Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 20 grudnia 2013 roku powodowie E. S. i M. S. wnosili o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. kwot po 70.000 złotych tytułem zadośćuczynień za doznaną krzywdę po śmierci synowej K. S. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 grudnia 2013 roku do dnia zapłaty i kwot po 20.000 złotych tytułem zadośćuczynień za doznaną krzywdę po śmierci wnuka O. S. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 grudnia 2013 roku do dnia zapłaty , kwot po 2.400 złotych tytułem zwrotu honorarium adwokackiego za prowadzenie sprawy w postępowaniu przedsądowym z ustawowymi odsetkami od dnia następnego po dniu doręczenia odpisu pozwu pozwanemu , a także zasądzenie od pozwanego na rzecz każdego z powodów kosztów postępowania , w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych . ( k. 3-9)

Pozwany (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W., reprezentowany przez pełnomocnika radcę prawnego R. J. , nie uznał żądania pozwu, wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu wg. norm przepisanych, w tym zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów procesu , w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych .

Pełnomocnik pozwanego wskazał, iż dochodzone kwoty tytułem zadośćuczynień są wygórowane i rażąco zawyżone , nie zasługują w tak oznaczonych wysokościach na uwzględnienie zaś zwrot kosztów pomocy prawnej świadczonej w postępowaniu przedsądowym też nie zasługuje na uwzględnienie .

Co do zadośćuczynienia za śmierć wnuka powodów O. S. zadośćuczynienie to nie przysługuje ono powodom gdyż w ocenie pozwanego , dziecko urodziło się martwe zaś o nabyciu zdolności prawnej przez osobę fizyczną można mówić jedynie w przypadku urodzenia się dziecka żywego . Pozwany popiera koncepcję warunkowej zdolności prawnej nasciturusa w myśl której o nabyciu zdolności prawnej przez osobę fizyczną można mówić jedynie w przypadku urodzenia się dziecka żywego .

(k.63-69)

Ostatecznie na rozprawie w dniu 5 grudnia 2014 roku pełnomocnik powodów poparł powództwo .

Pełnomocnik stron pozwanej wnosił o oddalenie powództwa i zasądzenie od powodów na rzecz strony pozwanej kosztów postępowania .

( k.155,160 )

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11 maja 2006 r. około godz. 16.00 w miejscowości Z. gm. S. miał miejsce wypadek drogowy, w wyniku którego śmierć poniosła K. S.. W chwili wypadku K. S. była w 8 miesiącu ciąży. W wyniku zdarzenia śmierć poniósł także jej syn O. S..

K. S. w dniu zdarzenia jechała wraz z rodzicami męża - powodami E. i M. małżonkami S.. Powodowie poruszali się samochodem marki R. o nr rej. (...) którym kierował powód E. S.. Cała rodzina jechała do B. na zajęcia szkoły rodzenia. Jadąc ulicą z pierwszeństwem przejazdu z drogi podporządkowanej wyjechał samochód ciężarowy marki M. nr rej. (...), kierowany przez Ł. G., który wymusił pierwszeństwo przejazdu, doprowadzając do tragicznego w skutkach wypadku.

Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Bełchatowie II Wydziału Karnego z dnia 20 sierpnia 2007 r. sygn. akt II K 366/06 sprawca wypadku Ł. G. został skazany na karę 1 roku pozbawienia wolności , a mianowicie , że w dniu 11 maja 2006 roku w miejscowości Z. , gmina S. , województwo (...) nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób , że kierując samochodem ciężarowym marki M. o nr. rej. (...) jadąc od S. w kierunku Ł. i wyjeżdżając z drogi podporządkowanej na drogę H 8 nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu jadącemu od strony W. w kierunku B. kierującemu samochodem marki R. o nr. rej. (...) E. S. doprowadzając do czołowo bocznego zderzenia z tymże pojazdem w wyniku czego obrażeń ciała doznały pasażerka samochodu R. K. S. w postaci pęknięcia ścian prawego przedsionka serca z następowym krwiakiem worka osierdziowego i tamponadą serca oraz niewydolnością krążeniowo-oddechową , które stały się przyczyną jej śmierci oraz jej ośmiomiesięcznego płodu ratowanego przez cesarskie cięcie , pasażerka samochodu R. M. S. doznała obrażeń w postaci urazu komunikacyjnego i uogólnionego , złamania kości twarzoczaszki po stronie prawej z krwiakiem zatoki szczękowej , wstrząśnienia mózgu , złamania kości ramiennej prawej i obojczyka z przemieszczeniem stanowiących obrażenia średnio ciężkie powodujące chorobę długotrwałą oraz E. S. w postaci urazu komunikacyjnego uogólnionego głównie powłok klatki piersiowej z infrakcją mostka naruszających czynności narządów ciała na okres powyżej 7 dni .

( dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie II Wydziału Karnego z dnia 20.08.2007 r. sygn. akt IIK 366/06 k.13,13 v., )

Samochód marki M. o nr rej. (...), którym kierował sprawca wypadku, był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej OC w Towarzystwie (...) S.A. (obecnie (...) S.A. z siedzibą w W.) - nr polisy (...) 79.

Pozwany uznał swoją odpowiedzialność co do zasady.

( okoliczności niesporne)

Zmarła K. S. zamieszkiwała u powodów wraz z mężem S. S. (2) od 2001 roku i zajmowali jedno z pięter trzykondygnacyjnego domu. K. S. wraz z mężem i powodami prowadzili wspólne gospodarstwo domowe.

Ich rodziny pozostawały ze sobą w bardzo dobrych relacjach . Wspólnie spędzali
czas w okresie świąt , w dni powszednie wspólnie przygotowywali i spożywali obiad. Gdy powodowie wyjeżdżali na weekend, K. S. przejmowała wszystkie obowiązki gospodyni domu, w szczególności opiekowała się babcią, robiła dla niej zakupy, przygotowywała posiłki, sprzątała, wychodziła na krótkie spacery. Obie rodziny wspierały się wzajemnie, pomagały sobie i cieszyły się z życia. W przypadku choroby powodowie mogli zawsze liczyć na pomoc synowej. Powodowie budowali dom , w którym syn z synową mieli zamieszkać , wiązali dalszą przyszłość z synem i jego rodziną w szczególności także z nienarodzonym wnukiem.

Przez długi okres czasu powodowie nie mogli odnaleźć się w zaistniałej rzeczywistości. W osobie synowej K. S. i wnuka O. S., który miał się narodzić, powodowie pokładali całą nadzieję na przyszłość, na zapewnienie im dobrej opieki na stare lata i pomocy w życiu. Tak bardzo oczekiwany wnuk (8 miesięcy prawidłowo przebiegającej ciąży) byłby wielką radością wypełniającą cały ich dom. Ciąża K. S. przez okres 8 miesięcy przebiegała w sposób prawidłowy, a do zdarzenia szkodowego doszło w chwili gdy powodowie wraz z synową jechali razem na zajęcia szkoły rodzenia. W wyniku wypadku wszystkie plany życiowe powodów zostały unicestwione. Powodowie zostali sami w dużym, w połowie pustym domu. Syn powodów S. S. (2), po śmierci żony i dziecka, za poradą psychologa, wyprowadził się do B., gdzie założył nową rodzinę. Powodowie nie wiedzą, kto się nimi zaopiekuje w przyszłości, syn mieszka w B., córka w W.. Oboje mają swoje rodziny i plany życiowe. Powodowie często odwiedzają cmentarz i grób zmarłej synowej i wnuka z którymi wiązali swoje plany na przyszłość . Po śmierci synowej i wnuka korzystali z pomocy psychologa , powódka M. S. korzysta z pomocy medycznej lekarza neurologa . Powodowie leczyli się także kardiologicznie .

( dowód : odpis skrócony aktu zgonu K. S. , odpis skrócony aktu urodzenia O. S. ze wzmianką, że dziecko urodziło się martwe, odpis skrócony aktu małżeństwa E. S. i M. S. z domu K., historia zdrowia i choroby poradni kardiologicznej Szpitala Wojewódzkiego w B. dot. E. S., historia choroby poradni kardiologicznej (...) w R. dot. E. S., historia zdrowia i choroby poradni kardiologicznej Szpitala Wojewódzkiego w B. dot. M. S. , historia choroby poradni kardiologicznej (...) w R. dot. M. S. k.14-42 , nagranie audio-video z dnia 5 grudnia 2014 roku zeznania powodów E. S. i M. S. 00:03:12- 00:23:40 k.156-158,160 )

Śmierć synowej K. S. i nienarodzonego wnuka spowodowała wystąpienie u powódki M. S. zaburzeń stresowych pourazowych , zaburzeń lękowych uogólnionych i nawracających zaburzeń depresyjnych . Nadal utrzymują się objawy zaburzeń psychicznych ( lęk i depresja ) , powódka jest także leczona u neurologa .

W wyniku tragicznej śmierci synowej i wnuka doświadczyła ona urazu , który wiązał się i wiąże nadal z przeżywaniem poczucia głębokiej straty , krzywdy , niesprawiedliwości , smutku, żalu , opuszczenia , osamotnienia, lęku, zobojętnienia. Jakość życia powódki uległa pogorszeniu w wielu aspektach funkcjonowania . W związku z obecnymi zaburzeniami psychicznymi przekraczającymi zakres naturalnej reakcji żałoby uszczerbek na zdrowiu u powódki wynosi 5 % .

( dowód: opinia sądowo– psychologiczna mgr M. P. k.86,87 )

Śmierć synowej K. S. i nienarodzonego wnuka spowodowała wystąpienie u powoda E. S. zaburzeń stresowych pourazowych , zaburzeń lękowych z napadami lęku panicznego i zaburzeń depresyjnych . Nadal utrzymują się objawy zaburzeń psychicznych ( lęk i depresja ) , powód był leczony lekami neurologicznymi .

W wyniku tragicznej śmierci synowej i wnuka doświadczył on urazu , który wiązał się i wiąże nadal z przeżywaniem poczucia głębokiej straty , krzywdy , niesprawiedliwości , smutku, żalu , opuszczenia , osamotnienia, lęku, zobojętnienia. Jakość życia powoda uległa pogorszeniu w wielu aspektach funkcjonowania . W związku z obecnymi zaburzeniami psychicznymi przekraczającymi zakres naturalnej reakcji żałoby uszczerbek na zdrowiu u powoda wynosi 5 % .

( dowód: opinia sądowo– psychologiczna mgr M. P. k.88,89 )

Rozpoznawane u powodów schorzenia kardiologiczne mają charakter samoistny i wiążą się z naturalnym starzeniem się organizmu . Nie ma podstaw do wiązania tych chorób ze śmiercią K. S. .

( dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu kardiologii dr nauk medycznych U. F. k.136-138 )

Stan psychofizjologiczny powodów powstały w wyniku emocjonalnych i psychofizjologicznych konsekwencji emocjonalnych śmierci synowej i wnuka , które wykraczały poza naturalny okres przeżywania żałoby spowodował u nich istotne i nieodwracalne zmiany w zakresie zdolności adaptacyjnych , co ma i będzie miało wpływ negatywny na dalsze funkcjonowanie psychospołeczne powodów. Uszczerbki na zdrowiu u powodów pokrywają się z uszczerbkami ustalonymi przez biegłą psycholog i wynoszą po 5 % .

( dowód: opinie sądowo– psychiatryczne dotyczące powodów lek. med. B. J. k.99-101 , k.102-104)

Strona powodowa zgłosiła szkodę pismem z dnia 15 listopada 2013 roku doręczonym pozwanemu w dniu 18 listopada 2013 r. Decyzjami z dnia 2 grudnia 2013 r, pozwany uznał powództwo co do zasady i poinformował o przyznaniu na rzecz powodów kwot po 10.000 złotych tytułem zadośćuczynienia po śmierci synowej K. S. na podstawie art. art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c.

