IV CNP 34/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:16-11-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I CNP 5/05 I CNP 62/11 I CNP 87/10 II CNP 36/12 II CNP 49/11 III CNP 21/05 III CNP 23/05 IV CNP 1/05 IV CNP 65/11 V CNP 94/11 I CNP 16/11 I CNP 28/05 I CNP 4/2006
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CNP 34/12
POSTANOWIENIE
Dnia 13 września 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie ze skargi powoda
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego
z dnia 7 listopada 2011 r.,
w sprawie z powództwa A. R.
przeciwko E.PL Spółce Akcyjnej
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 13 września 2012 r.,
odrzuca skargę i zasądza od powoda A. R. na rzecz
pozwanego E.PL Spółki Akcyjnej kwotę 600 (sześćset) złotych
tytułem zwrotu kosztów postępowania przed Sądem
Najwyższym.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 7 listopada 2011 r., Sąd Okręgowy oddalił apelację powoda
A. R. od wyroku Sądu Rejonowego z dnia 22 lipca 2011 r. oddalającego jego
powództwo przeciwko E.PL Spółce Akcyjnej z siedzibą o zapłatę
Powód wniósł na podstawie art. 4241
§ 2 k.p.c. skargę o stwierdzenie
niezgodności powyższego prawomocnego wyroku Sądu drugiej instancji
kończącego postępowanie w sprawie z art. 45 ust. 1 i art. 32 ust. 1 Konstytucji RP
oraz art. 556 § 2 k.c., art. 11, 11a i 11b pkt ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.
o usługach turystycznych oraz Rozporządzenia (WE) Nr 261/2004 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. Według wnoszącego skargę, błędna
wykładnia wskazanych przepisów jest nie do pogodzenia z podstawowymi
zasadami porządku prawnego. W skardze powód podał, że wydanie niezgodnego
z prawem wyroku spowodowało powstanie szkody w kwocie 10.000 złotych
w postaci wydatków na powrót z Toronto do S.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
ustanowiona ustawą z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks
postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych
(Dz. U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98) jest – podobnie jak skarga kasacyjna – środkiem
prawnym sformalizowanym. Wysokie wymagania formalne stawiane skardze są
związane nie tylko z jej specjalną, nadzwyczajną funkcją w systemie prawa,
ale wynikają także z potrzeby spełnienia wysokich oczekiwań profesjonalnych.
Zgodnie z art. 4245
§ 1 k.p.c. skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia powinna zawierać:
1) oznaczenie wyroku, od którego została wniesiona, ze wskazaniem, czy
jest on zaskarżony w całości lub w części,
2) przytoczenie jej podstaw i ich uzasadnienia,
3) wskazanie przepisów prawa, z którym zaskarżony wyrok jest niezgodny,
3
4) uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie
wyroku, którego skarga dotyczy,
5) wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych
środków prawnych nie było i nie jest możliwe a ponadto – gdy skargę
wniesiono, stosując art. 4241
§ 2 k.p.c. - że występuje wyjątkowy
uzasadniający wniesienie skargi,
6) wniosek o stwierdzenia niezgodności orzeczenia z prawem.
Stosownie do treści art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c. skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego wyroku powinna zawierać między innymi
„wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków
prawnych nie było i nie jest możliwe”. Takie ujęcie jednego z warunków
konstrukcyjnych skargi oznacza obciążenie skarżącego obowiązkiem
przedstawienia analizy prawnej przepisów dotyczących środków zaskarżenia,
których zastosowanie - w odniesieniu do zaskarżonego orzeczenia - jest
niedopuszczalne lub z innych przyczyn na pewno nie mogłoby odnieść skutku.
Skarżący powinien zatem ujawnić i wykazać, w sposób wyczerpujący i niebudzący
wątpliwości, w drodze stosownego wywodu, powołując odpowiednie przepisy, że od
zaskarżonego wyroku nie przysługuje środek prawny, przy pomocy którego
mogłoby nastąpić jego wzruszenie (zob. m. in. postanowienia Sądu Najwyższego
z dnia 17 sierpnia 2005 r., I CNP 5/05, OSNC 2006, nr 1, poz. 17; z dnia 13 grudnia
2005 r., I CNP 28/05, niepubl.; z dnia 27 stycznia 2006 r., III CNP 23/05, OSNC
2006, nr 7-8, poz. 140; z dnia 27 stycznia 2006 r., sygn. akt III CNP 23/05, OSNC
z 2006 r., nr 7 - 8, poz. 140; z dnia 28 czerwca 2011 r. I CNP 16/11, niepubl.;
z dnia 22 czerwca 2012 r., V CNP 94/11, niepubl.).
Wymieniony obowiązek dotyczy każdej skargi, która przysługuje
od prawomocnych wyroków, których zmiana lub uchylenie w drodze
przysługujących stronie środków prawnych nie jest możliwe. Jak przyjmuje się
w piśmiennictwie, założeniem postępowania wywołanego skargą o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego wyroku jest jego subsydiarność. Powinno
być ono co do zasady wszczynane tylko wtedy, gdy strona wykorzystała wszystkie
środki prawne, które mogłyby doprowadzić do zmiany lub uchylenia wyroku.
4
Jedynie w wyjątkowym wypadku uregulowanym w art. 4241
§ 2 k.p.c., gdy
niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku
prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela skarga
przysługuje, nawet jeśli strony nie skorzystały z przysługujących im środków
prawnych. Wówczas dodatkowym ustawowym obowiązkiem - poza wykazaniem,
że uchylenie lub zmiana zaskarżonego wyroku nie jest możliwa - jest wykazanie
w skardze, że występuje wyjątkowy wypadek i to nie tylko ze względu
na kwalifikowany charakter niezgodności wyroku z prawem ale także z punktu
widzenia przyczyn nieskorzystania przez stronę z możliwości zaskarżenia wyroku
(zob. m. in. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2006 r., I CNP
4/2006, OSNC 2006, nr 6, poz. 113; z dnia 28 kwietnia 2011 r., I CNP 87/10,
niepubl.; z dnia 21 grudnia 2011 r., II CNP 49/11, niepubl.; z dnia 10 sierpnia
2012 r., II CNP 36/12, niepubl.). W każdym zatem przypadku skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego wyroku, wniesionej zarówno na ogólnej
podstawie z art. 4241
§ 1 k.p.c., czy też z powołaniem się na wyjątkowe
okoliczności określone w art. 4241
§ 2 k.p.c., strona musi wykazać, że uchylenie lub
zmiana tego wyroku w drodze przysługujących jej środków nie jest możliwe.
We wniesionej skardze kasacyjnej, pomimo wymagania przewidzianego
w art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c., nie zostały wykazane, a nawet wskazane, okoliczności
dotyczące możliwości uchylenia lub zmiany zaskarżonego orzeczenia
Wymienione w art. 4245
§ 1 k.p.c. wymagania skargi mają charakter
konstrukcyjny i powinny być spełnione kumulatywnie. To oznacza, że skarga
niespełniająca któregokolwiek z nich jest dotknięta tzw. brakiem istotnym,
nienaprawialnym w trybie właściwym dla usuwania braków i podlega odrzucenie
bez wzywania do ich usunięcia. Każde z tych wymagań przewidzianych w art. 4245
§ 1 k.p.c. - na co Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę - ma charakter
samoistny, powinno być, zatem spełnione niezależnie od innych wymagań
(por. m.in. postanowienia Sąd Najwyższego: z dnia 20 lipca 2005 r., IV CNP 1/05,
niepubl.; z dnia 18 stycznia 2005 r., III CNP 21/05, niepubl.; sygn. akt IV CNP
65/11; z dnia 22 listopada 2011 r., IV CNP 65/11, niepubl; z dnia 28 lutego 2012 r.,
I CNP 62/11, niepubl.).
5
Z tej przyczyny skarga powoda podlegała odrzuceniu na podstawie art. 4248
§ 1 k.p.c.
