Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: II AKa 488/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2014 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący

SSA Jolanta Śpiechowicz

Sędziowie

SSA Alicja Bochenek

SSO del. Zbigniew Radwan (spr.)

Protokolant

Magdalena Baryła

przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Tadeusza Trzęsimiecha

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2014 roku sprawy

1.  P. B. (B.) s. A. i B.

ur. (...) w Z.

oskarżonego z art. 224 § 2 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k., art. 280 § 2 k.k.
w zw. z art. 31 § 2 k.k. i inne;

2.  M. B. (B.) s. A. i B.

ur. (...) w Z.

oskarżonego z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 2 k.k., art. 278 § 1 k.k. i inne

na skutek apelacji obrońców

od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach

z dnia 23 września 2013 roku, sygn. akt. IV K 108/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że :

a)  w punkcie 8 eliminuje z podstawy prawnej wymiaru kary przepis
art. 85 k.k., wprowadzając w jego miejsce przepis art. 86 § 1 k.k.;

b)  w punkcie 10 ustala, iż czyn przypisany oskarżonemu M. B. stanowi wykroczenie z art. 119 § 1 k.w. i na mocy art. 119 § 1 k.w.
w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierza mu karę 30 (trzydziestu) dni aresztu;

c)  w punkcie 18 zalicza oskarżonemu P. B. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności również okres jego zatrzymania
od dnia 16 lutego do 17 lutego 2013 roku;

II.  uchyla rozstrzygnięcie o karze łącznej zawarte w punkcie 14 wyroku i na mocy art. 91 § 2 k.k. w zw. z art. 86 § 1 k.k. orzeka wobec oskarżonego M. B. nową karę łączną 3 (trzech) lat i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności, zaliczając na jej poczet na mocy art. 63 § 1 k.k. okres zatrzymania
od dnia 16 lutego do 17 lutego 2013 roku oraz okres tymczasowego aresztowania w sprawie od dnia 6 marca 2013 roku do dnia 30 stycznia
2014 roku;

III.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

IV.  zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Gliwicach) na rzecz adwokatów: D. T. i G. K. – Kancelarie Adwokackie w Z. kwoty po 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych, w tym 23% podatku VAT tytułem nieopłaconych kosztów obrony z urzędu udzielonej oskarżonym P. B. i M. B.
w postępowaniu odwoławczym;

V.  zwalnia oskarżonych M. B. i P. B. od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt II AKa 488/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 23 września 2013 r. wydanym w sprawie toczącej się pod sygnaturą akt II K 108/13, Sąd Okręgowy w Gliwicach:

1)  uznał oskarżonego P. B. za winnego popełnienia zarzucanego mu w punkcie I. aktu oskarżenia czynu, opisanego w części wstępnej wyroku, czym wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 224 § 2 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k. i za to na zasadzie art. 224 § 2 k.k. skazał go na karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;

2)  uznał oskarżonego P. B. za winnego popełnienia zarzucanego mu w punkcie II. aktu oskarżenia czynu, opisanego w części wstępnej wyroku, czym wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 280 § 2 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k. i za to na zasadzie art. 280 § 2 k.k. skazał go na karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności;

3)  uznał oskarżonego P. B. za winnego popełnienia zarzucanego mu w punkcie III. aktu oskarżenia czynu, opisanego w części wstępnej wyroku, czym wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k. i za to na zasadzie art. 278 § 1 k.k. skazał go na karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;

4)  uznał oskarżonego P. B. za winnego popełnienia zarzucanych mu w punkcie IV. i V. aktu oskarżenia czynów, opisanych w części wstępnej wyroku, ustalając, iż działał w warunkach ciągu przestępstw w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu, czym wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 2 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k. i za to na zasadzie art. 14 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 2 k.k. i przy zast. art. 91 § 1 k.k. skazał go na karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności;

5)  uznał oskarżonego P. B. za winnego popełnienia zarzucanego mu w punkcie VI. aktu oskarżenia czynu, opisanego w części wstępnej wyroku, czym wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k. i za to na zasadzie art. 278 § 1 k.k. skazał go na karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;

6)  uznał oskarżonego P. B. za winnego popełnienia zarzucanego mu w punkcie VII. aktu oskarżenia czynu, opisanego w części wstępnej wyroku, czym wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k. i za to na zasadzie art. 14 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. skazał go na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

7)  uznał oskarżonego P. B. za winnego popełnienia zarzucanych mu w punkcie VIII. i IX. aktu oskarżenia czynów, opisanych w części wstępnej wyroku, ustalając, iż działał w warunkach ciągu przestępstw w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu, czym wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k. i za to na zasadzie art. 280 § 1 k.k. i przy zast. art. 91 § 1 k.k. skazał go na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

8)  na zasadzie art. 85 k.k. i art. 91 § 2 k.k. wymierzył oskarżonemu P. B. karę łączną w wymiarze 3 (trzech) lat pozbawienia wolności, określając, iż winna ona być wykonywana w Zakładzie Karnym, w którym stosuje się szczególne środki

lecznicze, o których stanowi art. 95 § 1 k.k.;

9)  uznał oskarżonego M. B. za winnego popełnienia zarzucanego mu w punkcie V. aktu oskarżenia czynu, opisanego w części wstępnej wyroku, czym wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 2 k.k. i za to na zasadzie art. 14 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 2 k.k. skazał go na karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności;

10)  uznał oskarżonego M. B. za winnego popełnienia zarzuconego mu w punkcie VI. aktu oskarżenia czynu, opisanego w części wstępnej wyroku, czym wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 278 § 1 k.k. i za to na zasadzie art. 278 § 1 k.k. skazał go na karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;

11)  uznał oskarżonego M. B. za winnego popełnienia zarzucanego mu w punkcie VII. aktu oskarżenia czynu, opisanego w części wstępnej wyroku, czym wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. i za to na zasadzie art. 14 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. skazał go na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

