Pełny tekst orzeczenia

WYROK

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 4 marca 2013 roku, skierowanym przeciwko (...) S.A. w W., M. G. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego:

- kwoty 80.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 28 lutego 2013 roku do dnia zapłaty, tytułem zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c.,

- kosztów postępowania sadowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 7200 złotych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 złotych, ewentualnie kosztów postępowania sądowego według spisu kosztów, który zostanie przedłożony na rozprawie.

W uzasadnieniu powód wskazał, że dochodzone pozwem roszczenie wywodzi z odpowiedzialności pozwanego zakładu ubezpieczeń za skutki wypadku komunikacyjnego, jaki miał miejsce w K.w dniu 8 sierpnia 2000 roku, a w wyniku którego zmarł ojciec powoda H. G..

(pozew, k. 3 – 8)

W odpowiedzi na pozew z dnia 13 maja 2013 roku, pozwany zakład ubezpieczeń wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 złotych.

W uzasadnieniu wskazano, że z uwagi na datę wypadku, w wyniku którego zmarł ojciec powoda, roszczenie o zadośćuczynienie nie ma podstaw i to zarówno w oparciu o art. 446 § 4 k.c. jak i 448 k.c. Nadto pozwany zakład ubezpieczeń podniósł zarzut przedawnienia roszczenia powoda.

(odpowiedź na pozew, k. 40 – 43)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 8 sierpnia 2000 roku, w miejscowości K., doszło do wypadku komunikacyjnego. P. W., kierujący samochodem osobowym marki F. (...), nr rej. (...), uderzył w poruszającego się rowerem H. G.. W wyniku wypadku H. G. doznał licznych obrażeń ciała, w tym złamania kręgosłupa w trzech miejscach, złamania kości miednicy i wszystkich żeber, rozerwania miąższu wątroby.
U H. G. wystąpił również krwiak podtwardówkowy i obrzęk mózgu. W wyniku tych obrażeń H. G. zmarł bezpośrednio po wypadku.

Wyrokiem z dnia 20 listopada 2000 roku, wydanym w sprawie sygn. akt II K 134/00, Sąd Rejonowy w Brzezinach uznał P. W. za winnego tego, że w dniu 8 sierpnia
2000 r., w m. K.gm. B. umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa
w ruchu drogowym w ten sposób, że będąc w stanie nietrzeźwym kierował samochodem osobowym marki F. (...) nr rej. (...) i nie zachowując ostrożności w czasie jazdy uderzył z tyłu w poprzedzającego go rowerzystę H. G., który doznał rozległych obrażeń cielesnych, w tym złamania kręgosłupa w trzech miejscach, złamania kości miednicy i wszystkich żeber, rozerwania miąższu wątroby, krwiaka podtwardówkowego i obrzęku mózgu skutkującego natychmiastowym zgonem, po czym zbiegł z miejsca zdarzenia – czym wypełnił dyspozycję art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 k.k.

(okoliczności bezsporne, nadto: kserokopia wyroku Sądu Rejonowego w Brzezinach z dnia 20 listopada 2000 roku, k. 68 – 68, k. 159 – 159v, kserokopia odpisu skróconego aktu zgonu, k. 113, 156)

W dacie wypadku pozwany zakład ubezpieczeń udzielał sprawcy wypadku ochrony ubezpieczeniowej w zakresie ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.

(okoliczność bezsporna, nadto: potwierdzenie pokrycia ubezpieczeniowego, k. 131 – 131v)

Powód ma 28 lat. Ma trzech starszych braci i młodszą siostrę.

Ojciec był dla powoda ważną osobą w życiu. Mama pracowała zawodowo, a ojciec miał dla dzieci więcej czasu ponieważ pozostawał bez pracy i zajmował się gospodarstwem domowym. Ojciec był dla powoda autorytetem. Powód starał się być dobrym synem. Ojciec mobilizował powoda do nauki. Relacje powoda z tatą były serdeczne, przyjacielskie, powód zawsze mógł liczyć na pomoc taty.

Po śmierci ojca powód zamknął się w sobie. Starał się zapomnieć o traumie, przez
4 lata od zdarzenia nie był w stanie odwiedzić grobu ojca. Żaden ze starszych braci nie był w stanie zastąpić powodowi ojca, przy czym najstarszy z nich mieszkał już oddzielnie. Po śmierci ojca powód przeżywał okres buntu, zaczął kontaktować się z kolegami, którzy skłonili go do kradzieży, za co powód został następnie skazany.

