Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 lipca 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział
w Ł. stwierdził, iż M. G. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 1 kwietnia 2014 roku. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż powziął wątpliwość co do faktycznego podjęcia oraz prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej przez M. G.. Na podstawie dokumentów zewidencjonowanych w systemie informatycznym stwierdzono, że od dnia 1 kwietnia 2014 roku M. G. dokonała zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Ustalono również, że ubezpieczona złożyła deklaracje rozliczeniowe, w których obliczyła i rozliczyła składki na ubezpieczenia społeczne tj. emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe od zadeklarowanej miesięcznej podstawy ich wymiaru za miesiące od kwietnia 2014 roku do czerwca 2014 roku od podstawy wymiaru składek w wysokości 3.550,00 zł. Z dokumentów zgromadzonych w sprawie wynika, iż M. G. miałaby rozpocząć działalność gospodarczą od dnia 1 kwietnia 2014 roku, a już od dnia 1 lipca 2014 roku zostały wystawione zaświadczenia o niezdolności do pracy z powodu choroby w okresie ciąży tj. po upływie okresu wyczekiwania na skorzystanie z wypłaty zasiłku chorobowego z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, który dla osób podlegających ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie wynosi 90 dni. Zaświadczenia o niezdolności do pracy zostały wystawione na okres od dnia 1 lipca 2014 roku do dnia 11 sierpnia 2014 roku. Zdaniem organu rentowego zgromadzone w postępowaniu kontrolnym dokumenty i złożone wyjaśnienia przemawiają za przyjęciem, że rzeczywistym celem podjęcia działalności gospodarczej nie był zamiar jej prowadzenia, ale skonstruowanie okoliczności faktycznych świadczących o rozpoczęciu i wykonywaniu tej działalności. Zakład Ubezpieczeń Społecznych stanął na stanowisku, iż działania M. G. miały na celu jedynie skorzystanie z zasiłku chorobowego, a następnie macierzyńskiego od wysokiej podstawy.

/decyzja - k. 31-33 akt ZUS/

M. G. zakwestionowała zasadność powyższej decyzji i w dniu
26 sierpnia 2014 roku złożyła odwołanie, wnosząc o jej zmianę i ustalenie, że od dnia
1 kwietnia 2014 roku podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu
i wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu oraz wniosła o zasądzenie od organu rentowego na jej rzecz kosztów postępowania według norm prawem przepisanych, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego. W uzasadnieniu odwołująca podniosła, iż posiada wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej z datą rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej na dzień 1 kwietnia 2014 roku, przeważająca działalność gospodarcza to: sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub internet. Argumentowała, iż organ rentowy wydając decyzję nie dokonał prawidłowego i rzetelnego ustalenia istniejącego stanu faktycznego, z tego powodu wydana decyzja nie odpowiada prawu i nie może prowadzić do pozbawienia należnych uprawnień z tego tytułu. W ocenie ubezpieczonej organ rentowy nie ustalił okoliczności mogących doprowadzić do jednoznacznego stwierdzenia, iż nie podlegała ona ubezpieczeniom obowiązkowym i dobrowolnym w spornym okresie, nie dokonał analizy i oceny załączonych dokumentów, z których jednoznacznie wynika fakt prowadzenia przez nią działalności gospodarcze. Pozorność oznaczałaby, że zgłoszenie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej nastąpiło tylko i wyłącznie w celu objęcia odwołującej ubezpieczeniem z tego tytułu, a w konsekwencji zapewnienia świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Skarżąca podkreśliła, iż ciężar udowodnienia powyższego ciążył w niniejszej sprawie na organie, a nie na ubezpieczonej. Tymczasem zdaniem odwołującej organ w żaden sposób nie wykazał pozorności prowadzenia działalności gospodarczej. Nie odniósł się także do zawartych w aktach sprawy faktur wskazujących wprost na wykonywanie działalności. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jedynie w sposób wybiórczy dokonał oceny stanu faktycznego i nie uwzględnił wszystkich okoliczności sprawy, wskutek czego została wydana decyzja nieodpowiadająca prawu. Podniesiono, iż M. G. prowadziła działalność w postaci sprzedaży internetowej, z której to osiągała przychody. Przedmiotem sprzedaży były zabawki dla dzieci oraz ubrania. Nie sposób zdaniem odwołującej zgodzić się z organem, że działalność miała charakter okazjonalny, czy też przypadkowy. Ubezpieczona dokonała szeregu czynności formalnych koniecznych do założenia własnej działalności oraz faktycznie, a nie pozornie zaczęła ją wykonywać. Świadczą o tym faktury oraz rachunki załączone do akt sprawy postępowania prowadzonego przez organu ubezpieczeniowy. Działalność miała charakter ciągły oraz zorganizowany. Sam fakt, iż księga przychodów i rozchodów wskazywała w kwietniu 2014 roku przychód jedynie na poziomie 2,49 zł, w maju stratę 217,43 zł, a w czerwcu 85,90 zł nie może świadczyć o pozorności prowadzonej działalności. Podniesiono, że powszechnie wiadome jest, iż początki prawie każdej nowej działalności gospodarczej są trudne i wiążą się raczej z ponoszeniem ciężarów niż osiąganiem jakichkolwiek zysków. Wyjaśniono, iż zadeklarowane podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia uiszczone przez ubezpieczoną były wynikiem dobrej prognozy w przedmiocie prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto stanowią one tzw. dobre prawo ubezpieczonego, który sam dobrowolnie w ramach własnej autonomii woli wybiera wysokość stawki.