Jednocześnie pismem z dnia 2 grudnia 2013 r. pozwany poinformował o odmowie uwzględnienia roszczeń powodów o zadośćuczynienie po śmierci wnuka O. S..

( dowód: zgłoszenie szkody z dnia 15.11.2013 r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru, decyzje pozwanego z dnia 02.12.2013 r., pismo pozwanego z dnia 02.12.2013 r . k.43- 51 , akta szkodowe 2006-13/000- (...) oraz 2006-13/000- (...) w załączeniu )

Powodowie wytoczyli powództwa przeciwko pozwanemu o stosowne odszkodowania .

W sprawie z powództwa E. S. o odszkodowanie z tytułu znacznego pogorszenia się sytuacji życiowej po śmierci synowej K. S. (na podstawie art. 446 § 3 k.c), wyrokiem z dnia 14 października 2008 r. Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny w sprawie sygn. akt I ACa 735/08 zmienił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. I Wydziału Cywilnego z dnia 28 maja 2008 r. sygn. akt. I C 822/07 podwyższając zasądzoną na rzecz powoda E. S. kwotę odszkodowania do kwoty 25.000 złotych.

W sprawie z powództwa M. S. o odszkodowanie z tytułu znacznego pogorszenia się sytuacji życiowej po śmierci synowej K. S. (na podstawie art. 446 § 3 k.c), wyrokiem z dnia 24 listopada 2008 r. Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. II Wydział Cywilny Odwoławczy w sprawie sygn. akt II Ca 522/08 zmienił zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. I Wydziału Cywilnego z dnia 17 czerwca 2008 r. sygn. II Ca 522/08 zasądzając na rzecz powódki M. S. kwotę 25.000 złotych tytułem odszkodowania.

( okoliczności niesporne)

Dokonując powyższych ustaleń faktycznych Sąd oparł się na dowodach w postaci przywołanych powyżej dokumentów, zeznań powodów.

Powyższe zeznania są wiarygodne, spójne, rzeczowe i brak jest podstaw do podważenia ich wiarygodności. W swoich zeznaniach powodowie opisali jakie relacje łączyły powodów ze zmarłą tragicznie synową oraz jakie skutki dla ich dalszego życia miała utrata osoby najbliższej – synowej i nienarodzonego wnuka .

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd uwzględnił także opinię biegłej psycholog mgr M. P. i opinię lek. med. B. J. . Powyższe opinie, w których biegli ocenili stan psychiczny i emocjonalny powodów po tragicznej śmierci synowej oraz nienarodzonego wnuka O. oraz wpływ tegoż wydarzenia na ich dalsze życie i stan zdrowia, są na tyle kategoryczne i przekonujące, że wystarczająco wyjaśniają zagadnienia wymagające wiadomości specjalnych. Nie zostały także skutecznie podważone przez żadną ze stron procesu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w części.

Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej reguluje natomiast ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych ( Dz. U. nr 124 poz. 1152).

W świetle art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, który stanowi lex specialis do art. 822 § 1 k.c., z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym obowiązani są do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Zgodnie natomiast z art. 35 cytowanej ustawy ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

W dacie zdarzenia posiadacz pojazdu, który spowodował wypadek komunikacyjny, był objęty ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej przez pozwane towarzystwo ubezpieczeń. Do wyrządzenia szkody synowej powodów i nienarodzonemu wnukowi O. doszło w następstwie ruchu pojazdu mechanicznego. Wobec powyższego, w ocenie Sądu w niniejszej sprawie zachodzą podstawy odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody na podstawie art. 436 § 1 k.c. w związku z art. 435 § 1 k.c. Spełniona została także przesłanka, iż poszkodowani wskutek uszkodzeń ciała doznanych w wypadku komunikacyjnym zmarli.

