Pełny tekst orzeczenia

125/2/B/2014

POSTANOWIENIE
z dnia 12 marca 2014 r.
Sygn. akt Ts 217/12

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Małgorzata Pyziak-Szafnicka – przewodnicząca
Zbigniew Cieślak – sprawozdawca
Andrzej Wróbel,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 grudnia 2013 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej C.T.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 6 września 2012 r. (data nadania) C.T. (dalej: skarżący) wniósł o zbadanie zgodności art. 55 § 1 i art. 330 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.; dalej: k.p.k.) z art. 2, art. 32, art. 45 ust. 1, art. 77 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji.
Sędzia Trybunału Konstytucyjnego w zarządzeniu z 24 września 2012 r. wezwał skarżącego do usunięcia braków formalnych skargi przez wskazanie ostatecznego – w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji – rozstrzygnięcia sądu lub organu władzy publicznej, z wydaniem którego skarżący łączy zarzut naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw oraz podanie daty jego doręczenia. Pełnomocnik skarżącego został również zobowiązany do określenia, jakie konstytucyjne prawa lub wolności skarżącego wynikające z art. 2, art. 32, art. 45 ust. 1, art. 77 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji i w jaki sposób zostały naruszone przez zakwestionowane w skardze przepisy, a także do przesłania pełnomocnictwa do sporządzenia skargi konstytucyjnej.
Pełnomocnik skarżącego w piśmie z 8 października 2012 r. wskazał, że ostatecznym rozstrzygnięciem w sprawie skarżącego – w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji – jest postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 8 marca 2012 r. (sygn. akt VII Kp 272/11), które zostało doręczone skarżącemu 27 marca 2012 r.
W ocenie skarżącego zakwestionowane przepisy k.p.k. uniemożliwiają wniesienie subsydiarnego aktu oskarżenia i w ten sposób naruszają zasady sprawiedliwości społecznej (wynikające z art. 2 i art. 32 Konstytucji) oraz prawo do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji). Regulacje te uniemożliwiają skarżącemu wystąpienie o naprawienie szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej (naruszają prawo wywodzone z art. 77 Konstytucji), oraz wyłączają możliwość zainicjowania procesu sądowego przez skarżącego (naruszają art. 176 ust. 1 Konstytucji).
Postanowieniem z 17 grudnia 2013 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Trybunał stwierdził, że postanowienie Sądu Rejonowego z 8 marca 2012 r. (sygn. akt VII Kp 272/11) – wskazane jako ostateczne orzeczenie o prawach i wolnościach skarżącego – nie zostało wydane na podstawie zakwestionowanych w skardze przepisów k.p.k. oraz że skarga została wniesiona z przekroczeniem ustawowego terminu. W zakresie badania zgodności zakwestionowanych przepisów z art. 2, art. 32 i art. 176 ust. 1 Konstytucji Trybunał odmówił nadania skardze dalszego biegu ze względu na nieadekwatność tych wzorców kontroli w postępowaniu skargowym.
Na powyższe postanowienie pełnomocnik skarżącego wniósł w ustawowym terminie zażalenie. W złożonym środku odwoławczym skarżący wskazał, że ostatecznym rozstrzygnięciem w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji było postanowienie Sądu Okręgowego z 16 sierpnia 2012 r. (sygn. akt IV Kz 635/12) i to od daty doręczenia tego postanowienia należało liczyć termin do wniesienia skargi konstytucyjnej.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w związku z art. 36 ust. 6–7 i z art. 49 ustawy o TK). Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Oznacza to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 17 grudnia 2013 r. jest prawidłowe, a zarzuty podniesione w zażaleniu nie zasługują na uwzględnienie. Wniesione zażalenie w żadnej mierze nie podważyło bowiem zasadności argumentacji zaskarżonego postanowienia.
Trybunał podkreśla, że zgodnie z obowiązującą w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym zasadą skargowości, podmiot kierujący do Trybunału skargę bądź zażalenie na postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu sam określa granice, w ramach których sprawa podlega rozpoznaniu. Artykuł 66 ustawy o TK wyklucza w tym zakresie jakąkolwiek aktywność Trybunału. Rola tego organu sprowadzona została do oceny argumentacji przedstawionej we wnoszonych pismach procesowych.
W analizowanej sprawie sędzia Trybunału wezwał pełnomocnika skarżącego do wskazania ostatecznego – w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji – rozstrzygnięcia sądu lub organu władzy publicznej, z wydaniem którego skarżący łączy zarzut naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw, oraz do podania daty jego doręczenia. W piśmie z 8 października 2012 r. pełnomocnik skarżącego wskazał, że ostatecznym rozstrzygnięciem w sprawie skarżącego – w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji – jest postanowienie Sądu Rejonowego z 8 marca 2012 r. (sygn. akt VII Kp 272/11), które zostało doręczone skarżącemu 27 marca 2012 r. W oparciu o tak doprecyzowane granice skargi Trybunał wydał postanowienie, w którym uznał skargę konstytucyjną za niedopuszczalną.
Istotą zażalenia w postępowaniu skargowym przed Trybunałem Konstytucyjnym jest kontrola prawidłowości stanowiska Trybunału wyrażonego w postanowieniu o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu oraz polemika z argumentacją Trybunału dotyczącą oceny zarzutów przedstawioną w tymże postanowieniu. Zażalenie nie może jednak służyć formułowaniu dodatkowych zarzutów, zmianie zakresu zaskarżenia czy powoływaniu nowych faktów. Powyższe modyfikacje, dokonane z przekroczeniem trzymiesięcznego terminu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o TK, są spóźnione i nie mogą podlegać rozpoznaniu (zob. przykładowo postanowienia TK z: 26 września 2012 r., Ts 209/11, OTK ZU nr 5/B/2012, poz. 454; 1 lutego 2012 r., Ts 172/11, niepubl.; 13 stycznia 2011 r., Ts 6/10, OTK ZU nr 1/B/2011, poz. 83; 19 lutego 2013 r., Ts 8/12, niepubl.).
Zdaniem skarżącego nie sposób jednoznacznie stwierdzić, które z rozstrzygnięć wydanych w jego sprawie było orzeczeniem kończącym sprawę. Niemniej jednak, wykonując zarządzenie sędziego TK z 24 września 2012 r., skarżący takie rozstrzygnięcie jednoznacznie wskazał (postanowienie Sądu Rejonowego z 8 marca 2012 r., sygn. akt VII Kp 272/11). Ze względu na zasadę skargowości Trybunał, orzekając, nie może abstrahować od przedstawionego w skardze konstytucyjnej stanowiska skarżącego, ani tym bardziej samodzielnie określać (lub uzupełniać) elementów konstytutywnych rozpatrywanej skargi, gdyż jest związany jej granicami.

Wobec powyższego Trybunał w obecnym składzie stwierdza, że w zażaleniu nie podważono przesłanek leżących u podstaw odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Z tego względu, na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 7 ustawy o TK, Trybunał Konstytucyjny nie uwzględnił zażalenia.