12)  uznał oskarżonego M. B. za winnego popełnienia zarzucanych mu w punkcie VIII. i IX. aktu oskarżenia czynów, opisanych w części wstępnej wyroku, ustalając, iż działał w warunkach ciągu przestępstw w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu, czym wyczerpał znamiona przestępstwa art. 280 § 1 k.k. i za to na zasadzie art. 280 § 1 k.k. i przy zast. art. 91 § 1 k.k. skazał go na karę 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

13)  uznał oskarżonego M. B. za winnego popełnienia zarzucanego mu w punkcie X. aktu oskarżenia czynu, opisanego w części wstępnej wyroku, czym wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 226 § 1 k.k. i za to na zasadzie art. 226 § 1 k.k. skazał go na karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;

14)  na zasadzie art. 85 k.k. i art. 91 § 2 k.k. wymierzył oskarżonemu M. B. karę łączną w wymiarze 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

15)  uznał oskarżonego A. K. (1) za winnego popełnienia zarzucanych mu w punkcie VIII. i IX. aktu oskarżenia czynów, opisanych w części wstępnej wyroku, ustalając, iż działał w warunkach ciągu przestępstw w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu, czym wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 280 § 1 k.k. i za to na zasadzie art. 280 § 1 k.k. i art. 91 § 1 k.k. skazał go na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności, a na zasadzie art. 33 § 1, 2 i 3 k.k. wymierzył oskarżonemu A. K. (1) karę grzywny w ilości 120 (stu dwudziestu) stawek dziennych przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna grzywny jest równoważna kwocie 10 zł (dziesięć złotych);

16)  na zasadzie art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt 2 k.k. warunkowo zawiesił oskarżonemu A. K. (1) wykonanie orzeczonej kary 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności na okres próby 5 (pięciu) lat;

17)  na zasadzie art. 73 § 1 k.k. oddał oskarżonego A. K. (1) w okresie próby pod dozór kuratora;

18)  na podstawie ar. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonych kar pozbawienia wolności zaliczył oskarżonym P. i M. B. okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 6 marca 2013 r. do dnia 23 września 2013 r., a oskarżonemu A. K. (1) okres pozbawienia wolności od dnia 6 marca 2013 r. do 4 maja 2013 r. na poczet orzeczonej kary grzywny, przyjmując, iż jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się dwóm stawkom grzywny;

19)  na zasadzie art. 29 ust. 1 zasądził od Skarbu Państwa na rzecz kancelarii adwokackiej adw. D. T.oraz adw. G. K.kwotę po 1402,20 (jeden tysiąc czterysta dwa i 20/100) zł zawierającą należny podatek tytułem nieopłaconej obrony z urzędu udzielonej oskarżonym na etapie postępowania przygotowawczego i sądowego;

20)  na zasadzie art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych zwolnił oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych obciążając nimi Skarb Państwa.

Od wyroku tego apelacje złożyli obrońcy oskarżonych M. B. i P. B.. Obrońca oskarżonego M. B. zaskarżył wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach w części dotyczącej orzeczenia o karze w punktach 9 - 14 na korzyść tego oskarżonego. Orzeczeniu temu zarzucił rażącą niewspółmierność kary wynikającą z niezastosowania w stosunku do oskarżonego M. B. art. 60 § 1 k.k., zarówno w przypadku kar jednostkowych, orzeczonych w punktach 9-13 wyroku, jak również w zakresie kary łącznej wymierzonej oskarżonemu w punkcie 14. orzeczenia. Mając to na uwadze wniósł o zmianę rozstrzygnięcia i wymierzenie temu oskarżonemu kar jednostkowych za czyny opisane w punktach V. - X. aktu oskarżenia z zastosowaniem instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary, a to według reguł wynikających z wynikających z art. 60 § 6 k.k. i art. 91 § 2 k.k. kary łącznej w wymiarze 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 łat i oddanie oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora, względnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. Oświadczając, że oskarżony nie uregulował nawet w części kosztów pomocy prawnej w postępowaniu odwoławczym, wniósł

o przyznanie stosownych kwot z sum budżetowych tytułem' nieopłaconych kosztów zastępstwa prawnego przed Sądem Apelacyjnym.

W uzasadnieniu wskazano, że Sąd Okręgowy wymierzając oskarżonemu kary jednostkowe oraz karę łączną naruszył dyrektywy sądowego wymiaru kary, nie stosując w okolicznościach sprawy instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary, zgodnie z dyspozycją art. 60 § 1 k.k. Obrońca zaznaczył, że w przypadku oskarżonego, jako sprawcy młodocianego, rozstrzygnięcie w zakresie kary powinno przede wszystkim uwzględniać wyeksponowany w art. 54 § 1 k.k., cel wychowawczy. Dlatego Sąd I instancji winien odmiennie rozłożyć priorytety sankcji karnej, przy wyraźnym prymacie prewencji indywidualnej w postaci oddziaływania wychowawczego. W sprawie, podstawowym celem stawianym wymierzonej karze powinno być powstrzymanie procesu demoralizacji oskarżonego, jako sprawcy młodocianego i wdrożenie go do życia w społeczeństwie. Takich cech, ze względu na ich nadmierną surowość, nie wykazują zarówno kary jednostkowe jak i kara łączna. Zdaniem skarżącego, w sprawie nie zachodzą istotne względy, które wyłączałyby wymierzenie kary z dobrodziejstwem jej nadzwyczajnego złagodzenia. Na korzyść oskarżonego przemawia m. in. jego dotychczasowa niekaralność, młody wiek, złożenie szczerych i obszernych wyjaśnień, przyznanie się do winy oraz, co uszło uwadze sądu I instancji, wyrażenie w postępowaniu jurysdykcyjnym skruchy i żalu. Nie jest on całkowicie zdemoralizowanym przestępcą, wchodzącym stale w konflikt z prawem, który wymagałby izolacji w uwagi na niebezpieczeństwo od niego pochodzące, lecz osobą bardzo młodą o nie w pełni ukształtowanej osobowości i niezupełnie utrwalonym systemie wartości przyjętych w społeczeństwie.

Obrońca oskarżonego P. B. zaskarżył wyrok w całości na korzyść tego oskarżonego. Na podstawie art. 438 pkt 2, 3 i 4 k.p.k. wyrokowi zarzucił:

1)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mający wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu, że oskarżony swoim zachowaniem wypełnił znamiona czynów przypisanych mu w punkcie IV., VII. i IX. aktu oskarżenia, a to przestępstw z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 2 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k., z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k. oraz art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k., podczas gdy wnikliwa analiza materiału dowodowego, poddana wyważonej i obiektywnej ocenie prowadzić musi do wniosku, że brak jest dowodów wskazujących na winę oskarżonego w zakresie przypisanych mu czynów;

2)  rażącą niewspółmierność kary poprzez orzeczenie kary łącznej pozbawienia wolności w wymiarze 3 lat, podczas gdy stopień zawinienia, a także zachowanie oskarżonego i jego warunki osobiste dawały podstawy do wymierzenia kar jednostkowych oraz kary łącznej z zastosowaniem dobrodziejstwa art. 60 § 1 k.k.;

3)  obrazę prawa procesowego mającą istotny wpływ na treść orzeczenia, a to:

-

art. 4 i 7 k.p.k., która polega na dowolnej ocenie zgromadzonego materiału dowodowego, co skutkowało bezpodstawnym przyjęciem, że w niniejszej sprawie okoliczności obciążające oskarżonego przeważają nad okolicznościami łagodzącymi co z kolei doprowadziło Sąd I instancji do błędnego przekonania, iż w niniejszej sprawie należy pominąć instytucję nadzwyczajnego złagodzenia kary,

-

art. 410 k.p.k. poprzez całkowite pominięcie okoliczności, że oskarżony P. B. jest sprawcą młodocianym.

Wobec tego skarżący wniósł o:

1)  zmianę punktu:

a)  1. wyroku - poprzez złagodzenie kary pozbawienia wolności i wymierzenie jej za czyn z ar. 224 § 2 k.k. przy zast. art. 31 § 2 k.k. w zw. z art. 60 § 1 k.k. w wymiarze 1 miesiąca pozbawienia wolności,

b)  2. wyroku - poprzez złagodzenie kary pozbawienia wolności i wymierzenie jej za czyn z art. 280 § 2 k.k. przy zast. art. 31 § 2 k.k. w zw. z art. 60 § 1 k.k. w wymiarze 1 roku pozbawienia wolności,

c)  3. wyroku - poprzez złagodzenie kary pozbawienia wolności i wymierzenie jej za czyn z art. 278 § 1 k.k. przy zast. art. 31 § 2 k.k. w zw. z art. 60 § 1 k.k. w wymiarze 1 miesiąca pozbawienia wolności,

d)  4. wyroku - poprzez uniewinnienie od popełnienia czynu opisanego w punkcie IV. aktu oskarżenia i wymierzenie za czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 2 k.k. przy zast. art. 31 § 2 k.k. w zw. z art. 60 § 1 k.k. (opisany w punkcie V. aktu oskarżenia) kary w wymiarze 1 roku pozbawienia wolności,

e)  5. wyroku - poprzez złagodzenie kary pozbawienia wolności i wymierzenie jej za czyn z art. 278 § 1 k.k. przy zast. art. 31 § 2 k.k. w zw. z art. 60 § 1 k.k. w wymiarze 1 miesiąca pozbawienia wolności,

f)  6. wyroku - poprzez uniewinnienie oskarżonego,

g)  7. wyroku - poprzez uniewinnienie od popełnienia czynu opisanego w punkcie IX. aktu oskarżenia i wymierzenie za czyn z art. 280 § 1 k.k. przy zast. art. 31 § 2 k.k. w zw, z art. 60 § 1 k.k. (opisany w punkcie VIII. aktu oskarżenia) kary w wymiarze 8 miesięcy pozbawienia wolności,

h)  8. wyroku - poprzez wymierzenie oskarżonemu P. B. kary łącznej w wymiarze 1 roku pozbawienia wolności, określając iż winna ona być wykonywana w Zakładzie Karnym, w którym stosuje się szczególne środki lecznice, o których stanowi art. 95 k.k., ewentualnie:

2)  uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądu I instancji - Sądowi Okręgowemu w Gliwicach.

Obrońca wniósł ponadto o zasądzenie od Skarbu Państwa ña rzecz obrońcy z urzędu kosztów postępowania przed sądem II instancji, według norm prawem przepisanych, oświadczając, iż nie zostały one opłacone ani w całości ani w części.

W uzasadnieniu skarżący wskazał, że w sprawie nie ma dowodów jednoznacznie wskazujących na winę oskarżonego, który nie przyznał się do popełnienia zarzuconych mu czynów, a przypisanie mu winy oparte jest wyłącznie na pomówieniach współoskarżonych, którzy starali się umniejszyć swojemu sprawstwu. Ostatecznie oskarżeni natomiast wycofali się z wyjaśnień obciążających P. B.. Obrońca zwrócił również uwagę na fakt, że organom ścigania nie udało się odszukać pokrzywdzonych przestępstwami. Skarżący argumentował, że pomimo zaistnienia przesłanek z art. 31 § 2 k.k. Sąd nie skorzystał wobec oskarżonego z dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary mimo, że P. B. był też sprawcą młodocianym, wyraził żal, skruchę, przeprosił wszystkich pokrzywdzonych, a gdy uświadomił sobie znaczenie swych czynów próbował w celi popełnić samobójstwo. Zwrócił także uwagę na to, że oskarżony od dziecka był leczony psychiatrycznie w związku z autyzmem, licznymi próbami samobójczymi oraz samookaleczeniami. Mimo, że Sąd Okręgowy uznał opinie biegłych za rzetelne i spójne oraz podzielił ich wnioski, nie rozważył (nie wynika to z uzasadnienia orzeczenia), jaki miało to wpływ na stopień winy oskarżonego, a co za tym idzie na wymiar kary. Dowolna, dokonana przez tenże Sąd, ocena materiału dowodowego miała się natomiast sprowadzać do przyjęcia, że okoliczności obciążające przeważają nad okolicznościami łagodzącymi, co doprowadziło Sąd do wniosku, że należy pominąć instytucję nadzwyczajnego złagodzenia kary. Skarżący zwrócił uwagę, że Sąd I instancji w pisemnych motywach orzeczenia nie uzasadnił, dlaczego nie zastosował instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary. Również nie wziął pod uwagę faktu, iż P. B. jest sprawcą młodocianym. Stopień winy oskarżonego również nie powinien stanowić okoliczności obciążającej, bowiem wskutek uznania, że działał w warunkach art. 31 § 2 k.k. winien zostać umniejszony. Wprawdzie, zdaniem skarżącego Sąd orzekający zważył, że oskarżony działał w warunkach ograniczonej poczytalności z art. 31 § 2 k.k., i okoliczność tą powołał uzasadniając wysokość kary, jednakże nie uznał, aby było to wystarczające do nadzwyczajnego złagodzenia kary. Kolejną, zdaniem obrońcy, okolicznością wpływającą na możliwość zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary jest okazanie skruchy przez

oskarżonego P. B. oraz przyznanie się do winy. Zdaniem skarżącego, brak w jego wypadku okoliczności obciążających, prócz uprzedniej karalności. Ponadto wskazano, że Sąd Okręgowy wydając wyrok całkowicie pominął okoliczność, że oskarżony P. B. jest sprawcą młodocianym, czym naruszył przepis art. 410 k.p.k., gdyż z treści uzasadnienia wyroku wynika, że Sąd nie zauważył tej okoliczności. Zdaniem skarżącego, kolejnym przepisem jaki naruszono jest art. 54 k.k. Sąd nie dość, że nie zestawił celu wychowawczego kary z innymi okolicznościami, zwłaszcza z faktem, iż oskarżony działał z ograniczoną poczytalnością, to nie wziął tego pod uwagę.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Żaden z zarzutów zawartych w apelacjach obrońców nie okazał się zasadny, niemniej wskutek uchybienia jakim obecnie obarczone jest orzeczenie, jego utrzymanie w mocy w całości byłoby rażąco niesprawiedliwe (art. 440 k.p.k.), wobec czego konieczne jest wydanie orzeczenia o charakterze reformatoryjnym.

W pierwszej kolejności odnieść się należy do tej dostrzeżonej przez Sąd Apelacyjny z urzędu wady prawnej wyroku, która zaistniała z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 27 wr2;eśnia 2013 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego i niektórych innych ustaw (D2;. U. z 2013 r. poz. 1247), z zatem w dniu 9 listopada 2013 r. Mianowicie, obu oskarżonym zarzucono popełnienie czynu polegającego na tym, że w bliżej nieustalonym dniu na przełomie stycznia i lutego 2013 r. w Z., działając wspólnie i w porozumieniu ze sobą i ustalonym nieletnim dokonali kradzieży telefonu komórkowego marki N. (...) o wartości 350 zł na szkodę J. Z., przy czym P. B. w chwili czynu miał w znacznym stopniu ograniczoną zdolność rozpoznania znaczenia swojego czynu i pokierowania swoim postępowaniem, to jest przestępstwa z art. 278 § 1 k.k., a w stosunku do oskarżonego P. B. także w zw. z art. 31 § 2 k.k. (punkt VI. części wstępnej wyroku), którego to popełnienie w takim kształcie przypisano zarówno oskarżonemu P. B. jak i M. B. (punkty 5. i 10. wyroku). Ustawą z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego i niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 1247) zmieniono niektóre przepisy Kodeksu wykroczeń, między innymi, art. 119 § 1 k.w., który otrzymał następujące brzmienie: kto kradnie lub przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą, jeżeli jej wartość nie przekracza 1/4 minimalnego wynagrodzenia, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. W art. 47 k.w. dodano natomiast § 9 w brzmieniu: minimalnym wynagrodzeniem jest wynagrodzenie za pracę ustalane na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314). Tak jak i poprzednio, tak i w obecnym stanie prawnym przestępstwo kradzieży należy do kategorii tzw. czynów przepołowionych, przy czym w stosunku do poprzedniego stanu prawnego z dniem 9 listopada 2013 r. (art. 56 pkt 1 ustawy), podwyższono wartość mienia, którego zabór w celu przewłaszczenia stanowi przestępstwo, a nie wykroczenie. Do 8 listopada 2013 r. musiało ono przekraczać kwotę 250 zł, od 9 listopada 2013 r. do 31 grudnia 2013 r. kwotę 400 zł, a obecnie od 1 stycznia 2014 r. musi przekraczać kwotę 420 zł. Zgodnie z brzmieniem art. 2 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2002 r., Nr 200, poz. 1679 z późn. zm.), wysokość minimalnego wynagrodzenia, podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w drodze obwieszczenia Prezesa Rady Ministrów, w terminie do dnia 15 września każdego roku, jeżeli

Trójstronna Komisja nie uzgodni w terminie, o którym mowa w ust. 3, wysokości minimalnego wynagrodzenia w roku następnym, Rada Ministrów ustala wysokość minimalnego wynagrodzenia w roku następnym wraz z terminem zmiany tej wysokości, w drodze rozporządzenia, w terminie do dnia 15 września każdego roku. Od dnia 1 stycznia

2014r. wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę wynosi 1.680 zł (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2013 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2013 r.; Dz. U. z 2013 r., poz. 1074). Skoro zatem czyn opisany w punkcie VI. części wstępnej wyroku obecnie stanowi wykroczenie a nie przestępstwo, przy uwzględnieniu gwarancji procesowych wynikających z treści art. 440 k.p.k. w zw. z art. 434 § zdanie pierwsze k.p.k., konieczna była zmiana pkt 10. zaskarżonego wyroku, w zakresie kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu M. B. czynu, poprzez przyjęcie, iż czyn ten wyczerpuje znamiona wykroczenia z art. 119 § 1 k.w. Powyższe rozstrzygnięcie, co Sąd odwoławczy miał w pierwszej kolejności na uwadze, zgodne jest także z regułą wyrażoną w art. 4 § 1 k.k. stanowiącą, iż należy stosować ustawę obowiązującą w czasie orzekania (nową) chyba, że jej zastosowanie prowadzi do pogorszenia sytuacji sprawcy. Sąd Apelacyjny zważył, że unormowania „starej” ustawy nie są względniejsze dla tego oskarżonego, skoro w momencie orzekania przez Sąd II instancji, czyn przypisany mu w punkcie 10. wyroku nie stanowi już przestępstwa a wykroczenie. Nadto, tak wyznaczony kierunek zmiany wyroku, o czym mowa poniżej, pociąga za sobą konieczność wymierzenia na nowo wskazanemu oskarżonemu kary łącznej w wysokości niższej niż dotychczasowa. Wymierzając M. B. za ten czyn karę aresztu Sąd odwoławczy kierował się przy tym regułami wymiaru kary wynikającymi z art. 33 k.w. oraz art. 35 k.w., mając na względzie zarówno stopień społecznej szkodliwości czynu, cele kary w zakresie społecznego oddziaływania oraz cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma ona osiągnąć w stosunku do ukaranego. Na wymierzenie M. B. za ten czyn najwyższej kary, wpływ miał fakt, że czynu tego dopuścił się wspólnie z ustaloną osobą nieletnią, dotychczasowe jego życie, to jest fakt, że z dokonywania czynów karalnych uczynił sobie sposób życia. Nie można było też tracić pola z widzenia, że poza tym wykroczeniem dopuścił się on też innych czynów zabronionych jako przestępstwa. Ujawnione okoliczności obciążające w takich stopniu górowały na okolicznościami łagodzącymi (jak młody wiek M. B., jego dotychczasowa niekaralność, przyznanie się do popełnienia czynu), że jedynie wymierzenie mu najsurowszej kary spełni cele kary. Konsekwencją dokonania takiej korekty wyroku jest uchylenie rozstrzygnięcia o karze łącznej zawartego w punkcie 14. wyroku, i w oparciu o art. 91 § 2 k.k. w zw. z art. 86 § 1 k.k. orzeczenie wobec oskarżonego M. B. nowej kary łącznej 3 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności, z zaliczeniem na jej poczet okresu zatrzymania od dnia 16 lutego do 17 lutego 2013 r. oraz tymczasowego aresztowania od dnia 6 marca 2013 r. do dnia 30 stycznia 2014 r. Sąd mógł orzec wobec tego oskarżonego karę pozbawienia wolności od 3 lat do 7 lat i 9 miesięcy pozbawienia wolności. Wymierzając na nowo oskarżonemu karę łączną wzięto pod uwagę bliskość czasową przestępstw, jakich dopuścił się oskarżony, ich ilość (mniejszą niż poprzednio), zróżnicowanie (usiłowanie rozboju, rozbój, znieważenie funkcjonariusza Policji), w odniesieniu do przestępstw rozboju i usiłowania rozboju także podobny sposób działania. Orzeczona w ten sposób w stosunku do oskarżonego kara zbliżona jest zresztą do najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa (3 lata pozbawienia wolności).

Ta sama reguła intertemporalna (art. 4 § 1 k.k.) nie pozwala jednocześnie na takie samo zmodyfikowanie wyroku również, co do oskarżonego P. B.. Zdaniem Sądu Apelacyjnego podzielić należy pogląd, że ocena względności ustaw dokonana w ramach stosowania art. 4 § 1 k.k. nie może ograniczać się do prostego zestawienia wysokości sankcji zawartych w porównywanych przepisach, lecz wymaga analizy wszystkich prawnokarnych skutków wynikających dla oskarżonego z zastosowania ustawy nowej albo obowiązującej poprzednio (tak wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 26 września 2012 r., II AKa 266/12, LEX nr 1220381; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2008 r., IV KK 407/07, LEX nr 395069). Orzeczenie w stosunku do oskarżonego P. B. za czyn przypisany w punkcie 5. wyroku kary jak za wykroczenie, która nie podlegałaby połączeniu z karami pozbawienia wolności wymierzonymi mu tym wyrokiem za przestępstwa, byłoby w skutkach dla tego oskarżonego niekorzystne, bowiem kara łączna została mu ukształtowana na zasadzie absorpcji, a więc w wypadku wymierzenia każdej innej kary za czyn przypisanym mu w punkcie 5., odbywałby ją w większym rozmiarze niż obecnie. Wymierzenie oskarżonemu P. B. kary aresztu (tylko kara tego rodzaju spełniłaby względem niego swoje cele) spowodowałoby sytuację, że w związku z niniejszym postępowaniem P. B. byłby pozbawiony wolności dłużej niż gdyby odbywał jedynie karę łączną wymierzoną na zasadzie absorpcji za wszystkie czyny stanowiące przestępstwa.

