Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 listopada 2014r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSO Marcin Rudnik (spraw.)

Sędziowie: SO Maria Stolarczyk

SR del. Jacek Wojdyn

Protokolant: sekr. sąd. Magdalena Majewska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Sieradzu Balbiny Stasiak

po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2014r.

sprawy D. S.

oskarżonego o czyn z art. 300 § 2 kk w związku z art. 301 § 1 kk w związku z art. 12 kk w związku z art. 64 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego Wojewody (...)

od wyroku Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli z dnia 24 lipca 2014r. wydanego w sprawie II K 791/13

na podstawie art. 437§1 i 2 kpk oraz 438 pkt 2 kpk i art. 624§1 kpk w zw. z art. 634 kpk:

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądza od oskarżonego D. S. na rzecz oskarżyciela posiłkowego Wojewody (...) kwotę
756 (siedemset pięćdziesiąt sześć) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu przed Sądem I instancji,

2.  w pozostałym zakresie utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

3.  zwalnia D. S. z obowiązku poniesienia kosztów postępowania odwoławczego obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt II Ka 257/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 24 lipca 2014 r. wydanym w sprawie II K 791/13 Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli uznał D. S. za winnego tego, że w okresie od 24 stycznia 2011 roku do dnia 19 listopada 2012 roku w Z., w warunkach czynu ciągłego, działając w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu w postaci;

-

nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Sieradzu w dniu 16 listopada 2012 roku w sprawie V GNc 1795/12 na rzecz spółki jawnej (...) z siedzibą w S.,

-

nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Sieradzu w dniu 08.10.2012 roku w sprawie V Gnc 1516/12 wydanego na rzecz PHU (...) z siedzibą w W.,

-

nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Kielcach w dniu 03.07.2012 roku w sprawie V GNc 2348/12 na rzecz firmy (...) sp. z o.o. S.K.A. z siedzibą w K.,

-

nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Sieradzu w dniu 31.12.2010 r. w sprawie V GNc 1996/10 na rzecz Hurtowni (...) z siedzibą w S.,

-

nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w dniu 05.04.2004 roku w sprawie XIII GNc 60/04 na rzecz (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł.,

-

nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Lublinie w dniu 29.09.2010 r. w sprawie XVI Nc-e (...) na rzecz (...) z siedzibą w Luksemburgu,

-

nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Sieradzu w dniu 21.09.2012 r. w sprawie V GNc 984/12 na rzecz (...) sp. z o.o. z siedzibą w Z.,

-

nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Sieradzu w dniu 15.11.2012 roku w sprawie V GNc 1485/12 na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. ul. (...)

-

tytułów wykonawczych wystawionych przez Wojewodę (...) o numerach (...), (...), (...), (...), co do których postępowanie egzekucyjne prowadzi Urząd Skarbowy w Z.,

-

tytułu wykonawczego wystawionego przez Wojewodę (...) o numerze (...), co do którego postępowanie egzekucyjne prowadzi Urząd Skarbowy w Z.

-

tytułów wykonawczych o numerach SM (...), SM (...), SM (...), SM (...), SM (...), SM (...)wystawionych przez Urząd Skarbowy w Z.,

oraz w okresie od stycznia 2011 roku do dnia 31 marca 2013 roku w Z., w warunkach grożącej niewypłacalności co do niżej wymienionych wierzycieli:

-

B. Zakład Produkcji (...) z siedzibą w (...) spółka jawna, która uzyskała nakaz zapłaty wydany przez Sąd Rejonowy we Włocławku w dniu 08 marca 2013 roku w sprawie V GNc 229/13,

-

I. F. z siedzibą w T. ulica (...),

-

M. sp. j. z siedzibą w A. ul. (...),

-

(...) sp. z o.o. S.K.A. z siedzibą w K., która uzyskała nakaz zapłaty wydany przez Sąd Rejonowy w Kielcach w dniu 25 czerwca 2013 roku w sprawie V GNc 2470/13,

-

tytułu wykonawczego wystawionego przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego o numerze (...)744.(...) (...) r., co do którego postępowanie egzekucyjne prowadzi Urząd Skarbowy w Z.,

-

tytułów wykonawczych o numerach SM (...), SM (...), SM (...), SM (...), SM (...), SM (...), SM (...), SM (...), SM (...), SM (...), SM (...), SM (...), SM (...)wystawionych przez Urząd Skarbowy w Z.,

uszczuplił zaspokojenie swoich wierzycieli w ten sposób, iż w ramach działalności polegającej na sprzedaży alkoholu w ramach prowadzonego sklepu działającego pod firmą (...) z siedzibą w Z. przy ulicy (...), zbył alkohol w postaci wódek marki Ż. (...), Żołądkowa Gorzka, S. P. oraz innych alkoholi różnych gatunków, w tym piwa o łącznej wartości 56 589 ,57 złotych zajętych na podstawie protokołu zajęcia ruchomości z dnia 24 stycznia 2011 roku oraz protokołu zajęcia ruchomości z dnia 10 stycznia 2012 roku sporządzonych przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Zduńskiej Woli A. N., przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu kary pozbawienia wolności w rozmiarze przekraczającym 6 miesięcy, będąc uprzednio skazanym za umyślne przestępstwo podobne tj. uznał go za winnego dokonania przestępstwa z art. 300 § 2 k.k. w zw. z art. 300 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 300 § 2 kk w zw. z art. 33 § 2 kk wymierzył mu karę 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 120 stawek dziennych grzywny, przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 10złotych. Jednocześnie Sąd I instancji na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk w zw. z art. 70 § 1 pkt. 1 kk zawiesił warunkowo wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności na okres próby 4 lat, a także zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. M. kwotę 619,92 złotych w tym podatek VAT w kwocie 115,92 złotych tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną oskarżonemu z urzędu oraz zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 540złotych tytułem opłaty oraz kwotę 2 981,52 złotych tytułem zwrotu wydatków postępowania.

W ustawowym terminie apelację od powyższego wyroku na niekorzyść oskarżonego wywiódł pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego Wojewody (...), który zaskarżył orzeczenie w części dotyczącej orzeczenia o karze i środkach karnych i zarzucił rozstrzygnięciu obrazę przepisów postępowania tj.:

-

art. 415 § 4 k.p.k., która miała wpływ na treść orzeczenia, poprzez niezasadne przyjęcie, iż należności Skarbu Państwa reprezentowanego przez Wojewodę (...), wynikające z niezapłaconych przez oskarżonego mandatów karnych są objęte klauzulą antykumulacyjną, co w konsekwencji doprowadziło do zaniechania przez Sąd nałożenia na oskarżonego obowiązku naprawienia szkody wnioskowanego przez oskarżyciela posiłkowego, podczas gdy prawidłowa wykładnia w/w przepisu jak i analiza orzecznictwa prowadzą do wniosku przeciwnego,

-

art.424 § 2 k.p.k. poprzez brak w uzasadnieniu orzeczenia wskazania okoliczności, które Sąd miał na względzie nie orzekając wnioskowanego środka karnego-obowiązku naprawienia szkody na rzecz Skarbu Państwa- Wojewody (...), a poprzestaniu jedynie na literalnym przytoczeniu treści klauzuli,

-

art. 627 k.p.k. poprzez niezasądzenie kosztów zastępstwa procesowego na rzecz oskarżyciela posiłkowego reprezentowanego przez radcę prawnego M. G. za udział w pięciu terminach rozpraw, podczas gdy z literalnego brzmienia przepisu wynika obowiązek zasądzenia takich kosztów

W oparciu o powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego obowiązku naprawienia szkody, poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego Wojewody (...) kwoty 700 złotych i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za udział w postępowaniu przed Sądem I instancji, a nadto wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za udział w postępowaniu przed Sądem Odwoławczym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowegonależy uznać za zasadna tylko w części i to tylko w zakresie dotyczącym niezasądzenia na rzecz oskarżyciela posiłkowego Wojewody (...) kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu pierwszoinstancyjnym, co musiało skutkować zmianą zaskarżonego wyroku, lecz jedynie w zakresie dotyczącym tychże kosztów.

Niewątpliwie ma rację skarżący, iż Sąd I instancji dopuścił się obrazy przepisów prawa procesowego, a konkretnie art. 627 kpk niezasądzając na rzecz oskarżyciela posiłkowego Wojewody (...) kwoty 756złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Otóż należy zauważyć, że pełnomocnik tego oskarżyciela posiłkowego brał udział w postępowaniu przed Sądem I instancji, w tym był obecny na dwóch terminach posiedzenia i dwóch terminach rozprawy, a w dodatku już w piśmie z dnia 07 lutego 2014r. (k. 644 – 645) wniósł o zasądzenie na rzecz Wojewody (...) kosztów zastępstwa procesowego. Ponieważ jednocześnie Sąd Rejonowy skazał oskarżonego za czyn popełniony na szkodę tegoż oskarżyciela posiłkowego, to mając na uwadze treść art. 627 k.p.k., należało przyznać stosowną kwotę tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Wprawdzie może budzić wątpliwości, czy Wojewodzie (...) przysługuje prawo do zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w sytuacji, w której reprezentuje go zatrudniony przez niego na stałą umowę radca prawny, lecz w tym wypadku uwzględniając fakt aktywnego udziału w posiedzeniach i rozprawach tego pełnomocnika przyznanie owych kosztów należy uznać zasadne. Sąd I instancji zapewne przez przeoczenie tego nie uczynił, o czym świadczy brak jakichkolwiek rozważań odnośnie tej kwestii w uzasadnieniu wyroku. Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd Odwoławczy. uwzględniając stawki wskazane w § 14 ust. 2 pkt. 3 i ust. 7 oraz w § 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1348 ze zm.), uznał za zasadną zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od D. S. na rzecz oskarżyciela posiłkowego Wojewody (...) kwoty 756 złotych. Wprawdzie można zastanawiać

Jeżeli natomiast chodzi o apelację pełnomocnika Wojewody (...) w pozostałej części, to nie zasługuje ona na uwzględnienie.

Nie ma przede wszystkim racji skarżący twierdząc, że Sąd I instancji uchybił treści art. 415 § 5 k.p.k. prezentując stanowisko, iż należności Skarbu Państwa reprezentowanego przez Wojewodę (...), wynikające z niezapłaconych przez oskarżonego mandatów karnych są objęte klauzulą antykumulacyjną, co w konsekwencji doprowadziło do zaniechania przez Sąd Rejonowy nałożenia na oskarżonego obowiązku naprawienia szkody wnioskowanego przez oskarżyciela posiłkowego. Na samym wstępie podkreślić trzeba, że należałoby w ogóle zastanowić się nad kwestią prawnej dopuszczalności orzeczenia obowiązku naprawienia szkody w wypadku skazania sprawcy za czyn z art. 300 § 2 k.k. biorąc pod uwagę istotę tego przestępstwa. Niemniej jednak niezależenie od tych wątpliwości w tym konkretnym przypadku tak czy inaczej Sąd Rejonowy nie mógł orzecobowiązku naprawienia szkody uwzględniając treść art. 415 § 5 k.p.k. Przepis ten w zdaniu drugim wyraźnie bowiem stanowi, że obowiązku naprawienia szkody nie orzeka się, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono. Wskazana w tym przepisie tzw. klauzula antykumulacyjna wymaga dla swego zastosowania zarówno tożsamości przedmiotowej, jak i podmiotowej roszczeń. Zakaz wynikający z art. 415 § 5 zd. 2 k.p.k. odnosi się do każdego określonego w ustawie wypadku orzekania karnoprawnego obowiązku naprawienia szkody, a więc także określonego w art. 46 § 1 k.k. jak i w art. 72 § 2 k.k., a przy tym nie ma znaczenia, czy roszczenie to zostało skutecznie wyegzekwowane (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 lipca 2014r. wydany w sprawie III KK 54/14, LEX nr 496293, jak też wyrok tego Sądu z dnia 3 lutego 2012 r. V KK 9/12 LEX nr 1119576 czy powołany przez Sąd I instancji wyrok tego Sądu z dnia 07 maja 2013r. wydany w sprawie II KK 268/12 – LEX 1313135). Art. 415 § 5 zdanie 2 k.p.k. eliminuje sytuacje istnienia w obrocie gospodarczym dwóch tytułów egzekucyjnych opartych na tym samym roszczeniu. Bezspornie w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia zarówno z tożsamością przedmiotową jak i podmiotową roszczeń przysługujących Wojewodzie (...). Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego domaga się bowiem orzeczenia wobec oskarżonego środka karnego naprawienia szkody obejmującego należności wynikające z mandatów karnych, którymi D. S. został wcześniej ukarany za popełnione wykroczenia, a które to mandaty stanowiły tytuły wykonawcze, zaś należność w nich wskazana była dochodzona w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym. W tej sytuacji w przypadku uwzględnienia żądania skarżącego Wojewoda (...) uzyskałby dwa tytuły wykonawcze na tą samą wierzytelność. Skarżący wskazał wprawdzie we wniesionej przez siebie apelacji na rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2012r. wydane w sprawie IV KK 411/11 (OSNKW 2012/10/104), jednakże nie dostrzegł, na kanwie jakiego stanu faktycznego wyrok ten został wydany. Otóż w sprawie tej doszło do sytuacji, w której Sąd meriti orzekł wobec sprawcy obowiązek naprawienia szkody a obowiązek ten obejmował należność objętą decyzją podatkową. Jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy w takiej sytuacji przepisy kodeksu postępowania karnego skarbowego a konkretnie art. 41 § 2 w zw. z § 4 kks, nakazują, w wypadku wymierzenia kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, orzeczenie wobec osoby skazanego obowiązek uiszczenia należności publicznoprawnej, mimo, że taka należność została objęta wcześniejszą decyzją podatkową. Sąd Najwyższy wprawdzie w jednym z końcowych zdań uzasadnienia tego wyroku wskazał, że zwrotu wskazanego w art. 415 § 5 zdanie 2 k.p.k. „o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono” nie należy wiązać z decyzjami organów administracji publicznej, a więc i z decyzjami podatkowymi, lecz nie rozwinął w żaden sposób tej myśli poza ramy związane z wpływem decyzji podatkowych na rozstrzyganie w kwestii orzekania obowiązku naprawienia szkody. Dodatkowo należy zauważyć, że w tym wypadku mamy do czynienia z nałożeniem przez funkcjonariuszy policji na G. S. mandatów karnych za konkretne wykroczenia, a nie z klasyczną decyzją organu administracji publicznej.Trzeba również podkreślić, że przychylenie się do zarzutu pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego stworzyłoby niebezpieczny precedens ominięcia przepisów o przedawnieniu roszczeń umożliwiając dochodzenie roszczeń, które uległy przedawnieniu.

Nie jest też zasadny zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 424 § 2 k.p.k. Przede wszystkim wbrew twierdzeniom skarżącego Sąd I instancji zaprezentował okoliczności, które miał na względzie nie orzekając wnioskowanego środka karnego- obowiązku naprawienia szkody na rzecz Wojewody (...), powołując się przy tym na stanowisko wyrażone w jednym z orzeczeń Sądu Najwyższego.

Reasumując w świetle powyższych rozważań Sąd Okręgowy w Sieradzu- na podstawie art. 437 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 438 pkt. 2 k.p.k., uznając apelację pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego za zasadną tylko w niewielkiej części, zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądził od oskarżonego D. S. na rzecz oskarżyciela posiłkowego Wojewody (...) kwotę 756 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu przed Sądem I instancji, zaś w pozostałym zakresie utrzymał go w mocy.

W związku z uwzględnieniem w części apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego kosztami postępowania odwoławczego poniesionymi przez Skarb Państwa powinien zostać obciążony oskarżony. Jednakże z uwagi na fakt, iż zmiana wyroku we wskazanym wyżej zakresie nastąpiła na skutek niedopatrzenia Sądu I instancji, należy stwierdzić, iż względy słuszności przemawiają za zwolnieniem D. S. z obowiązku poniesienia kosztów postępowania odwoławczego. Dlatego też na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k.Sąd Okręgowy zwolnił oskarżonego z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym obciążając nimi Skarb Państwa.

Jednocześnie z uwagi na fakt, że apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego Wojewody (...) została uwzględniona tylko w niewielkiej części, jak również mając na względzie okoliczność, iż apelacja ta okazała się zasadna jedynie w zakresie związanym z brakiem określonego rozstrzygnięcia, będącym efektem niedopatrzenia Sądu I instancji, Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw, aby obciążyć oskarżonego wydatkami postępowania odwoławczego poniesionymi przez oskarżyciela posiłkowego Wojewodę (...).