O kosztach postępowania ze skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia, na wniosek pozwanej, Sąd Najwyższy orzekł na
podstawie art. 98 § 1 i 3, art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 i art. 39821
i art.
42412
k.p.c.
jw
POSTANOWIENIE
Dnia 13 września 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie ze skargi powoda
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego
z dnia 7 listopada 2011 r.,
w sprawie z powództwa A. R.
przeciwko E.PL Spółce Akcyjnej
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 13 września 2012 r.,
odrzuca skargę i zasądza od powoda A. R. na rzecz
pozwanego E.PL Spółki Akcyjnej kwotę 600 (sześćset) złotych
tytułem zwrotu kosztów postępowania przed Sądem
Najwyższym.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 7 listopada 2011 r., Sąd Okręgowy oddalił apelację powoda
A. R. od wyroku Sądu Rejonowego z dnia 22 lipca 2011 r. oddalającego jego
powództwo przeciwko E.PL Spółce Akcyjnej z siedzibą o zapłatę
Powód wniósł na podstawie art. 4241
§ 2 k.p.c. skargę o stwierdzenie
niezgodności powyższego prawomocnego wyroku Sądu drugiej instancji
kończącego postępowanie w sprawie z art. 45 ust. 1 i art. 32 ust. 1 Konstytucji RP
oraz art. 556 § 2 k.c., art. 11, 11a i 11b pkt ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.
o usługach turystycznych oraz Rozporządzenia (WE) Nr 261/2004 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. Według wnoszącego skargę, błędna
wykładnia wskazanych przepisów jest nie do pogodzenia z podstawowymi
zasadami porządku prawnego. W skardze powód podał, że wydanie niezgodnego
z prawem wyroku spowodowało powstanie szkody w kwocie 10.000 złotych
w postaci wydatków na powrót z Toronto do S.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
ustanowiona ustawą z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks
postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych
(Dz. U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98) jest – podobnie jak skarga kasacyjna – środkiem
prawnym sformalizowanym. Wysokie wymagania formalne stawiane skardze są
związane nie tylko z jej specjalną, nadzwyczajną funkcją w systemie prawa,
ale wynikają także z potrzeby spełnienia wysokich oczekiwań profesjonalnych.
Zgodnie z art. 4245
§ 1 k.p.c. skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia powinna zawierać:
1) oznaczenie wyroku, od którego została wniesiona, ze wskazaniem, czy
jest on zaskarżony w całości lub w części,
2) przytoczenie jej podstaw i ich uzasadnienia,
3) wskazanie przepisów prawa, z którym zaskarżony wyrok jest niezgodny,
3
4) uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie
wyroku, którego skarga dotyczy,
5) wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych
środków prawnych nie było i nie jest możliwe a ponadto – gdy skargę
wniesiono, stosując art. 4241
§ 2 k.p.c. - że występuje wyjątkowy
uzasadniający wniesienie skargi,
6) wniosek o stwierdzenia niezgodności orzeczenia z prawem.
Stosownie do treści art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c. skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego wyroku powinna zawierać między innymi
„wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków
prawnych nie było i nie jest możliwe”. Takie ujęcie jednego z warunków
konstrukcyjnych skargi oznacza obciążenie skarżącego obowiązkiem
przedstawienia analizy prawnej przepisów dotyczących środków zaskarżenia,
których zastosowanie - w odniesieniu do zaskarżonego orzeczenia - jest
niedopuszczalne lub z innych przyczyn na pewno nie mogłoby odnieść skutku.
Skarżący powinien zatem ujawnić i wykazać, w sposób wyczerpujący i niebudzący
wątpliwości, w drodze stosownego wywodu, powołując odpowiednie przepisy, że od
zaskarżonego wyroku nie przysługuje środek prawny, przy pomocy którego
mogłoby nastąpić jego wzruszenie (zob. m. in. postanowienia Sądu Najwyższego
z dnia 17 sierpnia 2005 r., I CNP 5/05, OSNC 2006, nr 1, poz. 17; z dnia 13 grudnia
2005 r., I CNP 28/05, niepubl.; z dnia 27 stycznia 2006 r., III CNP 23/05, OSNC
2006, nr 7-8, poz. 140; z dnia 27 stycznia 2006 r., sygn. akt III CNP 23/05, OSNC
z 2006 r., nr 7 - 8, poz. 140; z dnia 28 czerwca 2011 r. I CNP 16/11, niepubl.;
z dnia 22 czerwca 2012 r., V CNP 94/11, niepubl.).