Wobec powyższego pozwany co do zasady jest odpowiedzialny z tytułu szkody wyrządzonej powodom .

Pozwany uznał swoją odpowiedzialność co do zasady .

Pozwany wskazał, iż dochodzone kwoty tytułem zadośćuczynień są wygórowane i rażąco zawyżone i nie zasługują w tak oznaczonych wysokościach na uwzględnienie .

Co do zadośćuczynienia za śmierć wnuka powodów O. S. pozwany podniósł , że zadośćuczynienie to nie przysługuje gdyż , dziecko urodziło się martwe zaś o nabyciu zdolności prawnej przez osobę fizyczną można mówić jedynie w przypadku urodzenia się dziecka żywego . Pozwany popiera koncepcję warunkowej zdolności prawnej nasciturusa w myśl której o nabyciu zdolności prawnej przez osobę fizyczną można mówić jedynie w przypadku urodzenia się dziecka żywego .

Dziecko nienarodzone, zdolne do życia poza organizmem matki, które zmarło na skutek obrażeń odniesionych w wypadku, może zostać uznane za "zmarłego" w rozumieniu art. 446 § 4 k.c. To stwierdzenie powoduje z kolei konieczność rozważenia, czy zachodzi kolejna przesłanka pozwalająca na przyznanie zadośćuczynienia, tj. czy nienarodzone dziecko może być osobą najbliższą w rozumieniu tego przepisu. W judykaturze wyjaśniono, że o tym, kto jest najbliższym członkiem rodziny, decyduje faktyczny układ stosunków pomiędzy określonymi osobami, a nie formalny stopień pokrewieństwa wynikający w szczególności z przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego lub z powinowactwa. Z tego względu do ustalenia, czy występujący o zadośćuczynienie jest najbliższym członkiem rodziny zmarłego, konieczne jest stwierdzenie, czy istniała odpowiednio silna i pozytywna więź emocjonalna pomiędzy dochodzącym tego roszczenia a zmarłym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2011 r., III CSK 279/10, OSP 2012, nr 4, poz. 44). W sprawie, w której z żądaniem zadośćuczynienia występują rodzice zmarłego dziecka, także należy ustalić, czy pomiędzy nimi a zmarłym istniała więź pozwalająca na uznanie, że było ono uznawane za członka rodziny (osobę bliską) i jaki był charakter tej więzi. Nie ulega wątpliwości, że od chwili poczęcia dziecko nienarodzone może być traktowane przez rodziców za ich dziecko, które już mają, co z kolei powoduje wywiązanie się określonych więzi emocjonalnych i uczuć do nienarodzonego dziecka. Na dokonanie takiej oceny wpływa nie tylko okres życia dziecka w organizmie matki, lecz również subiektywne zapatrywanie rodziców na oczekiwanie potomka oraz sposób przygotowywania się do narodzin dziecka. Istotny jest zatem stosunek każdego z rodziców do nienarodzonego dziecka, czy było ono oczekiwane, chciane oraz jakie wiązali z nim nadzieje. Ustalenie tych okoliczności pozwala na ocenę, jak głęboka była więź między rodzicami a dzieckiem, co w konsekwencji na stwierdzenie, czy rodzice zmarłego nienarodzonego dziecka mogą być uznani za najbliższych członków rodziny w rozumieniu art. 446 § 4 k.c. ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2012 r. I CSK 282/11 )

W świetle powyżej przedstawionych rozważań spowodowanie śmierci płodu zdolnego do samodzielnego życia uprawnia bliskich do finansowej rekompensaty. Do kręgu tych osób bliskich Sąd Najwyższy przyjął , że należy zaliczyć także dziadków dziecka nienarodzonego , które przyszło na świat wskutek cesarskiego cięcia chociaż martwe .

Takie więc uprawnienia do żądania zadośćuczynienia posiadają z całą pewnością dziadkowie zmarłego O. S. – powodowie w niniejszej sprawie E. i M. S..

