Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 1724/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Ewa Cyran

Sędziowie: SSA Marek Borkiewicz

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans (spr)

Protokolant: insp.ds.biurowości Beata Tonak

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2015 r. w Poznaniu

sprawy J. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o ustalenie wysokości kapitału początkowego

na skutek apelacji J. K. (1)

od wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze

z dnia 8 września 2014 r. sygn. akt IV U 3351/13

oddala apelację.

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans

SSA Ewa Cyran

SSA Marek Borkiewicz

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18.10.2013r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. ponownie ustalił dla ubezpieczonego J. K. (1) kapitał początkowy na dzień 01.01.1999r.

Od powyższej decyzji odwołał się J. K. (1) W jego ocenie organ rentowy niezasadnie nie uwzględnił okresu od 20.05.1988r. do 17.06.1988r., kiedy to odwołujący został oddelegowany ze służby wojskowej ze względów zdrowotnych. Ponadto wskazał, że w latach 1982 – 1983 pracował jako uczeń szkoły przyzakładowej, co również nie zostało uwzględnione przez ZUS.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy domagał się oddalenia odwołania.

Wyrokiem z dnia 8 września 2014 r. wydanym w sprawie IV U 3351/13 Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Zielonej Górze, IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, oddalił wniesione odwołanie.

U podstaw powołanego rozstrzygnięcia legły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

J. K. (1), urodzony (...), uprawniony do renty socjalnej od 01.10.2003r. do 31.12. 2014r., w dniu 11.09.2013r. złożył wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego.

W okresie od 01.09.1982r. do 09.12.1982r. odwołujący uczęszczał do (...) Szkoły Zawodowej (...).

Wnioskodawca w odwołaniu do Sądu podkreślał, że w okresie od 01.09.1982r. do 09.12.1982r. odbywał praktyki w (...). Z pisma dyrektora Zespołu Szkół (...) z dnia 05.12.2013r. wynika, że w w/w okresie wnioskodawca był zatrudniony, jako „młodociany pracownik” z pełnymi świadczeniami, jakie posiada pracownik pełnoletni. W kolejnym piśmie, skierowanym do Sądu dyrektor w/w szkoły wyjaśnił, że wnioskodawca 09.12.1982r. został wykreślony z listy uczniów. Brak jest informacji o jego zatrudnieniu. W ówczesnych czasach każdy uczeń podejmujący naukę w szkole automatycznie stawał się „młodocianym pracownikiem” (...), (...) lub (...). Brak informacji odnośnie tego, gdzie wnioskodawca odbywał praktyki. Z oświadczenia wnioskodawcy wynika, że praktyki odbywał w (...).

W okresie od 01.09.1986r. do 17.06.1988r. ubezpieczony był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w (...) Przedsiębiorstwie (...) na stanowisku ślusarz. Od 25.10.1986r. został powołany do pełnienia zasadniczej służby wojskowej, z której został zwolniony z dniem 19.05.1988r. z powodów zdrowotnych. Stosunek pracy został rozwiązany na zasadzie porozumienia stron – niepodjęcie pracy po Zasadniczej Służbie Wojskowej.

Kolejne zatrudnienie podjął 15.08.1988r. w Zakładach (...) w Z..

Powyższe okresy nie zostały uwzględnione przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w decyzji z 18.10.2013r., którą organ rentowy ponownie ustalił dla ubezpieczonego J. K. (1) kapitał początkowy na dzień 01.01.1999r. Organ rentowy uznał łącznie 8 lat, 4 miesiące i 9 dni okresów składkowych i 2 miesiące okresów nieskładkowych.

Mając na uwadze powyżej ustalony stan faktyczny oraz treść art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z treścią przepisów zawartych w ustawie z dnia 02.07.1958r. o nauce zawodu, przyuczeniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy (Dz. U. z dnia 21.07.1958r., Nr 45, poz. 226 ze zm.), w uchwale nr 364 Rady Ministrów z dnia 26.09.1958r. w sprawie zatrudnienia młodocianych przez zakłady pracy w celu nauki zawodu, przyuczania do określonej pracy i odbywania wstępnego stażu pracy (M.P. z dnia 17.10.1958r., Nr 78, poz. 453) oraz w ustawie z dnia 15.07.1961r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania (Dz. U. z dnia 21.07.1961r., Nr 32, poz. 160 ze zm.), Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie J. K. (1) nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy wskazał, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie potwierdza, że wnioskodawca J. K. (2) (tak jak wynika z jego ustnego oświadczenia) w toku pobierania nauki w okresie od 01.09.1982r. do 09.12.1982r. w (...) Szkole Zawodowej (...), był jednocześnie pracownikiem – uczniem zawodu w (...) ( (...) Fabryki (...)). Poza sporem jest, że w grudniu 1982r. został on skreślony z listy uczniów, więc nie wiadomo w jakim okresie rzeczywiście pobierał naukę i odbywał praktyki. Wnioskodawca, poza własnym oświadczeniem, nie złożył żadnych wniosków dowodowych na potwierdzenie faktu rzeczywistego pobierania nauki zawodu. Nie przedstawił żadnych świadków, a pisma dyrektora szkoły są ogólne i odnoszą się do praktyki, jaka miała miejsce w szkole.

Z kolei w zakresie drugiego spornego okresu, gdy odwołujący pełnił zasadniczą służbę wojskową, Sąd Okręgowy wskazał, że wówczas obowiązywała ustawa z dnia 21.11.1967r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1967r. Nr 44, poz. 220) a aktualnie obowiązujący jest art. 120 ust. 1 przywołanej ustawy. Przepisy te wskazują na ogólną zasadę. że pracownikowi, który w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej podjął pracę u pracodawcy, u którego był zatrudniony w dniu powołania do tej służby, czas odbywania służby wojskowej wlicza się do okresu zatrudnienia u tego pracodawcy w zakresie wszystkich uprawnień wynikających ze stosunku pracy.

W ocenie Sądu brzmienie powołanych wyżej przepisów wyklucza zaliczenie spornego w niniejszej sprawie okresu od 20.05.1988r. do 17.06.1988r. jako okresu składkowego. Wnioskodawca bowiem w okresie od 01.09.1986r. do 17.06.1988r. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w (...) Przedsiębiorstwie (...), w tym od 25.10.1986r. został powołany do pełnienia zasadniczej służby wojskowej, z której został zwolniony z dniem 19.05.1988r. z powodów zdrowotnych. Jak wynika ze świadectwa pracy z dnia 17.06.1988r., stosunek pracy został rozwiązany na zasadzie porozumienia stron – niepodjęcie pracy po Zasadniczej Służbie Wojskowej. Kolejne zatrudnienie wnioskodawca podjął natomiast w dniu 15.08.1988r. w Zakładach (...) w Z..

Na podstawie zapisu w świadectwie pracy Sąd Okręgowy przyjął, że ubezpieczony w wymienionym okresie nie wyraził chęci powrotu do pracy u pracodawcy, u którego był zatrudniony w momencie powołania do służby wojskowej. Wnioskodawca nie wyraził gotowości do podjęcia zatrudnienia i nie pozostawał w dyspozycji pracodawcy, u którego ubezpieczony pracował przed powołaniem do służby wojskowej. Ustalenia te nie dają podstaw do zaliczenia żadnego ze spornych okresów do okresu składkowego.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. orzekł jak w wyroku.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wywiódł osobiście odwołujący J. K. (1).

W uzasadnieniu apelacji odwołujący wskazał, iż w jego ocenie Sąd Okręgowy w sposób nieprawidłowy zebrał i ocenił materiał dowodowy, albowiem zaraz po służbie wojskowej nie mógł podjąć zatrudnienia, gdyż był niezdolny do pełnienia służby wojskowej a nadto niezasadnie Sąd Okręgowy oparł swoje rozstrzygnięcie na przepisach obowiązujących przed rokiem 1975.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Rozpatrywana apelacja J. K. (1) od wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 8 września 2014 r. sygn. IV U 3351/13, nie znajduje w ocenie Sądu Apelacyjnego w Poznaniu żadnego uzasadnienia.

Istota sporu sprowadzała się do ustalenia czy można odwołującemu J. K. (1), zgodnie z jego wnioskiem, uwzględnić przy ustalaniu wysokości kapitału początkowego dwa sporne okresy, tj.:

1)  okres od 01.09.1982 r. do 09.12.1982 r., kiedy to odwołujący uczęszczał do (...) Szkoły Zawodowej (...) i miał odbywać w tym czasie praktyki w (...) Fabryce (...) w Z.;

2)  okres od 20.05.1988 r. do 17.06.1988 r., kiedy to odwołujący po zwolnieniu ze służby wojskowej nie podjął zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...).

Stosownie do art. 173 z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2015 r., nr 153, poz. 1227- dalej ustawa emerytalna), dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy. Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 ust. 8 ustawy. Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy, tj. na dzień 1 stycznia 1999 r. Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy okresy składkowe, o których mowa w art. 6, i okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy emerytalnej stanowi, że za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15.11.1991r. okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, w tym m.in. zatrudnienia młodocianych na obszarze Państwa Polskiego na warunkach określonych w przepisach obowiązujących przed dniem 01.01.1975r.

W spornym okresie dotyczącym niezaliczonej odwołującemu nauki zawodu obowiązywało rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 września 1974 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz. U. 1974, nr 37, poz. 219 r.) (obowiązywało ono od 1.01.1975 r. do 1.10.1989 r.). Zgodnie z § 2 ust 1 i 2 tego rozporządzenia zakład pracy było obowiązany na piśmie zawrzeć z młodocianym umowę o prace w celu przygotowania zawodowego (…). Zapis ten sugeruje, że uczeń pobierający w zakładzie pracy naukę zawodu miał status młodocianego pracownika i dlatego okres pobierania nauki winien być zaliczony do stażu pracy. Uwzględniając jednak cytowany wyżej przepis art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy emerytalnej, należy podkreślić, że okres zatrudnienia młodocianych przed dniem 15 listopada 1975 r. traktuje się jako okres składkowy na warunkach określonych w przepisach obowiązujących przed dniem 1 stycznia 1975 r.

Zatrudnienie młodocianych w okresie przed dniem 1 stycznia 1975 r. regulowały przepisy ustawy z dnia 02.07.1958r. o nauce zawodu, przyuczeniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy (Dz. U. z dnia 21.07.1958r., Nr 45, poz. 226 ze zm.), uchwały nr 364 Rady Ministrów z dnia 26.09.1958r. w sprawie zatrudnienia młodocianych przez zakłady pracy w celu nauki zawodu, przyuczania do określonej pracy i odbywania wstępnego stażu pracy (M.P. z dnia 17.10.1958r., Nr 78, poz. 453) oraz ustawy z dnia 15.07.1961r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania (Dz. U. z dnia 21.07.1961r., Nr 32, poz. 160 ze zm.). W świetle powyższych przepisów nauka zawodu może być uznana za okres zatrudnienia, jeśli uczeń szkoły zawodowej zawarł z pracodawcą umowę o pracę w celu nauki zawodu lub w celu przyuczenia do wykonywania określonej pracy. Uczeń taki posiadał status pracownika stosownie do art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 23.01.1968r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin i przysługiwało mu wynagrodzenie, od którego odprowadzany był podatek i składka na ubezpieczenie emerytalne.

W tym miejscu Sąd Apelacyjny wskazuje, że w procesie cywilnym przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.). Strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 232 zdanie pierwsze k.p.c.). Strona może zatem, aż do zamknięcia rozprawy przytaczać okoliczności faktyczne i dowody na uzasadnienie swych wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej, z zastrzeżeniem niekorzystnych skutków, jakie według przepisów k.p.c. mogą dla niej wyniknąć z działania na zwłokę lub niezastosowania się do zarządzeń przewodniczącego i postanowień sądu. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa zawsze na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na tej stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Z przytoczonych przepisów wynika zatem, że w procesie cywilnym strony mają obowiązek twierdzenia i dowodzenia tych wszystkich okoliczności (faktów), które stosownie do art. 227 k.p.c. mogą być przedmiotem dowodu (por. wyrok Sądu Najwyższego z 29 września 2005 r., III CK 11/05, Lex nr 187030).

Należy pamiętać także, że samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (art. 227 k.p.c.) powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą - art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 22 listopada 2001 r., I PKN 660/00, Wokanda 2002 nr 7-8, s. 44).

Mając na uwadze treść przywołanych powyżej przepisów, Sąd Apelacyjny wskazuje, że aby zaliczyć uczniowi do stażu ubezpieczeniowego okres zatrudnienia w charakterze młodocianego, należy wykazać, że dany uczeń pozostawał w stosunku pracy z pracodawcą (zakładem pracy, w którym został zatrudniony w celu nauki zawodu). Dla wykazania, że dany okres stanowi okres składkowy, o którym mowa w art. 6 ust 2 pkt 3 ustawy emerytalnej, bezwzględnie wymaganym jest zatem przedstawienie dokumentów potwierdzających fakt zatrudnienia przez zakład pracy w celu nauki zawodu lub przyuczenia do zawodu na podstawie indywidualnej umowy o pracę i wymogu tego nie można zastąpić powoływaniem się na okoliczność nauki w zasadniczej szkole zawodowej (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 marca 2013 r., III AUa 1362/12, Lex 1311958, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18 lipca 2014 r. III AUa 2199/13 Lex nr 1506206).

Sąd Apelacyjny przeprowadził analizę zgromadzonego materiału dowodowego, a nadto z urzędu próbował pozyskać dokumentację dotyczącą odwołującego, która potwierdziłaby, że J. K. (1) w spornym okresie od 01.09.1982 r. do 09.12.1982 r., poza tym, że był uczniem (...) Szkoły Zawodowej (...), odbywał w Fabryce (...) w Z. naukę zawodu na podstawie indywidualnej umowy. Okoliczności tej nie udało się jednak potwierdzić. Z samego bowiem faktu, że odwołujący był wpisany na listę uczniów szkoły, nie wynika wprost, że naukę tę pobierał, ani też że jednocześnie została z nim zawarta umowa o naukę zawodu. Sąd Apelacyjny wskazuje, że z samej treści pisma dyrektora Zespołu Szkół (...) w Z. (najprawdopodobniej następcy (...) Szkoły Zawodowej (...)) (vide k.37 akt sądowych), nie sposób bowiem, w ocenie Sądu Apelacyjnego, w sposób pewny ustalić, że dowołujący odbywał w spornym okresie naukę zawodu na podstawie zawartej przez siebie z zakładem pracy umowy. Wprawdzie z treści tego pisma wynika, że odwołujący najprawdopodobniej był uczniem tej szkoły – do 9.12.1982 r., co jednak nie potwierdza, jak wskazywano powyżej, że uczęszczał w tym czasie na zajęcia szkolne, a tym bardziej na praktyki zawodowe. Zważyć należy, że nie znamy powodu skreślenia odwołującego z listy uczniów tej szkoły już po trzech miesiącach od momentu rozpoczęcia nauki. Powyższe pismo nie stanowi zatem wystarczającego dowodu, na podstawie którego można byłoby uznać, że odwołujący w spornym czasie, tak jak twierdzi, podpisał umowę o naukę zawodu i praktyki zawodowe faktycznie odbywał.

Nie można także nie zauważyć, że poza twierdzeniem odwołującego, iż w spornym okresie odbywał praktyki szkolne, dlatego okres od 01.09.1982 r. do 09.12.1982 r., powinien mu zostać uwzględniony przy obliczaniu kapitału początkowego, odwołujący J. K. (1) nie powołał żadnego dowodu, na podstawie którego można byłoby przyjąć, iż jego stanowisko jest zasadne (udowodnione). Sąd Apelacyjny zauważa, że w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych odwołujący może wykazywać wszelkimi dowodami okoliczności, od których zależą jego uprawnienia z tytułu ubezpieczeń (art. 473 § 1 k.p.c. wskazuje, że w trakcie postępowania dowodowego w sprawach z ubezpieczenia społecznego nie stosuje się przed sądem przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron), także wówczas, gdy z dokumentów zatrudnienia zgromadzonych przez pracodawcę wynika co innego. Ocena wiarygodności i mocy dowodowej wszystkich przedstawionych dowodów jest zawsze dokonywana przez Sąd według jego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego. W przedmiotowej sprawie odwołujący nie skorzystał jednak w żaden sposób z powyższej możliwości i nie wskazał na żadne dowody, które mogłyby potwierdzić jego stanowisko. Wystarczyłoby, gdyby odwołujący przedstawił dowód potwierdzający to, że zawarł (on albo jego rodzice, w jego imieniu) umowę o naukę zawodu. Jak wskazano powyżej, obowiązek zawarcia pisemnej umowy wynikał z obowiązujących przepisów regulujących zatrudnianie młodocianych. Gdyby zatem umowa taka rzeczywiście została zawarta, jej odpis powinien znajdować się w aktach osobowych zakładu pracy bądź szkoły albo być w posiadaniu odwołującego. J. K. (1) nie wskazał również na żadnych świadków – kolegów ze szkoły, nauczycieli, innych współpracowników, którzy w sposób wiarygodny mogliby potwierdzić, że w spornym okresie trzech miesięcy rzeczywiście odbywał praktyki szkolne w Fabryce (...) w Z..

Z uwagi zatem na brak elementu pewności, same zeznania odwołującego nie mogły stanowić w przedmiotowej sprawie podstawy ustaleń faktycznych. Nie znalazły one bowiem żadnego oparcia w dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy, a więc nie było żadnej możliwości ich zweryfikowania. Całościowa ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego dokonana przez Sąd Apelacyjny prowadzi zatem do tożsamego wniosku, do którego doszedł Sąd Okręgowy, mianowicie iż nie można uwzględnić odwołującemu przy obliczaniu kapitału początkowego okresu od 1.09.1982 r. do 9.12.1982 r., albowiem odwołujący nie wykazał - w sposób niebudzący wątpliwości - że w tym okresie był zatrudniony na podstawie indywidualnej umowy o naukę zawodu lub o przyuczenie do zawodu w (...) Fabryce (...) w Z., co z kolei pozwoliłoby uznać ten okres za okres składkowy w rozumieniu cytowanych powyżej przepisów ustawy emerytalnej.

Sąd Apelacyjny stwierdza także, iż zasadnie Sąd Okręgowy uznał, iż w przedmiotowej sprawie nie ma podstaw do uwzględnienia odwołującemu, przy obliczaniu kapitału początkowego, okresu od 20.05.1988 r. do 17.06.1988 r., kiedy to odwołujący po zwolnieniu ze służby wojskowej nie podjął zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...).

Zgodnie z brzmieniem obecnie obowiązującego art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U 2015.827 – j.t.), pracownikowi, który w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej podjął pracę u pracodawcy, u którego był zatrudniony w dniu powołania do tej służby, czas odbywania służby wojskowej wlicza się do okresu zatrudnienia u tego pracodawcy w zakresie wszystkich uprawnień wynikających ze stosunku pracy. Ust. 2 stanowi, że pracownikowi, który w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej podjął pracę po raz pierwszy lub u innego pracodawcy niż ten, u którego był zatrudniony w dniu powołania do tej służby, czas odbywania służby wojskowej wlicza się do okresu zatrudnienia wymaganego do nabywania lub zachowania uprawnień wynikających ze stosunku pracy, z wyjątkiem tych uprawnień przysługujących wyłącznie pracownikom u pracodawcy, u którego podjął pracę.

W okresie odbywania przez odwołującego zasadniczej służby wojskowej kwestie powrotu pracownika do pracy i ewentualnego zaliczenia tego okresu do uprawnień pracowniczych regulowała wprawdzie przywołana przez Sąd Okręgowy powyższa ustawa, jednak nie przepis art. 108 ust 1 tejże ustawy, tylko art. 125 i nast. ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. 1988, nr 30 poz. 207 –j.t. brzmienie obowiązujące w okresie odbywania przez odwołującego zasadniczej służby wojskowej). Art. 125 ust 1 stanowił, że pracownikowi, który w ciągu trzydziestu dni od zwolnienia z zasadniczej lub okresowej służby wojskowej podjął pracę, czas odbywania służby wojskowej wlicza się do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy, w którym podjął pracę, w zakresie wszelkich uprawnień wynikających z Kodeksu pracy oraz przepisów szczególnych. Ustęp 4 stanowił, że terminy przewidziane w ust. 1 i 2 uważa się za zachowane, jeżeli pracownik nie mógł podjąć pracy lub wystąpić z wnioskiem o skierowanie do pracy z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy.

Z kolei art. 126 ust. przywołanej powyżej ustawy stanowił, że zakład pracy, który zatrudniał pracownika w dniu powołania do zasadniczej lub okresowej służby wojskowej, jest obowiązany zatrudnić go na poprzednio zajmowanym stanowisku lub na stanowisku równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz zaszeregowania osobistego, jeżeli w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia ze służby pracownik zgłosił się do tego zakładu w celu podjęcia pracy. Niezachowanie tego terminu powoduje wygaśnięcie stosunku pracy, chyba, że nastąpiło z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy.

W przedmiotowej sprawie odwołujący po zwolnieniu w dniu 19 maja 1988 r. z zasadniczej służby wojskowej, nie powrócił do zakładu pracy, w którym pracował przed powołaniem do tej służby. Z akt sprawy nie wynika, aby składał wniosek, w którym wyrażał chęć powrotu do pracy, ani że przedstawiał zaświadczenie (chociażby zwolnienie lekarskie), które usprawiedliwiałoby okoliczność, iż nie podjął pracy w przepisanym terminie. Z treści znajdującego się w aktach świadectwa pracy z dnia 17.06.1988 r., wystawionego przez (...) Przedsiębiorstwo (...) w Z. wynika natomiast, że z odwołującym został rozwiązany stosunek pracy na zasadzie porozumienia stron – z uwagi na niepodjęcie pracy po zasadniczej służbie wojskowej. Z treści przedmiotowego świadectwa pracy wynika zatem logiczny wniosek, iż odwołujący nie zgłosił się do pracy w ustawowym terminie i okoliczność ta stanowiła powód rozwiązania z nim stosunku pracy.

Podkreślić w tym miejscu należy, że niezdolność do pracy nie zawsze jest równoważna z niezdolnością do służby wojskowej (powód, dla którego odwołujący został zwolniony z zasadniczej służby wojskowej). Odwołujący mógł zatem zgłosić w ciągu 30 dni gotowość podjęcia pracy i jej nie podjąć z uwagi na zwolnienie lekarskie, wówczas byłaby to usprawiedliwiona nieobecność w pracy. Tymczasem odwołujący dopiero przeszło trzy miesiące po zwolnieniu z zasadniczej służby wojskowej rozpoczął zatrudnienie w innym zakładzie pracy, nie sposób zatem przyjąć, że w myśl zacytowanych wyżej przepisów można odwołującemu zaliczyć okres po zwolnieniu ze służby wojskowej do dnia rozwiązania stosunku pracy (tj. od 20.05.1988 r. do 17.06.1988 r.) jako okres zatrudnienia - okres składkowy, który należy uwzględnić przy obliczaniu wysokości kapitału początkowego.

Reasumując, Sąd Apelacyjny stwierdza, że Sąd I Instancji przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe, a zebrany materiał poddał wszechstronnej ocenie, z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów przewidzianej przez art. 233 § 1 k.p.c. Na tej podstawie Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne. W świetle powyższego zarzuty apelacji skupiające się na twierdzeniu, że Sąd nie zbadał istoty sprawy, nie mogły prowadzić do zmiany bądź uchylenia zaskarżonego wyroku.

Sąd Apelacyjny wskazuje, że rozstrzygając o żądaniu wnioskodawcy wziął pod uwagę cały materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie, w tym twierdzenia odwołującego odnośnie poszczególnych spornych okresów oraz dokumentację znajdującą się w aktach sprawy. Analiza tych dowodów doprowadziła Sąd Apelacyjny do wniosku, że nie można było ustalić w sposób niebudzący wątpliwości, że sporne okresy wskazywane przez odwołującego powinny być uwzględnione przy obliczaniu wysokości kapitału początkowego. Tym samym Sąd Okręgowy prawidłowo uznał, iż brak jest podstaw do uwzględnienia ich do okresów ubezpieczenia.

Mając na uwadze powyższe ustalenia faktyczne i rozważania prawne - na podstawie art. 385 k.p.c. – należało orzec o oddaleniu złożonej w niniejszej sprawie apelacji.

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans

SSA Ewa Cyran

SSA Marek Borkiewicz