/odwołanie - k. 2-5/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 29 września 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie, podnosząc argumenty wskazane
w uzasadnieniu skarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k. 11-11 odwrót/

Na rozprawie w dniu 11 stycznia 2016 roku pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych, pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

/stanowisko pełnomocnika wnioskodawczyni: 00:19:48, stanowisko pełnomocnika ZUS: 00:26:18 - płyta CD k. 96/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

M. G. z zawodu jest technikiem dentystycznym. Skarżąca odbyła staż na stanowisku referenta ewidencyjnego w okresie od dnia 8 listopada 2005 roku do dnia 20 czerwca 2006 roku. W okresie od dnia 1 lipca 2006 roku do dnia 18 stycznia 2007 roku była zatrudniona na stanowisku handlowca na podstawie umowy o pracę. W okresie od dnia 14 stycznia 2009 roku do dnia 13 lipca 2009 roku pracowała na stanowisku asystenta biura obsługi klienta W okresie od dnia 29 września 2009 roku do dnia 31 marca 2014 roku wnioskodawczyni była zgłoszona do ubezpieczeń przez Powiatowy Urząd Pracy jako osoba bezrobotna.

/bezsporne, a nadto świadectwo pracy – k. 23-24, świadectwo pracy – k. 22-25 odwrót, zaświadczenie – k. 26, zeznania wnioskodawczyni: 00:01:35 – płyta CD k. 47 w zw. z 00:03:57 – płyta CD k. 96/

W tym ostatnim okresie wnioskodawczyni utrzymywała się ze starszym dzieckiem z przychodów męża.

/ zeznania wnioskodawczyni: 00:01:35 – płyta CD k. 47 w zw. z 00:03:57 – płyta CD k. 96/

Ubezpieczona dokonała wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej działalności gospodarczej pod firmą (...), z siedzibą w Ł. ul. (...) lok. 11, z datą rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej na dzień 1 kwietnia 2014 roku, której przedmiotem jest sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub internet (przeważająca działalność gospodarcza).

/wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, zeznania wnioskodawczyni: 00:01:35 – płyta CD k. 47 w zw. z 00:03:57 – płyta CD k. 96 /

Z dniem 1 kwietnia 2014 roku M. G. dokonała zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych: emerytalnego, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od dnia 1 kwietnia 2014 roku.

/kopia druku (...) k. 3-3 odwrót akt ZUS/

W momencie rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej M. G. była w 12 tygodniu ciąży. Termin planowego porodu został określony na dzień 11 października 2014 roku. Ciąża przebiegała prawidłowo.

/kopia karty ciąży – k. 18-20, dokumentacja medyczna – koperta k. 32, zeznania wnioskodawczyni: 00:05:14 – płyta CD k. 47 w zw. z 00:03:57 – płyta CD k. 96/

M. G. zdecydowała się na podjęcie działalności gospodarczej,
z uwagi na trudną sytuację finansową związaną z powiększeniem rodziny. Wnioskodawczyni uzyskała środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej ze sprzedaży rodzinnej pamiątki – pierścionka, za co uzyskała kwotę 7.500,00 zł

/umowa kupna-sprzedaży – k. 56, zeznania wnioskodawczyni: 00:01:35, 00:22:26 – płyta CD k. 47 w zw. z 00:03:57 – płyta CD k. 96/

W ramach działalności ubezpieczona prowadziła sprzedaż za pośrednictwem portalu (...), początkowo sprzedawała odzież damską, następnie w związku ze zbliżającym się Dniem Dziecka rozszerzyła działalność o sprzedaż zabawek.

/zeznania wnioskodawczyni: 00:05:14 – płyta CD k. 47 w zw. z 00:03:57 – płyta CD k. 96/

Skarżąca kupowała towar na targowisku w R., a także w sklepach sieciowych
i innych. Wnioskodawczyni ustalała, najpierw gdzie są najkorzystniejsze ceny. Kolejnych zakupów dokonywała dopiero po sprzedaży wcześniej zakupionego towaru. W kwietniu 2014 roku dokonała zakupu towarów na łączną kwotę 857,31 zł, w maju 2014 na łączną kwotę 470,13 zł, w czerwcu 2014 roku na łączną kwotę 905,54 zł.

/ faktury VAT – k. 65-73, księga przychodów i rozchodów za kwiecień 2014 r. – k. 9 akta ZUS, księga przychodów i rozchodów za maj 2014 r. – k. 17 akta ZUS, księga przychodów
i rozchodów za czerwiec 2014 r. – k. 26 akta ZUS, zeznania wnioskodawczyni: 00:11:52, 00:16:26 – płyta CD k. 47 w zw. z 00:03:57 – płyta CD k. 96/

Zakupiony towar wnioskodawczyni fotografowała, przygotowywała ofertę
i wystawiała na portalu (...), po sprzedaży wysyłała go za pośrednictwem Poczty Polskiej klientom, zdarzało się, że klienci z Ł. odbierali go osobiście. Klienci płacili za towar z pośrednictwem serwisu (...), przelewem na rachunek bankowy wnioskodawczyni oraz za pobraniem pocztowym. Zdarzało się, że klienci zainteresowani zakupem kontaktowali się z M. G. bezpośrednio i transakcja odbywała się poza portalem (...).

/potwierdzenia nadania paczek – k. 57, 58, 59, dowód wewnętrzny (opłaty pocztowe) nr 2/04/2014 – k. 8 akt ZUS, dowód wewnętrzny (opłaty pocztowe) nr 2/06/2014 – k. 24 akt ZUS, zestawienie transakcji – k. 86-88,historia rachunku – k.54-55, zeznania świadka J. F.: 00:13:16 – płyta CD k. 85, zeznania wnioskodawczyni: 00:16:26 – płyta CD k. 47, 00:09:55 – płyta CD k. 85 w zw. z 00:03:57, 00:06:23 – płyta CD k. 96/

Wnioskodawczyni w spornym okresie w każdym miesiącu wystawiała dowody wewnętrzne sprzedaży nieudokumentowanej. W kwietniu 2014 roku dokonała sprzedaży towarów na łączną kwotę 882,00 zł, w maju 2014 na łączną kwotę 337,00 zł, w czerwcu 2014 roku na łączną kwotę 1.155,00 zł.

/dowód wewnętrzny nr 1/05/2014 – k. 60, dowód wewnętrzny nr 1/04/2014 – k. 62, dowód wewnętrzny nr 1/06/2014 – k. 23 akt ZUS/

M. G. od dnia 1 lipca 2014 roku stała się niezdolna do pracy
i wniosła o wypłatę zasiłku chorobowego. Wnioskodawczyni przebywała na zwolnieniu lekarskim do dnia porodu.

/dokumentacja medyczna – koperta k. 37/

W okresie od dnia 1 kwietnia 2014 roku do dnia 30 czerwca 2014 roku skarżąca
z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej osiągnęła przychód w kwietniu w wysokości 2,69 zł, poniosła stratę w maju na kwotę 217,42 zł oraz poniosła stratę w czerwcu na kwotę 85,90 zł.

/księga przychodów i rozchodów za kwiecień 2014 r. – k. 9 akta ZUS, księga przychodów i rozchodów za maj 2014 r. – k. 17 akta ZUS, księga przychodów i rozchodów za czerwiec 2014 r. – k. 26 akta ZUS /

Wnioskodawczyni obliczyła i rozliczyła składki na ubezpieczenia społeczne za okres od kwietnia 2014 roku do czerwca 2014 roku od podstawy wymiaru składek w wysokości 3.550,00 zł.

/bezsporne, nadto decyzja – k. 31-33 akt ZUS/

W dniu 27 września 2014 roku wnioskodawczyni została przyjęta do szpitala celem obserwacji w kierunku zagrożenia płodu. M. G. została wypisana do domu na własne życzenie.

/dokumentacja medyczna – koperta k. 34/

W dniu 10 października 2014 roku wnioskodawczyni urodziła dziecko – syna A..

/odpis skróconego aktu urodzenia – k. 17, dokumentacja medyczna – koperta 34/

Skarżąca wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o wypłatę zasiłku macierzyńskiego od dnia 10 października 2014 roku.

/bezsporne /

Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej wnioskodawczyni w 2014 roku osiągnęła łączny przychód w wysokości 2.854,00 zł, koszty uzyskania przychodu wyniosły 2.459,90, dochód wyniósł 394,10 zł.

/zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym 2014 – koperta k. 90, zeznania wnioskodawczyni: 00:06:23 – płyta CD k. 96/

M. G. zawiesiła działalność gospodarczą od dnia 12 października 2015 roku.

/wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o załączone do akt dokumenty w postaci m.in. faktur, dokumentacji medycznej wnioskodawczyni, akt rentowych, dokumentacji finansowej płatnika składek oraz na podstawie zeznań świadka J. F. – będącej klientem ubezpieczonej, a także w oparciu o zeznania skarżącej.

Zgromadzonym dowodom Sąd dał wiarę, a dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, że jest on wystarczający by wyjaśnić sporną okoliczność,
a mianowicie, czy M. G. z dniem 1 kwietnia 2014 roku faktycznie rozpoczęła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej. Sąd uznał za wiarygodne zeznania wnioskodawczyni oraz świadka, w których wskazali na faktyczne czynności, jakie
w spornym okresie wnioskodawczyni wykonywała w ramach prowadzenia firmy pod nazwą M. G..

W ocenie Sądu zeznania świadka i wnioskodawczyni w niniejszej sprawie są jasne, logiczne i wzajemnie niesprzeczne. Wersję zdarzeń przedstawioną przez skarżącą potwierdza zgłoszony świadek, zeznająca w tej sprawie, która jest osobą obcą dla ubezpieczonej, będącą klientką, która zakupiła towar od wnioskodawczyni za pośrednictwem portalu internetowej sprzedaży, a zatem nie jest zainteresowana sposobem rozpoznania sporu. Zeznania świadka i wnioskodawczyni w tym zakresie wzajemnie się uzupełniają i są wiarygodne,
a dodatkowo znajdują potwierdzenie w przedstawionych przez skarżącą w toku postępowania dokumentach.

Wnioskodawczyni na okoliczność podejmowanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej czynności, przedstawiła faktury za dokonane zakupy towaru,
a także udokumentowała sprzedaż oraz wysyłkę towarów. M. G. prowadząc sprzedaż towarów za pośrednictwem portalu internetowej sprzedaży korzystała z profesjonalnych narzędzi do płatności internetowych tj. portalu PayU, część środków była także przelewana bezpośrednio na jej konto przez kupujących, klienci korzystali również z płatności w formie przesyłki za pobraniem, na co wskazują potwierdzenia nadania paczek.
W tym miejscu wskazać należy, że bez znaczenia w ocenie Sądu pozostaje okoliczność podnoszona przez pełnomocnika organu rentowego na rozprawie w dniu 11 stycznia 2016 roku, że firma (...), od którego wnioskodawczyni nabyła towar miała inną nazwę w dacie wystawienia faktury. Wnioskodawczyni, jako nabywca towaru nie może, bowiem ponosić odpowiedzialności za ewentualne nieprawidłowości związane z zarejestrowaniem firmy sprzedającej towar.

Skarżąca w sposób niebudzący wątpliwości Sądu, wskazała na podstawę podjęcia przez nią decyzji o zarejestrowaniu własnej działalności gospodarczej, wyjaśniając, iż w związku z przewidywanym urodzeniem drugiego dziecka, chciała poprawić swoją sytuację finansową. W ocenie Sądu zrozumiałym jest, że poszukiwała dla siebie zarobkowego zajęcia.

Z przedstawionej dokumentacji medycznej przebiegu ciąży wnioskodawczyni wynika, że w momencie rejestrowania działalności gospodarczej była ona w początkowym okresie ciąży i nie miała problemów zdrowotnych.

Wątpliwości Sądu, co do wiarygodności, budzi jedynie okoliczność podnoszona przez stronę odwołującą, co do przyczyn ustalenia wysokości podstawy wymiaru składek. Wnioskodawczyni wskazała, iż szacowała swoje zarobki, przyjmując, iż jest w stanie uzyskać 100% marży na sprzedawanych produktach. Jednakże w żadnym miesiącu wnioskodawczyni nie dokonała zakupu towarów na kwotę 1.500,00 zł, o której to kwocie mowa jest w jej zeznaniach. Powyższe nie ma jednak znaczenia dla rozstrzygnięcia, z uwagi na pozostały, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i poczynione na jego podstawie ustalenia, co do faktycznego prowadzenia przez wnioskodawczynię działalności gospodarczej. Ponadto wysokość zadeklarowanych podstaw wymiaru składek mieściła się w ustawowych granicach i nie była przedmiotem zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie M. G. w świetle zgromadzonego materiału dowodowego zasługuje na uwzględnienie i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r. poz. 121), obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Stosownie do treści art. 8 ust. 6 pkt 1 za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów
o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

Z mocy art. 11 ust. 2 w/w ustawy ubezpieczeniu chorobowemu osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają dobrowolnie na swój wniosek.

Okres podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom określa przepis art. 13 pkt 4 zgodnie, z którym osoby prowadzące pozarolniczą działalność obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 18 ust. 8 podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne
i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60 % prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Natomiast z mocy art. 18a ust. 1 podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 (to jest osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych), w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30 % kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe
w/w osób stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie, nie może jednak przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 10 (ustęp 3).

Na podstawie art. 36 ust. 1, ust. 3 i ust. 4 cytowanej ustawy każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych, w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia. Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych osób prowadzących działalność gospodarczą należy do tych osób.

Z art. 47 ust 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że płatnik składek, będący osobą fizyczną opłacającą składkę wyłącznie za siebie, przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2a i 2b, nie później niż do 10 dnia następnego miesiąca.

W myśl art. 47 ust. 2 i ust. 3 tej ustawy płatnik składek, który opłaca składki wyłącznie za siebie, przysyła jedynie deklarację rozliczeniową.

Na podstawie zaś art. 66 ust. 1 pkt. 1c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 roku (tekst jednolity Dz. U.
z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, ze zm.) osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.

W rozpoznawanej sprawie spór dotyczył tego, czy M. G. faktycznie wykonuje działalność gospodarczą, co skutkuje obowiązkiem podlegania ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu.

Odnosząc się do powyższej spornej kwestii wskazać w pierwszej kolejności należy,
iż na podstawie przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą jest przedsiębiorca, czyli osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, która we własnym imieniu wykonuje działalność gospodarczą. Zgodnie
z art. 2 wspomnianej ustawy działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawania
i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Przedsiębiorca, będący osobą fizyczną może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej.

W orzecznictwie przyjmuje się, że cechami działalności gospodarczej są:
1) zawodowy (a więc stały) charakter, 2) związana z nią powtarzalność podejmowanych działań, 3) podporządkowanie zasadzie racjonalnego gospodarowania i 4) uczestnictwo w obrocie gospodarczym (por. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 6 grudnia 1991 r., sygn. III CZP 117/91, opubl. OSNCP 1992 nr 5, poz. 65). Podkreśla się także, iż dla uznania określonej przedmiotowo działalności za działalność gospodarczą konieczne jest łączne zaistnienie trzech jej cech funkcjonalnych: zarobkowości, zorganizowania i ciągłości. Brak którejkolwiek z nich oznacza, że dana działalność nie może być zakwalifikowana do kategorii działalności gospodarczej. Przesłanka wykonywania działalności gospodarczej
w sposób ciągły nie jest rozumiana, jako konieczność jej wykonywania bez przerwy, lecz jako zamiar powtarzalności określonych czynności w odróżnieniu od ich przypadkowości, sporadyczności lub okazjonalności. Przyjmuje się zatem, że działalność gospodarcza z założenia jest działalnością wykonywaną w sposób zorganizowany i nastawioną na nieokreślony z góry okres czasu, a ponadto związana jest z nią konieczność ponoszenia przez przedsiębiorcę ryzyka gospodarczego. Nie uznaje się więc za działalność gospodarczą: działalności okresowej i sporadycznej (por. wyrok Sądu Najwyższego z 30 listopada 2005 r., sygn. I UK 95/05, opubl. Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2006, Nr 19-20, poz. 311, str. 863; postanowienie Sądu Najwyższego z 17 lipca 2003 r., sygn. II UK 111/03, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2003, Nr 17, poz. 1; wyrok NSA z dnia 19 marca 1991 r., (...) SA/Wa 898/90, (...) 1992, nr 3-4, poz. 58; wyrok NSA z dnia 17 września 1997 r., (...) SA/Wa (...), Pr. Gosp. 1998, nr 1, s. 32).

Wykonywanie (prowadzenie) działalności gospodarczej w rozumieniu art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, obejmuje nie tylko faktyczne wykonywanie czynności należących do zakresu tej działalności, lecz także czynności zmierzające do zaistnienia takich czynności gospodarczych (czynności przygotowawczych). Na przykład, prowadzenie działalności gospodarczej występuje zarówno w okresach faktycznego wykonywania usług, jak też w okresach wykonywania innych czynności związanych z działalnością - takich jak poszukiwanie nowych klientów, zamieszczanie ogłoszeń w prasie, załatwianie spraw urzędowych. Wszystkie te czynności pozostają w ścisłym związku z działalnością usługową, bowiem zmierzają do stworzenia właściwych warunków do jej wykonywania (por. wyrok SA w Białymstoku z dnia 17 grudnia 2003 r., III AUa 1531/03, OSA w B. 2004 nr 1, s. 51; por. też postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 lipca 2003 r., II UK 111/03, Monitor Prawa Pracy-wkładka 2004 nr 7, poz. 16)

Niewątpliwie w ocenie, czy były podejmowane czynności zmierzające bezpośrednio do prowadzenia działalności gospodarczej, należy uwzględniać wszelkie okoliczności sprawy, w tym także zamiar osoby prowadzącej działalność gospodarczą. W wyroku z dnia
30 kwietnia 1997 roku, (...) SA 46/96 (Przegląd Orzecznictwa (...) 1998 nr 2, poz. 48), Naczelny Sąd Administracyjny trafnie wskazał, że w razie uznania za zaprzestanie działalności gospodarczej innych zdarzeń niż jej likwidacja, należy brać pod uwagę nie tylko okoliczności obiektywne, ale także subiektywne, tzn. zamiar podatnika.

W przedmiotowej sprawie organ rentowy wskazał, że M. G. zarejestrowała działalność gospodarczą wyłącznie w celu uzyskania świadczeń
z ubezpieczenia społecznego tj. zasiłku chorobowego i macierzyńskiego wypłacanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych od zadeklarowanej podstawy wymiaru. Organ wskazał, że skarżąca zakładając działalność gospodarczą była w ciąży. Zakwestionował fakt prowadzenia działalności gospodarczej wskazując, iż wnioskodawczyni nie wykazała w toku postępowania kontrolnego, że faktycznie rozpoczęła działalność gospodarczą.

W ocenie Sądu Okręgowego z poczynionych ustaleń faktycznych, wynika,
że stanowisko organu rentowego w kwestii faktycznego niewykonywania przez wnioskodawczynię działalności gospodarczej w spornym okresie jest nieuzasadnione. Świadczy o tym całokształt okoliczności sprawy.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy dał możliwość ustalenia przebiegu zdarzeń i ułożył się w logiczną całość, która przekonuje Sąd o tym, że odwołująca od dnia
1 kwietnia 2014 roku rzeczywiście rozpoczęła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, polegającej na internetowej sprzedaży odzieży i zabawek. Nie ma wątpliwości, iż pod względem formalnym odwołująca spełniła wszystkie warunki wymagane przy rejestracji działalności gospodarczej, co rodzi domniemanie, że była ona faktycznie prowadzona, a oprócz tego skarżąca przedstawiła dowody potwierdzające tę okoliczność (dowody zakupu ubrań i zabawek, dowody sprzedaży, wpłat i nadania przesyłek, zeznania świadka), natomiast organ rentowy nie wykazał okoliczności przeciwnej.

M. G. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej poszukiwała miejsc, w których może zakupić dany towar w najkorzystniejszej cenie, następnie fotografowała zakupione produkty i przygotowywała oferty, które wystawiała na portalu (...). Skarżąca przyjmowała płatności od klientów za pośrednictwem serwisu (...), przelewem na rachunek bankowy oraz za pobraniem pocztowym. Towar wysyłała klientom za pośrednictwem Poczty Polskiej, zdarzało się, że klienci z Ł. odbierali go osobiście. Zdarzało się również, iż klienci zainteresowani zakupem kontaktowali się z M. G. bezpośrednio i transakcja odbywała się poza portalem (...). Wnioskodawczyni dokumentowała sprzedaż, wystawiając wewnętrzne dowody sprzedaży nieudokumentowanej.

Jak ustalono bezpośrednio przed zarejestrowaniem działalności gospodarczej odwołująca nie była osobą czynną zawodowo, jednakże w związku z oczekiwaniem na urodzenie drugiego dziecka i związanymi z tą okolicznością wydatkami, chciała poprawić swoją sytuację finansową. W momencie rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej wnioskodawczyni była w początkowym okresie ciąży. W ocenie Sądu czymś naturalnym
i uzasadnionym okolicznościami – brak własnych dochodów i pełnej ochrony ubezpieczeniowej, było podjęcie przez wnioskodawczynię prowadzenia działalności gospodarczej w branży, która nie wymagała specjalistycznych wiadomości i znacznych nakładów finansowych.

Wskazać dodatkowo należy, że stan zdrowia M. G. pozwalał jej na prowadzenie działalności, którą mogła wykonywać z domu, w dogodnych dla siebie godzinach i za pośrednictwem internetu.

Wnioskodawczyni wykazała także źródło pozyskania środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej, którym była sprzedaż pamiątki rodzinnej.

Świadek powołany przez wnioskodawczynię będący jej klientem potwierdził okoliczność dokonania zakupu odzieży od skarżącej. Nadto fakt prowadzenia sprzedaży internetowej potwierdzają wydruki z konta wnioskodawczyni na portalu (...), przedstawione faktury z zakup towarów, dokumenty sprzedaży oraz wpływy na rachunek bankowy M. G..

Z prowadzonej działalności gospodarczej od dnia jej rozpoczęcia do momentu wystąpienia niezdolności do pracy odwołująca osiągała regularne przychody. Dochód uzyskany w miesiącu kwietniu był co prawda znikomy, a w kolejnych miesiącach M. G. odnotowała stratę, ale nie były one znaczące, zwłaszcza biorąc pod uwagę początkową fazę działalności.

W ocenie Sądu wykonywana przez wnioskodawczynię działalność wykazuje cechy zorganizowania i ciągłości, zatem może być uznana za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. W zachowaniu wnioskodawczyni przede wszystkim uwidacznia się zamiar dążenia (woli) do uczynienia z działalności gospodarczej stałego (ciągłego) źródła dochodu. Do takiego wniosku prowadzi fakt,
iż w okresie po narodzinach dziecka wnioskodawczyni nie zrezygnowała od razu z prowadzenia działalności, którą zawiesiła dopiero z dniem 12 października 2015 roku.

Z ustalonego stanu faktycznego wynika w sposób oczywisty, że wnioskodawczyni podejmując działalność gospodarczą była w 12 tygodniu ciąży i oczekiwała na poród dziecka. Jednak argumenty podniesione przez organ rentowy, że wnioskodawczyni zarejestrowała działalność gospodarczą i podała wysoką podstawę składek na ubezpieczenia społeczne po to, by móc skorzystać z wysokich świadczeń w związku z wiedzą, że jest w ciąży - w obliczu faktycznego wykonywania tej działalności nie mają znaczenia dla sprawy. Brak jest bowiem podstaw prawnych, które wykluczałyby możliwość podjęcia działalności gospodarczej przez kobiety w ciąży, chociażby jedynym powodem do jej podjęcia była możliwość uzyskania ochrony ubezpieczeniowej.

Bezspornym w sprawie jest to, że wnioskodawczyni wykazała podstawę składek na ubezpieczenie społeczne w okresie od kwietnia 2014 roku do czerwca 2014 roku w wysokości 3.550,00 zł.

Organ rentowy zakwestionował wysokość deklarowanej przez wnioskodawczynię podstawy składek na ubezpieczenia społeczne, w tym znaczeniu, że ocenił je jako powód, dla którego wnioskodawczyni zarejestrowała działalność gospodarczą, aby właśnie móc skorzystać z tego tytułu ze świadczeń ubezpieczeniowych przysługujących po narodzinach dziecka wypłacanych od wysokiej podstawy.

Tymczasem zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z dnia
21 kwietnia 2010 roku II UZP 1/10, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest uprawniony do kwestionowania kwoty zadeklarowanej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli mieści się ona w granicach określonych ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.). Sąd Najwyższy wskazał, że osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu (art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ustawy systemowej), a ubezpieczeniu chorobowemu na zasadzie dobrowolności (art. 11 ust. 2 ustawy systemowej). Objęcie ochroną ubezpieczeniową wiąże się z powstaniem obowiązku opłacania składek. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, w myśl art. 20 ust. 1 ustawy systemowej, określa zawsze podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, jedynie z ograniczeniem wynikającym z art. 20 ust. 3 ustawy (podstawa wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie może przekraczać miesięcznie 250% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale). W rezultacie zakwestionowanie zadeklarowanej podstawy wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe powoduje także zakwestionowanie podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe. Analiza art. 18 ustawy systemowej prowadzi do wniosku, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność została określona inaczej niż w przypadku ubezpieczonych, co do których podstawę tę odniesiono do przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 4 pkt 9 i 10) lub kwoty uposażenia, wynagrodzenia bądź innego rodzaju świadczenia. Łączy się to ze specyfiką działalności prowadzonej na własny rachunek i trudnościami przy określaniu przychodu z tej działalności. Z tych względów określenie wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ustawodawca pozostawił osobom prowadzącym pozarolniczą działalność, stanowiąc w art. 18 ust. 8 ustawy, że podstawę tę stanowi zadeklarowana kwota, z zastrzeżeniem jej dolnej granicy w wysokości 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale (w brzmieniu obowiązującym przed
27 grudnia 2008 r.). W konsekwencji w przypadku tych ubezpieczonych obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ich wysokość nie są powiązane z osiągniętym faktycznie przychodem, lecz wyłącznie z istnieniem tytułu ubezpieczenia i zadeklarowaną przez ubezpieczonego kwotą, niezależnie od tego, czy ubezpieczony osiąga przychody
i w jakiej wysokości. W odniesieniu do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego tych osób ustawodawca zastrzegł, jak wskazano wyżej, górną kwotę graniczną podstawy wymiaru składek w wysokości 250% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Inaczej rzecz ujmując, wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób prowadzących działalność pozarolniczą w przedziale od 60% do 250% przeciętnego wynagrodzenia zależy wyłącznie od deklaracji ubezpieczonego, nie mając żadnego odniesienia do osiąganego przez te osoby przychodu. Po stronie osoby prowadzącej pozarolniczą działalność istnieje zatem uprawnienie do zadeklarowania w granicach zakreślonych ustawą dowolnej kwoty jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, wobec czego sposób w jaki realizuje to uprawnienie zależy wyłącznie od jej decyzji. Ingerencja w tę sferę jakiegokolwiek innego podmiotu jest więc niedopuszczalna, chyba że ma wyraźne umocowanie w przepisach.

Wskazać należy, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd, że istnienie wpisu do ewidencji nie przesądza o faktycznym prowadzeniu działalności gospodarczej, jednakże prowadzi do domniemania prawnego, według którego osoba wpisana do ewidencji, która nie zgłosiła zawiadomienia o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej, jest traktowana jako prowadząca taką działalność. Domniemanie to może być obalone w drodze przeprowadzenia przeciwdowodu, który obciąża stronę twierdzącą o faktach przeciwnych twierdzeniom wynikającym z domniemania. Do sfery ustaleń faktycznych należy czy działalność gospodarcza rzeczywiście jest wykonywana, czy też zaprzestano jej prowadzenia lub w ogóle nie podjęto, co powoduje wyłączenie z obowiązku ubezpieczenia. Obowiązek ubezpieczenia osoby prowadzącej pozarolniczą działalność - w tym działalność gospodarczą - wynika bowiem z faktycznego prowadzenia tej działalności /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2007 r. sygn. III UK 133/06, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2008, Nr 7-8, poz. 114, str. 332; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2010 r., sygn. I UK 240/09, LEX nr 585723; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2010 r. sygn. II UK 186/09, sygn. LEX nr 590235; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2010 r. sygn. I UK 221/09, LEX nr 585715/.

W niniejszej sprawie brak zatem podstaw do uznania, iż w spornym okresie wnioskodawczyni działalności gospodarczej nie prowadziła, a co za tym idzie nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym od dnia 1 kwietnia 2014 roku, bowiem prowadziła w jej ramach sprzedaż i osiągała stały przychód. Organ rentowy nie wykazał, że wnioskodawczyni takiej działalności nie prowadziła.

Zatem z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, od dnia 1 kwietnia 2014 roku M. G. niewątpliwie, w ocenie Sądu, podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.

Jeszcze raz należy podkreślić, iż cechą prowadzenia działalności gospodarczej jest prowadzenie jej w sposób zorganizowany i ciągły. Jednocześnie osoba, która podjęła pozarolniczą działalność gospodarczą, podlega z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym obowiązkowo, jeżeli nie ma innego tytułu do ubezpieczeń, od dnia rozpoczęcia wykonywania tej działalności do dnia jej zaprzestania, bez względu na to czy w ramach danej działalności osiąga przychody czy też ich nie osiąga, jeżeli pozostaje w gotowości do prowadzenia tej działalności.

W postępowaniu odwoławczym przed sądami powszechnymi prowadzonym w oparciu o przepisy postępowania cywilnego ciężar dowodu zgodnie z art. 6 k.c. spoczywa na ubezpieczonym, który z faktycznego niewykonywania działalności gospodarczej wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne.

W rozpoznawanej sprawie ubezpieczona udowodniła, iż poczynając od 1 kwietnia 2014 roku prowadziła działalność gospodarczą, w związku z czym Sąd uznał, że odwołanie wnioskodawczyni za zasadne i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

Na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. Sąd Okręgowy zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w Ł. na rzecz M. G. kwotę 60,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego – stosownie do treści § 12 ust. 2, w zw. z
§ 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 461 ze zm.).

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS, wypożyczając akta rentowe.

10.02.2016r.