Nie przecząc powyższym nie budzącym wątpliwości okolicznościom, należy jednakże wskazać, iż podstawę prawną żądania powodów stanowi norma art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. Należy bowiem mieć na uwadze, iż zdarzenie, z którego powodowie wywodzą swoje roszczenia miało miejsce w dniu 11 maja 2006 roku , a zatem przed wejściem w życie art. 446 § 4 k.c., który to przepis obowiązuje od 3 sierpnia 2008r. i wobec powyższego nie może on być podstawą rekompensowania krzywdy doznanej przez powodów w następstwie śmierci synowej i nienarodzonego wnuka . Sąd rozpoznający niniejszą sprawę podziela w pełni stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 października 2010r. wydanej w sprawie III CZP 76/10. Zgodnie z powyższą uchwałą więź rodzinna jest dobrem osobistym. Za jej zerwanie wskutek śmierci osoby bliskiej wywołanej przestępstwem członkom rodziny należy się zadośćuczynienie pieniężne.

W uzasadnieniu powyższej uchwały Sąd Najwyższy wskazał, iż ,, katalog dóbr osobistych określony w art. 23 k.c. ma charakter otwarty. W orzecznictwie i w piśmiennictwie przyjmuje się zgodnie, że ochroną przewidzianą w art. 23 i 24 k.c. objęte są wszelkie dobra osobiste rozumiane jako pewne wartości niematerialne związane z istnieniem i funkcjonowaniem podmiotów prawa cywilnego, które w życiu społecznym są uznawane za doniosłe i zasługujące z tego względu na ochronę. W judykaturze uznano, że do katalogu dóbr osobistych należy np. prawo do intymności i prywatności, płeć człowieka, prawo do planowania rodziny, tradycja rodzinna, pamięć o osobie zmarłej.

Trudno byłoby znaleźć argumenty sprzeciwiające się zaliczeniu do tego katalogu także więzi rodzinnych. Więzi te stanowią fundament prawidłowego funkcjonowania rodziny i podlegają ochronie prawnej (art. 18 i 71 Konstytucji RP, art. 23 KRO). Skoro dobrem osobistym w rozumieniu art. 23 k.c. jest kult pamięci osoby zmarłej, to - a fortiori - może nim być także więź miedzy osobami żyjącymi. Nie ma zatem przeszkód do uznania, że szczególna więź emocjonalna między członkami rodziny pozostaje pod ochroną przewidzianą w art. 23 i 24 k.c.”

Wobec powyższego Sąd, podzielając stanowisko Sądu Najwyższego zaprezentowane w cytowanej powyżej uchwale, uznał, iż najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed 3 sierpnia 2008r.

W świetle powyższych rozważań Sąd uznał powództwo w niniejszej sprawie co do zasady za uzasadnione.

Na podstawie wskazanych powyższej przepisów kompensacie podlega doznana krzywda, a więc w szczególności cierpienie, ból i poczucie osamotnienia po śmierci najbliższego członka rodziny. Śmierć osoby bliskiej stanowi zwykle wielki wstrząs dla rodziny, a cierpienia psychiczne, jakie się z tym wiążą, mogą przybierać ogromny wymiar, tym większy, im mocniejsza była więź emocjonalna łącząca zmarłego z jego najbliższymi.

Ustalenie wysokości zadośćuczynienia powinno zostać natomiast dokonane z uwzględnieniem wszelkich okoliczności mających wpływ na rozmiar doznanej krzywdy oraz to, że zadośćuczynienie ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość winna przedstawiać jakąś odczuwalną wartość- por. przykładowo wyrok SN z dnia 12 kwietnia 1972 roku, II CR 57/72, OSNCP 1972, z. 10, poz. 183 oraz wyrok SN z dnia 24 czerwca 1965 roku, I PR 203/65, OSPIKA 1966, poz. 92).

Decyzjami z dnia 2 grudnia 2013 roku , pozwany uznał powództwo co do zasady i poinformował o przyznaniu na rzecz powodów kwot po 10.000 złotych tytułem zadośćuczynienia po śmierci synowej K. S. na podstawie art. art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c.

Jednocześnie pismem z dnia 2 grudnia 2013 r. pozwany poinformował o odmowie uwzględnienia roszczeń powodów o zadośćuczynienie po śmierci wnuka O. S..

Śmierć synowej K. S. i nienarodzonego wnuka spowodowała wystąpienie u powodów M. S. i E. S. zaburzeń stresowych pourazowych , zaburzeń lękowych uogólnionych i nawracających zaburzeń depresyjnych . Nadal utrzymują się objawy zaburzeń psychicznych ( lęk i depresja ) , powodowie leczą się neurologicznie .

W wyniku tragicznej śmierci synowej i wnuka doświadczyli oni urazu , który wiązał się i wiąże nadal z przeżywaniem poczucia głębokiej straty , krzywdy , niesprawiedliwości , smutku, żalu , opuszczenia , osamotnienia, lęku, zobojętnienia. Jakość życia powodów uległa pogorszeniu w wielu aspektach funkcjonowania . W związku z obecnymi zaburzeniami psychicznymi przekraczającymi zakres naturalnej reakcji żałoby uszczerbki na zdrowiu u powodów wynoszą 5 % .

Stan psychofizjologiczny powodów powstały w wyniku emocjonalnych i psychofizjologicznych konsekwencji emocjonalnych śmierci synowej i wnuka , które wykraczały poza naturalny okres przeżywania żałoby spowodował u nich istotne i nieodwracalne zmiany w zakresie zdolności adaptacyjnych , co ma i będzie miało wpływ negatywny na dalsze funkcjonowanie psychospołeczne powodów. Uszczerbki na zdrowiu u powodów pokrywają się z uszczerbkami ustalonymi przez biegłą psycholog i wynoszą po 5 % .

Powyższe uzasadnia przyznanie powodom stosownych kwot tytułem zadośćuczynień za śmierć osoby bliskiej. Przyznane przez pozwanego kwoty po 10.000 złotych tytułem zadośćuczynienia nie rekompensują doznanej przez powodów krzywdy związanej ze śmiercią osoby najbliższej .

Powodowie otrzymali też kwoty po 25.000 złotych tytułem stosownych odszkodowań .

Mając powyższe na uwadze, kierując się opisanymi powyżej dyrektywami, Sąd uznał, iż wysokość należnego powodom zadośćuczynień z tytułu śmierci synowej i nienarodzonego wnuka winna wynosić po 50.000 złotych na rzecz każdego z powodów . Powodowie byli silnie emocjonalnie związani z synową , wiązali także plany na przyszłość z nienarodzonym wnukiem. Do chwili obecnej odczuwają osamotnienie po ich śmierci.

Sąd wziął pod uwagę wypłacone na rzecz powodów odszkodowania z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej .

Było to co prawda odszkodowanie zasądzone na podstawie art. 446 § 3 k.c. , a zatem z innej podstawy prawnej jednakże w ówczesnym orzecznictwie przy zasądzaniu takiego odszkodowania Sąd każdorazowo miał na uwadze także pewne szkody niemajątkowe często nieuchwytne. Sąd wziął także pod uwagę zadośćuczynienia wypłacone na rzecz powodów na podstawie art. art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. w kwotach po 10.000 złotych .

Z tych też względów ustalił wysokość zadośćuczynień po śmierci synowej i nienarodzonego wnuka na kwoty po 50.000 złotych w pozostałej części powództwo oddalił.

Odsetki od zasądzonych kwot tytułem zadośćuczynień Sąd zasądził na podstawie art.481 k.c. i zgodnie z żądaniem strony powodowej przyjął , iż pozwany powinien zlikwidować szkodę do dnia 18 grudnia 2013 r., to jest w terminie 30 dni od dnia otrzymania zgłoszenia szkody.

Zgodnie bowiem z art.14 ust.1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych , Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych na likwidację szkody i wypłatę świadczeń pozwany ma 30 dni. Strona powodowa zgłosiła szkodę pismem z dnia 15 listopada 2013 roku doręczonym pozwanemu w dniu 18 listopada 2013 r. Zatem , biorąc pod uwagę upływ 30 dni na likwidację szkody od dnia następnego, to jest od dnia 19 grudnia 2013 roku pozwany pozostaje w zwłoce ze spełnieniem świadczenia i od tego czasu należą się odsetki ustawowe za zwłokę na podstawie art. 481 k.c..

Powodowie w niniejszym postępowaniu żądali kwot po 2.400 złotych tytułem zwrotu honorarium adwokackiego za prowadzenie sprawy w postępowaniu przedsądowym z ustawowymi odsetkami od dnia następnego po dniu doręczenia odpisu pozwu pozwanemu .

Sąd uznał za zasadne zasądzenie na rzecz powodów zwrotu kosztów honorarium adwokackiego za prowadzenie sprawy w postępowaniu przedsądowym.

Powodowie w niniejszym postępowaniu dochodzą także zwrotu kosztów pomocy świadczonej przez pełnomocnika w postępowaniu szkodowym prowadzonym przez ubezpieczyciela . Zgodnie bowiem z uchwałą składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2012 r., w sprawie sygn. akt III CZP 75/11, uzasadnione i konieczne koszty pomocy świadczonej przez osobę mającą niezbędne kwalifikacje zawodowe, poniesione przez poszkodowanego w postępowaniu przedsądowym prowadzonym przez ubezpieczyciela, mogą w okolicznościach konkretnej sprawy stanowić szkodę majątkową podlegającą naprawieniu w ramach obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.

W uzasadnieniu powyższej uchwały Sąd Najwyższy wskazał , że w normalnym związku pozostaje sięgnięcie po pomoc prawną w okolicznościach , w których stan zdrowia , kwalifikacje osobiste i sytuacja życiowa poszkodowanego usprawiedliwiają stanowisko o niezbędności takiej pomocy w celu sprawnego, efektywnego i ekonomicznie opłacalnego przebiegu postępowania likwidacyjnego . Pomoc przedsądowa profesjonalnego pełnomocnika w niniejszej sprawie była niezbędna w ocenie Sądu i powodowie załączyli faktury VAT obrazujące wysokość poniesionych przez nich kosztów na honorarium adwokackie za prowadzenie sprawy w postępowaniu przedsądowym . ( k.52,53)

Z tych względów Sąd zasądził na rzecz każdego z powodów kwoty po 2.400 złotych tytułem zwrotu honorarium adwokackiego za prowadzenie sprawy w postępowaniu przesądowym .

Odpis pozwu został doręczony pozwanemu w dniu 23 stycznia 2014 roku (k.62) dlatego też odsetki ustawowe od zasądzonego honorarium zostały naliczonego od dnia następnego , czyli od dnia 24 stycznia 2014 roku zgodnie z żądaniem strony powodowej na podstawie art. 481 k.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., stosując zasadę stosunkowego ich rozdzielenia. Powodowie wygrali proces w 57 % zaś przegrali w 43 % .

Koszty poniesione przez strony wyniosły łącznie 7.234 zł, w tym po stronie powodów kwota 3.617 zł z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika, zaś po stronie pozwanego także 3.617 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 100 k.p.c. zasądził od pozwanego na rzecz każdego z powodów kwoty po 506,38 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu .

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Dz. U z 2010, Nr 90. poz. 594 w zw. z art. 100 k.p.c. Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 6.500,16 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych od uwzględnionej części powództwa (jest to kwota odpowiadająca 57 % nieuiszczonej opłaty sądowej od pozwu, która to opłata łącznie wynosiła 9.240 zł i 57 % kosztów opinii biegłego , które łącznie wynosiły 2.163,80 złotych ).

Na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 roku w związku z art. 102 k.p.c. Sąd nie obciążył powodów nieuiszczonymi kosztami sądowymi od oddalonej części powództwa, zważywszy na sytuację materialną powodów oraz charakter sprawy .