III SO 20/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-04-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II PZ 29/09 III CZ 61/07 III SO 2/09 III SO 2/11 IV CZ 28/07 II UZ 82/00 III SPP 37/11 III UZ 3/08 III UZ 3/09
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III SO 20/11
POSTANOWIENIE
Dnia 26 stycznia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Maciej Pacuda (przewodniczący)
SSN Halina Kiryło (sprawozdawca)
SSN Jerzy Kwaśniewski
w sprawie ze skargi S. P.
na przewlekłość postępowania Sądu Apelacyjnego w […]
w sprawie III AUa 1…/10
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 26 stycznia 2012 r.,
zażalenia na zarządzenie Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2011 r., w sprawie
III SPP 37/11,
odrzuca zażalenie.
UZASADNIENIE
Zarządzeniem z dnia 24 listopada 2011 r. Sąd Najwyższy zwrócił skargę S.
P. na przewlekłość postępowania toczącego się przed Sądem Apelacyjnym […]. W
uzasadnieniu wskazano, iż zgodnie z art. 871
§ 1 k.p.c. w postępowaniu przed
Sądem Najwyższym obowiązuje zastępstwo stron przez adwokatów lub radców
prawnych. Naruszenie tego przepisu implikuje w myśl art. 130 § 5 k.p.c. zwrot
pisma procesowego bez wzywania do usunięcia jego braków.
2
Na powyższe zarządzenie skarżący wniósł zażalenie, domagając się jego
uchylenia w całości, przyznania żalącemu się adwokata z urzędu i zażądania
przedłożenia przez Sąd Apelacyjny wskazanych w zażaleniu akt i dokumentów.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest niedopuszczalne.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że żalący się nie dochował
wynikającego z art. 871
§ 1 k.p.c. obowiązku zastępstwa przez adwokata lub radcę
prawnego w postępowaniu przed Sądem Najwyższym. Adresatem zgłoszonego
dopiero w zażaleniu wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu powinien zaś
być sąd powszechny, za pośrednictwem którego złożono skargę na przewlekłość
postępowania.
Zażalenie niedopuszczalne jest również z tego powodu, iż środek ten nie
przysługuje na zaskarżone nim zarządzenie Sądu Najwyższego.
Kodeks postępowania cywilnego ustanawia jednolity system zaskarżania
orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych, opierający się na zasadzie
dwuinstancyjności. Przeciwko prawomocnym orzeczeniom sądów drugiej instancji
może być nadto skierowana do Sądu Najwyższego skarga kasacyjna (art. 3981
§ 1
k.p.c.), albo zażalenie (art. 3941
§ 1 i § 2 k.p.c.), które to środki zaskarżenia mają
nadzwyczajny charakter. Dopuszczalność poszczególnych środków odwoławczych
lub innych środków zaskarżenia jest zatem wyczerpująco uregulowana w
przepisach Kodeksu postępowania cywilnego. Ich wniesienie jest możliwe tylko
wówczas, gdy akt ten dopuszcza oznaczony środek odwoławczy lub inny środek
zaskarżenia.
Kwestię dopuszczalności wnoszenia do Sądu Najwyższego zażaleń normuje
art. 3941
k.p.c. Instytucja zażalenia do Sądu Najwyższego podlega odrębnej od
art. 394 k.p.c. regulacji, ograniczającej ją do wypadków wymienionych w tymże
przepisie. Powołany przepis wykładany jest więc restrykcyjnie w judykaturze
(postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2007 r., IV CZ 28/07,
OSNC 2008 nr 2, poz. 29; z dnia 14 grudnia 2007 r., III CZ 61/07, Biul. SN 2008 nr
4, poz. 12; z dnia 15 lipca 2008 r., III UZ 3/08, LEX nr 497695; z dnia 7
3
października 2009 r., III UZ 3/09, LEX nr 560877 i z dnia 20 stycznia 2010 r., II PZ
29/09, LEX nr 577837). Podkreśla się, że przepisy Kodeksu postępowania
cywilnego nie przewidują możliwości wniesienia jakiegokolwiek środka
odwoławczego od orzeczenia Sądu Najwyższego, a więc również zażalenia na
zarządzenie o zwrocie pisma procesowego – skargi na przewlekłość postępowania
z powodu wniesienia jej przez stronę osobiście, zamiast przez adwokata lub radcę
prawnego.
Brak środków odwoławczych od orzeczeń Sądu Najwyższego wynika także z
ustrojowego usytuowania tego Sądu jako naczelnego organu władzy sądowniczej
sprawującego nadzór nad działalnością sądów powszechnych w zakresie orzekania
(art. 183 Konstytucji RP oraz art. 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie
Najwyższym, Dz. U. Nr 240, poz. 2052).Takie usytuowanie sprzeciwia się
traktowaniu tegoż Sądu jako sądu pierwszej lub drugiej instancji. Będąc
najwyższym organem władzy sądowniczej, Sąd Najwyższy zawsze orzeka poza
tokiem instancji. W każdej procedurze musi wszak występować najwyższy organ
procesowy, którego orzeczenia są ostateczne. Takim organem w polskim
postępowaniu cywilnym jest Sąd Najwyższy (postanowienia Sądu Najwyższego z
dnia 4 lipca 2000 r., II UZ 82/00, z dnia 8 września 2010 r., III SO 2/11, oba
niepublikowane oraz z dnia 8 grudnia 2009 r., III SO 2/09, OSNP 2011 nr 15 – 16).
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy z mocy art. 3941
§ 3 k.p.c. w
związku z art. 39821
k.p.c. oraz w związku z art. 370 i art. 373 k.p.c. orzekł jak w
sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 26 stycznia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Maciej Pacuda (przewodniczący)
SSN Halina Kiryło (sprawozdawca)
SSN Jerzy Kwaśniewski
w sprawie ze skargi S. P.
na przewlekłość postępowania Sądu Apelacyjnego w […]
w sprawie III AUa 1…/10
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 26 stycznia 2012 r.,
zażalenia na zarządzenie Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2011 r., w sprawie
III SPP 37/11,
odrzuca zażalenie.
UZASADNIENIE
Zarządzeniem z dnia 24 listopada 2011 r. Sąd Najwyższy zwrócił skargę S.
P. na przewlekłość postępowania toczącego się przed Sądem Apelacyjnym […]. W
uzasadnieniu wskazano, iż zgodnie z art. 871
§ 1 k.p.c. w postępowaniu przed
Sądem Najwyższym obowiązuje zastępstwo stron przez adwokatów lub radców
prawnych. Naruszenie tego przepisu implikuje w myśl art. 130 § 5 k.p.c. zwrot
pisma procesowego bez wzywania do usunięcia jego braków.
2
Na powyższe zarządzenie skarżący wniósł zażalenie, domagając się jego
uchylenia w całości, przyznania żalącemu się adwokata z urzędu i zażądania
przedłożenia przez Sąd Apelacyjny wskazanych w zażaleniu akt i dokumentów.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest niedopuszczalne.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że żalący się nie dochował
wynikającego z art. 871
§ 1 k.p.c. obowiązku zastępstwa przez adwokata lub radcę
prawnego w postępowaniu przed Sądem Najwyższym. Adresatem zgłoszonego
dopiero w zażaleniu wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu powinien zaś
być sąd powszechny, za pośrednictwem którego złożono skargę na przewlekłość
postępowania.
Zażalenie niedopuszczalne jest również z tego powodu, iż środek ten nie
przysługuje na zaskarżone nim zarządzenie Sądu Najwyższego.
Kodeks postępowania cywilnego ustanawia jednolity system zaskarżania
orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych, opierający się na zasadzie
dwuinstancyjności. Przeciwko prawomocnym orzeczeniom sądów drugiej instancji
może być nadto skierowana do Sądu Najwyższego skarga kasacyjna (art. 3981
§ 1
k.p.c.), albo zażalenie (art. 3941
§ 1 i § 2 k.p.c.), które to środki zaskarżenia mają
nadzwyczajny charakter. Dopuszczalność poszczególnych środków odwoławczych
lub innych środków zaskarżenia jest zatem wyczerpująco uregulowana w
przepisach Kodeksu postępowania cywilnego. Ich wniesienie jest możliwe tylko
wówczas, gdy akt ten dopuszcza oznaczony środek odwoławczy lub inny środek
zaskarżenia.
Kwestię dopuszczalności wnoszenia do Sądu Najwyższego zażaleń normuje
art. 3941
k.p.c. Instytucja zażalenia do Sądu Najwyższego podlega odrębnej od
art. 394 k.p.c. regulacji, ograniczającej ją do wypadków wymienionych w tymże
przepisie. Powołany przepis wykładany jest więc restrykcyjnie w judykaturze
(postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2007 r., IV CZ 28/07,
OSNC 2008 nr 2, poz. 29; z dnia 14 grudnia 2007 r., III CZ 61/07, Biul. SN 2008 nr
4, poz. 12; z dnia 15 lipca 2008 r., III UZ 3/08, LEX nr 497695; z dnia 7
3
października 2009 r., III UZ 3/09, LEX nr 560877 i z dnia 20 stycznia 2010 r., II PZ
29/09, LEX nr 577837). Podkreśla się, że przepisy Kodeksu postępowania
cywilnego nie przewidują możliwości wniesienia jakiegokolwiek środka
odwoławczego od orzeczenia Sądu Najwyższego, a więc również zażalenia na
zarządzenie o zwrocie pisma procesowego – skargi na przewlekłość postępowania
z powodu wniesienia jej przez stronę osobiście, zamiast przez adwokata lub radcę
prawnego.
Brak środków odwoławczych od orzeczeń Sądu Najwyższego wynika także z
ustrojowego usytuowania tego Sądu jako naczelnego organu władzy sądowniczej
sprawującego nadzór nad działalnością sądów powszechnych w zakresie orzekania
(art. 183 Konstytucji RP oraz art. 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie
Najwyższym, Dz. U. Nr 240, poz. 2052).Takie usytuowanie sprzeciwia się
traktowaniu tegoż Sądu jako sądu pierwszej lub drugiej instancji. Będąc
najwyższym organem władzy sądowniczej, Sąd Najwyższy zawsze orzeka poza
tokiem instancji. W każdej procedurze musi wszak występować najwyższy organ
procesowy, którego orzeczenia są ostateczne. Takim organem w polskim
postępowaniu cywilnym jest Sąd Najwyższy (postanowienia Sądu Najwyższego z
dnia 4 lipca 2000 r., II UZ 82/00, z dnia 8 września 2010 r., III SO 2/11, oba
niepublikowane oraz z dnia 8 grudnia 2009 r., III SO 2/09, OSNP 2011 nr 15 – 16).
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy z mocy art. 3941
§ 3 k.p.c. w
związku z art. 39821
k.p.c. oraz w związku z art. 370 i art. 373 k.p.c. orzekł jak w
sentencji.