Śmierć H. G. negatywnie wpłynęła na więzi rodzinne. Wcześniej spotkania rodzinne odbywały się częściej. Teraz powód utrzymuje kontakty z rodzeństwem, choć najsłabszy kontakt ma z bratem K..

(zeznania powoda, protokół rozprawy z dnia 21 marca 2014 roku od 1 min. 40 sek. do 11 min. 23 sek.)

Śmierć ojca wywołała u powoda powstanie zaburzeń emocjonalnych – zaburzenia adaptacyjne.

Trudności z dostosowaniem się do nowej sytuacji życiowej sprawiły, że powód stał się bardziej wycofany i mniej cieszył się życiem.

Obecnie u powoda nie występują zaburzenia emocjonalne związane ze śmiercią ojca. Zaburzenia adaptacyjne, które powstały na skutek stresującego wydarzenia życiowego, trwały u powoda około cztery lata.

Powód z uwagi na zaburzenia, które pojawiły się po śmierci ojca, nie wymaga i nie będzie wymagał leczenia psychiatrycznego lub terapii psychologicznej. Wsparcie lub terapia psychologiczna były jak najbardziej wskazane bezpośrednio po śmierci ojca. Powód potrzebował pomocy psychologicznej w celu poradzenia sobie z poczuciem pustki po stracie ojca oraz poczuciem winy, że to jego zachowanie przyczyniło się do wypadku i śmierci ojca.

Zaburzenia adaptacyjne nie wywołały u powoda długotrwałego lub trwałego uszczerbku na zdrowiu.

(opinia biegłego psychologa A. K., k. 277 – 281)

Powód zgłosił szkodę w pozwanym zakładzie ubezpieczeń w dniu 28 stycznia 2013 roku wzywając do zapłaty na jego rzecz kwoty 70.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za śmierć ojca H. G..

(wezwanie do zapłaty, k. 92 – 94, k. 178 – 180, kserokopia koperty, k. 79, potwierdzenie odbioru, k. 242 – 242v)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w części.

Podstawą materialnoprawną roszczenia powoda o zasądzenie zadośćuczynienia za krzywdę w związku ze śmiercią H. G. jest przepis art. 448 k.c.
w zw. z art. 24 § 1 k.c.

O zastosowaniu wskazanych powyżej przepisów dla oceny roszczeń powoda decyduje moment, w którym doszło do deliktu stanowiącego źródło szkody. Śmierć ojca powoda,
w konsekwencji której powód miał doznać naruszenia dóbr osobistych, nastąpiła w dniu
8 sierpnia 2000 roku. Dopiero zaś w wyniku nowelizacji dokonanej na mocy ustawy z dnia
30 maja 2008 roku (Dz.U. Nr 116, poz. 731), w dniu 3 sierpnia 2008 roku wszedł w życie przepis art. 446 § 4 k.c., w myśl którego Sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Co do zaś szkody niemajątkowej doznanej w wyniku naruszenia dóbr osobistych
w związku ze śmiercią osoby bliskiej, która miała miejsce – tak jak w niniejszej sprawie – przed tą datą, zadośćuczynienia pieniężnego można żądać w oparciu o przepisy art. 448 k.c.
w zw. z art. 24 § 1 k.c. Powyższy pogląd – ugruntowany w judykaturze (tak SN w: uchwale z dnia 22 października 2010 roku, III CZP 76/10, Biul. SN 2010/10/11, uchwale z dnia 13 lipca 2011 roku, III CZP 32/11, OSNC 2012/1/10, uchwale z dnia 7 listopada 2012 roku, III CZP 67/12, OSNC 2013/4/45, tak również SA w Łodzi w wyroku z dnia 2 lipca 2013 roku, I ACa 225/13, LEX nr 1349959) – w pełni podziela Sąd w składzie orzekającym w niniejszym postępowaniu.

Katalog dóbr osobistych zawarty w przepisie art. 23 k.c. jest katalogiem otwartym. Ochronie podlegają wszelkie – także niewymienione tamże – dobra osobiste rozumiane jako wartości niematerialne związane z istnieniem i funkcjonowaniem podmiotów prawa cywilnego, które w życiu społecznym uznaje się za doniosłe i zasługujące w związku z tym na ochronę. Należy zgodzić się, że „prawo do życia rodzinnego i utrzymania tego rodzaju więzi stanowi dobro osobiste członków rodziny i podlega ochronie na podstawie
art. 23 i 24 k.c.” (tak SN w uzasadnieniu wyroku z dnia 14 stycznia 2010 roku, IV CSK 307/09, OSNC-ZD 2010/3/91, OSP 2011/2/15). W konsekwencji należy uznać, że naruszenie tego rodzaju dobra, do którego niewątpliwie prowadzi śmierć osoby najbliższej, może uzasadniać przyznanie zadośćuczynienia na podstawie przepisu art. 448 k.c. Sam zaś fakt, że ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie do przepisu art. 446 k.c. § 4 przewidującego roszczenie o zadośćuczynienie dla najbliższych członków rodziny zmarłego, nie może stanowić podstawy do przyjęcia, że w poprzednim stanie prawnym brak było podstawy dla przyznania zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej. Podstawa taka istniała w postaci przepisu art. 448 k.c. w zw. z art. 24 §1 k.c., jednakże wymagała wykazania nieco innych przesłanek, w szczególności istnienia szczególnego rodzaju więzi stanowiącej dobro osobiste podlegające ochronie. W konsekwencji przed wskazaną powyżej nowelizacją członkowie rodziny zmarłego mogli dochodzić zadośćuczynienia na podstawie przepisu art. 448 k.c., zaś obecnie istnieje możliwość dochodzenia zadośćuczynienia w związku ze śmiercią najbliższego członka rodziny zarówno na podstawie art. 448 k.c. jak i art. 446 § 4 k.c., z tą różnicą, że na podstawie przepisu art. 446 k.c. jest to prostsze z uwagi na ułatwienia dowodowe (tak SN w uzasadnieniu uchwały z dnia 13 licpa 2011 roku, III CZP 32/11, OSNC 2012/1/10). Nadto dostrzec należy również, że na podstawie przepisu art. 448 k.c.
w zw. z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienia z tego tytułu może dochodzić osoba bliska zmarłego, zaś w przepisie art. 446 § 4 k.c. ustawodawca dokonał zawężenia kręgu osób uprawnionych do najbliższych członków rodziny zmarłego.

W niniejszej sprawie zasada odpowiedzialności pozwanego wynika z przejęcia przez stronę pozwaną ciężaru odpowiedzialności za skutki cywilnoprawne wypadku komunikacyjnego, w wyniku którego śmierć poniósł ojciec powoda, w związku z zawartą ze sprawcą wypadku umową ubezpieczenia OC posiadacza pojazdu mechanicznego i na podstawie przepisów art. 822 k.c. oraz przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 marca 2000 roku w sprawie ogólnych warunków obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów (Dz.U. z 2000 roku, Nr 26, poz. 310 ze zm.). Odpowiedzialność ubezpieczyciela wynikająca z udzielanej przez niego ochrony ubezpieczeniowej w zakresie OC ma akcesoryjny charakter. Akcesoryjność, o której mowa sprawia, że ubezpieczyciel odpowiada wówczas i tylko w takim zakresie, w jakim odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczony sprawca.

Sąd przyjął, że przyczyną sprawczą zdarzenia szkodzącego był ruch samochodu osobowego marki F. (...), o nr rej. (...), kierowanego przez P. W.. Zgodnie bowiem z brzmieniem przepisu art. 11 k.p.c. ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym, zaś wyrokiem z dnia 20 listopada 2000 roku, wydanym w sprawie sygn. akt
II K 134/00, Sąd Rejonowy w Brzezinach uznał P. W. za winnego zarzucanego mu czynu, tj. tego, że w dniu 8 sierpnia 2000 r., w m. K.gm. B. umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że będąc w stanie nietrzeźwym kierował samochodem osobowym marki F. (...) nr rej. (...) i nie zachowując ostrożności w czasie jazdy uderzył z tyłu w poprzedzającego go rowerzystę H. G. , który doznał rozległych obrażeń cielesnych, w tym złamania kręgosłupa w trzech miejscach, złamania kości miednicy i wszystkich żeber, rozerwania miąższu wątroby, krwiaka podtwardówkowego i obrzęku mózgu skutkującego natychmiastowym zgonem, po czym zbiegł z miejsca zdarzenia – czym wypełnił dyspozycję art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 k.k.

W świetle cytowanego przepisu art. 11 k.p.c., powyżej wskazany wyrok karny ma moc wiążącą dla Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, w zakresie ustaleń faktycznych co do popełnienia przestępstwa (tak K. Piasecki, [w:] Wpływ postępowania i wyroku karnego na postępowanie i wyrok cywilny, Warszawa 1970, s. 55-57).

