Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 25 czerwca 2014 roku powódka B. S. reprezentowana przez pełnomocnika radcę prawnego O. J. wystąpiła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w S. kwoty 80.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lutego 2014 roku do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za śmierć ojczyma Z. Ż. – na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. (k. 3-9).

Pozwany (...) S.A. z siedzibą w S. reprezentowane przez pełnomocnika radcę prawnego J. B. , nie uznał żądania pozwu, wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu wg norm przepisanych, wskazując, iż dochodzone pozwem roszczenie jest znacząco wygórowane , rozmiar krzywdy przedstawiony w pozwie ma charakter wyolbrzymiony i przerysowany na potrzeby procesu . ( k.33-35)

Ostatecznie na rozprawie w dniu 10 września 2014 roku pełnomocnik powódki poparł powództwo .

Pełnomocnik pozwanego nie uznał powództwa i wnosił o jego oddalenie .

Ostatecznie pełnomocnik pozwanego wyraził zgodę na ugodę w kwocie 8.000 złotych . Pełnomocnik powódki nie wyraził zgody na powyższe .

( dowód : nagranie audio-video z dnia 10 września 2014 roku 00:02:07 – 00:03:30 k.64,67)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 6 stycznia 2007 roku na pasie ruchu w kierunku K. w miejscowości J. , w gminie L. doszło do tragicznego wypadku drogowego w wyniku którego śmierć poniósł Z. Ż. – ojczym powódki .

Sprawca powyższego zdarzenia M. G. , który na prostym odcinku drogi nie zachowując szczególnej ostrożności w trakcie zmiany pasa ruchu , zjechał na prawe pobocze pojazdem mechanicznym marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) i uderzył w tył jadącego w tym samym kierunku rowerzysty Z. Ż. wyrokiem Sądu Rejonowego w T. II Wydziału Karnego z dnia 8 stycznia 2008 roku wydanym w sprawie II K 269/07 został uznany winnym popełnienia czynu z art. 177 § 2 k.k.

( dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim wydany w sprawie II K 269/07 k.24,25 , akta szkody k.56 )

W następstwie wypadku Z. Ż.– ojczym powódki zmarł. W chwili śmierci miał 59 lat .

( dowód : okoliczność bezsporna, kopia aktu zgonu, k. 18)

Pismem z dnia 4 grudnia 2013 roku skierowanym do pozwanej powódka działając przez (...) Instytut (...) spółkę zo.o. zgłosiła pozwanej szkodę niemajątkową i wniosła o jej likwidację poprzez zapłatę kwoty 150.000 złotych tytułem zadośćuczynienia .

Pismem z dnia 13 grudnia 2013 roku pozwana poinformowała powódkę ,że rozpoczęła proces likwidacji szkody , a decyzją z dnia 7 stycznia 2014 roku przyznała powódce zadośćuczynienie w wysokości 8.000 złotych .

( dowód : zgłoszenie szkody wraz z wnioskiem o przeprowadzenie postępowania likwidacyjnego z dnia 4 grudnia 2013 roku , potwierdzenie nadania wniosku zgłoszenia szkody i przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego z dnia 5 grudnia 2013 roku , pismo pozwanej z dnia 13 grudnia 2013 roku , decyzja pozwanej z dnia 7 stycznia 2014 roku , akta szkodowe o numerze GL (...) k.15-17,46-55,56 )

Powódka B. S. bardzo przeżyła śmierć ojczyma – Z. Ż. , który pełnił ważną rolę w jej życiu gdyż w dniu 15 października 1983 roku zawarł związek małżeński z I. K. – matką powódki i w związku ze śmiercią biologicznego ojca powódki to on stał się odpowiedzialny za wychowanie powódki . Zmarły spędzał czas wolny z powódką , uczestniczył wraz z nią w imprezach okolicznościowych , pomagał i nadzorował postępy w nauce powódki, pomagał jej w odrabianiu lekcji , zachęcał do dalszej edukacji. Powódka pozostawała w tak zażyłych kontaktach z ojczymem Z. Ż. traktowała go jak swojego ojca biologicznego .

W dacie śmierci powódka miała 32 lata i pozostawała wówczas w separacji ze swoim mężem , nie zamieszkiwała z ojczymem , w 2004 roku w październiku wyprowadziła się od ojczyma do którego zwracała się ,,ojciec ‘’. Zmarły Z. Ż. zarówno powódkę , jak i jej siostrę przedstawiał jako swoje dzieci , córkę powódki traktował jako swoją wnuczkę . Córka powódki bardzo przeżyła śmierć dziadka i często w dalszym ciągu go wspomina .

Z. Ż. organizował wczasy dla powódki , pomagał przy organizowaniu imprez okolicznościowych . Powódka często wspomina ojczyma do którego mogła zwrócić się z każdym problemem , zawsze służył jej radą , spędzał wraz z nią każdą wolną chwilę , święta . Po jego śmierci powódka zaczęła stronić od spotkań towarzyskich , zamknęła się w sobie .

Powódka mogła liczyć na pomoc ojczyma w okresie kryzysu małżeńskiego wywołanego chorobą alkoholową jej małżonka , mogła liczyć na jego wsparcie psychiczne i bezinteresowną pomoc z jego strony .

( dowód: skrócony akt urodzenia powódki, skrócony akt małżeństwa B. K. i M. S. (1), skrócony akt małżeństwa I. K. i Z. Ż. k. 19-22 , nagranie z dnia 10 września 2014 roku zeznania świadka H. P. 00:03:58-00:29:25 k.64 v.,- 65 v.,67 zeznania powódki 00:30:47 – 00:42:18 k. 65 v.,66,66 v.,67 )

Dokonując powyższych ustaleń faktycznych Sąd oparł się na dowodach w postaci przywołanych powyżej dokumentów stanowiących w istocie akta szkodowe o numerze GL (...) złożone przez pozwanego , zeznań powódki , zeznań świadka H. P. .

Powyższe zeznania są wiarygodne, spójne, rzeczowe i brak jest podstaw do podważenia ich wiarygodności. W swoich zeznaniach powódka opisała jakie relacje łączyły ją ze zmarłym tragicznie ojczymem Z. Ż. oraz jakie skutki dla jej dalszego życia miała utrata osoby najbliższej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Należy wskazać, iż podstawę prawną żądania powódki stanowi norma art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. Należy bowiem mieć na uwadze, iż zdarzenie, z którego powódka wywodzi swoje roszczenie miało miejsce w dniu 6 stycznia 2007 roku, a zatem przed wejściem w życie art. 446 § 4 k.c., który to przepis obowiązuje od 3 sierpnia 2008r. i wobec powyższego nie może on być podstawą rekompensowania krzywdy doznanej przez powódkę w następstwie śmierci ojczyma. Sąd rozpoznający niniejszą sprawę podziela w pełni stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 października 2010r. wydanej w sprawie III CZP 76/10. Zgodnie z powyższą uchwałą więź rodzinna jest dobrem osobistym. Za jej zerwanie wskutek śmierci osoby bliskiej wywołanej przestępstwem członkom rodziny należy się zadośćuczynienie pieniężne.

W uzasadnieniu powyższej uchwały Sąd Najwyższy wskazał, iż „katalog dóbr osobistych określony w art. 23 k.c. ma charakter otwarty. W orzecznictwie i w

piśmiennictwie przyjmuje się zgodnie, że ochroną przewidzianą w art. 23 i 24 k.c. objęte są wszelkie dobra osobiste rozumiane jako pewne wartości niematerialne związane z istnieniem i funkcjonowaniem podmiotów prawa cywilnego, które w życiu społecznym są uznawane za doniosłe i zasługujące z tego względu na ochronę. W judykaturze uznano, że do katalogu dóbr osobistych należy np. prawo do intymności i prywatności, płeć człowieka, prawo do planowania rodziny, tradycja rodzinna, pamięć o osobie zmarłej. Trudno byłoby znaleźć argumenty sprzeciwiające się zaliczeniu do tego katalogu także więzi rodzinnych. Więzi te stanowią fundament prawidłowego funkcjonowania rodziny i podlegają ochronie prawnej (art. 18 i 71 Konstytucji RP, art. 23 k.r.i o.p.). Skoro dobrem osobistym w rozumieniu art. 23 k.c. jest kult pamięci osoby zmarłej, to - a fortiori - może nim być także więź miedzy osobami żyjącymi. N. ma zatem przeszkód do uznania, że szczególna więź emocjonalna między członkami rodziny pozostaje pod ochroną przewidzianą w art. 23 i 24 k.c..”

Wobec powyższego Sąd, podzielając stanowisko Sądu Najwyższego zaprezentowane w cytowanej powyżej uchwale, uznał, iż najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed 3 sierpnia 2008r.

W świetle powyższych rozważań Sąd uznał powództwo w niniejszej sprawie co do zasady za uzasadnione. W wyniku przedmiotowego zdarzenia powódka doznała krzywdy w aspekcie psychicznym i emocjonalnym i do końca życia będzie odczuwać ból po stracie ojczyma Z. Ż. . W wyniku przedmiotowego wypadku naruszono dobra osobiste powódki do posiadania ojczyma oraz dziadka dla jej córki M. S. (2) , a także do życia w pełnej rodzinie . ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 grudnia 2007 roku w sprawie I ACa 1137/07 )

W wyniku zdarzenia z dnia 6 stycznia 2007 roku naruszone zostały dobra osobiste powódki poprzez zerwanie więzi emocjonalnej , szczególnie bliskiej w relacjach rodzinnych oraz dobra osobiste poszkodowanego do życia w pełnej rodzinie . ( uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 roku w sprawie III CZP 32/11 , wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 grudnia 2007 roku w sprawie I ACa 1137/07 ) .Na podstawie wskazanych powyższej przepisów kompensacie podlega doznana krzywda, a więc w szczególności cierpienie, ból i poczucie osamotnienia po śmierci najbliższego członka rodziny. Śmierć osoby bliskiej stanowi zwykle wielki wstrząs dla rodziny, a cierpienia psychiczne, jakie się z tym wiążą, mogą przybierać ogromny wymiar, tym większy, im mocniejsza była więź emocjonalna łącząca zmarłego z jego najbliższymi.

Ustalenie wysokości zadośćuczynienia powinno zostać natomiast dokonane z uwzględnieniem wszelkich okoliczności mających wpływ na rozmiar doznanej krzywdy oraz to, że zadośćuczynienie ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość winna przedstawiać jakąś odczuwalną wartość ( por. przykładowo wyrok SN z dnia 12 kwietnia 1972 roku, II CR 57/72, OSNCP 1972, z. 10, poz. 183 oraz wyrok SN z dnia 24 czerwca 1965 roku, I PR 203/65, OSPIKA 1966, poz. 92).

Po śmierci ojczyma Z. Ż. powódka doświadczyła silnego urazu psychicznego , który wiązał się i wiąże nadal z przeżywaniem poczucia głębokiej straty , wielkiego bólu, smutku, żalu, skrzywdzenia, niesprawiedliwości i pustki. Tragiczna śmierć ojczyma spowodowała , że mechanizmy obronne jej psychiki uległy głębokiemu i długotrwałemu załamaniu i funkcjonują do tej pory z wyraźnym osłabieniem , trwałe zmiany , które nastąpiły w psychice powódki z powodu tragicznej śmierci ojczyma wydają się być nieodwracalne. Powyższe uzasadnia przyznanie powódce stosownej kwoty tytułem zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej. Dla przyznania zadośćuczynienia nie jest konieczna ocena specjalisty w osobie biegłego z zakresu psychologii , czy też psychiatrii stwierdzająca trwały uszczerbek na zdrowiu gdyż podstawą wypłaty zadośćuczynienia jest ocena relacji między zmarłym a bliskimi , ustalenie istnienia więzi , krzywdy i cierpienia po stracie osoby bliskiej .

Mając powyższe na uwadze, kierując się opisanymi powyżej dyrektywami, Sąd uznał, iż wysokość należnego powódce zadośćuczynienia winna wynosić 48.000zł. , biorąc pod uwagę wypłaconą już wcześniej przez pozwanego kwotę 8.000 złotych Sąd ustalił wysokość zadośćuczynienia na kwotę 40.000 złotych.

Powódka jak wskazuje zebrany w sprawie materiał dowodowy była silnie emocjonalnie związana z ojczymem . Do chwili obecnej odczuwa osamotnienie po jego śmierci, powraca do niej uczucie ogromnego smutku , przygnębienia.

Z uwagi na to, iż powódka żądała zasądzenia kwoty 80.000 zł Sąd, uznając, iż żądanie pozwu ponad zasądzoną kwotę nie znajduje prawnego ani faktycznego uzasadnienia, oddalił powództwo w tym zakresie i ustalił ostatecznie zadośćuczynienie na rzecz powódki za śmierć ojczyma w kwocie 40.000 złotych – na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c., zasądzając odsetki od dnia następującego po dniu wymagalności roszczenia, to jest od dnia 1 lutego 2014 roku następującego po upływie 30 dniowego terminu liczonego od dnia następującego po potwierdzeniu przez pozwaną przyjęcia zawiadomienia o przedmiotowej szkodzie .

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., stosując zasadę stosunkowego ich rozdzielenia. Skoro każda ze stron przegrała proces, a mianowicie zarówno powódka jak i pozwany ( 50% pozwany , 50% powódka ) w takim też zakresie winni ponieść koszty procesu. Koszty poniesione przez strony wyniosły łącznie 7.234 złotych i obejmują one zarówno po stronie powódki , jak i pozwanego kwotę po 3.617 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika i w tym zakresie Sąd zniósł wzajemnie koszty zastępstwa procesowego pomiędzy stronami .

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 roku w związku z art. 100 k.p.c. Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 2.000 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych od uwzględnionej części powództwa (przypadającą na niego częścią opłaty sądowej od uwzględnionej części powództwa tj. 2.000 złotych ).

Na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 roku w związku z art. 102 k.p.c. Sąd nie obciążył powódki nieuiszczonymi kosztami sądowymi od oddalonej części powództwa, a mianowicie przypadającą na nią częścią opłaty sądowej od pozwu od oddalonej części powództwa , tj. – 2.000 złotych , zważywszy na sytuację materialną powódki oraz charakter sprawy .