Kolejną kwestią, jaką należy omówić jest dokonana przez Sąd Apelacyjny, w oparciu o art. 455 k.p.k., modyfikacja podstawy prawnej wymierzenia oskarżonemu P. B. kary łącznej, która to podstawa prawna znalazła zastosowanie także do kary łącznej orzeczonej obecnie również wobec oskarżonego M. B. (pkt I. a), III orzeczenia). Mianowicie, zbędne i niewłaściwe jest przywołanie art. 85 k.k. obok prawidłowo wskazanego przepisu art. 91 § 2 k.k., który stanowi podstawę orzeczenia o karze łącznej m.in. w przypadku jej orzekania w sytuacji, kiedy sprawca w warunkach określonych w art. 85 k.k. popełnia dwa lub więcej ciągów przestępstw określonych w art. 91 § 1 k.k. lub ciąg przestępstw oraz inne przestępstwo (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 lutego 2013 r., II AKa 542/12, LEX nr 1341984, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 4 czerwca 2009 r., II AKa 139/09, LEX nr 553855, Prok.i Pr.-wkł. 2010/10/11, KZS 2010/1/36). Przepis art. 91 § 2 k.k. wprost odsyła do odpowiednio stosowanych przepisów rozdziału dotyczącego kary łącznej, w tym konkretnym przypadku do art. 86 § 1 k.k. Prawidłowo zatem Sąd I instancji, określając granice wymiaru kary łącznej, winien oprzeć swoje rozstrzygnięcie o art. 91 § 2 k.k. oraz art. 86 § 1 k.k.

Przechodząc do kolejnej zmiany rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego wskazać należy, że zgromadzone w sprawie dokumenty niewątpliwie wskazują, iż M. B. oraz P. B. byli pozbawieni wolności w sprawie, również w okresie 16-17 lutego 2013 r. (protokół zatrzymania M. B. k.529, protokół zatrzymania P. B. k.530). Wobec powyższego, przy uwzględnieniu unormowania art. 63 § 1 k.k., korekty wymagało także, ponad okres zaliczony w wyroku Sądu Okręgowego, zaliczenie okresów zatrzymania oskarżonych, na poczet orzeczonych wobec nich kar pozbawienia wolności, o czym w przypadku oskarżonego M. B. wyżej już wspomniano.

W przypadku zarzutów stawianych rozstrzygnięciu przez obrońców oskarżonych M. B. i P. B. stwierdzić należy, że żaden z nich nie okazał się zasadny.

W pierwszej kolejności omówienia wymaga apelacja obrońcy oskarżonego P. B., jako dalej idąca, skierowana przeciwko całości rozstrzygnięcia albowiem wysunięte zarzuty dotyczą nie tylko kwestii rażącej niewspółmierności wymierzonej wskazanemu oskarżonemu kary pozbawienia wolności, jak w przypadku apelacji obrońcy oskarżonego M. B., ale i obrazy przepisów postępowania a w szczególności błędu w ustaleniach faktycznych, mających mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia.

Przed przystąpieniem do szczegółowej analizy argumentacji, przedstawionej w apelacji na poparcie sformułowanych w tym względzie zarzutów, należy odwołać się do ugruntowanych poglądów, wyrażonych w licznych judykatach Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych, według których zarzut błędu w ustaleniach stanu faktycznego nie może sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu wyrażonymi w uzasadnieniu orzeczenia lub jak to czyni skarżący w niniejszej sprawie, przeciwstawienia tymże ustaleniom odmiennego poglądu opartego na własnej ocenie materiału dowodowego. Skarżący stawiając taki zarzut winien, zatem wykazać konkretne uchybienia w ocenie materiału dowodowego, jakich dopuścił się Sąd l instancji w świetle zasad logicznego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, których jednakże nie sposób dostrzec w motywach apelacji.

Przechodząc do meritum, skarżący podnosząc zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku wskazał, iż brak jest dowodów pozwalających jednoznacznie przypisać sprawstwo oskarżonemu P. B.w zakresie czynów z pkt. IV, VII, IX aktu oskarżenia (pkt 4.,6.,7 części skazującej wyroku) bowiem, ten nie przyznał się w tej części do ich popełnienia, a przypisanie mu winy jest oparte wyłącznie na pomówieniach współoskarżonych - w szczególności nieletniego współsprawcy M. L.. Odnosząc się do przedstawionej argumentacji obrońcy oskarżonego należy uznać ją za całkowicie bezzasadną, bowiem opartą na wyselekcjonowanych dowodach. W pierwszej kolejności, odwołując się do złożonych przez oskarżonego P. B.wyjaśnień, apelujący nie dostrzega faktu, iż na etapie postępowania przygotowawczego P. B.przyznał się do udziału w rozboju na osobie pokrzywdzonego A. K. (2)(k.200-208), jak i do popełnienia pozostałych kwestionowanych w apelacji czynów (k. 453). Wprawdzie, w toku postępowania sądowego P. B.nie przyznał się do popełnienia czynów, wobec których obrońca tego oskarżonego wysunął zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, jednakże równocześnie podtrzymał on te wcześniej złożone wyjaśnienia w trakcie, których przyznał się do ich popełnienia- W tym zakresie Sąd Okręgowy w sposób wystarczająco szczegółowy streścił wyjaśnienia oskarżonego P. B.(k. 4-6 uzasadnienia), wskazując następnie dowody pozostające w opozycji do jego supozycji, co pozwala Sądowi odwoławczemu w tym zakresie odesłać skarżącego do pisemnych motywów rozstrzygnięcia Sądu I instancji. Wprawdzie Sąd I instancji przypisując oskarżonemu P. B.współudział w popełnieniu czynów przestępnych, będących przedmiotem zarzutów apelacji, oparł się na wyjaśnieniach oskarżonego M. B.oraz nieletniego współsprawcy M. L., jednakże dokonał stosownej ich analizy, logicznie przy tym wykazując, które i dlaczego oraz w jakim zakresie są wiarygodne. Poczynionych przez Sąd meriti ustaleń nie są w żaden sposób w stanie podważyć sugestie skarżącego, jakoby ustalenia Sądu I instancji oparte były li tylko na pomówieniach współoskarżonych wynikających z umniejszania w ten sposób swojej roli tych przestępnych zdarzeniach. Przede wszystkim są całkowicie gołosłowne, gdyż nie zostały poparte żadną argumentacją. Trudno znaleźć jakikolwiek powód by twierdzić, że doszło do pomówienia ze strony współoskarżonych w sytuacji, gdy jednym z nich jest brat M. B., kolejnymi: kuzyn oskarżonego P. B.- A. K. (1)oraz brat dziewczyny M. B.- M. L.. Pomiędzy wymienionymi nie było żadnych konfliktów, trzech z nich - bracia B.i ich kuzyn A. K. (1)mieszkali razem. Odnośnie zarzutu IX. przypisanego oskarżonemu P. B.w pkt 7. części skazującej wyroku, całkowicie pominiętym przez skarżącego, dowodem wskazującym na sprawstwo oskarżonego P. B.są zeznania pokrzywdzonego A. K. (2), który w toku czynności okazania na etapie postępowania przygotowawczego, wskazał na oskarżonego P. B.jako sprawcę rozboju na jego osobie, potwierdzając swoje stanowisko w tym względzie w toku postępowania sądowego (k. 396-401, k.781). Sąd odwoławczy w depozycjach wymienionego świadka nie dostrzegł rozbieżności czy też sprzeczności- przeciwnie zeznania te są spójne, konsekwentne i stanowcze w kwestii rozpoznania napastników.

Reasumując, przy tak zebranym, jak w niniejszej sprawie materiale dowodowym, chaotycznych i labilnych wyjaśnieniach oskarżonych, Sąd ma prawo oprzeć się na jednych dowodach, a pominąć inne, jeśli ich treść jest rozbieżna. W takiej sytuacji istota rozstrzygania polega na daniu priorytetu niektórym dowodom, które Sąd Okręgowy należycie wymienił a następnie poddał rzetelnej i prawidłowej ocenie, nie dopuszczając się przy tym uchybień, które sugerował obrońca oskarżonego. W tym zakresie ustalenia Sądu Okręgowego są w pełni prawidłowe, odpowiadające dyrektywom art. 7 k.p.k.

Zarzuty apelacji, obu oskarżonych w zakresie, w jakim kwestionowanemu rozstrzygnięcia wytykają rażącą niewspółmierność kary w zasadniczej części omówione zostaną wspólnie, albowiem w większości dotyczą tej samej kwestii - wpływu faktu, że oskarżeni są młodociani na wymiar kary, w szczególności na zasadność zastosowania względem nich nadzwyczajnego złagodzenia kary. Odpowiadając na ten argument stwierdzić należy, że stosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary wobec sprawców młodocianych nie jest automatyczną regułą, lecz wchodzi w grę tylko wtedy, gdy w ocenie sądu jest to uzasadnione celami wychowawczymi, a te ostatnie nie oznaczają bynajmniej łagodnego zamiaru traktowania sprawców młodocianych, ale czasami wskazują na potrzebę dłuższego procesu ich resocjalizacji, a tym samym orzeczenia surowszej kary (tak wyrok Sądu Najniższego z dnia 7 października 2003 r., WA 45/03, OSNwSK 2003/1/2118). Uzasadniając wymiar kar wymierzonych M. B. i P. B., Sąd Okręgowy poświęcił temu należytą ilość uwagi, mając przy tym na względzie, jak wskazano w pisemnych motywach orzeczenia (strona 18-19 uzasadnienia), także młody wiek oskarżonych. W okolicznościach sprawy jednak fakt, że obaj oskarżeni są młodociani nie mógł przesądzać o konieczności zastosowania względem nich nadzwyczajnego złagodzenia kar)'. Nadto, art. 54 § 1 k.k. nie eliminuje zasad wymiaru kary określonych w art. 53 k.k., a jedynie na pierwszym miejscu spośród wymienionych w tym przepisie dyrektyw stawia względy wychowawcze; również art. 60 § 1 k.k. przewiduje jedynie możliwość zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary w stosunku do młodocianego, jeżeli przemawiają za tym względy określone w art. 54 § 1 k.k.; zatem „młodocianość” i „względy wychowawcze” nie mają samodzielnego bytu jako podstawa nadzwyczajnego złagodzenia kary, a stanowią jedynie punkt wyjściowy i muszą być zestawione z pozostałymi okolicznościami podmiotowymi i przedmiotowymi, mającymi znaczenie dla wymiaru kary (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 25 marca 1999 r., II AKa 40/99, OSA 2000/4/27, Apel.-Lub. 1999/3/19). Mając na względzie takie okoliczności jak zróżnicowane formy stadialne popełnionych przestępstw, fakt, że pokrzywdzeni zasadniczo nie odnieśli żadnych obrażeń, co do P. B. także fakt, że czynów tych dopuścił się mając w znacznym stopniu ograniczoną zdolności rozpoznania znaczenia swoich czynów i pokierowania postępowaniem, wyraził skruchę, uprzednią jego karalności, dość wysoki stopień demoralizacji oskarżonego M. B., złożenie przez oskarżonych zasadniczo wiarygodnych wyjaśnień, dotychczasową niekaralność oskarżonego M. B., Sąd wymierzył oskarżonemu P. B. kary w dolnych granicach ustawowego zagrożenia, a oskarżonemu M. B. czy to w dolnych granicach ustawowego zagrożenia czy to doń zbliżonych. Nie bez wpływu na niezastosowanie względem obu oskarżonych instytucji z art. 60 § 1 k.k. powinno być również to, że nie mają oni zawodu, są bezrobotni, nie osiągają żadnych dochodów, co do P. B. natomiast, że mimo swojego młodego wieku był on już trzykrotnie karany i to zarówno za przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu jak i te przeciwko mieniu. Wynikająca natomiast z treści przepisu art. 54 § 1 k.k. dyrektywa pierwszeństwa celów wychowawczych kary orzekanej w stosunku do młodocianych nie oznacza nakazu orzekania wobec takich sprawców kar łagodnych i traktowania ich pobłażliwie, zwłaszcza w sytuacji, gdy stwierdzono nieskuteczność poprzednio stosowanych kar.

Niezrozumiały jest przy tym zarzut obrońcy oskarżonego M. B. sprowadzający się do stwierdzenia, że Sądowi Okręgowemu umknął fakt wyrażenia przez oskarżonego skruchy i żalu, albowiem nie wynika to w żaden sposób ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

Dalsze argumenty odnoszące się do zarzutu rażącej niewspółmierności kary wymierzonej oskarżonemu P. B., również nie zasługiwały na podzielenie. W uzasadnieniu środka zaskarżenia skarżący wytknął Sądowi Okręgowemu, że w pisemnych motywach wyroku nie wyjaśnił, dlaczego nie zastosował instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary, zwrócić jednak uwagę należy, że nie stanowi to żadnego uchybienia. Co prawda podczas narady nad wyrokiem sąd powinien rozważyć czy w stosunku do oskarżonego zachodzą przesłanki do nadzwyczajnego złagodzenia kary i w sytuacji gdy dojdzie to wniosku, że nie zostały one spełnione, powinien dać temu wyraz w uzasadnieniu wyroku, niemniej dotyczy to sytuacji gdy nadzwyczajne złagodzenie kary jest obligatoryjne, jak w przypadku art. 60 § 3 k.k. (tak postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2013 r., II KK 28/12, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 1973 r., IV KR 10/73), a nie, tak jak w niniejszej sprawie, gdy po spełnieniu określonych przesłanek (młodocianość sprawcy) jest to możliwe. Kolejną kwestią podnoszoną przez obrońcę oskarżonego P. B. było działanie tego oskarżonego w warunkach ograniczonej w znacznym stopniu poczytalności w rozumieniu art. 31 § 2 k.k., stanowiące, zdaniem skarżącego, podstawę do nadzwyczajnego złagodzenia kary. Także jednak przy tej podstawie zastosowania omawianej instytucji, sam fakt działania sprawcy przestępstwa w stanie ograniczonej poczytalności, nawet w skrajnych przypadkach, gdy zbliża się on do niepoczytalności, nie przesądza o zasadności zastosowania wobec niego nadzwyczajnego złagodzenia kary, albowiem rozstrzygnięcie w tym zakresie musi uwzględniać także pozostałe dyrektywy wymiaru kary zawarte w art. 53 k.k., w tym przede

wszystkim także występujące w sprawie okoliczności obciążające (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 26 kwietnia 2013 r., II AKa 119/13, LEX nr 1322469). W stosunku do oskarżonego P. B. nagromadzenie i waga okoliczności obciążających sprzeciwia się sięgnięciu po dobrodziejstwo wynikające z zaistnienia przesłanek z art. 31 § 2 k.k., biorąc pod uwagę także na cele, jakie kara powinna odnieść w stosunku sprawcy, jak i w zakresie kształtowania świadomości prawnej innych osób. Jak wynika z treści opinii sądowo

-

psychiatrycznych (k. 493 - 497, 569), podstawą do przyjęcia przez biegłych ograniczonej u oskarżonego P. B. w znacznym stopniu zdolności rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem było rozpoznanie u niego osobowości nieprawidłowej (niedojrzałej), na pograniczu upośledzenia umysłowego, znaczne upośledzenie inteligencji emocjonalnej, ale i szkodliwe używanie różnych substancji psychoaktywnych. Po zestawieniu tego z taką okolicznością obciążającą, jaką jest niewątpliwie już kilkakrotna, mimo młodego wieku karalność oskarżonego, w tym za przestępstwo z użyciem przemocy, zastosowanie względem oskarżonego nadzwyczajnego złagodzenia kary nie byłoby uzasadnione i to przy tak ich okolicznościach łagodzących, jak złożenie wiarygodnych wyjaśnień (co do części czynów) czy wyrażenie skruchy. Nieuzasadniony jest natomiast zarzut nieuwzględnienia przy wymarzę kary faktu, że także ten oskarżony jest młodociany, bowiem co do obu oskarżonych Sąd I instancji w pisemnych motywach wyroku podał, że w zakresie okoliczności łagodzących bierze pod uwagę ich młody Wiek. W stosunku do oskarżonego P. B. nieskuteczność poprzednio stosowanych względem niego kar, z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, przemawiała za wymierzeniem kar w takich rozmiarach jak uczynił to Sąd Okręgowy, które będą bardziej wychowawcze dla niego, zwłaszcza, że ich wysokość oscyluje wokół dolnej granicy ustawowego zagrożenia. Pobłażanie w tym zakresie oskarżonemu mogłoby wzbudzić w nim przekonanie o bezkarności i opłacalności popełniania przestępstw. Żadna, zatem z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa skarżącym nie jest rażąco niewspółmiernie surowa, takiej cechy nie nosi też kara łączna wymierzona oskarżonemu P. B..

Z tych wszystkich względów Sąd Apelacyjny, w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok jako słuszny utrzymał w mocy, nie znajdując żadnych podstaw do jego zmiany w zakresie winy, jak i kary, bądź też do jego uchylenia.

O kosztach obrony z urzędu obydwu oskarżonych orzeczono na podstawie przepisów art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1985 r. Prawo o adwokaturze Dz. U. 2009 r. Nr 146 poz.

1188 j.t. z późn. zm.) i § 14 ust. 2 pkt 5, rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2002 r. Nr 163 poz. 1348 z późn. zm.).

Kierując się względami słuszności, Sąd Apelacyjny zwolnił oskarżonych P. B. i M. B. od kosztów sądowych w oparciu o art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. oraz art. 17 ust.. 1 ustawy z dn. 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r. NR 49 poz. 1348 z późn. zm.), określając jednocześnie, że wchodzące w ich skład wydatki ponosi Skarb Państwa.