Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 września 2015 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Przemysław Majkowski

Protokolant : staż. Patrycja Tokarek

po rozpoznaniu w dniu 14 września 2015 r. w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa D. S.

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Z.

o stwierdzenie nieważności uchwały zarządu spółdzielni

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powódki D. S. na rzecz pozwanego Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Z. 197 (sto dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 82/15

UZASADNIENIE

W dniu 20 marca 2015 r. powódka D. S. reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika wystąpiła do Sądu Okręgowego w Sieradzu z pozwem przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Z. wnosząc o stwierdzenie nieważności uchwały organu spółdzielni mieszkaniowej tj. uchwały Zarządu nr (...) z dnia 5 marca 2014 r.

W złożonej odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanego nie uznał tak sformułowanego powództwa i wniósł o jego oddalenie podnosząc, że powódka nie ma interesu prawnego w wytoczeniu powództwa gdyż stwierdzenie nieważności uchwały nie wpłynie na jej sytuację prawną oraz, że zaskarżona uchwała nie narusza żadnego z przepisów prawa.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka mieszka w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Z. zajmując lokal mieszkalny położony na czwartym piętrze tj. ostatniej kondygnacji bloku mieszkalnego. Pismem z dnia 9 maja 2014 r. powódka wystąpiła jako członek spółdzielni do Zarządu Spółdzielni o wyrażenie zgody na zamontowanie klimatyzatora na dachu budynku, w którym mieszka wskazując, że latem w jej mieszkaniu panują bardzo wysokie temperatury podnoszone jeszcze przez sprzęt komputerowy jaki posiada ona w mieszkaniu, gdyż prowadzi w nim działalność gospodarczą polegającą na projektowaniu stron internetowych. W uzasadnieniu wniosku podniosła, że montaż klimatyzacji na dachu, czyli części wspólnej budynku miałby ułatwić pracę sprzętu oraz poprawić jej warunki pracy i życia.

( dowód: kopia wniosku k. 10)

Pismem z dnia 23 maja 2014r. Spółdzielnia poinformowała powódkę, że montaż klimatyzatorów uregulowany został uchwałą nr (...)Zarządu Spółdzielni z dnia 5 marca 2014 r. mocą, której montaż klimatyzatorów jest możliwy poprzez ulokowanie ich jednostek zewnętrznych na loggiach i balkonach poszczególnych lokali mieszkalnych. W piśmie podniesiono, że lokal powódki ma balkon zatem istnieją warunki do zamontowania klimatyzacji zgodnie z cytowaną uchwałą. Jednocześnie w treści tego pisma poinformowano powódkę, że z uwagi na obawy co do szczelności poszycia dachowego i konstrukcji stropodachu opartego o płyty panwinowe nie wyrażono jej zgody na zamontowanie klimatyzatora na dachu.

( dowód: kopia pisma k. 11)

Powódka nie zgodziła się z takim stanowiskiem pozwanej i poprzez swojego pełnomocnika złożyła odwołanie do Spółdzielni załączając do niego projekt budowlany posadowienia klimatyzatora na dachu sporządzony przez uprawnionego projektanta dr inż. D. Z..

( dowód: kopia odwołania i projektu k. 12 – 28 )

W dniu 5 marca 2014 r. zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Z. podjął uchwałę nr 64/ (...) w sprawie montażu klimatyzatorów przez użytkowników mieszkań w zasobach Spółdzielni.

( dowód: kopia uchwały k.66,kopia protokołu nr (...) z posiedzenia Zarządu k. 110 - 114)

Funkcjonowanie Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Z. określa jej statut przyjęty uchwałą Nr 2/ (...) i nr (...) Walnego Zgromadzenia obradującego w dniach 21, 22, 23 i 24 maja 2013 r.

( dowód: kopia statutu k. 71 – 99 v.)

Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Z. działa w oparciu o „ Regulamin Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Z. ”

( dowód: kopia regulaminu k. 101- 104)

Organami pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Z. zgodnie ze Statutem są: Walne Zgromadzenie, Rada Nadzorcza oraz Zarząd. Zasady działania Zarządu i jego kompetencje określa Rozdział VII § 116 – 121 statutu.