Zarzut przedawnienia ma najdalej idący charakter, bowiem jest on skierowany przeciwko samemu roszczeniu, a więc w istocie rzeczy zmierza on do zniweczenia powództwa, bowiem w razie jego zasadności następuje oddalenie powództwa bez potrzeby dalszego badania sprawy pod względem merytorycznym. W tym miejscu należy odnieść się do zarzutu przedawnienia podniesionego przez stronę pozwaną. Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że roszczenia powoda nie uległy przedawnieniu.

Przedawnienie w podstawowym zakresie regulują przepisy art. 117 – 125 k.c., co do zaś przedawnienia roszczeń deliktowych, do 10 sierpnia 2007 roku uregulowane było w przepisie art. 442 k.c., zaś od tej daty w przepisie art. 442 ¹ § 1 k.c.

Obowiązujący w dacie zdarzenia przepis art. 442 § 2 k.c. stanowił, że jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dziesięciu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Przepis ten został uchylony z dniem 10 sierpnia 2007 r. przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2007 roku, Nr 80, poz. 538). Jednocześnie wskazaną ustawą dodano przepis art. 442 ¹ k.c., który w § 2 stanowi, że jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Zgodnie zaś z przepisem art. 2 ustawy nowelizującej, do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie tej ustawy, a według przepisów dotychczasowych w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych, stosuje się przepisy art. 442 ¹ Kodeksu cywilnego.

Z uwagi na powyższe, do roszczeń powoda dochodzonych w niniejszym postępowaniu stosować należy przepis art. 442 ¹ § 2 k.c., a więc dwudziestoletni termin przedawnienia liczony od dnia zdarzenia. W konsekwencji Sąd Okręgowy uznał, że roszczenia te nie uległy przedawnieniu.

Przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego ma na celu zrekompensować krzywdę spowodowaną utratą najbliższej osoby. Uznać należy, że dla zasądzenia zadośćuczynienia na podstawie przepisu art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. istotne jest ustalenie okoliczności, wskazujących na to, iż śmierć najbliższej dla powoda osoby, a w konsekwencji utrata łączącej powoda ze zmarłym ojcem więzi, stała się dla niej źródłem udręczeń moralnych. Wysokości zadośćuczynienia za szkodę niemajątkową nie da się tak skrupulatnie określić, jak przy wynagradzaniu szkody majątkowej. Określając wysokość tego zadośćuczynienia należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, a więc przede wszystkim dramatyzm doznań, wstrząs psychiczny i cierpienia moralne wywołane śmiercią osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki po jej śmierci, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, rolę w rodzinie pełnioną przez osobę zmarłą, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem śmierci osoby bliskiej (np. nerwicy, depresji), stopień w jakim pokrzywdzony będzie umiał znaleźć się w nowej rzeczywistości i ją zaakceptować, wiek pokrzywdzonego.

Przy określeniu wysokości zadośćuczynienia należnego powodowi Sąd miał na względzie zakres krzywdy, jakiej doznał. Na jej rozmiar wpływają cechy więzi łączącej powoda ze zmarłym, a w szczególności intensywność tych relacji i ich siła. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że powód był bardzo związany z ojcem. Ojciec nie pracował zawodowo miał więc więcej czasu niż matka powoda na opiekę nad dziećmi. Tata wspierał powoda w nauce i stanowił dla powoda autorytet.

W ocenie Sądu, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala uznać,
że relacja powoda z ojcem była silna, a stopień bliskości między nimi był duży.
W konsekwencji strata ojca była dla powoda szczególnie bolesna, zwłaszcza, że nastąpiła, gdy powód był nastoletnim chłopcem. Traumę powoda potęgowały okoliczności śmierci H. G.. Była to śmierć nagła, a strata ojca odebrała powodowi radość życia, wsparcie oraz poczucie bezpieczeństwa. Powód stał się bardziej wycofany, miał trudności z dostosowaniem się do nowej sytuacji. Śmierć ojca negatywnie wpłynęła na więzi rodzinne, a powód wszedł na drogę przestępstwa. Śmierć ojca wywołała u powoda powstanie zaburzeń emocjonalnych – zaburzenia adaptacyjne. Wsparcie lub terapia psychologiczna były jak najbardziej wskazane bezpośrednio po śmierci ojca. Powód potrzebował pomocy psychologicznej w celu poradzenia sobie z poczuciem pustki po stracie ojca oraz poczuciem winy, że to jego zachowanie przyczyniło się do wypadku i śmierci ojca. Zaburzenia adaptacyjne, które powstały na skutek stresującego wydarzenia życiowego, trwały u powoda około cztery lata.

Z drugiej strony Sąd ma na względzie okoliczność, że powód ma matkę i troje rodzeństwa, z którym utrzymuje kontakt, zaś obecnie u powoda nie występują zaburzenia emocjonalne związane ze śmiercią ojca. Zaburzenia adaptacyjne nie wywołały u powoda długotrwałego lub trwałego uszczerbku na zdrowiu. Powód z uwagi na zaburzenia, które pojawiły się po śmierci ojca, nie wymaga i nie będzie wymagał leczenia psychiatrycznego lub terapii psychologicznej.

Z tych wszystkich względów Sąd ocenił, że odpowiednim – w rozumieniu przepisu art. 448 k.c. – będzie zadośćuczynienie w kwocie 40.000 złotych. Wobec powyższego Sąd, w punkcie 1 wyroku, zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda M. G. tytułem zadośćuczynienia kwotę 40.000 złotych.

Wraz z kwotą główną zasądzono odsetki ustawowe od dnia 28 lutego 2013 roku do dnia zapłaty. Żądanie powoda w części dotyczącej odsetek znajduje uzasadnienie w treści przepisu art. 481 k.c. Stosownie do § 1 cyt. przepisu, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, choćby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Istotne jest więc ustalenie momentu, w którym dłużnik opóźnił się ze spełnieniem świadczenia. Obecnie zasadę co do terminu spełnienia świadczenia przez ubezpieczyciela reguluje przepis art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2003 r., Nr 124, poz.1152 ze zm.). Zgodnie z powołanym przepisem zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

W niniejszej sprawie powód zgłosił swoje roszczenie w zakresie zadośćuczynienia w pozwanym zakładzie ubezpieczeń w dniu 28 stycznia 2013 roku. Wówczas – w chwili wezwania pozwanego do zapłaty – granice krzywdy mogły już zostać ocenione, bowiem zdarzenie wywołujące krzywdę miało charakter jednorazowy. Także w judykaturze przyjmowany jest pogląd o dopuszczalności zasądzenia odsetek od roszczenia o zadośćuczynienie wcześniej niż od daty orzeczenia, w tym od daty wezwania zobowiązanego do zapłaty (wyrok SN z dnia 19 lutego 2002 r., II UKN 202/01, LEX nr 564470, wyrok SN z dnia 20 stycznia 2004 r., II CK 364/02, LEX nr 347285, wyrok SN z dnia 17 listopada 2006 r., V CSK 266/06, LEX nr 276339). Wobec powyższego Sąd doszedł do przekonania, od dnia 28 lutego 2013 roku powodowi należą się odsetki za opóźnienie. Zgodnie z regułą zawartą w przepisie art. 481 § 2 k.c. powodowi należały się odsetki ustawowe.

W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo jako wygórowane – o czym orzekł w punkcie drugim wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. W niniejszej sprawie powód wygrała spór w 50 % (zasądzono kwotę 40.000 złotych z żądanej kwoty 80.000 złotych).

Powód został w niniejszym postępowaniu – postanowieniem z dnia 13 marca 2013 roku (k. 15 – 15v) – zwolniona od kosztów sądowych w części powyżej 500 złotych każdorazowej należności, nie miał zatem – na podstawie art. 96 ust.1 pkt 10 u.k.s.c. – obowiązku uiszczenia kosztów sądowych ponad tę kwotę. W myśl art. 113 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze zm. – dalej powoływana jako u.k.s.c.) kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić, sąd w orzeczeniu kończącym obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją ku temu podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

Wobec powyższego – przy uwzględnieniu wyniku procesu – obciążył powoda nieuiszczoną opłatą sadową od oddalonego powództwa w kwocie 1.500 złotych płatną na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi (punkt 3 wyroku), zaś nieuiszczoną opłatą sądową od uwzględnionego powództwa w kwocie 2.000 złotych, płatną na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi – Sąd obciążył pozwanego (punkt 4 wyroku). Nadto Sąd – w punkcie 5 wyroku – zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 194,06 złotych tytułem zwrotu kosztów w postaci połowy pokrytych przez powoda wydatków na wynagrodzenie biegłej.

Każda ze stron poniosła koszty zastępstwa procesowego. Z uwagi na wynik procesu, Sąd – w punkcie 6 wyroku – zniósł wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego.