Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 listopada 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Oddział w T. stwierdził, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia A. A. podlegającej ubezpieczeniom jako pracownik u płatnika składek (...) Spółka z o.o. w S. wynosi:

- za 02.2014 r. – na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe – 2841,18 zł;

- za 03.2014 r. - na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe – 2841,18 zł;

- za 04.2014 r. - na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe – 2841,18 zł;

- za 05.2014 r. - na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe – 1041,77 zł.

ZUS wskazał, że określone od początku zatrudnienia A. A. wynagrodzenie w kwocie 17127,27 zł u płatnika składek jest niewspółmiernie wysokie w stosunku do wynagrodzeń innych pracowników, a szczególnie w stosunku do wynagrodzenia poprzedniego Prezesa P. A., który otrzymywał wynagrodzenie w kwocie 2841,18 zł i miał ten sam zakres obowiązków. Ustalone wynagrodzenie pozostaje też w znacznej dysproporcji do dotychczasowych podstaw wymiaru składek do ubezpieczeń zewidencjonowanych na indywidualnym koncie ubezpieczonej w ZUS A. A.. W ocenie organu rentowego ustalenie pracownikowi podstawy wymiaru składek w kwocie 17127,27 zł brutto za pracę świadczoną w wymiarze pełnego etatu, w kontekście dat zawarcia umowy – 03.02.2014 r. i powstania niezdolności do pracy – 13.05.2014 r. oraz przedstawione powyżej okoliczności wskazują, że podstawa wymiaru została ustalona w celu uzyskania przez pracownika wysokiego świadczenia z ubezpieczenia, tj. od wynagrodzenia określonego w umowie o pracę. W tej sytuacji ZUS uznał podstawę wymiaru składek poprzedniego prezesa zarządu za spełniającą kryteria właściwej, godziwej i rzetelnej płacy, z wzięciem pod uwagę pełnionej funkcji a także uwzględniającej z punktu widzenia prawa ubezpieczeń społecznych interesu publicznego i zasady solidarności ubezpieczonych. (decyzja k. 402 – 406 akt ZUS)

Od powyższej decyzji, wnioskodawczyni A. A., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, złożyła odwołanie do Sądu Okręgowego w Łodzi wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i ustalenie dla odwołującej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne od kwoty 17.127,27 zł. Skarżąca wskazała, że zawarta z nią umowa o pracę nie jest sprzeczna z przepisami prawa, zasadami współżycia społecznego oraz nie zmierza do obejścia prawa.

Umowa o pracę została zawarta na czas nieokreślony, wynagrodzenie A. A., mając na uwadze przychody firmy, nie jest w żadnym zakresie wygórowane. Także porównanie zarobków wcześniejszego Prezesa P. A. z jej zarobkami nie może prowadzić do obniżenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Według odwołującej płaca innego pracownika nie może być prostym wzorem oceny dopóki nie dokona się dalszych ustaleń w zakresie obowiązków pracowniczych, osiąganych wyników, zaangażowania i kwalifikacji. Skarżąca wskazała, że ustalone dla niej wynagrodzenie było godziwe, bo odpowiadało rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym do jej świadczenia, uwzględniające ilość i jakość pracy. Ponadto wnioskodawczyni wskazała, że w świetle Uchwały 7 Sędziów SN z dnia 21.04.2010 r., II UZP 1/10, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest uprawniony do kwestionowania kwoty zadeklarowanej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli mieści się ona w granicach określonych ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. (odwołanie k. 2 – 5 verte)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie wywodząc jak w zaskarżonej decyzji. (odpowiedź na odwołanie k. 11 - 16)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił co następuje:

Wnioskodawczyni A. A. legitymuje się wykształceniem wyższym, odbyła studia w Prywatnej Wyższej Szkole Businessu i Administracji w W. na Wydziale Administracji, Prawa i Dyplomacji, na kierunku administracja w 2006 r. (kopia dyplomu k. 174 akt ZUS)

W okresie od 1.02.2005 r. do 17.09.2007 r. ubezpieczona świadczyła pracę na umowę o pracę w (...) spółka z o.o. w W. jako doradca ds. sprzedaży produktów bankowych a następnie starszy specjalista ds. sprzedaży produktów bankowych. Bank (...) z siedzibą w W. zajmował się sprzedażą produktów C. Bank. W tej firmie ubezpieczona zarabiała około 2.000 zł netto. W okresie tego zatrudnienia wnioskodawczyni zaszła w ciążę. (świadectwo pracy k. 176 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni )

Po okresie ciąży i urlopie macierzyńskim ubezpieczona zrezygnowała z pracy w (...) spółka z o.o. w W. i od 01.10.2007 r. zatrudniła się w Raiffeisen Banku jako agent przy czym pracowała tam na podstawie własnej działalności gospodarczej. Obowiązkiem ubezpieczonej było pozyskiwanie klientów dla banku, a z tej działalności uzyskiwała przeciętnie od 2.000 do 4.000 zł netto. W dniu 30.09.2008 r. zlikwidowała tą działalność i zajęła się opieką nad dzieckiem oraz prowadzeniem domu. ( zeznania wnioskodawczyni 00:02:18)

Firma (...) Spółka z o.o. w S. powstała w grudniu 2012 r. Właścicielami spółki jest A. A. oraz jej mąż zainteresowany P. A.. Firma ta zajmuje się organizowaniem transportu, z naciskiem na transport morski. ( zeznania wnioskodawczyni 00:02:18, zeznania zainteresowanego 00:35:58, umowa spółki z o.o. k. 26 - 31)

Zainteresowany P. A. od 2005 r. prowadził też własną działalność gospodarczą pod nazwą P (...), której przedmiot dotyczył sprzedaży akcesoriów wędkarskich, potem handel papierem oraz spedycja morska a w 2012 r. wydzielił tą działalność do odrębnej działalności. W spedycji udział w zyskach wynosił 35-45 %. W tym czasie zainteresowany prowadził jeszcze hurtownię budowlaną. Część związaną z obrotem pierwszej firmy przejęła inna firma, (...) Papier, przy czym firma przejęła pracowników zajmujących się sprzedażą papieru. P. A. w tej firmie zawarł umowę o współpracy firm i doradzał w zakresie sprzedaży, nie był udziałowcem. Sprzedaż odbyła się w grudniu 2012 roku. Działalność związana z artykułami wędkarskimi powoli wygasała i na grudzień 2012 r. pozostała spedycja i indywidualna działalność doradcza dla firm. Ze swojej działalności zainteresowany zarabiał 25.000 złotych netto. Następnie część spedycyjną zainteresowany wyłączył ze swojej działalności w firmie (...) spółka z o.o. Z firmy (...) przeszło czterech pracowników początkowo było trzech pracowników, potem doszedł czwarty. Osoby te przeszły z tymi samymi warunkami płacowymi. Zainteresowany został Prezesem Zarządu spółki, był zatrudniony na podstawie umowy o pracę przez zgromadzenie wspólników z wynagrodzeniem w wysokości 2.000 zł netto (2.841,18 zł brutto). W lutym 2014 r. zainteresowany podjął współpracę z firmą (...) SA jako doradca w zakresie sprzedaży. Jest to firma o kapitale hiszpańskim, zainteresowany nie ma tam udziałów, a tylko doradza w zakresie sprzedaży oświetlenia. Przed rozpoczęciem pracy w tej firmie zainteresowany nie zajmował się oświetleniem. Zainteresowany doradza zarządowi, dyrektorowi generalnemu oraz około 40 - tu handlowcom w firmie . P. A. z tytułu tego doradztwa uzyskuje około 300 tysięcy zł rocznie. Należność ma płaconą co miesiąc na podstawie faktur. Kiedy zainteresowany podjął pracę w firmie hiszpańskiej do jego obowiązków należały także wyjazdy służbowe. P. A. od swojej działalności gospodarczej opłacał składki od minimalnej podstawy wymiaru . ( zeznania wnioskodawczyni 00:02:18, zeznania zainteresowanego 00:35:58 )

W dniu 3 lutego 2014 r. A. A. zawarła z firmą (...) Spółka z o.o. w S. reprezentowaną przez P. A. - umowę o pracę od dnia 3 lutego 2014 r. na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku dyrektora wykonawczego z wynagrodzeniem miesięcznym w kwocie 17.127,27 zł brutto. O wysokości wynagrodzenia ubezpieczonej ostatecznie zadecydowała subiektywna ocena P. A.. (umowa o pracę k. 163 akt ZUS, zeznania zainteresowanego 00:35:58)

W aktach pracowniczych znajduje się zaświadczenie o odbyciu wstępnego szkolenia BHP oraz o zapoznaniu z ryzykiem zawodowym. (karta szkolenia wstępnego BHP k. 165, informacja o ryzyku zawodowym k. 166 akt ZUS)

W dniu 5 lutego 2014 r. płatnik składek – (...) spółka z o.o. w S. dokonał zgłoszenia wnioskodawczyni do ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, chorobowego, wypadkowego oraz zdrowotnego z tytułu zawartej umowy o pracę od dnia 3 lutego 2014 r. (okoliczność bezsporna)

Uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...) Spółka z o.o. w S. z dnia 11 lutego 2014 r. podjęto uchwałę w przedmiocie odwołania P. A. z zarządu spółki oraz powołania J. A. do zarządu Spółki i powierzenie jej funkcji Prezesa Zarządu. (protokół z Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników w dniu 11.02.2014 r. k. 123, Uchwała k. 122 akt ZUS)

Uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...) Spółka z o.o. w S. z dnia 12 lutego 2014 r. podjęto uchwałę w sprawie powołania pełnomocnika do zawarcia umowy o pracę z Prezesem Zarządu – A. A. w osobie P. A.. (Uchwała w aktach ZUS)

Na mocy aneksu do umowy o pracę z dnia 12.02.2014 r. powierzono ubezpieczonej stanowisko pracy Prezesa Zarządu a pozostałe warunki zatrudnienia pozostały bez zmian. (aneks do umowy o prace k. 168 akt ZUS)

Wnioskodawczyni nie otrzymała pisemnego zakresu obowiązków pracowniczych. Na podstawie spornej umowy wnioskodawczyni miała pozyskiwać klientów dla firmy, zawierać umowy i kierować działaniami pracowników. Podlegało jej czterech pracowników, tj. J. O. na stanowisku sprzedawcy ds. produktów z minimalnym wynagrodzeniem, K. N. na tym samym stanowisku z minimalnym wynagrodzeniem, A. N. na stanowisku spedytora z minimalnym wynagrodzeniem oraz J. R. jako księgowa także z wynagrodzeniem minimalnym. Pracownikom tym oprócz wynagrodzenia zasadniczego przysługiwało prawo do premii uznaniowej. Wnioskodawczyni nie przyznała tej premii żadnemu z pracowników. Obowiązki wnioskodawczyni przejmowała od męża P. A.. Przez tydzień pracowała ona jako dyrektor firmy, a potem jako prezes firmy na umowę o pracę. Wnioskodawczyni podpisywała listę obecności oraz listę płac. ( zeznania wnioskodawczyni 00:02:18, zeznania zainteresowanego 00:35:58, lista obecności k. 85 – 86, dowód wypłaty wynagrodzenia k. 883 - 84)

W czasie pracy w firmie wnioskodawczyni nie była nigdzie zarejestrowana i nie prowadziła innych działań. ( zeznania wnioskodawczyni 00:02:18)

Od dnia 13 maja 2014 r. ubezpieczona stała się niezdolna do pracy z powodu ciąży zagrażającej poronieniem. Dziecko ubezpieczona urodziła w dniu 6.12.2014 r. tj. dwa tygodnie przed planowanym terminem porodu. Do połowy grudnia 2015 r. wnioskodawczyni przebywała na urlopie macierzyńskim. Obecnie wnioskodawczyni korzysta z urlopu wychowawczego. (karta ciąży k. 34, zeznania wnioskodawczyni 00:02:18, karta wizyt k. 31 – 32, wyniki badań k. 35- 36, katta informacyjna leczenia szpitalnego 37 – 38) )

W okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy wnioskodawczyni jej obowiązki przejął P. A., który nie zrezygnował z pracy u innego pracodawcy. Wyżej wymieniony zwolnił pracowników i ograniczył prowadzenie działalności. Umowy spedycyjne nie były zawierane. Pracownice zostały zwolnione, bo zainteresowany nie był w stanie prowadzić działalności. P. A. nie poszukiwał pracownika na stanowisko menadżera, który poprowadziłby dalej tą firmę. Nie poszukiwał też żadnej osoby na stanowisko dyrektora. ( zeznania zainteresowanego 00:35:58, pismo ZUS z dnia 05.11.2015 r. k. 69 - 70)

Za okres od lipca 2014 r. płatnik posiada zaległości w płatnościach składek. Od sierpnia 2014 r. płatnik zaczął wyrejestrowywać pracowników z ubezpieczeń od miesiąca lipca 2014 r., jedynym pracownikiem firmy pozostała A. A. przebywająca wtedy na urlopie macierzyńskim. (pismo ZUS z dnia 05.11.2015 r. k. 69 - 70)

W okresie od 01.01.2014 r. do 31.12.2014 r. firma (...) spółka z o.o. w S. uzyskała dochód w wysokości 147.287,82 zł. W miesiącu lutym 2014 r. firma (...) spółka z o.o. w S. poniosła stratę w wysokości 5.348,13 zł. Od końca 2015 r. spółka nie ma żadnych dochodów. P. A. występuje w spółce jako prokurent. Spółka nadal nie opłaca składek. Żadna osoba nie jest wyznaczona na stanowisko prezesa spółki. (zeznania wnioskodawczyni k. 80, zeznania zainteresowanego k. 80, rachunek zysków i strat k. 67 - 68)

Firma P (...) będąca własnością zainteresowanego P. A. w latach 2010 – 2012 uzyskała następujący dochód:

w 2010 r. – 88.961,49 zł;

w 2011 r. – strata 29.232,93 zł;

w 2014 r. – 195.648,23 zł;

w 2015 r. – 86.395,09 zł. (bilans firmy k. 42, k. 43, ustalenie dochodu za lata 2014 i 2015 k. 47 – 49, k. 51 - 52)

Na skutek przeprowadzonej kontroli w siedzibie płatnika decyzją z dnia 18 listopada 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. stwierdził, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia A. A. podlegającej ubezpieczeniom jako pracownik u płatnika składek (...) Spółka z o.o. w S. wynosi:

- za 02.2014 r. – na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe – 2841,18 zł;

- za 03.2014 r. - na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe – 2841,18 zł;

- za 04.2014 r. - na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe – 2841,18 zł;

- za 05.2014 r. - na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, chorobowe i wypadkowe – 1041,77 zł. (decyzja k. 402 – 406 akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty z akt osobowych A. A., rachunku zysków i strat, pisma ZUS z dnia 05.11.2015 r. dotyczącego zaległości składkowych płatnika oraz liczby osób zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego. Nadto o zeznania wnioskodawczyni A. A. oraz zainteresowanego P. A., w zakresie w którym Sąd dał im wiarę.

Sąd odmówił wiary zeznaniom wyżej wymienionych odnośnie ich twierdzeń, że spółka (...) po lipcu 2014 r. poza wnioskodawczynią zatrudniała jeszcze jednego pracownika, gdyż pozostaje to w oczywistej sprzeczności z dokumentami złożonymi przez płatnika w organie rentowym, dotyczącymi wyrejestrowania z ubezpieczeń społecznych.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje:

Odwołanie A. A. nie jest zasadne.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1 i art. 11 ust. 1 i art.12 ust.1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r., Nr 121) pracownicy, to jest osoby pozostające w stosunku pracy podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Stosownie tez do art. 13 pkt. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą- od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności.

Zgodnie z treścią art. 46 ust. 1 ustawy systemowej płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Składka na ubezpieczenie chorobowe stanowi w obydwu przypadkach 2,45% podstawy wymiaru, z tym że pracownicy płacą składkę na ubezpieczenia chorobowe od kwoty przychodu określonego w umowie, natomiast przedsiębiorcy – od dowolnie zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 60% prognozowanego wynagrodzenia, w przypadku preferencyjnego opłacania składek nie niższej, niż 30 % minimalnego wynagrodzenia za pracę i nie wyższej niż 250% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w poprzednim kwartale. (art. 22 oraz art. 20 w zw. z 18 ust. 1 i ust. 8 ustawy systemowej

Stosownie zaś do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. Dz. U. Nr 77, poz. 512 ze zmianami), osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

Natomiast, jak stanowi art. 4 w ust 1 i 2 ustawy zasiłkowej, ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

W myśl art. 11 ust. 2. pkt. 1 ustawy zasiłkowej miesięczny zasiłek chorobowy wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku, jeżeli niezdolność do pracy lub niemożność wykonywania pracy, o której mowa przypada w okresie ciąży.

Według art. 31 tej ustawy miesięczny zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz okres urlopu ojcowskiego wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku.

W niniejszej sprawie odwołująca się – A. A. zawarła w dniu 3 lutego 2014 r. umowę o pracę, która stanowiła stosowną podstawę do zastosowania w/w regulacji i przyjęcia, iż uzyskała ona prawo do świadczeń określonych w ustawie zasiłkowej. Na podkreślenie zasługuje okoliczność, że ważność tej umowy nie została przez organ rentowy zakwestionowana. ZUS zakwestionował jedynie wysokość wynagrodzenia uzyskiwanego przez ubezpieczoną na podstawie tej umowy, to jest podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne powołując się na sprzeczność z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c.)

Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie podziela stanowisko organu rentowego.

Jak wynika bowiem z przedmiotowego postępowania wynagrodzenie ustalone we wskazanej umowie o pracę z dnia 3 lutego 2014 r. a następnie na podstawie aneksu do przedmiotowej umowy z dnia 12 lutego 2014 r. było rażąco wygórowane. Jak już wskazano ubezpieczona ponad wszelką wątpliwość świadczyła pracę w spornym okresie. Wnioskodawczyni na podstawie spornej umowy pracowała przez tydzień jako dyrektor firmy, a potem jako prezes firmy. Na podstawie spornej umowy wnioskodawczyni miała niedookreślone i trudno weryfikowalne obowiązki do których miały należeć (standardowo wskazywane we wszelkich analogicznych sprawach) sprowadzające się do pozyskiwania klientów dla firmy, zawierania ewentualnych umów i kierowanie działaniami podległych pracowników. Podlegało jej czterech pracowników. Wszystkie obowiązki pracownicze wnioskodawczyni przejmowała od męża P. A., który był prezesem spółki (...) we wcześniejszym okresie. Wnioskodawczyni podpisywała listę obecności oraz listę płac i otrzymywała wypłatę wynagrodzenia za pracę w gotówce. Mając na uwadze okoliczność, że problem dotyczy firmy rodzinnej, to wykonywanie wskazanych obowiązków wydaje się raczej wskazywać na potrzebę zabezpieczenia jakichkolwiek dowodów świadczenia przez wnioskodawczynię pracy na wypadek powstania sporu.

Wnioskodawczyni legitymuje się wprawdzie wykształceniem wyższym, odbyła studia na prywatnej uczelni, Wydziale Administracji, Prawa i Dyplomacji na kierunku administracji, jednakże ubezpieczona nie posiadała żadnego doświadczenia zawodowego odnośnie pracy na kierowniczych stanowiskach, w tym na stanowisku dyrektora czy też Prezesa Zarządu spółki. A. A. przed datą zawarcia spornej umowy o pracę pracowała jako doradca ds. sprzedaży produktów bankowych z wynagrodzeniem 2.000 zł netto, a następnie prowadziła własną działalność gospodarczą dla Raiffeisen Banku z miesięcznym dochodem od 2.000 zł do 4.000 zł. Natomiast od 2008 r. przerwała ona pracę i zajęła się opieką nad dzieckiem.

Ponadto wnioskodawczyni była nowo pozyskanym pracownikiem spółki (...). Wynagrodzenie wnioskodawczyni A. A. odbiegało znacząco od wynagrodzenia otrzymywanego przez innych pracowników zatrudnionych w firmie płatnika na umowę o pracę a przede wszystkim od wynagrodzenia P. A. – wcześniejszego Prezesa Zarządu. Jak przyznała A. A., wykonywała ona dokładnie taki sam zakres obowiązków pracowniczych, co we wcześniejszym okresie zatrudniony na umowę o pracę P. A. z wynagrodzeniem w kwocie 2.841,18 zł, czyli prawie sześciokrotnie niższym od wynagrodzenia ubezpieczonej. Wskazać nadto należy, że wszyscy pozostali pracownicy zatrudnieni w spółce (...) na stanowiskach: sprzedawców, spedytora i księgowej otrzymywali jedynie minimalne wynagrodzenie za pracę.

W ocenie Sądu, w 2014 roku istniała nierentowność zatrudniania A. A. z wynagrodzeniem w kwocie 17.127,27 zł, gdyż posiadane przez pracodawcę zasoby finansowe tego nie uzasadniały, zwłaszcza gdy weźmie się pod uwagę wahania dochodów. Bowiem o stosunkowo dobrym wyniku finansowym spółka dowiedziała się dopiero pod koniec 2014 roku , jednak w lutym 2014 roku, gdy zatrudniano wnioskodawczynię (początki ciąży), firma wykazała stratę. Tak więc nie było pewne jakie dochody osiągnie spółka za 2014 rok w lutym 2014 roku i wydaje się, że ta okoliczność (wobec późniejszych działań spółki) nie była najistotniejsza.

Dopiero na koniec 2014 roku wiadomo, że w okresie od 01.01.2014 r. do 31.12.2014 r. firma (...) spółka z o.o. w S. uzyskała dochód w wysokości 147.287,82 zł. Natomiast w miesiącu lutym 2014 r., tj. miesiącu zatrudnienia ubezpieczonej firma (...) spółka z o.o. w S. poniosła stratę w wysokości 5.348,13 zł. Brak było zatem wystarczających środków finansowych na wypłatę wysokiego wynagrodzenia wnioskodawczyni, gdyż jego koszt wyniósłby rocznie około 200.000 zł a takich wysokich dochodów (nawet w najlepszym okresie) spółka nie osiągała. Co więcej, spółki nie był także stać na opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne. Za okres od lipca 2014 r. płatnik posiadał zaległości w płatnościach składek. Od sierpnia 2014 r. płatnik zaczął też wyrejestrowywać pracowników z ubezpieczeń. Od miesiąca lipca 2014 r., jedynym pracownikiem firmy pozostała A. A. przebywająca na urlopie macierzyńskim. Od końca 2015 r. spółka nie ma żadnych dochodów. P. A. występuje w spółce jako prokurent. Spółka nadal nie opłaca składek wobec faktycznego braku prowadzenia działalności. Żadna osoba nie została wyznaczona na stanowisko prezesa spółki na miejsce wnioskodawczyni, która korzysta z urlopu wychowawczego. Twierdzenie przez płatnika, że sytuacja firmy jest spowodowana macierzyństwem wnioskodawczyni, jest niewystarczające. Bowiem żaden racjonalny przedsiębiorca nie rezygnuje (nawet przejściowo) z działalności firmy która, jak twierdzi płatnik, ma przynosić duże dochody. Wręcz przeciwnie, zazwyczaj kontynuuje się funkcjonowanie takiej firmy, zwłaszcza, że ma się zatrudnionych, doświadczonych pracowników, których następnie zwolniono. Przy opisanych obowiązkach wnioskodawczyni, jej brak w firmie, przy nawet ograniczonej kontroli płatnika jako współwłaściciela firmy, pozwoliłby firmie normalnie funkcjonować. Najwyraźniej firma zmierzała do likwidacji i dlatego wnioskodawczyni została w niej prezesem z bardzo wysokim wynagrodzeniem , bo na swój koniec spółka miała stanowić „źródło” do wysokiego ubezpieczenia wnioskodawczyni.

Ostatecznie także zainteresowany P. A. wprost przyznał, że o wysokości wynagrodzenia ubezpieczonej zadecydowała jego subiektywna ocena a nie jakieś realne powody.

Zdaniem Sądu Okręgowego w realiach niniejszej sprawy najbardziej adekwatną kwotą jest kwota 2.841,18 zł brutto wynagrodzenia miesięcznego ustalona przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w zaskarżonej decyzji. Kwota ta stanowi nie tylko odpowiednik kwoty wynagrodzenia wcześniejszego Prezesa Zarządu P. A., który wykonywał tożsamy zakres obowiązków pracowniczych a niewątpliwie jego kwalifikacje zawodowe do prowadzenia tego typu przedsięwzięć gospodarczych była zapewne wyższa niż wnioskodawczyni.

Także ewentualny zakres obowiązków które miałaby wykonywać ubezpieczona nie uzasadniał wyższego wynagrodzenia. Najistotniejszy czynnik, czyli poszukiwanie klientów, jest obowiązkiem na tyle enigmatycznym w podobnych sprawach, szczególnie ze względów na trudności z jego weryfikowalnością. Pozostałe obowiązki, raczej nadzorcze, w żaden sposób nie zostały udowodnione a z zeznań ubezpieczonej wynika raczej niezbyt duża wiedza o funkcjonowaniu spółki.

Nie można przyjąć tłumaczenia płatnika, że swoje wynagrodzenia ustalił na niskim poziomie bo miał inne dochody. Nie ulega wątpliwości, że każdy najemy pracownik, nawet pracujący w firmie rodzinnej, chce uzyskiwać jak najwyższe wynagrodzenia, szczególnie, że składki za niego opłaca zakład pracy, które stanowią koszt firmy.

W tej sytuacji zatem, zatrudnienie wnioskodawczyni na umowę o pracę z wynagrodzeniem w kwocie 17.127,27 zł brutto miesięcznie, jak w przypadku wnioskodawczyni, stanowiłoby działania nieracjonalne. Celem racjonalnego pracodawcy jest bowiem osiągnięcie jak największego zysku z działalności gospodarczej, aby firma jak najlepiej prosperowała i rozwijała się, aby powstawały zyski na inwestycje i rozwój firmy a nie zaś generowanie wysokich nieuzasadnionych niczym kosztów prowadzących w rezultacie do zaprzestania działalności z uwagi na brak opłacalności (skoro zyski miały wyczerpywać wynagrodzenia prezesa i to tylko w części). Zauważyć należy, że wynagrodzenia jak i zatrudnienie na tak wysokiej podstawie do ubezpieczeń zbiega się z niezdolnością wnioskodawczyni do pracy, ciążą a następnie okresem urlopu macierzyńskiego jak urlopu wychowawczego. Oznacza to, że strony z góry założyły, że wnioskodawczyni nie będzie świadczyć pracy, chyba, że formalnie, a w rzeczywistości obowiązki prezesa nadal faktycznie sprawował mąż wnioskodawczyni.

W ocenie Sądu Okręgowego ustalenie wysokości wynagrodzenia wnioskodawczyni w kwocie 17.127,27 zł brutto jest więc sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c.).

W systemie ubezpieczeń społecznych obowiązuje bowiem zasada solidaryzmu. Solidaryzm oznacza urzeczywistnienie idei samopomocy społecznej poprzez udzielanie świadczeń osobom znajdującym się w potrzebie, z funduszu wypracowanego wspólnym wysiłkiem ubezpieczonych. Oznacza to, że płacą wszyscy, a korzystają tylko ci którzy zostali dotknięci ryzykiem socjalnym. (por. W. Muszalski Ubezpieczenie społeczne, Warszawa 2004)

Tymczasem działania A. A. zmierzały do tego, aby osiągnąć niewspółmiernie wysokie świadczenia z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych osób ubezpieczonych. Takie działania są, w ocenie Sądu Okręgowego, sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Cel zawarcia umowy o pracę w postaci osiągnięcia świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie jest sprzeczny z ustawą, ale nie może to oznaczać akceptacji dla nagannych i nieobojętnych społecznie zachowań oraz korzystania ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych, przy zawarciu umowy o pracę na krótki okres przed zajściem zdarzenia rodzącego uprawnienie do świadczenia (np. urodzeniem dziecka) i ustaleniu wysokiego wynagrodzenia w celu uzyskania świadczeń obliczonych od tej podstawy. Oznacza to korzystanie ze swoich praw w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. (vide wyrok SN z dnia 18 października 2005 roku, II UK 43/05, opubl. OSNP 2006/15 – 16/251)

Wskazać należy, że powołana przez stronę odwołującą się Uchwała 7 Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 21.04.2010 r., II UZP 1/10 dotyczy osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, współpracujących przy prowadzeniu takowej działalności a nie jak to ma miejsce w przypadku wnioskodawczyni, zatrudnionych na umowę o pracę i nadal budzi wiele wątpliwości konstytucyjnych.

Nadmierne podwyższenie wynagrodzenia pracownika może być w zakresie prawa do ubezpieczeń społecznych ocenione jako dokonane z zamiarem nadużycia prawa do świadczeń. ( tak wyrok SN z dnia 4 sierpnia 2005 roku, II UK 16/05)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych może kwestionować wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek, jeżeli okoliczności sporawy wskazują, że zostało wypłacone na podstawie umowy sprzecznej z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzającej do obejścia prawa (…) (vide wyrok SN z dnia 19 maja 2009 roku, III UK 7/09)

Podkreślić należy, że odnośnie wnioskodawczyni przeciętny stosunek wysokości świadczenia do wniesionej składki byłby w oderwaniu od ustawowych regulatorów sprawiedliwego rozłożenia kosztów świadczeń przez odniesienie do okresu opłacania składek.

Mając powyższe na uwadze Sąd w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie jako bezzasadne.

Stosownie do wyników postępowania, na podstawie art. 98 k.p.c., Sąd obciążył organ rentowy obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego poniesionych przez wnioskodawcę. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika Sąd ustalił na podstawie § 2 ust. 1 i 2 w zw. z § 6 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu z dnia 28 września 2002 r. (Dz. U z 2015 r. , poz. 507 j.t.) .

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni.