Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22 września 2014 r. skierowanym przeciwko T. S.powód Centrum (...) w W., wniósł o zasądzenie od pozwanej kwoty 13.170 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 26 czerwca 2014 r. do dnia zapłaty. W uzasadnieniu wskazał, iż dochodzona kwota stanowi nienależnie pobraną przez powódkę odprawę, o której mowa w art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyny niedotyczących pracowników (pozew k. 3 – 5).

W odpowiedzi na pozew pozwana T. S. wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu podała, iż powód nie wykazał, aby wypłacona odprawa była świadczeniem nienależnym (odpowiedź na pozew k. 41 – 42).

W toku procesu strony podtrzymały swoje stanowisko.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pismem z dnia 26 września 2012 r. Ośrodek (...)rozwiązał z powódką umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, który upłynął w dniu 31 grudnia 2012 r. Wskazał, iż rozwiązanie umowy o pracę następuje na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 marca 2013 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z Regulaminem Zwolnień Grupowych ustalonym przez pracodawcę z dnia 18 września 2012 r. i podanym do wiadomości pracowników.

dowód: wypowiedzenie k. 29

Pozwem z dnia 3 października 2012 r. pozwana odwołała się od ww. rozwiązania umowy o pracę. W uzasadnieniu pozwana podniosła, iż przyczyna wskazana w wypowiedzeniu nie jest prawdziwa, bowiem faktycznie nie zlikwidowano pracodawcy, ale doszło do zmiany pracodawcy w oparciu o art. 23 [1] Kp z uwagi na przejęcie zakładu pracy.

okoliczności bezsporne, pozew w sprawie VIIIP 968/12

W dniu 28 grudnia 2012 r. powód wypłacił powódce kwotę 10.799 zł netto z tytułu odprawy.

dowód: dowód wypłaty k. 8

Wyrokiem z dnia 10 czerwca 2013 r. Sąd Rejonowy (...)m.in. przywrócił pozwaną do pracy u powoda na dotychczasowych warunkach pracy i płacy.

dowód: wyrok k. 9

Wyrokiem z dnia 15 kwietnia 2014 r. Sąd Okręgowy w W.oddalił apelacje Centrum (...). W uzasadnieniu orzeczenia Sąd Okręgowy wskazał, iż podziela dokonane przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne oraz ocenę prawną. W szczególności Sąd Okręgowy wskazał, iż przyczyna wypowiedzenia, to jest „prowadzenie czynności likwidacyjnych Ośrodka (...)(…)” nie było prawdziwą przyczyną wypowiedzenia, nie było pełnej likwidacji pracodawcy, a faktycznie nastąpiło przejęcie pracodawcy pozwanej przez inny podmiot. Ponadto, co podkreślił Sąd Okręgowy, pracodawca nie wskazał kryteriów, jakimi kierował się typując pozwaną do zwolnienia.

dowód: wyrok i uzasadnienie k. 30

Pismem z dnia 18 czerwca 2014 r. powód wezwał pozwaną do zwrotu, w terminie 7 dni, odprawy w wysokości 13.170 zł, która w związki z wyrokiem sądu przywracającym pozwaną do pracy stała się świadczeniem nienależnym.

Ww. pismo pozwana otrzymała w dniu 18 czerwca 2014 r.

dowód: pismo z dnia 18.06.2014 r. k. 11

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych wyżej dowodów. Zdaniem Sądu dowody z dokumentów oraz dokumentów prywatnych stanowią wiarygodny materiał dowodowy, gdyż ich treść jest jasna i oczywista, nie budzi wątpliwości. Strony ponadto nie kwestionowały treści, ani prawdziwości złożonych dokumentów.

Sąd zważy, co następuje:

W ocenie Sądu powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 8 ust 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat. Przy czym powołany przepis stosuje się odpowiednio w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1 (art. 10 powołanej ustawy).

Zgodnie natomiast z treścią art. 405 kc kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Na mocy art. 410 § 1 kc powołany przepis stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego. W świetle treści art. 410 § 2 kc świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

Jak wynika z ustalonego przez Sąd stanu faktycznego, pozwanej w dniu 28 grudnia 2012 roku wypłacono kwotę 13170 złotych. Podstawą powyższej wypłaty był przepis art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Jak wynika z argumentacji strony powodowej przedstawionej w pozwie, skoro pozwana skutecznie zakwestionowała prawdziwość przyczyny wypowiedzenia łączącej strony umowy o pracę, tym samym należy stwierdzić, że strona powodowa nie była w ogóle zobowiązana do wypłaty powyższego świadczenia, gdyż nie istniała ku temu stosowna podstawa prawna, a przez to stało się ono świadczeniem nienależnym w rozumieniu art. 410 § 2 kc i podlega zwrotowi.

