Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2016 roku

Sąd Okręgowy w K. Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Mariola Klimczak

Protokolant: p.o. sekr. sąd. Jarosław Wróblewski

po rozpoznaniu w dniu 07-03-2016 r. w K.

na rozprawie

sprawy z powództwa P. K. (1), P. K. (2), K. K. (1)

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda P. K. (2) kwotę 28.000 (dwadzieścia osiem tysięcy) złotych, z odsetkami ustawowymi od dnia 25.08.2014 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki K. K. (1) kwotę 28.000 (dwadzieścia osiem tysięcy) złotych, z odsetkami ustawowymi od dnia 25.08.2014 roku do dnia zapłaty;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda P. K. (1) kwotę 25.000 (dwadzieścia pięć tysięcy) złotych, z odsetkami ustawowymi od dnia 25.08.2014 roku do dnia zapłaty;

4.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

5.  koszty procesu pomiędzy stronami stosunkowo rozdziela i wobec tego zasądza na rzecz pozwanego od:

- powoda P. K. (1) kwotę 1.491,54 złotych;

- powoda P. K. (2) kwotę 715,56 złotych;

- powódki K. K. (1) kwotę 1.189,50 złotych;

6.  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w K.) kwotę 2.650 złotych tytułem nieuiszczonej opłaty od pozwu i kwotę 408,40 złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa - od uwzględnionej części roszczenia;

7.  nakazuje pobrać od powoda P. K. (2) na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w K.) kwotę 408,40 złotych tytułem zwrotu części wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa;

8.  pozostałym nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa.

M. K.

Sygn. akt I C 64/15

UZASADNIENIE

Powodowie P. K. (1), P. K. (2) i K. K. (1) wnieśli o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. kwot:

- na rzecz P. K. (1) 90.000,00 zł, z ustawowymi odsetkami od dnia 31 lipca 2014 roku do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia,

- na rzecz P. K. (2) 138.000,00 zł, z ustawowymi odsetkami od dnia 31 lipca 2014 roku do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia,

- na rzecz K. K. (1) 88.000,00 zł, z ustawowymi odsetkami od dnia 31 lipca 2014 roku do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia,

a nadto zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości po 7.200,00 zł oraz kosztami opłat skarbowych od udzielonych pełnomocnictw- na rzecz każdego z powodów.

W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, że w dniu 7 marca 2001 roku, w miejscowości C. miał miejsce wypadek komunikacyjny, w wyniku którego zginęła A. K.. Zmarła była żoną powoda P. K. (1) i matką powodów P. K. (2) i K. K. (1). Powodowie zgłosili szkodę u pozwanego, który wypłacił kwoty po 12.000,00 zł na rzecz dzieci i 10.000,00 zł na rzecz męża zmarłej. Jako podstawę prawną powództwa powodowie wskazali art. 24 k.c. i art. 448 k.c.. W szerokim uzasadnieniu pozwu wywodzili, że byli ze zmarłą bardzo związani i zżyci, a śmierć A. K. stanowi dla nich trudną do wyobrażenia tragedię. Roszczenie o odsetki wynika z faktu, że w dniu 30 lipca 2014 roku pozwany wydał decyzję odnośnie żądanych kwot. Wysokość żądanych kosztów zastępstwa procesowego powodowie uzasadnili zaś nakładem pracy pełnomocnika (k. 2-8).

Na rozprawie w dniu 7 marca 2016 roku powodowie wnieśli o zasądzenie kosztów procesu według przedłożonego spisu kosztów (k. 138)

Pozwany Towarzystwo (...) S.A. w W., w odpowiedzi na pozew, wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Pozwany zakwestionował wysokość żądanych kwot, wskazując że są one rażąco wygórowane. W ocenie pozwanego mimo, że śmierć A. K. była zdarzeniem dotkliwym, to jednak powodowie nie pozostali sami, mieli oparcie w rodzinie. Powodowie nie wykazali też, aby wydarzenie to wpłynęło na ich aktywność życiową czy sytuację życiową. Powódka K. K. (1) w chwili śmierci matki mieszkała zaś osobno, a wkrótce potem wyszła za mąż. Nadto pozwany zakwestionował żądanie odsetek, wskazując, że winny być one zasądzone od dnia wyrokowania oraz koszty zastępstwa procesowego wskazując, że w sprawie nie ma podstaw do zasądzenie tych kosztów w wysokości podwójnej stawki (k. 64-71)

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 7 marca 2001 roku, w miejscowości C., na autostradzie (...), relacji K.-K. miał miejsce wypadek, z tego powodu, że kierujący samochodem marki R. R. M. ze znaczną prędkością najechał na tył poprzedzającego go samochodu. W wyniku wypadku śmierć poniosła m.in. A. K.. Sąd Rejonowy w K. wyrokiem z dnia 30 marca 2004 roku sygn. akt II K (...) uznał R. M. winny przestępstwa z art. 177 § 2 kk, popełnionego w ten sposób, że w dniu 7 marca 2001 roku w C. woj. (...), naruszył nieumyślnie zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że kierując samochodem osobowym marki R. (...) nr rej. (...), nie zachował należytej ostrożności i najechał na tył samochodu ciężarowego marki (...) nr rej. (...), prowadzonego przez S. K., w wyniku czego pasażerki samochodu R. – m.in. A. K. - wobec doznanych obrażeń, poniosły śmierć. Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z dnia 20 sierpnia 2004 roku sygn. akt II Ka (...) utrzymał ten wyrok w mocy (dowód: kserokopia zaświadczenia z dnia 2 kwietnia 2001 roku k. 14, kserokopia opinii w sprawie wypadku drogowego k. 15-25, kserokopia odpisu wyroku z dnia 30 marca 2004 roku k. 56-57, kserokopia odpisu wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 20 sierpnia 2004 roku k. 58).

W chwili zdarzenia sprawca zdarzenia korzystał z ochrony ubezpieczeniowej od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, na podstawie umowy ubezpieczenia zawartej z pozwanym Towarzystwem (...) S.A. (bezsporne)

A. K. w chwili śmierci była mężatką, miała dwoje dzieci. Zajmowała się domem i życiem rodziny. Zmarła była osobą towarzyską, rodzinną, razem z mężem P. K. (1) tworzyli zgodne małżeństwo (dowód: zeznania powódki K. K. k. 139v-140, powoda P. K. k. 140v-141)

Powód P. K. (2) w chwili śmierci matki miał (...) lat, mieszkał w domu rodzinnym. Był bardzo związany z matką, traktował ją jak przyjaciółkę, zwierzał jej się. Powód o śmierci matki dowiedział się od ojca, w reakcji na ta wiadomość „zamknął się w sobie”, długo nie uczęszczał do szkoły, unikał towarzystwa innych osób; potem zaczął uciekać ze szkoły. Powód otrzymał wsparcie od rodziny. Obecnie ma żonę i dwoje dzieci, związek małżeński zawarł w 2010 roku, mieszka w domu rodzinnym (dowód: zeznania powoda P. K. k. 140).

Powódka K. K. (3) w chwili śmierci matki miała 25 lat, była studentką. Na co dzień mieszkała poza domem, na każdy weekend przyjeżdżała do domu. Powódka w 2003 roku zawarła związek małżeński, ma dwoje dzieci w wieku (...) i (...) lat, obecnie jest po rozwodzie. Powódka dowiedziała się o śmierci matki telefonicznie, przyjechała do K.. Myślała wtedy o bracie, który był niepełnoletni oraz o ojcu. Po śmierci matki powódka przerwała praktyki zawodowe i pozostała w domu rodzinnym, po ok. 1,5 miesiąca podjęła pracę. Nie potrzebowała wsparcia farmakologicznego czy psychiatrycznego, miała wsparcie od pozostałych członkach rodziny (dowód: zeznania powódki K. K. k. 139v-140)

Powód P. K. (1) w chwili śmierci żony miał 47 lat, prowadził własną działalność gospodarczą. Wiadomość o śmierci żony była dla niego szokiem, zareagował krzykiem. Razem z córką organizował pogrzeb zmarłęj, nie korzystał z pomocy farmakologicznej czy psychologicznej. Po pogrzebie powód wrócił do pracy, z tym że przez miesiąc unikał prowadzenia samochodu. Po 5 latach od śmierci A. K. powód zawarł ponowny związek małżeński – swą przyszłą żonę poznał w 2 lata po zdarzeniu z dnia 7 marca 2001 roku. Powód nadal odwiedza grób zmarłej, brakuje mu jej. Obecnie spędza czas z wnukami (dowód: zeznania powoda P. K. k. 140v-141).

Dla powoda P. K. (2) matka była postacią jednoznacznie pozytywną, dającą mu oparcie i wsparcie. Śmierć matki spowodowała zaostrzenie konfliktu między nim a ojcem, w sferze psychicznej wzmocnieniem niedojrzałych mechanizmy osobowości – utrwaliła mechanizmy ucieczkowe. Te mechanizmy mogą mieć niekorzystny wpływ w sferze zawodowej, a zwłaszcza w sytuacji porażki. Nierozwiązane problemy rodziny generacyjnej przenosi na aktualne stosunki z żoną i dziećmi: powiela zachowania ojca i koncentruje się głównie na sukcesach. Zaistniałe problemy rodzinne kwalifikują się do psychoterapii, ale jedynie po zmianie postawy badanego wobec swoich problemów.

Dla powódki K. K. (1) matka była postacią jednoznacznie pozytywną. Dawała jej wsparcie i realizowała jej potrzeby materialne oraz emocjonalne. Śmierć matki przyczyniła się do zmiany jej miejsca zamieszkania, aby dać wsparcie ojcu. W sferze psychicznej nastąpiła u niej reakcja żałoby. Zareagowała na zmiany w swoim życiu reakcją depresyjno-lękową i stanami psychosomatycznymi. Zrezygnowała z własnych celów zawodowych i podjęła się zadań postawionych przez matkę, które przerastały jej możliwości, co nadal skutkuje przezywaniem silnego napięcia i stresu. Mogło to spowodować odsuwanie na dalszy plan własnych problemów małżeńskich. Powódka kwalifikuje się do leczenia w związku z aktualną sytuacją małżeńską, jednak nie można jednoznacznie stwierdzić bezpośredniego wpływu śmierci matki na zaistniałą sytuację w jej obecnej rodzinie.

Dla powoda P. K. (1) żona pełniła jednoznacznie pozytywną rolę, dawała mu wsparcie i opiekę. Śmierć żony spowodowała zaostrzenie konfliktów między nim a synem oraz spotęgowało pragnienie ucieczki, co wynikało z przeżywanego niepokoju. Powód skoncentrował się na pracy zawodowej, w tej sferze nie zaobserwowano zmian w jego funkcjonowaniu.

Nie można jednoznacznie stwierdzić, czy śmierć A. K. negatywnie wpłynęła na stan somatyczny powodów. Natomiast miała ona negatywne konsekwencje dotyczące poziomu życia zarówno w sferze samorealizacji (potrzeba spełnienia potencjału i potrzeby poznawcze). Dzieci zostały nadmiernie obciążone stresem, co ograniczyło ich doświadczenia życiowe i realizowane cele (dowód: opinia biegłego psychologa k. 107-112).

Decyzjami z dnia 30 lipca 2014 roku ubezpieczyciel przyznał na rzecz powodów P. K. (2) i K. K. (1) kwoty po 12.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia, a na rzecz powoda P. K. (1) 10.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia. Pismem z dnia 14 sierpnia 2014 roku powodowie wnieśli o dopłatę kwot: na rzecz P. K. (2) 165.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia i 40.000,00 zł tytułem odszkodowania z art. 446 § 3 k.c., na rzecz P. K. (1) 173.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia i 30.000,00 zł tytułem odszkodowania z art. 446 § 3 k.c., na rzecz K. K. (1) 150.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia i 40.000,00 zł tytułem odszkodowania z art. 446 § 3 k.c.. Decyzjami z dnia 25 sierpnia 2014 roku pozwany odmówił wypłaty dodatkowych kwot (dowód: kserokopia wydruku maila z dnia 14 sierpnia 2014 roku k. 26-28, kserokopia decyzji z dnia 30 lipca 2014 roku k. 29-32, kserokopia decyzji z dnia 25 sierpnia 2014 roku k. 32-34, akta likwidacji szkody).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: zeznań powodów K. K. (1) (k. 139v-140), P. K. (2) (k. 140), P. K. (1) (k. 140v-141), opinii biegłego psychologa (k. 107-112 ) oraz dokumentów: kserokopii zaświadczenia z dnia 2 kwietnia 2001 roku (k. 14), kserokopii opinii w sprawie wypadku drogowego (k. 15-25), kserokopii wydruku maila z dnia 14 sierpnia 2014 roku (k. 26-28), kserokopii decyzji z dnia 30 lipca 2014 roku (k. 29-32), kserokopii decyzji z dnia 25 sierpnia 2014 roku (k. 32-34), kserokopii odpisu wyroku z dnia 30 marca 2004 roku (k. 56-57), kserokopii odpisu wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 20 sierpnia 2004 roku (k. 58), dokumentów zawartych w aktach szkody.

Sąd dał wiarę zeznaniom powodów K. K. (1), P. K. (2) i P. K. (1), gdyż zeznania te są rzeczowe, logiczne i spójne ze sobą, a nadto znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie. Poza tym brak było dowodów przeciwnych, które zaprzeczałyby prawdziwości twierdzeń powodów.

W ocenie Sądu opinia biegłego psychologa była jasna i logiczna, a jej wnioski należycie i wyczerpująco uzasadnione. Ponadto nie była ona kwestionowana przez strony.

Wartość dowodowa dokumentów zgromadzonych w sprawie nie budziła zdaniem Sądu wątpliwości i nie była przez strony kwestionowana.

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, że sprawca wypadku, w wyniku którego zmarła A. K., w momencie zdarzenia kierował pojazdem marki R. (...), objętym umową ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego. Zgodnie zaś z art. 822 § 1 k.c. w brzmieniu obowiązującym w dniu wypadku, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia. Zgodnie z kolei z obowiązującym w dniu wypadku § 10 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 marca 2000 roku w sprawie ogólnych warunków obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów (Dz. U. z 2000 roku, Nr 26, poz. 310 z późn. zm.) z ubezpieczenia OC przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Powodowie jako podstawę prawną swego roszczenia o zadośćuczynienie wskazali art. art. 448 k.c. w zw. z art. 24 k.c.

Rozstrzygając kwestię odpowiedzialności pozwanego w kontekście roszczenia o zadośćuczynienie za krzywdę doznaną przez osoby bliskie zmarłego Sąd podzielił ugruntowane już stanowisko Sądu Najwyższego, że spowodowanie śmierci osoby bliskiej może stanowić naruszenie dobra osobistego członków rodziny zmarłego w postaci szczególnej więzi rodzinnej i uzasadniać przyznanie im zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c., jeżeli śmierć nastąpiła na skutek deliktu przed dniem 3 sierpnia 2008 roku (por. uchwała SN z 22 października 2010 roku, sygn. III CZP 76/10, Lex nr 604152, z dnia 13 lipca 2011 roku, sygn. III CZP 32/(...), Lex nr 852341, wyroki SN z dnia (...) maja 2011 roku, sygn. I CSK 621/10, Lex nr 848128 i z dnia 15 marca 2012 roku, sygn. I CSK 314/(...), Lex nr 1164718). Ponadto zarówno artykuł 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) - w brzmieniu sprzed dnia (...) lutego 2012 roku – jak i poprzednio obowiązujący przepis § 10 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 marca 2000 roku w sprawie ogólnych warunków ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów (Dz.U. Nr 26, poz. 310 ze zm.) nie wyłączał z zakresu ochrony ubezpieczeniowej zadośćuczynienia za krzywdę osoby, wobec której ubezpieczony ponosił odpowiedzialność na podstawie art. 448 k.c. (por. uchwała SN z 19 stycznia 2007 roku, sygn. III CZP 146/06, Lex nr 207713 oraz uchwała SN z 20 grudnia 2012 roku, sygn. III CZP 93/12, Lex nr 1267081, uchwała SN z dnia 7 listopada 2012 roku, sygn. III CZP 67/12, OSNC 2013/4/45). Jak wskazał Sąd Najwyższy w ww. orzeczeniach, uprawnienie osoby trzeciej do żądania od ubezpieczyciela odszkodowania z tytułu ubezpieczenia pojazdu mechanicznego powstaje wówczas, gdy posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani zgodnie z przepisami prawa cywilnego do odszkodowania za szkodę wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu – szkodę szeroko rozumianą, obejmującą zarówno uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Ta regulacja jest wyrazem woli ustawodawcy zapewnienia osobie trzeciej możliwie pełnej kompensaty szkody wyrządzonej w związku z ruchem pojazdu mechanicznego. Nie ma więc podstaw do uznania, że zadośćuczynienie za krzywdę osoby, wobec której ubezpieczony ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 448 k.c. jest wyłączona z zakresu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Stanowisko to pozostaje miarodajne niezależnie od tego, pod rządem którego z przepisów zapadły konkretne orzeczenia. Z powołanych uchwał i wyroków, wydanych w sprawach, w których zawsze pozwanymi byli ubezpieczyciele, wynika, że Sąd Najwyższy pośrednio, lecz bez wątpliwości i konsekwentnie uznawał, iż oparte na art. 448 k.c. roszczenia osób bliskich zmarłego w wypadku komunikacyjnym są objęte ochroną ubezpieczeniową z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Reguła, że odpowiedzialność ubezpieczyciela w ramach ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej jest wyznaczana przez zasadę i zakres odpowiedzialności ubezpieczonego, może być skorygowana przez przepisy o ubezpieczeniach. Wyrazem tego było wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela w wypadkach enumeratywnie wymienionych w § 13 rozporządzenia z dnia 24 marca 2000 roku; wyłączeniem nie objęto rozważanego świadczenia - podobnie, jak nie zawiera go dzisiejszy art. 38 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych.

W niniejszej sprawie nie ma wątpliwości, że spowodowanie śmierci A. K. naruszyło dobra osobiste powodów. Rodzina jako związek najbliższych osób, które łączy szczególna więź wynikająca z pokrewieństwa, podlega ochronie prawnej. Dotyczy to ochrony prawa do życia rodzinnego obejmującego istnienie różnego rodzaju więzi rodzinnych. Więź ta odgrywa doniosłą rolę, zapewniając członkom rodziny poczucie stabilności, bezpieczeństwa, wzajemne wsparcie, pomoc. Zerwanie tej więzi stanowi zatem naruszenie dóbr osobistych członków tej rodziny.

Zgodnie z art. 448 k.c., w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Przepisy prawa nie ustanawiają żadnych kryteriów, na podstawie których winno być ustalane zadośćuczynienie. Wypracowała je natomiast judykatura, a zwłaszcza orzecznictwo Sądu Najwyższego. Wskazuje ono, że zadośćuczynienie ma kompensacyjny charakter, w związku z czym musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Określenie wysokości zadośćuczynienia powinno być dokonane z uwzględnieniem wszystkich okoliczności mających wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, m.in. wieku poszkodowanego, czasu trwania cierpień, trwałości i skutków, od rodzaju i stopnia winy sprawcy szkody i odczucia jej przez poszkodowanego (tak m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 1999 roku, sygn. I CKN 1145/99, niepubl.; orz. Sądu Najwyższego z 12 kwietnia 1972 roku, sygn. II CR 57/72, OSNCP 1972/10/183; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 sierpnia 1969 roku, sygn. I PR 224/69, OSNCP 1970/(...)/111).

Śmierć A. K. spowodowała u powodów szkodę na osobie (krzywdę), przeżywaną nie tylko w chwili powzięcia wiadomości o śmierci matki/żony. Powodowie byli z nią niewątpliwie emocjonalnie związani, a dzień jej śmierci był dla nich szokiem. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że śmierć A. K. najbardziej wpłynęła na życie jej dzieci. Powód P. K. (2) był bowiem wówczas nieletni, miał zaledwie (...) lat, a zatem śmierć matki wpłynęła znacznie na jego dalsze życie. Powód nie mógł odnaleźć się w szkole, opuszczał lekcje, zaostrzyły się konflikty z ojcem (powód był w tzw. trudnym wieku). Także dla powódki K. K. (1) śmierć matki stanowiła zmianę jej dotychczasowego życia. Powódka zrezygnowała z praktyk zawodowych, pozostała w domu i przejęła obowiązki związane z prowadzeniem domu. W sferze psychicznej nastąpiła u niej reakcja żałoby. Zareagowała na zmiany w swoim życiu reakcją depresyjno-lękową i stanami psychosomatycznymi. Zrezygnowała z własnych celów zawodowych i podjęła się zadań postawionych przez matkę, które przerastały jej możliwości, co nadal skutkuje przezywaniem silnego napięcia i stresu.

Śmierć A. K. spowodowała także cierpienie dla powoda P. K. (1). Razem ze zmarłą stanowił on dobraną parę, przeżył wiele lat, doczekał się dwójki dzieci. Żona dawała mu wsparcie i opiekę, prowadziła dom, mógł się on zatem skupić na pracy zawodowej.

Jednocześnie jednak przebieg żałoby u powodów nie odbiegał od typowego, dzieci zmarłej z czasem podjęły własne życie: założyły rodziny, a powód P. K. (1) zawarł nowy związek małżeński, zaś swoją nową żonę poznał po upływie ok. 2 lat od zdarzenia. Ponadto powodowie w chwili żałoby nie pozostali osamotnieni, wszyscy mogli liczyć na siebie i innych członków rodziny.

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd uznał roszczenie:

a) powodów K. K. (1) i P. K. (2) za zasadne do kwot po 40.000 zł, przy czym mając na uwadze wypłacone w toku postępowania likwidacyjnego kwoty, należało na ich rzecz zasadzić kwoty po 28.000,00 zł,

b) powoda P. K. (1) za zasadne do kwoty 35.000,00 zł, przy czym mając na uwadze wypłaconą w toku postępowania likwidacyjnego kwotę, należało na jego rzecz zasadzić kwotę 25.000,00 zł,

Wobec powyższego Sąd zasądził od pozwanego:

- na rzecz powoda P. K. (2) kwotę 28.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25 sierpnia 2014 roku do dnia zapłaty (punkt 1 wyroku),

- na rzecz powódki K. K. (1) kwotę 28.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25 sierpnia 2014 roku do dnia zapłaty (punkt 2 wyroku),

- na rzecz powoda P. K. (1) kwotę 25.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25 sierpnia 2014 roku do dnia zapłaty (punkt 3 wyroku),

a w pozostałym zaś zakresie powództwo oddalił jako bezzasadne (punkt 4 wyroku).

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zasądzając je od dnia wydania decyzji z dnia 25 sierpnia 2014 roku, odmawiających wypłaty na rzecz powodów dalszych żądanych przez nich kwot.

W punkcie 5 wyroku Sąd – stosownie do wyniku procesu - na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z § (...) pkt (...) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, orzekł o kosztach zastępstwa procesowego i z tego tytułu zasądził na rzecz pozwanego: od powoda P. K. (1) kwotę 1.491,54 zł (powód wygrał proces w 28%, poniósł koszty: 3.600,00 zł tytułem zastępstwa procesowego, (...) zł opłata skarbowa, (...).900,00 zł opłata sądowa, 327,64 zł - 1/3 wydatków na dojazdy – łącznie 10.844,64 zł), od powoda P. K. (2) kwotę 715,56 zł (powód wygrał proces w 20%, poniósł koszty: 3.600,00 zł tytułem zastępstwa procesowego, (...) zł opłata skarbowa, 327,64 zł - 1/3 wydatków na dojazdy – łącznie 3.944,64 zł), od powódki K. K. (1) kwotę 1.189,50 zł (powódka wygrała proces w 32%, poniosła koszty: 3.600,00 zł tytułem zastępstwa procesowego, (...) zł opłata skarbowa, 327,64 zł - 1/3 wydatków na dojazdy – łącznie 3.944,64 zł), tytułem częściowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

W punkcie (...) ,7 i 8 wyroku Sąd orzekł o nieuiszczonych kosztach procesu i z tego tytułu na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 roku, poz. 1025 ze zm.) - nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w K.) kwotę 2.650 zł tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od pozwu i kwotę 408,40 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa - od uwzględnionej części roszczenia, zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu. Nadto Sąd na podstawie art. 113 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 roku, poz. 1025 ze zm.) - nakazał pobrać od powoda P. K. (2) na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w K.) kwotę 408,40 zł tytułem zwrotu części wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa. W pozostałym zakresie kosztami sądowymi obciążył Skarb Państwa, z uwagi na korzystanie przez powodów P. K. (1) i K. K. (3) ze zwolnienia od kosztów sądowych (art. 113 ust. 4 w zw. z art. 102 k.p.c.).

Sąd nie znalazł podstaw, aby uwzględnić na rzecz strony powodowej kosztów zastępstwa procesowego w dwukrotnej wysokości stawki minimalnej, przewidzianej przepisami ww. rozporządzenia z dnia 28 września 2002 roku. Stosownie do art. 109 § 2 zdanie drugie k.p.c., przy ustalaniu wysokości kosztów poniesionych przez stronę reprezentowaną przez pełnomocnika będącego adwokatem, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika oraz czynności podjęte przez niego w sprawie, a także charakter sprawy i wkład pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Stawki opłat za czynności adwokatów określa ww. rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku. Według § 2 tego rozporządzenia, podstawę zasądzenia opłaty stanowią stawki minimalne określone w rozdziałach 3-4, przy czym opłata ta nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy. W świetle tych unormowań nie ulega wątpliwości, że podstawę zasądzenia opłaty stanowią stawki minimalne określone w rozporządzeniu; jeżeli natomiast przemawia za tym niezbędny nakład pracy pełnomocnika, charakter sprawy oraz jego wkład w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia, wówczas sąd może zasądzić opłatę wyższą. W ocenie Sądu za zasądzeniem opłaty w wysokości przewyższającej stawkę minimalną nie przemawia ani nakład pracy pełnomocnika strony powodowej, który nie odbiegał od przeciętnego, ani długotrwałość procesu, ani charakter sprawy, nie odznaczający się szczególnym stopniem skomplikowania pod względem prawnym i faktycznym.

/SSO Mariola Klimczak/

\