Wymieniony obowiązek dotyczy każdej skargi, która przysługuje
od prawomocnych wyroków, których zmiana lub uchylenie w drodze
przysługujących stronie środków prawnych nie jest możliwe. Jak przyjmuje się
w piśmiennictwie, założeniem postępowania wywołanego skargą o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego wyroku jest jego subsydiarność. Powinno
być ono co do zasady wszczynane tylko wtedy, gdy strona wykorzystała wszystkie
środki prawne, które mogłyby doprowadzić do zmiany lub uchylenia wyroku.
4
Jedynie w wyjątkowym wypadku uregulowanym w art. 4241
§ 2 k.p.c., gdy
niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku
prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela skarga
przysługuje, nawet jeśli strony nie skorzystały z przysługujących im środków
prawnych. Wówczas dodatkowym ustawowym obowiązkiem - poza wykazaniem,
że uchylenie lub zmiana zaskarżonego wyroku nie jest możliwa - jest wykazanie
w skardze, że występuje wyjątkowy wypadek i to nie tylko ze względu
na kwalifikowany charakter niezgodności wyroku z prawem ale także z punktu
widzenia przyczyn nieskorzystania przez stronę z możliwości zaskarżenia wyroku
(zob. m. in. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2006 r., I CNP
4/2006, OSNC 2006, nr 6, poz. 113; z dnia 28 kwietnia 2011 r., I CNP 87/10,
niepubl.; z dnia 21 grudnia 2011 r., II CNP 49/11, niepubl.; z dnia 10 sierpnia
2012 r., II CNP 36/12, niepubl.). W każdym zatem przypadku skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego wyroku, wniesionej zarówno na ogólnej
podstawie z art. 4241
§ 1 k.p.c., czy też z powołaniem się na wyjątkowe
okoliczności określone w art. 4241
§ 2 k.p.c., strona musi wykazać, że uchylenie lub
zmiana tego wyroku w drodze przysługujących jej środków nie jest możliwe.
We wniesionej skardze kasacyjnej, pomimo wymagania przewidzianego
w art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c., nie zostały wykazane, a nawet wskazane, okoliczności
dotyczące możliwości uchylenia lub zmiany zaskarżonego orzeczenia
Wymienione w art. 4245
§ 1 k.p.c. wymagania skargi mają charakter
konstrukcyjny i powinny być spełnione kumulatywnie. To oznacza, że skarga
niespełniająca któregokolwiek z nich jest dotknięta tzw. brakiem istotnym,
nienaprawialnym w trybie właściwym dla usuwania braków i podlega odrzucenie
bez wzywania do ich usunięcia. Każde z tych wymagań przewidzianych w art. 4245
§ 1 k.p.c. - na co Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę - ma charakter
samoistny, powinno być, zatem spełnione niezależnie od innych wymagań
(por. m.in. postanowienia Sąd Najwyższego: z dnia 20 lipca 2005 r., IV CNP 1/05,
niepubl.; z dnia 18 stycznia 2005 r., III CNP 21/05, niepubl.; sygn. akt IV CNP
65/11; z dnia 22 listopada 2011 r., IV CNP 65/11, niepubl; z dnia 28 lutego 2012 r.,
I CNP 62/11, niepubl.).
5
Z tej przyczyny skarga powoda podlegała odrzuceniu na podstawie art. 4248
§ 1 k.p.c.
O kosztach postępowania ze skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia, na wniosek pozwanej, Sąd Najwyższy orzekł na
podstawie art. 98 § 1 i 3, art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 i art. 39821
i art.
42412
k.p.c.
jw