Odmiennie analizowany stan faktyczny oceniała strona pozwana argumentując, iż bezpodstawne jest twierdzenie, jakoby wypłacone pozwanej świadczenie stało się nienależne w związku z przywróceniem do pracy w wyniku uznania, iż wypowiedzenie nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa.

Analizując okoliczności niniejszej sprawy Sąd podzielił stanowisko strony powodowej odnośnie zasadności roszczenia o zwrot przez pozwaną wypłaconego jej spornego świadczenia.

Na wstępie należy stwierdzić, że polskie prawo pracy nie zna w zasadzie instytucji bezwzględnej nieważności oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy. W konsekwencji należy stwierdzić, że do czasu skutecznego zakwestionowania przez sądem każde oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę korzysta z domniemania zgodności z prawem. Ponadto brak podstaw prawnych do przyjęcia, iż w razie ewentualnej wadliwości oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bądź jej wypowiedzeniu, czynność ta staje się nieważna i nie wywołuje skutków prawnych. Przeciwnie - czynność ta pozostaje skuteczna i powoduje rozwiązanie umowy, a zastosowanie sankcji nieważności może nastąpić tylko w wyjątkowych przypadkach, w których wypowiedzenia dokonano niezgodnie z wolą pracodawcy i nie zostało ono przez niego potwierdzone (podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 maja 2006 roku, II PK 270/2005, OSNP 2007/9-10/ 125).

W okolicznościach niniejszej sprawy skutkuje to koniecznością przyjęcia, że Ośrodek (...)wypowiadając pozwanej we wrześniu 2012 roku umowę o pracę z przyczyn określonych w ustawie z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w tamtym okresie zobligowany był do wypłaty świadczenia określonego w art. 8 powołanej wyżej ustawy. Istotne jest przy tym, iż jak wynika z analizy dokumentów załączonych do akt sprawy, Ośrodek (...)dokonując tej czynności pozostawał w błędnym, jak się później okazało, przekonaniu, iż wypowiadając pozwanej umowę o pracę czyni to w sposób formalnie i merytorycznie prawidłowy.

Wypowiedzenie zakwestionowała pozwana zarzucając mu nie tylko formalne nieprawidłowości ale przede wszystkim merytoryczną niezasadność przejawiającą się w tym, że wbrew twierdzeniom pracodawcy zawartym w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy, w ocenie pozwanej nie nastąpiły żadne z okoliczności wskazane w wypowiedzeniu, w szczególności nie nastąpiła likwidacja pracodawcy.

W toku postępowania o przywrócenie pozwanej do pracy Sądy obu instancji podzieliły tę argumentację stwierdzając, że przyczyna wypowiedzenia nie była prawdziwa, wadliwa była także kwalifikacja pozwanej do zwolnienia, a przez to wypowiedzenie jest niezasadne.

W tym miejscu pozostaje zatem rozważyć, jaki skutek dla pozwanej mają powyższe orzeczenia w aspekcie wypłaconego jej wcześniej przez powoda świadczenia.

W ocenie Sądu brak racjonalnych i przekonujących przesłanek, aby przyjąć, jakoby samo formalne powołanie się przez pracodawcę w wypowiedzeniu na przyczyny określone w ustawie z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w tamtym okresie zobligowana była do wypłaty świadczenia określonego w art. 8 powołanej wyżej ustawy, niezależnie od tego, czy przyczyny wskazane w wypowiedzeniu kiedykolwiek faktycznie istniały.

W odniesieniu do wypowiedzeń umowy o pracę dokonanych w oparciu o ustawę z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników orzecznictwo nie pozostawia żadnych wątpliwości interpretacyjnych, iż bezzasadność przyczyny wypowiedzenia skutkuje brakiem prawa do odprawy pieniężnej w trybie tej ustawy.