Powyższy stan faktyczny nie był przez strony kwestionowany i został ustalony przez Sąd poprzez zgromadzone w sprawie dokumenty wskazane powyżej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Rozpoznając złożone powództwo w pierwszej kolejności podkreślić należy, że zakres rozpoznania sprawy, a tym samym okoliczności istotnych dla jej rozstrzygnięcia, wyznacza treść zgłoszonego roszczenia. Zgodnie z zasadą dyspozytywności procesu cywilnego określenie żądania jest obowiązkiem strony, a sąd nie jest uprawniony do wyręczenia strony w tym zakresie, modyfikowania zgłoszonego roszczenia czy choćby jego precyzowania. W przypadku, gdy żądanie zostało przez stronę określone w sposób nieprecyzyjny tak, iż nasuwa uzasadnione wątpliwości co do jego treści i zakresu, w jakim zostało zgłoszone, sąd winien dążyć do ustalenia rzeczywistej woli strony. Aktywność sądu nie może jednak wykraczać poza przyznane procesowo uprawnienia mające na celu spowodowanie, aby strona określiła swoje żądanie w sposób kategoryczny. Sąd nie może natomiast dokonywać interpretacji woli stron, jeśli żądanie pozwu zostało określone precyzyjnie. Wynika to z treści art. 321 § 1 k.p.c., zgodnie z którym sąd jest związany zgłoszonym żądaniem i nie może orzekać co do przedmiotu, który nie jest nim objęty. W niniejszej sprawie powódka była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, który w jej imieniu napisał pozew i w trakcie procesu konsekwentnie go popierał. Strona powodowa w sposób kategoryczny i jednoznaczny określiła żądanie pozwu, nie modyfikując go w żaden sposób na dalszym etapie postępowania, podnosząc, że obejmuje ono wyłącznie stwierdzenie nieważności uchwały Zarządu nr (...) z dnia 5 marca 2014 r. w sprawie w sprawie montażu klimatyzatorów przez użytkowników mieszkań w zasobach Spółdzielni. Zarówno w pozwie jak i w trakcie procesu profesjonalny pełnomocnik powódki nie wskazał podstawy prawnej dochodzonego roszczenia ogólnie przywołując Statut pozwanej Spółdzielni i wskazując, że ogranicza ona prawa właścicieli i narusza przepisy techniczno - budowlane. Przy tak sformułowanym pozwie zważyć należy, że ustawa Prawo spółdzielcze nie przewiduje zaskarżania uchwał zarządu poza przypadkami wyraźnie wskazanymi w ustawie. Uchwały innych organów niż walne zgromadzenie - zarządu, rady nadzorczej - mogą być kwestionowane na podstawie art. 42 prawa spółdzielczego i jedynie wówczas, jeżeli przepis szczególny tak stanowi. Takie odesłanie przewiduje m.in. art. 11, 13 i 14 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz art. 24 prawa spółdzielczego. Szczególny tryb zaskarżania uchwał zarządu przewiduje także art. 43 ust. 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Również Statut pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Z. nie przewiduje zaskarżania uchwał zarządu do sądu.

W ostatnim akapicie uzasadnienia pozwu strona powodowa zawarła zdanie, że w jej ocenie zaskarżoną uchwałę należy uznać za niezgodną z prawem i ją uchylić. W ocenie Sądu w tym zdaniu zawiera się niezrozumienie istoty trybu i sposobu skarżenia uchwał różnych organów spółdzielczych. Jak to powyżej wskazywano sąd, przy działaniu profesjonalisty, nie miał podstaw do prowadzenia dochodzeń co do zgłoszonych żądań poprzestając na kategorycznym żądaniu stwierdzenia nieważności uchwały. Podnieść tylko należy, że żądanie uchylenia uchwały zarządu podlega oddaleniu a limine, bowiem ustawodawca nie przewidział takiego roszczenia.

W takich okolicznościach należało przyjąć, że złożone powództwo dotyczące stwierdzenia nieważności zaskarżonej uchwały znajduje swoje oparcie w ogólnych zasadach prawa cywilnego. Jak przesądzono w judykaturze, członek spółdzielni może żądać ustalenia nieważności (art. 58 k.c. i art. 189 k.p.c.) albo nieistnienia (art. 189 k.p.c.) uchwały zarządu lub rady nadzorczej spółdzielni (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia z dnia 18 marca 2010 r., V CSK 260/09, LEX nr 589842 , czy uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2007 r., III CZP 141/2006, OSNC 2007, nr 12, poz. 180). Ten kierunek wykładni znalazł także potwierdzenie na gruncie Kodeksu spółek handlowych. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 18 września 2013 r. (III CZP 13/13, OSNC 2014/3/23) „(…)Uchwały zarządu, rady nadzorczej i komisji rewizyjnej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz uchwały zarządu i rady nadzorczej spółki akcyjnej podlegają zaskarżeniu w drodze powództwa o ustalenie (art. 189 k.p.c. w związku z art. 58 k.c.).”

Niezbędną przesłanką roszczenia o stwierdzenie nieważności uchwały oraz o ustalenie jej nieistnienia, jak w przypadku każdego powództwa opartego na art. 189 k.p.c., jest wykazanie interesu prawnego w uzyskaniu orzeczenia ustalającego. W ocenie Sądu powództwo nie zasługuje na uwzględnienie bowiem powódka nie wskazuje prawa, o jakim mowa w art. 189 k.p.c., a więc prawa w znaczeniu cywilnym, czy inaczej ujmując – prawa w znaczeniu tytułu czy uprawnienia, mogącego być źródłem roszczeń (materialnych) – prawa, które podlega ochronie, bo je można naruszyć. Należy zauważyć, że w świetle art. 189 k.p.c. o interesie prawnym można mówić wtedy, gdy istnieje niepewność stanu prawnego lub prawa, a strony łączy stosunek cywilnoprawny. Przy czym wymaga się, by zagrożenie to istniało nie tylko w wyobrażeniu i odczuciu powoda, lecz także obiektywnie. Pojęcie interesu prawnego, użytego w art. 189 k.p.c., oznacza interes odnoszący się do stosunków prawnych (a nie jakichkolwiek), w których znajduje się powód w stosunku do pozywanych podmiotów. Powódka nie wykazała, w jaki sposób wyrok (ewentualnie) uwzględniający powództwo o ustalenie ( stwierdzenie) miałby wpłynąć na ochronę jej interesów prawnych. Powódka posiada mieszkanie z balkonem i bez żadnych przeszkód może założyć klimatyzację dla swojego mieszkania w sposób ustalony w kwestionowanej uchwale. Stwierdzenie nieważności uchwały w niczym nie zmieni sytuacji powódki w kwestii założenia klimatyzacji.

Po drugie i co o wiele istotniejsze Sąd wbrew twierdzeniom pozwu w tym przedmiocie, nie dostrzega naruszenia zaskarżoną uchwałą ustaw, statutu i regulaminów Spółdzielni, co zarzucała powódka. Powódka winna była wykazać uchybienia objęte dyspozycją art. 58 k.c. pozwalające na uznanie, że kwestionowana uchwała z uwagi na tryb jej podjęcia lub treść jest nieważna.

Sprzeczność uchwały z prawem zachodzi w wypadku naruszenia przy jej wydaniu bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa materialnego lub wymogów proceduralnych rangi ustawowej, o ile miały one wpływ na jej treść (por. wyroki Sądu Najwyższego z 8 lipca 2004, IV CK 543/03, OSNC 2005, nr 7-8, poz. 132, z 7 lipca 2004 r. I CK 78/04, "Monitor Prawniczy" 2004, nr 15, s. 678 i z 16 października 2002 r. IV CKN 1351/00, OSNC 2004, nr 3, poz. 40). Kwestionowana uchwała została podjęta w wymaganym statutem trybie przez upoważniony do tego organ działający zgodnie z regulaminem regulującym tryb jego pracy. Podnoszone w pozwie późniejsze kwestie dotyczące postępowania Rady Nadzorczej i Zarządu co do sposobu rozpoznania odwołania powódki od niekorzystnej dla niej decyzji dotyczącej braku zgody na zainstalowanie klimatyzatora na dachu nie mają żadnego wpływu na ważność samej uchwały i jej zgodność z prawem. Uchwała nie wkracza także w sferę uprawnień właścicielskich powódki, a wręcz je sankcjonuje ustalając, że klimatyzatory każdy z właścicieli montuje na swoim balkonie lub loggi, a osoby ich nie posiadające mogą zainstalować klimatyzatory przenośne tylko w swoich lokalach. Zgodzić się należy z pozwanym, że zakres zarządu nieruchomościami przez spółdzielnię jest szerszy niż poszczególnych lokatorów. Teza ta znajduje odbicie w orzecznictwie Sądu Najwyższego np. orzeczeniach przywołanych w odpowiedzi na pozew, które sąd w niniejszej sprawie w pełni aprobuje. Przyjęcie logiki powódki oznaczałoby prawo każdego z lokatorów, bez zwracania uwagi na interes innych członków spółdzielni, do dysponowania w wygodny dla niego sposób, klatkami schodowymi, dachami, pozbawiania mieszkań kaloryferów itp. co w całości zaburzyłoby ład i porządek. Brak jest także, podstaw do przyjęcia, że uchwała narusza przepisy prawa budowlanego bowiem przywołane w treści pozwu wymogi § 152 ust. 9 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie dotyczy tylko prac wymagających pozwolenia na budowę lub zgłoszenia, a takich wymogów nie ma przy montażu klimatyzacji.

Biorąc zatem pod uwagę powyższe ustalenia i rozważania, Sąd powództwo oddalił, o czym orzeczono w sentencji wyroku.