, że nieprzestrzegane były w powyższej jednostce penitencjarnej zasady higieny i że miał ograniczony dostęp do środków czystości. Stwierdził, że odbywanie kary w powyższych warunkach i rażących zaniedbaniach administracji tej jednostki w poważnym stopniu przyczyniło się do jego pogarszającego się stanu zdrowia. Zarzucił również, że w(...) w P. doszło do nieprzestrzegania warunków socjalno-bytowych oraz higienicznych. Podniósł, że cele były pięcioosobowe i miały powierzchnię 15 m . Zarzucił, że cele te nie miały toalety, że były one bez wentylacji i że miały oblindowane okna. Wskazał, że w celach tych przebywały nadto osoby grypsujące, co było niezgodne z obowiązującym regulaminem. Podniósł, że został pozbawiony podstawowej opieki medycznej po przebytym (...), co w znacznym stopniu pogorszyło jego stan psychofizyczny. Dodał, że był zatrudniany bez przeprowadzenia badań lekarskich.

W odpowiedzi na pozew pozwany Skarb Państwa - (...) w M.,(...)w O., (...) w G. i(...)w P. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia powoda odnośnie pobytu w (...) w M. i w (...) w O. oraz zarzucił niezasadność powództwa.

Na rozprawie w dniu 22 maja 2013r. powód cofnął powództwo, zrzekając się roszczeń w stosunku do Skarbu Państwa - (...) w M. i (...) w O..

Wyrokiem z dnia 29 stycznia 2014 r. Sąd Okręgowy w B. umorzył postępowanie w stosunku do Skarbu Państwa – (...) w M. i (...) w O., oddalił powództwo w pozostałej części, rozstrzygnął o kosztach procesu, następująco uzasadniając rozstrzygniecie.

Powód przebywał w (...) (...) w okresie od dnia 24 maja 2009r. do dnia 4 grudnia 2009r.

W (...) (...)2 w G. w okresie osadzenia powoda dochodziło do przeludnienia w celach. W celi, w której przebywał powód było siedmiu osadzonych, podczas gdy była ona pięcioosobowa. O zjawisku przeludnienia i konieczności umieszczania na określony czas osadzonych w celach o powierzchni mniejszej niż 3 m ^{( 2)} na osobę był informowany przez pozwanego właściwy sędzia penitencjarny. Cela, w jakiej przebywał powód miała należyte wyposażenie w tym sprawną wentylację.

Cele, w jakich przebywał powód, były wyposażone w oddzielny (murowany) zamykany drzwiami, zapewniający intymność, węzeł sanitarny ze sprawną instalacją wodno-kanalizacyjną. Powód otrzymywał wymaganą ilość środków higieny. Miał on zapewniony dostęp do opieki medycznej w powyższej jednostce penitencjarnej. Powód nie był poniżająco traktowany przez funkcjonariuszy (...) (...)2 w G.. Powód podczas pobytu w (...) (...)2 w G. nie składał żadnych skarg na warunki bytowe panujące w tej jednostce.

Powód od dnia 4 grudnia 2009r. został osadzony w (...) w P.. Powód nie przebywał w (...) w P. w przeludnionych celach. W każdej celi znajdował się wydzielony węzeł sanitarny- Skazani byli rozmieszczani w celach mieszkalnych niezależnie od deklarowanej przynależności do grup nieformalnych, w sposób zapewniający ich bezpieczeństwo osobiste i bezpieczeństwo (...) w P..

Powód przebywał w (...), a następnie w celi (...). Cele, w których przebywał powód wyposażone były w odpowiedni sprzęt kwaterunkowy. Miały one węzeł (kącik) sanitarny wykonany z konstrukcji stalowej wypełnionej płytą wiórową, który był zasłonięty kotarą. W każdej z tych cel była zapewniona intymność przy załatwianiu potrzeb fizjologicznych.

Środki do utrzymania czystości w pomieszczeniach wydawane były z magazynu kwaterunkowego-budowlanego dwa razy w miesiącu na podstawie zatwierdzonych rozdzielników. Dodatkowo z magazynu kwaterunkowo-budowlanego były pobierane także środki do utrzymania czystości w pomieszczeniach na podstawie asygnat rozchodowych. Ww. środki pobierali przedstawiciele służby zdrowia lub wychowawcy a wydawane były one do cel według potrzeb. Środki utrzymania czystości w budynkach mieszkalnych z magazynu pobierał zgodnie z zatwierdzonym rozdzielnikiem dwa razy w miesiącu funkcjonariusz działu ochrony. Natomiast oddziałowy, który pełnił służbę w budynku mieszkalnym dokonywał podziału środków do cel według potrzeb. Wydawanie i podział środków do utrzymania czystości w pomieszczeniach mieszkalnych odbywało się w każdą sobotę danego miesiąca oraz według potrzeb.

W celach zamontowane były przesłony okienne, nie miało to istotnego wpływu na ograniczenie światła jak również wentylacji. Zamontowanie przesłon okiennych podyktowane było wyłącznie względami ochronnymi.

Natężenie oświetlenia w celach było właściwe, zgodnie z obowiązującą normą (...). Każda z cel posiadała okno, które można było otworzyć i przewietrzyć cele. Budynki mieszkalne oraz usytuowane w nich cele posiadały prawidłową wentylację, jej stan był systematycznie kontrolowany przez wyspecjalizowany zakład kominiarski.

W celach nie było dostępu do cieplej wody. Powód miał możliwość korzystania raz w tygodniu z ciepłej kąpieli

Powód przebywając w (...) w P. nie zgłaszał skarg na niewłaściwe warunki socjalno-bytowe podczas wizytacji pomieszczeń mieszkalnych przeprowadzanych przez funkcjonariuszy działu penitencjarnego oraz kwatermistrzowskiego.

Powód w (...) w P. był zatrudniony na 7/8 etatu przy pracach pomocniczych i porządkowych w okresie od dnia 23 czerwca 2010r. do dnia 29 czerwca 2010r. Przed przystąpieniem do pracy w dniu 22 czerwca 2010r. powód, po przeprowadzonych badaniach lekarskich, uzyskał zaświadczenie lekarskie od lekarza specjalisty medycyny pracy o braku przeciwwskazań do wykonywania tych prac.

Powód miał zapewnioną całodobową opiekę lekarską w (...) w P.. W dniu 26 czerwca 2010r., w sobotę — w dniu wolnym od pracy powód doznał (...). Powód przed wystąpieniem (...) z dnia 26 czerwca 20l0r. nie zgłaszał objawów (...), które sugerowałyby nastąpienie w przyszłości (...). Powód przed powyższym zdarzeniem miał już trzy z czterech głównych czynników rozwoju(...)

Powód już w roku 1999 (...) o niedużej rozległości. (...) ten nie był związany z pobytem w (...).

Postępowanie służby zdrowia w (...) w P. w chwili wystąpienia(...) w dniu 26 czerwca 2010r. było prawidłowe. Prawidłowo rozpoznano świeży (...), podano (...)i natychmiast wezwano Zespół (...), który przewiózł powoda do Kliniki (...) im. dr A. J. w B.. Nie doszło do opóźnień w udzielaniu pomocy medycznej.

Po (...) powód miał prowadzoną farmakoterapię według zaleceń Kliniki (...) (...) w B..

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie okoliczności bezspornych, przedłożonych dokumentów, zeznań świadków P. P., J. S., K. L., R. Z. oraz zeznań powoda, a także — na podstawie opinii wydanych przez biegłego (...). Przedłożone przez strony dokumenty nie były kwestionowane co do ich autentyczności. Nie budziły one również zastrzeżeń Sądu.

Sąd uznał za rzetelne opinie wydane przez biegłego (...). Biegły wydał swoją opinię z dnia 2 września 2013r. zgodnie z tezą dowodową zawartą w postanowieniu Sądu z dnia 22 maja 2013r. Wydana w sprawie opinia biegłego jest przekonywająca, twierdzenia biegłego poparte zostały logiczną argumentacją opartą na zgromadzonej dokumentacji medycznej i dokumentacji znajdującej się w aktach sprawy, a także opartą na dokonanych przez biegłego badaniach. W ocenie Sądu, biegły wyjaśnił w przekonujący sposób podstawy swoich ustaleń i

wniosków. Biegły w opinii z dnia 2 września 2013r. wskazał m.in., że postępowanie służby zdrowia w (...) w P. w chwili wystąpienia u powoda (...) w dniu 26 czerwca 2010 r. było prawidłowe. Stwierdził, że prawidłowo rozpoznano tam świeży (...), podano (...) i natychmiast wezwano Zespół (...), który przewiózł powoda do Kliniki (...) im. dr A. J. w B.. Dodał, że nie stwierdził opóźnień w udzielaniu pomocy medycznej powodowi. Wskazał też, że po (...) powód miał prowadzoną farmakoterapię według zaleceń Kliniki (...) w B. Szpitala (...) im. dr A. J. w B.. Co się tyczy zgłaszanych biegłemu przez powoda informacji ustnych w wywiadzie (k. 535-535v.) odnośnie tego, że trzy miesiące przed hospitalizacją miał (...) Sąd zważył, że jak wskazał biegły w wydanej przez siebie opinii podstawowej według dokumentacji medycznej powód przed wystąpieniem (...) z dnia 26 czerwca 2010r. nie zgłaszał objawów (...), które sugerowałyby dokonanie się w przyszłości (...). Biegły w opinii ustnej uzupełniającej wydanej na rozprawie z dnia 15 stycznia 20l4r. odniósł się do wątpliwości stron zgłoszonych w zastrzeżeniach do jego opinii. Zaakcentował, że powód już wcześniej tj. w 1999r. miał (...) o niedużej rozległości, który nie był związany z pobytem w więzieniu oraz że powód jak został skazany, to miał już (...). Wskazał, że przewlekły stres związany z warunkami odbywania kary pozbawienia wolności mógł spowodować nasilenie objawów (...), która prawdopodobnie była już wcześniej zwężona, akcentując, że jego uwagi w tym zakresie miały charakter hipotetyczny. Biegły wskazał zarazem, że aby uznać, iż (...) mógłby być wynikiem stresu, to należałoby stwierdzić, że stres ten był nagły i ponadprzeciętny. Dodał, że tymczasem w odniesieniu do powoda można by jedynie dopatrywać się istnienia długotrwałego napięcia nerwowego związanego z izolacją. Wskazał, że stopniowo pod wpływem różnych czynników ryzyka doszło do zamknięcia (...). Podkreślił, że do przyczyn głównych (...) zaliczyć należy: (...). Dodał, że powód był zarazem oporny na zalecenia ze strony lekarzy co do kwestii palenia papierosów. Co również istotne, strony nie kwestionowały opinii ustnej uzupełniającej wydanej przez biegłego na rozprawie z dnia 15 stycznia 2014r.

Sąd w ograniczonym zakresie dał wiarę zeznaniom P. P. tj. jedynie w takiej części, w której korespondowały one z dokumentami zgromadzonymi w sprawie. Subiektywny charakter, w ocenie Sądu, miały zeznania świadka, że w (...) w G. bywało różnie, jeśli chodzi o dostęp do opieki medycznej. Zeznania te nie korelowały nadto z dalszymi zeznaniami tego świadka, z których wynikało, że (...) w G. zapewniał podstawowe medykamenty i że zapewniał także leki dla osadzonych, którzy potrzebowali ciągłej opieki medycznej. Ogólnikowy i subiektywny charakter miały, w ocenie Sądu, także zeznania świadka na okoliczność relacji osadzonych z funkcjonariuszami (...) w G.. Z zeznań tych nie sposób było, w ocenie Sądu, wnioskować, że powód był źle traktowany w powyższej jednostce penitencjarnej. Dodać należy odnośnie wskazanych wyżej zeznań świadka, że jak ustalił Sąd na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów powód podczas pobytu w (...) w G. nie składał żadnych skarg na warunki bytowe panujące w tej jednostce penitencjarnej.

Sąd w bardzo ograniczonym zakresie dał wiarę zeznaniom świadka J. S.. W ocenie Sądu, zeznania świadka, w których dokonywał oceny warunków panujących w celi (...) w (...) w P., w jakiej przez pewien okres przebywał z powodem stanowiły w dużym stopniu wyraz jego subiektywnego przekonania, który nie miał przełożenia na rzeczywistość. Subiektywne i sprzeczne z dokumentami zgromadzonymi w sprawie były zeznania świadka na okoliczność tego, że przebywał z powodem w przeludnionej celi. Jak wynikało nadto z samych zeznań świadka przebywał on wraz z powodem i trzema innymi osadzonymi w (...), która miała powierzchnię 15 m ^{( 2)}, co w przeliczeniu na każdego osadzonego wskazywało tymczasem na to, że cela ta miała wymaganą powierzchnię 3 m ^{( 2)} na jedną osobę. Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka, że kącik sanitarny w celi, w jakiej przebywał z powodem był zasłonięty jedynie kocem, a nie kotarą, albowiem były one sprzeczne z niebudzącymi w tym zakresie zastrzeżeń Sądu zeznaniami świadków K. L. i R. Z..

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka K. L. w ograniczonym zakresie. Zeznania świadka, w których dokonywał oceny warunków panujących w celi (...) w (...) w P., w jakiej przez pewien okres przebywał z powodem stanowiły, w ocenie Sądu, w dużym stopniu tylko wyraz jego subiektywnego przekonania, który nie miał przełożenia na rzeczywistość. Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka, że w celi numer(...), w której przebywał wraz z powodem i trzema innymi osadzonymi było za dużo osób, albowiem nie tylko były one sprzeczne z niebudzącym zastrzeżeń Sądu dokumentami przedłożonymi przez pozwanego na okoliczność braku przeludnienia w celach w (...) w P. w spornym okresie, ale również nie korespondowały one z niebudzącymi w tej części zastrzeżeń Sądu zeznaniami świadka J. S., z których wynikało, że cela ta miała 15 m ^{( 2)} i wymaganą powierzchnię na jednego osadzonego. Sprzeczne z niebudzącymi zastrzeżeń Sądu dokumentami zgromadzonymi w sprawie były zeznania świadka, że cela, w jakiej przebywał z powodem miała nienależyte oświetlenie. Nie było nadto niezgodne z prawem zastosowanie przez powoda blind na oknie w celi ani to, że powyższa cela ta miała zwykły tj. zasłonięty przesłoną kącik sanitarny, (o czym szerzej w dalszych uwagach zawartych w rozważaniach prawnych znajdujących się w kolejnej części uzasadnienia). Wątpliwe były dla Sądu ze wskazanych wcześniej przyczyn zeznania świadka na okoliczność tego, że wskutek niewystarczającego oświetlenia pogorszył mu się wzrok. Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka, że w pozwanym (...) w P. nie sprawdzano stanu wentylacji, albowiem były one sprzeczne z niebudzącymi zastrzeżeń Sądu dokumentami w postaci protokołów z okresowych kontroli przewodów kominowych przeprowadzanych w (...) w P..

Sąd w bardzo ograniczonym zakresie dał wiarę zeznaniom świadka R. Z.. W ocenie Sądu, zeznania świadka, w których dokonywał oceny warunków panujących w celi (...), w jakiej przez pewien okres przebywał z powodem stanowiły również w dużym stopniu tylko wyraz jego subiektywnego przekonania, który nie miał przełożenia na rzeczywistość. Z analogicznych przyczyn jak wskazane przy ocenie zeznań świadka K. L. Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka, że w (...), w jakiej był wraz z powodem i trzema innymi osadzonymi doszło do przeludnienia oraz że cela ta nie miała wystarczającego oświetlenia.

Sąd dał wiarę zeznaniom powoda w ograniczonym zakresie tj. jedynie w takiej części, w której korespondowały one z dokumentami zgromadzonymi w sprawie oraz znajdowały potwierdzenie w rzetelnych opiniach wydanych przez biegłego (...). Sąd dał nadto wiarę zeznaniom powoda w takiej części, w której korelowały z zeznaniami świadka P. P., J. S., K. L. i R. Z. w zakresie, w którym zeznania tych świadków nie budziły zastrzeżeń Sądu. W ocenie Sądu, zeznania powoda dotyczące (...) w G. odnośnie niezapewnienia mu należytej opieki medycznej, naruszenia jego godności poprzez używanie wobec niego niecenzuralnych zwrotów przez funkcjonariuszy tej jednostki penitencjarnej, nieprawidłowego wyposażenia w celach, braku należytej wentylacji, zbyt wysokich temperatur w celi w porze letniej, braku należytego oświetlenia i braku dostępu do światła dziennego oraz niewystarczającej ilości środków higieny były wynikiem jedynie subiektywnego przekonania powoda. Nie potwierdzały tych zeznań dokumenty zgromadzone w sprawie, a także zeznania świadka P. P. w zakresie, w którym zostały uznane przez Sąd za niebudzące zastrzeżeń. Niezależnie od tego wskazać należy, że okoliczność ta nie oznaczałaby, że postępowanie pozwanego byłoby bezprawne. Odnośnie zaś zeznań powoda na okoliczność tego, że było zalecenie ze Szpitala (...) im. dr A. J. w B., aby wykonać próbę wysiłkową, czego nie uczyniono w (...) w G. jak i w (...) w P., Sąd zważył, że jak wynikało z rzetelnych opinii wydanych przez biegłego (...) nie było konieczności wykonania takiej próby przez powoda, brak wykonania próby wysiłkowej nie wpłynął nadto na stan zdrowia powoda. Co również istotne, powód w dalszych swych zeznaniach przyznał, że odmówił on później poddania się próbie wysiłkowej. W ocenie Sądu, zeznania powoda na okoliczność naruszania jego dóbr osobistych w (...) w P. stanowiły tylko wynik jego subiektywnej oceny i nie znajdowały potwierdzenia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Niewiarygodne były, w ocenie Sądu, zeznania powoda na okoliczność zatrudnienia w powyższej jednostce penitencjarnej pomimo przeciwwskazań zdrowotnych. Nie potwierdzały, bowiem tych zeznań dokumenty zgromadzone w sprawie. Jak wynika z dokumentu w postaci zaświadczenia lekarskiego z dnia 22 czerwca 2010r. wydanego przez lekarza specjalistę medycyny pracy powód został uznany za zdolnego do prac fizycznych i porządkowych i prac przy transporcie ręcznym oraz przy pracy jako hydraulik. W powyższym zaświadczeniu lekarz specjalista medycyny pracy wskazał, że powód nie może natomiast świadczyć prac wymagających dźwigania ciężarów. Jak wynika z notatki służbowej sporządzonej w dniu 11 lipca 201 Ir. przez pracownika działu kadr ds. zatrudnienia (...) w P. powód został zatrudniony przy pracach, do których nie było przeciwwskazań. Niewiarygodne i niczym niepoparte były zeznania powoda, że lekarz medycyny pracy przed wydaniem powyższego zaświadczenia o zdolności do pracy zmierzył mu jedynie ciśnienie i że miałby przy wskazanych przez powoda wynikach pomiaru ciśnienia wydać powyższe zaświadczenie powodowi. W tym miejscu dodać należy, że jak wynika z dalszych zeznań powoda nie doznał on (...) podczas wykonywania pracy, lecz w dniu wolnym od pracy — w sobotę. Jak wynika nadto z rzetelnych opinii biegłego (...) powód nie przebył nagłego i ponadprzeciętnego stresu; przed wystąpieniem (...) nie zgłaszał również objawów (...), które sugerowałyby dokonanie się w przyszłości tego (...). Subiektywne były również zeznania powoda, że doszło do nieprawidłowego względem niego postępowania służby zdrowia w (...) w P. i że lekarz w tym Zakładzie twierdził, że nie doznał on (...). Zeznania te były nadto sprzeczne z rzetelnymi opiniami wydanymi przez biegłego (...) oraz z dokumentami zgromadzonymi w sprawie.

W ocenie Sądu, subiektywny charakter miały również zeznania powoda na okoliczność warunków panujących w (...) w P.. Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda, że przebywał w przeludnionych celach w powyższej jednostce penitencjarnej, albowiem były one sprzeczne z niebudzącymi w tym zakresie zastrzeżeń Sądu dokumentami zgromadzonymi w sprawie. Zeznań tych nie potwierdzały nadto zeznania świadka J. S., z których wynika, że powód przebywał w celi o metrażu 15 m ², w której było łącznie pięciu osadzonych, co oznaczało, że nie przebywał on faktycznie w przeludnionej celi. W ocenie Sądu, subiektywny charakter miały również zeznania powoda, że w celach, w jakich przebywał w (...) w P. było zbyt ciemno i że nie miały one światła słonecznego, albowiem nie potwierdzały ich zgromadzone w sprawie dokumenty, które nie budziły w tej kwestii zastrzeżeń Sądu. Zamontowanie przesłon okiennych w celach nie miało wpływu na ograniczenie światła i nie było ono bezprawne. Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda, że cele, w jakich przebywał w (...) w P. nie miały wentylacji albowiem nie potwierdzały ich zgromadzone w sprawie dokumenty, które nie budziły w tej kwestii zastrzeżeń Sądu.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda, że kącik sanitarny w celi był odgrodzony od jej reszty prześcieradłem, albowiem nie potwierdzały ich zgromadzone w sprawie dokumenty oraz wiarygodne w tej kwestii zeznania świadków K. L. i R. Z.. Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda, że zgłaszał skargi funkcjonariuszom (...) w P. odnośnie warunków w celi i że nie spotkały się one z należytym odzewem z ich strony. Jak ustalił, bowiem Sąd na podstawie niebudzących w tej kwestii zastrzeżeń dokumentów zgromadzonych w sprawie powód przebywając w (...) w P. nie zgłaszał skarg na niewłaściwe warunki socjalno-bytowe podczas wizytacji pomieszczeń mieszkalnych przeprowadzanych przez funkcjonariuszy działu penitencjarnego oraz kwatermistrzowskiego. Sąd nie dał również wiary zeznaniom powoda, że wskutek przebywania z osadzonymi należącymi do subkultury więziennej zmuszany był przez tych współosadzonych do wykonywania za nich różnych czynności i był przez nich poniżająco traktowany, albowiem nie miały one potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie, w tym — w wiarygodnych w tym zakresie dla Sądu zeznaniach świadka K. L., który zaprzeczył, aby wskutek pobytu w celi osób należących do subkultury więziennej doszło do jakichkolwiek uciążliwości.

W tym stanie faktycznym Sąd Okręgowy stwierdził, że zaszły przesłanki do częściowego umorzenia postępowania w sprawie na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. w zw. z art. 203 § 1 k.p.c. Zgodnie z art. 355 § 1 k.p.c. sąd umarza postępowanie m.in. jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew. Stosownie do art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Powód na rozprawie z dnia 22 maja 2013r. oświadczył, że cofa pozew ze zrzeczeniem się roszczenia w stosunku do Skarbu Państwa - (...) w M. i (...) w O.. W ocenie Sądu, powyższe oświadczenie powoda o cofnięciu pozwu ze zrzeczeniem się roszczenia we wskazanym wyżej zakresie, zważywszy również na podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia roszczeń powoda w tej części, nie było sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego ani nie zmierzało do obejścia prawa. Nie naruszało ono zatem przepisów art. 203 § 4 k.p.c. W konsekwencji Sąd w punkcie 1 wyroku umorzył postępowanie wobec Skarbu Państwa - (...) w M. odnośnie kwoty 90.000 zł a w punkcie 2 wyroku umorzył postępowanie wobec Skarbu Państwa -Zakładu Karnego w O. odnośnie kwoty 50.000 zł. Cofnięcie powództwa we wskazanej wyżej części skutkowało uznaniem powoda za stronę przegrywającą w powyższym zakresie.

Mając na uwadze powyższe, przedmiotem sporu między stronami pozostały pozostałe roszczenia powoda, a mianowicie żądanie zasądzenia na jego rzecz od Skarbu Państwa (...) w G. kwoty 90.000 zł i od Skarbu Państwa - (...) w P. kwoty 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia.

Zgodnie z art. 442 ¹ § 1 k.c. roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Jak wynika z art. 442 ¹ § 3 k.c. w razie wyrządzenia szkody na osobie, przedawnienie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

W ocenie Sądu, roszczenia powoda skierowane wobec Skarbu Państwa - (...) w G. i (...) w P. nie były przedawnione. Nie oznaczało to jednak, że były one zasadne.

W myśl art. 417 § 1 k.c. za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Ze wskazanego przepisu wynika, że władze publiczne ponoszą odpowiedzialność za swoje zachowania, jeżeli są one „niezgodne z prawem", przez co należy rozumieć zachowania naruszające normy prawne. Dla określenia odpowiedzialności odszkodowawczej władz publicznych, obok zdarzenia sprawczego, konieczne jest ustalenie pozostałych przesłanek odpowiedzialności deliktowej, a więc szkody (krzywdy) i związku przyczynowego.

Jak wynika z treści art. 23 k.c. dobra osobiste człowieka, w tym zdrowie i cześć, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

Stosownie do art. 24 § 1 k.c. ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Z treści regulacji zawartych w art. 24 § 1 k.c. wynika, że ochrona dóbr osobistych przysługuje jedynie przed działaniem bezprawnym,

Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Przepis art. 24 § 1 k.c. rozkłada w sprawie o naruszenie dóbr osobistych ciężar dowodu w ten sposób, że na powoda nakłada obowiązek udowodnienia, że pozwany naruszył jego dobra osobiste. Przepis formułuje również domniemanie prawne bezprawności naruszenia dóbr osobistych. Na pozwanym ciąży obowiązek udowodnienia, że jego działanie naruszające dobra osobiste powoda nie było bezprawne.

O tym, czy w konkretnym wypadku można mówić o naruszeniu dobra osobistego decydują okoliczności sprawy oraz kryteria obiektywne, a nie odczucia osoby żądającej ochrony prawnej (tak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 22 lutego 2012r., IV CSK 276/11, OSNC 2012/9/107).

Zgodnie z art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. w wypadkach uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Stosownie do regulacji art. 448 k.c. w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

O zakresie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę decyduje przede wszystkim rozmiar wyrządzonej pokrzywdzonemu krzywdy zgodnie z funkcją kompensacyjną zadośćuczynienia. Zasądzenie zadośćuczynienia ma charakter fakultatywny; w konkretnych okolicznościach sprawy sąd uprawniony jest ocenić, że brak jest dostatecznych przesłanek do uwzględnienia także i tego środka ochrony nawet i w sytuacji naruszenia dobra osobistego.

W ocenie Sądu, zarzuty powoda podniesione na okoliczność naruszenia jego dóbr osobistych wskutek przebywania w warunkach panujących w (...) w G. nie skutkowały uznaniem za zasadne żądania powoda odnośnie zasądzenia na jego rzecz od Skarbu Państwa - (...) w G. kwoty 90.000 zł tytułem zadośćuczynienia.

W ocenie Sądu, niewykazane były zarzuty powoda, że był źle traktowany w (...) w G. przez oddziałowego, który miał wypowiadać w stosunku do niego słowa niecenzuralne.

Co się tyczy zarzutów powoda, że przebywał w przeludnionych celach Sąd zważył, że również nie stanowiły one podstawy do uwzględnienia powództwa.

Jak stwierdził bowiem Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 2 października 2007r., II CSK 269/07, OSNC-ZD 2008/3/75, zapewnienie przez Państwo godziwych warunków odbywania kary pozbawienia wolności jest jednym z podstawowych wymagań demokratycznego państwa prawnego, jednakże osadzenie skazanego w celi w warunkach, w których powierzchnia na jedną osobę wynosiła mniej niż 3 m ², przy spełnieniu przesłanek określonych w art. 248 § 1 k.k.w., jest zgodne z prawem. Cierpienie i upokorzenie muszą przekraczać nieunikniony element cierpienia wpisanego w pozbawienie wolności, aby stanowiły naruszenie tego przepisu. Państwo ma obowiązek zapewnienia osobom pozbawionym wolności godziwych warunków. Osadzony w zakładzie (...) musi się jednak liczyć z ograniczeniami i dolegliwościami. Kara pozbawienia wolności ma, jak sama nazwa wskazuje, być karą, dolegliwością i osadzeni nie mogą oczekiwać szczególnych wygód.

W ocenie Sądu, powód wprawdzie przebywał w celi w (...) w G., która miała powierzchnię mniejszą niż 3 m ² na osadzonego, co nie oznaczało jednakże, że postępowanie pozwanego wobec powoda było bezprawne. Zgodność z prawem działania pozwanego należało oceniać przez pryzmat obowiązujących w powyższym okresie przepisów art. 248 k.k.w. Minimalna powierzchnia mieszkalna została określona w art. 110 § 2 k.k.w., z którego wynikało, że na jednego osadzonego powinno przypadać nie mniej niż 3 m . Obowiązujący do dnia 5 grudnia 2009r. - tj. w czasie osadzenia powoda w (...) w G. - art. 248 § 1 k.k.w. stanowił zaś, że w szczególnie uzasadnionych wypadkach dyrektor aresztu śledczego lub zakładu karnego mógł umieścić osadzonych, na czas określony, w warunkach, w których powierzchnia w celi na jedną osobę wynosi mniej niż 3 m . O takim umieszczeniu należało bezzwłocznie powiadomić sędziego penitencjarnego. Jak ustalił Sąd - o zjawisku przeludnienia i konieczności umieszczania na określony czas osadzonych w celach w (...) w G. o powierzchni mniejszej niż 3 m ² na osobę był informowany przez pozwanego właściwy sędzia penitencjarny. Powód stosownie do przepisu art 248 § 1 k.k.w. przebywał w (...) G. w celi o powierzchni mniejszej niż 3 m na osadzonego. Co również istotne, nie nałożyły się na powyższą sytuację jakiekolwiek inne czynniki, które sprawiałyby, że powód odczuwał ponadmierną uciążliwość z powodu przebywania w celi, która miała powierzchnię mniejszą niż 3 m ² na osadzonego.

Niezależnie od okoliczności braku bezprawności postępowania pozwanego we wskazanej wyżej kwestii dotyczącej przebywania powoda w przeludnionej celi zauważyć należy, że sam fakt osadzenia w przeludnionej celi nie uzasadniał również zasądzenia zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę. Konieczne było w tym zakresie zaistnienie jeszcze innych okoliczności, które spowodowałyby, że odbywanie kary pozbawienia wolności wiązałoby się z nadmiernymi uciążliwościami. W ocenie Sądu, także inne okoliczności nie zaistniały podczas pobytu powoda w (...) w G..

Wskazać należy, że cele u pozwanego były odpowiednio wyposażone w środki kwaterunkowe, stosownie do przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2003r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych (Dz. U. Nr 186 z 2003r., poz. 1820) i rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2003r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności (Dz. U. Nr 152 z 2003r., poz. 1493).

Niewykazane były zarzuty powoda odnośnie braku wentylacji w celach i odnośnie niewłaściwych temperatur. Cele, w których przebywał powód miały sprawną wentylację, nadto miały ponadstandardowy - oddzielny, murowany kącik sanitarny. Kąciki te miały sprawną instalację wodno-kanalizacyjną.

Niewykazane były zarzuty powoda odnośnie niewłaściwego oświetlenia w celi. Co się tyczy zarzutu powoda, że okna w celi były zablindowane wskazać należy, że powód nie wykazał tej okoliczności. Niezależnie od tego wskazać należy, że stosownie do przepisu § 77 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 października 2003r. w sprawie sposobów ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej (Dz. U. Nr 194 z 2003r., poz. 1902 ze zm.) (...) ma prawo do zamocowania blind w oknach znajdujących się w celach.

Niewykazane były zarzuty powoda, że nie otrzymywał wymaganej ilości środków higieny. Nie potwierdzały tego zgromadzone w sprawie dokumenty.

Niewykazane były, w ocenie Sądu, także zarzuty powoda, że nie miał zapewnionej należytej opieki medycznej, stosownie do art. 102 pkt 1 k.k.w. Powód nie zgłaszał nadto podczas pobytu w (...) w G. żadnych skarg na warunki bytowe panujące w tej jednostce penitencjarnej.

Niewykazane były nadto twierdzenia powoda, że z powodu nienależytych -sprzecznych z prawem - warunków pobytu w (...) w G. doszło do poważnego pogorszenia jego stanu zdrowia. Nie potwierdzały tych twierdzeń dowody zgromadzone w sprawie uznane przez Sąd za wiarygodne.

Co się tyczy zarzutu powoda, że miał ograniczone prawo do spacerów do jednej godziny w tygodniu wskazać należy, że nie dawał on podstaw do dopatrywania się w tym zakresie naruszenia godności powoda. Powyższa okoliczność nie stanowiła zarazem naruszenia art. 112 § 1 k.k.w., zgodnie, z którym skazany korzysta z prawa, do co najmniej godzinnego spaceru.

Z uwagi na okoliczność, że nie zaszły przesłanki do stwierdzenia, iż postępowanie Skarbu Państwa - (...) w G. wobec powoda było bezprawne oraz że powód nie wykazał krzywdy będącej w związku z takim postępowaniem — brak było podstaw do uwzględnienia powództwa przeciwko tej jednostce organizacyjnej Skarbu Państwa. Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawie art. 417 § 1 k.c. i art. 24 § 1 k.c. w związku z art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. i w zw. z art. 448 k.c. — a contrario — oddalił w powyższym zakresie powództwo, o czym orzekł w punkcie 3 wyroku.

W ocenie Sądu, zarzuty powoda podniesione na okoliczność naruszenia jego dóbr osobistych wskutek przebywania w warunkach panujących w (...) w P., w tym pozbawienia go podstawowej opieki lekarskiej po przebytym (...), były niezasadne. Nie dały one w konsekwencji podstaw do uwzględnienia żądania powoda odnośnie zasądzenia na jego rzecz od Skarbu Państwa - (...) w P. kwoty 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia.

Z przyczyn wskazanych już we wcześniejszych uwagach nie wskazywała na naruszenie dóbr osobistych powoda i na bezprawność postępowania pozwanego okoliczność, że powód miał ograniczone prawo do spacerów do jednej godziny w tygodniu.

Niewykazane były, w ocenie Sądu, zarzuty powoda, że przebywał w przeludnionych celach podczas osadzenia w powyższej jednostce penitencjarnej. Jak wynikało bowiem ze zgromadzonych w sprawie dowodów powód nie przebywał w (...) w P. w przeludnionych celach.

Chybione i niewykazane były zarzuty powoda, że w (...) w P. doszło do nieprzestrzegania warunków socjalno-bytowych oraz higienicznych. Nie potwierdzały tego zgromadzone w sprawie dowody, które zostały uznane przez Sąd za wiarygodne, a zwłaszcza — dowody z dokumentów.

Niewykazane były również zarzuty powoda, że cele, w jakich przebywał nie miały toalety. Jak wynika, bowiem ze zgromadzonych w sprawie dowodów cele te miały węzeł (kącik) sanitarny wykonany z konstrukcji stalowej wypełnionej płytą wiórową, który był zasłonięty kotarą. W każdej z tych cel była zapewniona intymność przy załatwianiu potrzeb fizjologicznych. Powyższe kąciki sanitarne spełniały wymogi wskazane w przepisie § 28 ust. 1 zdania drugiego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2003r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności, wymagającym zapewnienia niekrępującego użytkowania niezbędnych urządzeń sanitarnych.

W ocenie Sądu, niewykazane były również zarzuty powoda, że cele, w jakich przebywał nie miały wentylacji, wskutek czego panował w nich nieprzyjemny zapach. Jak ustalił, bowiem Sąd na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego budynki mieszkalne oraz usytuowane w nich cele posiadały prawidłową wentylację. Jej stan był systematycznie kontrolowany przez wyspecjalizowany zakład kominiarski. Każda z cel posiadała nadto okno, które można było otworzyć i przewietrzyć cele. Zamontowanie przesłon okiennych nie miało wpływu na ograniczenie wentylacji. Podyktowane było wyłącznie względami ochronnymi i nie było niezgodne z prawem. Co również istotne, powód otrzymywał wymaganą ilość środków do utrzymania czystości w celach. Zgodnie z art. 116 § 1 pkt 2 k.k.w. utrzymanie czystości w celach należało także do obowiązków skazanych, co pozwany umożliwiał powodowi przekazując na ten cel odpowiednie środki czystości.

Co się tyczy zarzutów powoda, że w celach nie było dostępu do ciepłej wody i że miał dostęp do łaźni raz w tygodniu wskazać należy, że zgodnie z § 30 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2003r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności skazany korzysta co najmniej raz w tygodniu z ciepłej kąpieli. Z treści powyższego przepisu wynika, że brak ciepłej wody w celi nie jest sprzeczny z przepisami prawa podobnie jak to, że osadzeni mogą raz w tygodniu korzystać z łaźni.

Chybione były również zarzuty powoda, że cele, w jakich przebywał nie miały odpowiedniego oświetlenia i że okna w celach były oblindowane. Jak ustalił, bowiem Sąd na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego natężenie oświetlenia w celach było właściwe. Zamontowanie przesłon okiennych nie miało wpływu na ograniczenie światła i nie było niezgodne z prawem.

Co się tyczy zarzutu powoda, że w celach, w których przebywał nie było prądu w godzinach od 9:00 do 13:00 wskazać należy, że jak wynika z trafnego stanowiska wyrażonego przez Sąd Apelacyjny w Lublinie w uzasadnieniu wyroku z dnia 29 stycznia 2013r., I ACa 110/12, LEX nr 1286572, wyłączanie dopływu energii elektrycznej w celach w określonych godzinach nie jest działaniem naruszający dobra osobiste skazanego i świadczącym o niehumanitarnych warunkach odbywania kary pozbawienia wolności; nie jest ono nadto niezgodne z prawem.

Chybiony okazał się również zarzut powoda, że wskutek niezgodnego z prawem postępowania pozwanego przebywał w celach z osadzonymi przynależącymi do subkultury więziennej. Stosownie, bowiem do § 46 pkt 2 zarządzenia (...)/04 (...) z dnia 24 lutego 2004r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia i organizacji pracy penitencjarnej oraz zakresów czynności funkcjonariuszy i pracowników działów penitencjarnych i terapeutycznych (Dz. Urz. CZSW Nr 1 z 2004r., poz. 2) skazani byli rozmieszczani w (...) w P. w celach mieszkalnych niezależnie od deklarowanej przynależności do grup nieformalnych, w sposób zapewniający bezpieczeństwo osobiste i bezpieczeństwo zakładu karnego. Przepis ten nie stał w sprzeczności z przepisem § 11 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2003r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności, stosownie do którego skazanych rozmieszcza się w celach, uwzględniając w szczególności płeć, wiek oraz uprzednie odbywanie zasadniczej kary pozbawienia wolności albo kary aresztu wojskowego. Niewykazane były twierdzenia powoda, że wskutek przebywania z osadzonymi, którzy przynależeli do subkultury więziennej zmuszany był przez tych współosadzonych do wykonywania za nich różnych czynności i był przez nich poniżająco traktowany.

Co również istotne, powód przebywając w (...) w P. nie zgłaszał skarg na niewłaściwe warunki socjalno-bytowe podczas wizytacji pomieszczeń mieszkalnych przeprowadzanych przez funkcjonariuszy działu penitencjarnego oraz kwatermistrzowskiego. Niezasadne były z powyższej przyczyny zarzuty powoda, że funkcjonariusze powoda mieliby nie reagować na zgłaszane przez niego skargi dotyczące warunków, w jakich odbywał karę pozbawienia wolności.

Niezależnie od tego wskazać należy, że nie było nadto podstaw do stwierdzenia związku między pobytem powoda w powyższej jednostce penitencjarnej a doznanym przez niego (...). Powód nie doznał nagłego i ponadprzeciętnego stresu, który mógłby spowodować u niego (...). (...), jakiego doznał nie nastąpił podczas wykonania pracy, lecz w dniu wolnym od pracy. Powód przed powyższym zdarzeniem miał już trzy z czterech głównych czynników rozwoju (...) i wystąpienia (...): (...). Powód już wcześniej tj. w 1999r. miał (...) o niedużej rozległości, który nie był związany z pobytem w więzieniu. Nadto, jak został skazany, to miał już(...) w jednej — (...). Pomimo perswazji lekarzy nie zrezygnował z palenia papierosów.

Z przyczyn wskazanych przy ocenie zeznań powoda niezasadne były zarzuty powoda, że był zatrudniany w (...) w P. bez przeprowadzanych badań lekarskich jak również zarzuty, że doszło do nieprawidłowego względem niego postępowania służby zdrowia w (...) w P. oraz że został pozbawiony w powyższej jednostce penitencjarnej podstawowej opieki medycznej po przebytym (...), co w znacznym stopniu miało pogorszyć jego stan psychofizyczny. Jak ustalił Sąd na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego powód w (...) w P. miał zapewnioną całodobową opiekę lekarską. Przed przystąpieniem do pracy powód, po przeprowadzonych badaniach lekarskich, uzyskał zaświadczenie lekarskie od lekarza specjalisty medycyny pracy o braku przeciwwskazań do wykonywania tej pracy. Przed zdarzeniem z dnia 26 czerwca 2010r. powód nie zgłaszał jakichkolwiek objawów (...). Postępowanie służby zdrowia w (...) w P. w chwili wystąpienia (...) w dniu 26 czerwca 2010 r. było prawidłowe. Prawidłowo rozpoznano świeży (...), podano (...) i natychmiast wezwano Zespół (...), który przewiózł powoda do Kliniki (...) im. dr A. J. w B.. Nie doszło do opóźnień w udzielaniu pomocy medycznej. Po (...) powód miał prowadzoną farmakoterapię według zaleceń Kliniki (...) im. dr A. J. w B.. Nie było konieczności wykonania elektrokardiograficznej próby wysiłkowej - w ciągu tygodnia od (...) i implantacji stentu. Brak wykonania próby wysiłkowej nie wpłynął na stan zdrowia powoda.

Z uwagi na okoliczność, że nie zaszły przesłanki do stwierdzenia, iż Skarb Państwa - (...) w P. wskutek bezprawnego postępowania naruszył dobra osobiste powoda oraz że powód nie wykazał krzywdy będącej w związku z takim postępowaniem — brak było podstaw do uwzględnienia powództwa przeciwko tej jednostce organizacyjnej Skarbu Państwa. Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawie art. 417 § 1 k.c. i 24 § 1 k.c. w związku z art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. i w zw. z art. 448 k.c. — a contrańo — oddalił w powyższym zakresie powództwo, o czym orzekł w punkcie 3 wyroku.

Sąd postanowił jak w punkcie 4 wyroku na podstawie § 2 ust. 1-3, § 6 pkt 7 i § 19 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz. U. z 20l3r., poz. 461).

Sąd postanowił jak w punkcie 5 wyroku na podstawie art. 98 § 1, 3-4 k.p.c. i art. 99 k.p.c. oraz § 2 ust. 1-2 i § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013r., poz. 490). Zgodnie z art. 108 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz. U. Nr 90 z 2010r., poz. 594 ze zm.) zwolnienie od kosztów sądowych, jakie uzyskał powód w toku procesu nie zwalniało go z obowiązku pokrycia kosztów procesu poniesionych przez pozwanego, jako strony wygrywającej proces.

Sąd Okręgowy postanowił jak w punkcie 6 wyroku na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (a contrario).

Powyższy wyrok w części oddalającej powództwo oraz rozstrzygającej o kosztach procesu zaskarżył apelacją powód, który zarzucając sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego przez przyjęcie, że nie nastąpiło naruszenie godności osobistej w trakcie odbywania przez niego kary pozbawienia wolności w Zakładach Karnych w G. i P. oraz, że zostały spełnione wszystkie warunki odbywania kary, wniósł o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania lub o jego zmianę i uwzględnienie powództwa z jednoczesnym zasądzeniem nieopłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył co następuje:

Apelacja powoda nie jest zasadna.

Sąd Apelacyjny w pełni podziela ustalenia Sądu I instancji dokonane w sprawie oraz wyciągnięte z tych ustaleń wnioski, czyniąc z nich integralną część swoich ustaleń.

Wbrew odmiennym twierdzeniom apelacji stwierdzić należy, że Sąd I instancji oceniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy dotyczący warunków odbywania przez powoda kary pozbawienia wolności w(...) w G. i P. w żaden sposób nie naruszył zasady swobodnej oceny dowodów zawartej w art. 233 § 1 k.p.c. Sąd ten wskazał, które z dowodów stanowiących podstawę dokonanych ustaleń i z jakich względów uznał za wiarygodne, a którym i z jakich przyczyn odmówił wiarygodności. Trafnie Sąd Okręgowy wskazał przy tym na istotne rozbieżności w zeznaniach powoda oraz przesłuchanych świadków, podważając wiarygodność tych dowodów oraz podkreślił okoliczność nie zgłaszania przez powoda żadnych skarg na warunki socjalno-bytowe podczas wizytacji cel przez funkcjonariuszy działu penitencjarnego oraz kwatermistrzowskiego. Sąd Apelacyjny tę ocenę w pełni podziela, dotyczy to w szczególności warunków higieniczno-sanitarnych, jak i oświetlenia oraz wentylacji cel, w których przebywał powód. Chybionym jest też zarzut apelacji jakoby osadzenie powoda w 5 osobowych celach o powierzchni 15 metrów kwadratowych naruszało regulacje o gwarantowanej powierzchni 3 metrów kwadratowych, bowiem jak wynika z § 4 ust. 2 Instrukcji Nr 6/2008 (...) z dnia 12 grudnia 2008 r. oraz § 4 ust. 2 Instrukcji tegoż(...)nr (...) z dnia 13 sierpnia 2010 r. do powierzchni celi nie wlicza się wnęki okiennej i grzejnikowej, powierzchni poza kratami wewnętrznymi i zajmowanej przez urządzenia grzewcze oraz wydzielone kąciki sanitarne. Oznacza to, że w celi 5 osobowej o powierzchni 15 metrów kwadratowych jest zachowana ustawowo gwarantowana powierzchnia 3 metrów kwadratowych przypadająca na jedną osobę, co przesądza o niezasadności argumentacji zawartej w apelacji powoda w tej kwestii.

W ocenie Sądu Apelacyjnego trafnie przyjął też Sąd Okręgowy, że przeprowadzone postępowanie dowodowe nie wykazało by istniał normalny związek przyczynowy pomiędzy warunkami, w jakich powód odbywał karę pozbawienia wolności, a jego stanem zdrowia, a w szczególności wystąpieniem u powoda (...). W tym zakresie prawidłowo stwierdził Sąd I instancji, że(...)jakiego doznał powód nie nastąpił podczas wykonywania pracy ale w 1999r. i nie był związany z pobytem w (...). Nie bez znaczenia dla wystąpienia (...) u powoda, jak słusznie stwierdził Sąd Okręgowy było też to, że powód miał trzy z czterech głównych czynników rozwoju (...) i wystąpienia (...), a mimo tego wbrew perswazji lekarzy nie rezygnował z palenia papierosów. Co do związku pomiędzy wystąpieniem u powoda (...) a skierowaniem go do pracy, zasadnie wskazał Sąd Okręgowy, że przed przystąpieniem do pracy powód, po przeprowadzonych badaniach lekarskich uzyskał zaświadczenie lekarskie od lekarza specjalisty medycyny pracy o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy, którą podjął w wymiarze 7/8 etatu przy pracach pomocniczych i porządkowych, a pracę przed (...) wykonywał zaledwie przez 3 dni. W tym zakresie podkreślić należy, że w apelacji powód przyznał, że w pozwanych zakładach karnych była zapewniona całodobowa opieka lekarska oraz nie kwestionował prawidłowości udzielonej mu przez pozwanego opieki lekarskiej po doznaniu (...).

Reasumując powyższe rozważania stwierdzić należy, że jako prawidłowe ocenić należy ustalenie przez Sąd I instancji, że powód nie wykazał by wskutek bezprawnego postępowania pozwany naruszył dobra osobiste powoda, a w konsekwencji zasadności dochodzonego roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia z tego tytułu.

Skoro zarzuty apelacji powoda okazały się niezasadne Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. ją oddalił, o kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na mocy art. 98 k.p.c. stosownie do jego wyniku.