I tak w wyroku z dnia 5 października 2007 roku (II PK 29/07) Sąd Najwyższy stwierdził wprost, że skutkiem ustalenia w toku procesu sądowego braku przyczyn niedotyczących pracownika, które uzasadniałyby wypowiedzenie umowy o pracę, musi być uznanie bezpodstawności wypłaty odprawy pieniężnej. Świadczenie to przysługuje bowiem tylko wówczas, gdy rozwiązanie umowy o pracę następuje właśnie z tych przyczyn. Sąd Najwyższy wyraźnie przy tym podkreślił, że nawet wadliwe wypowiedzenie umowy o pracę jest czynnością skuteczną w tym sensie, że prowadzi do rozwiązania stosunku pracy. Jeżeli u podłoża oświadczenia woli pracodawcy w tym przedmiocie leżą przy tym przyczyny niedotyczące pracownika, to choćby były one pozorne, w dniu rozwiązania stosunku pracy aktualizuje się obowiązek wypłaty pracownikowi odprawy pieniężnej. Stwierdzenie, że wypowiedzenie umowy o pracę naruszało obowiązujące przepisy, może być dokonane wyłącznie w postępowaniu sądowym toczącym się na skutek powództwa pracownika o przywrócenie do pracy albo o odszkodowanie. W konsekwencji skutkiem późniejszego ustalenia w toku procesu sądowego braku przyczyn niedotyczących pracownika, które uzasadniałyby wypowiedzenie powodowi umowy o pracę, musi być uznanie bezpodstawności wcześniejszej wypłaty odprawy pieniężnej, skoro świadczenie to przysługuje wówczas, gdy rozwiązanie umowy o pracę następuje właśnie z tych przyczyn. Zasądzenie na rzecz pracownika odszkodowania w związku z ustaleniem braku przyczyn niedotyczących pracownika do wypowiedzenia mu umowy o pracę lub też przywrócenie do pracy jest równoznaczne z koniecznością stwierdzenia, iż odpadła podstawa do wypłaty odprawy pieniężnej, w związku z czym przybrała ona charakter świadczenia nienależnego w myśl art. 410 § 2 kc w zw. art. 300 kp, które pracownik obowiązany był zwrócić pracodawcy stosownie do treści art. 410 § 1 kc w zw. z art. 405 kc w zw. z art. 300 kp.

Podobnie Sąd Najwyższy wypowiedział się w wyroku z dnia 12 września 2008 roku (I PK 22/08), jak również w wyroku z dnia 26 czerwca 2006 roku (II PK 330/05), gdzie stwierdził, że pracownik, wnosząc pozew o przywrócenie do pracy, musi liczyć się z tym, że powództwo może zostać uwzględnione i wtedy odpadnie podstawa zapłaty odprawy z art. 8 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, a odprawa wypłacona stanie się świadczeniem nienależnym.

Również w uzasadnieniu wyroku z dnia 13 grudnia 1990 roku (III PZP 22/90) Sąd Najwyższy wskazał, iż odprawa pieniężna z art. 8 ustawy przysługuje pracownikowi niezależnie od tego, czy rozwiązanie z nim stosunku pracy przez zakład było niezgodne z prawem lub niewadliwe, o ile nastąpiło to z określonych prawem powodów dotyczących zakładu pracy.

W ocenie Sądu wnioski zawarte w powyższych orzeczeniach i zawarta w nich argumentacja, w świetle analogicznego brzmienia powyższych przepisów, pomimo wydania na gruncie nieobowiązującej już ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, zachowują swoją aktualność i znajdują odpowiednie zastosowanie w okolicznościach niniejszej sprawy i w konsekwencji skutkują uzależnieniem wypłaty odprawy wynikającej z art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników od faktycznego zaistnienia przesłanek określonych w wyżej wskazanej ustawie.

Omawiany przepis jasno bowiem warunkuje prawo do świadczenia zaistnieniem konkretnego zdarzenia (określonego w ustawie z 13 marca 2003 roku) i związkiem tego zdarzenia z wypowiedzeniem umowy. Taki jest bowiem sens użytego w tym przepisie zwrotu: „w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę (…) stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników”. Gdyby ustawodawca chciał wprowadzić rozwiązanie sprowadzające się w istocie jedynie do obowiązku po stronie pracodawcy wyłącznie formalnego podania określonej przyczyny wypowiedzenia, brzmienie omawianego przepisu byłoby po prostu inne i odnosiło się nie do zaistniałych, określonych w ustawie okoliczności faktycznych, ale literalnej treści oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, niezależnie od tego czy owe przyczyny faktycznie miały miejsce. Niezależnie od powyższego, należy ponownie zauważyć, że zarówno w doktrynie prawa jak i w orzecznictwie nie budzi żadnych wątpliwości, że określone świadczenie przysługuje jedynie w razie rzeczywistego zaistnienia określonych przesłanek, a nie jedynie w razie powołania się na nie przez pracodawcę w wypowiedzeniu czy też określonej motywacji pracodawcy skutkującej wypowiedzeniem.

W konsekwencji sytuacji, w której przesłanki określone w art. 5 lub 10 omawianej ustawy faktycznie nie zaistniały, pracodawcy przysługuje roszczenie o zwrot nienależnie wypłaconego świadczenia. Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 12 marca 1986 r. (III CZP 1/86). Również w wyroku z dnia 14 lutego 2002 roku (I PKN 889/00) Sąd Najwyższy wskazał, że jeżeli pracodawca twierdzi, że wypłacając odprawy pieniężne popełnił błąd, a nawet, że wypłata odpraw stanowiła bezprawne (jak należy rozumieć - podjęte bez podstawy prawnej) działanie pracodawcy, to powinien wystąpić przeciwko pracownikom z roszczeniem o zwrot nienależnie wypłaconych odpraw, na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu (nienależnym świadczeniu - art. 410 k.c.).

Z tych względów Sąd podzielił argumentację strony powodowej, iż wypłacone pozwanej świadczenie było nienależne w rozumieniu art. 410 § 2 kc.

W razie restytucji stosunku pracy odprawa staje się świadczeniem nienależnym w rozumieniu art. 410 kc i podlegającym obowiązkowi zwrotu według zasad wynikających z art. 409 kc. Jeżeli zatem, pracownik nie godzi się z rozwiązaniem z nim umowy o pracę i na przykład przed sądem pracy domaga się restytucji stosunku pracy, powinien liczyć się z tym, że w przypadku przywrócenia go do pracy powstanie obowiązek zwrotu wypłaconej odprawy. Na marginesie zaznaczyć jedynie należy, iż w doktrynie przyjmuje się, iż jedynie art. 409 kc jest wyjątkiem od przewidzianej w art. 405 kc ogólnej zasady obowiązku zwrotu, dlatego przepis ten nie może być przedmiotem wykładni rozszerzającej (por. Adam Szpunar, glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 14 lipca 1998 r., III CKN 578/97, OSP 1999 nr 4, poz. 85). Art. 409 k.c. wprowadza bowiem zasadę aktualności wzbogacenia, obciążając zubożonego ryzykiem utraty wartości wzbogacenia przez uzyskującego korzyść. Inaczej rzecz ujmując, zasadą jest, że obowiązek zwrotu lub wydania korzyści wygasa, jeżeli dojdzie do jej zużycia lub utraty. Dlatego przewidzianą w tym przepisie powinność liczenia się z obowiązkiem zwrotu w momencie wyzbywania się lub zużywania korzyści należy traktować jako wyjątek od zasady aktualności wzbogacenia. Wskazać jednak należy, iż pozwana reprezentowana w niniejszej sprawie przez pełnomocnika profesjonalnego okoliczności takich w żaden sposób nie wykazała.

W ocenie Sądu pozwana składając odwołanie od wypowiedzenia winna się liczyć z możliwością uwzględnienia jej żądania, a tym samym powinna się liczyć z tym, że przesłanki warunkujące wypłacanie jej odprawy odpadną z chwilą wydania wyroku zgodnego z jej żądaniem, a zatem powinna zakładać również obowiązek zwrotu wypłaconej jej kwoty. W trakcie postępowania w sprawie VIII P 968/12 pozwana podważała bowiem okoliczności stanowiące przesłanki wypłaty jej odprawy określonej w art. 8 wspomnianej ustawy, takie jak likwidacja pracodawcy, zaś świadomość prawna, jaką dysponuje i o której świadczą chociażby formułowane przez nią pisma procesowe uprawnia do stwierdzenia, iż skutek w postaci orzeczenia, że wypłacane jej świadczenie było nienależne, mogła (i powinna) ona przewidzieć.

Za powyższą konkluzją przemawia również utrwalone orzecznictwo Sądu Najwyższego. I tak, w wyroku z dnia 26 czerwca 2006 r. (II PK 330/05, OSNP 2007/13-14/188) Sąd Najwyższy stwierdził, iż pracownik, wnosząc pozew o przywrócenie do pracy, musi liczyć się z tym, że powództwo może zostać uwzględnione i wtedy odpadnie podstawa zapłaty odprawy z art. 8 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, a odprawa wypłacona stanie się świadczeniem nienależnym. Podobne stanowisko Sąd Najwyższy zajął w wyroku z dnia 3 lutego 2006 r., (II PK 158/05, OSNP 2006/23-24/357). Z kolei w wyroku z dnia 9 listopada 1990 r. (I PR 351/90, OSP 1991/7/169) przyjęto, iż odprawa wypłacona pracownikowi w związku z rozwiązaniem stosunku pracy na podstawie art. 8 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, po przywróceniu do pracy, podlega zaliczeniu na poczet wynagrodzenia, o jakim mowa w art. 47 § 1 k.p. W wyroku z dnia 12 września 2008 r. (I PK 22/08, LEX nr 477658) Sąd Najwyższy stwierdził z kolei, iż prawomocne zasądzenie na rzecz zwalnianej osoby odszkodowania z tytułu bezzasadnego wypowiedzenia umowy o pracę bez jednoczesnego udowodnienia przez pracownika istnienia innej niż podana w oświadczeniu woli pracodawcy przyczyny rozwiązania stosunku pracy, i to przyczyny wyłącznej, nie upoważnia do uwzględnienia powództwa o odprawę pieniężną z art. 8 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Podobnie w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2005 roku (III PK 82/05, OSNP 2006/15-16/239) wskazano, że pracownik, który odwołał się od wypowiedzenia umowy o pracę, powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu odprawy (art. 409 k.c. w związku z art. 300 k.p.). Orzecznictwo powyższe, w części wydane na gruncie nieobowiązującej już ustawy z 28 grudnia 1989 roku nadal zachowuje aktualność, co więcej aktualne orzecznictwo Sądu Najwyższego jest tożsame z orzecznictwem wydanym na gruncie ustawy z 1989 roku, i tak w wyroku z dnia 22 czerwca 2011 roku (II PK 4/11, OSNP 2012/15-16/192) Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, iż sąd rozpoznający sprawę o zwrot wypłaconej pracownikowi odprawy pieniężnej jako świadczenia nienależnego jest związany wcześniejszym, prawomocnym wyrokiem zapadłym między tymi samymi stronami, zasądzającym na rzecz pracownika odszkodowanie w związku z pozornością przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę (art. 365 § 1 k.p.c.). Zasądzenie na rzecz pracownika odszkodowania w związku z ustaleniem braku przyczyn niedotyczących pracownika do wypowiedzenia mu umowy o pracę oznacza, że odpadła podstawa do wypłaty odprawy pieniężnej, w związku z czym przybrała ona charakter świadczenia nienależnego (art. 410 § 2 k.c. w związku z art. 300 k.p.). W sytuacji, gdy przyczyna niedotycząca pracownika wskazana w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę okazuje się pozorna, rozważenia wymaga, czy pracodawca nie miał świadomości, że nie był zobowiązany do wypłaty pracownikowi odprawy pieniężnej (art. 411 pkt 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.). W odniesieniu do ostatniej tezy cytowanego orzeczenia należy wskazać, iż strona pozwana w żaden sposób nie udowodniła, aby przyczyna niedotycząca pracownika wskazana w wypowiedzeniu była pozorna, a w rzeczywistości wypowiedzenie nastąpiło z przyczyn dotyczących i leżących po stronie pracownika.

Powyższy schemat rozumowania znajduje pełne zastosowanie w okolicznościach niniejszej sprawy i należy w skrócie stwierdzić, że jeśli pracodawca rozwiązał umowę na podstawie ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, to powstaje obowiązek zapłaty odprawy w oparciu o art. 8 tejże ustawy. Jeśli jednak wskazane w wypowiedzeniu przyczyny są nieprawdziwe, to wówczas pracownik nabywa uprawnienia, o których mowa w art. 45 k.p., tracąc jednocześnie prawo do świadczeń na podstawie art. 8 omawianej ustawy.

Brak również podstaw aby przyjąć, że w niniejszej sprawie zaistniały okoliczności opisane w art. 411 kc, zgodnie z którym nie można żądać zwrotu świadczenia:

1) jeżeli spełniający świadczenie wiedział, że nie był do świadczenia zobowiązany, chyba że spełnienie świadczenia nastąpiło z zastrzeżeniem zwrotu albo w celu uniknięcia przymusu lub w wykonaniu nieważnej czynności prawnej;

2) jeżeli spełnienie świadczenia czyni zadość zasadom współżycia społecznego;

3) jeżeli świadczenie zostało spełnione w celu zadośćuczynienia przedawnionemu roszczeniu;

4) jeżeli świadczenie zostało spełnione, zanim wierzytelność stała się wymagalna.

Jak już bowiem wspomniano, jak wynika z analizy dokumentów załączonych do akt sprawy, strona powodowa wypłacając pozwanej świadczenie pozostawała w błędnym jak się później okazało przekonaniu, iż wypowiadając pozwanej umowę o pracę czyni to w sposób formalnie i merytorycznie prawidłowy. Jak wynika zaś z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 1966 roku (II PR 512/66), nie można przyjąć, że spełniający świadczenie wiedział, iż nie był do świadczenia zobowiązany w rozumieniu art. 411 pkt 1 k.c. wtedy, gdy podmiot zatrudniający wypłaca pracownikowi nienależne świadczenie pod wpływem błędu co do prawa lub sytuacji faktycznej, a taka sytuacja w ocenie Sądu miała miejsce w niniejszej sprawie. Również wątpliwości co do obowiązku spełnienia świadczenia nie mogą być utożsamiane z wymaganą przez art. 411 pkt 1 k.c. pozytywną wiedzą dłużnika o braku powinności spełnienia świadczenia (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 2003 roku , I CKN 390/01).

Nie sposób również przyjąć w okolicznościach niniejszej sprawy, że strona powodowa spełniła na rzecz pozwanej świadczenie czyniąc zadość przedawnionemu roszczeniu lub też, że w dacie jego spełnienia nie było ono jeszcze wymagalne. Jak już bowiem wyżej wspomniano, obowiązek wypłaty spornego świadczenia po stronie pracodawcy, wobec domniemania zgodności z prawem wypowiedzenia zaktualizował się z upływem okresu wypowiedzenia i w konsekwencji wypłata odprawy nie mogła być zawieszona do czasu prawomocnego zakończenia postępowania sądowego będącego skutkiem wystąpienia przez pozwaną ze stosownym powództwem przeciwko dotychczasowemu pracodawcy.

Brak również podstaw aby przyjąć, że spełnienie powyższego świadczenia, pomimo braku przesłanek określonych w ustawie, czyniło zadość zasadom współżycia społecznego. Jak wynika bowiem z analizy akt sprawy, pozwana niezwłocznie zakwestionowała przed sądem prawdziwość przyczyny wypowiedzenia, a niezależnie od powyższego pobrała wypłaconą jej odprawę, której przyznanie i wypłata uwarunkowane były zaistnieniem tych właśnie przesłanek, których spełnienie kwestionowała. Niezależnie od powyższego pozwana uzyskała przywrócenie jej do pracy. W tej sytuacji oraz mając na uwadze okoliczności rozwiązania z pozwaną umowy o pracę, brak w ocenie Sądu podstaw aby przyjąć, że spełnione na rzecz T. S. świadczenie czyniło zadość zasadom współżycia społecznego, przeciwnie w ocenie Sądu prowadziłoby raczej do nieuzasadnionego uprzywilejowania pozwanej.

Mając na uwadze powyższe ustalenia i wnioski Sąd stwierdził, że wypłacone pozwanej świadczenie stanowiło nienależne świadczenie w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego i w związku z tym na podstawie art. 410 § 1 kc w zw. z art. 405 kc w zw. z art. 300 kp podlega zwrotowi.

Wysokość zasądzonej kwoty nie była kwestionowana przez stronę pozwaną, która w odpowiedzi na pozew przyznała, że T. S. wypłacono odprawę w kwocie 13170 złotych.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł, jak na wstępie.

Rozstrzygniecie o kosztach postępowania nastąpiło w oparciu o treść art. 98 k.p.c. stosownie do ostatecznego wyniku procesu. W związku z powyższym Sąd obciążył pozwaną kwotą 1.800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz kwotą 659 zł uiszczoną przez powoda tytułem opłaty od pozwu. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego ustalono na podstawie § 6 pkt 5 w zw. § 11 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Zarządzenie: (...).